Zorgaanbod - De Breul

Zorgaanbod
September 2011

Inhoudsopgave
Inhoudsopgave 2
Mutua fides 3
De Missie 3
Inleiding 3
1. Uitgangspunten Leerlingenzorg 4
2. Actoren en taken 4
2.1 Actoren 4
2.2 Taken 5
2.3 Instrumenten 5
3. Zorgaanbod 7
4. Omschrijving van het zorgaanbod op De Breul 7
4.1 Schoolpedagoge 7
4.2 Remedial Teaching 7
4.3 Nederlands als tweede taal NT2 8
4.4 Huiswerkbegeleiding 8
4.5 Studiebegeleiding 9
4.6 Rotondeklas (tijdelijke opvang) 9
4.6 Faalangsttraining 9
4.7 Vertrouwenspersoon allochtone leerlingen 10
4.8 Begeleiding leerlingen met LGF 10
4.9 Zorg Advies Team (ZAT) 10
4.10 Differentiële Aanleg Test (DAT) 11
4.11 Keuzebegeleiding door het decanaat 11
4.12 Intern Begeleidings Team (IBT) 11
Zorgaanbod De Breul per september 2011 2

Inleiding
MUTUA FIDES
Ons streven is geïntegreerde leerlingbegeleiding. Leerlingbegeleiding is een
zaak van allen, de mentoren, de vakdocenten en de specialisten, maar ook
van de onderwijsondersteuners. Onze leerlingbegeleiding is gericht op het
leren leren, leren leven en leren kiezen. De spil in onze begeleiding vormt de
mentor in samenwerking met het team dat les geeft aan de leerling. Zij
geven adequaat invulling aan de drie pijlers. De gespecialiseerde
leerlingbegeleiders ondersteunen hen, spreiden hun expertise en
ondersteunen leerlingen en ouders daar waar de problematiek bij een
leerling van dien aard is dat de mentoren en teams geen afdoende antwoord
hebben. Daar waar de individuele ontwikkeling en ontplooiing van een
leerling daarom vraagt, zullen we zijn of haar belangen zoveel mogelijk
centraal stellen.
Wanneer de school over onvoldoende expertise en middelen beschikt om een
specifieke leerling adequaat te begeleiden, zullen we dat als grens stellen.
De leerling moet in staat zijn het cognitieve niveau van de betreffende
afdeling te kunnen volgen. De leerling moet kunnen functioneren in een
sociale omgeving zoals een klas dat nu eenmaal is. De veiligheid van de
leerling en zijn omgeving moet gegarandeerd zijn. Leerlingen met een
problematiek die gevaar oplevert voor henzelf, medeleerlingen of personeel
kunnen wij niet begeleiden.
Binnen het onderwijs treffen we verschillende en veelvormige
begeleidingsactiviteiten aan. Al deze activiteiten zijn erop gericht om voor
leerlingen optimale kansen te realiseren.
Het gaat daarbij om het bieden van steun bij het realiseren van
onderwijsdoelstellingen en bij de ontwikkeling van de persoonlijkheid van
de leerling.
De volgende begeleidingsgebieden zijn bij ons op school te onderscheiden
Begeleiding van leerprocessen (leren leren)
Begeleiding van keuzeprocessen (leren kiezen)
Begeleiding van persoonlijke problemen en groepsontwikkeling
(leren leven)
In dit zorgplan staat beschreven hoe de leerlingbegeleiding op de Breul
vorm gegeven wordt, welke doelen gesteld worden en welke personen
daarbij betrokken zijn. De Breul streeft naar geïntegreerde
leerlingbegeleiding. De wijze waarop de geïntegreerde keuzebegeleiding op
De Breul plaatsvindt is te raadplegen in het beleidsstuk “Keuzen maken op
De Breul II”. In dit zorgaanbod wordt het werk van de decanen alleen in
algemene zin besproken.
Zorgaanbod De Breul per september 2011 3

1. Uitgangspunten Leerlingenzorg
De Breul wil onderwijs bieden dat recht doet aan de ontwikkeling en
vorming van onze leerlingen. Daar waar de sociaal/emotionele
ontwikkeling of de (intellectuele) vorming van leerlingen meer aandacht
vraagt dan binnen normale kaders (eerstelijns zorg) geboden wordt op
school spreken we van zorgleerlingen. Deze leerlingen krijgen gedurende
enige tijd bijzondere begeleiding door onze zorgspecialisten. Doel daarbij
is deze leerlingen waar mogelijk weer binnen de eerstelijnszorg te kunnen
begeleiden.
Daarnaast kent de school een kleine groep leerlingen die leerlinggebonden
financiering krijgen (LGF). Deze leerlingen hebben een specifieke indicatie
op lichamelijk en/of sociaal/emotioneel gebied waardoor deelname aan
het regulier onderwijs niet belemmerd wordt. Bij deze leerlingen stelt de
Zorgcoördinator in samenwerking met de betreffende ambulant begeleider
een handelingsplan op en wordt indien nodig 2 e lijns begeleiding ingezet.
Inmiddels herbergt de school een kleine twintig leerlingen waarvoor
leerlinggebonden financiering (LGF) ontvangen wordt. In hoofdzaak zijn
dit leerlingen waarbij autistische stoornissen spelen. Om de benodigde
zorg te kunnen bieden zonder dat de belasting voor de overige leerlingen
en docenten te zwaar wordt (bijvoorbeeld meerdere lgf-leerlingen in een
klas) hebben we het plaatsingsbeleid per afdeling en jaarlaag moeten
regelen (zie beleid inzake toelating leerlingen met LGF).
2. Actoren en taken
2.1 Actoren
De begeleiding kan op drie niveaus plaatsvinden:
Eerstelijn: de vakdocenten, de mentor en de afdelingsleider.
Zij zijn in eerste instantie verantwoordelijk voor het realiseren van de
onderwijsdoelstellingen. Ook de brugklasklassenleerlingen behoren tot de
eerstelijns actoren.
Tweedelijn: zorgspecialisten.
De Zorgcoördinator, de schoolpedagoog, de schoolpsycholoog, de remedial
teacher, de huiswerkbegeleider, de studiebegeleider, de NT 2 specialist, de
vertrouwenspersoon voor allochtone leerlingen, de PDD-nos begeleider
behoren tot deze groep. Ook decanen zijn zorgspecialisten. Desgewenst
kan de vakdocent of mentor een beroep doen op deze ondersteuning.
Derdelijn: specialisten van buiten de eigen school.
De jeugdarts, een extern psycholoog, een orthopedagoog, een
huiswerkinstituut, een bureau voor studie- en beroepskeuze, bureau
jeugdzorg, schooladviesdienst en remedial teacher. Via de
tweedelijnsondersteuning (bijvoorbeeld het Zorg Advies Team) kan een
beroep op deze specialisten worden gedaan.
Zorgaanbod De Breul per september 2011 4

2.2 Taken
Docent:
De docent draagt leerstof over, levert vakinhoudelijke ondersteuning en
helpt leerlingen als groep en individu om de stof zo goed mogelijk te
verwerken. Hij zorgt voor een optimaal werk en leerklimaat binnen de
klas.
Mentor:
Een docent die een klas begeleidt in de eerstelijns zorg. Hij begeleidt de
individuele leerling en de klas als groep en is de eerst verantwoordelijke en
eerst aanspreekbare voor leerlingen, ouders, docenten, teamleiding,
schoolleiding en gespecialiseerde begeleiders. De taken van de mentor
bestaan uit: groepsbegeleiding, persoonlijke begeleiding, contact met
ouders, collega-docenten, tweedelijnszorg en schoolleiding,
keuzebegeleiding en het geven ven studielessen.
Afdelingsleider:
Ondersteunt de mentoren bij het uitvoeren van hun taak. In voorkomende
gevallen nemen zij, een deel van, de begeleidende taken van de mentor
over.
Zorgspecialisten:
Begeleiden leerlingen in de tweede lijn op het gebied van hun specialiteit.
De zorgspecialisten vormen samen het Intern Begeleidings Team (IBT).
De zorgcoördinator is voorzitter van het IBT.
Schoolleiding, zorgcoördinator:
De schoolleider leerlingbegeleiding en de zorgcoördinator zijn
verantwoordelijk voor het maken, uitvoeren en evalueren van zorgbeleid
binnen de school. De schoolleider leerlingbegeleiding is
eindverantwoordelijke. Een schoolleider en de zorgcoördinator
vertegenwoordigen de school binnen het Samenwerkingverband Zuidoost
Utrecht en zijn verantwoordelijk voor de doorvertaling van afspraken van
het samenwerkingsverband naar de school. De zorgcoördinator is de
voorzitter van het ZAT en het IBT en de contactpersoon voor het regionale
zorgteam (RZT+).
2.3 instrumenten
Signaleringsinstrumenten. De school beschikt over
signaleringsinstrumenten zoals de SVL ( school vragenlijst), CBCL
(Child behavior check list), TRF ( teacher report Form) en/of YSR (
youth self report). Deze worden ingezet als een mentor zich zorgen
maakt over het gedrag van een leerling. Gekeken kan worden of het
gedrag kenmerkend is voor achterliggende problematiek en op
grond van de bevindingen kan een plan worden opgesteld of
doorverwijzing plaatsvinden.
Zorgaanbod De Breul per september 2011 5

Handelingskaarten worden ingezet bij leerlingen met oa AD(H)D,
ODD, PDD-nos, asperger, NLD of leerstoornissen. Docenten krijgen
hiermee tips hoe om te gaan met het specifieke gedrag van de
leerling.
Zorgkaarten worden ingezet voor Dyslectische leerlingen. Zowel de
inspanningsverplichting van de leerling als de docent staan erop
vermeld evenals de faciliteiten zoals tijdverlenging of vergroting.
3. Zorgaanbod
Het huidige zorgaanbod op de Breul bestaat uit:
Individuele begeleiding van leerlingen met sociaal-emotionele
problemen (schoolpedagoog/ schoolpsycholoog)
Remedial teaching voor dyslectische leerlingen (RT)
Begeleiding van leerlingen die Nederlands als tweede taal hebben
(NT2)
Huiswerkbegeleiding
Rotondeklas (tijdelijke opvang)
Studiebegeleiding
Zorg Advies Team (ZAT)
Faalangstreductietraining ( F-)
Differentiële Aanleg Test (DAT)
Vertrouwenspersoon allochtonen leerlingen
Begeleiding PDD-nos leerlingen
Keuzebegeleiding
Zorgaanbod De Breul per september 2011 6

4. Omschrijving van het zorgaanbod op De Breul
4.1 Schoolpedagoge: Ilse Lalieu en Schoolpsychologe: Margret
Beekman.
Leerlingen die problemen hebben op sociaal of emotioneel gebied waarbij
gespecialiseerde kennis nodig is, kunnen individuele begeleiding krijgen.
De begeleiding bestaat uit het voeren van gesprekken met de leerling en
indien noodzakelijk met zijn/ haar ouders. De duur van de begeleiding is
afhankelijk van de ernst van de problematiek, eventueel kan
doorverwezen worden naar deskundigen buiten de school. Een leerling
kan zichzelf aanmelden of door mentor, afdelingsleider, ouders of
medeleerlingen aangemeld worden.
De schoolpsychologe kan desgewenst diagnostisch onderzoek uitvoeren
ten behoeve van doorverwijzing naar externen.
4.2 Remedial teaching: Vera Smit en Lidia Kuijper.
Zorgondersteuning Myra Elgers.
Binnen de RT onderscheiden we een aantal doelgroepen:
1. Gediagnosticeerde dyslecten met verklaring;
2. Taalzwakke leerlingen die gebaat kunnen zijn bij RT;
3. Leerlingen met andere leerstoornissen dan dyslexie waarbij gerichte
ondersteuning vanuit de RT-docenten baat kan hebben.
Aanpak verschillende doelgroepen.
Ad 1. Dyslecten.
Alle dyslecten kunnen gebruik maken van de faciliteiten die de school in
de organisatie biedt.
- bij toetsing worden de afspraken uit het protocol dyslexie gevolgd.
- tijdsverlenging bij toetsing.
- indien nodig laptopgebruik (er is een protocol laptopgebruik).
- indien nodig spraakprogramma bij examen.
Met de nieuwe brugklasser wordt een intake gesprek gevoerd. Indien
nodig krijgen brugklassers in groepjes 1 uur ondersteuning per week.
Daarbij wordt gekeken welke gerichte ondersteuning de leerlingen nodig
hebben.
De tweedeklassers kunnen hulp ontvangen via carrouselmodel gedurende
het hele jaar. Daarbij worden per periode andere ondersteuningslessen
geboden. In ieder geval bestaat de carrousel uit Nederlands, Frans,
Engels, Duits, de zaakvakken, biologie en techniek. Afhankelijk van de
hulpvraag betreft het de vaardigheden luisteren, spreken, lezen of
schrijven voor Nederlands en de MVT. Voor de zaakvakken, biologie en
techniek betreft het begrijpend lezen, leren samenvatten, structureren.
Zorgaanbod De Breul per september 2011 7

Voor deze groep geldt dus dat zij niet meer gedurende het hele jaar 1 uur
per week ondersteuning krijgen.
Vanaf klas 3 kunnen leerlingen gebruik maken van begeleidingsuren op
afspraak.
Vanuit de remedial teaching worden zorgpassen verstrekt aan dylectische
leerlingen en leerlingen met dyscalculie. Daarop wordt hun
ondersteuningsbehoefte maar ook de vereiste inspanningen van de
leerling vermeld.
Ad 2. Taalproblemen.
Wanneer bij leerlingen taalproblemen gesignaleerd worden door
vakdocenten (meestal Nederlands) of mentoren vindt er doorverwijzing
plaats naar de remedial teaching. Doorverwezen leerlingen die bij
prétesten door de remedial teacher uitvallen worden doorverwezen voor
onderzoek. In principe zal doorverwezen worden naar
instituuttrudybron.nl waarmee afspraken gemaakt zijn over het
aanleveren van de benodigde gegevens en de terugrapportage.
Ad 3. Leerlingen met andere leerstoornissen dan dyslexie.
In overleg met de Zorgcoördinator zal voor de leerlingen met andere
leerstoornissen dan dyslexie gekeken moeten worden waar zij het best
geholpen zijn.
Leerlingen met informatieverwerkingsproblemen zouden bijvoorbeeld wel
in aanmerking kunnen komen voor RT. Voor anderen ligt
huiswerkbegeleiding of studiebegeleiding meer voor de hand. Bij wiskunde
wordt een signaleringstoets rekenen/wiskunde afgenomen. Voor leerlingen
met Nederlands als tweede taal bestaat er de mogelijkheid de cursus
spelling en begrijpend lezen te volgen.
Op maandagen van 15.20 tot 16.10 uur is Vera Smit voor vragen
beschikbaar in de RT-ruimte. Ouders kunnen op dat tijdstip telefonisch
contact met haar opnemen.
4.3 Nederlands als tweede taal NT2: Vera Smit, Lidia Kuijper en
Geeske Kroon.
Leerlingen met een tweede taal achtergrond kunnen (in de onderbouw)de
cursus spelling en begrijpend lezen volgen. Bovenbouwleerlingen kunnen
een vergelijkbare cursus volgen bij Geeske Kroon.
4.4 Huiswerkbegeleiding: Lucia de Laet (coördinator).
Leerlingen die moeite hebben hun huiswerk te maken/leren, doordat ze
thuis de discipline niet op kunnen brengen, niet de juiste leeromgeving
Zorgaanbod De Breul per september 2011 8

hebben, studievaardigheden missen of om andere redenen hun huiswerk
onvoldoende kunnen doen, kunnen aangemeld worden voor de
huiswerkklas. Meestal wordt een leerling aangemeld door de mentor,
maar ook de afdelingsleider kan een leerling aanmelden.
De huiswerkklas is bedoeld voor leerlingen uit de 1 e ,2 e en evt 3 e klas.
De leerling komt in principe 4 middagen per week vijf kwartier naar de
huiswerkklas waar hij onder toezicht rustig kan werken. De leerling kan
vragen stellen aan de begeleider. In de huiswerkklas zitten maximaal 30
leerlingen verdeelt over twee groepen. De kosten voor de huiswerkklas
bedragen € 3,50 per middag.
In principe bezoekt een leerling minimaal 2 maanden de huiswerkklas.
Daarna wordt gekeken of continuering nodig is.
4.5 Studiebegeleiding: Myra Elgers.
Extra ondersteuning bij de aanpak en planning van het huiswerk voor
leerlingen die over onvoldoende studievaardigheden beschikken. De
begeleiding is in principe alleen bedoeld voor leerlingen die de
huiswerkklas bezoeken. (In het geval van LGF leerlingen kunnen
afwijkende afspraken worden gemaakt). De begeleiding vindt (minimaal)
één keer per week, individueel of in kleine groepjes, plaats. De duur van
de begeleiding is afhankelijk van de problematiek. De aanpak van de
leerling wordt bekeken en er worden tips gegeven voor een betere
aanpak. Leerlingen moeten de bereidheid hebben hun aanpak en
werkwijze ter discussie te stellen en te willen veranderen.
Aan de studiebegeleiding zijn geen extra kosten verbonden naast de
kosten voor de huiswerkklas. Studiebegeleiding is puur gericht op
studievaardigheden, niet op bijles voor bepaalde vakken of als leerlingen
motivatieproblemen hebben.
4.6 Rotondeklas: Jacqueline Laudy (coördinator)
Voor sommige leerlingen is het goed om tijdelijk opgevangen te worden in
de Rotondeklas. De klas is bedoeld voor leerlingen waarbij door gedrag of
om sociaal-emotionele redenen intensieve begeleiding door een beperkt
team gewenst is. Deze leerlingen werken in de Rotondeklas individueel
aan hun leertaken, krijgen daarbij ondersteuning van de Rotondedocenten
en leren ook hoe zij succesvol (gefaseerd) terug kunnen keren in de klas.
Dat kan door meer gedragsbeheersing te tonen, maar ook door sociaal
weerbaarder te zijn. Ook is het mogelijk om vakdocenten handvatten te
geven om de leerling bij terugkeer in de reguliere klas beter te laten
functioneren. De Rotondeklas is dus een tijdelijke opvang voor leerlingen
die tijdelijk de lessen in klassenverband niet succesvol kunnen volgen.
Plaatsing in de Rotondeklas vindt plaats in overleg tussen de betrokken
afdelingsleider, de coördinator en het IBT.
4.7 Faalangstreductietraining: Ilse Lalieu en Damiët Schellekens.
Zorgaanbod De Breul per september 2011 9

Leerlingen die last hebben van faalangst kunnen een F- training volgen op
school. Deze training wordt in groepsverband gegeven door de
schoolpedagoog en een docenteNederlands. De training bestaat uit 10
bijeenkomsten. Deelnemers leren om spanning te herkennen en hiermee
om te gaan. Leerlingen kunnen zichzelf aanmelden, maar kunnen ook
door de mentor aangemeld worden. Er zijn ook twee ouderbijeenkomsten.
4.8 Vertrouwenspersoon allochtone leerlingen: Hamid Gadel.
De Breul wil extra aandacht aan de sociaal/emotionele begeleiding en
ondersteuning van onze allochtone leerlingen bieden. Daartoe hebben we
een docent als vertrouwenspersoon aangesteld. Het is de bedoeling dat
deze collega laagdrempelig contact kan maken met leerlingen om hun
welbevinden in school te stimuleren. Daarnaast kan hij ondersteunend zijn
naar vakdocenten, mentoren en afdelingsleiding in hun contacten met
allochtone leerlingen en hun ouders. Ook kan hij ingezet worden bij
probleemsituaties met het gedrag van allochtone leerlingen door
persoonlijke gesprekken met hen te voeren en waar nodig als intermediair
op te treden. Hij kan indien gewenst betrokken worden bij
oudergesprekken.
4.9 Begeleiding leerlingen met LGF: Coördinatie Margret Beekman.
De wet Leerlinggebonden Financiering regelt de mogelijkheid voor ouders
met een gehandicapt kind een keuze te maken voor regulier onderwijs. De
leerling krijgt een leerlinggebonden financiering mee (het zogenaamde
“rugzakje”), waaruit de school extra begeleiding en leermiddelen kan
bekostigen.
Op De Breul wordt de LGF meestal ingezet om de mentor extra tijd te
geven voor de begeleiding van de leerling. In de praktijk betekent dit dat
de mentor wekelijks een half uur met de leerling individueel tijd heeft om
aandacht te besteden aan taakwerkhouding of sociale emotionele
problematiek. Ook kan hieruit eventueel extra zorg door de
zorgspecialisten bekostigd worden.
Aan het begin van het schooljaar wordt gestart met een groot overleg
waarin het handelingsplan wordt opgesteld. Door het jaar heen is er 6
keer een tussenevaluatie waarbij ouders, mentor, ambulant begeleider
(en evt Leerling) aanwezig zijn.
Leerlingen met een LGF krijgen ook ambulante begeleiding. De ambulante
begeleider adviseert de school in het omgaan met de problematiek van de
leerling.
4.10 Zorg Advies Team (ZAT)
Het zorgadviesteam bestaat uit Ilse Lalieu (schoolpedagoog), Eltjo Boon
(GGD), Pieter Weerd (Timon) en Margret Beekman (zorgcoördinator). Jos
van Dalum (leerplicht).
Zorgaanbod De Breul per september 2011 10

Zes keer per jaar komt het ZAT bij elkaar. Een mentor kan een leerling ter
bespreking inbrengen. De ouders wordt toestemming gevraagd voor de
bespreking van de leerling. Indien de ouders geen toestemming geven,
wordt de leerling anoniem besproken. Voorafgaand aan de bespreking in
het ZAT kan de mentor, de ouders of de leerling gevraagd worden een
vragenlijst in te vullen ter ondersteuning van de bespreking. In het ZAT
kunnen problemen met of van leerlingen besproken worden in een
multidisciplinair verband. Er wordt een handelingsplan opgesteld dat in het
volgende ZAT geëvalueerd wordt.
Doelstelling: een sneller signalering van problemen, betere opvang en
begeleiding, verbetering van de relatie school, jeugdhulpverlening en
jeugdgezondheidszorg en betere afstemming van begeleidings- en
hulpverleningsaanbod. Het geven van adviezen en ondersteuning aan
mentoren.
4.11 Differentiële aanlegtest (DAT): Marianne van der Enden
(studie-en beroepskeuze adviseuse) en Margret Beekman
(coördinator).
Wanneer er naar aanleiding van de studieresultaten twijfel bestaat over de
capaciteiten van een leerling of over de juiste schoolkeuze, bestaat de
mogelijkheid mee te doen aan een ( deels door school gesubsidieerd)
groepsonderzoek (DAT en PMT-K) en een kort individueel onderzoek. De
resultaten van de onderzoeken worden gebruikt als hulpmiddel bij het
adviseren van de leerling en zijn ouders met betrekking tot zijn
schoolkeuze. De ouders krijgen een schriftelijk verslag van de uitkomsten
van de onderzoeken.
4.12 Keuzebegeleiding door het decanaat: Barbara Dresen, André
van de Wekke en Hanneke Frenken
De decanen zorgen voor een programma voor keuzebegeleiding . Hierbij
worden alle leerlingen die binnen ons onderwijs een keuze moeten maken
(bijvoorbeeld een sector- of profielkeuze) voorzien van informatie en
geadviseerd bij de totstandkoming van hun persoonlijke keuze. In de
bovenbouw vindt deze begeleiding plaats in de vorm van LOB
(loopbaanoriëntatie en –begeleiding). Leerlingen die echter vastlopen in
hun keuzeproces, hetzij t.a.v. keuzes hier op school , hetzij bij de keuzes
voor hun vervolg qua studie of beroep, kunnen terecht voor individuele
begeleiding. Soms gebeurt dit in samenspraak met de mentor,
afdelingsleider en/of de ouders, soms op eigen initiatief van de leerling.
De school beschikt over een aantal keuzetesten waar de leerling gebruik
van kan maken. Wanneer de decaan de leerling niet verder kan helpen,
kan een verwijzing worden gegeven voor een keuzetest buiten school.
4.13 Intern Begeleidingsteam (IBT)
Zorgaanbod De Breul per september 2011 11

In het schooljaar 2006-2007 is het overleg tussen de zorgspecialisten
nieuw leven ingeblazen. Dit overleg vindt elke zes weken plaats. Aan dit
overleg nemen deel : schoolleider leerlingbegeleiding, schoolpedagoog,
remedial teachers, decanen en zorgcoördinator. Doel van het IBT is te
komen tot een betere afstemming van de begeleiding op De Breul, het
verbeteren van de onderlinge samenwerking en het gezamenlijk
vormgeven van de leerlingbegeleiding.
Zorgaanbod De Breul per september 2011 12