De haven 24/7 - Port of Rotterdam

De haven 24/7
Sleepbootkapitein
Bas geniet van
storm Pagina 3
Havenliefde
De Rotterdam bracht
Nicoline en Arnold bij elkaar
In deze
Havenkrant
Gek op de RotteRdam
Het is 30 september 1977. Aan boord van
cruiseschip Rotterdam. Werktuigkundige
Arnold kijkt in de ogen van stuurvrouw
Nicoline. Ze zijn op slag verliefd. In deze
Havenkrant: een liefde onder cruise‑
personeel die langer standhield dan één
cruise. Op de Rotterdam speelden zich
talloze verhalen af. Na jaren van reno‑
vatie gaat het schip dit najaar open voor
publiek. Het krijgt een bestemming als
hotel, restaurant en congrescentrum.
Lees verder op:
Pagina 4
Vier keer per jaar verschijnt deze uitgave
van het Havenbedrijf Rotterdam. De
krant laat zien hoe bewoners, bedrijven,
gemeenten en het Havenbedrijf samen
aan een mooie en veilige haven werken.
Zo brengen we de haven dichterbij.
Dingen doen
Win je eigen
havenfoto op
canvas Pagina 6&7
Werk in
de haven
Havenwerkers,
de nieuwe
generatie
Pagina 8
Havenkrant
Havenreporter
Jan (9) kijkt
zijn ogen uit op
een cruiseschip
Pagina 12
de krant voor alle omwonenden van de rotterdamse haven – nr. 3 jaar 1 – september 2009
Ze keken elkaar
in de ogen en
waren verliefd
foto: erik buis

2
De haven 24/7
Het zicHt Vanaf de bank in een radartoren
‘Het water, de geur van metaal en noeste arbeid die binnendrijft,
het licht dat continu verandert.’ Felicia Brokerhof woont sinds
2005 samen met haar man Casper in een oude Radartoren aan de
waterkant in Pernis. Van het weidse uitzicht geniet ze nog iedere
dag. Het is moeilijk voor mij om het mooiste moment van de
dag te kiezen. Kijk nu bijvoorbeeld: er zijn zwarte wolken, maar
ik zie ook een beetje blauw en wat wit. Het water kleurt groen.
Schitterend toch? Mijn man en ik hebben soms moeite om een
goed gesprek te voeren, omdat we allebei veel te snel afgeleid
worden door wat we buiten zien.’ Dat ze maar liefst zeventig
treden moeten beklimmen in hun toren, dat doet ze niets.
‘Oh nee hoor, geen last van. We zijn lange tijd op zoek geweest
naar een bijzonder plekje om te wonen. Die plek hebben we hier
gevonden.’ Felicia en Casper bij hun radartoren: ‘We worden vaak afgeleid door wat we buiten zien.’
Hoe staat Het met Maasvlakte 2?
Nieuw land biedt werklui
beschutting tegen storm
» Het werk aan de tweede
Maasvlakte gaat in herfst en winter
onverminderd door
» De westelijke kant van het nieuwe
land ligt nu boven water en
beschermt de baggeraars tegen
de najaarsstormen
in herfst en winter wil het aan de kust flink
stormen. De ontwerper en uitvoerder van de aanleg
van MV2, PuMa houdt hier rekening mee. PuMa
(Projectorganisatie uitbreiding Maasvlakte) is een
samenwerkingsverband van de waterbouwbedrijven
boskalis en Van oord. aan het begin van de herfst
moet de buitenste rand van het nieuwe land aan de
zuidkant zijn aangesloten op de bestaande kust. Dit
nieuwe land vormt zo een natuurlijke buffer tegen
de ruige najaarszee. Hierdoor kunnen de schepen,
bulldozers en werklui in de luwte doorwerken aan
het opspuiten van land. Deze buitenste schil van de
nieuwe Maasvlakte is de toekomstige westelijke
Beste Hans,
Horst Steinhoff, directeur Europoort
en ThyssenKrupp Veerhaven.
Het Havenbedrijf Rotterdam stelt de
tarieven vast voor de kade- en terreinhuur.
Overwegen jullie om deze te ver-
lagen nu havenondernemers moeite
hebben het hoofd boven water te houden?
Hans: We hebben de havengelden
met maar 1% verhoogd, minder dan de
inflatie. Ook geven we kortingen aan
rederijen die meer containers via
Rotterdam laten gaan. We kunnen niet
structureel inleveren op huuropbreng‑
sten, omdat een stabiele inkomsten‑
bron nodig is om investeringen in
de haven te doen zodat die verder
kan groeien zodra de economie weer
aantrekt. Dat gaat om 4 miljard euro
tot 2015. We zijn het bedrijfsleven op
langere termijn beter van dienst met
een blijvende investering dan met
tijdelijke verlaging van huurtarieven.
zeewering. Hij is vanaf de aansluiting op het land
ongeveer zes kilometer lang en zal straks uit zand en
duinen bestaan: een typisch Hollands strand.
gevaaR
Het moet overigens wel heel heftig stormen, willen
de schepen van PuMa hun werk neerleggen vanwege
gevaar. De kapiteins van de baggerschepen bepalen
in overleg met de organisatie aan de wal wanneer
doorwerken te gevaarlijk wordt voor schip en
bemanning. Dan zoeken de schepen beschutting in
de haven.
Zand dat wegwaait en wegspoelt als gevolg van storm
is één van de aandachtspunten voor PuMa bij de aanleg
van Maasvlakte 2. Hoe harder de wind en de stroming,
hoe meer zand er verdwijnt in zee. Met extra baggerwerk
als gevolg. Maar dit is niet anders bij de nederlandse
stranden en duinen. Het werk is wel zo gepland dat
weggespoeld zand voor het grootste gedeelte terecht
komt op de plek waar toch al zand moet komen.
kijk op pagina 5 hoe het opspuiten van nieuw land in
zijn werk gaat.
In elke Havenkrant mailen drie streekgenoten een vraag aan
Hans Smits, algemeen directeur Havenbedrijf. Dit keer is de
kwestie: wat doet het Havenbedrijf om de crisis te bestrijden?
Marcel van den Broek, Nautilus International,
de vakbond voor maritieme
professionals.
De zeemanshuizen bieden zeelieden een
dak boven het hoofd, maar ook geestelijke
bijstand. Ondanks inspanningen van
vrijwilligers is exploitatie steeds lastiger.
Willen jullie het besluit terugdraaien om
vanaf volgend jaar de zeemanshuizen
niet langer financieel te ondersteunen?
Hans: Van het intrekken van steun is
geen sprake. In eerste instantie probeert
de Stichting Zeemanshuizen de eigen
broek op te houden. Maar als zij de
financiële eindjes niet aan elkaar kunnen
knopen, springen wij – tot een maxi‑
mum – bij. Dat doen we al jaren en die
afspraak geldt onverminderd. Overigens
investeert het Havenbedrijf op meer
plekken in de sociale structuur van de
haven, bijvoorbeeld met voorzieningen
voor vrachtwagenchauffeurs.
Deze foto is van eind juli dit jaar. De dunne lijnen in de foto geven aan waar nieuw land is
aangesloten op het vaste land in november. De buitenste ring wordt een typisch Hollands
strand met duinen. Het land in de cirkel is het eerste zichtbare deel van het haventerrein zelf.
‘ We
versterken
onze
internationale
positie
’
foto: Vincent MentZel
Rommert Dekker, hoogleraar
(haven)logistiek aan de Erasmus
Universiteit.
Is het verstandig dat het Havenbedrijf
geld steekt in het opzetten en uitbreiden
van buitenlandse havens (bijvoorbeeld
in Oman, maar ook in Duitsland en
Venlo) als het minder gaat in de ‘eigen’,
Rotterdamse haven?
Hans: Jazeker is het verstandig om
te investeren in extra binnenlandse
terminals, zoals Venlo. Het betekent
minder belasting van de A15. En dat
verbetert de bereikbaarheid van de
Rotterdamse haven. Ook is het beter
voor het milieu: binnenlandse terminals
zorgt voor meer vervoer per binnenvaart,
minder over de weg. Ook is het slim
om deel te nemen in buitenlandse
havens, zoals Sohar: zo versterken we
onze internationale positie, waarvan
Rotterdam ook weer profiteert.
foto: Marc bloMMaert
foto: HaVenbeDrijf
Gespot Oceaniumboot
Pinguïns in de haven van Rotterdam? Annette
Barendregt wist niet wat ze zag toen ze de Oce‑
aniumboot in de zoeker van haar fototoestel
kreeg. Terwijl de haven voor deze fanatieke
spotter uit Brielle weinig geheimen kent. Thuis‑
gekomen kwam ze er via het internet achter wat
ze had gefotografeerd. ‘Deze boot voorziet het
Oceanium in Diergaarde Blijdorp van vers zee‑
water’, vertelt ze. ‘Het water komt uit de ballast‑
tanks van containerschepen van P&O Nedlloyd.’
Het kleine tankerje is door het Havenbedrijf
geschonken aan de Rotterdamse dierentuin
en wordt bemand door (veelal gepensioneerde)
schippers van Maaskade Bevrachters. Via
Zonnetje aan de hemel, windstil, ideaal vaar‑
weer. Maar niet voor sleepbootkapitein Bas
van Hoorn. ‘Welnee, voor ons is dit saai weer.
Geef mij maar storm, regen en mist. Dan
wordt ons werk spannend. Dan moet je op scherp
staan en nadenken bij elke manoeuvre.’ Neem bij‑
voorbeeld de onstuimige nacht van 2 februari 2008.
Windkracht tien á elf. Golven zo hoog als een flat‑
gebouw. De Zhen Hua 10, een Chinees schip met vijf
gigantische containerkranen, dreigt op de kust van de
Maasvlakte te stranden. ‘Dus wij op volle kracht er‑
naartoe’, roept Bas in herinnering. ‘Golven van negen
meter hoog. We voeren er meer dóór dan óverheen.’
RamkoeRs
Geen alledaagse situatie – gelukkig – maar ze komen
voor. En dan moet je er als sleepbootkapitein klaar
voor zijn. ‘Het is heel belangrijk dat je dan je rust
bewaart’, vertelt Bas. ‘En overzicht houdt.’ De
containerschepen en tankers zijn bij het binnenvaren
van de haven ‘overgeleverd’ aan de sleepboten; bij
lage snelheden zijn deze stalen kolossen nagenoeg
onbestuurbaar. En door hun gigantische massa laten
ze zich ook niet zomaar in een andere richting duwen.
‘Je moet vooruit denken bij elke actie’, vertelt Bas.
‘En je ogen openhouden. De loods heeft de eindverant‑
woordelijkheid, maar die kan vanaf de scheepsbrug
niet alles zien. Bijvoorbeeld of de draaihoek groot
genoeg is. En als zo’n schip op ramkoers ligt…’
Bij het naderen van de haven worden de schepen
opgewacht door meestal twee – één voor, één achter –
en soms zelfs vier sleepboten. In totaal telt de haven
zo’n dertig sleepboten, verdeeld over drie sleep‑
diensten: Kotug, Smit en Fairplay. Welke dienst een
schip begeleidt, is contractueel afgesproken met de
rederijen. ‘Van onderlinge rivaliteit is geen sprake’,
vertelt Bas die de liefde voor het slepersvak met de
paplepel kreeg ingegoten: zijn vader voer op een
sleepboot, net als zijn opa.
360 gRaden
Sleepboten zijn er in soorten en maten. Maar ze zijn
allemaal wendbaar en gigantisch sterk. ‘Het type
waar ik nu op vaar, rotortug genaamd, kan 75 ton
trekkracht leveren. Sterkere en veiligere schepen zijn
er niet in de Rotterdamse haven’, vertelt Bas. Ook
bijzonder is dat de rotortug drie schroeven heeft
– één achter, twee voor – die elk 360 graden kunnen
draaien. ‘Met deze schepen kun je letterlijk je naam
in het water schrijven.’
Omdat sleepboten direct in actie moeten kunnen
komen, 24 uur per dag, slaapt de bemanning aan
boord. ‘Eén week werken, één week vrij. Gaan we
op zee – meestal om booreilanden te verslepen –
dan blijven we twee weken. Wel met een dubbele
bemanning die elkaar aflost.’ Eén of twee weken
non‑stop op het water: Bas vindt het geen straf.
Integendeel. ‘Nee joh, dit is een prachtvak. Het woord
‘sleur’ komt niet voor in mijn woordenboek.’
Aankomst van een schip
1 De scheepsplanner
checkt of het
schip naar de haven
kan, geeft planning door.
2 De kapitein maakt reisvoorbereiding
en geeft aankomsttijd door aan de
scheepsagent.
3 De scheepsagent
geeft aankomsttijd aan
havenmeester door.
4 Diepzeeloods komt bij
Cherbourgh aan boord, die
het schip verder begeleidt.
5
Regionale loods neemt
bij aankomst Rotterdam
de begeleiding over.
5
Havensleepboten
manoeuvreren het
schip de haven binnen.
Europahaven
nieuwEiland
Een toefje zand steekt uit boven het water
in de Maasmond bij de Papegaaiebek.
Hier legt het Havenbedrijf een nieuw
eiland aan van ongeveer zes voetbalvelden
groot. Het eiland vormt straks een
‘veiligheidsbuffer’ voor de tankers met
vloeibaar gas die vanaf 2012 aanmeren
op de Papegaaiebek. Op het eiland, dat
niet toegankelijk is voor mensen, kunnen
planten en dieren hun gang gaan. De
bedoeling is dat zaadjes van planten
vanuit natuurgebieden rondom Voorne
via deze tussenstap de Nieuwe Waterweg
oversteken naar Hoek van Holland.
8
7
6
1
Engels kanaal
2 3 4
Schip draait
180˚
GROOT
5
BRITANNIË R’dam
Roeiers maken
het vrachtschip vast
aan meerpalen
Le Havre
Cherbourgh
FRANKRIJK
Havensleepboot:
5218 apk
Trekkracht
30 -65 ton
De haven 24/7 3
HET CIJFER
5 euro
Zoveel verdienen forenzen die in
de ochtendspits de A15 mijden.
Het is een project van De Verkeersonderneming.
De 530 deelnemers
aan het project SpitsScoren
geven ‘s ochtends via een smartphone
de alternatieve reis door.
Via de ingebouwde GPS worden
ze gevolgd. Wie wegblijft van de
A15 in de spits vangt 5 euro en
spaart de smartphone bij elkaar.
Kijk op: www.spitsscoren.nl
Het lot van de k assel liGt in Handen van sleepBootk apitein Bas van HooRn
Koelbloedig en kalm
» Sleepboten brengen schepen de haven binnen én
houden ze op hun plek tijdens stormachtig weer
» Koelbloedigheid is op zo’n moment cruciaal, zegt
sleepbootkapitein Bas van Hoorn
een ondergrondse pijpleiding in het Schie‑
Schiekanaal krijgt het Oceanium op deze
manier elke maand 600.000 liter vers zeewater.
‘Typerend voor de Rotterdamse haven’, zegt An‑
nette. ‘Met zijn allen werken aan de meest effi‑
ciënte oplossingen voor alledaagse problemen. ’
www.annettebcit.web-log.nl
illustratie: loek weijts
Kapitein Bas van
Hoorn sleept autoschip
de Kassel uit de
Brittanniëhaven bij
Rozenburg richting
Calandkanaal
Als het stormt…
…bestaat het gevaar dat schepen, aangemeerd
in de haven, losslaan van hun trossen door
de extreme druk waarmee de wind tegen het
oppervlak van het schip drukt. als dit dreigt
te gebeuren, wordt de hulp ingeroepen van
sleepboten. Die duwen tegen de zijkant van
het schip om zo de spanning van de trossen
te halen. Daarmee samenhangend krijgen
sommige schepen bij stormachtig weer geen
toestemming om de haven binnen te varen. in
verband met de lading (‘hoge deklast’) of het
scheepstype (bijvoorbeeld booreilanden) kan
veilige binnenkomst niet worden gegarandeerd.
Dat het ondanks de aanwezigheid van ongeveer
dertig sleepboten toch nog mis kan gaan, bleek
tijdens de zware storm op 18 januari 2007: een
containerschip sloeg los en ramde de kade van de
Maasvlakte olie terminal (Mot) waardoor circa
800 ton olie in de haven stroomde.
foto: fMax/saM rentMeester

4 Verhalen van overzee
De haven 24/7
Hij was werktuigkundige. Zij stuurvrouw.
De Rotterdam bracht Arnold (61) en
Nicoline (57) Eisma bij elkaar. Ruim
dertig jaar later zijn ze nog steeds gek op
elkaar. En op de Rotterdam natuurlijk.
Het is 30 september 1977. Werktuigkundige
Arnold Eisma zet voet aan boord van de
Rotterdam. Hij verheugt zich op de vaart en
trakteert iedereen in de bar op een biertje.
Ook de dame rechts van hem, de enige
stuurvrouw. ‘Geef dat meissie ook maar wat
hoor’, hoort Arnold zichzelf nog zeggen. Hij weet dan nog
niet dat hij meer dan dertig jaar later nog steeds af en toe
een biertje drinkt met deze vrouw, zíjn vrouw. Het lijkt
een aflevering uit de televisieserie The Love Boat, maar dit
liefdesverhaal is echt.
Een relatie op een cruiseschip met zoveel personeel was
niet zo bijzonder. Dat die relatie langer standhield dan
één cruise weer wel. ‘Honey, I love you, but the cruise is
over’, was een standaard grap onder het personeel. In het
begin hield het stel de relatie geheim, weet Nicoline nog.
‘Iedereen liep om de beurt de wacht. Je werkte vier uur en
dan had je acht uur rust. Zo wisselden we elkaar af. Meestal
kwam Arnold me dan in mijn hut wakker maken met een
kopje thee. Het was sowieso lastig elkaar te zien, we hadden
weinig tijd voor onszelf.’ Uiteindelijk kregen collega’s iets in
de gaten. ‘Maar toen heeft het alsnog een tijd geduurd voor
ze het serieus namen. We waren toen al bijna getrouwd.’
‘BontjassenBoot’
Helaas voor de tortelduifjes werd Nicoline na twee
maanden overgeplaatst naar een ander schip. Gelukkig
konden ze via de marconist, die verbinding houdt met
omliggende schepen, ’s nachts met elkaar spreken. Arnold
weet het nog goed. ‘Dan kreeg ik verbinding en zei de
marconist: nou, ik zit hier met je vrouw op schoot hoor.
Gelukkig ben ik niet jaloers ingesteld. Met de marconist
hebben we trouwens nog steeds contact.’
Nadat Nicoline en Arnold elkaar na drie maanden weer
zagen, wisten ze dat het goed zat. Nicoline: ‘Niet veel later
kochten we samen een huis en nog wat later trouwden
we.’ Vanaf dat moment zorgde het echtpaar dat ze zo
vaak mogelijk op dezelfde cruises meevoeren. Waaronder
De Rotterdam. Dit icoon van een voorbije tijd, had een
grote aantrekkingskracht op bepaalde, kapitaalkrachtige
passagiers. Onder het personeel ontstond daardoor al snel
de bijnaam ‘Bontjassenboot’. Voor sommigen reden om dit
schip te mijden, voor anderen juist niet. Dat gold ook voor
Nicoline en Arnold. Arnold: ‘Die boot had wat. Het was
gewoon een prachtig mooi schip. Maar uiteindelijk ging
mijn voorkeur natuurlijk uit naar de boot waarop mijn
meisje werkte.’
VAn cruiseschip
tot hotel
Vanaf de ‘doop’ van het schip
in 1958 was de rotterdam het
boegbeeld van de Hollandamerika
lijn (Hal) en één van
de belangrijkste naoorlogse
nederlandse passagiersschepen.
Het schip voer vanaf 1959 naar
new York. Vanaf 1968 deed het
fulltime dienst als cruiseschip.
De wereldcruises die circa
tachtig dagen duurden werden
een begrip. in 1997 nam de Hal
het schip uit de vaart, omdat
het niet meer voldeed aan de
veiligheidseisen. Mede door de
inzet van de stichting behoud
stoomschip rotterdam keerde
het vlaggenschip vorig jaar na
jaren van herstelwerkzaamheden
terug in de thuishaven. aan
het Derde katendrechtse
Hoofd in de Maashaven in
rotterdam is de renovatie van
het schip in volle gang. Het
krijgt nu een bestemming als
hotel, restaurant, congres- en
opleidingscentrum. Het schip
kwam in opspraak doordat
woningcorporatie woonbron
– de huidige eigenaar – er veel
meer geld in moest investeren
dan gedacht. ook de renovatie
kostte meer tijd dan verwacht.
Gek op
elkaar
En de Rotterdam
228
meter
lengte van de
oceaanstomer
13
verdiepingen
telt het schip
38.000
vierkante
meter dekoppervlakte
Hij werktuigkundige, zij
stuurvrouw.
Het lijkt een aflevering uit de
televisieserie The Love Boat.
foto’s: PriVébeZit
foto: erik buis
Dankzij dit kastje kan Willem
straks weer met open raam slapen
» Op het Noordereiland zorgen
net als in andere stedelijke
havens binnenschepen met hun
generatoren voor stank, herrie
en uitlaatgassen
» Walstroom maakt een einde aan
de overlast
‘Het is net of er een vrachtwagen voor
je deur stationair staat te draaien.
De hele dag stank en herrie.’ Willem
Falhaber woont op het Noordereiland
en baalt van de overlast die de aggre‑
gaten op sommige binnenschepen ver‑
oorzaken. Deze noodmotoren zorgen
voor stroom als het schip stil ligt. ‘Soms
blijft een schip vier maanden liggen.
Geen pretje, zeker als het warm weer is
en de ramen dicht moeten blijven.’
Falhaber legde zich er niet bij neer. Hij
ging verhaal halen bij de overlastgeven‑
de schipper, de havenmeester en de
Milieudienst. ‘Er bleek geen regelgeving
over de vervuiling van generatoren.
Schippers mogen ze gewoon gebruiken.’
Maar niet lang meer, zegt Rob Houben
van het Havenbedrijf. Dit najaar krijgt
het Noordereiland walstroom. Schip‑
pers kunnen dan stroom van de wal af‑
tappen. De bedoeling is dat dit gebeurt
in alle havens in stedelijk gebied.
Schippers zijn conservatief, weet Hou‑
ben. Ze gaan niet zomaar over op wal‑
stroom. Aan een proef met goedkope
walstroom in de Maashaven deed maar
dertig procent mee. Daarom wordt het
gebruik vanaf dit najaar verplicht. ‘Waar
walstroom is, moet die ook gebruikt wor‑
den. Anders krijgt de schipper een boete.’
Houben wil graag dat andere havens
het Rotterdamse systeem overnemen.
‘Dan wordt het voor schippers vanzelf‑
sprekend om hun aggregaat uit te laten.
Het Havenbedrijf onderzoekt of ook
Zo wordt
Maasvlakte 2
aangelegd
zeeschepen over kunnen gaan op wal‑
stroom. ‘Voor containerschepen lijkt het
lastig, zij maken gebruik van verschil‑
lende systemen.’ Voor ferryschepen ziet
hij wel kansen. Met Stena Line in Hoek
van Holland werden onlangs de eerste
afspraken gemaakt.
www.walstRoom.nl
Maasvlakte 2 verrijst langzaam uit zee. Zogenoemde
‘sleephopperzuigers’ halen zand van de zeebodem
waarmee ze voor de kust nieuw land creëren. Maar hoe?
Dat zie je hierboven.
foto: DaViD roZing
Walstroom
helpt
bewoner
Willem
Falhaber
af van
herrie en
stank van
schepen.
Het GlinsteRt
in de haven
Ze duiken de laatste tijd overal op in de
haven: gestapelde ‘broodjes’ aluminium,
tin en zink. Vanuit de lucht moet het
een geschitter van jewelste zijn. Door
de economische crisis is het voor veel
bedrijven een stuk aantrekkelijker
om deze handelswaar nog even ‘op de
plank’ te laten liggen in plaats van tegen
dumpprijzen van de hand te doen. Neem
nu Henry Bath, gespecialiseerd in de
verscheping en opslag van onder andere
metalen: dat bedrijf huurt bijna het
complete, gloednieuwe Commodity Park
nabij de Europoort. Zo’n 66 duizend
vierkante meter aan opslagruimte is tot
de nok toe gevuld met aluminium, in
afwachting van een betere prijs. Maar
bijvoorbeeld ook Broekman Special
Products aan de Theemsweg in de Botlek
heeft een extra loods van 20 duizend
vierkante meter speciaal laten bouwen
om aluminium te bewaren. En ze zijn
niet de enigen…
illustratie: scHwanDt infograPHics
80
Mensen van
PUMA werken
aan nieuw
land
4 tot 6
Sleephopperzuigers
zorgen
voor de landaanwinning
2
Pontons
bevoorraden
de schepen
met materieel
2
Crewbootjes
voor
transport
tussen wal
en schip
5
Bulldozers
verdelen
opgespoten
zand
3
Kranen
6
Kilometer pijp
foto: freek Van arkel

foto: freek Van arkel
Dingen doen in de haven
6 7
stuuR in en win
Een foto op canvas
Wil jij je eigen havenfoto in de volgende
Havenkrant zien staan? En hem groot op
canvas aan je muur zien prijken? Doe dan mee
met de Havenkrant Fotowedstrijd! Alle foto’s
met het thema haven Rotterdam zijn welkom.
Stuur je beste foto voor 15 oktober naar havenkrant
@portofrotterdam.com. Een vakjury onder aanvoering
van professioneel fotograaf Freek van Arkel kiest een winnaar.
Het Havenbedrijf biedt de winnaar een grote afdruk aan van
de foto op canvas. De Havenkrant publiceert de prijswinnende
foto in december.
mail naar Havenkrant@portofrotterdam.com
Ja, hallo! Een foto knippen kunnen
we allemaal. Maar een kiekje maken
dat er net even wat anders uitziet,
lukt jou dat? Freek van Arkel fotografeert
voor zijn beroep regelmatig
in de Rotterdamse haven. Hij helpt
je op weg.
1. Ken je camera
‘Een open deur? Nee. Ik zie zo vaak aan de kade mensen prutsen
aan hun toestel. Jammer, want dan is hét moment dikwijls alweer
voorbij. Het begint bij je toestel. Kunstenaar, ken je kleurendoos voor
je gaat schilderen. Zorg dan dat je thuis de accu hebt opgeladen en de
mogelijkheden hebt bekeken. Het maakt niet uit of het een camera
op je telefoon is of een loodzwaar geval met een film erin. Als deze
meeuwen voorbij vliegen moet de camera klaar staan.’
foto: freek Van arkel
maak een Boek op inteRnet
En deel je foto’s
Op het internet vind je honderden
websites met miljoenen foto’s van
havens en schepen: van onscherp tot
artistiek. Door liefhebbers gemaakt
of door professionals. We lichten er
drie uit:
1. www.sHipspotting.com Meer
dan 800.000 foto’s in de database
van de naar eigen zeggen grootste
community van scheepsspotters op
internet. Met ruim 2000 foto’s in de
categorie ‘wrecks and relics’ en 1600
in de categorie ‘storm’.
Ander standpunt
2.‘Een foto nemen op ooghoogte is niet echt spannend.
Een overzichtsfoto (uit een toren) is dat al veel meer,
maar blijft voorspelbaar. Ga eens op de grond liggen.
Je krijgt zo’n mooi – en onverwachts! – perspectief.
Die loods naast het water lijkt zo nog imposanter.
Wil je de verhoudingen weergeven, zet dan mensen
in beeld. Je ziet hoe groot een schip is met iemand
in beeld. Een apart standpunt creëer je niet alleen
met hoogte, ook met diepte zoals op deze foto.
Kruip ergens in, fotografeer vanuit een auto met het
binnenspiegeltje nog in beeld. Of plaats een groot
rood‑wit gestreept bord bewust op de voorgrond.’
foto: istockPHoto
2. www.Havenfoto.nl Over‑
zichtelijke site met foto’s van
havens en schepen per categorie.
Opgericht door hobbyfotograaf
Henk van Kooten. Met een vader
als kapitein, is de ‘gekte’ voor
scheepsfotografie aangeboren bij hem,
schrijft hij. Alleen voor eigen werk en
geselecteerde hobbyfotografen.
3. www.flickr.com Deze bekende
fotosite heeft ook een ‘Port of
Rotterdam’‑group met zo’n zeventig
leden. Ben jij de volgende?
Zo maak je
bijzondere
foto’s van
de haven
foto: freek Van arkel
spot scHepen
In de haven
Als je goed voorbereid
schepen wilt foto‑
graferen, kijk je op
www.portofrotterdam.com
bij ‘aankomst of vertrek’.
Ook leuk: een schip volgen
op internet. Misschien ligt
hij net in de haven vlakbij
je vakantiebestemming.
Kijk op www.marinetraffic.com of www.vessel‑
tracker.com. Op deze sites kun je schepen lokali‑
seren die varen met speciale zendertjes. Op de kaart
zie je precies waar ze varen of aangemeerd liggen.
Ook hier tal van foto’s van liefhebbers.
3.
Wat breng
je in beeld?
‘Er ligt een rode boei in het water. Foto‑
grafeer je die boei of de boei in zijn
omgeving? De ruimte er omheen kan
interessant zijn. Hoe meer je inzoomt op
die boei, hoe meer aandacht dat voorwerp
opeist in je foto. Oftewel, denk aan een
goede compositie. Probeer dingen weg te
laten. Een rustig beeld wordt als prettig
ervaren. Doe eens wat anders dan in het
midden, dat is zo saai. Een schip aan de
rand van de foto is spannend. Onverwachts.’
Havenfotograaf
Freek van Arkel leert
je de fijne kneepjes
van het fotovak
foto: freek Van arkel
Dingen doen in de haven
op de fiets dooR de Haven
Handig voor de fotograaf
Eropuit met de camera in het haven‑
gebied? Dat kan met de auto en
te voet. Maar de fiets is het ideale
vervoersmiddel. Je komt overal en
niets ontgaat je op zoek naar het
perfecte plaatje. Tankers die de Maas
doorkruisen, windmolens die de
lucht in stukken malen, kranen die
onvermoeibaar containers verslepen
alsof het legoblokjes zijn en daartussen,
heel onverwacht, stukjes ongerepte
natuur. Bewegwijzerde fietspaden
vind je tot aan de Maasvlakte toe.
Het Havenbedrijf heeft een aantal
foto: fMax/nout steenkaMP
fietsroutes beschreven. Deze zijn
te downloaden van www.portof‑
rotterdam.com. Of op te vragen bij
VVV’s in de regio. Ga naar ‘Over de
haven’, kies ‘Beleef de haven’ en daarna
‘Fiets‑ en wandelroutes’. De laatste
aanwinst is ‘Ontdek de Maasvlakte’.
Dit is een routeboekje dat je meeneemt
door dit fascinerende gebied van grote
contrasten: industrie, vrachtwagens
en containers, maar ook plotselinge
vergezichten, natuur, zand, meeuwen,
wind, in alle seizoenen anders. Stap op
de trappers en ontdek het zelf.
foto: freek Van arkel
6.
Maak een
eigen foto
‘Je staat langs de kant, je
kijkt naar een schip. Maar
wat zie je nu? Druk niet
zomaar op een knopje, vul
je foto in. Bekijk wat er
mooi, apart origineel is
om op de foto te zetten.
Ga het halen, doe er
moeite voor. Zoom in op
de boeg, ga liggen. Denk
aan sfeer, licht, lucht,
dynamiek, beweging,
compositie, kleur, vorm.
Speel met die dingen. Pas
dan krijg je een foto die
niet iedereen elke dag kan
maken.’
Kies het juiste moment 5.
‘Juist op het moment waarop het golfje in het water op z’n top is, dat is
mooi! Moeilijk. Draait een schip met de boeg jouw kant op, klik dan. Zo
krijg je niet de standaard foto van een schip over de volle breedte. Ook bij‑
zonder: iemand die voorbij rent. De waas op de foto is een aardig effect. Of
iemand stampt in de plas en de druppeltjes spetteren in jouw beeld, prachtig.’
4. Benut het licht
‘Schrijven kun je niet zonder licht, fotograferen ook
niet. Benut het dan ook. De haven is zo verschillend
bij avondlicht, bij zonsondergang of met tegenlicht.
Ieder tijdstip heeft z’n charme. Ga je met de storm
of regen langs de kade staan, dan maak je waarschijn‑
lijk apartere plaatjes. Kun je eenmaal goed inschatten
hoe jouw camera omgaat met het aanwezige licht
dan kun je hierop inspelen. Door je instellingen
(diafragma, sluitertijd) aan te passen, kun je over‑
of onderbelichting corrigeren. Met een mooie plaat
als resultaat.’
foto: freek Van arkel foto: jacco Huijssen

8
foto’s: fMax/nout steenkaMP
Werk in de haven Werk in de haven
De nieuwe generatie
De Rotterdamse haven heeft volop behoefte aan jong talent. Zeker als de economie straks
weer aantrekt. Drie jonge havenwerkers vertellen over hun baan en ambities.
masterclasses
wil je de hoogste
‘havenbaas’ Hans
smits over de haven
horen vertellen?
in samenwerking met Your
world start het Havenbedrijf een
campagne waarbij directeuren van
bedrijven in de haven, maar ook
politici, gastlessen geven op de
scholen voor Vo, VMbo en Mbo in
rotterdam. Meer info op:
www.your09.nl en
www.portofrotterdam.com
Jong Haventalent
ben je innovatief, vernieuwend
bezig, zit ondernemen in je
bloed? Vraag dan je baas om je op
te geven voor de verkiezing jong
Haventalent van 2009. of geef je
zelf op. Meer informatie
en inschrijven kan via:
www.jonghaventalent.nl
Havenopleiding
scheepvaart en transport college
(www.stc-r.nl) en Hogeschool
voor de Zeevaart (www.hogeschool-
voordezeevaart.nl). ook Hogeschool
rotterdam (www.hogeschoolrotterdam.nl)
en het albeda college
(www.albeda.nl) bieden technische
opleidingen. Zij hebben een locatie
in de haven, de rDM campus
(www.rdmcampus.nl).
watertalent
watertalent is de carrièresite voor
de haven: www.watertalent.nl.
je vindt ook vacatures op
www.portofrotterdam.com
3100
nieuwe
werknemers
zijn in totaal
tot 2012
jaarlijks
nodig bij alle
bedrijven in
en rond
de haven
‘ Met de handjes aan
de schepen’
‘ Zelden vind ik verstekelingen’ ‘ Jouw plan echt uitgevoerd’
Chantal Winkelman (25) is grenswachter
bij de Zeehavenpolitie van het
korps Rotterdam­Rijnmond.
‘Als grenswachter controleer ik mensen op
zeeschepen en verzorg ik de visumuitgifte.
Nederland vormt een buitengrens
van Europa, dus is ook in de haven
grenstoezicht nodig. Verstekelingen?
We treffen ze niet vaak aan. Als ze al
aan boord zijn, krijgen we meestal een
melding van de kapitein. Ook houden we
haventerreinen in de gaten. We stellen
een onderzoek in als we iets verdachts
zien, zoals een open container of mensen
die daar niet horen. Mijn werkplek is
het bureau St. Jobsweg. Daar voeren
we bemannings‑ en passagierslijsten
in. Hier melden zich bemanningsleden
die aanmonsteren of terugkeren naar
hun thuisland, in totaal 60.000 per jaar.
Per jaar geven we zo’n 15.000 visa uit.
Daarnaast controleren we aan boord van
schepen. We proberen er zo veel mogelijk
te bezoeken. Sommige controleren we
extra goed, zoals nieuwe schepen of
schepen van onbekende rederijen. Bij
» Woont in: Rotterdam
» Verdient: Politieschaal 5,
maximaal € 2470 bruto
» havenstek: ons bureau tegen‑
over de Euromast met uitzicht
op de SS Rotterdam
een ‘hoog’ risico doen we een uitgebreide
controle, samen met de wijkpolitie en
douane. Soms met inzet van honden.
Politie Rotterdam‑Rijnmond is het
enige politiekorps van Nederland dat
grenstoezichttaken uitvoert. Ook op
cruiseschepen, zoals laatst op de MS
Rotterdam. Toen hebben we 1400 mensen
gecontroleerd! Mijn werk is geslaagd als
de haven veilig blijft.’
» Woont in: Rozenburg
» Verdient: ‘Prima, vooral de
toeslagen bij overwerk zijn
mooi meegenomen.’
» havenstek: aan de
Rozenburgse kant van het
pontje naar Maassluis
Martijn Groeneveld (24) werkt twee
jaar bij het Havenbedrijf als adviseur
op de afdeling planontwikkeling.
‘Als kind was ik geïnteresseerd in de
inrichting van het land. Ik bouwde
straten of een hele stad met Lego‑
blokjes. Bij het Havenbedrijf maak ik
ruimtelijke plannen voor verschillende
gebieden in de haven en bedenk hoe we
die verder gaan ontwikkelen.
Het is niet zo dat ik gedurende mijn
studie Ruimtelijke Ordening en
Planologie al het idee had dat ik bij
het Havenbedrijf wilde werken. Ik
wist eigenlijk nauwelijks van het
bestaan af. Maar na mijn stages bij de
gemeente Zwijndrecht en de provincie
Zuid‑Holland tipte iemand mij het
Havenbedrijf als afstudeerstage. Ik deed
toen onderzoek naar de nieuwe Wet
Ruimtelijke Ordening en de gevolgen
daarvan voor de haven. Dat beviel
zo goed, dat ik besloot te solliciteren
naar de baan bij Planontwikkeling.
Behalve plannen maken, aangevuld
met juridische zaken, ga ik ook naar
Martijn Quak (21) volgde na zijn mbo de bedrijfsschool van
Keppel Verolme, scheepswerf voor reparatie en onderhoud.
Hij werkt er drie jaar als bankwerker.
‘Een jongensdroom? Ik word later lasser, zei ik altijd. Net als
onze buurman die me elk jaar meenam naar de open dag van
Verolme. Vanuit de kinderwagen bekeek ik de werf. Maar er
waren genoeg lassers toen ik me vijf jaar geleden bij Keppel
Verolme meldde. Ik wilde naar de bedrijfschool en besloot een
andere richting te kiezen. Op de school zag ik een indrukkende
opstelling van machines staan. Die hoorde bij de opleiding tot
bankwerker. Zodoende.
We werken in de loods en buiten aan grote zeeschepen en
offshore units, een enkele keer aan een cruiseschip. Ik werk aan
alles wat mechanisch beweegt aan een schip: de aandrijving,
installaties op booreilanden, de kranen. Wat zijn we trots als een
groot project na een aantal maanden af is! Als het schip de werf
af gaat zoek ik een plekje langs het water om het te fotograferen,
liefst met mijn vader en de buurman.
Ik werkte aan de Sevan Piranema, het eerste ronde
olieproductieplatform ter wereld. Gebouwd in China en
afgebouwd door Keppel Verolme. Het platform kwam als casco
op de werf. Alle constructies, kranen en brandstofsystemen
hebben we hier aangesloten. We hebben overal met onze
handjes aan mogen zitten.
Nu volg ik de avond‑MTS. Ik zie mijn toekomst hier op de werf,
wil groeien naar de functie voorman. Wie weet, ooit als baas!’
www.idealehaven.nl
ideale haven is een samen-
werking tussen het Haven-
bedrijf en de Hogeschool
rotterdam en probeert
een brug te slaan tussen
het Hbo onderwijs en de
bedrijven uit de haven.
stage lopen
sjoerd de jager, student
van Hogeschool rotter-
dam, liep stage bij het
Havenbedrijf. ‘ik heb mijn
afstudeerstage gedaan op
de afdeling Havengelden.
in september ga ik
beginnen met een nieuwe
studie. Maar het lijkt mij
leuk om terug te komen. De
rotterdamse haven blijft
een mooi werkgebied waar
altijd wat gebeurt.’
www.youngport.nl
wat doet een pijpenman
op een sleephopperzuiger?
kijk op www.youngport.nl
» Woont in: Rotterdam
» Verdient: ongeveer € 2700
bruto
» havenstek: de Maasvlakte,
vanwege de grootte, ver boven
de normale menselijk maat
de gebieden toe. En veel overleg met
collega’s, gemeente en bedrijven.
Het mooiste moment is als het
Havenbedrijf ‘jouw plan’ echt uitvoert.
Wel wennen dat dit meer tijd nodig
heeft dan je vooraf bedenkt. Het proces
tussen plan en uitvoering verloopt bijna
nooit zonder obstakels. Zo zijn er nog
uitdagingen genoeg!’
van tV rijnmond, met
filmpjes van jonge mensen
die over hun baan in de
haven vertellen.
Havenvereniging
tweehonderd jongeren
zijn lid van de jong
Havenvereniging.
leden delen ervaringen
en kennis met elkaar.
info@havenverenigingrotterdam.nl
of 0181-296030.
Wat gebeurt hier?
Uw fotobijschrift
Hoe werkt de
patrouilleboot?
foto: HaVenbeDrijf
De geelblauwe patrouillevaartuigen
(RPA’s)
surveilleren dag en
nacht. Ze zorgen voor een
veilige en schone haven.
In totaal beschikt het Haven‑
bedrijf over tien van deze
patrouillevaartuigen. In
verschillende soorten en maten,
maar met dezelfde taak: de haven
schoon en veilig houden. Ze begeleiden
bijvoorbeeld transporten met een
oplossing vorige havenkrant
Veel goede inzendingen. we zien
op deze foto uit 1912 zwembad De
kous in de nieuwe Maas, gemaakt
met drijvende afzettingen. Patrick
leopold van Hamburg uit rotter-
dam merkt nog op dat er zwem-
onderwijs wordt gegeven. Hij wint
het kookboek ‘Van alle wereldzeeën’.
Pompaansluiting
naar de wal
45.000 liter per minuut
voor bestrijden grote tankbranden
tot op 2 kilometer afstand
Onderwaterschip
Met verf die het milieu
ontziet
Lengte: 30,2 meter
Breedte: 8,03 meter
Hijskraan
Hoogwerker
tot 16 meter boven
waterlijn met bluskanon
5.000 liter per minuut
14
Om het milieu te sparen
zijn er roetfilters op de
boot en katalysatoren
op dieselmotoren
zo doen we dat nu Schepen los- en vastmaken
Anno 1895 Roeien
tussen wal en schip
Nog altijd kent de Rotterdamse
haven de ‘roeiers’. Deze beroepsnaam
houdt de herinnering levend aan de
roeibootbezitters die op 1 mei 1895
in een Rotterdams café besloten een
vereniging op te richten. Tot grote
vreugde van rederijen, cargadoors
en gemeente. ‘Die waren alle roeiers
met hun eigen tarieven zat’, vertelt
verenigingssecretaris Martin
Brussé. De roeiers zorgden voor
de bevoorrading van de schepen,
vervoerden bemanningsleden
en hielpen bij het aanmeren. De
vereniging zorgde voor een eerlijke
verdeling van werk en inkomsten. ‘Tot
op de dag van vandaag’, zegt Brussé.
Bij het honderdjarig bestaan in 1995
kreeg de vereniging het predicaat
‘koninklijk’ toegekend. De volledig
naam luidt dus: Koninklijke Roeiers
Vereeniging Eendracht (KRVE).
Weet u wat er op deze foto
gebeurt? En wanneer dit
was? Mail uw fotobijschrift
naar de Havenkrantredactie.
De redactie verloot onder de
inzenders het boek ‘Van alle
wereldzeeën. Foto’s, verhalen
en gerechten, verzameld in
de haven van Rotterdam.’
Mail naar: Havenkrant@
portofrotterdam.com
foto: geMeentearcHief rotterDaM
gevaarlijke lading. Tijdens surveillances
letten ze op juist gebruik van haven‑
voorzieningen en of schepen geen
schade veroorzaken. Ook controleren
ze mogelijke waterverontreiniging,
bijvoorbeeld bij het bevoorraden van
de zeevaartschepen met stookolie door
binnenvaartschepen (‘bunkeren’).
Bij ongelukken schieten de RPA’s te hulp.
Ze beschikken over bluskanonnen en
hebben een kraan om spullen uit het
water te tillen. De RPA‑bemanningsleden
zijn geschoold in levensreddende
handelingen als er mensen in de haven
gewond raken of onwel worden.
AanmonsteRen
Het Havenbedrijf is actief in heel de haven. Dit levert spannende banen op.
Kijk op www.portofrotterdam.com/vacatures. Wij zoeken nog:
Beheerder flora en fauna
ben jij een ingenieur die thuis is
in de wereld van groenbeheer?
ben je in staat het werk van
ingenieursbureaus te beoordelen?
Dan laat jij binnenkort
de openbare ruimte in de
rotterdamse haven verantwoord
groeien en bloeien.
Manager Duitslanddesk
De Duitslanddesk zorgt ervoor dat
de rotterdamse haven continu
onder de aandacht is van poli-
tieke en publieke decision makers
in Duitsland. Met als doel: inten-
sivering van commerciële activi-
teiten. lever jij een bijdrage met
je netwerk- en organisatietalent?
Lekkende olie
Stageopdracht
communicatie/journalistiek
scherpe pen, goed in regelen en
organiseren en bezig met een
hbo-opleiding communicatie/
journalistiek? Help ons dan
een link te leggen tussen de
dynamiek van de haven en de
belevingswereld van jongeren.
Brandbluskanonnen
45.000 liter per minuut
10.000 liter per minuut
Oliebooms
Wordt om een schip heen
gelegd, zodat geen lekkende
olie in de rest van de haven
terecht komt
Maikel Lenselink:
‘ Je kunt dit niet
uit de boekjes leren’
Fendering
Rondom de boot
zit rubber in plaats
van staal
Anno 2009 Met 120 pk
door de haven
Het mooiste aan zijn werk? Dat vindt
Maikel Lenselink (37) de vrijheid.
‘Je bent de hele dag aan het varen,
weg met je bootje.’ In 1990 begon
de Spijkenisser aan zijn leerschool
bij de roeiers. ‘Je kunt dit vak niet
uit boekjes leren.’ Sindsdien werkt
hij in een strak schema van dag‑ en
nachtdiensten. ‘Dat maakt het werk
fysiek soms zwaar.’ Behalve dat de
250 roeiers (tijdelijk) dekbemanning
leveren aan zeeschepen is hun
meest in het oogspringende taak het
vast‑ en losmaken van zeeschepen.
Sinds de jaren vijftig gebeurt dit met
gemotoriseerde schepen, zo’n vijftig in
getal. Een verantwoordelijke klus. Met
hun bootjes manoeuvreren de roeiers
tussen schip en kade terwijl ze de
enorme trossen slepen en vastzetten.
Zeker bij onstuimig weer betekent dat
goed opletten. ‘Soms moet je er ineens
tussenuit piepen als het te krap wordt’,
zegt Maikel. ‘Gelukkig reageren onze
boten heel snel.’
illustratie: loek weijts
foto: freek Van arkel

10
Uit & Thuis in de haven Uit & Thuis in de haven
Agenda
De Havenkrant selecteert
bijzondere uitstapjes in het
havengebied. Film, muziek,
exposities, noem maar
op. Zolang het maar een
maritiem bijsmaakje heeft.
Kijken
Vanaf 3 september
TV: ‘Ik ziet
de haven al’
Het leukste televisieprogramma
over de Rotterdamse haven is weer
begonnen. Iedere donderdag rond
17.40 uur op TV Rijnmond. Elk week
gaan presentatoren Jaap en Renske
op bezoek bij bedrijven, schepen,
evenementen en mensen die met de
haven te maken hebben. Ook aandacht
voor de historie van de haven.
Kijken
Vanaf zaterdag
26 september
Beesten
aan boord
Hoe komt de Japanse oester in de
Noordzee? En waarom zijn ratten
over de hele wereld een regelrechte
plaag? In de tentoonstelling Beesten
aan boord in het Maritiem Museum
kun je ervaren hoe het scheepsvervoer
van dieren de wereld op zijn kop
heeft gezet. Hijs zelf een varken op
de kade, help de dieren verzorgen,
doe het drollenspel en schuif in
de kombuis aan voor een Dodo‑
drumstick!
www.maritiemmuseum.nl
foto: istockPHoto
Kijken
24 september 2009
t/m 10 januari 2010
Architectuur
Biënnale
Grijp de vierde Internationale
Architectuur Biënnale Rotterdam
De Havenkrant helpt u zoeken naar
alles dat met de haven of schepen
te maken heeft. Ook oproepen voor
reünies of havenvrijwilligerswerk
(mits niet‑commercieel).
mail havenkrant@portofrotter-
dam.com. of schrijf: Havenkrant,
postbus 6622, 3002 ap rotterdam
wim Vogels uit Honselerdijk is al jaren een
verwoede postzegelverzamelaar. Hij is
vooral op zoek naar postzegels met daarop
schepen en havens. Heeft u bijzondere
exemplaren voor hem, stuur dan een brief: Van
oldenbarneveltstraat 24, 2675 tZ Honselersdijk.
(IABR) aan voor een bezoek aan de
monumentale ‘Innovation Dock’ van
de RDM Campus op Rotterdam‑
Heijplaat, het voormalige terrein van de
Rotterdamsche Droogdok Maatschappij.
Onder de verzamelnaam Parallel Cases
vindt u hier tekeningen, modellen
en audiovisuele presentaties over de
vraag: hoe kan architectuur bijdragen
aan ‘sociale cohesie’? De inzendingen
zijn afkomstig uit meer dan twintig
verschillende landen.
www.iabr.nl
luisteren
Vanaf donderdag 17 oktober
Lezingen over
de Maasvlakte
Op de donderdagavonden 17 september,
15 oktober en 19 november zijn er
lezingen in FutureLand, het bezoekers‑
centrum op de Maasvlakte. De lezingen
gaan over natuur op en rond de
tweede Maasvlakte, archeologische
vondsten en de aanleg van het nieuwe
land zelf. Houd de site in de gaten
voor data en aanmelding. De lezingen
zijn gratis.
www.maasvlakte2.com
foto: freek Van arkel
lezen
Per september
Haven in normale
mensentaal
Smaakt de Havenkrant naar meer?
In de nieuwe folder van het Havenbedrijf
lees je van alles over de haven in
‘normale mensentaal’. Downloaden via:
www.portofrotterdam.com
Doen
Zolang de voorraad strekt
Gratis kaart van het
Oostvoornse Meer
Elke dag weer stromen vele liters schoon
zout water het Oostvoornse Meer in.
Daardoor blijft het een geweldige plek
voor iedereen die houdt van water en
bijzondere natuur. Kennismaken met
het mooie Oostvoornse Meer wordt nu
makkelijk met een nieuwe recreatie‑ en
duikkaart. Ook een gratis kaart? Mail
25%
jubileumkorting
op de spido
De toeristische rederij spido bestaat negentig jaar.
Dat vieren we samen met lezers van de Havenkrant.
deze Bon geeft reCht oP 25% juBileumkorting
voor maximaal vier Personen.*
opstapplek: willemsplein 85, aan de voet van de erasmusbrug (naast
de rotterdam Port experience). Voor afvaartijden kijk op: www.spido.nl
* De actie is geldig tot 10 december 2009 en geldt niet in combinatie met andere acties.
doen
5 t/m 10 oktober
week van de scHeepsBouw
De Week van de Scheepsbouw is bedoeld voor scholieren, studenten, docenten en ieder
ander die met eigen ogen wil zien en ervaren wat de opleidings‑ en carrièremogelijkheden
zijn binnen de maritieme industrie. De opening is op 5 oktober op de RDM Campus op
Heijplaat, Rotterdam. Van 6 tot en met 9 oktober houden allerlei werven en maritieme
toeleveranciers open dag.
Kijk voor het hele programma op: www.weekvandescHeepsbouw.nl
naar havenkrant@portofrotterdam.com.
Zolang de voorraad strekt!
Kijken
Permanent
Havenfilmpjes
op YouTube
Wat doet de Havenmeester? Hoe wordt
Maasvlakte 2 aangelegd? En wat doet
een ecoloog op de Maasvlakte? Deze korte
filmpjes laten je kennismaken met de
Rotterdamse haven en het Havenbedrijf.
www.youtube.com/user/
HavenbedriJfrdam
lezen en kijken
Permanent
Canon van het
maritiem verleden
We worden in Nederland overspoeld
met historische canons. Maar deze
is voor scheepvaartliefhebbers leuk:
‘de canon van ons maritiem verleden
in 50 vensters.’ Samengesteld door
het Maritiem Museum Rotterdam
samen met scheepvaarthistorici. Het
boek bevat 50 hoogtepunten uit de
waterrijke historie. Met verhalen over de
haringvangst, de VOC, de Vikingen en
natuurlijk de Rotterdamse haven. Het
boek verschijnt bij de tentoonstelling
‘Geen zee te hoog’, de hoogtepunten uit
de canon te zien zijn aan de hand van
voorwerpen uit de museumcollectie. 192
pagina’s gebonden met veel foto’s en beeld
in kleur en zwart‑wit. Verkrijgbaar in
de (web)shop van het museum en bij de
boekhandel voor 29,95 euro.
www.maritiemmuseum.nl
Kijken
Te koop
DVD: Welkom thuis,
Stoomschip Rotterdam
Terugkomst van het Stoom‑
schip Rotterdam in augus‑
rijnMonDwebsHoP.nl
tus vorig jaar. TV Rijnmond
deed verslag van Hoek van
Holland tot het Katen‑
drechtse Hoofd. De mooiste
beelden en verhalen op
foto:
DVD.
riJnmondwebsHop.nl
grAtis
toegAng Voor 1 kind
bij rotterdAm port experience
nieuwsgierig naar wat er in de haven te beleven valt? bezoek dan de nieuwste
havenattractie van rotterdam en ervaar de grootsheid van de rotterdamse haven.
oP vertoon van deze Bon gratis toegang voor 1 kind Per
Betalende volwassene (10 euro).*
rotterdam Port experience: willemsplein 85, 3016 Dr rotterdam,
onder de erasmusbrug, 010 275 99 91, www.rotterdamportexperience.nl
* kinderen zonder begeleiding betalen met bon 6,50 euro. geldt gedurende oktober 2009.
foto: freek Van arkel
foto: Merlijn DooMernik
FilmdecoRs
De Top 5 filmlocaties in de vorige
Havenkrant bleek inspirerend.
Rotterdammer Peter Somers
tipte ons over de Maashaven
Zuidzijde: ‘Direct achter de
graansilo heb je met de skyline
een schitterend havendecor.’
Verder wisten lezers ons te melden
dat sommige onderwaterscènes
in de Nederlandse kaskraker
‘Amsterdamned’ zijn opgenomen
in het Oostvoornse Meer. De haven
was ook het decor voor Flodder 3
(IJssel‑ en Lekhaven) en Spetters
(Maasvlakte). Emmy Tamerus,
Peter Dankers, Martine van der
Schaft en Peter Somers: dank!
De USB‑stick in de vorm van een
patrouillevaartuig is onderweg.
scheepsFanaten
Op onze ‘prijsvraag’ met als
beloning een rondleiding op een
schip kwamen veel inzendingen.
Uit de tien best gemotiveerde
verzoeken trok de redactie
blind twee inzendingen. Roos
Hazejager en Alda van der Veen
zijn de gelukkigen. Roos is 8 jaar
en Alda wordt eind september
90. Hun liefste wens: aan boord
van een groot cruiseschip kijken.
Binnenkort gaat dat gebeuren.
gRote jongens
Andre van Heck uit Capelle aan
Top 5
Havendichtregels
‘Die geboren in een havenstad willen
slechts sterven aldaar’, zo dichtte de
Vlaming Paul van Ostaijen. De Rotter­
damse dichter Rien Vroegindeweij
verzamelde vijf havendichtregels.
1. Alleen de havens
zijn ons trouw - J. Slauerhoff
2. Te Rotterdam ben ik
geboren onder de adem
van de Maas - Jan Prins
3. Varen is nodig,
leven is niet nodig
- Devies van Rotterdam
den IJssel draagt de haven in zijn
hart. Hij schreef ons: ‘Ik heb van
1965 tot 1972, van mijn veertiende
tot mijn eenentwintigste, gevaren.
Sinds die tijd zijn schepen en
de Rotterdamse haven een deel
van mij geworden. Als geboren
Rotterdammer ben en blijf ik er
trots op, ook al gaat het nu even
minder, maar waar niet? Zelf werk
ik in de Hoge Erasmus aan het
Willemsplein en zie vaak mensen
naar de Spido gaan. Ik raad ze
altijd aan de lange vaartocht te
nemen omdat je dan bij de ‘grote
jongens’ achter in de haven komt.’
Botenspotten
Vanuit zijn woonomgeving Twente
is het zeker twee uur rijden,
maar dat houdt hem niet tegen
om regelmatig naar de Hoek af
4. Kade, zwart spiegelend in
stille wateren, drukte aan boord
van schepen zwervende en
rusteloze zielen der zeevarenden
- Fernando Pessoa
te reizen. Om boten te spotten,
mailde Jurjen van der Geize
uit Oldenzaal ons: ‘Ik ben op
mijn 67e nog steeds een verwoed
botenspotter. Straks, als de Queen
Victoria een bezoek brengt aan
jullie mooie stad, ga ik weer naar
Maassluis. Als jochie kwam ik daar
al, omdat mijn oudere zus daar
woonde. Als ik daar was, ging ik
altijd naar het Hoofd om boten te
kijken. En dat is nooit veranderd.’
5. En altijd komen er schepen
aan Katendrecht
voorbij - Frans van Schaik
‘Ik werd eens op de Erasmusbrug staande
gehouden door een Duitser op een fiets.
Hij vroeg me waar de haven was. Wat
moest ik antwoorden!? De haven is
in feite veertig kilometer lang, tot aan
Hoek van Holland. Dus waar begint ‘ie
eigenlijk? De meeste Rotterdammers
hebben geen idee hoe groot de haven is.
Ik maak eens per jaar een tochtje met een
gemeenteboot. Je weet niet wat je ziet.
Er is bijvoorbeeld een schrootterminal
met enorme bergen staal. Verder zijn er
terminals voor auto’s, fruit, containers…
Hoe kun je in Rotterdam wonen en niet
‘iets’ met de haven hebben? Ik vind de
haven fascinerend, al is het voor mij
geen poëtisch onderwerp zoals de liefde.
Wel put ik inspiratie uit mijn omgeving.
Voor het kunstproject ‘Woorden in de
Branding’ heb ik een gedicht geschreven
over Maasvlakte 2, ‘Stemmen van de oude
zee’. Daarin komt ook een haven voor.
De laatste regels luiden:
Zeeslagen verjaarden tot
gedenkwaardige dagen
gevierd in trotse havens,
op robuuste kaden.
En de zee, de zee deint in
een eeuwig herhalen.’
foto: freek Van arkel
alle negen gedichten gemaakt voor het kunstproject
‘woorden in de branding’ kunt u beluisteren via
0900-5121212 (15 eurocent per minuut). ook staan
er ‘poëziezuilen’ op het terras bij futureland, het
informatiecentrum over Maasvlakte 2.
Van rien Vroegindeweij verscheen onlangs later
wordt alles echter (uitgeverij nieuw amsterdam),
een verzameling van zijn mooiste gedichten plus een
documentaire op dvd. Zie ook www.vroegius.nl
11
aangename uuRtjes
Oud‑voorlichter op het Stadhuis
Rotterdam Louis Weltens
beleefde naar eigen zeggen ‘een
paar aangename uurtjes’ met de
Havenkrant. ‘Met veel plezier
gelezen. Interessante artikelen over
aardige onderwerpen. Handig ook
die spread over superstranden.
Veel succes met de komende
Havenkranten.’
schRijF
de havenkRant
Heeft u tips voor de redactie,
kent u mensen met een bijzonder
verhaal over de haven of ontdekt u
een fout? Mail naar havenkrant@
portofrotterdam.com of schrijf
naar Havenbedrijf Rotterdam,
redactie Havenkrant, Postbus
6622, 3002 AP, Rotterdam.
Bezoekadres
Havenbedrijf rotterdam
world Port center (wPc)
wilhelminakade 909
3072 aP rotterdam
Havennummer 1247
Postadres
Postbus 6622
3002 aP rotterdam
010-2521010
havenkrant@portofrotterdam.com
Colofon
De Havenkrant is een uitgave van het
Havenbedrijf rotterdam. De krant wordt
vier keer per jaar verspreid onder inwoners
van de regio rijnmond in een oplage van
475.000 exemplaren.
overname van artikelen en beeld uit
de Havenkrant is alleen toegestaan na
goedkeuring van het Havenbedrijf. De
inhoud is met zorg gemaakt. ondanks de
zorgvuldigheid kunnen er onjuistheden in
staan. aan de inhoud van de krant kunnen
geen rechten worden ontleend. Meningen
in deze krant zijn niet noodzakelijkerwijs
de mening van de directie van het
Havenbedrijf.
suggesties
Heeft u opmerkingen over de inhoud of
heeft u suggesties voor onderwerpen?
Mail havenkrant@portofrotterdam.com
of schrijf naar Havenbedrijf rotterdam,
redactie Havenkrant, Postbus 6622,
3002 aP rotterdam.
kernredaCtie
irene Dijkstra (hoofdredacteur),
Yves van erp, bart jacobs,
wouter lokker en tie schellekens
(Havenbedrijf), Heino van benthum en
rody van der Pols (Maters & Hermsen
journalistiek)
eindredaCtie
irene Dijkstra (Havenbedrijf), Heino
van benthum en rody van der Pols
(Maters & Hermsen)
teksten
Havenbedrijf rotterdam, Maters & Hermsen
fotografie
archief Havenbedrijf, freek van arkel,
Marc blommaert, erik buis,
Merlijn Doomernik, Maureen land,
Vincent Mentzel, sam rentmeester,
David rozing, nout steenkamp
illustraties
jan Peter Hemminga, schwandt
infographics, loek weijts
ConCePt
Heino van benthum en jeroen Maters
(Maters & Hermsen)
BasisontwerP
jelle Hoogendam (Maters & Hermsen)
en luis Mendo (gooD inc.)
art direCtion en vormgeving
jelle Hoogendam en Marjolijn
schoonderbeek (Maters & Hermsen)
druk janssen/Pers gennep
versPreiding tnt Post

de krant voor alle kinderen uit de omgeving van de rotterdamse haven nr. 3 jaar 1 - september 2009
Knoop
BRam (9)
wikiPeDia
foto:
in Je oRen in havenfilm
Zeelieden kunnen de beste knopen
leggen. Logisch, want een stevige
knoop is van levensbelang. Touwen
houden de zeilen op hun plek en het
schip aan de kade. Als je even oefent,
leg je net zulke strakke knopen.
Http://knopen.scouting.nl/
Havenreporter Jan Groenland
(9) krijgt een rondleiding
op cruiseschip
ms Rotterdam. En is diep
onder de indruk van alle
luxe. ‘Ik zou hier mijn
verjaardagsfeestje wel
willen vieren!’
Met zijn paspoort in de
hand gaat Jan aan boord.
‘Wel raar dat ik mijn
paspoort moet laten zien.
En door zo’n bewakingspoortje moet.
Net alsof je gaat vliegen. Dat maakt het
wel extra spannend.’
Indrukwekkend vindt Jan het uitzicht
vanaf de negende verdieping, zo hoog
als een flatgebouw. Hij kijkt uit over
de hele stad. En niet te vergeten:
het buitenzwembad van het schip.
Er is zelfs nog een minizwembad
compleet met waterval. En op ‘dek 7’
een overdekt zwembad. Als het mooi
weer is, gaat het dak open. ‘Echt luxe,
al die baden’, roept Jan. Maar er is nog
zoveel meer. Je kan naar het theater, op
de Playstation spelen in de chillroom,
tennissen op het dak, in een bubbelbad
zitten, fitnessen, pokeren… ‘Allemaal
terwijl je aan het varen bent’, zegt
Jan verbaasd. ‘Hier hoef je je nooit te
vervelen.’ Nog meer luxe ziet Jan in de
restaurants. ‘Ik kan ze niet meer tellen.
Je kan elke avond wel ergens anders
Bram Brekelmans is een geluksvogel. Hij
ontmoette de koningin bij de opening van
FutureLand, het centrum over de aanleg van
‘Maasvlakte 2’. Bram speelt ook de hoofdrol in
een film over dit nieuwe stuk land. Hij praat
daarin met de minister en de burgemeester.
Bekijk de film in FutureLand, Europaweg 902.
HavenRepoRteR Jan op cRuisescHip ms RotteRdam
‘Hier verveel je je nooit’
vlaGveRtoon
mastworp (om een touw
aan een paal te beves-
tigen, sjort zichzelf vast)
Elk zeegaand schip voert vlaggen. Dat is voor de
herkenbaarheid. Op de achtersteven (dat is de
achterkant van het schip) hangt de vlag van het land
waar het schip vandaan komt. Is dat een Chinese
vlag, dan gelden op dat schip ook Chinese wetten.
Op de voorsteven (de voorkant) wappert de vlag van
het land waar het naartoe vaart. Ook heeft elke
kapitein zijn persoonlijke vlag die hij krijgt als hij
zijn vaarbewijs haalt.
Het gekke met vlaggen is dat heel veel schepen juist
niet de vlag voeren van hun eigen land. Een schip uit
Noorwegen kan de vlag van Panama op de achtersteven
hebben. Dat noem je ‘onder vreemde vlag varen’. Dat
heeft alles te maken met geld. In Panama zijn de
belastingen veel lager en de regels gunstiger voor het
vervoeren van kostbare lading. Terwijl bijna iedereen
zijn vlag graag aan de wereld toont, werkt dat op zee
dus heel anders.
eten.’ Elk restaurant is anders: van
supersjiek tot snackbar.
pianist
De rondleiding lijkt eindeloos. ‘Wat
is het schip groot.’ Als je binnen bent
en helemaal vooraan het schip staat,
dan kan je het einde van de gang bijna
niet zien… Het is 234 meter lang,
bijna tweeënhalf voetbalveld. En dan
31 meter breed en negen verdiepingen
hoog. Er kunnen 1400 passagiers op het
schip. En dan zijn er ook nog eens 600
mensen die er werken. Van kapitein tot
verpleegkundige en kok. Jan: ‘Er is zelfs
een pianist aan boord.’
ms rotterdAm
De ms rotterdam is één van de
14 cruiseschepen van de Holland
america line. kijk op:
www.cruiseportrotterdam.com,
www.hollandamerica.com en
www.hollandamericablog.com.
hAVenreporter?
wij zoeken kinderen die voor de
Havenkrant op reportage gaan.
Pen en papier mee, interviews
doen, foto’s maken. ben je
tussen 8 en 12 jaar? Mail naar
havenkrant@portofrotterdam.nl.
foto: DaViD roZing
leuke
weetjes
ms betekent
Motorschip.
ss betekent
stoomschip.
een hut is een
(hotel)kamer op
een schip.
De brug is de
plek waar de
kapitein met
zijn bemanning
zit en het schip
bestuurt.
Met het aantal
knopen geef je
de snelheid van
een schip aan.
eén knoop is
hetzelfde als 1,8
kilometer per uur.
De ms rotterdam
kan 25 knopen
varen, oftewel 45
kilometer per uur.
je kunt erachter
waterskiën.
foto: Maureen lanD
Schip
op Het dRoGe
Dit beeld staat in Rotterdam, aan de Maas.
Het heet ‘De Boeg’, gemaakt in 1957 door
kunstenaar Fred Carasso. Het metalen schip
is een monument voor de 3500 zeelieden
die tijdens de Tweede Wereldoorlog op zee
omkwamen. Met zijn 46 meter is het zo
hoog als een flat van vijftien verdiepingen.
Vraag het
de havenmeester
Liggen er scheeps-
wrakken in de haven?
Ja, er liggen twee scheepswrakken in de
Rotterdamse haven. Die zijn na 1950 gezonken.
Ze liggen niet in de weg. Voor de kust, waar
de tweede Maasvlakte wordt aangelegd, zijn
zeven wrakken gevonden. Twee steken boven de
zeebodem uit. Een ervan is de Cornelia Maersk,
een Deens stoomschip van 85 meter lang en 12
meter breed. Het schip werd in 1942 door een
Engels gevechtsvliegtuig gebombardeerd. Er
kwam niemand om, een Duitse patrouilleboot
redde de bemanning.
Oude schepen van hout zijn op de zeebodem
moeilijk op te sporen. De ‘sonar’ (daarmee spoor
je wrakken op) herkent het hout volgezogen met
water niet goed. We weten dat lang geleden de
ingang van de Rotterdamse haven op een andere
plek lag, bij het Oostvoornse Meer. Misschien
liggen hier oude houten kano’s of Romeinse
schepen. Archeologen hebben al een scheepswrak
gevonden van 300 jaar oud. Duikers zoeken er
nu naar schatten. Ze vonden tot nu toe alleen een
koperen pan.
Scheepswrakken worden alleen weggehaald als
ze in de weg liggen. Of als het wrak ons iets over
het verleden leert en een museum het wil ten‑
toonstellen. Wanneer een scheepswrak boven de
bodem uitsteekt, markeert een boei zijn positie.
Heb jij een vraag voor
de Havenmeester?
Mail of stuur je vraag naar de Havenkrantredactie
en wie weet sta jij de volgende keer in het
Havenkrantje.
havenkrant@portofrotterdam.com
de leeuW VAn Zuid-hollAnd
elke vlag vertelt een verhaal. De vlag van de provincie Zuid-Holland
bestaat sinds 1986. De kleuren geel en rood en de afbeelding va de
leeuw komen uit het wapen van de graven van Holland. Die waren vanaf
de twaalfde eeuw de baas over het westelijk deel van Holland. je ziet
de provincievlag vaak langs het water, bij bruggen bijvoorbeeld.
eva kralt (7) uit Zuid-holland: ‘Hij heeft geen kroontje zoals
de nederlandse voetballeeuw!’
pirAtenVlAg
Piraten zijn zo oud als de scheepvaart. Vanaf 1700 gebruikten zeerovers
de jolly roger (‘Vrolijke rogier’). Vrolijk is hij niet, want hij staat
voor de dood. wanneer piraten aanvielen, hesen ze de
vlag. nog steeds zijn piraten op zee
actief. in de golf van aden (tussen
jemen en somalië) bijvoorbeeld.
Met snelle speedboten of vissersbootjes
enteren ze grote schepen.
Zonder piratenvlag, want dan herken
je ze niet.