Presentatie Ethanol op de werkplek

Ethanol op de werkplek
Daan Huizer
IndusTox Consult, Nijmegen

Onderwerpen presentatie
Gang van zaken voorafgaand aan de verlaging van de
grenswaarde voor ethanol
Onderbouwing nieuwe grenswaarde
Relevantie van huidblootstelling aan ethanol
2

Conclusie GR (juli 2006)
‘Ethanol genotoxisch carginogeen’ (EU cat. I)
Borstkanker bij vrouwen
(Darmkanker bij mannen en vrouwen)
Onderzoek over (m.n.) alcoholconsumptie geraadpleegd
(< jan 2006)
10 gr/dag (=1 consumptie) leidt tot 7 – 10% verhoogd risico
op borstkanker
Geen veilige waarde bekend
4

Advies GR
Streefwaarderisiconiveau (1x10 -6 ): 13 mg/m3 (8u-TGG)
Verbodsrisiconiveau (1x10 -4 ): 1300 mg/m3 (8u-TGG)
Hanteer verbodsrisiconiveau i.v.m. endogeen
achtergrondsniveau ethanol in bloed
15-min waarde: 1900 mg/m3
H-notatie
5

Reactie SER sub-commissie MAC
Advies GR wijkt af van gebruikelijke gang van zaken!
Hanteer:
8-u TGG waarde van 130 mg/m3
15-min waarde: 1900 mg/m3
H-notatie
Verzoek tot haalbaarheidstoets sectoren
6

Jul 2006
Okt 2006
Mrt 2007
Apr 2007
– persbericht GR
– Start haalbaarheidstoets subcommissie grenswaarden SER
– Herinnering haalbaarheidstoets naar branches / arbodiensten
– Einde reageertermijn haalbaarheidstoets
Jul 2007 – Subcie SER vraagt toelichting aan enkele betrokken sectoren
– IndusTox onderzoek productschap Dranken
Okt 2007 – Informeel overleg werkgevers en werknemers bij de SER
Feb 2008 – SER advies over nieuwe grenswaarde ethanol aan minister SZW
Apr 2008 – Bericht staatscourant: aankondiging verlaging grenswaarde ethanol
Okt 2008 – Verlaagde publieke grenswaarde ethanol van kracht
7

SER overleg (okt 2007)
8

Advies SER-subcie (feb 2008)
Advies nieuwe grenswaarde:
260 mg/m 3 (8u-TGG)
1900 mg/m 3 (15-min)
H-notatie
Uitzonderingssituatie voor ethanol als desinfectiemiddel
Na 4 jaar opnieuw haalbaarheidstoetsing
9

Jul 2006
Okt 2006
Mrt 2007
Apr 2007
– persbericht GR
– Start haalbaarheidstoets subcommissie grenswaarden SER
– Herinnering haalbaarheidstoets naar branches / arbodiensten
– Einde reageertermijn haalbaarheidstoets
Jul 2007 – Subcie SER vraagt toelichting aan enkele betrokken sectoren
– IndusTox onderzoek productschap Dranken
Okt 2007 – Informeel overleg werkgevers en werknemers bij de SER
Feb 2008 – SER advies over nieuwe grenswaarde ethanol aan minister SZW
Apr 2008 – Bericht staatscourant: aankondiging verlaging grenswaarde ethanol
Okt 2008 – Verlaagde publieke grenswaarde ethanol van kracht
10

Gevolgen voor de Nederlandse praktijk
Adviespraktijk AH
wat is acceptabel?
hoe omgaan met kwetsbare groepen (zwangeren)?
Handhaving Arbeidsinspectie?
Ethiek: kankerrisico prive / op het werk
Bijdragen Anne van Lith en André Holtrop
11

Ethanol bij de buren
Grenswaarden van 960 mg/m 3 (Zwe) tot 1900 mg/m 3
(UK, VS) (8-u TGG)
Duitsland
MAK: 960 mg/m 3 (8-h TWA)
Carcinogeen cat 5: geen humaan risico
Reprotox cat 2: geen reden tot zorg
VS
TLV: 1000 ppm (1900 mg/m 3 , 8-h TWA))
Geen H-notatie
‘confirmed animal carcinogen, unknown relevance to humans’
1000 ppm 8-h TWA ~ 12 gr ethanol, daily > 50 gr ethanol causes
cancer
12

Grenswaarde in bierglas-equivalenten
260 mg/m 3 x 1,5 – 2 m 3 /uur x 8 uur x 60% retentie
= 2 – 2,5 gr ethanol/dag
1 glas bier ~ 10 gr ethanol
13

Lessen voor de toekomst
Gemiste kansen?
geen reactie op conceptrapport GR
matige respons op haalbaarheidstoets SER
Zwakke punten in de GR beargumentatie?
Nederland classificeert ethanol als enige land als
genotoxisch carcinogeen
Extrapolatiestappen discutabel?
hoge dosis – lage dosis
borstkanker veelal geslachtsgebonden
14

Relevantie van huidblootstelling
aan ethanol

Huidblootstelling relevant?
Huidblootstelling geschat in GR Rapport
Opname per ontsmetting van beide armen van
maximaal 30 mg per keer (worst case),
vanaf ca. 6x per dag > 10% grenswaarde
Inhalatoire dagdosis (2 gr) ~ 1,5u direct huidcontact
met ethanol
Realistische praktijkscenario’s onderbelicht
Onderzoeksvoorstel Nederlandse ZKH
bijdrage huidblootstelling bij verpleegkundigen en
artsen door desinfectie met ethanol
16

Huidopname - benaderingen
Experimentele data
Brown (’07)
Kramer (’08)
Skinperm
PBPK modellen
(Inhalatie)
(luchtconcentratie in mg/m3)
Dermale blootstelling
Bloedconcentratie
(x mg/L bloed)
Longen
Exhalatie
(luchtconcentratie in mg/m3)
17

Experimentele data - Brown (’07)
Wassen / desinfecteren van de handen met 70%
ethanol oplossing
20 vrijwilligers, 30x in 1 uur (ca. 1,5 ml/keer)
Opzet experiment:
Vooraf: bloed en uitademingslucht meting
Na afloop: na 2 min. – meting uitademingslucht
na 5 min. – bloedmeting
na 12 min. – meting uitademingslucht
18

Experimentele data - Brown (’07) (2)
Bloed
Ademlucht
T -61
N = 6
N = 2
Verhoogde bloed- en uitademingwaarde door dermale
blootstelling aangetoond
T –60 tot T 0
30 x handen ontsmetten
0,03
0,025
0,02
0,015
0,01
0,005
0
T 1 T 5 T 10
Promille
19

Experimentele data – Kramer (’08)
95% alcohol
85% alcohol
55% alcohol
Applicatie: 20x 30sec (1 minuut tussenpauze) op beide handen
20

Dermale opname – Skinperm
scenario 1 scenario 3
single 60 min exp single 30 min exp
in SC at end of exposure mg 709 597
absorbed end of exposure mg 195 37,7
finally absorbed from single exposure mg 555 330
finally evaporated from skin mg 348 305
minutes for disappearance after exposure min 35 40
Maximale bloedconcentratie: 200 mg / 6L ~ 30 mg/L
Uitgaande van 0% afbraak
Detectielimiet adem-analyse ~ 0,01 promille ~ 10 mg/L bloed
Fysiologie en kinetiek niet meegenomen
Geen relatie met inhalatoire blootstelling bepaald
21

Dermale opname – PBPK modellen
Physiological Based PharmacoKinetic model
= gebaseerd op fysiologische parameters
Modelleren van ‘flow’ van chemische stof door het
lichaam, van toediening tot uitscheiding
22

Gerelateerd onderzoek
CEFIC-LRI project (IndusTox, IRAS, Santoxar)
“Computational tools for derivation of HBM Guidance
Values”
Opstellen van interne referentiewaarden (urine / bloed)
voor stoffen waarvoor momenteel alleen externe (lucht)
grenswaarden bestaan obv. PBPK / CBPK modellen
Beter inzicht in de bijdrage van verschillende routes van
blootstelling aan de totale (inwendige) blootstelling
Inzetbaarheid van verschillende meetmethoden vergroten
door het bieden van alternatieven
23

Dermale opname – PBPK modellen
Dermale route ontbreekt
vaak in PBPK model
PBPK vaak niet bruikbaar
voor arbeidsgerelateerde
blootstellingsscenario’s
24

Samenvatting
Wees alert op verschijnen nieuwe normen en
beargumentatie
Grenswaarde voor ethanol mogelijk in de toekomst
aangescherpt
Huidblootstelling aan ethanol leidt tot extra opname
Verhouding inhalatie : huidopname moet verder
onderzocht worden
25

Contact
Daan Huizer – daan.huizer@industox.nl
projectinformatie LRI: www.industox.nl
26