23.09.2013 Views

MKB Doe MEE 2.0 - Syntens

MKB Doe MEE 2.0 - Syntens

MKB Doe MEE 2.0 - Syntens

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

2006<br />

2007<br />

2008<br />

2009<br />

2010<br />

2011<br />

2012<br />

<strong>MKB</strong> <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong> <strong>2.0</strong><br />

In deze uitgave kunt u aan de hand van zeven succesvolle<br />

cases zelf constateren dat <strong>MKB</strong> <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong> <strong>2.0</strong> een positief<br />

effect heeft gesorteerd op ondernemers.<br />

<strong>Syntens</strong> innovatiecentrum, innovatienetwerk voor ondernemers,<br />

ondersteunt steeds meer bedrijven die ‘groener’ willen worden<br />

en op die manier ook zakelijk aan de weg timmeren. Deze uitgave<br />

bevat zeven voorbeelden van bedrijven, die mede dankzij <strong>Syntens</strong><br />

innovatiecentrum mooie stappen op dit vlak hebben gezet. Deze<br />

bedrijven kunnen als inspiratiebron fungeren voor ondernemingen,<br />

die ook kansen willen grijpen op het vlak van duurzaamheid.


2<br />

VOOR<br />

WOORD<br />

Volhoudbaarheid<br />

De maatschappij vraagt om duurzame oplossingen op uiteenlopende gebieden. Van mobiliteit<br />

tot zorg en van leefomgeving tot infrastructuur. De bouwsector heeft een belangrijke<br />

sleutel in handen om het proces van verduurzaming te versnellen. Sterker dan waar ook<br />

moet in deze sector de vertaalslag plaatsvinden van nieuwe ideeën of producten naar tastbare,<br />

geïntegreerde totaaloplossingen. Er liggen twee belangrijke redenen ten grondslag<br />

aan het feit dat de thema’s duurzaamheid, energiebesparing en MVO sterk in de belangstelling<br />

staan in de bouw. Aan de ene kant zien bouwers zelf het belang terwijl aan de andere<br />

kant opdrachtgevers er steeds explicieter om vragen. De genoemde maatschappelijke<br />

ontwikkelingen zullen echter ook steeds meer invloed uitoefenen op de logistieke stromen<br />

tussen bedrijven. Denk hierbij niet alleen aan de toenemende schaarste aan fossiele brandstoffen<br />

en aan de groeiende congestie op het wegennet, maar ook aan acute problemen<br />

als de CO2-emissie, het klimaat, het ruimtebeslag, de veiligheid en geluidsbelasting. De<br />

hiervoor genoemde ontwikkelingen onderstrepen het belang van het thema duurzaamheid<br />

voor de logistieke sector.<br />

Sinds het najaar van 2010 kan <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum - dankzij het Ministerie van Infrastructuur<br />

en Milieu - ondernemers met groene ambities uit de bouw en logistieke sector<br />

verder stimuleren en ondersteunen. Het innovatienetwerk voor ondernemers doet dit onder<br />

de vlag van ‘<strong>MKB</strong> <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong> <strong>2.0</strong>’. Het begrip <strong>MEE</strong> staat voor milieu, energie, economie. Winst<br />

op het ene vlak betekent winst op het andere vlak. De ondernemer die bijvoorbeeld efficiënter<br />

omgaat met zijn grondstoffen, zal minder vergen van moeder<br />

natuur en bespaart tegelijkertijd op zijn inkoop.<br />

In deze uitgave kunt u aan de hand van zeven succesvolle<br />

cases zelf constateren dat <strong>MKB</strong> <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong> <strong>2.0</strong> een positief effect<br />

heeft gesorteerd op ondernemers. Daarnaast is de werkwijze<br />

van <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum en haar innovatieadviseurs<br />

er ook door veranderd. Onze boodschap luidt nu: ‘Zorg dat<br />

u “volhoudbaar” blijft!’ Deze Zuid-Afrikaanse vertaling van<br />

duurzaamheid geeft prachtig weer waar het om gaat: zorg er<br />

voor dat u kunt volhouden te blijven ondernemen. Niet<br />

over een periode van 3, 5 of 10 jaar, maar over een<br />

periode van 20, 30 of 50 jaar!<br />

Voorheen was ons doel om toegevoegde waarde<br />

te creëren voor een ondernemer en zo zijn<br />

omzet op peil te houden of uit te bouwen. Nu<br />

maken we ook duidelijk dat je dit alleen kunt<br />

volhouden als je ‘duurzaamheid’ een belangrijke<br />

en structurele plek geeft in je bedrijfsvoering.<br />

Ik hoop dat u zich laat inspireren.<br />

Koen Knol<br />

namens <strong>Syntens</strong> projectleider <strong>MKB</strong> <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong> <strong>2.0</strong>


inhoud<br />

MKb<br />

WERK-<br />

WIJZE <strong>MKB</strong><br />

DOE <strong>MEE</strong><br />

<strong>2.0</strong><br />

>4 MKb<br />

>5<br />

MKb<br />

>22<br />

MKb<br />

>20<br />

>10<br />

SUCCES-<br />

VOLLE<br />

VOOR-<br />

BEELDEN<br />

>10<br />

MKb<br />

>18<br />

DOE <strong>MEE</strong><br />

<strong>2.0</strong> FILM<br />

>24<br />

MKb<br />

>12<br />

MKb<br />

>16<br />

MKb<br />

>14<br />

>3


4<br />

01<br />

FACTS<br />

SyntenS en het <strong>MKB</strong><br />

<strong>Syntens</strong> innovatiecentrum, innovatienetwerk voor ondernemers,<br />

werkt in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken,<br />

Landbouw en Innovatie, andere ministeries en overheidsorganisaties,<br />

aan innovatiebevordering in het <strong>MKB</strong>. <strong>Syntens</strong> is<br />

14 jaar geleden door het toenmalige Ministerie van Economische<br />

Zaken opgericht om de dikwijls ervaren kloof tussen markt en<br />

kennis te dichten, of in elk geval te verkleinen. Destijds werden<br />

de volgende onvolkomenheden geconstateerd:<br />

- Een tekortschietende wisselwerking tussen private en publieke<br />

kennis. Daarnaast sloten beide kennisdomeinen onvoldoende<br />

op elkaar aan;<br />

- Kwantitatieve en kwalitatieve tekorten aan menselijk kapitaal;<br />

- Ontoereikend kennismanagement;<br />

- Netwerken die niet goed genoeg functioneren. Hierbij valt te<br />

denken aan afwijkende informatie en aan een gebrekkige<br />

interactie tussen spelers in de waardeketen.<br />

De paradox op dat moment was dat er weliswaar veel kennis<br />

aanwezig was, maar dat er slechts weinig sprake was van toegepaste<br />

kennis. Deze kennisparadox wordt ook vandaag de dag<br />

nog vaak ervaren. Het is de taak van <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum<br />

om - op basis van vragen uit het <strong>MKB</strong> - een bijdrage te leveren<br />

aan de oplossing van deze paradox.<br />

Als onafhankelijke partij is <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum in staat<br />

om, samen met ondernemers, innovatie in bedrijven<br />

te bevorderen. De innovatieadviseurs van <strong>Syntens</strong> helpen de<br />

<strong>MKB</strong>-ondernemer een duidelijke innovatievraag te formuleren.<br />

Via een integrale bedrijfsanalyse wordt vastgesteld wat de kern<br />

en de bedrijfscontext zijn van deze vraag. Dit alles vormt het<br />

uitgangspunt voor de dienstverlening van <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum,<br />

die veelal is gericht op verbetering van de strategie,<br />

structuur en cultuur binnen de onderneming. Uiteindelijk<br />

moeten deze inspanningen leiden tot Het realiseren van<br />

de innovatiewens van de ondernemer.<br />

Als het nodig is, brengt <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum het bedrijf in<br />

contact met partijen of diensten uit haar innovatienetwerk. Dit<br />

kunnen publieke kennisinstellingen zijn, maar bijvoorbeeld ook<br />

subsidieregelingen of commerciële kennisleveranciers, die<br />

helpen om de bedrijfsvraagstukken verder uit te werken.<br />

Op deze manier zet <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum aan tot succesvol<br />

innoveren op het gebied van product, proces, technologie, dienst,<br />

organisatie of markt. Zo versterkt de organisatie het innovatievermogen<br />

van ondernemend Nederland en wordt een bijdrage<br />

geleverd aan economische groei. <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum heeft<br />

een jaarlijks <strong>MKB</strong>-bereik van zo’n 15.000 innovatieadviezen.


<strong>MKB</strong><br />

DOE<br />

<strong>MEE</strong><br />

<strong>2.0</strong><br />

WeRkWijze MkB DOe Mee!<br />

01 >5<br />

<strong>Syntens</strong>, innovatienetwerk voor<br />

ondernemers, ondersteunt steeds<br />

meer bedrijven die ‘groener’ willen<br />

worden en op die manier ook<br />

zakelijk aan de weg timmeren.<br />

deze uitgave bevat zeven voorbeelden<br />

van bedrijven, die mede<br />

dankzij <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum<br />

mooie stappen op dit vlak hebben<br />

gezet. deze bedrijven kunnen als<br />

inspiratiebron fungeren voor ondernemingen,<br />

die ook kansen willen<br />

grijpen op het vlak van duurzaamheid.<br />

de zeven in deze publicatie<br />

opgenomen bedrijven boekten<br />

progressie onder de vlag van<br />

‘MKb doe Mee <strong>2.0</strong>’. om ook andere<br />

ondernemers te stimuleren in hun<br />

voetsporen te treden, worden in<br />

het hierna volgende gedeelte de<br />

achtergronden en de werkwijze<br />

van het project geschetst.


oorgaande 06geeft<br />

op hoofdlijnen aan waar de Innovatie Quick Scan (IQS) voor staat<br />

r informatie: www.iqs.nl). Normaal gesproken begint een adviestraject van <strong>Syntens</strong> met<br />

digitale scan. Als het globale beeld duidelijk is, kunnen concrete adviestrajecten van sta<br />

>6<br />

<strong>Syntens</strong> DOe maakt Mee daarbij onderscheid tussen de behandeling van operationele en<br />

gische vraagstukken. Bij operationele vraagstukken gaat het om de werkvorm van de<br />

atievraag of advisering. Bij strategische vraagstukken staat de werkvorm van het<br />

atieactieplan, ofwel IAP, centraal.<br />

WERKWIJZE <strong>MKB</strong> DOE <strong>MEE</strong>!<br />

<strong>MEE</strong> Het innovatiestimuleringsproces start veelal met een zeer laagdrempelige scan. Het invullen<br />

ealiseren ervan van kost een de ondernemer sterkere slechts kennisbasis circa tien op minuten. het gebied Het resultaat van is duurzaamheid een globale analyse is van een<br />

het innovatievermogen van het bedrijf. aan de hand van de resultaten van deze scan gaat de<br />

telling die voortvloeit uit <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong>, evenals het tot stand brengen van duurzame<br />

syntens innovatieadviseur met de ondernemer in discussie over diens innovatieambities en<br />

atie. Beide de implementatie aspecten ervan gaan in diens deel bedrijfsvoering. uitmaken van de reguliere werkzaamheden van <strong>Syntens</strong>.<br />

ie reden heeft <strong>Syntens</strong> haar standaard werkwijze verrijkt met een tweetal tools. De<br />

brengen van duurzame innovatie. Beide aspecten<br />

rzaamheid Quick Scan’ (DQS) is een methodiek gaan deel in de uitmaken geest van van de reguliere de Innovatie werkzaamQuick<br />

. Het ‘Duurzaamheid Innovatieactieplan’ (DIAP) heden is van een <strong>Syntens</strong> methodiek innovatiecentrum. in de Om lijn die van reden het<br />

heeft <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum haar standaard<br />

atieactieplan. De doelgroep voor <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong> bestaat werkwijze uit verrijkt 100 met toonaangevende een tweetal tools. <strong>MKB</strong>rnemingen<br />

uit de bouw en de logistiek. Bij de selectie van deze koplopers heeft <strong>Syntens</strong><br />

samengewerkt met de betreffende brancheorganisaties, respectievelijk Bouwend<br />

rland en TLN. In onderstaande figuur is een en ander schematisch weergegeven.<br />

Het voorgaande geeft op hoofdlijnen aan waar de<br />

Innovatie Quick Scan (IQS) voor staat (meer informatie:<br />

www.iqs.nl). Normaal gesproken begint een<br />

adviestraject van <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum met<br />

zo’n digitale scan. Als het globale beeld duidelijk<br />

is, kunnen concrete adviestrajecten van start gaan.<br />

<strong>Syntens</strong> innovatiecentrum maakt daarbij onderscheid<br />

tussen de behandeling van operationele<br />

en strategische vraagstukken. Bij operationele<br />

vraagstukken gaat het om de werkvorm van de<br />

innovatievraag of advisering. Bij strategische<br />

vraagstukken staat de werkvorm van het innovatieactieplan,<br />

ofwel IAP, centraal.<br />

<strong>Doe</strong> Mee<br />

Het realiseren van een sterkere kennisbasis op<br />

het gebied van duurzaamheid is een doelstelling<br />

die voortvloeit uit <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong>, evenals het tot stand<br />

Bouw (Bouwend<br />

Nederland)<br />

Eigen <strong>Syntens</strong><br />

Klanten Bouw &<br />

Logistiek<br />

De ‘Duurzaamheid Quick Scan’ (DQS) is een<br />

methodiek in de geest van de Innovatie Quick<br />

Scan. Het ‘Duurzaamheid Innovatieactieplan’<br />

(DIAP) is een methodiek in de lijn van het<br />

innovatieactieplan. De doelgroep voor <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong><br />

bestaat uit 100 toonaangevende <strong>MKB</strong> ondernemingen<br />

uit de bouw en de logistiek.<br />

Bij de selectie van deze koplopers heeft <strong>Syntens</strong><br />

innovatiecentrum nauw samengewerkt met de<br />

brancheorganisaties met name Bouwend Nederland.In<br />

onderstaande figuur is een en ander<br />

schematisch weergegeven.<br />

<strong>Doe</strong>lgroep en werkwijze <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong><br />

50 DIAP <strong>MKB</strong> bouw & logistiek<br />

DQS<br />

DIAP<br />

+ QW<br />

(ca.50)<br />

Quick<br />

Wins<br />

(ca.50)<br />

Figuur 1. <strong>Doe</strong>lgroep en werkwijze in het project <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong><br />

Meerjarenplannen<br />

duurzaam<br />

innoveren<br />

activering<br />

voorlichting<br />

Figuur 1. <strong>Doe</strong>lgroep en werkwijze in het project <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong>


e deelnemende bedrijven.<br />

Uitgevoerd<br />

Wordt aan gewerkt<br />

Wordt overwogen<br />

Geen acties<br />

Realisatie<br />

Figuur 2. Grafische weergave van de uitkomst van de DQS<br />

Duurzaamheid Quick Scan<br />

De DQS geldt zowel als een intakemoment als<br />

een meting van het uitgangsniveau. De DQS kan<br />

als prikkel fungeren en de ondernemer inspireren<br />

tot verdere verduurzaming van zijn bedrijf. De<br />

uitkomst van de DQS maakt zijn ambitieniveau<br />

zichtbaar op de vier belangrijkste werkgebieden.<br />

Dit zijn product & dienst, markt & marketing, technologie<br />

& ICT en tot slot organisatie & processen.<br />

Tevens geeft deze scan een kwalitatief beeld van<br />

het gat tussen de ambitie en realisatie (zie figuur<br />

2.) De DQS is daarnaast geschikt om resultaten<br />

met elkaar te vergelijken. Een voorbeeld is een<br />

nulmeting voor een meerjarenplan of een benchmark<br />

met andere deelnemende bedrijven.<br />

Product & Dienst. Voorbeelden: grondstoffenkeuze,<br />

algeMene werKwijze >7<br />

De uitkomst van de DQS opstap DIAP<br />

Output: kwalitatief grafisch<br />

Product & Dienst<br />

Markt & Marketing<br />

Technologie & ICT<br />

Organisatie & Processen<br />

Figuur 2. Grafische weergave van de uitkomst van de DQS<br />

Integratie<br />

Omzetgroei<br />

Realisatie<br />

Ambitie<br />

Besparen<br />

Conformeren<br />

Ambitie<br />

dematerialisatie, anders verpakken, vermindering<br />

van het energieverbruik tijdens de levensduur en<br />

omgang met end of life (is het mogelijk te recyclen?);<br />

Markt & Marketing. Voorbeelden: de duurzaamheidsbehoeftes<br />

binnen de markt (nog) beter leren<br />

kennen, evenals optimale communicatie met<br />

bestaande en potentiële nieuwe klanten over het<br />

duurzaamheidprofiel van het bedrijf;<br />

technologie & ICt. Voorbeelden: optimalisatie van<br />

de productietechniek, investering in duurzame<br />

technologie, vermindering van het energieverbruik,<br />

digitalisering van werkstromen en toepassing van<br />

slimme technologie (functieintegratie).<br />

Organisatie & Processen. Vermindering van<br />

verspillingen, optimalisatie van transport, initiatief<br />

tot duurzame ketensamenwerking, regionale<br />

samenwerking en borging in bedrijf.<br />

itkomst van de scan kan de basis vormen voor een gesprek over kansen tussen de<br />

rnemer en de innovatieadviseur van <strong>Syntens</strong>. Op vier gebieden worden de mogelijkhed<br />

anzien van kostenbesparing of omzetgroei ingeschat:<br />

Product & Dienst. Voorbeelden: grondstoffenkeuze, dematerialisatie, anders<br />

verpakken, vermindering van het energieverbruik tijdens de levensduur en omgang<br />

met end of life (is het mogelijk te recyclen?);<br />

Markt & Marketing. Voorbeelden: de duurzaamheidsbehoeftes binnen de markt<br />

(nog) beter leren kennen, evenals optimale communicatie met bestaande en potentiël<br />

nieuwe klanten over het duurzaamheidprofiel van het bedrijf;<br />

Technologie & ICT. Voorbeelden: optimalisatie van de productietechniek,<br />

investering De uitkomst in van duurzame de scan kan de technologie, basis vormen voor vermindering van het energieverbruik,<br />

digitalisering een gesprek over van kansen werkstromen tussen de ondernemer en toepassing van slimme technologie (functie-<br />

en de innovatieadviseur van <strong>Syntens</strong> innovatiecenintegratie).trum.<br />

Op vier gebieden worden de mogelijkheden<br />

Organisatie ten aanzien van & kostenbesparing Processen. of Vermindering omzetgroei van verspillingen, optimalisatie van<br />

transport, ingeschat: initiatief tot duurzame ketensamenwerking, regionale samenwerking en<br />

borging in bedrijf.<br />

Als de ondernemer primair gericht is op kostenbesparing<br />

en quick wins, kan <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum<br />

de ondernemer verwijzen naar maatregelenlijsten<br />

van Agentschap NL, het Energiecentrum<br />

<strong>MKB</strong> of milieuadviesbureaus als Stimular en Beco.


8<br />

DOe Mee<br />

Duurzaamheid Innovatieactieplan<br />

Als de ambitie van de ondernemer verder reikt<br />

dan kostenbesparing, kan worden overgegaan<br />

tot het DIAP. Vaak spelen er dan meer vraagstukken,<br />

die kunnen worden geïnventariseerd en<br />

geanalyseerd met behulp van de DIAP-scan van<br />

ls de ondernemer primair gericht is op kostenbesparing en quick wins, kan <strong>Syntens</strong> de<br />

<strong>Syntens</strong> innovatiecentrum. Dikwijls gaat het om Daarnaast worden de bedrijfsstructuur, -cultuur<br />

ndernemer strategische verwijzen en tactische naar vraagstukken. maatregelenlijsten van en Agentschap -strategie belicht. NL, Bij dit het proces Energiecentrum beschikt de in- <strong>MKB</strong><br />

f milieuadviesbureaus als Stimular en Beco.<br />

De DIAP-scan biedt inzicht in het vermogen van<br />

een onderneming om zich te ontwikkelen tot<br />

uurzaamheid een duurzamer Innovatieactieplan<br />

bedrijf. Deze kennis vormt de en ontwikkelingen op het vlak van duurzaamheid<br />

ls de basis ambitie om een van gedetailleerder de ondernemer duurzaamheids- verder reikt dan in de kostenbesparing, desbetreffende sector. kan Als worden onderdeel overgegaan<br />

van<br />

ot het profiel DIAP. van Vaak het bedrijf spelen te maken. er dan De meer blik wordt vraagstukken, het DIAP die stelt kunnen de innovatieadviseur worden geïnventariseerd ook hulpvra- en<br />

gericht op de positie in de keten. Er wordt hierbij gen aan de ondernemer. Op deze manier wordt<br />

eanalyseerd met behulp van de DIAP-scan van <strong>Syntens</strong>. Dikwijls gaat het om strategische en<br />

een analyse gemaakt van de sterke en zwakke<br />

actische vraagstukken.<br />

punten van het bedrijf, evenals van de kansen<br />

Branche kaarten:<br />

Branche -trends<br />

Wetgeving<br />

Convenanten<br />

Technologie<br />

Energie<br />

Samenwerking<br />

Figuur 3. De DIAP-scan<br />

Figuur 3. De DIAP-scan<br />

Figuur 3. De DIAP-scan<br />

en bedreigingen. Daarnaast wordt er ingezoomd<br />

op de belangrijkste bedrijfskenmerken. Hierbij<br />

worden vragen beantwoord als hoe het primaire<br />

proces en de financiële situatie van het bedrijf er<br />

uit zien en wordt vastgesteld hoe de doelstelling<br />

van de onderneming luidt.<br />

novatieadviseur van <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum als<br />

hulpmiddel over zogeheten branchekanskaarten.<br />

Een voorbeeld hiervan is een overzicht van trends<br />

helder op welk vlak de ondersteuning het meest<br />

noodzakelijk is.<br />

Handleiding:<br />

Strategie<br />

Organisatie<br />

Productieprocessen<br />

Kennis<br />

Financiering<br />

(subsidie)<br />

14<br />

14


Het resultaat van het DIAP is het vertrekpunt voor<br />

verdere ondersteuning door <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum<br />

en door eventuele andere partijen. In een<br />

DIAP wordt per activiteit altijd een vaste set aan<br />

variabelen vastgelegd. Dit zijn de doelstelling, de<br />

activiteiten en het beoogde resultaat, evenals de<br />

doorlooptijd en de taakverdeling van de betrokken<br />

partijen. Een DIAP is een meerjarenplan,<br />

met een maximale looptijd van drie jaar. Binnen<br />

deze periode worden concrete adviestrajecten<br />

uitgevoerd.<br />

Balans<br />

<strong>Syntens</strong> innovatiecentrum heeft binnen <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong><br />

<strong>2.0</strong> met 50 bedrijven een Duurzaam Innovatie<br />

Actieplan (DIAP) opgesteld. De ondernemingen<br />

vormen een selectieve groep. Ze opereren in<br />

de Logistiek en Bouwsector en zijn gemiddeld<br />

innovatiever dan andere bedrijven in hun sector.<br />

Onderzoeksbureau Panteia/EIM maakte de balans<br />

op van <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong> <strong>2.0</strong>.<br />

Het blijkt dat tijdens het consult van <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum<br />

gemiddeld drie van de vier onderwerpen<br />

uit het rijtje ‘product & dienst, technologie<br />

& ICT, organisatie & processen én markt & marketing<br />

besproken worden. Ruim negen van de tien<br />

ondernemers geven aan dat de adviezen van<br />

<strong>Syntens</strong> innovatiecentrum op deze aspecten van<br />

duurzaam innoveren belangrijk zijn voor hun<br />

bedrijf. Zij gaan er zeker mee aan de slag in hun<br />

onderneming. Daarnaast is duidelijk geworden<br />

dat er - in vergelijking met <strong>MKB</strong> <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong> in 2009<br />

- een flinke inhaalslag heeft plaatsgevonden voor<br />

wat betreft adviezen rond de marktaspecten van<br />

duurzaam innoveren. Waar toen nog 8 van de 10<br />

adviezen over marktaspecten rondom duurzaamheid<br />

werden opgevolgd, is dit percentage bij <strong>MKB</strong><br />

<strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong> <strong>2.0</strong> dus substantieel gestegen. Al met<br />

al betreft het stuk voor stuk hoge scores, die de<br />

waarde van <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong> onderstrepen.<br />

effect<br />

Onderzoeksbureau Panteia/EIM heeft tevens<br />

onderzocht wat het effect is van de DIAP’s. Vier van<br />

de tien <strong>MKB</strong>-ondernemers geven aan voordeel te<br />

hebben gehad van het advies, vooral om de juiste<br />

duurzame informatie, kennis en technologie te<br />

algeMene werKwijze >9<br />

verwerven. Daarnaast meldt ruim dertig procent<br />

van de ondernemers veel baat te hebben ondervonden<br />

bij de advisering van <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum,<br />

die was gericht op het genereren van nieuwe<br />

ideeën over duurzaam innoveren en de omzetting<br />

daarvan in concrete resultaten. Bijna tweederde<br />

van de bedrijven beoordeelt de adviezen van<br />

<strong>Syntens</strong> innovatiecentrum met een acht of hoger.<br />

Daarnaast geeft nog eens 36 procent een zeven.<br />

Ruim 43% van de ondervraagde ondernemers<br />

geeft aan een hoger cijfer te hebben toegekend<br />

dan dat zij voor het consult hadden verwacht.<br />

Gezien de nog korte doorlooptijd van de trajecten<br />

zijn dit prachtige waarderingscijfers. De werkelijke<br />

effecten kunnen pas op langere termijn worden<br />

gemeten, nadat de adviezen zijn toegepast en<br />

uitgekristalliseerd in de bedrijven. De innovatieadviseurs<br />

van <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum bouwen<br />

doorgaans een langdurige relatie op met de bedrijven<br />

die zij adviseren. Daarvan mag een positief<br />

effect worden verwacht op de resultaatverwachtingen.<br />

succesvolle voorbeelden<br />

Het zijn mooie resultaten. Ze<br />

tonen aan dat <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum<br />

met de binnen <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong><br />

ontwikkelde dienstverlening goed<br />

aansluit bij de behoeften van het<br />

<strong>MKB</strong>. Maar hoe ziet een DIAP er<br />

uit in de praktijk? Om hier meer<br />

zicht op te krijgen, treft de lezer<br />

hierna zeven succesvolle praktijkvoorbeelden<br />

aan. Zo komen nut<br />

en meerwaarde van de <strong>Syntens</strong><br />

DIAPwerkwijze tot leven voor<br />

ondernemers, die (verder) aan de<br />

slag willen gaan met duurzaam<br />

innoveren.


10<br />

CASe<br />

Martin Kranse Krans.B.V.<br />

Van oudsher is Krans B.V. gespecialiseerd in de<br />

handel in en verhuur van materieel en materialen<br />

bestemd voor de grond-, weg- en waterbouw. “De<br />

laatste vijf jaar hebben we ons steeds meer toegelegd<br />

op het treffen van verkeersmaatregelen op en<br />

langs autowegen,” zo licht directeur Martin Krans<br />

de introductie van de mobiele afzetting toe. De<br />

mobiele afzetting rijdt als het ware ‘mee’ met de<br />

wegwerkzaamheden en waarschuwt weggebruikers<br />

tijdig voor het naderende ongemak. “Doordat<br />

er geen wegafzettingen hoeven te worden op- en<br />

afgebouwd, neemt de productiviteit van de werkzaamheden<br />

toe,” aldus Krans. “Daarnaast wordt<br />

de overlast beperkt, doordat kan worden volstaan<br />

met een korter werkvak. Het verkeer reageert hier<br />

erg goed op en past de snelheid eerder en beter<br />

aan dan bij stationaire afzetteingen.<br />

Open Dag Rijkswaterstaat<br />

Volgens innovatieadviseur Koen Knol van <strong>Syntens</strong><br />

Innovatiecentrum vormt de mobiele wegafzetting,<br />

KRaNS B.V. tIMMER<br />

DUURZaME RIJDEN<br />

“MaRtIN WaS DIRECt ENthOUS<br />

pROJECt DOE <strong>MEE</strong> VOOR ZIJN<br />

- Koen Knol<br />

Files en milieuverontreiniging zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. bij een lange stoet stilstaand<br />

en langzaam rijdend verkeer is de co2-uitstoot niet van de lucht. Handels- en verhuurbedrijf krans<br />

bedacht een mobiele wegafzetting voor de nacht, waarmee de filevorming bij onder meer onderhoudswerkzaamheden<br />

beperkt kan worden. deze innovatie bleek voor het bedrijf uit assen de opmaat naar<br />

een breder programma om een bijdrage te leveren aan co2-reductie.<br />

met als resultaat een betere doorstroming van<br />

het verkeer, ook een goede basis voor het verder<br />

reduceren van de CO2-uitstoot. Knol en Krans<br />

ontmoetten elkaar tijdens een Open Dag van Rijkswaterstaat.<br />

“De rijdende wegafzetting van Krans<br />

B.V. werd daar beloond met een oorkonde vanwege<br />

de nominatie voor ‘Beste Innovatieprijs Rijkswaterstaat’,”<br />

herinnert Knol zich de aanleiding voor de<br />

ontmoeting met Martin Krans. Tijdens het gesprek<br />

tussen Krans en Knol werd al snel duidelijk dat de<br />

directeur van Krans B.V. de aandacht voor CO2reductie<br />

dieper in zijn bedrijf wilde verankeren.<br />

Knol: “Martin was direct enthousiast over wat wij<br />

vanuit het project <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong> voor zijn bedrijf konden<br />

betekenen.”<br />

Reduceren CO2-uitstoot<br />

Een Duurzaamheid Quick Scan bracht aan het licht<br />

dat er op een breed vlak ruimte was om binnen<br />

Krans B.V. met het thema CO2-reductie aan de slag<br />

te gaan. “Op aanraden van Koen heb ik samen met<br />

mijn broer Peter een training van een dag bij de


handelS- en Verhuurbedrijf KranS b.V. >11<br />

t aaN DE WEg MEt<br />

DE WEgaFZEttINg<br />

IaSt OVER Wat WIJ VaNUIt hEt<br />

BEDRIJF KONDEN BEtEKENEN.”<br />

stichting Stimular gedaan. Tijdens deze dag hebben<br />

we de CO2-footprint van ons bedrijf vastgesteld<br />

en een plan ontwikkeld om de CO2-uitstoot in ons<br />

bedrijf in 2016 met 10% terug te dringen.” Veel<br />

zaken uit dit plan zijn inmiddels al in werking gezet<br />

door de gebroeders Krans. “Bij vervanging van ons<br />

wagenpark letten we bijvoorbeeld zeer scherp op<br />

brandstofverbruik. Nieuwe bestelbussen rijden 1<br />

op 9 tegenover 1 op 5 voor de oude bestelbussen,”<br />

aldus Krans. “Hetzelfde geldt voor emissie, nieuwe<br />

voertuigen voldoen aan de Euro 6 norm.”<br />

Zonne-energie in plaats van aggregaten<br />

Ook informatiepanelen en ander materieel werd<br />

energiezuinig gemaakt. “Veel van ons materieel<br />

draaide op een aggregaat. Nu rusten we ons bewegwijzeringsmaterieel<br />

uit met zonnecellen om de<br />

accu’s op te laden. Daarnaast zijn we druk bezig<br />

met de ontwikkeling van materieel waarin meerdere<br />

functies zijn samengevoegd, terwijl hiervoor tot nu<br />

toe nog afzonderlijk materieel moet worden ingezet.”<br />

Ook binnen het kantoor werd een duurzaamheidsslag<br />

gemaakt en is gestart met een bewustwordingstraject<br />

van de medewerkers. “Interne urenstaten<br />

verspreiden we niet meer via papier, maar per mail.<br />

En ons personeelsuitje combineren we binnenkort<br />

met een cursus Het Nieuwe Rijden.”<br />

Samen met <strong>Syntens</strong> is de aandacht voor duurzaamheid<br />

zorgvuldig verwoord in de externe communicatie<br />

van Krans B.V.<br />

www.krans.nl


12<br />

12<br />

CASe<br />

directeur bert van vuuren van van vuuren<br />

wegenbouw uit beverwijk is zeer stellig over<br />

het belang van duurzaamheid. “als je ziet wat<br />

er in de wereld gebeurt, is het duidelijk dat we<br />

zo niet door kunnen gaan.” Het is dan ook geen<br />

toeval dat van vuuren’s betrokkenheid bij het<br />

milieu ten grondslag lag aan de ontwikkeling<br />

van een aantal zeer duurzame producten.<br />

Het bedrijf ontwikkelde onder meer biologisch<br />

afbreekbare peilbuizen, anti-onkruidvlies en een<br />

biologisch afbreekbare ondergrondse boomverankering.<br />

Hiervoor wordt gebruik gemaakt van<br />

biopolymeren. “Dit wordt gedestilleerd uit restafval<br />

van de voedselindustrie,” licht Van Vuuren<br />

toe. Dankzij de ondergrondse boomverankering<br />

zijn er geen palen meer nodig, die normaal<br />

gesproken - in combinatie met een leren band -<br />

de boom op zijn plaats houden. De ondergrondse<br />

boomverankering verteert na verloop van tijd tot<br />

aarde. “Het is esthetisch mooier, iets goedkoper<br />

en de boom groeit 20 tot 30% beter. Maar het<br />

scheelt bovenal CO2-uitstoot.” Het biologisch<br />

afbreekbare sheet wordt gebruikt als wortelscherm<br />

en als watergeefsheet. Het anti-onkruidvlies<br />

wordt toegepast op plekken waar onkruidgroei<br />

niet gewenst is. “Deze sheets zijn minimaal<br />

lichtdoorlatend waardoor onkruidgroei wordt<br />

verhinderd. Vooral op moeilijk bereikbare plekken<br />

is dit een uitkomst.” Dit volledig natuurlijke vlies<br />

breekt binnen 5 à 10 jaar af en vermengt zich als<br />

humus met de ondergrond.<br />

Duurzame stimulator<br />

Van Vuuren Wegenbouw is dan weliswaar al bijna<br />

100 jaar actief binnen de grond-, weg- en water-<br />

“ONZE<br />

DUURZaME<br />

OpLOSSINgEN<br />

gaaN NU<br />

DOOR hEt<br />

MINIStERIE<br />

gEpROMOOt<br />

WORDEN”<br />

- Bert van Vuuren


ouw, het vierde generatie familiebedrijf ontbeert<br />

de expertise om de nieuw ontwikkelde duurzame<br />

producten succesvol te vermarkten. Het contact<br />

met <strong>Syntens</strong> Innovatiecentrum ontstond<br />

voor directeur Van Vuuren dan ook<br />

precies op het juiste moment.<br />

“<strong>Syntens</strong> heeft ons uitstekend op<br />

weg geholpen. Van het aanvragen<br />

van patent tot het slim in de<br />

markt zetten van onze duurzame<br />

oplossingen. Ik zie <strong>Syntens</strong> als<br />

een duurzame stimulator.”<br />

Als onderdeel van het project<br />

<strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong> werd het bedrijf van<br />

Van Vuuren doorgelicht met<br />

behulp van een Duurzaamheid<br />

Quick Scan en een<br />

Duurzaamheid Innovatie<br />

Actie Plan-scan.<br />

Bewustwording<br />

medewerkers<br />

Innovatieadviseur<br />

Koen Knol van <strong>Syntens</strong><br />

adviseerde Van Vuuren<br />

om deel te nemen aan<br />

de mobiliteitsvoucher<br />

van het Ministerie van<br />

Infrastructuur en Milieu,<br />

waardoor adviesbureau<br />

Stimular kon worden<br />

ingehuurd. Van Vuuren:<br />

“Stimular heeft voor ons in<br />

kaart gebracht hoe groot<br />

onze CO2-uitstoot is en<br />

geadviseerd hoe we<br />

Van Vuuren wegenbouw >13<br />

gEZONDE VOEDINgSBODEM VOOR<br />

BIOLOgISCh aFBREEKBaRE pRODUCtEN<br />

VaN VUUREN WEgENBOUW<br />

deze uitstoot kunnen terugbrengen. En dat is niet<br />

alleen goed voor het milieu, maar ook voor onze<br />

portemonnee. Het levert een flinke financiële besparing<br />

op.” De waardevolle inzichten van Stimular<br />

brachten Van Vuuren op het idee om te gaan werken<br />

aan bewustwording onder zijn medewerkers. “Wij<br />

hebben bijvoorbeeld veel busjes op de weg. Je moet<br />

je continu afvragen of je voldoende kritisch omgaat<br />

met energie en grondstoffen. Kan de rittenplanning<br />

bijvoorbeeld efficiënter? En realiseert iedereen zich<br />

wat de impact is als bij stilstaande wagens de motor<br />

blijft draaien?” In overleg met <strong>Syntens</strong> wordt een<br />

speciale bewustwordingssessie van een halve dag<br />

voor de medewerkers van Van Vuuren voorbereid.<br />

Gerichte marktbewerking<br />

Een ander uitvloeisel van de sparringsessies tussen<br />

ondernemer en innovatieadviseur was dat Van<br />

Vuuren zich op advies van Knol aanmeldde voor<br />

deelname aan een ondernemerskring ‘Duurzame<br />

marketing’ in het kader van het Noord-Hollandse<br />

project KansenKanon. “Het was zeer nuttig en<br />

leerzaam om kennis en ervaringen uit te wisselen<br />

met andere ondernemers uit geheel andere sectoren.<br />

Ook de professionele begeleiding van <strong>Syntens</strong><br />

tijdens de Kring was waardevol voor ons. Dit heeft<br />

ons doen inzien dat we eigenlijk met hagel schoten<br />

bij onze benadering van gemeentes.<br />

We richten ons nu in eerste instantie op de meest<br />

interessante gemeentes en organisaties.” Deze<br />

nieuwe aanpak werpt vruchten af getuige de Green<br />

Deal die wordt afgesloten met het Ministerie van<br />

Infrastructuur en Milieu. “Onze duurzame oplossingen<br />

gaan nu door het Ministerie gepromoot<br />

worden,” stelt Van Vuuren tevreden.


14<br />

14<br />

CASe<br />

DEURLOO aaNNEMINgSBEDRIJF ZEt DE<br />

NORM MEt hEt DUOBO-KEURMERK<br />

ondernemer paul deurloo uit het zeeuwse tholen<br />

moet met zijn aannemingsbedrijf nog weleens<br />

tegen vooroordelen opboksen. de sporen van de<br />

bouwfraude-affaire en een gebrek aan transparantie<br />

zijn volgens deurloo nog steeds niet<br />

helemaal uitgewist. zelf koos de bouwondernemer<br />

er tien jaar terug al voor om zich te richten op een<br />

duurzame manier van bouwen. met de recente<br />

lancering van duobo, een keurmerk voor duurzaam<br />

bouwen, hoopt deurloo dat zijn gedachtengoed<br />

verder uitwaaiert over de bouwsector.<br />

“Duurzaamheid wordt steeds meer een business,”<br />

signaleert Paul Deurloo. “Toen ik jaren geleden<br />

startte met duurzaam bouwen, was dat puur<br />

pionieren. Gelukkig zie ik de laatste jaren veel<br />

ten goede veranderen. Vooral op het gebied van<br />

materialen wordt er steeds duurzamer gebouwd.<br />

En overheden houden bij bouw-aanbestedingen<br />

steeds meer rekening met het duurzame karakter<br />

van de inschrijvingen.” Toch ziet Deurloo nog<br />

veel ruimte voor progressie, verwijzend naar een<br />

recent bouwproject. “Wij hebben net tien starterswoningen<br />

opgeleverd, die zijn uitgevoerd met<br />

warmtepompen. Op dit moment hebben we zes<br />

woningen in de verkoop, die 100% energieneutraal<br />

zijn. Dit betekent dat de huiseigenaren straks geen<br />

energie-gerelateerde maandlasten hebben. Bij het<br />

verstrekken van een hypotheek wordt hier echter<br />

onvoldoende rekening mee gehouden.”<br />

Duurzame materialen en producten<br />

Deurloo is niet alleen een fervent voorstander van<br />

duurzaamheid, maar streeft ook naar maximale<br />

transparantie bij bouwprojecten. Om die reden<br />

introduceerde de Zeeuwse ondernemer twee<br />

jaar terug het DuoBo-concept. DuoBo staat voor<br />

Duurzaam Ondernemen en Bouwen. Speerpunten<br />

binnen dit concept zijn het gebruik van duurzame<br />

materialen en producten, samenwerking met<br />

lokale bedrijven en de realisatie van energiezuinige<br />

woningen. “Maar ook opleidingsmogelijkheden<br />

voor jonge vaklieden zijn een belangrijk aspect,”<br />

aldus Deurloo. De geestelijk vader van het nieuwe<br />

keurmerk realiseerde de website www.duobo.<br />

nl, die op dit moment vooral gebruikt wordt als<br />

een platform om informatie te verstrekken over<br />

duurzaam bouwen, in al haar facetten. In het kader<br />

van maximale transparantie en objectiviteit richtte<br />

Deurloo een stichting op, die de verdere uitrol van<br />

het DuoBo-keurmerk voor haar rekening neemt.<br />

Samenwerking goed regelen<br />

<strong>Syntens</strong> innovatieadviseur Willy Reijniers bracht<br />

Deurloo in contact met Alliance Experts, een<br />

deskundige organisatie op het gebied van samenwerkingen.<br />

“Het is belangrijk om dit soort<br />

samenwerkingen op een zakelijke manier goed te<br />

regelen,” aldus Reijniers. “Het uitgangspunt is dat<br />

de deelnemende bedrijven, met behoud van hun<br />

individuele zelfstandigheid, op een uniforme wijze


te werk gaan bij bouwkundige projecten.” Op dit<br />

moment worden de exacte voorwaarden uitgewerkt<br />

waaraan gebruikers van het DuoBo-keurmerk<br />

moeten voldoen. Hiervoor maakt de stichting<br />

volgens Deurloo gebruik van een stagiaire van de<br />

Hogeschool Zeeland. “<strong>Syntens</strong> heeft daar goede<br />

contacten. We hebben nu de beschikking over een<br />

student Bouwkunde.”<br />

Ambassadeursfunctie<br />

Adviseur Reijniers is enthousiast over de manier<br />

waarop Deurloo Aannemingsbedrijf invulling geeft<br />

aan duurzaamheid. “De bouwwereld heeft ambas-<br />

“DUURZaaMhEID<br />

WORDt StEEDS <strong>MEE</strong>R<br />

EEN BUSINESS”<br />

- Paul Deurloo<br />

deurloo aanneMingSbedrijf >15<br />

sadeurs als Paul hard nodig. Het is hartstikke<br />

belangrijk dat initiatieven als het DuoBo-keurmerk<br />

navolging krijgen.” Het is dan ook geen toeval<br />

dat Reijniers Paul Deurloo voordroeg om een<br />

workshop voor Bouwend Nederland te verzorgen.<br />

Ten overstaan van zo’n 70 collega’s deelde de<br />

Zeeuw zijn kennis en ervaring op het gebied van<br />

duurzaamheid en ging hij dieper in op het DuoBoconcept.<br />

Zijn bijdrage werd goed ontvangen.<br />

“Het heeft ons in elk geval een nieuwe partner<br />

opgeleverd,” aldus Deurloo. “Met dit bedrijf<br />

werken we nu veel samen op het gebied van<br />

duurzaam bouwen.”


16<br />

16<br />

CASe<br />

MERCUUR SMaRt LOgIStICS SChaKELt NaaR<br />

hOOgStE VERSNELLINg Op MVO-gEBIED<br />

door buitenstaanders wordt de transportsector nog weleens gezien als één van de belangrijkste<br />

veroorzakers van co2-uitstoot. toch vinden juist in de logistieke sector steeds meer initiatieven<br />

plaats om zo ‘schoon’ mogelijk te rijden. mercuur smart logistics uit son en breugel hoort in dit<br />

rijtje thuis. een analyse door syntens bracht aan het licht dat het bedrijf zich reeds veel inspanningen<br />

op dit vlak getroostte, maar zich hier niet bewust van was.<br />

Samen met <strong>Syntens</strong> innovatieadviseur Fabienne<br />

Schoesetters vulde directeur Peter Simmer van<br />

Mercuur Smart Logistics de Duurzaamheid Quick<br />

Scan in. “We bleken best al behoorlijk duurzaam te<br />

opereren, zonder het zelf te weten,” herinnert Simmer<br />

zich. Zo had de Brabantse ondernemer met<br />

vier collega-bedrijven - onder de naam Greenport<br />

Logistics - een samenwerkingsverband gerealiseerd<br />

voor retourlogistiek in de sierteeltsector.<br />

“Hiermee proberen we te voorkomen dat wagens<br />

leeg terug moeten rijden. In 2011 hebben we het<br />

aantal ‘lege’ kilometers hierdoor met 45% teruggebracht.<br />

Op sierteeltvrachten scheelt dit zo’n 75.000<br />

‘lege’ kilometers.” Daarnaast heeft het transportbedrijf<br />

door vrachten naar Overijssel, Drenthe,<br />

Groningen en Friesland uit te besteden, nog eens<br />

150.000 ‘lege’ kilometers voorkomen. “Hiermee<br />

besparen we 37.500 liter diesel.”<br />

Veel quick wins<br />

Samen met Schoesetters werkte de directeur<br />

van Mercuur Smart Logistics aan een Duurzaamheid<br />

Innovatie Actie Plan, waarin nog meer<br />

acties werden gepland om het bedrijf verder te<br />

verduurzamen. “Denk dan bijvoorbeeld aan het in<br />

gebruik nemen van nieuwe software om slimmer<br />

te plannen, maar ook aan quick wins als het<br />

installeren van spaarlampen en het gaan werken<br />

met bewegingsmelders in vergaderruimtes,<br />

zodat lampen niet onnodig blijven branden,” licht<br />

Schoesetters toe. “Daarnaast is er een scorebord<br />

gekomen met het brandstofverbruik per chauffeur.<br />

Door hier een wedstrijd met kleine prijsjes aan te<br />

verbinden, maak je het voor chauffeurs leuk om<br />

te proberen zuiniger dan hun collega’s te rijden.”<br />

Dit heeft er toe geleid dat één van de chauffeurs<br />

op de 3e plaats eindigde in de onlangs gehouden<br />

competitie ‘Meest brandstofefficiënte chauffeur van<br />

Nederland.’<br />

Sociale innovatie<br />

Hoewel momenteel nog een aantal verbeteracties<br />

loopt, weet Simmer al wat de volgende stap is:<br />

binnen het ‘People-Planet-Profit’-model nog meer<br />

aandacht te besteden aan de P van People. “We zijn<br />

gestart met het in beeld brengen van de competenties<br />

en de opleidingsbehoefte van onze medewerkers<br />

en vertalen dit nu naar een opleidingsplan.<br />

Daarnaast proberen we met behulp van de Kaizen<br />

methodiek, een relatief nieuwe vergadertechniek<br />

uit Japan, onze medewerkers meer bij zaken te<br />

betrekken. We vinden het belangrijk dat zij meedenken<br />

en zelf met oplossingen voor mogelijke<br />

knelpunten komen.” De ambitie van Simmer is om<br />

met Mercuur Smart Logistics de beste werkgever<br />

van de logistieke sector te zijn. “Mensen moeten<br />

het leuk vinden om voor je bedrijf te werken.<br />

Als werkgever moet je mensen de vrijheid en<br />

verantwoordelijkheid durven geven om het beste in<br />

zichzelf naar boven te halen.”


Vermarkten van duurzaamheid<br />

Simmer is zich als geen ander bewust van<br />

de delicate balans tussen duurzaamheid en<br />

business. “In de transportsector is prijs het<br />

belangrijkste criterium om een bepaald transportbedrijf<br />

te kiezen. Gelukkig helpen veel<br />

acties om duurzamer te worden ook om kosten<br />

te besparen. Voor wat betreft sociale innovatie<br />

denk ik dat de kost voor de baat uit gaat.<br />

Maar ik zie dat investeren in maatschappelijke<br />

verantwoordelijkheid werkt.” De directeur<br />

van Mercuur Smart Logistics ervaart dit nu al.<br />

“Door duurzaamheid en aandacht voor mensen<br />

op de agenda te zetten, verbeter je de prestaties<br />

en zorg je er voor dat je het met klanten<br />

niet uitsluitend over de prijs van het transport<br />

hebt.” De volgende stap is om duurzaamheid<br />

als het handelsmerk van Mercuur Smart Logistics<br />

op de kaart te zetten. Simmer: “Nu we<br />

weten dat we duurzaam zijn, is het belangrijk<br />

om dit ook actief naar buiten uit te dragen.”<br />

Adviseur Schoesetter bracht Simmer in contact<br />

met een marketingbureau dat in duurzaamheid<br />

is gespecialiseerd en Mercuur op dit onderdeel<br />

inmiddels terzijde staat.<br />

“NU WE WEtEN Dat WE<br />

DUURZaaM ZIJN, IS hEt<br />

BELaNgRIJK OM DIt<br />

OOK aCtIEF NaaR BUItEN<br />

UIt tE DRagEN.”<br />

- Peter Simmer<br />

Mercuur SMart logiSticS >17


18<br />

18<br />

CASe<br />

Met hulp van <strong>Syntens</strong> innovatieadviseur Kim Rekko<br />

werd het bedrijf doorgelicht op de mate van duurzaam<br />

ondernemen. “In het kader van het project<br />

<strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong> hebben we hiervoor enkele gesprekken<br />

gevoerd en samen de Duurzaamheid Quick Scan<br />

ingevuld,” aldus Rekko. “Helwig bleek er al goed<br />

voor te staan op het gebied van maatschappelijk<br />

verantwoord ondernemen,” herinnert adviseur<br />

Rekko zich. “Het bedrijf besteedde al veel aandacht<br />

aan opleidingen voor de medewerkers, onder meer<br />

in de vorm van een eigen Leermeester. Daarnaast<br />

had Helwig op dat moment reeds mensen in dienst<br />

met een afstand tot de arbeidsmarkt. Maar ook<br />

aan kleine zaken, zoals bijvoorbeeld fruit voor de<br />

medewerkers, was gedacht.”<br />

Cradle-to-cradle aanhanger<br />

Ook op het gebied van duurzaamheid scoorde<br />

Helwig Timmerfabriek al goed, zo bleek uit een<br />

analyse van gebruikte materialen en van het<br />

DUURZaME FILOSOFIE<br />

VaN hELWIg tIMMER-<br />

FaBRIEK SNIJDt hOUt<br />

Helwig timmerfabriek bv uit Geleen timmert al meer dan tachtig jaar succesvol aan de weg als<br />

betrouwbare en innovatieve producent van houten raamkozijnen. Het laatste decennium heeft het bedrijf<br />

zich sterk toegelegd op het verduurzamen van haar bedrijfsactiviteiten.<br />

begin 2011 bood syntens innovatiecentrum het limburgse bedrijf aan om met behulp van een<br />

duurzaamheid Quick scan vast te stellen hoe duurzaam het bedrijf eigenlijk was.<br />

productieproces. “Wij zijn een aanhanger van<br />

de cradle-to-cradle filosofie,” licht directeur Wil<br />

Helwig toe. “We hebben het productieproces zo<br />

ingericht dat zoveel mogelijk houtresten worden<br />

hergebruikt.” Zo worden overgebleven stukken<br />

hout gebruikt voor spouw- en glaslatten of na<br />

vingerlassen gebruikt in binnenkozijnen.<br />

Daarnaast wordt het bedrijf verwarmd met de<br />

vrijgekomen spaanders. “We verstoken hier geen<br />

kubieke meter gas,” aldus Helwig. De directeur<br />

van Helwig Timmerfabriek maakt zich al jaren<br />

sterk voor gebruik van duurzame houtsoorten. “In<br />

bestekken wordt bijna altijd standaard uitgegaan<br />

van tropisch hardhout. Ook als het gaat om plekken<br />

waar dit totaal niet functioneel is, zoals bijvoorbeeld<br />

bij binnenkozijnen. De meeste mensen<br />

zijn zich er niet van bewust dat dit hout, net als<br />

alle loofbomen, er 100 jaar over doet voordat het<br />

geschikt is om verwerkt te worden.”


Duurzaam naaldhout<br />

Wil Helwig ervaart dat zijn pleidooi voor de toepassing<br />

van het veel sneller groeiende naaldhout<br />

steeds vaker gehoor vindt. “Hoe sneller het hout<br />

groeit, hoe duurzamer. Daarnaast isoleert hout<br />

beter naarmate het sneller groeit. Naaldbomen<br />

zijn al na twintig jaar kaprijp.” Wel moet de Limburgse<br />

ondernemer nog weleens opboksen tegen<br />

het vooroordeel dat naaldhout vaker geschilderd<br />

moet worden en meer onderhoud vraagt. “Dat is<br />

een puur emotioneel verhaal en is inmiddels echt<br />

achterhaald. Er zijn naaldhoutsoorten die dankzij<br />

een speciale fabrieksmatige verfapplicatie zelfs<br />

minder onderhoud nodig hebben dan hardhout.”<br />

De aanvankelijke scepsis over de levensduur van<br />

naaldhout was voor directeur Helwig aanleiding<br />

om een onderhoudsconcept te introduceren.<br />

Hierbij neemt Helwig tegen een vooraf overeengekomen<br />

jaarlijkse vergoeding de opdrachtgever al<br />

het onderhoud uit handen. “Deze contracten kunnen<br />

een looptijd hebben tot 20 jaar,” aldus Helwig.<br />

“Per saldo betekent het voor de opdrachtgever bovendien<br />

dat zijn onderhoudskosten lager uitkomen<br />

dan als hij zou kiezen voor ad hoc onderhoud.”<br />

helwig tiMMerfabrieK >19<br />

Bamboe kozijnen<br />

Een relatief nieuwe ontwikkeling binnen Helwig<br />

Timmerfabriek betreft de productie van bamboe<br />

kozijnen. Helwig: “Dit is een zeer snel groeiende<br />

grassoort en daardoor zeer duurzaam.” Omdat de<br />

verbinding van de bamboe kozijnen nog gebeurt<br />

met een niet duurzame lijmsoort bracht adviseur<br />

Rekko de directeur van Helwig Timmerfabriek in<br />

contact met de stichting Houtresearch. “We zijn<br />

nu bezig met testen, waarbij gebruik wordt gemaakt<br />

van schroeven en van duurzaam IVM-folie.<br />

Dit gaat de goede kant op,” stelt Helwig enthousiast.<br />

Mede met hulp van Rekko werd de aandacht<br />

voor duurzaamheid ook beleidsmatig verankerd<br />

binnen Helwig Timmerfabriek en werd een start<br />

gemaakt met het consistent communiceren van<br />

het duurzame karakter van zowel het bedrijf als<br />

van de producten.<br />

Alle MVO-inspanningen van Helwig Timmerfabriek<br />

zijn niet onopgemerkt gebleven. In december<br />

2011 mocht het Limburgse bedrijf de MVOprijs<br />

voor Sittard-Geleen in ontvangst nemen.<br />

“WE VERStOKEN hIER gEEN KUBIEKE MEtER gaS”- Wil Helwig


20<br />

20<br />

CASe<br />

aRCONIKO MaaKt<br />

WERK VaN hEt<br />

VERMaRKtEN<br />

VaN DUURZaaMhEID<br />

Het rotterdamse architectenbureau arconiko streeft naar architectuurprojecten, waarbij esthetiek,<br />

duurzaamheid en innovatieve techniek hand in hand gaan. de laatste jaren vormt duurzaamheid<br />

steeds meer de handtekening van door arconiko gerealiseerde projecten. ondanks deze heldere<br />

focus ondervond arconiko problemen bij het bewerkstelligen van een onderscheidende marktpositie,<br />

gebaseerd op duurzaamheid.<br />

“Duurzaamheid is steeds meer een containerbegrip<br />

geworden,” stelt Frido van Nieuwamerongen<br />

van Arconiko. “Het wordt steeds moeilijker om<br />

je op dit aspect te onderscheiden van andere<br />

aanbieders.” Omdat de oprichter van het Rotterdamse<br />

architectenbureau Arconiko juist op dit<br />

aspect onderscheidend wilde profileren, zocht hij<br />

hulp bij <strong>Syntens</strong> Innovatiecentrum.<br />

Goed klankbord<br />

Van Nieuwamerongen bewaart goede herinneringen<br />

aan eerdere contacten met <strong>Syntens</strong>. “<strong>Syntens</strong><br />

is in het verleden een prima klankbord voor mij<br />

geweest in het kader van een project, waarbij<br />

<strong>Syntens</strong> architecten begeleidde bij het ontwikkelen<br />

van een zakelijke aanpak. Deelnemen aan het<br />

project ‘<strong>Doe</strong> Mee’ is voor mij dan ook een logisch<br />

vervolg.” De eerdere klankbordsessies met<br />

<strong>Syntens</strong> hebben Van Nieuwamerongen geholpen<br />

om meer focus aan te brengen binnen zijn bedrijf.<br />

<strong>Syntens</strong> innovatieadviseur Sybren Steensma<br />

maakte tijdens deze sessies gebruik van de<br />

zogenaamde Propositiehuis-methodiek. “Dit is<br />

een model dat ondernemers helpt om hun belofte<br />

naar de markt scherp te krijgen,” aldus Steensma.<br />

“Deze exercities hebben toen uitgewezen<br />

dat Arconiko zich het best kon richten op scholen,<br />

duurzaamheid en transformatie.” Met het laatste<br />

aspect wordt bedoeld het hergebruik van oude,<br />

leegstaande gebouwen.<br />

eerste cradle-to-cradle woning<br />

In samenwerking met architect Jouke Post<br />

realiseert Arconiko op dit moment in Bergschen-


“hEt WORDt StEEDS MOEILIJKER<br />

OM JE Op DIt aSpECt tE ONDERSChEIDEN<br />

VaN aNDERE aaNBIEDERS.”<br />

- Frido van Nieuwamerongen<br />

hoek een bijzonder project. Aan de oever van de<br />

Rotte krijgt de eerste cradle-to-cradle woning van<br />

Nederland gestalte. Het doel van Van Nieuwamerongen<br />

is om het concept van de cradle-tocradle<br />

woning straks op te schalen. “We hebben<br />

dadelijk een prachtig voorbeeld aan de oever van<br />

de Rotte. Uiteindelijk willen we wijken van vijftien<br />

à 20 woningen volgens dit concept realiseren.”<br />

Zich bewust van de noodzaak om vervolgopdrachten<br />

voor cradle-to-cradle woningen binnen te<br />

halen, werkt Van Nieuwamerongen samen met<br />

<strong>Syntens</strong> aan een onderscheidende marktbewerkingsstrategie.<br />

“Het is verhelderend om te zien<br />

dat <strong>Syntens</strong> vanuit een breed perspectief naar de<br />

markt kijkt. Deze benadering heeft me geleerd<br />

om meer vanuit de wensen en behoeften van de<br />

mogelijke opdrachtgever te redeneren. Het is<br />

hierbij essentieel dat je als het ware in de huid<br />

van de klant kruipt.”<br />

Luisteren naar de klant<br />

Deze nieuwe manier van naar de markt kijken,<br />

heeft de oprichter van Arconiko er bewust van<br />

arconiKo >21<br />

gemaakt dat het cruciaal is om goed naar de<br />

klant te luisteren. “Je kunt als architect wel een<br />

schitterend schoolgebouw willen realiseren, maar<br />

een schooldirectie vindt het vooral belangrijk dat<br />

ze zo weinig mogelijk sores heeft, voorafgaand<br />

aan en na oplevering van het gebouw,” ondervond<br />

Van Nieuwamerongen. “Tevreden ouders, dat is<br />

waar men naar streeft. En als je je goed verdiept<br />

in de wensen van woningcoöperaties, dan merk je<br />

dat ze vooral geen toxische materialen willen in<br />

hun woningen.”<br />

Vanuit de filosofie dat klantwensen leidend moeten<br />

zijn, werkt Van Nieuwamerongen samen met<br />

een door <strong>Syntens</strong> aangedragen extern marketingbureau<br />

aan een onderscheidende communicatiestrategie.<br />

Recentelijk heeft Van Nieuwamerongen,<br />

op verzoek van <strong>Syntens</strong>, tijdens twee workshops<br />

voor Bouwend Nederland zijn visie op duurzaamheid<br />

gedeeld met tientallen aannemers. Deze<br />

sessies leerden <strong>Syntens</strong> dat veel aannemers nog<br />

maar aan het begin staan van het verduurzamen<br />

van hun bedrijf. Er valt hier nog een wereld te<br />

winnen.


22<br />

22<br />

CASe<br />

CERFONtaINE B.V. Op WE<br />

cerfontaine b.v. in het limburgse berg en terblijt<br />

is van oorsprong een gemengd landbouwbedrijf.<br />

op 135 hectare akkerbouwgrond worden<br />

diverse gewassen geteeld, waaronder maïs,<br />

aardappelen, suikerbieten, wintertarwe, peen<br />

en zaaduien. Het familiebedrijf breidde haar<br />

bedrijfsactiviteiten in 1965 uit met agrarisch<br />

loonwerk, waarna hier in 1985 grondverzet bij<br />

kwam. in de jaren negentig volgde een uitbreiding<br />

van de wegtransportactiviteiten.<br />

Het feit dat Cerfontaine B.V. een breed scala aan<br />

bedrijfsactiviteiten onderneemt, maakt het wat<br />

lastiger om over de volle breedte met duurzaamheid<br />

aan de slag te gaan. <strong>Syntens</strong> innovatieadviseur<br />

Wim Heldens adviseerde het Limburgse<br />

familiebedrijf dan ook om de verduurzaming van<br />

het bedrijf in afgebakende blokken op te splitsen.<br />

“Als je dit niet doet, loop je het risico dat het<br />

proces verzandt,” aldus Heldens. In het kader<br />

van het project <strong>Doe</strong> <strong>MEE</strong> werden de activiteiten<br />

van Cerfontaine B.V. tegen het licht gehouden<br />

middels het invullen van een Duurzaamheid<br />

Quick Scan.<br />

Goed voor milieu en portemonnee<br />

Directeur Daniël Cerfontaine is van mening dat<br />

het mes aan twee kanten snijdt bij de verduurzaming<br />

van zijn bedrijf. “Het is goed voor het milieu,<br />

terwijl je door de juiste maatregelen te treffen<br />

bovendien ook kostenbesparingen kunt realiseren.<br />

Zeker in de transportsector is dit laatste<br />

toch wel een must.” Het is dan ook geen toeval<br />

dat de verduurzaming van het familiebedrijf zich<br />

vooral toespitst op de transporttak. Een belangrijke<br />

component hierbij vormt de deelname aan<br />

het project ‘Duurzame Logistiek’, waarop adviseur<br />

Heldens Cerfontaine attent maakte. Door<br />

deelname aan het stimuleringsprogramma ‘Lean<br />

and Green’ hoopt Cerfontaine zich te voegen bij<br />

de 250 koplopers in het netwerk van verladers,<br />

vervoerders en gemeenten in Nederland, die<br />

zich verbinden aan de doelstellingen van het


g NaaR LEaN aND gREEN StatUS<br />

programma. “Het belangrijkste doel is om de CO2uitstoot<br />

voor 2020 met minimaal 20% te reduceren<br />

en tegelijkertijd de winstgevendheid te vergroten,”<br />

legt Heldens uit.<br />

Juiste bandenspanning<br />

“We zijn vorig jaar met dit programma gestart en<br />

zitten bijna in de afrondende fase,” aldus Daniël<br />

Cerfontaine. Er is inmiddels een breed gamma aan<br />

maatregelen getroffen om de ambitieuze reductie<br />

ten aanzien van CO2-reductie te realiseren. Zo is<br />

er een Transport Management Systeem geïmplementeerd<br />

en wordt zowel het brandstofverbruik als<br />

het rijgedrag van de chauffeurs gemonitord. “Ook<br />

zijn we gestart met een chauffeurstraining,” aldus<br />

Cerfontaine. “Hierbij proberen we de chauffeurs<br />

zo veel mogelijk handvatten te geven om zo zuinig<br />

mogelijk te rijden. Het gaat dan onder meer om<br />

tips and trics om bijvoorbeeld de bandenspanning<br />

zo slim mogelijk op het juiste niveau te houden.”<br />

Ook bij de aanschaf van nieuwe vrachtwagens<br />

wordt nadrukkelijker dan in het verleden rekening<br />

gehouden met het milieu. “Waar we vroeger vooral<br />

cerfontaine b.V. >23<br />

aandacht hadden voor de aanschafprijs, kijken we<br />

nu veel meer naar het brandstofverbruik en de<br />

CO2-uitstoot.”<br />

Andere brandstof maïsdrooginstallatie<br />

Volgens Heldens wordt ook gekeken naar de<br />

mogelijkheid om andere technische hulpmiddelen<br />

te implementeren. “Denk dan bijvoorbeeld aan een<br />

systeem dat de vrachtwagenmotor automatisch<br />

uitschakelt als deze meer dan 5 minuten stationair<br />

draait.” Alhoewel het accent bij de verduurzaming<br />

ligt op de transporttak, heeft Cerfontaine ook oog<br />

voor de verduurzaming van de andere bedrijfsactiviteiten.<br />

“Onze nieuwste tractoren zijn technisch<br />

toegerust om Adblue in te spuiten in de hete uitlaatgassen,”<br />

legt Cerfontaine uit. “Hierdoor rijden<br />

ze schoner.” Ook wordt volgens Heldens gekeken<br />

naar mogelijkheden om de maïsdrooginstallatie<br />

milieuvriendelijker te maken. “Nu is er 160.000 liter<br />

diesel nodig om het vocht uit de maïs te halen.”<br />

Cerfontaine: “We onderzoeken of we gebruik kunnen<br />

maken van mest om biogas uit te produceren.<br />

Dit zou een prachtalternatief zijn voor de diesel.”<br />

“WE ONDERZOEKEN OF WE gEBRUIK KUNNEN MaKEN<br />

VaN MESt OM BIOgaS UIt tE pRODUCEREN. DIt ZOU<br />

EEN pRaChtaLtERNatIEF ZIJN VOOR DE DIESEL.”<br />

- Daniël Cerfontaine


24<br />

24<br />

FiLM<br />

colofon<br />

Eindredactie en <strong>Syntens</strong> innovatiecentrum,<br />

projectleiding Koen Knol<br />

Communicatie marzo | concepten + communicatie, René Bastiaans<br />

Grafische vormgeving andersdoen.nl, Steven Schravezande<br />

Tekst Blitz Communicatie, Jan Hendriks<br />

Fotografie Totally Eye Photography, Anouska van Slegtenhorst<br />

Video Alex Pitstra Audiovisuele Communicatie<br />

doe Mee <strong>2.0</strong> filM

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!