Samen doen, samen beleven - Vrijwilligers

Samen doen, samen beleven
COPD-lunches in het hele land rond Wereld COPD Dag,
14 november 2007
Astma Fonds Longpatiëntenvereniging

Inhoudsopgave
Voorwoord 1
Deel I: Het effect 3
Wat is een COPD-lunch? 4
Meer dan alleen lotgenotencontact 4
Enthousiaste reacties 5
Deel II: De organisatie 13
U wilt een lunch organiseren. En nu? 14
Een lunch of iets anders? 14
Locatie 15
Ideale groepsgrootte 16
Gratis of betalen? 16
Goed georganiseerd is het halve werk 17
Samen organiseren 20
De rol van de longverpleegkundige 21
Publiciteit 22
Er zit muziek in COPD 23
Presentje 25
Sponsoring 25
Deel III: Bijlagen 29
Draaiboek COPD-lunch 30
Recepten 32
Begroting 35
Hoe organiseer ik media-aandacht? 36
Overzicht regionale en lokale media 37
Voorbeeldenquête 41
Aantal deelnemers COPD-lunch per locatie 43

Voorwoord
In de Week van de Chronisch Zieken (12 t/m 18 november 2007) organiseerden 17
afdelingen en regioraden van het Astma Fonds een ontmoetingslunch voor mensen met
ernstig COPD en hun mantelzorgers. Een activiteit die zo geslaagd was dat wij er graag
op terugkijken.
De aanleiding voor dit initiatief was een ontmoetingslunch die al drie keer in Eindhoven
werd gehouden. De enthousiaste geluiden in Eindhoven waren voor ons het startsein
deze activiteit ook elders in het land op te pakken
In 2007 hebben wij alle afdelingen en regioraden opgeroepen een ontmoetingslunch te
organiseren voor mensen met ernstig COPD en hun mantelzorgers. Het streven was de
lunch te laten plaatsvinden in de Week van de Chronisch Zieken, met een sterke
voorkeur voor 14 november 2007: Wereld COPD-dag.
17 afdelingen en regioraden meldden zich aan. Sommigen organiseerden de lunch met
elkaar of in samenwerking met derden, zoals de VbbA. De een koos voor een buffet, de
ander voor een boottocht. De inzet, creativiteit en het enthousiasme waren
overweldigend!
Al die inspanningen werden rijkelijk beloond, want de lunches waren stuk voor stuk zeer
succesvol. Zo succesvol dat we de organiserende afdelingen en regioraden hebben
gevraagd hun ervaringen te delen. In dit verslag kunt u er alles over lezen. Ook de
hartverwarmende reacties van de deelnemers, longverpleegkundigen en andere
zorgprofessionals vindt u erin terug.
De bezoekers van de COPD-lunches hebben een geweldig dagje uit gehad en soms
gezien dat ze meer kunnen dan ze zelf denken. Het contact tussen longverpleegkundigen
en hun patiënten is verbeterd. Mantelzorgers vonden veel begrip bij elkaar. Er zijn veel
nieuwe onderlinge contacten gelegd. Zulke effecten smaken naar meer!
In 2008 gaan we dit opnieuw doen. En we hopen dat nog veel meer locaties zich
aansluiten. Vrijwilligers die dit voor het eerst gaan doen, kunnen hulp of advies krijgen.
Niet alleen van hun verenigingsconsulent, maar ook van ervaren collega’s. Tenslotte
kunnen we van elkaar leren.
Alle afdelingen en regioraden die hebben meegewerkt aan dit verslag danken wij
hartelijk! Want het moge duidelijk zijn: met uw inzet is het een succes geworden!
Veel leesplezier!
Erica Euving
Hoofd Verenigingsbureau
1

3
Deel I: Het effect

Wat is een COPD-lunch?
Mensen met ernstig COPD raken gemakkelijk in een isolement. Door de aard van de
ziekte hebben ze vaak een permanente ademnood en er zijn weinig uitgaans- en
bewegingsmogelijkheden als gevolg van rook of irriterende luchtjes. Om juist deze
mensen de gelegenheid te geven elkaar in een ontspannen sfeer te ontmoeten en
ervaringen met elkaar te delen organiseerden 17 afdelingen en regioraden van het Astma
Fonds voor mensen met ernstig COPD en hun partners en/of mantelzorgers een
ontmoetingslunch.
Foto: Jan van Houtum
De lunches vonden plaats in een schone, rook- en
geurvrije locatie. De organisatoren zorgden voor
entertainment, zoals live muziek of een optreden
door een lokale cabaretier. Aan elke tafel zat een
vrijwilliger van de Astma Fonds
Longpatiëntenvereniging en waar mogelijk een
medewerker thuiszorg of longverpleegkundige.
Deze vrijwilligers bevorderen doelbewust daar
waar nodig het onderling uitwisselen met elkaar
(lotgenotencontact).
Budget
Het Astma Fonds gaf bij voorbaat een garantiebijdrage van € 1.050,-- per lunch. De rest
brachten de organiserende afdelingen en regioraden via sponsoring bij elkaar. De
garantiebijdrage gaf de organisatoren een stuk zekerheid, want ook al zou de opbrengst
uit sponsoring tegenvallen, dan kon de lunch in ieder geval doorgaan.
Een voorbeeldbudget vindt u terug als bijlage in deel III.
Meer dan alleen lotgenotencontact
De ontmoetingslunches werden ervaren als de meest pure vorm van lotgenotencontact.
Niet alleen door COPD-patiënten, maar ook door zorgverleners, mantelzorgers en
vrijwilligers. Toch was het effect groter dan alleen lotgenotencontact:
Het was een initiatief dat heeft bijgedragen aan meer begrip voor mensen met COPD.
Foto: Thea de Wolde
saamhorigheid.
De lunch heeft nieuwe gezichten en contacten
opgeleverd. Er zijn contacten gelegd tussen afdeling en
longverpleegkundigen om te komen tot meer
samenwerking. Ook heeft men elkaar nu eens in een
andere sfeer ontmoet.
Het was een echte verwendag. Heerlijk uit eten gaan
in een gezellige sfeer. En nog een presentje toe ook.
De lunch was weer eens iets anders dan een ‘gewone’
lotgenotenbijeenkomst. Er was een groot gevoel van
Voor een aantal deelnemers dat ervoor niet of nauwelijks de deur uitkwam was de lunch
een eerste stap naar acceptatie. Men hoefde zich niet te schamen voor zuurstofgebruik
en kon ervaringen delen. Sommigen kwamen tot de ontdekking dat anderen er soms nog
veel erger aan toe zijn dan zijzelf.
Mantelzorgers vonden erkenning en begrip bij andere mantelzorgers.
4

Zorgprofessionals voelen zich nu meer begrepen door hun patiënten. Ze konden over van
alles met elkaar van gedachten wisselen. Gewoon van mens tot mens. Er was ook alle
tijd voor.
Enthousiaste reacties
Graag geven we nu het woord aan patiënten, zorgprofessionals, mantelzorgers en
vrijwilligers. Want wie kunnen het beter vertellen dan zij die het beleefd en
georganiseerd hebben?
‘Rookvrij uit eten gaan: wat een verademing!’
'Ik ga anders nooit uit eten vanwege sigarettenrook. Maar nu hoefde ik niet thuis te
blijven.’ (Een deelneemster in Oostelijk
Zuid-Limburg)
Een uitspraak waar ook dhr. en mw.
Gelling uit Assen zich helemaal bij
aansluiten. Zij waren aanwezig bij de
lunch in Noord- en Midden-Drenthe en
hebben het prima naar hun zin gehad.
Mw. Gelling: ‘Ben je COPD-patiënt, dan Foto: C. v.d. Bos / J. Govers
zijn de mogelijkheden voor rookvrije
activiteiten buiten de deur beperkt. Deze lunch was er gelukkig wel zo één. Het is fijn om
met lotgenoten onder elkaar te zijn en ook eens over andere zaken te praten dan de
ziekte. Gewoon lekker kletsen’.
Mw. Gelling is COPD-patiënte en haar man is haar mantelzorger. Beiden vinden dat de
lunch hartstikke goed geregeld was. Van te voren was bekend gemaakt dat er
longverpleegkundigen aanwezig waren tijdens de lunch. ‘Dat is prettig, want je weet
maar nooit of er iets gebeurt. En dan is wel zo fijn als er directe hulp in de buurt is’.
Gelukkig heeft iedereen zonder problemen van de lunch kunnen genieten. Er was ook
leuke muziek en het was heel gezellig. Zijn er nog suggesties voor een volgende keer?
Mw. Gelling: ‘Wat mij betreft, wordt er ook iets informatiefs gedaan tijdens zo’n lunch. Je
kunt voorlichting best combineren met gezelligheid. Maar één ding is duidelijk: dit mag
veel vaker!’
Foto: Ilona Honselaar
5
‘Heerlijk, zo'n uitje. Een gelegenheid
om me extra mooi aan te kleden.’
Thea Engels was erg blij met de
uitnodiging voor de lunch in Noordoost-
Brabant. 'Ik ga regelmatig naar de
lotgenotenbijeenkomsten van deze
afdeling. Daar praat je ook met elkaar,
maar dat is vaak wat zakelijker. Deze lunch was vooral heel gezellig, informeel en
sfeervol. Ik kon op mijn gemak met iedereen over van alles en nog wat praten. Het was
bovendien een feestelijk uitje, waarvoor ik me extra mooi kon aankleden. Heerlijk hoor,
zo'n verwendag!'
Tijdens de lunch heeft Thea veel ervaringen kunnen uitwisselen met anderen. Ze
vervolgt: 'We hebben ook gepraat over andere dingen dan alleen de ziekte en de nare
gevolgen. Dus meer in de zin van: Wat kan je nog wel?'
De lunch was goed verzorgd en werd geserveerd in kleine hapjes. Er trad een koor op en
men kon meezingen. Thea heeft het prima naar haar zin gehad: 'Bedankt Astma Fonds.
Dit is zeker voor herhaling vatbaar'.
(Thea Engels, deelneemster in Noordoost-Brabant)

Ilona Honselaar
‘Wij hebben onze deelnemers een verwendag kunnen geven.’
(Bea Schouten en Pierre Timmermans, Regioraad Noord-Limburg)
En een verwendag is het zeker geweest! Ook een deelneemster in de Regio Hardenberg
heeft het zo ervaren. 'Het samen eten is voor sommige patiënten niet meer zo
vanzelfsprekend. Deze mensen genieten helemaal van zo'n feestelijke brunch. Namens
alle patiënten hartelijk dank voor deze mooie geste!'
‘Ook voor partners waardevol’
'Het onderlinge contact deed de patiënten heel goed. Ook voor de partners was deze
lunch waardevol, omdat ze met andere mensen konden praten die in dezelfde situatie
zitten.’
(Jeannette Gast en Joke Bruinenberg, Regioraad Zuid-Holland Noord)
‘Eerst wat bedenkingen’
Ook het echtpaar Bandel heeft het prima naar de zin gehad. Mevrouw Bandel is COPDpatiënte
en haar man is haar mantelzorger. Dhr. Bandel vertelt: 'Aanvankelijk had ik
enige bedenkingen om te komen. De lunch zou alleen voor longpatiënten zijn, is dat wel
gezellig? Maar ik liet mij overhalen door mijn vrouw.’
'Tijdens de lunch heb ik ontdekt dat al die patiënten verschillende problemen hebben met
hun ziekte. Ondanks die problemen ondernemen ze nog best veel. Voor mij als
mantelzorger van mijn vrouw een hele interessante ervaring'.
'Er hing een gezellige sfeer. Onder het genot van een drankje en het uitstekende warme
& koude buffet werd het al gauw laat. Mijn vrouw en ik hebben genoten en wij hopen dat
deze lunches in de toekomst worden voortgezet'.
(De heer en mevrouw Bandel, deelnemers in Noordoost-Brabant)
‘Saamhorigheid en een warm gevoel’
‘De lunch gaf onze deelnemers een gevoel van
saamhorigheid. Een warm gevoel er nog bij te horen.’
(Frans Hedemann, Afdeling Noord- en Midden Drenthe en Cocky
Gravekamp, ex-Afdeling Regio Dordrecht)
'Echt een aanrader, deze activiteit’.
(Thea de Wolde, Afdeling Meppel/Steenwijk e.o.)
‘Geweldig dat ik was uitgenodigd. Bedankt, Astma
Fonds!’
(Vele deelnemers)
6
Foto: Ilona Honselaar
'Het wereldje van een COPD-patiënt gaat weer een beetje open.’
‘Als je COPD hebt, wordt je wereldje klein. Een vorm van lotgenotencontact, zoals deze
lunch, maakt het weer wat groter.’
(Betsie Martens, deelneemster in Den Bosch).

'Niets was gek. Ik kon overal over praten met andere patiënten.’
Foto: John Lemmens
Anita van der Velden was uitgenodigd voor de lunch in
Heerlen en omschrijft deze dag als 'zeer geslaagd'. De
gezellige sfeer en de muzikale omlijsting maakten dat ze zich
prettig en ontspannen voelde.
'Voor mij was het de 1 e keer dat ik aan een dergelijke
bijeenkomst deelnam. Ik heb veel mensen leren kennen en
met hen ervaringen kunnen uitwisselen. Niets was gek. Ik
kon angsten met hen delen, want zij hebben die ook. We
hebben ook over bewegen gesproken. Ik heb de bevestiging gekregen dat bewegen heel
belangrijk is voor COPD-patiënten en we hebben afgesproken dat we elkaar tijdens de
sportdag weer ontmoeten'.
De lunch in Heerlen werd gehouden op de begane grond. Anita: 'Je hoefde geen trap op,
omdat de zaal beneden was. Er was genoeg ruimte voor rolstoelen en rollators. Heel
prettig.'
Wat vond Anita het belangrijkst aan deze lunch? Ze antwoordt meteen: 'Het contact met
lotgenoten. En ik spreek niet alleen namens mezelf, want anderen hebben dat ook zo
ervaren.'
(Anita v.d. Velden, deelneemster in Heerlen)
Over de drempel
Het komt veel voor dat patiënten aanvankelijk twijfels hebben om te komen.
Onzekerheid, schaamte en angst spelen vaak een rol. Zorgprofessionals kunnen soms
mensen helpen om over die drempel heen te stappen.
Mensen kunnen vaak meer dan ze zelf denken
‘Zo'n lunch kan ze dat laten ontdekken en geeft ze een duwtje in de goede richting om ze
een keer uit huis te krijgen.'
(Janny Diepgrond en Joke Honselaar, Regioraad Alkmaar)
Gezellig onder elkaar met lotgenoten
Longverpleegkundige Netty de Graaf speelde een grote
rol bij het organiseren van de lunch in Dordrecht. Ze
selecteerde 25 mensen met ernstig COPD, waarvan een
groot deel dertigers en veertigers was. Iedere patiënt
kreeg een uitnodigingsbrief met antwoordformulier
toegestuurd.
‘Een telefoontje vooraf was bij ons niet nodig’, vertelt
Netty. ‘Ik ken de mensen erg goed, de band is er al.
Angst of twijfel om te komen speelde bij onze patiënten
geen rol. Ik kan me voorstellen dat vele andere
Foto: Mari Bakker
patiënten daar wel mee worstelen.
De longverpleegkundige kan dan in een persoonlijk
gesprek die mensen een prikkel geven om toch te komen’.
De inschatting van Netty bleek te kloppen. Slechts enkele mensen die vergeten waren te
reageren, hoefde ze na te bellen. De meesten retourneerden uit zichzelf het
antwoordformulier of spraken Netty op de longpoli.
Bij binnenkomst waren de gasten enigszins nerveus. Netty: ‘Dat veranderde al snel. De
sfeervolle locatie en de muziek hebben daar zeker aan bijgedragen. Een aantal mensen
7

kende elkaar al van de longrevalidatie, dat scheelde ook. Iedereen was al gauw druk met
elkaar in gesprek en genoot van de gezelligheid.’
Veilig gevoel
Netty rouleerde van tafel tot tafel. Ze heeft niets anders dan goede reacties gehoord.
Hoe kijkt ze achteraf terug op haar rol tijdens de lunch? ‘Mensen vermaken zichzelf wel,
maar de aanwezigheid van hún longverpleegkundige geeft wel een veilig gevoel. Ook kon
men vragen aan me stellen, want daar was gelegenheid voor. Bij het buffet heb ik een
patiënt geholpen met opscheppen. Als je een zuurstoffles hebt, kun je best een paar
extra handjes gebruiken.’
Wat kan beter volgend jaar? Netty: ‘Het centrum van Dordrecht is autovrij. Er staan
hefbomen, waardoor men niet kon parkeren voor de deur. Sommige patiënten moesten
een stuk lopen. Het lijkt me een goed idee om voor een volgende keer iets met de
gemeente te regelen’.
Doorgaan!
Netty is enthousiast over de lunch en zegt volmondig ‘ja’, als we haar vragen of we
ermee door moeten gaan. Netty: ‘Lotgenotencontact is voor deze patiënten erg
belangrijk en wat is er dan leuker, als ze dat ook nog krijgen aangeboden in de vorm van
een ontspannen en gezellig uitje? Zo geeft het Astma Fonds hen iets extra’s. Vooral
doorgaan, zou ik zeggen!’
(Netty de Graaf, longverpleegkundige)
Ook iets informatiefs
Longverpleegkundige Antje Boon woonde de lunch van Noord- en Midden Drenthe bij.
Hoewel de lunch gezellig was en ze de indruk heeft dat de genodigden zich prima hebben
vermaakt, zou ze graag iets aan de lunch willen toevoegen. ‘Ik weet uit ervaring hoe
belangrijk het is om voorlichting te blijven herhalen. Misschien is het een idee om
voorlichting of een bepaald thema te verbinden aan de lunch. De gezelligheid en het
lotgenotencontact zijn natuurlijk heel belangrijk, maar een combinatie met ‘iets zakelijks’
zou best kunnen’.
(Antje Boon, longverpleegkundige Noord- en Midden-Drenthe)
Twee groepen blij gemaakt
De Afdeling Noordoost-Brabant hield de lunch in een grote kantine van een school voor
o.a. koksopleidingen. 9 Leerlingen met een gemiddelde leeftijd van 15 jaar bereidden het
buffet. Apetrots was deze groep leerlingen dat speciaal voortgezet onderwijs volgt en
vaak in het 'vergeethoekje' wordt gestopt. De deelnemers aan de lunch vonden de
combinatie van deze jonge koks en henzelf niet erg voor hand liggen, maar wel erg leuk.
En zo zijn 2 groepen blij gemaakt.
De Werkgroep Hardenberg nodigde 2 jonge - niet zo therapietrouwe - astmapatiënten uit
om te komen helpen. De ontmoeting met de COPD-patiënten heeft veel indruk gemaakt,
want zij nemen nu hun medicatie voorlopig weer trouw in.
‘We geloven weer in het Astma Fonds.’
'De lunch heeft veel 'goodwill' opgeleverd voor ons
bestuur en de werkgroep. We geloven weer in het
Astma Fonds. Maar bovenal was het superfijn om
voor mensen iets te kunnen doen waarvoor men zo
dankbaar is.'
(Tonia v.d. Bos, Afdeling Noordoost-Brabant)
8
Foto: C. v.d. Bos/J.Govers

‘Onwijs mooi dat ik dit mocht doen.’
Voor de lunch van de Werkgroep Hardenberg waren 40 mensen uitgenodigd.
Longverpleegkundige en organisator Coby van Dijk was blij dat zoveel patiënten
gekomen waren. 'Door dit evenement komt er meer begrip voor COPD. Een
verwoestende longziekte met een moeilijke naam die het dagelijkse leven behoorlijk kan
beperken', aldus Coby. Van plaatselijke middenstanders mocht ze verwenpakketten
uitdelen. Ze benadrukt in haar openingswoord hoe blij ze is met de sponsoring.
Coby is enthousiast en heeft al plannen voor 2008: een mooi toneelstuk, een kleine
gezondheidsmarkt met 5 stands, een buffet en een mogelijkheid voor lotgenotencontact.
Nu eens met elkaar eten in plaats van samen zweten
Wat Coby betreft worden niet alleen mensen met ernstig COPD uitgenodigd. Zij is van
mening dat mensen die 'gewoon' een fysiotraining volgen voor hun Gold nr. 2/3 zo'n
bijeenkomst ook leuk vinden.
'Onwijs mooi dat ik dit mocht doen', besluit Coby enthousiast.
(Coby van Dijk, Werkgroep Hardenberg)
Foto: Yvonne Bunnik
Netwerken
In Den Bosch was fysiotherapeut Eugène Wagemans
ook van de partij. Al jaren traint en begeleidt hij
longpatiënten bij het revalideren. Ook is hij betrokken
bij lotgenotengroepen. Theo Leermans van het Astma
Fonds en Joop Castelijn van de VbbA kent hij goed.
‘Tijdens zo’n lunch worden verschillende groepen bij
elkaar gebracht’, zegt Eugène. ‘Mensen uit revalidatie-,
sport- en andere groepen ontmoeten elkaar. Het is
eigenlijk een beetje netwerken. Ze leren van elkaar. De
een brengt de ander op een idee en stimuleert een lotgenoot iets te ondernemen
waaraan men zelf nog niet had gedacht. Zo halen de patiënten elkaar uit een isolement.’
Netwerken vindt Eugène een belangrijk punt. ‘In Den Bosch streven we ernaar dat
longartsen, verpleegkundigen en allerlei andere zorgprofessionals goed met elkaar
samenwerken. Zo is de zorg voor longpatiënten goed op elkaar afgestemd’.
Eugène voelt zich zeer betrokken bij zijn patiënten en heeft graag wat voor ze over. ‘Ik
liet me zelfs tijdens de lunch overhalen te gaan meezingen’, vertelt hij lachend. ‘Het was
gewoon erg leuk en gezellig.’
Voor herhaling vatbaar? Eugène: ‘Jazeker. Het is wel verstandig om de mensen op tijd uit
te nodigen, zo’n twee maanden van te voren. En het is belangrijk dat de gasten vervoer
regelen, anders is de kans dat ze niet
komen bij slecht weer vele malen groter’.
Foto: Joop Castelijn
(Eugène Wagemans, fysiotherapeut Den
Bosch)
9

Goede PR voor het Astma Fonds
'De hapjes die we uitdeelden tijdens de
longfunctiemeting trokken mensen aan. Daardoor
konden we het Astma Fonds profileren als
informatiebron over COPD en laten zien dat het
Astma Fonds er is voor alle mensen met
longziekten'.
(Jolanda Mengerink, Afdeling De Achterhoek)
Foto: C. v.d. Bos / J. Govers
Theo Leermans uit Den Bosch beaamt dit. 'Door
dergelijke lunches te organiseren maakt het Astma Fonds duidelijk zichtbaar dat
collectegelden ook rechtstreeks worden besteed aan mensen met COPD. Dat dit ook kan
vanuit het Astma Fonds is tijdens de lunch in Den Bosch opgemerkt.’
Inloopochtenden
Een gezamenlijke lunch met vijftig lotgenoten is voor sommige mensen met ernstig
COPD toch nog een stap te ver. 'Ook al ben je onder elkaar met je zuurstof en je
scootmobiel, niet iedereen durft het aan', vervolgt Theo. Daarom is men in Den Bosch
aan het nadenken over het organiseren van kleinschaligere inloopochtenden. De afdeling
biedt dan bijvoorbeeld hulp bij het invullen van belastingformulieren, men kan informatie
krijgen en allerlei vragen stellen. Maar bovenal is het doel mensen met astma en COPD
de gelegenheid te geven er even tussenuit te gaan, met hun partner of iemand die ze
goed kennen. 'Het is belangrijk dat mensen met een longziekte in het gewone leven
blijven staan’.
(Theo Leermans van de Afdeling Regio 's-Hertogenbosch)
'Ik ga stoppen met roken.’
Het effect van de lunch op vrijwilligster Jeanne Govers was wel heel bijzonder.
Penningmeester Jeanne was mede-organisator van de lunch in Noordoost-Brabant en
heeft alles van begin tot eind intens meebeleefd. Zó intens, dat ze na
afloop besloot: 'Ik ga stoppen met roken'.
'Al jaren doe ik pogingen om te stoppen met roken, maar het lukte maar
niet', zegt Jeanne. 'Tijdens de lunch raakte ik in gesprek met onze
longverpleegkundige. Zij bood aan om mij te gaan begeleiden bij het
stoppen met roken. Dat aanbod heb ik meteen aangenomen.'
Maar dat was nog niet alles. Ook de aanwezige COPD-patiënten hielpen
haar over de streep. Jeanne: 'Velen vertelden mij dat zij COPD hadden Foto: Jeanne Govers
gekregen als gevolg van roken. Zij hadden alle begrip voor mij en
erkenden de verslaving. Ik was juist bang dat ik als vrijwilligster van het Astma Fonds
verwijten zou krijgen, maar het tegendeel was waar. Van verschillende patiënten kreeg ik
ook nog tips'.
Vrijwilligers helpen COPD-patiënten en andersom. Geweldig toch?!
10

Tot slot
Dat deze ontmoetingslunches voor herhaling vatbaar zijn, is u inmiddels wel duidelijk.
Hoe deelnemers en organisatoren hieraan uiting geven, is treffend:
‘Vooral doorgaan!’
‘Wanneer weer?!’
‘Anderen weten niet wat ze gemist hebben..’
'Wat fijn dat ik dit heb meegemaakt. Als het wordt herhaald, hoop ik er nog te
zijn.'
(Een zeer ernstige COPD-patiënt)
Wij gaan ervoor in 2008. Doet u mee?
11

13
Deel II: De organisatie

U wilt een lunch organiseren. En nu?
U hebt besloten een COPD-lunch te organiseren. Een team met enthousiaste vrijwilligers
is al beschikbaar. ledereen staat in de startblokken om van alles te gaan regelen. Erg
mooi. Maar waar begint u nu eigenlijk mee?
John Scholten van de Regioraad Zwolle adviseert: 'Denk
na over wat u precies wilt bereiken. Vraag u af voor wie u
het doet (patiënten, mantelzorgers, partners, etc.).
Bepaal daarna wat u gaat doen'.
Ons doel was het effect van het uitje zo mogelijk te
vergroten en daarom besloten we om een heerlijke
maaltijd te combineren met een drie uur durende
boottocht’.
Een lunch of iets anders?
14
Foto: Wim van der Zwan
Ook iets om goed over na te denken. Laat u de lunch uitserveren of kiest u voor een
warm en/of koud buffet? Of legt u de nadruk op verantwoorde voeding? Voor dat laatste
koos de Afdeling De Achterhoek, die deze activiteit in het teken liet staan van het thema
'Goede voeding bij COPD'. In plaats van een ontmoetingslunch besloot men om
tijdens de longfunctiemetingen lekkere, eiwitrijke hapjes aan te bieden. Een idee dat
heel goed uitpakte. Jolanda Mengerink van deze afdeling vertelt: 'Door de kleinere
hapjes konden we juist een grote groep mensen bereiken. Velen vroegen ook wat die
hapjes te maken hadden met COPD en dat was voor ons een mooie aanleiding hierover
iets te vertellen.'
Recepten
Een van de bestuursleden van Afdeling De Achterhoek heeft een opleiding voor kok
gevolgd en samen met een diëtiste de recepten bedacht. Nieuwsgierig geworden? De
afdeling heeft de recepten beschikbaar gesteld. U vindt ze als bijlage in deel III van dit
boekje.
Tips
Deelt u hapjes uit in een openbare ruimte, ga dan na of u voldoet aan de eisen van
de Keuringsdienst van Waren. Een nuttige tip van Afdeling De Achterhoek.
Een mooie gedekte tafel geeft veel sfeer, maar let erop dat er nergens brandende
kaarsen staan.
Kiest u voor een buffet? Denk dan aan het volgende:
Zorg voor gebruik van elektrische warmhoudschotels.
Let op voldoende bediening om te helpen opscheppen. Een rollator met een
zuurstoffles is zwaar genoeg. U kunt natuurlijk om extra hulp vragen van het
cateringpersoneel. Maar er zijn ook andere mogelijkheden. Wellicht is de
longverpleegkundige bereid bij te springen of u plaatst per tafel een vrijwilliger die
dat op zich neemt. De werkgroep Hardenberg vond een creatieve oplossing en
nodigde 2 jonge astmapatiënten uit om te komen helpen. De verrichte
werkzaamheden konden zij als studiepunten opvoeren.
Sommige (longtransplantatie)patiënten mogen niet van een buffet eten en moeten
rechtstreeks vanuit de keuken worden bediend. Ga na of dit van toepassing is op een
van uw gasten.

Locatie
De lunches vonden plaats in geheel verschillende locaties. De Afdeling Regio Den Bosch
organiseerde de lunch in een cultureel centrum. De Regioraad Tilburg vond een goed
onderkomen in een zalencentrum waar men de beschikking had over een grote zaal met
uitneembare schuifwand. Een grote kantine van een school voor koksopleidingen was de
juiste plek voor de Afdeling Noordoost-Brabant. Een aantal leerlingen van deze school
bereidde het buffet. Goed geregeld!
Philadelphia-vestiging
De locatie van de voormalige Afdeling Regio Dordrecht was
Lunchroom 'Den Witten Haen', een horeca-vestiging van
Stichting Philadelphia Zorg. Deze stichting is een landelijke
netwerkorganisatie voor mensen die zorg en/of ondersteuning
nodig hebben. Aan acht mensen met een licht verstandelijke
beperking biedt 'Den Witten Haen' dagbesteding, waaronder in
de bediening.
Foto: Mari Bakker
Cocky Gravekamp, oud-secretaris van deze afdeling, kijkt uiterst tevreden terug op deze
lunch:
'De vrouw van onze voormalige voorzitter is bedrijfsleider in 'Den Witten Haen'. Zo'n
contact is goud waard en levert een enorme besparing in de kosten op. Alles verliep heel
goed. De mensen waren enthousiast. 'Den Witten Haen' is een hele sfeervolle locatie.
Ook is het een bijzondere gedachte dat mensen met een beperking iets goeds doen voor
andere mensen met een beperking'.
Wat maakt een locatie een geschikte locatie?
Een paar tips:
Boek bij voorkeur een ruimte op de begane grond. Is
dit niet mogelijk, ga dan na of er een lift is.
Zorg voor voldoende ruimte om de genodigden
(eventueel met rollator of rolstoel) te plaatsen. Denk
aan 230 m
Foto: Jan van Houtum
2 voor + 70 personen. In zalencentra of
hotels zijn er vaak ruimtes met uitneembare
schuifwanden.
Een schone, rook- en parfumvrije ruimte met
ventilatiemogelijkheden.
Plaats liever geen bloemen of bloemstukken.
Ga ook eens na of er geschilderd wordt in de periode dat u de locatie nodig hebt.
'Een verflucht blijft vaak een paar weken hangen en daar kunnen COPD-patiënten het
flink benauwd van krijgen', aldus Cees de Grauw van Regioraad Tilburg. Hij spreekt
uit eigen ervaring.
Let op de hoogte van de toiletten of op aanwezigheid van toiletten voor
gehandicapten.
Zorg voor gezellig gedekte tafels (zonder brandende kaarsen!). Dat geeft de
genodigden bij binnenkomst meteen een goed gevoel.
Licht de bediening goed in over de doelgroep en kijk of zij hiervoor openstaat. Denk
aan helpen met opscheppen, speciale dieetwensen, bediening rechtstreeks vanuit de
keuken, etc. Een bediening die weet wat zij kan verwachten en zich een beetje kan
inleven heeft een ontspannende uitwerking op de gasten.
Denk aan voldoende parkeergelegenheid bij of in de directe omgeving van de locatie.
15

Ideale groepsgrootte
De grootte van de groep genodigden varieerde enorm. Sommige afdelingen en
regioraden ontvingen een klein 'clubje' van 15 mensen, anderen hadden een zaal vol met
90 deelnemers. Maar wat is nu eigenlijk een ideale groepsgrootte?
Over het algemeen wordt een deelname tussen 50 en 70
mensen als ideaal gezien. Er is dan genoeg diversiteit, er is
altijd wel een bekende, men voelt zich niet vreemd. Een paar
afdelingen en regioraden vindt 30 personen ideaal, omdat er
dan genoeg ruimte is voor uitwisseling en meer persoonlijke
aandacht. Bovendien is de kans op contact met de
Foto: Jan van Houtum organisatoren groter om te praten over andere vormen van
bijeenkomsten, zoals een lotgenotengroep en bewegen.
Waar iedereen het over eens is: een locatie moet zijn afgestemd op het aantal
deelnemers, ruimtelijk ogen en niet benauwd aandoen.
Gratis of betalen?
De insteek was geen eigen bijdrage te vragen van de deelnemers. Veel COPD-patiënten
hebben namelijk een langdurig (zeer) laag inkomen en bovendien gaat het om een dagje
uit dat zij aangeboden krijgen. Een eigen bijdrage vragen zou de drempel dus flink
kunnen verhogen.
De Afdeling Meppel/Steenwijk koos er echter bewust voor een eigen bijdrage te vragen
van de genodigden. Organisator Thea de Wolde: 'De uitnodiging wordt minder
vrijblijvend, als men moet betalen'.
Mogelijk vergeten deelnemers minder snel af te zeggen, als men een eigen bijdrage heeft
betaald. Uit de enquête die in het zuiden van het land werd afgenomen, bleek overigens
dat een aantal deelnemers 'een eigen bijdrage niet verkeerd zou vinden'.
16

Goed georganiseerd is het halve werk
Hoewel het heel leuk en dankbaar werk is om een COPD-lunch te organiseren, is het best
een hoop geregel. 'Het is belangrijk goed overzicht te houden en op tijd te beginnen. Dan
bespaar je jezelf een hoop stress en kun je onverwachte gebeurtenissen veel beter
opvangen’, zeggen de afdelingen en regioraden met ervaring.
Foto: Joop Castelijn
verslag is opgenomen.
Goed overzicht houden doet u door een draaiboek te
maken. In het draaiboek beschrijft u niet alleen welke
activiteiten u moet uitvoeren, maar ook wie ze doet en
wanneer ze gedaan moeten worden.
Hoe ziet zo'n draaiboek eruit?
Aan de afdelingen en regioraden die in 2007 een COPDlunch
hebben georganiseerd, vroegen we om een 'kijkje in
de keuken'. Al die gegevens hebben we verzameld in een
voorbeelddraaiboek, dat als bijlage in deel III van dit
Aandachtspunten bij de organisatie
Sommige afdelingen en regioraden werkten met elkaar samen of met derden en dat is
prima gegaan. Meer daarover kunt u lezen onder het kopje ‘Samen organiseren’.
De organisatoren praten met veel lof over een goede opvang en medewerking van het
personeel in de diverse locaties. Heel belangrijk om de lunch zo gladjes mogelijk te laten
verlopen en een ontspannen sfeer te creëren.
Aan enthousiasme en inzet binnen de organiserende teams/werkgroepen ontbrak het
niet. De onderlinge afstemming verliep echter niet altijd goed. Met name voor
vrijwilligers die op een later tijdstip instappen, kan het lastig zijn alles bij te benen.
Elkaar goed (blijven) informeren is dus heel belangrijk.
Muziek was tijdens veel lunches een belangrijke sfeermaker. Een onderwerp dat verderop
in dit boekje uitgebreid aan de orde komt.
Overal reageerden de deelnemers positief op het lekkere, smaakvolle eten in een
rookvrije omgeving. Veel COPD-patiënten eten dagelijks met mondjesmaat en eten niet
buiten de deur vanwege de rookoverlast.
Voor het klaarmaken van 400 hapjes mocht de Afdeling De
Achterhoek gebruik maken van de keuken in een ziekenhuis,
wat op zich fantastisch was. Maar een dergelijke keuken
heeft andere faciliteiten dan een keuken in een restaurant.
Hierdoor duurde het koken langer dan gepland (van 's
middags 15.00 uur tot 's avonds 22.00 uur), ondanks
voldoende 'hulptroepen'. lets om rekening mee te houden.
Foto: Jan van Houtum
Per ongeluk vermeldde een Afdeling een verkeerde eindtijd op het
uitnodigingsprogramma. Hierdoor gingen enkele mensen eerder weg en misten ze het
optreden van het zanggroepje.
Aan het maken van een presentielijst is niet altijd gedacht en dit ervaart men als een 'les
voor de volgende keer'.
Het organiseren van de publiciteit rondom de lunches is niet overal goed gegaan.
Ervaringen van de afdelingen en regioraden en wat tips kunt u lezen onder het kopje
'Publiciteit'.
Hoewel het velen gelukt is, wordt het vinden van sponsors over het algemeen als lastig
en tijdrovend ervaren. Meer hieronder staat vermeld onder het kopje ‘Sponsoring’.
17

Voor veel Afdelingen en Regioraden was de hulp van longverpleegkundigen of andere
zorgprofessionals onontbeerlijk. Onder het kopje ‘De longverpleegkundige’ kunt u er alles
over lezen.
18

Tips
De organisatie van een COPD-lunch bestaat vaak uit een team waarbij ieder teamlid
een taak of meerdere taken uitvoert. Laat één persoon optreden als coördinator en
als contactpersoon naar de achterban.
Check regelmatig als team met elkaar de uitvoering van activiteiten. De coördinator
kan hiervoor het initiatief nemen en het draaiboek is hierbij een goed hulpmiddel.
Hoe meer mensen worden ingezet om te helpen, des te belangrijker wordt het om af
te stemmen en overzicht te houden.
Reserveer een locatie zo vroeg mogelijk of neem
een optie (zie draaiboek). November is een
gewilde maand voor boekingen en alles zit snel
vol.
Maak de datum zo snel mogelijk bekend (zie
draaiboek). Op Wereld COPD-dag en in de Week
van de Chronisch Zieken worden er nog andere
activiteiten georganiseerd. Belangstellenden
Foto: Ilona Honselaar
19
Foto: C. v.d. Bos/J. Govers
moeten dan vaak kiezen en ook kan het aantal inzetbare vrijwilligers in deze periode
kleiner zijn.
Maak in de uitnodiging duidelijk dat de locatie goed geventileerd is, rook-, parfumvrij,
etc. Dat haalt vaak al een stukje angst weg.
Stuur een routebeschrijving mee met de uitnodiging.
Noem een duidelijke begin- en eindtijd. En noem een 'verrassende afsluiting'. De
gasten kunnen dan van te voren bedenken of ze blijven en andere afspraken en
vervoer hierop afstemmen.
Nodig mensen niet alleen uit per brief, maar bel ze ook na of ze echt komen. Of laat
de zorgprofessional dit doen, als persoonlijke gegevens van patiënten in verband met
de wet op de Privacy niet mogen worden uitgewisseld. Er zijn natuurlijk altijd
genodigden die plotseling ziek worden en daarom niet kunnen komen. Maar het is ook
mogelijk dat mensen de uitnodiging vergeten zijn of er niet aan denken om af te
bellen. Als u ze nabelt, herinnert u ze aan de uitnodiging. Dat kan u uiteindelijk meer
zekerheid geven over het definitieve aantal gasten. En u kunt nog mensen van uw
reservelijst (zie hierna) gaan bellen, als anderen afzeggen.
Maak een presentielijst.
Is uw lunch volgeboekt? Maak dan een reservelijst.
Als er afzeggingen zijn, kunt u andere mensen de
gelegenheid geven te komen.
Wijs uw gasten op de noodzaak van vervoer naar de
locatie en weer terug. Als ze te voet willen komen,
dan kan slecht weer behoorlijk roet in het eten
gooien. Voor mensen met ernstig COPD is een
wandeling bij koud of vochtig weer meestal niet
haalbaar. Als men om die reden moet afzeggen, dan is dat erg zonde.
Ga na of er sprake is van een parkeerverbod in de nabije omgeving van de locatie die
u op het oog hebt. Zo ja, neem dan contact op met de gemeente en kijk of u een
tijdelijke opheffing van het verbod kunt regelen.
Moet u het definitieve aantal gasten doorgeven in verband met catering? Geef dan
10% minder op en bespaar op de kosten. Er zijn altijd mensen die niet komen, omdat
ze plotseling ziek zijn geworden of vanwege een andere reden.
Houd achteraf een enquête en evalueer. Zo hebt u een goed inzicht in alle indrukken
en ervaringen. En krijgt u ideeën voor verbeteringen of om het ‘t volgend jaar weer
net iets anders te doen. Het enquêteformulier dat in het zuiden van het land werd
gebruikt is als bijlage in deel III van dit verslag opgenomen.

Samen organiseren
Een ontmoetingslunch organiseren hoeft u niet alleen te doen. U kunt ervoor kiezen
samen te werken met andere afdelingen of met een externe organisatie. Ook in 2007 is
dat gebeurd.
Zo sloegen de Afdelingen Oostelijk Zuid-Limburg en Westelijke Mijnstreek en de
Regioraad Zuid Limburg de handen ineen. Zij zijn tevreden over de onderlinge
samenwerking. Het is en blijft belangrijk goede afspraken te maken over de
taakverdeling.
De Werkgroep Hardenberg beveelt de hulp van thuiszorgorganisaties van harte aan.
Longverpleegkundige en organisator Coby van Dijk: 'Laat ze ook meedenken. Bij ons
hielpen de mantelzorgconsulenten en een paar verpleegkundigen mee, zodat de
mantelzorger even niets hoefde te doen'.
De Afdeling Regio 's-Hertogenbosch organiseerde naar volle tevredenheid de lunch
samen met de VbbA (Astmapatiëntenvereniging VbbA/LCP). Theo Leermans van het
Astma Fonds vertelt: ‘De werkwijze en de gemoedelijke sfeer van de VbbA spreken mij
erg aan. De medewerkers hebben onderling een sterke binding. Ik noem het een
familieclub. Men denkt vanuit de doelgroep en de behoeften van de mensen voor wie
men iets doet,’ aldus Theo.
Theo Leermans en VbbA-collega Joop Castelijn kennen elkaar al jaren. Ze organiseren en
begeleiden samen lotgenotenbijeenkomsten. Als voorbereiding op de COPD-lunch hadden
ze een actielijst gemaakt. Joop Castelijn nam meer de secretariaatsfunctie op zich. Hij
notuleerde en verstuurde onder andere de uitnodigingen. Theo: 'Dat ging eigenlijk
vanzelf. Maar ja, het klikt ook gewoon goed'.
20

De rol van de longverpleegkundige
Het is een goed idee om samen te werken met een longverpleegkundige. Hij of zij heeft
direct contact met mensen voor wie een lunch erg fijn zou zijn. Als de
longverpleegkundige de mensen uitnodigt, wordt de juiste doelgroep bereikt.
De longverpleegkundige kent de persoonlijke situatie van zijn/haar patiënten, is goed in
staat mensen te selecteren voor de lunch en stimuleert deelname. Voor patiënten is de
longverpleegkundige een vertrouwd persoon. Bij twijfel om te komen, kan de
longverpleegkundige deze mensen helpen over de drempel heen te stappen.
De Regioraad Alkmaar beaamt dit: 'De longverpleegkundige van een ziekenhuis die wij
hadden benaderd, had ook de
Foto: John Lemmens
wijklongverpleegkundigen ingeschakeld.
Dat heeft ons nog meer deelnemers
opgeleverd. Voor ons was de
longverpleegkundige goud waard'.
Waar mogelijk zijn longverpleegkundigen
aanwezig tijdens de lunch. Zij stimuleren
onderlinge contacten en kunnen
genodigden direct bijstaan bij eventuele gezondheidsproblemen of speciale hulp
verlenen. Dat geeft deelnemers en organisatoren een veilig gevoel.
De longverpleegkundige kan helpen bij de bediening, zodat partners van de patiënten of
mantelzorgers ook eens een vrij moment hebben en met elkaar ervaringen kunnen
uitwisselen.
Jolanda Mengerink van de Afdeling De Achterhoek: 'Onze longverpleegkundige is tevens
bestuurslid. Zij was aanwezig voor de longfunctiemetingen, maar ze heeft ook geholpen
met koken, het ronddelen van hapjes en het beantwoorden van moeilijke vragen'.
Ter verbetering
Hoewel de inspanningen van de longverpleegkundigen prachtige resultaten opleverden,
ging het hier en daar niet helemaal naar wens:
De Afdeling Oostelijk Zuid Limburg vindt het jammer dat de genodigden die de
longverpleegkundige had geselecteerd, geen Astma Fonds-leden waren. Deze afdeling wil
voor een volgende keer uitzoeken welke leden in de regio ernstig COPD hebben en hen
vervolgens ook uitnodigen. In overleg met de verpleegkundige wordt de uitnodigingslijst
samengesteld.
Meerdere afdelingen/regioraden melden dat zorgprofessionals soms laat beginnen met de
selectie en de uitnodigingen. Bij een volgende lunch gaan ze hier meer op toezien (zie
draaiboek). Om diezelfde reden wil de Regioraad Tilburg volgend jaar eerst putten uit de
eigen lotgenotengroep en daarna de lijst met genodigden aanvullen met
ziekenhuispatiënten.
Foto: Wim van der Zwan
Voor de lunch van de Regioraad Zwolle had het ziekenhuis
mensen geselecteerd en vervolgens per brief uitgenodigd. Er
was helaas geen tijd voor bellen, ook niet achteraf.
Daardoor waren er aanzienlijk minder deelnemers dan het
aantal waar men op had gerekend.
Organisator John Scholten: ‘Alleen een brief sturen is niet
voldoende. Je bereikt veel meer, als je alle geselecteerde
patiënten in een één-op-één gesprek persoonlijk uitnodigt.
21

Twijfels of angsten zijn meteen bespreekbaar en je kunt mensen een prikkel geven. En
later bel je nog eens of ze echt komen. Zo heeft Coby van Dijk van de Werkgroep
Hardenberg dat ook gedaan en dat is goed uitgepakt. Een belangrijke les voor ons.’
De Regioraad Zuid-Holland Noord kwam helemaal voor
een uitdaging te staan. Het team kon geen beschikbare
longverpleegkundige vinden. Jeanette Gast en Joke
Bruinenberg: ‘We hadden nog voor de zomer contact
met een enthousiaste longverpleegkundige die eerst
een toezegging deed, maar zich later terugtrok. We
kregen de indruk dat ze te weinig ervaring had met een
dergelijke activiteit en niet precies wist wat er op haar
afkwam. Misschien kunnen we dat voorkomen door al
in het prille voorjaar met geïnteresseerde
Foto: Magda Smit
longverpleegkundigen gesprekken te voeren waarin we duidelijk uitleggen wat er van die
personen wordt verwacht. En vragen of ze dat willen en kunnen doen.’
Gelukkig meldden zich daarna alsnog 13 deelnemers + partner aan via een verpleeghuis.
De teleurstelling was echter groot, toen het verpleeghuis op het laatste moment ging
afzeggen. Men had namelijk geen vervoer geregeld, want volgens het verpleeghuis
konden de deelnemers best 2 kilometer lopen om bij de lunchlocatie te komen. De
weersvoorspellingen vlak voor de 'grote dag' waren echter niet goed en het verpleeghuis
durfde het niet aan.
De lunch kon alsnog doorgaan, omdat een aantal mensen had gereageerd op de
uitnodiging in de nieuwsbrief van de regioraad. Maar u begrijpt dat men herhaling van
een dergelijke situatie wil voorkomen. 'Volgend jaar hopen we via de
longverpleegkundige te kunnen wijzen op de beperkingen van COPD-patiënten en op de
noodzaak van vervoer', aldus de Regioraad Zuid-Holland Noord.
Tip
De meeste zorgprofessionals hebben een hoge werkdruk. U verhoogt de kans op hun
medewerking, door ze op tijd te vragen mee te werken. Raadpleeg hiervoor het
draaiboek in deel III.
Publiciteit
Bekendheid geven aan uw COPD-lunch is een hoofdstuk apart. Wanneer doet u dat en
wat doet u? Hangt u affiches op? Maakt u een persbericht? Hieronder enkele ervaringen
uit 2007.
De Afdeling Noord- en Midden-Drenthe benadrukt het belang van vroegtijdig (+ in
mei/juni) bekend maken. Denk hierbij aan contacten met huisartsen,
longverpleegkundigen, etc. In het draaiboek vindt u dergelijk actiepunten terug.
John Scholten van de Regioraad Zwolle: 'Breng de pers (ook radio/t.v.) minimaal twee
maanden van tevoren op de hoogte en blijf in contact. Maak desnoods een concepttekst'.
De Regioraad Alkmaar had affiches opgehangen in huisartspraktijken. Helaas kwam daar
geen enkele respons op. ‘Volgend jaar gaan we beter overleggen met huisartsen, zodat
ook zij hun patiënten wijzen op de aankondiging', aldus Janny Diepgrond en Joke
Honselaar.
22

Thea de Wolde van de Afdeling Meppel/Steenwijk e.o. had een dergelijke ervaring: 'Wij
hadden ook de praktijkondersteuners van de huisartsen benaderd met brief, poster en
uitnodigingen. Concreet kunnen we niet zeggen wat dit heeft opgeleverd. De meeste
aanmeldingen kregen wij dankzij de longverpleegkundige die ons geholpen heeft met
werven'.
De Afdeling Noordoost-Brabant ondervond moeilijkheden bij het benaderen van de pers.
'Het is niet gegaan, zoals we hadden gehoopt’ zegt voorzitter en organisator Tonia van
den Bos. ‘Er zijn wel enkele kleine stukjes in lokale kranten verschenen, maar een wat
groter artikel voorafgaand aan de lunch is ons niet gelukt’.
‘Normaal gesproken bellen we eerst de redactie op en leggen we precies uit wat we gaan
doen. Vervolgens vragen we of er ruimte is voor plaatsing van een artikel. Voor de
COPD-lunch hebben we de publiciteit uitbesteed. Er zijn toen verschillende redacties van
kranten benaderd, maar alleen via e-mail. Er was dus geen persoonlijk contact en dan
werkt het bijna niet. Daar moeten we volgende keer beter op letten', aldus Tonia.
De Regioraad Zuid-Holland Noord had de lunch tevens aangekondigd in een nieuwsbrief.
Dat leverde een aantal aanmeldingen op. Zo kon de lunch - ondanks eerdere afzeggingen
- toch nog doorgaan.
Theo Leermans van de Afdeling Regio Den Bosch
vindt dat het duidelijk moet zijn wat het Astma
Fonds landelijk gezien bekend maakt. Richtlijnen
zijn nuttig, maar niet genoeg. Concrete afspraken
tussen het bureau in Leusden en de regio's in het
land zijn noodzakelijk. Theo: 'Regionale
dagbladen gaan geen oud landelijk nieuws
herhalen. Wil je ook lokaal de kranten halen, dan
Foto: Yvonne Bunnik
moet er sprake zijn van nieuwswaarde'.
Het besluit om een regionaal dagblad te benaderen voor een artikel hangt volgens Theo
af van het antwoord op de vraag: Houd je de lunch groot of klein? Hij overlegde eerst
met de longarts en –verpleegkundige. Samen selecteerden zij 50 mensen voor de lunch
die een persoonlijke uitnodiging kregen. Een behoorlijk aantal, dat de afdeling deed
besluiten een regionaal dagblad in te schakelen.
Succesvol in de media
Theo wist de hoofdredacteur te overtuigen van deze unieke lunch en op de grote dag
waren een fotograaf en journalist aanwezig. Ook andere afdelingen en regioraden lukte
het de krant te halen. U vindt een paar krantenartikelen als bijlagen in deel III.
Tip
In de bijlage ‘Hoe organiseer ik media-aandacht?’ legt het Astma Fonds uit hoe u in 5
stappen lokale media-aandacht kunt organiseren. Contact opnemen met ervaren collegavrijwilligers
of met uw verenigingsconsulent kan natuurlijk altijd.
Foto: Thea de Wolde
Er zit muziek in COPD
De meeste afdelingen en regioraden zorgden voor muziek
tijdens de lunch. Een hele goede zet! Vergist u zich niet in
het effect van muziek, want het is een sfeermaker. Een
aangenaam muziekje op de achtergrond zorgt voor
ontspanning en gezelligheid. Muziek kan echter ook
interactief worden ingezet door met elkaar te zingen of
een instrument te bespelen. Een aantal patiënten
ontdekte dat dat beter ging dan men verwacht had…...
23

Mondharmonica spelen
Foto: Ilona Honselaar
24
Janny Diepgrond van Regioraad
Alkmaar: 'Een paar jaar geleden heeft
een longarts een groepje met COPDpatiënten
opgericht dat
mondharmonica ging spelen. Dit
groepje heeft tijdens onze COPD-lunch
opgetreden.
Onze gasten hebben met eigen ogen
kunnen zien dat lotgenoten met
hetzelfde ademtekort als zij toch in
staat zijn om mondharmonica te
spelen. Sommige deelnemers kregen
er zelf zin in en hebben het
telefoonnummer van deze
muziekgroep opgevraagd.'
'Op een andere manier naast elkaar zitten eten en zingen. Zelfs de
fysiotherapeut deed mee'…..
roept Theo Leermans van de Afdeling Regio
's-Hertogenbosch enthousiast. 'Wij hadden een
leuk zanggroepje met begeleiding van een
accordeonist. De deelnemers konden echte
Hollandse en Brabantse deuntjes meezingen,
zoals ‘Het leven is goed in het Brabantse land'.
Foto: C. v.d. Bos / J. Govers
In Dordrecht zorgde een man met gitaar en bongo voor de muzikale opluistering. Ook
daar konden de deelnemers meezingen. 'Het was echt heel gezellig en men was
enthousiast', vertelt Cocky Gravekamp van ex-afdeling Regio Dordrecht.
De Afdeling Meppel/Steenwijk e.o. had een entertainer geregeld, die verhalen vertelde in
het Drents. ‘De ‘Drentse Taol’ deed de deelnemers heerlijk schaterlachen', merkt
organisator Thea de Wolde tevreden op.
Tips
Let erop dat muziek op de achtergrond niet te hard staat. Aanwezigen moeten zich
dan constant meer inspannen om zich verstaanbaar te maken. Dat kan erg
vermoeiend zijn.
In Groningen was er een spreker uitgenodigd voor een conference. Dat was een
beetje te zwaar vond men achteraf. 'Volgende keer nodigen we alleen een pianist uit',
aldus Janny Hilbolling van Regioraad Groningen.

Presentje
Veel afdelingen en regioraden gaven na afloop
een presentje aan de deelnemers en
zorgprofessionals. Een gebaar dat enorm op
prijs is gesteld en het gevoel van een
verwendag helemaal afmaakt!
De kosten hiervoor waren voor een deel
opgenomen in het beschikbaar gestelde budget.
Foto: Ilona Honselaar
Maar ook via sponsoring hebben vele
organisatoren leuke aardigheidjes weten te regelen. Hierbij enkele voorbeelden:
Werkgroep Hardenberg kreeg van een paar plaatselijke
middenstanders, waaronder de DA-drogist, verwenpakketten
om uit te delen.
Na afloop van de lunch georganiseerd door Afdeling
Meppel/Steenwijk e.o. gingen de deelnemers met een
feestelijk zakje koffieboontjes naar huis.
De Afdeling Noordoost-Brabant plaatste al het fotomateriaal
op een mooie DVD en gaf een exemplaar aan alle deelnemers
en aan de leerlingen die de maaltijd bereid hadden.
Een mooi aandenken!
Foto: Jan van Houtum
Astma Fonds-logo cadeau.
Sponsoring
25
Foto: Esther Linders
Naast bedrukte bierviltjes (zie kopje 'Sponsoring') had
Regioraad Tilburg nog meer in petto: alle deelnemers kregen
ook nog een mok van het Astma Fonds gevuld met snoep. De
longverpleegkundigen kregen een klein theepotje met een
kopje (à 5,95 euro).
Een leuke suggestie van de afdelingen en regioraden uit het
zuiden des lands. Geef een set speelkaarten, een briefopener,
een mok, pennen of een opvouwbare tas met opdruk van het
Een aantal afdelingen en regioraden lukte het om - naast de financiële bijdrage van het
Astma Fonds - sponsoring te krijgen.
Wederzijdse belangen
Regioraad Tilburg wist zuurstofleverancier Vivisol te strikken. Uiteindelijk kreeg men 200
euro, maar dat was niet zomaar geregeld. 'Daar moesten we wel wat voor doen', zegt
bestuurslid en organisator Cees de Graauw. Van zijn zoon, die directeur van een bedrijf
is, kreeg hij het advies vooral persoonlijk contact te zoeken met de potentiële sponsor.
'Stuur niet alleen een brief, maar bel er achteraan en probeer bij voorkeur de directeur te
spreken te krijgen. Of een ander persoon die de sponsoring regelt. Geef het niet op en
blijf bellen. De aanhouder wint', aldus Cees.
Zijn vasthoudendheid leverde hem een uitnodiging voor een persoonlijk gesprek op. En
toen? Cees weet inmiddels uit eigen ervaring dat wederzijdse belangen een belangrijke
rol spelen. Wat geef je en wat krijg je ervoor terug?
Cees: 'Vivisol wilde meer direct contact met de doelgroep. Daar konden wij bij helpen.
Onze regioraad organiseerde een voorlichtingsbijeenkomst waarbij Vivisol zich kon
presenteren. In ruil daarvoor kregen wij 200 euro voor de COPD-lunch'.

Ook de Afdeling Meppel/Steenwijk e.o. werkte met een tegenprestatie door een
spandoek op te hangen van hun sponsor,
Foto: Thea de Wolde
Univé verzekeringen.
De Afdeling De Achterhoek kreeg van Nutricia
pakjes eiwitrijke voeding en folders in het
kader van het thema 'goede voeding bij
COPD'.
Regioraad Alkmaar had maar liefst 5 sponsors en kon van een gewone koffietafel een
uitgebreide luxe lunch maken. Hoe heeft deze Regioraad dat gedaan? Janny Diepgrond
vertelt: ‘De sponsoring is ons een beetje in de schoot geworpen. Door het enthousiasme
van onze longverpleegkundige, die werkzaam is bij het Westfries Gasthuis te Hoorn,
hebben we geld gekregen van o.a. Glaxo, de Omring en het Westfries Gasthuis. Fortis
Foundation heeft ons eveneens gesponsord en dat hebben we te danken aan onze
voorzitter. Hij is namelijk werkzaam als directeur bij Fortis en ook nauw betrokken bij
Fortis Foundation.’
Cursus fondsenwerving
Maar het waren niet alleen gelukkige omstandigheden die de Regioraad Alkmaar deden
slagen in hun sponsoringactiviteiten. Ze pakten het onderwerp ‘fondsenwerving’ serieus
aan. Janny: ‘We werden uitgenodigd voor een cursus fondsenwerving, die in opdracht
van de Vrijwilligerscentrale Westfriesland in Hoorn zou worden gegeven. Op die
uitnodiging zijn we ingegaan en we zijn blij dat we dat hebben gedaan. Je krijgt een heel
andere kijk op de zaak en je leert hoe je doelgericht onderhandelt met een (mogelijke)
sponsor. Zo’n cursus is echt aan te bevelen.’
Sponsoring krijgen is niet altijd even gemakkelijk. Toch kan het dichter bij huis liggen
dan u denkt. Neem alleen al de locatie en de catering die u op het oog hebt. Vrijwel alle
organisatoren van de COPD-lunch in 2007 wisten korting te krijgen op de zaalhuur of op
de catering. Afdeling Regio 's-Hertogenbosch hoefde zelfs helemaal geen zaalhuur te
betalen!
Korting geven is niet ongebruikelijk. Zeker niet aan een organisatie zoals het Astma
Fonds. Als u benadrukt dat u namens het Astma Fonds deze lunch organiseert en uitlegt
wat het belang is voor de COPD-patiënten, is de kans heel groot dat men zelf al een
korting voorstelt. Is dat niet het geval, vraag er dan gerust naar.
Foto: Wim van der Zwan
Een sponsorloop van een basisschool in Nieuw Leusen
leverde de Regioraad Zwolle 1025 euro op.
26

Sommige locaties geven presentjes aan de gasten. Zo bood Zalencentrum Riddershof in
Tilburg aan om bierviltjes te maken met de tekst 'bijeenkomst Astma Fonds Regio
Tilburg, 14 november 2007’. Elke bezoeker kreeg 5 stuks verpakt als presentje mee. Een
aardigheidje dat zeer op prijs is gesteld!
Tips
Als u niet weet hoe u sponsoring moet aanpakken, neem dan contact op met uw
verenigingsconsulent.
Doet een farmaceut u een aanbieding, neem dan even contact op met uw
verenigingsconsulent. Het Astma Fonds gaat zorgvuldig om met sponsoring door
farmaceuten en adviseert u bij dergelijke contacten.
Kies, indien mogelijk, een locatie waar u vaker activiteiten organiseert. Er is dan al
een binding en er valt makkelijker te praten over korting op de prijzen.
27
Foto: Jan van Houtum

29
Deel III: Bijlagen

Draaiboek COPD-lunch
Onderstaand overzicht is een voorbeeld van een draaiboek dat u kunt gebruiken bij de
organisatie van uw COPD-lunch. Het is een verzameling van alle informatie die afdelingen
en regioraden ons op dit gebied hebben gegeven.
Dit voorbeeld is bedoeld als leidraad. U kunt het makkelijk aanpassen aan uw situatie.
Activiteit Wie Periode
Brainstormen binnen de regio:
Doen we mee?
Wat willen we bereiken?
Voor wie doen we het?
Wat gaan we doen?
Team samenstellen
Teamcoördinator aanwijzen
Teambijeenkomsten plannen
Taakverdeling maken binnen het team
en vastleggen
Zorgprofessionals benaderen
(longartsen, longverpleegkundigen,
fysiotherapeuten, mantel- en
thuiszorgorganisaties, etc.):
Bereid mee te doen?
Zo ja, afspraken maken over wat
ze oppakken en wanneer.
Bestuur/werkgroep Maart
Bestuur Maart - april
Teamcoördinator Maart – april
Te bepalen door werkgroep Starten in april / mei
Sponsoring zoeken/benaderen Te bepalen door werkgroep Starten in april / mei
Huisartsen en andere locaties (bijv.
ziekenhuis) benaderen:
Is het mogelijk affiches op te
hangen in praktijk?
Zijn huisarts / longvk. e.a bereid
patiënten te wijzen op
bijeenkomst?
Datum bepalen, locatie zoeken (let op
parkeergelegenheid / -verbod!), indien
mogelijk al optie nemen/korting
bespreken.
Muziek / entertainment zoeken en
benaderen, evt. optie nemen.
Affiches ophangen (bijvoorbeeld in
huisartspraktijken)
Selectie deelnemers voor lunch (door of
in samenwerking met zorgprofessional).
Criteria:
Ernst ziekte?
Zelden een uitje?
Lid Astma Fonds?
Groepsgrootte
Gratis deelname of niet?
Te bepalen door werkgroep April - mei
Te bepalen door werkgroep Mei – juni
Te bepalen door werkgroep Mei - juni
Te bepalen door werkgroep Mei – juni
Te bepalen door werkgroep Mei – juni
ZOMERVAKANTIE ZOMERVAKANTIE Juli/augustus
Deelnemers uitnodigen (al of niet door
zorgprofessional).
Deelname schriftelijk bevestigen met
routebeschrijving.
Voorlopige deelnemerslijst maken
Reservelijst maken
Te bepalen door werkgroep Begin – half september
Te bepalen door werkgroep Begin - half september
30

Activiteit Wie Periode
Lokale pers benaderen voor
persbericht/krantenartikel
Evt. concepttekst persbericht
aanleveren
Pers aanwezig tijdens lunch?
Locatie definitief reserveren
Afspraak maken om e.e.a. door te
nemen.
Muziek / entertainer regelen. Of
genomen optie definitief maken.
Bespreking op locatie:
Wat hebben we nodig (ventileren,
rookvrij, bediening, etc.)?
Catering (evt. dieetwensen).
Korting/ eventuele presentjes
Uiterste datum voor doorgeven
aantal personen.
Parkeergelegenheid # personen
Parkeren: evt. onderhandelen met
gemeente voor tijdelijke opheffing
parkeerverbod (na)bij de locatie.
Foto’s / filmpjes:
Gaan we foto’s en/of een filmpje
maken tijdens de lunch?
Wie wil dat voor ons doen?
Eventuele presentjes regelen (al of niet
via sponsoring) voor patiënten en
zorgprofessionals.
Uitgenodigde deelnemers nabellen (al of
niet door zorgprofessional).
Komt men definitief wel/niet?
Zo ja, wijzen op noodzaak vervoer.
Mensen op de reservelijst uitnodigen (in
geval van afzeggingen).
Te bepalen door werkgroep Begin september
Te bepalen door werkgroep Begin september
(of later, als de genomen optie dat
toelaat).
Te bepalen door werkgroep Begin september
Te bepalen door werkgroep September
Te bepalen door werkgroep September
Te bepalen door werkgroep September - oktober
Te bepalen door werkgroep September – oktober
Te bepalen door werkgroep Half tot eind oktober
Te bepalen door werkgroep Half tot eind oktober
Deelnemerslijst aanpassen Te bepalen door werkgroep Eind oktober
Evt. laatste afstemming pers
(aanwezigheid journalist/fotograaf).
Te bepalen door werkgroep Eind oktober
Enquêteformulier maken Te bepalen door werkgroep Eind oktober
Definitieve aantal gasten doorgeven
aan locatie
Definitieve afstemming en verifiëren
muziek en/of entertainment
Te bepalen door werkgroep Ongeveer eind oktober
(te bepalen door locatie).
Te bepalen door werkgroep Begin november
Definitieve deelnemerslijst maken Te bepalen door werkgroep Half november
(vlak voor het evenement)
Enquête afnemen onder alle
deelnemers
Evalueren + eerste ideeën bespreken
voor volgende keer
Te bepalen door werkgroep Einde lunch of nasturen
Bestuur en werkgroep Eind november
31

Recepten
Hieronder treft u de recepten aan van 6 heerlijke - en voor COPD-patiënten
verantwoorde - gerechten. Onze hartelijke dank gaat uit naar kok en algemeen
bestuurslid Nico Camfferman en secretaris Jolanda Mengerink van Afdeling De
Achterhoek die deze recepten beschikbaar hebben gesteld.
Eet smakelijk!
Gerecht 1 “Lekker Fris”
Benodigdheden
400 gram kipfilet 2 eetlepels rozijntjes
4 eetlepels magere yoghurt ½ rode paprika
2 eetlepels halvanaise kipkruiden
2 zure appels ( granny smith ) Kerriepoeder
4 selderiestengels
Bereiding
Wrijf de kip ruim in met kipkruiden en braad deze krokant.
Neem de kip uit de pan en laat deze afkoelen in de koelkast.
Doe 1 afgestreken theelepel kerrie in een kom.
Voeg wat kipkruiden toe en vervolgens de halvanaise en de yoghurt. Roer alles door
elkaar.
Snijd de appels eerst in plakjes, daarna in reepjes. Voeg deze toe.
Strip de selderiestengels van zijn draden c.q. schil.
Snijd ze in dunne plakjes en voeg deze toe (indien gewenst blancheren).
Snijd de halve rode paprika in zeer dunne reepjes en voeg deze toe.
Snijd de afgekoelde kip in dunne plakjes en vervolgens in reepjes.
Meng het geheel kort met een lepel en laat het minimaal een uurtje rusten.
Voeg net voor het eten de rozijntjes toe.
Tips voor gebruik
Heerlijk als lunch op een geroosterde boterham.
Feestelijk als koud voorgerecht in een champagne coupe met een blaadje sla.
Heerlijk op warme dagen vermengd met wat afgekoelde pasta als salade.
Op een stokbroodje tijdens een feestje mits dan zeer fijn gesneden.
Gerecht 2 “Oosterse eenvoud”
Benodigdheden
400 gram kipfilet 1 teentje knoflook ( indien gewenst )
½ rode paprika heldere chilisaus ( loempiasaus)
½ gele paprika ketjap manis
1 grote ui kipkruiden
1 handje cashewnoten
Bereiding
Wrijf de kipfilet ruim in met kipkruiden, braad deze krokant en laat de kip afkoelen.
Snijd de paprika en de ui tijdens het braden in grove stukken ( ontleed de ui wel).
Bak vervolgens in dezelfde pan ( in het braadvet van de kip ) de paprika en de ui.
Voeg desgewenst fijngesneden knoflook toe.
Doe een paar scheuten ketjap in een kom en voeg 1 eetlepel heldere chilisaus toe.
Hak de cashewnoten (niet te fijn) en voeg deze toe.
Laat het geheel even afkoelen in de koelkast.
32

Tips voor gebruik
Heerlijk als warm gerecht bij rijst.
Koud niet te versmaden als tussendoortje op een geroosterde boterham.
Misstaat niet als gerecht bij een oosterse tafel.
Gerecht 3 “Koele kipspies”
Benodigdheden
400 gram kipfilet
ketjap manis
kipkruiden
chilisaus
1 teentje knoflook
spiezen
Bereiding
Snijd de knoflook ragfijn en doe deze in een kom.
Snijd de kip in stukken “dobbelstenen” en voeg de kip bij de knoflook.
Voeg ruim ketjap toe met een theelepel kipkruiden.
Voeg 1,5 eetlepel heldere chilisaus toe.
Meng dit met de hand goed door en laat het even intrekken.
Steek telkens een rijtje vlees aan een spies.
Braad de spies.
Tips voor gebruik
Heerlijk bij rijst of een verse knapperige boterham.
Fijner gesneden, afgekoeld en vermengd met wat koude pindasaus op toast.
Zo maar als snack tussendoor.
Gerecht 4 “Fruitige kip”
Benodigdheden
300 gram kipfilet
3 stronkjes witlof
2 mandarijnen en 1 grote sinaasappel
2 eetlepels rozijntjes
kipkruiden
Bereiding
Wrijf de kip in met kipkruiden, braad deze krokant en laat de kip afkoelen in de
koelkast.
Ontvel de sinaasappel met een mes en snijd alleen het vruchtvlees eruit. De sap die
hieruit ontstaat is essentieel voor de witlof en voorkomt dat deze bruin wordt.
Snijd de witlof doormidden en haal de kern eruit. Snijdt de witlof fijn en voeg deze
toe aan het sinaasappelsap.
Snijd de afgekoelde kipfilet in blokjes en voeg deze toe aan het witlof-/sapmengsel.
Voeg de rozijntjes en partjes mandarijn toe.
Tips voor gebruik
Eet het als een frisgerecht of als een salade bij de maaltijd.
Eet het bij een kerstdiner als feestelijke cocktail met een blaadje witlof in een coupe.
33

Gerecht 5 “Vliegende vis”
Benodigdheden
1 blikje tonijn ½ ui
1 theelepel kappertjes ½ komkommer
1 blikje ansjovis basilicum
10 olijven olijfolie
3 tomaten
Bereiding
Snijd de olijven, tomaat, basilicum en snipper de ui.
Schil de komkommer en snijd deze in stukjes.
Voeg dit alles bij elkaar en voeg gesneden ansjovis toe.
Roer het goed door en brokkel vervolgens de tonijn erdoor.
Voeg de kappertjes en een scheutje olijfolie toe.
Tips voor gebruik
Heerlijk als brunchsalade of op een getoaste boterham.
Prima als koud gerecht te gebruiken.
Probeer de vis eens uit als beleg op versgebakken ciabatta broodje.
Gerecht 6 “Provençaals rund”
Benodigdheden
400 gram rundergehakt 1 runderbouillon blokje
2 uien 1½ eetlepel bloem
½ rode en een ½ groene paprika gehaktkruiden
1 kleine gourgette provençaalse kruiden
klein blikje tomatenpuree peper en zout
1 blik gepelde tomaten
Bereiding
Snijd de groenten in zeer fijne reepjes daarna in fijne blokjes (snipperen).
Zet braadvet in de pan aan, voeg klein blikje tomatenpuree toe (ontzuren).
Voeg een eetlepel provençaalse kruiden en een bouillonblokje toe.
Voeg verse rundergehakt toe en rul deze fijn (rullen betekent uit elkaar halen, totdat
er een zeer fijne korrelige structuur ontstaat).
Voeg peper, zout, bloem en de gehaktkruiden toe.
Voeg de helft van de groenten toe en even later de andere helft.
Voeg de gepelde tomaten toe en plet deze.
Laat het geheel een kwartiertje sudderen en roer het af en toe over de bodem.
Laat het afkoelen.
Tips voor gebruik
- Met kappertjes olijven en ansjovis heerlijk over de pasta.
- Heerlijk als lunch op een verse boterham.
- Goed te gebruiken op een pizzabodem afgemaakt met wat kaas.
34

Begroting
Voor een groep van 60 personen (25 patiënten, 25 mantelzorgers en 10 vrijwilligers)
wordt uitgegaan van de volgende basisbegroting. Lokaal zijn verschillen mogelijk.
Lokale begroting
Lunch 1200
Muziek/cabaret 375
Reiskosten vrijwilligers 50
Presentje professionals 50
Uitnodigingen 25
Herinnering/presentje deelnemers 100
Diversen 100
Totaal 1900
Dekkingsplan
Lokaal te werven gelden 950
Bijdrage Astma Fonds Longstichting 950
Voor 2008 heeft het Astma Fonds een centraal presentje voor de deelnemers
geregeld: een mooie set ansichtkaarten.
35

Hoe organiseer ik media-aandacht?
Tips voor het organiseren van lokale media-aandacht voor de COPD-lunch.
Het organiseren van een interview in 5 stappen
1. Interview
Het interview gaat over wat het betekent om COPD te hebben. Laat iemand in zijn eigen
woorden vertellen aan een journalist hoe het is om met COPD te leven. Zoek iemand die
bereid is een interview te geven:
a) Benader een van de COPD-lunchgasten om zich te laten interviewen. Een duointerview
samen met zijn partner/mantelzorger kan ook.
b) Een lokale bekendheid met COPD (uit de sport, politiek, culturele leven) benaderen
hiervoor is ook een mogelijkheid om aandacht te krijgen.
c) Lukt dat niet, vraag dan een van de leden met COPD.
Een alternatief is om een van de vrijwilligers te laten interviewen die heeft meegewerkt
aan de voorbereidingen van de COPD-lunch. In zo’n interview kan deze vrijwilliger
vertellen wat uw Afdeling van het Astma Fonds doet voor COPD-patiënten (lunch
aanbieden), waarom en wat er plezierig is aan dit werk.
2. Inventariseren
Misschien is het al gebeurd, en anders is het nu een goede reden om e-mailadressen,
namen en telefoonnummers van redacties die u wilt benaderen te verzamelen. Veel huisaan-huisbladen
en lokale radio en tv zijn te vinden via websites van gemeenten. Of
raadpleeg het colofon van de krant zelf. Bewaar de e-mailadressen in een emailpersmapje
op uw computer. Noteer verschijningsdata en deadlines voor het
aanleveren van kopij.
3. Persbericht
Schrijf een persbericht waar alle belangrijke informatie over de COPD-lunch in staat.
4. Aandacht vragen, aandacht krijgen
a) Bel met een redacteur. Houd het persbericht bij de hand om uw verhaal te vertellen.
Bied aan om een interview te regelen met een COPD-patiënt.
b) Stuur het persbericht op met het aanbod voor een interview met een COPD-patiënt,
en een uitnodiging voor de COPD-lunch.
5. Bereikbaar zijn!
Zorg ervoor dat u bereikbaar bent voor de redacties. Wijs iemand aan voor de
perscontacten.
Bedenk dat:
lokale kranten, radio en tv blij zijn met uw nieuws. Zij leven van wat er in de stad en
streek gebeurt;
een interview of artikel gratis publiciteit is. Bij niet plaatsen, niet zeuren. Bouw liever
een relatie op met de lokale pers. Geef ze altijd informatie over uw activiteiten, laat
regelmatig iets van u horen, tip ze bij leuke acties.
Noem sponsors en samenwerkingspartners in uw interview. Zo doet u iets terug voor hun
(financiële) steun.
36

Overzicht regionale en lokale media
Ook haalden we de regionale en lokale media. Enkele voorbeelden:
TV L1 (=Limburg): hier werd aandacht geschonken aan de COPD-lunch in Horn.
Een aanwezige journalist tijdens de COPD-lunch van de Afdeling Regio Den Bosch
schreef een artikel dat op 15 november 2007 in het Brabants Dagblad verscheen.
In dagblad Regio Parkstad verscheen een artikel over de gezamenlijke lunch van
de Afdelingen Oostelijk Zuid-Limburg / Westelijke Mijnstreek en Regioraad Zuid-
Limburg. Titel: Rokers snakken naar sigaret, COPD’ers snakken naar adem.
Ook in de Dedemsvaartsecourant stond een artikel.
Op de volgende pagina’s kunt u de artikelen lezen.
37

Voorbeeldenquête
De Afdelingen Oostelijk Zuid-Limburg en Westelijke Mijnstreek en de Regioraad Limburg
organiseerden samen een COPD-lunch in Heerlen. Zij hielden een enquête onder de
deelnemers. De resultaten treft u hieronder aan. Er waren 106 deelnemers. Elke koppel
kreeg 1 formulier.
1. Ik ben blij dat ik uitgenodigd ben voor deze lunch
43 antwoorden met ‘ja’. Waarom? Omdat……
ik graag lotgenoten tref met dezelfde ziekte en klachten.
de partner ook mag meedoen.
ik zelden nog ergens kom en blij ben met de uitnodiging.
nu niet thuis hoef te zitten vanwege de sigarettenrook en nooit uit eten ga.
ik me betrokken voel bij mede-COPD’ers.
ik het zinvol vind.
ik bestuurslid ben.
ik 100% tevreden ben en het zeer geslaagd vind.
ik het gezellig vind en goed verzorgd.
2. Ik zal de volgende keer zeker weer meedoen
44 antwoorden met ‘ja’ en 1 keer ‘weet niet’. De reacties:
Heel graag, het kon niet beter.
Met veel plezier, ik ben er positief over.
Ik wil wel helpen (geen naam).
We vonden het heel leuk, deze doelgroep bij elkaar.
We hebben ervan genoten.
Het is voor herhaling vatbaar.
Een eigen bijdrage vind ik niet verkeerd.
Ik weet het niet.
3. Ik zal andere mensen zeker aanraden aan om mee te doen aan deze lunch
42 antwoorden met ‘ja’. De reacties:
Zeker weten!
Voor sociale contacten.
Voor zover ik daar invloed op heb.
Goed georganiseerd.
De lunch is iets aparts.
Ze weten niet wat ze gemist hebben.
Je hoort hoe anderen zich voelen en je hoeft niet eindeloos uit leggen ‘hoe’ en
‘waarom’.
4. Het tijdstip van de lunch vond ik goed
43 antwoorden met ‘ja’. De reacties: perfect, prima.
5. De locatie vond ik prima
43 antwoorden met ‘ja’.
6. Er hing een prettige sfeer tijdens de lunch
43 antwoorden met ‘ja’. De reacties:
Zeer zeker, het kon niet beter. Ga zo door!
Goede keus van het eten.
41

7. Het orkest
Prima orkest, gezellige muziek.
Het orkest speelt te hard en het kost te veel adem om een gesprek te voeren.
8. Extra note
Ik ga deze bijeenkomst zeker promoten bij mijn longarts.
Ik zou het leuk zou vinden dit alleen nog eens te doen met Parkstad.
42

Aantal deelnemers COPD-lunch per locatie
Locatie Aantal deelnemers
Werkgroep Hardenberg 60
Regio Dordrecht 40
Afdeling Regio ’s-Hertogenbosch 51
Afdelingen Oostelijk Zuid-Limburg en Westelijke Mijnstreek, 106
Regioraad Zuid-Limburg
Regioraad Alkmaar en Texel 95
Regioraad Tilburg 68
Regioraad Zwolle 40
Afdeling Meppel/Steenwijk e.o. 34
Afdeling Noordoost-Brabant 58
Afdeling De Achterhoek: heeft 400 hapjes uitgedeeld aan bezoekers longfunctiemeting
Afdeling Noord en Midden Drenthe 40
Regioraad Groningen 30
Regioraad Noord-Limburg 92
Regioraad Twente 40
Regioraad Zuid-Holland Noord 18
43

Aan ‘Samen doen, samen beleven’ werkten mee:
Jolanda Mengerink (Afdeling De Achterhoek)
Janny Diepgrond en Joke Honselaar (Regioraad Alkmaar)
Theo Leermans (Afdeling Regio ’s-Hertogenbosch)
Cocky Gravekamp (ex-Afdeling Regio Dordrecht)
Janny Hilbolling (Regioraad Groningen)
Coby van Dijk (Werkgroep Hardenberg)
Thea de Wolde (Afdeling Meppel-Steenwijk e.o.)
Pierre Timmermans en Bea Schouten (Regioraad Noord-Limburg)
Frans Hedemann (Afdeling Noord- en Midden-Drenthe)
Tonia van de Bos-Heij en Jeanne Govers-van Lent (Afdeling Noordoost-Brabant)
Riki Glerum-Garritzen (Afdeling Oostelijk Zuid-Limburg)
Toos Duineveld (Afdeling Westelijke Mijnstreek)
Cees de Graauw (Regioraad Tilburg)
Ans van der Meer (Regioraad Twente)
Jeannette Gast-Strookman en Joke Bruinenberg (Regioraad Zuid-Holland Noord)
John Scholten (Regioraad Zwolle)
Thea Engels (COPD-patiënte)
Anita van der Velden (COPD-patiënte)
Eugène Wagemans (fysiotherapeut)
Antje Boon (longverpleegkundige)
Netty de Graaf (longverpleegkundige)
Dhr. en mw. Bandel (resp. mantelzorger en COPD-patiënte)
Dhr. en mw. Gelling (resp. mantelzorger en COPD-patiënte)
Colofon
Tekst: Esther Linders
Foto’s: afdelingen en regioraden Astma Fonds (als bovenvermeld)
Redactie: Erica Euving, Yvonne Bunnik en Esther Linders
Informatie: ondersteuning@astmafonds.nl (secretariaat Astma Fonds
Longpatiëntenvereniging)
45

© Astma Fonds Longpatiëntenvereniging
Leusden, april 2008