Zuid 57: herboren centrum voor moderne kunst en cultuur ... - HaAC

Dit artikel is deels gebaseerd
op mijn artikel ‘Binckworst’
in de Foodprint Stadsgids
Den Haag (2009).
Met dank aan Peter
Zuiderwijk voor de input
voor het lexicon.
zorgt en wat ervoor nodig is. En het heeft ervoor gezorgd dat bij stedelijke
ontwikkeling de betekenis van voedsel vaak niet verder reikt dan een puur
pragmatische: het voorzien in voedsel door een supermarkt. Maar daarmee
worden zowel voedsel als de stad en bewoners tekortgedaan. Voedsel is
veel meer dan een noodzakelijk goed en is verbonden aan culturele
waarden en religieuze uitingen, aan tradities, geschiedenissen en plekken,
aan werkgelegenheid, aan architectuur, aan landschap, aan kookplezier en
onderlinge uitwisseling. Kortom, voedsel verrijkt de stad, maar dat zien we
bijna niet meer. Deze onterechte ‘onzichtbare vanzelfsprekendheid’ was
binnen Foodprint dan ook een belangrijke reden voor een aantal ontwerpstudies
naar de rol van voedsel bij stedelijke ontwikkeling. Vandaar dat City
Pig bedacht is voor de Binckhorst waar toen nog grootse plannen waren
voor een woonwijk. Over hoe die bewoners gevoed zouden worden las je
helemaal niets in de plannen.
Het opheffen van de onzichtbaarheid was ook de aanleiding voor de
stadsgids over de culinaire identiteit van Den Haag. Belangrijke inspiratiebron
was het boek Hungry City van Carolyn Steel waarin zij de (historische)
relatie tussen voedsel en de stad beschrijft. Met de stadsgids wilden we
laten zien hoe voedsel de stad vormt: heel letterlijk in de vorm van gebouwen
voor productie, distributie en eten van voedsel en in de namen van straten,
en meer figuurlijk in de cultuur, geschiedenis en sfeer van de stad. De gids
bevat een serie verhalen over typische Haagse fenomenen die vanuit
voedsel beschreven worden zoals het Indische verleden, de ambtenaren,
de vishaven, de Haagse chique, het Haagse bakkie, de wereldstad.
Wat echter ontbreekt aan de gids is een lexicon van de architectuur van
ons voedsel. Immers, al dat voedsel wordt verkocht, gegeten, opgeslagen
en bereid in gebouwen. En samen met al die gebouwen, inrichtingen,
kleuren, geuren, mensen, belettering en sferen bepaalt voedsel de stad.
Maar dat moet je wel willen zien. Daarom hierbij het begin van een lexicon
met (Haagse) voedsel-architectuur-typologieën. Om wille van de beschikbare
ruimte is hier alleen een kleine selectie opgenomen. In de gids van de Dag
van de Architectuur, die dit jaar als thema voedsel heeft, staat de volledige
lijst.
51
ONZICHTBARE VANZELFSPREKENDHEID