Alcohol en jongeren: een vervolgonderzoek onder Spoedeisende ...

Alcohol en jongeren: een vervolgonderzoek onder Spoedeisende Hulpbezoekers 46
Zo gaf ongeveer een derde van de respondenten die vonden dat alcohol een rol
speelde aan dat ze vanwege het ontstaan van het letsel minder alcohol zijn gaan
drinken. Ook heeft het ongeval in ongeveer een derde van de gevallen de
ontevredenheid over het eigen alcoholgebruik vergroot. De respondenten die aangaven
dat alcohol een cruciale rol speelde bij het ontstaan van het ongeval, hebben significant
vaker hun alcoholgebruik na het ongeval geminderd. De jongeren die zeggen dat het
ongeluk ook gebeurd zou zijn zonder alcohol, zijn niet spontaan geminderd met
drinken. Het besef dat alcohol een rol speelt in het ongeval lijkt daarmee cruciaal voor
vervolgactie van jongeren, in de zin van minder gaan drinken. Daarnaast blijken deze
respondenten meer ontvankelijk te zijn voor voorlichting/preventie over alcohol en
ongevallen. En, ook al hebben respondenten in het algemeen niet veel spijt van het
ongeval, degenen die alcohol een cruciale rol toebedeelden, hadden wel meer spijt.
Uitgaanssetting
Een groot deel van de ongevallen waarbij alcohol in het spel is, vindt plaats in de
uitgaanssetting. Zeven op de tien gevallen van geweld en alcoholgebruik ontstonden op
een uitgaanslocatie. De meest genoemde omstandigheid die een rol speelde in
ongevallen tijdens uitgaan volgens de respondenten het feit dat veel mensen dronken
waren. De ongevallen waarbij alcohol in het spel was vonden voornamelijk plaats in het
weekend en tussen 10 uur 's avonds en 5 uur 's ochtends. Een mogelijke interventie
zou zich dan ook in die setting, of op die tijden kunnen concentreren. Naast universele
preventieve interventies om het drankgebruik van jongeren te verminderen pleiten deze
bevindingen ervoor om verstrekkers van alcohol in uitgaansgelegenheden in preventie
te betrekken en op hun schenkgedrag te wijzen. Het Barcode-project van het Trimbosinstituut
voorziet in een cursus voor horecapersoneel. Personeel wordt hierin o.a.
getraind om gasten alcohol te weigeren die dronken zijn. Een effectstudie is nog
benodigd om uit te wijzen in hoeverre dit een effectief middel is om problematisch
drank- en druggebruik in de horeca te verminderen. Daarnaast biedt de nieuwe Drank-
en Horecawet mogelijkheden voor gemeenten om in horecagelegenheden controles uit
te voeren die zijn gericht op het doorschenken aan jongeren die al onder invloed zijn.
Spoedeisende Hulp
Ondanks dat de meerderheid aangeeft geen behoefte te hebben aan voorlichting in het
ziekenhuis, kan het toch raadzaam zijn de link tussen alcohol en het ongeval te
benadrukken en tevens in een bredere context te plaatsen waarbij ook andere aspecten
van alcoholgebruik kunnen worden uitgediept, zoals letsel bij anderen geweldpleging,
medische kosten, kosten van politie, omdat daaruit blijkbaar wel belangrijke conclusies
worden getrokken. Dat er onder de jongeren weinig informatiebehoefte is kan heel goed
samenhangen met het feit dat jongeren de rol van alcohol bij ongevallen niet zien, of
onderschatten. Daar is mogelijk wel een rol weggelegd voor een persoon (bijvoorbeeld
een SEH-medewerker, psycholoog of motivational interviewer) op de SEH-afdeling, om
de bewustwording van jongeren op dit vlak te vergroten door de rol van alcohol in het
ongeval samen met het slachtoffer uit te diepen. Op het moment dat jongeren inzien dat
alcohol een rol heeft gespeeld, passen ze hun drinkgedrag namelijk wel eerder aan, en
hebben ook meer behoefte aan informatie. Ervaring met de al opgezette alcoholpoli's
voor met name alcoholvergiftigingen leert dat dergelijke interventies op SEH-afdelingen
mogelijk zijn. Medewerkers op SEH-afdelingen van LIS-ziekenhuizen geven aan zich
zeer van het probleem van alcohol en SEH-bezoek bewust te zijn, en positief te staan
tegenover samenwerking op dit vlak. Onderzoek wijst uit dat het nazorgtraject van de
Polikliniek voor Jeugd & Alcohol effectief is in het voorkomen van recidive.
Gezien het feit dat jongeren op de SEH-afdeling geen plek zien voor voorlichting, is een
mogelijk alternatief om verschillende momenten voor interventie aan elkaar te
koppelen. Zo wordt in een al ontwikkeld programma ter voorkoming van ongevallen
door druggebruik (eSBIRTes) de eerste stap gezet op de SEH-afdeling, waarna