Alcohol en jongeren: een vervolgonderzoek onder Spoedeisende ...

Alcohol en jongeren: een vervolgonderzoek onder Spoedeisende Hulpbezoekers 8
Geweld
Bij alcoholgebruik is vaker geweld in het spel. In bijna één op de vier gevallen (24%)
waarin het slachtoffer alcohol gedronken had was sprake van geweld, hetzij van het
slachtoffer zelf, hetzij van een ander. In de groep die niet gedronken had was dit 8
procent.
Spijt
Respondenten die aangaven dat het alcoholgebruik een rol speelde bij het letsel, hadden
significant meer spijt van hun alcoholgebruik. Echter, beide groepen hebben in absolute
zin weinig spijt van hun alcoholgebruik. Op de andere attitudematen verschillen de
groepen niet van elkaar. Respondenten zien een zwakke link tussen alcoholgebruik en
een verhoogde kans op ongevallen. Wel benoemen ze gemakkelijk allerlei andere
redenen waarom het ongeval gebeurd zou zijn. Daarnaast lijken ze het in het algemeen
ook niet heel erg te vinden dat ze het ongeval hebben gehad. Deze resultaten schetsen
een beeld dat respondenten die alcohol drinken, het ongeval, en de rol van alcohol daarin,
in het algemeen niet als problematisch ervaren.
Preventie
Het onderzoek heeft uitgewezen dat er bij de jongeren zelf weinig behoefte is aan
informatievoorziening over het voorkomen van ongevallen en de rol van alcohol daarin.
Ook voor naasten zien zij nauwelijks in dat deze informatie belangrijk zou zijn. Sommige
respondenten lijken hun les uit het ongeval zelf te trekken: met name bij ongevallen na
stevige inname geven respondenten aan hun drinkgewoonte aangepast te hebben naar
aanleiding van het ongeval. Over het algemeen wordt alcoholgebruik echter weinig
genoemd als oorzakelijke factor. Dit schetst een beeld van jongeren die de invloed van
alcohol op het ontstaan van letsel erg onderschatten (of ontkennen), en voornamelijk
andere reden aandragen waarom een ongeval gebeurd is. Respondenten geven aan dat
er allerlei factoren zijn, maar alcohol is daarbij in het algemeen - wellicht uit schaamte of
ontkenning - van weinig belang. Dit bemoeilijkt preventie, omdat juist het besef van de rol
van alcohol noodzakelijk blijkt te zijn om jongeren open te laten staan voor interventie, of
om gedragsverandering tot stand te brengen. Er is bij het oplopen van letsel vaak iets
meer aan de hand dan ‘gewoon’ wat beter opletten, of ‘gewoon’ wat minder drinken de
volgende keer.
Wel blijkt duidelijk uit de bevindingen dat wanneer de respondenten de rol van alcohol in
het ontstaan van het ongeval erkennen, ze sneller geneigd zijn minder te gaan drinken, en
ook meer open staan voor voorlichting en andere preventieve activiteiten. Helaas lijken ze
de rol van alcohol in ongevallen stelselmatig te onderschatten. Een interventie zou dit
besef moeten creëren, wellicht niet alleen het besef van een vergrootte kans op een
ongeval, maar ook de gevolgen van alcoholgebruik voor anderen, bijvoorbeeld de grotere
kans op geweldpleging.
Spoedeisende hulp
Qua preventie is er mogelijk een rol weggelegd voor een persoon die op de SEH-afdeling
samen met het slachtoffer de rol van alcohol exploreert (bijvoorbeeld een SEHmedewerker,
psycholoog of motivational interviewer). Op het moment dat jongeren inzien
dat alcohol een rol heeft gespeeld, passen ze hun drinkgedrag namelijk wel eerder aan, en
hebben ook meer behoefte aan informatie. Ervaring met de al opgezette alcoholpoli's voor
met name alcoholvergiftigingen leert dat dergelijke interventies op SEH-afdelingen effectief
kunnen zijn in het voorkomen van recidive. Ook de voor drugsincidenten ontwikkelde
online interventie eSBIRTes biedt aanknopingspunten voor preventie. Deze online
interventie wordt onder de aandacht gebracht op de SEH, maar wordt met name in de
thuissituatie uitgevoerd.