Psalmenspecial Met Andere Woorden - Nederlands ...

Psalm 149 stelt wat God uiteindelijk doet:
10 Met Andere Woorden [31] 3
7 De volken laten boeten,
de naties bestraffen,
8 hun koningen in boeien slaan,
hun leiders met ketenen binden.
In beide psalmen staat naast de woorden ‘volken’, ‘naties’ en ‘koningen’ ook
het woord ‘boeien’. In het Hebreeuws staat op beide plaatsen een ander woord.
Ideaal gezien passen hier dus ook twee verschillende Nederlandse woorden,
maar het is de vraag of er aanvaardbare alternatieven zijn voor het woord
‘boeien’. Woorden als ‘banden’ en ‘touwen’, zoals we die vinden in de Statenvertaling
(SV) en in de NBG-vertaling 1951 (NBG 1951), passen beslist niet
in de context. Hoe dan ook, de vertaling met hetzelfde Nederlandse woord
markeert de speciale band tussen deze twee psalmen.
Als de tweede en de voorlaatste psalm corresponderen, geldt dat dan ook voor
de eerste en de laatste? In zekere zin delen zij inderdaad in dezelfde radicale
wisseling van perspectief. Als er eindelijk sprake is van wereldvrede, kan iedereen
God loven. ‘Alles wat adem heeft, loof de HEER,’ zegt het laatste vers van
het boek Psalmen. Zo wordt het leven naar de Wet – de speciale gave van God
aan Israël, zoals Psalm 147:19-20 nog eens bevestigt – aangevuld met universele
lof, zodat iedereen deelt in het koor.
Wat te vertalen, psalm of psalter?
De NBV wil de tekst als geheel vertalen. Ze oriënteert zich niet op de woorden,
de zinnen of de volzinnen, maar op de tekst als geheel. Ze vertaalt niet woord
voor woord, maar psalm voor psalm. Dit is een groot voordeel, want telkens,
bij elke psalm, staat voorop dat de vertaling in al haar aspecten de coherentie
van de psalm moet laten zien. Voor zover dit lukt, levert deze manier van vertalen
krachtige, onverdeelde teksten op.
Met de compositie van het Psalter is in de NBV nog maar zeer ten dele rekening
gehouden. Nergens is overwogen dat niet elke psalm afzonderlijk, maar
juist het boek Psalmen ‘de tekst als geheel’ is. Natuurlijk hebben we aandacht
gegeven aan opvallende citaten en verbindingen, maar dit raakt niet aan wat
mogelijk of noodzakelijk zou zijn geweest indien we het Psalter zelf als uitgangspunt
voor de vertaling hadden genomen.
Ik betoog niet dat we dit alles ook hadden moeten doen. Het onderzoek was
eind jaren negentig nog niet ver genoeg. En ook nu moeten we naar mijn
schatting nog wel een jaar of twintig wachten voordat vertalers beslagen ten
273841_MAW-biwerk_3-2012.indd 10 23-08-12 09:05