Psalmenspecial Met Andere Woorden - Nederlands ...

6 Acht daarvan zijn vertaald en opgenomen in: Nederlandse Ionagroep, Opstaan! – meer liederen
uit Iona en Glasgow en de rest van de wereld, Kampen 2008.
7 Gezangen voor Liturgie, Baarn 1996, Psalm 84.
8 J. van Iperen, Kerkelijke historie van het psalmgezang der christenen (twee delen), Amsterdam
1777 en 1778, 2, 151-156. De oorspronkelijke tekst was van Voet, maar alle regels in alle verzen werden
door de commissie ingrijpend herzien. Hier, noch elders, verwijst de commentator naar de
SV. Wel verwijst hij naar andere argumenten voor woordkeus. Aardig is dat de commissie-Voets
het vierlettergrepige woord ‘heierscharen’ afwijst, omdat het in streken van het land waar men
de ‘H’ niet duidelijk uitspreekt, tot een ‘misselijk denkbeeld’ kan leiden. Degene die dit noteerde,
Josua van Iperen, was dominee in Veere. Het tweede van de formele criteria waaraan de commissie
zich diende te houden was: ‘Welke Beryminge naast kome aan de nieuwe Staaten Overzettinge,
behoudens de wetten van Taal- en Dichtkunst’, Van Iperen, 1, 367.
9 G.A. Hoekstra (1912-1971) studeerde in Kampen, was predikant in de GKN, sinds 1944 GKV, en
maakte de kerkelijke conflicten van 1944 en 1967 aan den lijve mee. Onder het pseudoniem Musicophiel
schreef hij voor het lijfblad van de GKV, De Reformatie, over muziek. Met dank aan
Peter Sneep.
10 In de bewerking van de notulen, Psalmberijming 1967. Geschiedenis van het ontstaan (H. Schroten,
typoscript) vinden we veel details, maar missen we er ook vele. Zo ontbreekt de eerste tekst
die Barnard en Van der Molen maakten. De berijming staat officieel nog steeds op naam van
beiden, maar aan de voortgaande ontstaansweg van de tekst merken we dat Barnard als enige
betrokken bleef; het eindresultaat leek nog maar betrekkelijk weinig op de eerste proeve die de
beide heren samen maakten. Passim, register op Psalm 29. Gispen (1900-1986) was in deze tijd
oudtestamenticus aan de VU.
11 R.A. Bosch, En nooit meer oude Psalmen zingen. Zingend geloven in een nieuwe tijd 1760-1810,
Zoetermeer 1996, 101, 102, over de weerzin tegen de mythologische beelden. Zo wordt Leviatan,
dood op de oever, in Psalm 74 van de berijming van 1773 direct gekoppeld aan de soldaten van
Farao, zonder dat de psalmtekst zelf daarover spreekt. Zie ook R.A. Bosch, ‘De eredienst als strijdperk
van Verlichting. De psalmberijming van 1773’ in: E.G.E. van der Wal en L. Wessels, Een veelzijdige
verstandhouding. Religie en Verlichting in Nederland 1650-1850, Nijmegen 2007, 209-226.
12 Biografisch Lexicon voor de Geschiedenis van het Protestantisme in Nederland, 1, 163v.
13 W. Barnard, Tegen David aan praten. Gepeins bij psalmen, Zoetermeer-Kapellen 2003, 116-118.
14 Nog altijd het mooiste voorbeeld: Psalm 23. Nijhoff voegt daar ‘het nachtmaal der genade’ in,
een avondmaalsassociatie pur sang. Het kán niet; maar het maakt de tekst wel direct tot een
aansprekend lied. Het is veelzeggend dat geen van Nijhoffs psalmen in het Gereformeerd Kerkboek
is opgenomen. De GKV koos voor een zoveel mogelijk ‘neutrale’ berijming, maar is daar,
blijkens de voorbeelden in dit artikel, toch ook weer niet in geslaagd.
26 Met Andere Woorden [31] 3
273841_MAW-biwerk_3-2012.indd 26 23-08-12 09:05