Psalmenspecial Met Andere Woorden - Nederlands ...

Minstens zo boeiend als het vasthouden aan de geijkte taal is de uitbreiding in
de berijming van 1773: terwijl de psalm niet rept van zingen, klinken hier de
‘huis- en tempelzangen’. Fantasie van de berijmers? Dan wel een uitstekend
gerichte fantasie. Door te zingen over zingen komt de tekst nog dichterbij.
Míjn zingen van dit vers gaat zo meeklinken in het koor waar deze ‘psalm van
David’ ooit mee begon, een duidelijk voorbeeld van toe-eigening! 8
Een volgend kernvers is de uiterst specifieke beeldspraak met de mus en de
zwaluw: ‘Zelfs vindt de mus een huis,’ zo zeggen zowel de SV als de NBG 1951;
in de berijmingen van 1773 en van Hasper komt die eerste regel ongeschonden
aan de kop van strofe 2 te staan, het metrum past in de melodie. Terwijl het
‘kunstig nest’ (1773) niet in de tekst stond, vinden we wel weer de moerbeibomen
terug; in de NBG 1951 ruimen die het veld voor de balsemstruiken.
De berijmingen van Hasper en 1967 laten dat detail weg: ‘het dorre dal’ is wel
genoeg.
Een laatste kernwoord is de uitdrukking: ‘van kracht tot kracht’. Natuurlijk is
deze hebraïserende vertaling ook anders weer te geven: ‘vol kracht’, of ‘steeds
krachtiger’ zoals in De Nieuwe Bijbelvertaling (NBV). Toch houden alle drie de
berijmingen zich hier aan deze woorden: zó kennen onze mensen de psalm,
zó is hun taal gevormd. Daarom klinkt het ook in de berijming van 1967: ‘Van
kracht tot kracht gaan zij steeds voort.’
Bij deze bekende en geliefde psalm kunnen we constateren dat in de berijming
bekende woorden uit de vertaling opduiken, als kleine vlaggetjes. Ze geven
herkenning en maken het mogelijk dat zangers zich de tekst eigen maken.
Vertaling en berijming in dezelfde context versterken elkaar in het gebruik.
Psalm 29
Een van de minder bekende psalmen is Psalm 29. Het is, naar zijn bijbelse
tekst, een lied waar ‘ik’, de lezer, niet in voor hoeft te komen. Zeven maal
klinkt de stem van de Eeuwige. In donder en bliksem, bij herten en bomen, op
het water, enzovoort. De originele tekst geeft soms vertaalmoeilijkheden die
het vergelijken van berijmingen lastig maken. Baren de geiten in Psalm 29:9
of scheuren de bomen?
De problemen beginnen direct al met de eerste regel. Benee ’elim, ‘kinderen
van God’ of ‘kinderen van de goden’ – wat moeten we daarmee? De SV kiest
voor ‘gij kinderen der machtigen’. Aansluitend berijmt de berijming van 1773:
‘Aardse machten …’ De NBG 1951 slaat een andere weg in en denkt aan de
vergadering der goden, bekend uit andere psalmen: ‘Hemelingen …’ In die
lijn dicht ook de vrijgemaakt-gereformeerde predikant Hoekstra de berijming
20 Met Andere Woorden [31] 3
273841_MAW-biwerk_3-2012.indd 20 23-08-12 09:05