Waar gaat je collegegeld naar toe? - Univers

12. Coverstory
tekst Susanne Finken en Marlies de Brouwer illustratie Bas van der Schot
In een poll van
Univers met 336
stemmers vond 52
% van de lezers dat
de universiteit meer
geld moest uitgeven
aan onderwijs,
slechts 11% vond dat
er meer geld naar
onderzoek moest.
Univers
6 juni 2013
Waar gaat je collegegeld
naar toe?
Waar gaat ons collegegeld naar toe? Simpele vraag, simpel antwoord. Of toch
niet? Twee studenten datajournalistiek namen de universitaire boekhouding
onder de loep en raakten verstrikt in een doolhof van vage termen, eindeloze
doorverwijzingen, plotseling afgezegde afspraken en mensen die alleen anoniem
willen reageren.
De boekhouding van de universiteit, een heet hangijzer.
Zo raakte onze economische faculteit in de
rode cijfers en gingen twee onderzoeksinstituten
failliet. Efficiency en marktdenken zijn de toverwoorden.
Aan de andere kant is er verzet tegen de
universiteit als bedrijf. “De colleges van bestuur runnen ‘hun’
instelling als een commercieel bedrijf”, kopte de Groene Am-
De richtlijnen
In 2011 is een nieuwe vorm van financiering voor het Hoger
Onderwijs ingesteld. Er is nu een direct verband tussen de
inspanningen die de instelling levert voor het onderwijs,
het aantal ingeschreven studenten en de financiering van de
instelling. “Dit vermindert verkeerd strategisch gedrag. De
nieuwe bekostigingssystematiek, samen met het vernieuwde
accreditatiestelsel en de prestatieafspraken die in 2012 zijn
gesloten met de instellingen, bevorderen de kwaliteit van het
hoger onderwijs en onderzoek”, aldus minister Jet Bussemaker
onlangs in de beantwoording van Kamervragen. Prof. Dr.
Chris Lorenz (VU) reageerde tijdens een congres met de stelling:
“De onderwijsminister en universiteiten beloven niet de
onderwijskwaliteit te verhogen, maar de onderwijsefficiency.
Sneller diploma’s voor minder geld”.
De hoeveelheid geld die een faculteit ontvangt is afhankelijk
van verschillende factoren, zoals het aantal studenten, het
aantal diploma`s en het aantal promoties. “Dit is een gevolg
van de vertaling van het externe model naar het interne
model (externe verdeelmodel=overheid, intern=universiteiten,
red.)”, volgens Henk van Gerwen, beleidsadviseur Planning en
Control. De universiteit ontvangt een deel van haar geld op
sterdammer, en wijdde daarna uit over het gebrek aan vrijheid in
onderwijs en onderzoek. De NRC schreef maar liefs vier artikelen
over de opstand tegen het neoliberalisme op de Vrije Universiteit
in Amsterdam. Daarom vroegen studenten datajournalistiek
Susanne Finken en Marlies de Brouwer zich af: waar gaat
ons collegegeld naar toe en hoe is de verhouding onderwijs en
onderzoek?
basis van het aandeel ingeschreven studenten en behaalde
diploma`s. Dit wordt ook toegepast op verdeling van het geld
over de faculteiten. Wanneer een faculteit meer studenten
heeft dan een andere faculteit ontvangen zij meer geld.
“Het resultaat is dat het verdeelmodel van de universiteit
een verandering doormaakt en daarmee de verdeelmodellen
van de faculteiten. Dit zou voordelig kunnen zijn voor het
onderwijs en dus voor de studenten”, zegt Henk van Gerwen.
Bij het onderzoek bleken de faculteiten er eigen begrotingen
op na te houden, zonder
dat de universiteit
deze controleert.
Je kunt dus niet
vaststellen of er
echt sprake is van
“verminderd verkeerd
strategisch gedrag”,
zoals de minister het
uitdrukte. Transparant is
het systeem in ieder geval
nog niet.