download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

66 m. gubbels
Afb. 1 De molendriegang bij Leidschendam waarmee vanaf de 17de eeuw de Driemanspolder werd
drooggemalen. Sinds de late middeleeuwen investeerden Hollanders grote bedragen in water -
beheersing. Foto: C. Groesbeek.
1670 een cruciale rol in het commerciële en industriële succesverhaal van de Republiek. 5 De
landbouw ontwikkelde zich tot een sector die in toenemende mate werd gedomineerd door
grote en kapitaalintensieve boerenbedrijven, geëxploiteerd door pachters, die voor de markt
produceerden. Verregaande specialisatie vond plaats, met name in de veeteelt, zuivelproductie,
tuinbouw en de teelt van cash crops voor de nijverheid. Deze producten voorzagen in
de vraag van de snel groeiende steden, die ook op grote schaal graan importeerden van buiten
het gewest, en dienden als exportproducten. 6 De landbouw was dan ook een aantrekkelijke
investeringsmogelijkheid voor vermogende stedelingen. Grootschalige droogmakerijen
maakten daarnaast verdere expansie van het landbouwareaal mogelijk en droegen bij aan
het unieke karakter van de Hollandse agrarische revolutie (afb. 1). 7
Vóór de opkomst van de grote boerenbedrijven werd, volgens de klassieke interpretatie,
de Hollandse landbouw gedomineerd door kleine boeren die hun grond veelal in bezit hadden
en – zeker in de 15de eeuw – deels produceerden voor de stedelijke markten. De productie
van deze boerenbedrijfjes was echter niet in hoge mate gespecialiseerd; (arbeidsin-
5 J. de Vries, The Dutch rural economy in the golden age, 1500-1700 (Londen en New Haven 1974) 119-120 e.v.
6 Ibidem, 214.
7 Ibidem, 192-196. Cf. R.C. Allen, The British industrial revolution in global perspective. New approaches to economic and social history
(Cambridge etc. 2009) 61-62.