praktisch handboek voor provincierecht - Vereniging Vlaamse ...

Deel I
6
HOOFDSTUK 2
haafd. De Vlaamse Adviesraad voor Bestuurszaken gaat maar ten dele akkoord
met dit uitgangspunt. In het briefadvies van 26 november 2008 over
het voorontwerp van decreet tot wijziging van het Provinciedecreet, stelt
deze Raad dat de afstemming zou moeten gebeuren “waar mogelijk” in
plaats van “zoveel mogelijk”. De Raad wijst op de belangrijke verschillen
tussen provincies en gemeenten. Niet enkel op het vlak van de aard van het
bestuur (provinciegouverneur, verkiezingen in districten…) maar ook op het
vlak van de eigen cultuur en historie.
Een tweede principe is het geven van grotere autonomie aan de provincies.
De Vlaamse regering wijst in de memorie van toelichting naar het kerntakendebat
en naar het subsidiariteitsprincipe. Provincies dragen in hoofdorde
zelf de verantwoordelijkheid voor de organisatie en de financiering van hun
democratisch bestuur. Verantwoording moet afgelegd worden tegenover de
burgers, niet alleen via de verkiezingen, maar evenzeer via hun fiscaliteit.
Tijdens het kerntakendebat werd het principe van de subsidiariteit als uitgangspunt
gehanteerd voor de verdeling van de bevoegdheden: zaken die
een lager bestuursniveau doelmatig kan verrichten, mogen niet door een
hoger niveau ter hand genomen worden.
Ondanks dit principe van subsidiariteit, blijkt het aandeel van de provinciale
en lokale overheden in de totale uitgaven van de overheidssector relatief beperkt
te zijn. Uit gegevens van Dexia blijken de Vlaamse gemeenten in 2007
gemiddeld 1.189 EUR aan courante uitgaven per inwoner te hebben begroot.
De Vlaamse provincies klokten af op een gemiddelde van 136 EUR per inwoner.
Beide bedragen zijn zonder het personeel van het gesubsidieerd onderwijs.
Als Vlaanderen dan in 2008 een initiële begroting heeft ingediend van
ongeveer 23.000 miljoen EUR voor 6,1616 miljoen inwoners, dan blijkt de
Vlaamse overheid ongeveer 3.700 EUR per inwoner te begroten. Ander interessant
cijfermateriaal dat geciteerd wordt om een pleidooi voor subsidiariteit
te ondersteunen, zijn internationale vergelijkingen van het macro-economisch
gewicht van de uitgaven van de lokale sector (provincies, gemeenten,
OCMW en politiezones) in % van het bbp. België blijkt dan een vrij laag decentralisatieniveau
te hebben. Het gewicht van de uitgaven van de lokale
overheid beliep in 2007 slechts 6,7 % van het bbp in België tegen gemiddeld
12,5 % in de Europese Unie.
Een derde algemeen principe is de ruimte voor maatwerk. De Vlaamse regering
verduidelijkt in de memorie van toelichting, dat zij geen uniform organisatiemodel
wil vastleggen. Elke provincie kan, rekening houdend met
de concrete noden en behoeften, op eigen maat de specifieke invullingen
van de basisregels organiseren.
Er is sprake van meer mogelijkheden voor zelfregulering, onder meer via
een uitgebreide reglementerende bevoegdheid van de provincieraad en de
mogelijkheden tot delegatie en bevoegdheidsverdeling tussen de provincieraad
en de deputatie en tussen de deputatie en de administratie.
Bevoegdheid van het Vlaamse Gewest met betrekking tot de provincies in Vlaanderen