praktisch handboek voor provincierecht - Vereniging Vlaamse ...

HOOFDSTUK 1
Artikel 162 van de Grondwet schrijft voor dat de leden van de provincieraden
en van de gemeenteraden rechtstreeks verkozen worden.
De vierde staatshervorming van 2001 hevelde de bevoegdheid inzake de
organieke wetgeving voor de lokale besturen over naar de gewesten. Volgens
art. 6, § 1, VIII, 4° van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot
hervorming van de instellingen regelen de gewesten “de verkiezing van
de provinciale, gemeentelijke en binnengemeentelijke organen, alsook
van de organen van agglomeraties en federaties van gemeenten”.
De gewesten zijn daardoor sinds 1 januari 2002 bevoegd voor onder meer
het vaststellen van de verkiezingsregels. Een aantal belangrijke beginselen
vindt men terug in het Provinciedecreet, maar de meeste regels met
betrekking tot de provincieraadsverkiezingen komen nog steeds voor in
federale wetgeving, met name de Provinciekieswet en het kieswetboek.
Het kieswetboek heeft betrekking op de verkiezingen voor het federale
parlement, maar in de Provinciekieswet wordt herhaaldelijk verwezen
naar het kieswetboek. De Provinciekieswet bevat de substantiële regels
en werd door de Vlaamse decreetgever reeds op talrijke punten gewijzigd.
De federale overheid is bevoegd gebleven voor een aantal aspecten, waaronder
vooral:
- het stemrecht voor niet-Belgische onderdanen (artikel 8 Gw., al is die
uitzondering thans enkel relevant voor de gemeenteraadsverkiezingen);
- de bevoegdheid van de Raad van State inzake verkiezingsbetwistingen
(artikel 160 Gw.);
- de bijzondere regels, onder meer inzake verkiezingen, in de zgn. pacificatiewet
van 9 augustus 1988.
1 Voorbereiding Van de
proVincieraadsVerkiezingen
A TIjDsTIp vAn De verkIezIngen
De gewone verkiezingen van de provincieraden vinden plaats elke zes jaar,
samen met de gemeenteraden en de districtsraden (artikel 6, § 1, Provinciedecreet,
artikel 29 Provinciekieswet). Aangezien deze raden niet voortijdig
ontbonden kunnen worden, zijn er geen voortijdige verkiezingen en worden
de raden van alle provincies, gemeenten en districten in beginsel steeds op
hetzelfde tijdstip verkozen. De gelijktijdige organisatie van deze verkiezingen
heeft overigens tot gevolg dat een aantal aspecten, zoals de samenstelling
van stembureaus en stemopnemingsbureaus gezamenlijk zijn voor die verkiezingen
(artikelen 37bis e.v. Provinciekieswet).
Voorbereiding van de provincieraadsverkiezingen
Deel II
Art. 6, § 1
15