Wat kunnen we leren van kwaliteitsverbetering bij - VO-raad

Bij een meerderheid van de scholen waren de auditors onder de indruk van de voortvarendheid
waarmee de school aan de slag is gegaan met het opstellen van een plan van aanpak voor het
verbetertraject. Vaak hebben de auditors kunnen vast stellen dat de school concrete
verbetermaatregelen heeft getroffen inzake de opbrengsten en dat deze maatregelen ook zijn
beslag beginnen te krijgen om de kwaliteit en de opbrengsten weer op een aanvaardbaar niveau te
brengen.
Ten aanzien van de opbrengsten, een belangrijk element van het inspectieoordeel, zijn diverse
verbetermaatregelen te onderscheiden. Gevaar bij deze interventies is dat het effect maar van
korte duur is. Om de effecten te ‘verduurzamen’ dienen structurele aanpassingen binnen de
schoolorganisatie doorgevoerd te worden. Onderstaand is een overzicht opgenomen van
voorbeelden van succesvolle interventies voor (korte termijn) verbetering van de opbrengsten:
Indicator inspectie Opbrengsten Verbetermaatregel
Rendement onderbouw Cohortanalyses uitvoeren
Gesprekken aangaan met basisscholen
Instroombeleid aanscherpen
Rendement bovenbouw Determinatiebeleid / bevorderingsnormen herijken
Vakgroepen/vaksecties versterken
Accentverschuiving: van zorg naar resultaten
Verschil SE-CE Continue monitoring en analyse per vak en klas
Aanpassen Programma’s voor Toetsing en Afsluiting (PTA’s):
verbetering toetsen
Gerichte verbetermaatregelen op vak(groep)niveau
Gemiddeld examencijfer Examentrainingen
Hulplessen voor vakken waar nodig
Onderwijsprogramma/tijd aanpassen
Tabel 1: Verbetermaatregelen voor opbrengsten
Een ander belangrijk onderdeel in het inspectieoordeel betreft het onderwijsleerproces.
Binnen de scholen wordt te weinig systematisch gesproken over het onderwijskundig beleid. Als er
over het onderwijskundig beleid gesproken wordt, krijgt een effectieve en deskundige
implementatie daarvan onvoldoende aandacht evenals de vertaling daarvan in het bijbehorende
pedagogisch-didactische concept. Ook de kwaliteit van het didactisch handelen van docenten en
het systematisch bewaken daarvan blijkt voor de meeste scholen nog een ontwikkelpunt.
De informatie over de kwaliteit van het onderwijsleerproces is in scholen vaak ontoereikend. Er is
meer aandacht nodig voor het verzamelen van systematische informatie over het primaire proces,
zoals over de kwaliteit van de lessen en de kwaliteit van de begeleiding.
De meeste scholen die zijn geaudit waren ook volop in ontwikkeling waar het gaat om de
verbetering van de kwaliteit van het onderwijsleerproces. Wel geldt dat dit vaak een zaak is van
langere adem en dat de school haar verbetertraject standvastig moeten continueren om dit
‘levend’ te houden. Zeker wanneer de opbrengsten weer op orde komen, is het de kunst om de
school in beweging te houden.
4