INVENTARISATIE VAN (MILIEU)ONDERZOEK NA ... - GGD Groningen

5. gras en melk
titel: Onderzoek naar de emissies van de brand bij ATF te Drachten
auteurs: M.vanBruggen, AJ.Baars, WA.Traag
instelling: RIVM, RIKILT
datum: februari 2001
code: 609022001
22 blz. tekst + 20 blz. bijlagen (tabellen, kaarten en briefrapport “Dioxinen in eieren”)
titel: Gevolgen van de brand bij ATF te Drachten
auteurs: WA.Traag, LAP.Hoogenboom, CD.deGooijer, ADK.Liem, JG.Post, AJ.Baars, R.Ritsema,
PAM.UijtdeHaag, P.vanZoonen
instelling: RIKILT, RIVM
datum: 2000-5-19
code: 197/00LOC li/SB
9 blz. tekst + 10 blz. bijlagen (tabellen met onderzoeksgegevens, locatiekaarten)
doelstelling
Vaststellen van aard, concentratie en eventuele risico’s van stoffen die tijdens de brand verspreid zijn.
vraagstelling
Zijn er risico’s geweest voor de consument door het gebruik van verontreinigde melk en/of andere
dierlijke producten uit het door depositie verontreinigde gebied?
methoden/technieken
12, 13 en 15 mei: 4, 9 en 49 grasmonsters in het gebied met de speciale LNV-maatregel.
13 en 14 mei: melkmonsters uit de opslagtanks van 12 melkveebedrijven.
15 mei: melkmonsters van bedrijven waarvan het vee op 12 mei gegraasd had.
18 mei: grasmonsters op het land van de genoemde 14 bedrijven
De grasmonsters zijn genomen volgens de NVN 5624: vlak boven de zode afgeknipt om een beeld te
krijgen van hert gehele gewas.
Bepaling zware metalen met ICP-MS, en dioxinen met GC/MS na screening met Calux.
uitkomsten
Gras van 300 m en 3 km afstand had op 12 mei een gehalte dioxine-TEQ van 1,0 resp. 0,04 - 0,18 ng/
kg gras. Het normale gehalte is lager dan 0,3 ng/kg gras. Op 15 mei leken de dioxinen-gehalten nog
kwalitatief verhoogd in een gebied tot 1,5 km van ATF.
De PCB-gehalten waren in alle monsters lager dan 0,01 mg/kg gras.
In melk verzameld op 13, 14 en 15 mei waren de PCB-gehalten lager dan 0,01 mg/kg vet. Ze waren
niet verhoogd ten opzichte van het landelijke achtgrondniveau. Dit geldt ook voor de dioxine-gehalten.
De gehalten lood en cadmium in de melkmonsters waren lager dan Warenwetnorm van 50 resp. 5
mug/l en niet verhoogd ten opzichte van het landelijk gemiddelde.
De 49 grasmonsters van 15 mei bevatten niet meer metalen dan de landelijke achtergrondgehalten,
behalve 1 monster op 1 km afstand van de brandhaard. Dit monster bevatte een verhoogd gehalte
vanadium, chroom, arseen, cadmium, kwik en lood. De gehalten van lood en kwik waren hoger dan de
norm voor veevoeder en er zat meer koper in dan goed is voor schapen. In de beide monsters die op
18 mei op dezelfde locatie genomen zijn, waren van alle 6 genoemde metalen de gehalten sterk
verminderd; er was geen overschrijding meer van de veevoedernorm. Dit is waarschijnlijk het gevolg
van afspoeling door de intussen gevallen regen, van verwaaiing en van groei en sterfte van het gras.
Op 12 mei was ook het cadmium-gehalte verhoogd op 300 m van de brand. Op deze locatie was het
gehalte al op 15 mei lager dan dan de veevoedernorm, waarna het nog verder daalde.
beoordeling
De concentraties van lood, cadmium en kwik in/op gras zijn gedurende enige dagen hoger geweest
dan normen voor veevoeder. Per soort metaal verschillen de gehalten per monster nogal,
vermoedelijk door niet gelijkmatige verdeling van met de rook meegevoerde verbrandingsresten.
Door het weideverbod en het maaien en ter vernietiging afvoeren van het gras tot op 1,5 km van de
brand, is de blootstelling van vee door de brand sterk beperkt, zoals blijkt het niet verontreinigd raken
Inventarisatie ATF-brand 16
2004-6-30 GGD Fryslân