Vademecum curatoren 2010. - pro mandato

De rechter-commissaris oefent toezicht en controle uit op het beheer en de
vereffening van de faillissementsboedel. Hij heeft taken vanaf het openvallen
van het faillissement, tot de afsluiting.
Het is evident dat de Voorzitter van de Rechtbank van Koophandel zelf niet
kan aangesteld worden als rechter-commissaris, gelet op de algemene
controle opdracht die de Voorzitter heeft enerzijds, en gelet op het feit dat ook
de handelingen van een rechter-commissaris aanleiding kunnen geven tot het
voeren van procedures voor de Rechtbank van Koophandel anderzijds.
De rechter-commissaris wordt principieel aangesteld voor de duurtijd van het
faillissement. Hij dient wel vervangen te worden vanaf het ogenblik dat hij zijn
hoedanigheid van rechter in handelszaken verliest.
Aangezien de rechter-commissaris, als rechter in handelszaken, een
volwaardig rechter is, is hij onderworpen aan hetzelfde statuut als de
beroepsmagistraten, en gelden voor hem dezelfde deontologische regels.
Zo kan ook de rechter-commissaris gewraakt worden, en geldt voor hem de
verplichting het beroepsgeheim te eerbiedigen (art. 458 SW).
Zijn aansprakelijkheid wordt beheerst door dezelfde principes als de
aansprakelijkheid van de beroepsmagistraten, zijnde het verhaal op de
rechter, en waarbij tevens de beginselen gelden i.v.m. de
overheidsaansprakelijkheid voor fouten begaan door magistraten binnen de
grenzen van hun bevoegdheden. Hij is niet aansprakelijk voor de fouten van
de curator, die immers zijn aangestelde niet is.
Zijn specifieke taak bestaat er in te waken over de belangen van de massa
van de schuldeisers én de gefailleerde. Hij ziet ook toe op de eerbiediging
van de gelijkheid van de schuldeisers. Alhoewel weinig wordt gepubliceerd
over de rol van de rechter-commissaris in een faillissement, heeft hij in elk
geval een belangrijke taak, en waarvan men de sporen uitdrukkelijk terugvindt
doorheen heel de Faillissementswet, t.w.:
Art.33 Faill.W.: Advies over de provisionele kosten en erelonen
Art.35 Faill.W.: Toezicht op het beheer en de vereffening van het
faillissement, de verrichtingen van het faillissement bespoedigen, verslag
uitbrengen over alle geschillen, dringende maatregelen bevelen noodzakelijk
voor het beveiligen en het bewaren van de goederen van de boedel, de
vergadering van de schuldeisers voorzitten
Hij kan zelfs buiten zijn arrondissement optreden. Bovendien kan hij, op
verzoek van de curator, beschikkingen uitspreken die uitvoerbaar zijn bij
voorraad.
Art. 38 Faill.W.: Machtiging ontlasting van de bekendmakingsplicht in de
dagbladen.
Art. 43 Faill.W.: Machtiging bijstand van een deskundige.
Art. 46 Faill.W.: Machtiging toekennen voorschot aan ontslagen werknemers.
Art. 47 Faill.W.: Advies (verslag) verderzetten handelsverrichtingen.
5