Drie meta-domeinen van NLP,

More documents

Recommendations

Info

Zoals kenmerkende verschillen die voortvloeien uit het meta-model en metaprogramma’s naar dezelfde dingen verwijzen, is dit ook het geval met de verschillen en kenmerken binnen het model van meta-staten. Hier echter, richten we onze aandacht niet zo zeer op de linguïstieke verschillen, of op waarnemingsfilters (ofschoon die uiteraard een belangrijke rol vervullen in meta-staten). In de plaats daarvan kijken we op de eerste plaats naar de neurolinguïstische staat van iemand; zijn of haar geest-lichaam-staat van bewustzijn, en het logische niveau waarop die persoon die staat ervaart. Een centraal en primair mechanisme drijft de meta-staten aan, namelijk zelfbespiegeling. Dit refereert aan de systematische eigenschap van de “geest” (gedachten, emotie, kinesthetisch gewaarzijn) om naar zichzelf terug te spiegelen. En wanneer dit gebeurt, beginnen juist die produkten en ervaringen terug te koppelen, op een later tijdstip, naar de ervaringen zelf om een systeem te creëren – een systeem van interactieve delen. Dan ontwikkelen zich hieruit unieke configuraties die niet op de lagere niveaus bestaan. Korzybsky omschrijft die als “tweede- en derdeorde abstracties.” Bateson beschrijft het in cybernetische termen en systeemtaal, vandaar zijn introductie van het woord “meta” in NLP. Bespiegeling induceert vaardigheden van meta-communicatie, meta-voelen, meta-denken op een hoger niveau. Terwijl dieren enige vaardigheid vertonen om te denken-en-voelen op meta-niveau (wat Bateson bestudeerde in honden en dolfijnen), houdt dat terugspiegelen op een bepaald moment op (twee of drie niveaus ) Maar zoals Korzybski opmerkte, houden mensen daarmee nooit op. Het proces gaat ononderbroken en oneindig lang door. We kunnen altijd iets anders zeggen of denken over ieder andere gedachte of uitspraak. Korzybski merkte ook op dat we dit doen met onze mogelijkheid om symboliek te gebruiken, en daarmee duiden we naar een symbolische levenswijze. Daar juist tegenovergesteld leven dieren in een wereld van signalen, en gebruiken zij geen symbolen als zodanig. Dit biedt ons een derde “koninklijke weg”, die naar subjectiviteit. We kunnen groeperen naar logisch niveau en neurologische staat. Dit geeft ons de mogelijkheid om het verschil op te merken tussen primaire staten en meta-staten. Die verschillen. Zelfs vrij radikaal. De hogere meta-staten spreken in feite over conceptuele en semantische staten, en werken dus op een meer gelaagde en complexe manier dan kinesthetische ervaringen. Dus wanneer we vragen: “Waar voel je. . .?” en geven daarbij een primaire emotie aan (bv. angst, kwaadheid, ontspanning, rust, vreugde, ergernis, walging, aversie, enz.), dan kunnen de meeste mensen snel de corresponderende somatische locatie identificeren. Maar vraag eens aan iemand naar een meta-gevoel. Vraag eens: “Waar voel je . . . dom, voor gekstaan, in de war, onbestemd, lage eigenwaarde, veerkracht, vergevingsgezindheid, enz.?” Zo iemand zal dan niet zo makkelijk kinesthetisch naar een specifieke plaats wijzen. Zulke pseudo-emoties behoren meer bij de aard van een verstandelijk oordeel dan van een zuivere en onmiddelijke kinesthetische staat.
Dus beschrijft “Ik voel me een mislukkeling” een waarderingsniveau over ervaringen en de gevoelens van die ervaring (droefheid, in de war, gespannen, angst, kwaadheid, enz.) Dus meta-modelleren we die taal. “Waar mislukte je precies in?” “Wanneer?” “Waar?” “Onder welke omstandigheden?” “Ten aanzien van welke waarden, criteria, en standaard?” “Volgens wie?” Dit brengt ons terug tot het primaire gevoelsniveau. Het stelt ons in staat de oudere kartering te ontdoen van het kader van de nominalisatie (“mislukking”). De meta-staat “mislukking” ontwikkelt zich uit iemands karteringsprocessen en bij een gewenning kan dit uitgroeien tot het metaprogramma van die persoon (pessimisme, negatieve zelfreferentie) waarmee hij/zij de wereld beschouwt. Drie meta-domeinen De drie meta-domeinen van NLP zijn referenties naar hetzelfde ding gezien door drie verschillende lenzen: • Taal – linguïstiek en de op VAK-sensoor gebaseerde taal • Perceptie – het denken en groeperen van patronen waarmee de wereld wordt bezien • Staten en niveaus – holistische systemische staten van geest-lichaam waarin we leven en van waaruit we handelen Zo zal er, bijvoorbeeld, een stijl van globaal– of gestaltdenken (als meta-programma) te zien zijn in geval van een overgebruik van het proces van generalisatiepatronen (in het meta-model, nominalisaties, universele quantificatoren, lost performances) en in het geval van het induceren van iemands globale denkkader (als meta-staat). Een ontwikkelingsmodel voor de drie meta-domeinen Nu we de relatie tussen het meta-model met de meta-programma’s onderzocht hebben (of tussen het meta-model en de meta-staten, enz.) kunnen we vragen gaan stellen over de interrelatie tussen al deze drie meta-domeinen. Als zij allen het ervaren, of subjectiviteit beschrijven, hoe kunnen we hen dan gezamenlijk gebruiken? Als een theoretisch model van de geest, emoties en persoonlijkheid, bieden de drie metadomeinen van NLP ons een manier van denken over de meervoudig gelaagde aard van de “persoonlijkheid” zoals deze ontstaat vanuit eenvoudige staten tot aldoor meer complexe structuren. De volgende stadia in ontwikkeling biedt enkel maar een schets van een uitgebreider werk (Personality Ordering and Disordering Using NLP en van ons NLP Systemic Model III). Stadium 1. VAK-voorstellingen van de wereld. Bewustzijn begint wanneer we onze zintuigreceptoren gebruiken waarmee we de manifestaties van energie van “daarbuiten” tegenkomen. Eerst leren we als kind om te “zien” (waar te nemen), om een perceptieve kaart te kunnen gaan vormen en construeren. Hierna komt onze voorstellingskaart, een constructie die is gebaseerd op onze waarnemingen. Doordat wij onze perceptieve kaart vormen van wat er zich daar buiten ons voordoet, gebruiken we die uiteindelijk om onze
Page 1 and 2: Drie meta-domeinen van NLP, door L.
Page 3: wanneer en in welke omstandigheden
Page 7 and 8: ewustzijn ontwikkelen we meerdere k
Page 9 and 10: Op dat moment wisselde zij naar de

Drie meta-domeinen van NLP,

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?