Julien Schoenaerts - depot voor het VTi

julien schoenaerts
Eindspel en Wachten op Godot, Bernhards De wereldverbeteraar;
zelf regisseert èn speelt hij Claus’ Oedipoes in Kolonos en
O’Neill’s Lange dagreis naar de nacht).
Net voor zijn Arca-engagement had Schoenaerts bij het
Rotterdamse Ro-theater nog een gastrol gespeeld in Franz
Marijnens regie van Het balkon van Jean Genet. Net daarna – in
1988 – speelt hij bij de Nederlandse Stichting De Jungle Mooi
weer vandaag van David Storey. In 1989 laat het Tieltse
Theatercollectief Malpertuis hem de laatste tekst van Beckett
Stille sidders reciteren. Nog van Beckett speelt hij in 1990 bij Het
Zuidelijk Toneel Krapps laatste band en Alleen en drie jaar later
is hij er te zien in Euripides’ Medea. In 1992 weet STAN hem te
bewegen tot Bernhards Gewoon ingewikkeld. Ondanks zijn problemen
met de STAN-aanpak, levert hij hiermee misschien wel
zijn meesterwerk af. En opnieuw voor Arca tenslotte, speelt hij
voor het laatst in 1993, samen met Nand Buyl, drie eenakters
van (alweer) Beckett onder de titel De Eenzamen.
Daarmee zette de toneelspeler die begon als jonge bediende van
de Capulets, met een stille sidder zijn handtekening onder 42 jaar
‘graag willen worden wat een ander vóór hem geweest was’.
8/ kritisch theater lexicon - 6 - augustus 1997
ARTISTIEKE LOOPBAAN
EN OPVATTINGEN
Hij loopt en versnelt langzaam zijn schreden
Mozes in de woestijn. Steeds maar roepen om te kunnen
overleven. Eenzaamheid en lol om de tristesse van het
alleenzijn aan te kunnen. Het is altijd lachen geblazen en
tegelijk op het randje van de traan. Het is wat Beckett doet
met Krapp: die blikt terug op wat alleen nog herinnering
is en gooit al dat vroeger op de vuilnisbelt, in de woestijn.
En roept. Om daar in dat roepen iets te horen dat samenvalt
met zijn diepste wezen. Maar van de bange schreeuw
stapt hij meteen over op de humor.
Schoenaerts’ eerste stap op de weg naar wat een incidentrijke
maar bijzonder spraakmakende toneelcarrière met ronduit mythische
allure zal worden, is zijn inschrijving – in 1948 – aan de twee
jaar eerder door Herman Teirlinck opgerichte Studio van het
Nationaal Toneel. Teirlinck was in zijn jongere jaren een bevlogen
toneelcriticus met zeer uitgesproken meningen over wat theater
hoorde te zijn. Hij ontpopte zich ook als hoogwaardig toneeltheoreticus
naar het voorbeeld van de zeven jaar oudere Gordon
Craig. Hij deelde diens mening dat het theater door vaklui diende
gemaakt te worden – één van de redenen om de Studio op te
richten was precies de constatering van een schrijnend tekort aan
goed getrainde acteurs met een brede artistieke en culturele bagage.
Het opdoen van die bagage ging gepaard met het aanleren van
een acteermethode die steunde op de ontwikkeling van het spelinstinct
van het kind. Daarbij vond Teirlinck ook de vorming van
een gehoorzaam lichaam van groot belang voor het beheersen van
het innerlijk ritme, van muziek, dans, mime, woord.
Zelf heeft Schoenaerts aangegeven dat voor zijn opleiding de
persoon van Teirlinck het belangrijkste was. Teirlinck als een cultuuroverbrenger
die hem het belang van culturele bagage voor
een acteur deed inzien. Teirlincks accent op onderwijs-in-beweging.
Teirlinck die een sobere acteer- en ensceneringsstijl propageerde
die hem enorm aansprak. Teirlinck die hem leerde dat
9/ kritisch theater lexicon - 6 - augustus 1997
Teirlinck
en de Studio