Uitgebreide informatie opleiding UCS

HAN VDO opleiding, advies en coaching
Postbus 9029
6500 JK NIJMEGEN
T: (024) 353 06 00
Bezoekadres: Berg en Dalseweg 81
6522 BC NIJMEGEN
Informatiebrochure
Opleiding
Urologie Continentie Stoma
verpleegkundige
www.han.nl/vdo

Inleiding
De opleiding Urologie Continentie Stoma verpleegkundige (UCS-verpleegkundige) richt zicht op de behoefte in
het land aan verpleegkundigen die op post-hbo niveau werken als consulent binnen gezondheidscentra, binnen
de ketenzorg/het ziekenhuis en binnen woonzorgcentra. Hierbij is het uitgangspunt dat de UCS-verpleegkundige
zelfsturend is in het bijhouden van eigen kennis en literatuur, het integreren van nieuwe ontwikkelingen in de
eigen praktijk en het zelfstandig voeren van een polikliniek.
1. Competenties opleiding
Uitgangspunt voor de opleiding UCS-verpleegkundige is het kwalificatieprofiel. Hierin is beschreven wat de vereiste
competenties en onderliggende kennis en vaardigheden zijn voor de opleiding. De competenties zijn afgeleid van de
zeven competentiegebieden van de Can MEDS. Hiermee sluit deze opleiding aan bij het nieuwe beroepsprofiel
verpleegkundige (Verpleegkundigen & Verzorgenden 2020).
Tijdens de opleiding staan de volgende competenties centraal:
1. Vakinhoudelijk handelen
U heeft - voor de patiënten-/cliëntengroep relevante - kennis en inzicht in ziektebeelden en ziekteprocessen,
onderzoeken, diagnostiekmethoden en (medische) behandelmethoden.
U heeft kennis en inzicht in de aard, oorzaken en gevolgen van de somatische, psychische en psychiatrische
aandoeningen en gedragsstoornissen en past deze inzichten toe in specifieke verpleegkundige zorgsituaties.
U kunt zelfstandig verpleegkundige diagnoses stellen en interventies kiezen, gebaseerd op protocollen of
standaarden. Ook in situaties waarin geen protocollen, standaarden of behandelingsvoorschriften voorhanden
zijn, bent u in staat interventies te kiezen en uit te voeren.
2. Communiceren
U faciliteert op een effectieve wijze de patiënt/cliënt-professional relatie.
U besteedt in ruime mate aandacht aan de begeleiding van de patiënt/cliënt en diens naasten bij het ziek-zijn en
het leren omgaan met de gevolgen van stoornissen, beperkingen en sociale participatie in het dagelijks leven.
U houdt bij de keuze van interventies rekening met de persoonlijke en levensbeschouwelijke, als ook met ethische
en morele vraagstukken betreffende kwaliteit van leven en kwaliteit van zorg.
3. Coördineren
U coördineert de zorgverlening, om deze als een continu en integraal zorgproces te laten verlopen, gericht op het
welzijn van de patiënt.
4. Maatschappelijk handelen
U gebruikt op een verantwoorde wijze uw expertise en invloed ten voordele van de gezondheid en het welzijn van
individuele patiënten/cliënten en de patiëntengroep.
5. Organiseren
U draagt als medewerker van een organisatie (of instelling) bij aan de continuïteit en effectiviteit van de zorginstelling
en de gezondheidszorg.
6. Kennis en wetenschap
U bereidt zich voor op een functie die zich continu ontwikkelt en weet zich aan te passen aan nieuwe evidence of
practice-based kennis en inzichten.
7. Professioneel handelen
U committeert zich aan de gezondheid en het welzijn van individuen en de samenleving door ethische beroepsuitoefening,
door de professie geleide regulatie van het beroep en professionele standaard.
2. Uitgangspunten opleiding
De opleiding wordt vormgegeven volgens de principes van competentiegericht leren.
o Realistische, complexe beroepstaken zijn het uitgangspunt.
o U leert uw competentieontwikkeling te sturen vanuit een Persoonlijk OntwikkelingsPlan (POP) en toont
de groei en beheersing van deze competenties aan in een portfolio.
o Er wordt (vraaggestuurd) ingespeeld op uw leervragen van de deelnemer (vraaggestuurd).
o Reflectie heeft een belangrijke plaats in de opleiding.
Er is een belangrijke wisselwerking tussen theorie en praktijk.
De opleiding is modulair georganiseerd. Iedere module wordt afgesloten met een moduleopdracht.
In de lessen is er veel ruimte voor interactie tussen de docent en de deelnemers.
Deelnemers leren van en met elkaar.
De opleiding is vormgegeven volgens de principes van blended learning (een combinatie van contactonderwijs en
online leren).
Er wordt gebruik gemaakt van een digitale werk- en leeromgeving als tool voor het aanleveren van opdrachten,
het bestuderen van literatuur en/of lessen en het geven van feedback aan mededeelnemers.

Randvoorwaarden opleiding
U heeft een basisniveau met betrekking tot computervaardigheden.
Basiskennis omtrent anatomie en fysiologie van UCS-aandoeningen wordt bij aanvang van de opleiding bekend
verondersteld.
U bent actief betrokken bij de lessen door middel van het inbrengen van casussen en vragen.
3. Leerinhoud
Modulen
De opleiding bestaat uit vier modulen 1 :
Module Beroepstaak Rol Competentie
1. Diagnostiek;
Methodische beroepsuitoefening Zorgverlener Vakinhoudelijk handelen
verkenning en verdieping
2. Zorgverlening
en begeleiding
Methodische beroepsuitoefening Zorgverlener
Communicator
Vakinhoudelijk handelen
Communiceren
Coördineren en organiseren van zorg Samenwerker Coördineren
Preventie, gezondheidsvoorlichting en Gezondheidsbevorderaar Maatschappelijk handelen
opvoeding
3. Kwaliteitszorg Kwaliteit borgen en bevorderen Organisator
Organiseren
Kwaliteitsbevorderaar
Samenwerker
4. Professionalisering Professionalisering De reflectieve ‘EBP’-
Professional
Kennis en wetenschap
Professioneel handelen
Samenwerker
Modules opleiding UCS-verpleegkundige, gekoppeld aan beroepstaak en competenties
Modules 1 en 2 volgen de ‘gang ‘van de patiënt en komen na elkaar aan bod tijdens de opleiding. Module 3 en 4 zijn
lintmodules die gedurende de gehele opleiding doorlopen.
Het aanbod van modules 1, 2 en 4 is generiek, wat wil zeggen dat de inhoud van de lessen toepasbaar is voor het vakgebied
Urologie-, Continentie- en Stomazorg. De opdrachten binnen de modules worden echter specifiek uitgewerkt, waarbij
u zich richt op de beroepspraktijk van uw eigen vakgebied.
Binnen module 1 is het aanbod van lessen specifiek afgestemd op een van de drie vakgebieden. De opdrachten behorende
bij deze module zijn voor alle deelnemers van toepassing, ongeacht het vakgebied waar men in de beroepspraktijk
werkzaam is.
Module 1: Diagnostiek; verkenning en verdieping
Module 1 richt zich op diagnostiek en interventies van UCS-aandoeningen. Er wordt van u als UCS-verpleegkundige
verwacht dat u op de hoogte bent van de belangrijkste UCS-aandoeningen en weet welke basishouding er verwacht wordt
van de UCS-verpleegkundige in het voortraject tot aan diagnosestelling. Aan de hand van casuïstiek die door de deelnemers
zelf gepresenteerd worden, gaat u met de docent aan de slag in het verder uitdiepen van het ziektebeeld en het
bespreken van mogelijke verpleegkundige interventies. De volgende thema’s zullen in deze module in ieder geval aan de
orde komen:
Vormen van incontinentie
Fecale incontinentie
Colo- en Ileostoma; Maligne en Beligne aandoeningen
Uro oncologie; prostaat en blaas
Problemen bij urologie- , continentie- en stomazorg
De moduleopdracht bij deze module is gericht op het uitwerken van een opdracht gericht op klinisch redeneren en het
aantonen van opgedane kennis van UCS-aandoeningen.
In deze module staan zorgvragergebonden taken centraal.
1 Een module is een geheel van les- en onderwijsactiviteiten rondom een bepaald thema, waaraan vanuit verschillende invalshoeken door
meerdere docenten een bijdrage geleverd wordt.

Module 2: Zorgverlening en begeleiding
Module 2 richt zich op uw rol van UCS-verpleegkundige bij het geven van voorlichting en het begeleiden van patiënten
met een UCS-aandoening. U heeft een belangrijke taak in het ondersteunen van de zorgvrager bij het integreren van de
UCS-aandoening in zijn/haar dagelijks leven en de managen van de gevolgen van deze aandoening. Daarbij is niet alleen
kennis van de aandoening noodzakelijk, maar ook kennis van psychosociaal functioneren en vaardigheden in het voeren
van gesprekken erg belangrijk.
De volgende thema’s staan centraal binnen deze module:
Gezondheidsvoorlichting en groepsvoorlichting (oefening met behulp van acteur)
Zelfmanagement van de patiënt
Psychosociaal functioneren; oorzaken en gevolgen
Psychopathologie; ontwikkelingsproblematiek
De moduleopdracht bij deze module is het voeren van een gesprek met een zorgvrager, gericht op het psychosociaal
functioneren.
In deze module staan zorgvragergebonden taken centraal.
Module 3: Kwaliteitszorg
Module 3 richt zich op verschillende aspecten rondom kwaliteitszorg binnen de instelling.
Als UCS-verpleegkundige bent u medeverantwoordelijk voor het kwaliteitsbeleid en wordt er verwacht dat u daar een
bijdrage aan levert. Verbetering van kwaliteit van zorg vergt o.a. kennis van kwaliteitssystemen en vaardigheden om kwaliteitsverbetering
in gang te zetten. Daarnaast levert de UCS-verpleegkundige een belangrijke bijdrage aan het beleid en
beheer van materiële en financiële middelen, personele zorg en de organisatie van de werkzaamheden. Een goed beleid
en beheer is een belangrijke voorwaarde voor het goed functioneren van het team en het uiteindelijk leveren van goede
kwaliteit van zorg.
De volgende thema’s komen binnen deze module aan de orde:
Kwaliteit van zorg; actuele landelijke ontwikkelingen en kaders
Projectmatig werken
Bedrijfsvoering
Beheer
Organisatie
Beleid
Productkennis
Functiegericht voorschrijven
De moduleopdracht bij deze module is het opzetten van een kwaliteitsverbeterproject binnen het eigen vakgebied en instelling,
inclusief een korte literatuurstudie. Ter inspiratie wordt een werkbezoek afgelegd bij een andere instelling. In deze
module staan organisatiegebonden taken centraal.
Module 4: Professionalisering
Module 4 richt zich op de professionele ontwikkeling van de UCS-verpleegkundige. Van u als UCS-verpleegkundige wordt
verwacht dat u een bijdrage levert aan de professionalisering van de beroepsgroep door het integreren van nieuwe ontwikkelingen
in de praktijk en het op peil houden van de eigen deskundigheid. Daarnaast is het van belang dat u als UCSverpleegkundige
in staat bent om kritisch na te denken over uw eigen functioneren en de positie van de verpleegkundige
beroepsgroep in nationaal en internationaal perspectief.
In deze module staan de volgende thema’s centraal:
Integreren van onderzoek
Profileren als UCS-verpleegkundige
Ethiek
Ontwerpen van onderwijs en presentatietechnieken
Intervisie
De moduleopdracht bestaat enerzijds uit een portfolio-assessment waarbij u uw ontwikkeling in de opleiding en als professional
beschrijft en anderzijds uit een werkbezoek binnen het vakgebied (urologie-, continentie- of stomazorg) waar u niet
in de dagelijkse praktijk werkzaam bent.
In deze module staan professiegebonden taken centraal.
Toetsing en certificering
Alle moduleopdrachten dienen met minimaal een voldoende te worden beoordeeld. Daarnaast geldt een aanwezigheidsplicht
van 80%. Indien voldoende, ontvangt de u een moduleverklaring. Wanneer u in het bezit bent van vier moduleverklaringen
is de opleiding afgerond en ontvangt u het certificaat voor deze opleiding.
© Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in
enige vorm of op enige wijze (hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enig andere manier) zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van HAN VDO te Nijmegen.