Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Rogers</strong> is één van de klassieke Engelse merken,<br />
vooral bekend door de jarenlange licentiebouw<br />
van de door de BBC ontworpen LS 3/5a-monitor.<br />
Hoewel het merk misschien niet echt weggeweest<br />
is, is het in ons land toch op z´n minst een tijdje<br />
uit beeld geweest. In ieder geval is <strong>Rogers</strong> terug<br />
met een reeks nieuwe luidsprekers en elektronica.<br />
Hetzelfde geldt voor Luxman. Dat onlangs weer<br />
een nieuwe importeur heeft gevonden.<br />
tested<br />
Eerlijke<br />
weergever<br />
ROGERS<br />
music<br />
emotion<br />
25<br />
De klassieke Engelse merken worden<br />
in hoge mate opgegeten door grote internationale<br />
investeerders. Zo zijn Quad<br />
en Wharfedale eigendom van de Chinese<br />
International Audio Group (IAG), met<br />
het UK hoofdkantoor in Huntingdon.<br />
Wharfedale was al eerder eigendom van<br />
de Rank Organisatie (sinds 1959) en in<br />
1969 werd Leak daar aan toegevoegd.<br />
In 1979 verdwenen Leak en Rank volledig<br />
van de markt. Ook Leak werd overgenomen<br />
door IAG.<br />
De recente overnames van IAG betreffen<br />
Mission en TAG McLaren. Audiolab<br />
verdween in 1997 en werd eigendom<br />
van de McLaren race-stal. Achteraf<br />
is dat niet helemaal succesvol uitgepakt<br />
en vanaf 2004 werd het audiomerk eigendom<br />
van IAG. Nu is het terug op de<br />
markt onder de naam Audiolab. Mission<br />
wordt nu gebouwd in de Shen Zhen fabriek<br />
in Zuid-China.<br />
Benieuwd hoelang B&W, Musical Fidelity,<br />
Meridian en Monitor Audio nog zelfstandig<br />
zullen zijn.<br />
<strong>Rogers</strong> werd in 1947 opgericht door Jim<br />
<strong>Rogers</strong>, een militaire communicatiedeskundige<br />
die een licentie verkreeg om de<br />
bekende Wiliams-versterker te mogen<br />
bouwen. Initieel bouwde de fi rma apparatuur<br />
voor onderzeeboten. In 1954<br />
kwam <strong>Rogers</strong> met de Junior-versterker.<br />
Deze zogenaamde RD-Junior is een ultralineair<br />
ontwerp met Mullard EL84´s in<br />
de uitgang. In juli 1956 schreef de recensent<br />
P.Wilson in ´the Grammophone´<br />
dat deze versterker één van de drie<br />
beste op de Engelse markt is. De andere<br />
merken zullen ongetwijfeld Quad<br />
en Leak zijn geweest. Bij de reeks ´Junior´<br />
producten hoorde een voorversterker,<br />
met de in die tijd gebruikelijke<br />
schakelbare correctiecurven voor grammofoonplaten<br />
van diverse merken. Ook
tested<br />
music emotion<br />
26<br />
dere topapparaten van welleer. Nu heeft<br />
het merk opnieuw een importeur gevonden<br />
en in de luisterruimte staan de LR-<br />
8500 AV-receiver en de DVA-250 multispeler.<br />
Deze machine is gemodifi ceerd<br />
door Van Medevoort. Dat betekent aanpassingen<br />
in de demping, in de voeding,<br />
een betere ontkoppeling van de elektronische<br />
schakelingen en de vervanging<br />
van kritische componenten door<br />
high-grade audiofi ele exemplaren. Deze<br />
schijftaster leest cd, dvd-audio en sacd.<br />
Er is Dolby Digital en DTS 5.1 conversie<br />
aan boord en progressive scan is beschikbaar<br />
op de component-uitgangen.<br />
Ook de meeste MP3, dts-cd, Kodak-cd,<br />
Fuji-cd, cd-r, cd-rw, dvd-rw en dvd-rw<br />
schijven worden gelezen.<br />
De LR-8500 is een AV-receiver. In principe<br />
zijn er zes ingebouwde eindversterkers<br />
met een output van ongeveer<br />
140Watt in een 8ohm-load. Intern is er<br />
DTS ES 6.1 discrete decoding en Dolby<br />
6.1. Ook is er DTS 96/24 en DTS Neo6.<br />
Op lijnniveau gaat deze processor een<br />
stapje verder. Er is een 7.1 lijningang<br />
en een 7.1 lijnuitgang. Op deze multikanaals-uitgang<br />
kunnen dan losse eindversterkers<br />
aangesloten worden voor front<br />
l/r, centre, surround l/r, surround back l/r<br />
en de subwoofer. Deze Luxman kan ook<br />
component video schakelen en er zijn<br />
mogelijkheden voor multi-room. Vanzelfsprekend<br />
is er support voor composieteen<br />
tuner en een fraaie behuizing stonden<br />
in de toenmalige <strong>Rogers</strong> catalogus.<br />
In dit zogenaamde ´Table Cabinet´, paste,<br />
naast de <strong>Rogers</strong> units, ook een Collaro<br />
Model 2010 draaitafel. In 1962 introduceerde<br />
<strong>Rogers</strong> de bekende stereo<br />
Cadet geïntegreerde versterker en deze<br />
kom je nog wel eens tegen op de tweedehands<br />
markt. <strong>Rogers</strong> is altijd erg innovatief<br />
geweest op het gebied van luidsprekerontwerpen.<br />
Zo werd er al in een<br />
vroeg stadium gewerkt aan modellen<br />
met een hoorn en ook stond er een platte<br />
weergever voor aan de muur (the Wafer)<br />
in de catalogus. Later bouwde <strong>Rogers</strong><br />
ook krachtiger buizenversterkers<br />
en paste ook de transistor toe (Ravensbourne-<br />
en Ravensbrook-versterkers).<br />
Met de licentie-opdracht van de BBC<br />
om de L<strong>S3</strong>/5a te gaan bouwen (1973)<br />
legde <strong>Rogers</strong> zich verder toe op de ontwikkeling<br />
van luidsprekers. Zo bouwde<br />
het bedrijf de eerste carbon fi bre dome<br />
tweeter. Andere professionele weergevers<br />
waren de LS 5/8 en LS5/9 Grade<br />
One studio monitors. Allemaal exclusieve<br />
<strong>Rogers</strong>/BBC ontwerpen. Vanaf<br />
1993 werd <strong>Rogers</strong> onderdeel van de<br />
Wo Kee Hong Group en dat geeft het<br />
bedrijf een solide fi nanciële basis en<br />
modern management. Op de Las Vegas<br />
CES (1995) introduceerde het bedrijf<br />
de nieuwe AB-1 monitor en deze kreeg<br />
de Innovations Award.<br />
Momenteel is <strong>Rogers</strong> weer terug met<br />
een indrukwekkende reeks weergevers<br />
en de E40a klasse A geïntegreerde buizenversterker.<br />
De 6L6GT eindbuizen leveren<br />
40Watt per kanaal. In de luisterruimte<br />
staan de LS602 en de L<strong>S3</strong>a. De<br />
laatste is een direct derivaat van de beroemde<br />
L<strong>S3</strong>/5a. Ondanks bovenstaande<br />
informatie is er niet echt veel bekend<br />
over <strong>Rogers</strong>. In tegenstelling tot merken<br />
als Quad en Leak, is de hoeveelheid<br />
te vinden informatie over de producten<br />
spaarzaam. Zo heb ik nog steeds geen<br />
totaaloverzicht over alle gebouwde versterkers.<br />
Wie nog folders of informatie<br />
heeft mag dat naar de redactie sturen.<br />
Luxman<br />
Luxman is opnieuw terug in Nederland.<br />
In mijn optiek is het grote succes uit<br />
het verleden voor het grootste deel te<br />
danken aan de inspanningen van Audioscript.<br />
Datzelfde geldt voor het merk<br />
B&W. Luxman-apparaten werden individueel<br />
gemeten, opnieuw ingeregeld en<br />
voor bepaalde tuners werden hier in Nederland<br />
zelfs compleet nieuwe boards<br />
gebouwd. Nadat Audioscript de deuren<br />
sloot, verdween het merk en kwam<br />
jaren later bij een andere Nederlandse<br />
importeur. De nieuwe Lux-modellen<br />
zijn hier ooit nog eens ter test geweest,<br />
maar hadden in mijn beleving niet meer<br />
de kwaliteit van een oude M3 of de an-
tested<br />
video en s-video. Audio Benelux is nu de<br />
nieuwe Luxman importeur en zij meten<br />
de Lux-apparaten ook individueel en zorgen<br />
voor een optimale inregeling.<br />
<strong>Rogers</strong><br />
De LS602 is een monitor van 91 cm hoog<br />
met een 28mm tweeter en een 165mm<br />
woofer. De gevoeligheid is 90dB en de<br />
impedantie 8ohm. Het –3dB punt ligt<br />
op 45Hertz. Met de LS602 als basis, is<br />
er met de andere nieuwe <strong>Rogers</strong>-weergevers<br />
een complete set te maken voor<br />
multichannel-muziekweergave en/of voor<br />
fi lmgeluid. De L<strong>S3</strong>a heeft een gevoeligheid<br />
van 88dB en zet in bij 60Hz. De<br />
afmetingen zijn 197x302x194mm en in<br />
mijn beleving zijn ze kleiner dan de originele<br />
L<strong>S3</strong>/5a. Het is een tweeweg met<br />
refl ex-loading en een extreem lineair geluidsdruk-verloop.<br />
Ben benieuwd naar<br />
de prestaties. Wie wel eens een originele<br />
L<strong>S3</strong>/5a heeft gehoord, weet dat<br />
deze weergever extreem neutraal en lineair<br />
klinkt. Om een klein beetje terug<br />
te gaan naar de oude Engelse <strong>Rogers</strong><br />
sfeer en simpelweg voor de fun, zijn de<br />
beide <strong>Rogers</strong>-luidsprekers aangestuurd<br />
met naar originele specifi caties gerestaureerde<br />
<strong>Rogers</strong> tube-amplifi ers.<br />
Luisteren<br />
Om de kwaliteiten van de <strong>Rogers</strong> weergevers<br />
te kunnen beoordelen, zijn ze<br />
aangesloten op enkele klassieke <strong>Rogers</strong><br />
versterkers en op het LUA Sinfonia/Appassionato<br />
combo. Kabels zijn<br />
van Elco, Shunyata, Nordost, van Medevoort<br />
Zilver en Analysis Plus (Golden<br />
Oval en Silver Oval). De DVA-250 staat<br />
aangesloten op Wavac-versterking met<br />
Dynaudio monitoren. Om de theaterprestaties<br />
te kunnen beoordelen is de<br />
DVA-250 aangesloten in het hometheater<br />
en stuurt de Infi nity-weergevers. Ook<br />
is deze processor ingezet via de 7.1 in/<br />
music<br />
emotion<br />
27<br />
NEXT
tested<br />
gave. Hier is duidelijk wat tuning nodig<br />
met plaatsing, verschillende versterkers<br />
en kabels. Toch lukte het niet om het<br />
laag volledig in balans te krijgen. Wellicht<br />
kan <strong>Rogers</strong> een weerstandje aanpassen<br />
op het fi lterboard. Dynamisch,<br />
ruimtelijk en met betrekking tot focussering<br />
kan de 602 indrukwekkende resultaten<br />
bereiken, maar moet in de hier<br />
aanwezige von Schweikert VR4SR toch<br />
nog een meerdere erkennen.<br />
De volgende stap betrof het vervangen<br />
van de Appassionato door de Luxman-speler.<br />
De Lux heeft een voortrefmusic<br />
emotion<br />
28<br />
uitgangen en stuurt de aanwezige Bryston/Levinson<br />
versterkerracks en de Velodyne<br />
subwoofer-farm.<br />
De kleine <strong>Rogers</strong> L<strong>S3</strong>a lijkt inderdaad<br />
klankmatig op de grotere klassieke<br />
L<strong>S3</strong>/5a. Het is hetzelfde type neutrale<br />
monitorgeluid. Deze weergever mist<br />
vanzelfsprekend een aantal onderste octaven,<br />
maar het toch nog verbazingwekkende<br />
laag dat hoorbaar is, is absoluut<br />
eerlijk en in balans. De ruimtelijke weergave<br />
en de dynamiek zijn voortreffelijk<br />
en luisterend naar ´gewone´ muziek mis<br />
je eigenlijk nauwelijks die laagste frequenties.<br />
Alleen terminaal doorgeslagen<br />
freaks, met een eigen resonantie onder<br />
de dertig Hertz, zullen hun synthesizers<br />
en 32-voets pijpen ergens anders kwijt<br />
moeten. De LS602 deelt familie-eigenschappen<br />
met de L<strong>S3</strong>a, maar is iets<br />
minder extreem aan de droog neutrale<br />
kant. Dat is ook deels een maskeringseffect.<br />
Als er in voldoende mate laagmidden<br />
en laag aanwezig is, dan valt de rol<br />
van het hoogmidden en hoog wat minder<br />
op. De 602 is duidelijk een volbloed,<br />
met een opvallend fraai laagmidden en<br />
een iets te royaal aanwezige laagweer-
tested<br />
felijke timing, coherentie en rust, maar<br />
mist in vergelijking met de Lua een heleboel<br />
ruimtelijke cues en micro-informatie.<br />
Desondanks klinkt de cd-weergave<br />
voortreffelijk. Overschakeling naar sacd<br />
doet direct de verfi jning, de mate van<br />
ruimtelijke afbeelding, de doortekening<br />
en de souplesse signifi cant toenemen.<br />
De speler laat duidelijk het verschil horen<br />
tussen cd en sacd/dvd-audio. Feitelijk<br />
bereikt de hele set (Sinfonia, Luxman,<br />
<strong>Rogers</strong> LS602 en de Nordost Red<br />
Dawn) een enorm hoog niveau. Vooral<br />
de fantastisch goede Pentatone sacd´s<br />
(Concierto Madrigal van Rodrigo met<br />
o.a. Pepe Romero en de Academy of St.<br />
Martin in the Fields / Pianoconcert no.<br />
2 Chopin met Mari Kodama) worden op<br />
een indrukwekkende manier neergezet.<br />
Vervanging van de Lua Sinfonia door de<br />
klassieke <strong>Rogers</strong> Master Reference versterker,<br />
maakt duidelijk welk hoog niveau<br />
de vroegere elektronica van dit merk kan<br />
bereiken. Toch heeft de prestatie van de<br />
Luxman speler alles te maken met de<br />
van Medevoort modifi catie. In de luisterruimte<br />
staan een aantal Philips-spelers<br />
in de standaarduitvoering en met de van<br />
Medevoort-modifi catie. Dat maakt echt<br />
een dramatisch verschil. Hoewel de Lux<br />
hier niet in een standaard-versie staat,<br />
heb ik eerlijk gezegd niet veel vertrouwen<br />
in die standaard prestatie. In ieder<br />
geval is ook de beeldprestatie en het<br />
fi lmgeluid van de door vM gemodifi ceerde<br />
speler van behoorlijk niveau.<br />
Tenslotte zijn de kwaliteiten van de Luxman<br />
LR-8500 processor beluisterd.<br />
Gekoppeld aan de <strong>Rogers</strong> LS602 valt<br />
het ook hier op dat de <strong>Rogers</strong>-weergever<br />
best een streepje terug mag in het<br />
laag. Voor de rest geeft deze receiver<br />
een uitstekende geluidskwaliteit, maar<br />
natuurlijk wel een stapje terug in vergelijking<br />
met buizen-aansturing. Het is nou<br />
eenmaal een gegeven dat buizenapparatuur<br />
veel sneller tot magische resultaten<br />
aanleiding geeft dan solid state. Je<br />
moet op solid state gebied redelijk wat<br />
uit de kast trekken om zulke niveaus te<br />
bereiken, maar het is natuurlijk wél beschikbaar.<br />
Ook zijn de doelstellingen bij<br />
het inzetten van een theaterprocessor<br />
anders. De Luxman LR-8500 beschikt<br />
over een zestal ingebouwde solid state<br />
versterkers, die in stereo voor een uitstekend<br />
geluid borg staan. Wie fi lm kijkt en<br />
geniet van het bijbehorende multichannel-geluid,<br />
zal merken dat de aandacht<br />
voor een groot gedeelte bij het beeld is<br />
en dat de kwaliteit van het geluid veelal<br />
minder attentiewaarde krijgt.<br />
Conclusie<br />
De <strong>Rogers</strong> L<strong>S3</strong>a is een compacte monitor<br />
die extreem neutraal speelt, met een<br />
enorme stage-weergave en dynamiek.<br />
De grote verdienste van deze weergever<br />
is dat het geluidsbeeld vooral erg eerlijk<br />
is. Vooral met hoogkwalitatieve (buizen)<br />
aansturing is er veel plezier aan te beleven,<br />
maar gezien de pittige aanschafprijs,<br />
moet je wel degelijk een gewichtige<br />
reden hebben om ze te kopen (bv.<br />
studio-monitoring of weinig beschikbare<br />
ruimte). De voordeliger LS602 biedt<br />
een erg fraai midlaag, een fraaie stage<br />
en goede dynamische eigenschappen.<br />
Bij elkaar iets minder neutraliteit dan de<br />
L<strong>S3</strong>a. In mijn beleving zou het laag iets<br />
ingetogener kunnen zijn, maar dat is te<br />
compenseren door een goede match<br />
van aansturende elektronica, plaatsing<br />
en bekabeling. Vooral in combinatie met<br />
de Luxman DVA-250 in sacd-mode en<br />
de gebruikte LUA én <strong>Rogers</strong> buizenelektronica<br />
stond er werkelijk een indrukwekkende<br />
prestatie. De Luxman DVA-250 is<br />
een voortreffelijke speler. Cd klinkt erg<br />
goed en omschakeling naar de sacden<br />
dvd-A mode, maakt écht duidelijk<br />
waarom deze digitale hoge-resolutie<br />
standaarden veel beter presteren dan<br />
de 16bit/44kHz cd. Het advies is hier<br />
heel duidelijk om zonder meer de door<br />
Van Medevoort gemodifi ceerde versie<br />
aan te schaffen. De Luxman LR-8500 is<br />
gewoon een betaalbare processor, met<br />
alle mogelijkheden die nodig zijn en een<br />
uitstekende geluidskwaliteit.<br />
Tekst en fotografi e: Ruud Jonker<br />
PRIJZEN:<br />
LUXMAN DVA-250 € 699,-<br />
LUXMAN DVA-250 VAN MEDEVOORT € 899,-<br />
LUXMAN LR-8500 € 1499,-<br />
ROGERS L<strong>S3</strong>A PER STUK € 749,-<br />
ROGERS LS602 PER STUK € 549,-<br />
AUDIO BENELUX BV<br />
E-MAIL: INFO@AUDIOBENELUX.COM<br />
WWW.AUDIOBENELUX.COM<br />
music<br />
emotion<br />
END<br />
29