Koerier nr. 111 - Kovom

More documents

Recommendations

Info

8 Andere tweedehands antennes De onderzoekers in Den Haag waren trouwens niet de enigen die dankbaar gebruik maakten van deze antennes uit de oorlogsdump. Al in de oorlog wilde Jan Hendrik Oort van de Sterrewacht Leiden graag een grote schotelantenne bouwen, maar het geld en de middelen ontbraken. Na de oorlog, na het zien van de verlaten Würzburg Riese systemen in de duinen, kwam hij op de gedachte om deze te gaan toepassen voor zijn onderzoek. Tussen 1948 en 1955 stonden er op de Turfberg bij Radio Kootwijk Duitse Würzburg radarschotels, geplaatst door de PTT. Eén ervan werd door de PTT uitgeleend om omgebouwd te worden tot het detecteren van de 21 cm ruimtestraling, opgewekt door de waterstof atomen in de ruimte. Er was haast bij want er waren meer kapers op de kust. Op 11 mei 1951 slaagde Ir. Muller erin radiostraling van neutrale waterstof uit de Melkweg te detecteren. Helaas zes weken nadat deze waren geconstateerd door de Harvard Universiteit in de USA maar gelukkig wel twee maanden voordat dit in Australië gebeurde. De opnames in Nederland hadden echter een betere resolutie. Uiteindelijk kon met de beelden verkregen met de schotel Jan Hendrik Oort in september 1952 zijn beroemd geworden presentatie geven tijdens een symposium in Rome over het bestaan van de spiraalvorm van de Melkweg. Door vele beschouwd als een ontdekking van hetzelfde kaliber als de ontdekking van de manen rond Jupiter door Galileo. Thans zijn er niet veel Würzburg Riese antennes meer te bezichtigen in Nederland. Er staat er nog één in het Oorlogsmuseum in Overloon. overgenomen door het museum bij het vliegveld Deelen. De verhuizing van de installatie werd uitgevoerd door de Genie van de landmacht. Een deel van de schotel ligt al op een dieplader van de Genie. Gereed voor transport naar Deelen [4]. Op Deelen wordt hij op dit moment gerestaureerd om weer in volle glorie te worden tentoongesteld. En dat hij daar in goede handen is toont de onderstaande foto. De foto toont de constructie ter ondersteuning van de spiegel. De tand des tijds heeft de constructie danig aangetast. Een gedeelte moest daarom ook vernieuwd worden [4]. De Würzburg Riese in het Oorlogsmuseum in Overloon [3]. Daarmee houdt het verhaal niet op, want recentelijk is de enige andere Würzburg-Riese in Nederland die nog werd gebruikt door een volkssterrenwacht Simon Stevin in Hoeven Hr.Ms. Hertog Hendrik Gaan we weer even terug in de tijd. Naar de MKB Brandenburg. De locatie waar de Würzburg Riese antenne van de Waalsdorpervlakte vandaan kwam. Deze marinebatterij was uitgerust met twee kanons van 24 cm, oorspronkelijk afkomstig van het Nederlands Pantserdekschip de Hare Majesteit Hertog Hendrik en de Hr.Ms. Jacob van Heemskerck. De herkomst van het derde 24 cm kanon is onduidelijk. Wel duidelijk is dat één van de drie kanonnen verloren is gegaan door een brand. De batterijpositie werd daarna alleen nog maar gebruikt als munitieopslagplaats. De Hertog Hendrik werd gebouwd op de Rijkswerf in Amsterdam. Op 5 LOOPGRAAFKOERIER NO. <strong>111</strong> AUGUSTUS 2012
9 januari 1904 werd hij daar te water gelaten. Het was het eerste schip van de Koninklijke Marine die werd uitgerust met een radioverbinding. Haar hoofdbewapening bestond uit twee Krupp 24 cm éénloops kanons op het voor- en achterschip. Verder had ze nog vier Krupp 15 cm éénloops kanons, acht Krupp 7.5 cm éénloops kanons en nog wat ander ‘klein spul’. Ja mensen, toen had een marine schip nog eens veel wapens! Hr.Ms. Hertog Hendrik genomen in 1928 bij het aan boord hijsen van het boordvliegtuig met een speciaal voor dit doel aangebrachte grote boordkraan [5]. Hr.Ms. Hertog Hendrik varend door het Kieler Kanaal op 19 juli 1927 [5]. Al voor het begin van de oorlog was ze echter operationeel verouderd. Een aantal weken in december 1939 heeft ze nog dienst gedaan als drijvend batterijschip voor Vlieland, ze had zoals we weten genoeg kanonnen aan boord, luisterend naar de naam Batterijschip Vliereede. Maar bij het uitbreken van de oorlog lag ze bij de Rijkswerf in Den Helder klaar om te worden uit dienst gesteld. In het dok werd ze op 21 en 22 juni na een bombardement van de Engelsen tot zinken gebracht. Een close-up van het 24 cm kanon op de voorplecht van de Hr.Ms. Hertog Hendrik met op de achtergrond Hr.Ms. Gelderland genomen in september 1905, dus vlak nadat zij in dienst was gesteld [5]. Tijdens haar operationele leven werd ze nog eens verbouwd en verloor daarbij haar achterste 24 cm kanon. Om ruimte te verlenen aan zeecadetten, wordt als reden opgegeven door een bron. Mij lijkt echter de introductie van een boordvliegtuig op het achterschip meer plausibel. Hr.Ms. Hertog Hendrik in juni 1940 vlak na het bombardement. Zoals te zien is kon ze niet echt diep zinken en is het tot een flinke slagzij gebleven [5]. Dit was echter niet het einde van haar operationeel bestaan want dat kreeg nog een verrassende wending. In oktober 1940 werd het schip door de Duitsers weer drijvend gemaakt. De kanons werden verwijderd en zoals eerder aangegeven geplaatst in MKB Brandenburg. LOOPGRAAFKOERIER NO. <strong>111</strong> AUGUSTUS 2012
Page 1 and 2: NO. 111 - AUGUSTUS 2012 1998 - LOOP
Page 3 and 4: 3 IN MEMORIAM DICK BORST Sinds 1993
Page 5 and 6: 5 door Telefunken opgelost door de
Page 7: 7 met de Verenigde staten door de r
Page 11 and 12: 11 gebouwd rond de eeuwwisseling. B
Page 13 and 14: 13 mijn zoektocht naar een foto van
Page 15 and 16: 15 naar Dwingeloo. Het onderstel gi

Koerier nr. 111 - Kovom

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?