Modulair 8 - Open Universiteit Nederland

5006058 MODULAIR 8 24-05-2006 14:06 Pagina 1 

8 ISC en Open Universiteit tekenen voor traject in company 

maandblad voor studenten van de Open Universiteit Nederland 

10 Nieuw collegelid Cees Brouwer: ‘Ik zie een potentieel van 

wel 200.000 studenten’ 

14 Verkiezingen Studentenraad – kandidaten stellen zich voor 

16 Scriptiestudent psychologie Frank Visscher: ‘Methoden en 

technieken belangrijker dan inhoud’ 

modulair 

nummer 8 jaargang 21 7 juni 2006 

Student milieu-natuurwetenschappen Bob Beumer 

‘Voor mij is het echt een zelfstudie’

5006058 MODULAIR 8 24-05-2006 14:06 Pagina 2


6 

Inhoud modulair 8 

De student 

Student milieu-natuurwetenschappen 

Bob Beumer 

‘Voor mij is het echt een zelfstudie’ 

10 

College van bestuur 

Nieuw collegelid drs. ing. Cees Brouwer 

‘Ik zie een potentieel van wel 

200.000 studenten’ 

14 

Studentenraad 

Kandidaten zittingstermijn 2006-2008 stellen zich voor 

’Stem op uw medestudenten, zij behartigen úw belangen!’ 

16 

De scriptie van 

Student psychologie, personeelsmanagement 

drs. Frank Visscher 

‘Methoden en technieken 

belangrijker dan inhoud’ 

4 Kort nieuws 

5 Column 

6 De student 

8 In company 

9 En dan (nog) de studie... 

10 College van bestuur 

12 OUNL op locatie 

13 Alumni 

14 Studentenraad 

16 De scriptie 

18 Activiteiten 

18 Service en informatie 

19 Forum 

20 Service en informatie 

22 Onderwijs 

30 Tentameninfo 

31 Colofon 

32 Afgestudeerden


4 www.ou.nl/modulair 7 juni 2006 

kort nieuws 

Nog even terug in de historie: 

studiecentrum Den Haag 

In de vorige Modulair berichtten wij over de officiële heropening 

van het vernieuwde studiecentrum Den Haag door minister Maria 

van der Hoeven. Toch is dat chique gebouw ook nog eens een bijzondere 

geschiedenis rijk. Daarom alsnog het (verkorte) verhaal 

dat Marga Mulder eerder al had opgetekend uit de mond van ir. 

Askon Eden, hoofdarchitect bij de Rijksgebouwendienst die dit 

Rijksmonument beheert, en Marianne Warffemius, waarnemend 

coördinator van het studiecentrum. 

Het gebouw aan de Lange Houtstraat 11 heeft een rijke historie vol 

veranderingen, aanpassingen, opbouw en afbraak in de vier eeuwen 

sinds de bouw in 1605. De oudste resten, uit de Gouden Eeuw, vind 

je in de kelder. Steeds zijn er delen bijgebouwd en ook vaak weer 

afgebroken en de bewoners hebben het huis steeds aangepast aan 

de heersende mode. Het pand is tot in de vorige eeuw in gebruik 

geweest als ‘voornaam’ woonhuis. In 1937 werd het gebouw verkocht 

aan het Ministerie van Oorlog. Bij aanpassingen voor gebruik als kantoor 

zijn veel van de stookplaatsen en stucplafonds gesneuveld. In 

1956 betrok het ministerie van Buitenlandse Zaken het pand. Dat was 

de instantie die een werkkamer aan Prins Claus ter beschikking stelde 

voor zijn werk voor Ontwikkelingssamenwerking. Ondertussen stond 

het gebouw ook op de Rijkslijst van beschermde monumenten. 

Halverwege de jaren tachtig vertrok dit ministerie en werd het pand 

verhuurd aan de Open Universiteit. Bij de laatste verbouwing moesten 

brandveiligheid, nieuwe huisstijl/upgrading en het herstellen van 

oude glorie nauwgezet tegen elkaar worden afgewogen. In de ontvangstkamer 

is gekozen voor wandtextiel en de kleurstelling oker/ 

grijs, aansluitend bij de schouw in de Empirestijl. Bij de Prins Claus-zaal 

- officieel in gebruik gesteld door de minister - was de schouw in de 

Louis XV-stijl het enige aanknopingspunt. Passend bij die stijl is gekozen 

voor een aankleding in groentinten met een behangsel, geïmporteerd 

uit Engeland, dat frivoler is dan de verticale strepen in de ontvangstruimte. 

De originele deuren van deze zaal moesten worden 

vervangen door exacte kopieën met brandwerende eigenschappen. 

Of, zoals Eden en Warffemius het min of meer eensgezind verwoorden: 

‘We waren ons er vanaf het begin van bewust dat we liefde en 

respect moesten tonen voor dit gebouw.’ Wilt u het verslag van de 

opening nog eens nalezen: raadpleeg het archief van e-Modulair. 

Virtuele cursus international master 

De faculteit Natuurwetenschappen gaat voor de International Master 

on Sustainable Development and Governance een virtuele cursus 

ontwikkelen. In deze cursus International Dialogue on Sustainable 

Development (drie modulen) leren studenten om in dialoog vraagstukken 

te definiëren, analyseren en op te lossen op het gebied van 

Global Change and Sustainability. Deelnemende studenten komen uit 

verschillende vakgebieden en uit verschillende werelddelen. De cursus 

zal gebruikmaken van een e-platform als virtuele leer- en werkomgeving. 

Het e-platfom is gebaseerd op het European Virtual Seminar 

en het Virtueel milieuadviesbureau, twee onderdelen van de opleiding 

Milieu-natuurwetenschappen van onze universiteit. 

Studiecentrum Den Haag 

Euro*MBA 10 jaar 

Euro*MBA, het eerste MBA-programma dat e-learning combineerde 

met contactonderwijs bestaat tien jaar. In 1996 stond de Open Universiteit 

aan de wieg en tien jaar later is de universiteit nog steeds lid van 

het Europese consortium van deze internationale opleiding. Sinds 

2003 verzorgt de Universiteit Maastricht Business School de residentiële 

week in Nederland en inmiddels is daar ook de Euro*MBA Desk 

gevestigd. De combinatie van zelfstudie en e-learning met intensieve, 

residentiële seminars heeft zowel in Nederland als internationaal veel 

navolging gekregen. Dit jaar heeft de Financial Times het Euro*MBA 

geplaatst in de top 25 van alle afstandsonderwijs-MBA’s ter wereld. Het 

tienjarig bestaan is gevierd met een tweedaags evenement in 

Barcelona, de locatie van de Spaanse consortiumpartner EADA. 

Solliciteren andere cultuur 

Docent drs. Wim Bloemers heeft het boek Solliciteren op z’n Nederlands 

uitgebracht. Hij deed dat samen met drs. Anton Tempelaar, een alumnus 

die ooit afstudeerde aan de opleiding Arbeids- en organisatiepsychologie 

van de Open Universiteit. Het boek is vooral bedoeld voor 

mensen met een andere culturele achtergrond die soms moeite hebben 

om de sociale codes rond solliciteren te doorgronden. Het boek is 

verschenen bij uitgeverij Contact Business. Bloemers is docent bij de 

faculteit Psychologie en heeft ook een eigen consultancy- en trainingsbureau. 

Van zijn hand verschenen eerder al boeken over 

solliciteren, assessment en psychologisch onderzoek. 

Teleac/NOT financiert leerstoel 

In het kader van de strategische alliantie tussen de Open Universiteit 

en Teleac/NOT, zal deze educatieve omroep een bijzondere leerstoel 

Multimediale educatie financieren. Deze leerstoel (0.2 fte) zal deel uitmaken 

van het onderzoeksprogramma van OTEC en wordt gefinancierd 

voor de duur van vijf jaar. De leerstoel is vernoemd naar de voormalige 

minister van Onderwijs en voorzitter van Teleac dr. Gerard 

Veringa. Hij heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de betekenis 

van publieke radio en televisie voor educatie in Nederland. 

De toekomstige hoogleraar stimuleert en begeleidt onderzoek en 

theorievorming over het ontwerp en gebruik van multimedia voor 

educatie. De kennis en visies op dit terrein moeten ingebracht worden 

in de publieke discussie over de relatie tussen omroep en educatie, 

waarbij naast televisie en radio ook internet nadrukkelijk een rol 

speelt. Het onderzoek van de hoogleraar richt zich specifiek op het 

ontwerp en de toepassing van multimediale leeromgevingen die 

gericht zijn op een breed publiek maar tegelijkertijd individualisatie 

mogelijk maken.


www.ou.nl/modulair 7 juni 2006 

5 

kort nieuws 

Proefschrift training gespreksvoering 

Trainingen in professionele gespreksvoering zijn intensief en daar-door 

voor opleidingen als psychologie een kostbare zaak. Toch is dat helemaal 

niet nodig. Dr. Marion Hommes van de faculteit Psychologie toont 

in haar promotie-onderzoek aan dat studenten deze gespreksvaardigheden 

net zo goed kunnen leren met veel minder begeleiding. 

Hommes is op 27 april gepromoveerd aan de Erasmus Universiteit 

Rotterdam met de dissertatie “Zelfinstructie bij gesprekstraining voor 

afstandsonderwijs: effecten op vaardigheid, self-efficacy, motivatie en 

transfer”. Wilt u meer weten over dit proefschrift, raadpleeg dan ons 

digitale nieuwsarchief (www.ou.nl). 

Proefschrift kunnen zonder kennen 

Hoe populair probleemgestuurd onderwijs ook is, voor beginners is het 

niet efficiënt. Als zij volledig zelfstandig, zonder directe instructie, problemen 

moeten oplossen, dan leren ze daar niet veel van. Uit onderzoek 

blijkt keer op keer dat zij meer leren van het bestuderen van voorbeelden. 

Onderzoek van dr. Tamara van Gog van het OTEC toont aan dat 

absolute beginners het meest leren als de voorbeelden procesgericht zijn. 

Op 28 april is Tamara van Gog in Heerlen gepromoveerd op haar proefschrift 

“Uncovering the problem-solving process to design effective worked 

examples”. Wilt u meer weten over dit proefschrift, raadpleeg dan ons 

digitale nieuwsarchief (www.ou.nl). 

Kijk op beleid voor raadsleden 

De faculteit Managementwetenschappen heeft een nieuwe cursus ontwikkeld 

die de deskundigheid en effectiviteit van gemeenteraadsleden 

vergroot door hen een betere kijk op de gemeentelijke beleidsvorming te 

geven.‘De cursus Kijk op beleid is gericht op het aanpakken van beleidstaken. 

Gemeenteraadsleden hoeven geen ambtenaar te worden, maar moeten 

wel meer overzicht en duidelijkheid hebben over beleid’, aldus prof. dr. 

Arno Korsten, hoogleraar bestuurskunde. ‘De cursus geeft een verhelderende 

kijk in de keuken van gemeentelijke beleidsvorming. Niet alleen 

door het verschaffen van kennis, maar vooral ook door het trainen van 

vaardigheden.’ Belangstelling: kijk op www.kijkopbeleid.nl. 

Onderzoek: gesneden koek 

column 

Prof. dr. René van Hezewijk meldt in de vorige Modulair dat hij wil dat er meer aandacht komt 

voor onderzoek bij de Open Universiteit. Ineens zie ik het helemaal voor mij: de Open Universiteit 

heeft voor elke faculteit een gerenommeerd onderzoeksinstituut waar onderzoekers van wereldniveau 

werken. Wekelijks worden de studenten op de hoogte gehouden van wie waarmee bezig 

is en de fraaie publicaties die dat oplevert. Ook wordt er wekelijks een overzicht gegeven van de 

vele vacatures die er voor studenten zijn. Als scriptiestudent heb je het voor het uitzoeken: alle 

onderzoekers zitten te springen om studenten die hen helpen bij het onderzoek. Voor iedere 

student is er zonder probleem een fijn onderwerp te vinden. Literatuur zoeken hoeft niet; die is 

allang bekend bij de onderzoekers. De methoden en technieken liggen natuurlijk ook voor het 

oprapen, dus dat levert ook geen moeilijkheden op. De student gaat fijn aan de slag. Binnen 

no-time ligt er een prachtige scriptie. Kortom: het bedje is gespreid; in een zetel wordt de student 

naar de eindstreep gedragen. Onderzoek is gesneden koek.... 

Helaas, ik hoor prof. Van Hezewijk al zeggen:‘keep dreaming’. Zelf zag hij kans om iedere hoop op 

een vlekkeloos verloop van het scriptietraject te ontzenuwen door tijdens de recente Studentendag 

Psychologie uit te leggen dat psychologie nooit gesneden koek zal worden. Maar dat was op 

wetenschapsfilosofische gronden. 

Wat hij overigens óók in Modulair meldt, is dat hij dat hij te weinig geld heeft om de zaak echt 

grondig aan te pakken. 

Maar wat zou ik graag willen dat mijn droom waar was... . Want mijn ervaring met onderzoek 

doen is dat het bloed, zweet en tranen kost. Wellicht dat het daarom is dat één van de leerdoelen 

is: frustratietolerantie opdoen. Nou, dat is dan gelukt: voor mijn laatste onderzoekspracticum had 

ik een dikke vier! En ook van andere studenten hoor ik dat het vinden van een scriptie-onderwerp, 

het vragen van medewerking van deelnemers aan je onderzoek, het toepassen van de juiste 

methoden en technieken, en het verwerken van de resultaten in een verslag meestal niet van een 

leien dakje loopt. Eén van de onderzoeksters die zich presenteerde op de Studentendag meldde 

opgewekt dat het werken aan de scriptie de leukste periode uit de studie is! Ik vermoed dat de 

meeste studenten dat pas zien als ze de voldoening van een voltooide scriptie mogen smaken... . 

Laten we hopen dat de plannen van prof. Van Hezewijk, ondanks zijn geldgebrek, toch wat vruchten 

zullen afwerpen en dat onderzoek inderdaad wat meer (voor-)gesneden koek wordt... . 

Stuutje van Vulpen


‘Voor mij is 

het echt een 

zelfstudie’ 

FOTOGRAFIE: PETER STRELITSKI 

De Open Universiteit kent nogal wat studenten die alleen en in stilte door hun studie gaan. 

Van Bob Beumer, bijvoorbeeld, hadden ze bij de faculteit Natuurwetenschappen nog weinig 

gehoord. Tót hij kort geleden op eigen initiatief een verouderd simulatieprogramma opnieuw 

leven wist in te blazen. Dat maakte indruk op de faculteit. Daarna is Beumer weer op zijn eigen 

vertrouwde manier in de boeken gedoken. Elk jaar één module. ‘Dat bevalt me prima.’



7 

Dat Modulair hem wilde interviewen, verbaasde hem. 

Hij had het gewoon wetenschappelijk interessant gevonden 

om in de software van een simulatieprogramma te 

kijken of hij de verouderde programmatuur aan het draaien 

kon krijgen. Het ging om de module Natuur en milieu in 

oecologisch perspectief. Als afsluiting van de cursus krijgen 

de studenten opdracht om met een computerprogramma 

een aantal processen in ecosystemen na te bootsen. 

Op grond daarvan doen ze voorspellingen over groei, 

concurrentie en de kansen van bepaalde genetische eigenschappen. 

Inhoudelijk is er volgens Beumers begeleider 

dr. Johan van Rhijn niets op de cursus aan te merken.‘We 

hebben die programma’s zelf ontworpen, maar grafisch zijn 

ze intussen behoorlijk verouderd. Ze werken daarom niet 

altijd op moderne computers. Over een jaar, als de nieuwe 

cursus er is, is dat allemaal voorbij.’ 

Bob Beumer had weinig zin om een jaar te wachten en 

ging zelf aan de slag.‘Een collega-student was er al mee 

bezig geweest, maar op mijn pc vertoonde het programma 

nog steeds kuren.’ Met de beschrijvingen in het boek en 

‘wat kennis van programmeren’, zoals hij het bescheiden 

uitdrukt, lukte het hem vrij gemakkelijk om de software 

perfect te laten lopen. Van Rhijn was nogal onder de indruk 

van zijn werk.‘Onze eigen onderwijstechnologen zagen 

absoluut geen heil in het moderniseren van die oude 

programma’s. Zoiets zou ontzettend veel tijd en energie 

kosten. En zie, we hebben een student die dat in een handomdraai 

doet. Heel imponerend.’ 

Alfa of bèta 

Diep in een probleem duiken is Beumer wel toevertrouwd. 

Elke module pakt hij zeer grondig aan. Dat moet hij ook 

wel, want met slechts de basisschool en twee jaar brugklas 

atheneum mist hij de nodige voorkennis. Natuurkunde, de 

eerste module die hij zestien jaar geleden deed, kostte hem 

dan ook aanzienlijk meer tijd dan het voorgeschreven aantal 

uren.‘Op het tentamen vragen ze niet meer dan wat in 

het boek staat, maar het kost me veel tijd om erin te 

komen. Ik moet ook boeken ernaast lezen om mijn gebrek 

aan achtergrondkennis in te halen.’ Zo is hij ook met Grieks 

en Latijn bezig, want het is volgens hem best handig om de 

betekenis te kennen van begrippen die hij tegenkomt. 

‘Voor mij is de studie dus echt een complete zelfstudie’, 

grijnst hij. Dat gemis aan vooropleiding brak hem ook op, 

toen hij een essay over de Waddenzee moest schrijven.‘Ik 

heb geen middelbare school, dus ik weet niet of ik een alfa 

of een bèta ben, maar schrijven kost me meer moeite dan 

wiskunde. Dus ik zal wel een b-man zijn. Gelukkig was het 

werkstuk goed.’ 

Beumer maakt het zichzelf ook nog eens extra moeilijk 

door zijn eigengereide manier van studeren. Hij pakt binnen 

Milieukunde namelijk eerst de modules die hem leuk 

lijken, en gaat zo kriskras door de opleiding. Of een module 

in de doctoraalfase of het propedeuse hoort, maakt hem 

niet uit. Dat die manier van studeren het tempo niet ten 

goede kan komen, blijkt wel uit de moeilijkheden die hij 

met zijn essay had.‘Ik pakte het eerst aan op een manier 

waarop je het niet moet doen. Dat kost tijd. Ik had dat kunnen 

voorkomen door de module Schrijven voor studie en 

beroep eerst te doen, want die staat bij Milieukunde ook op 

het programma.’ 

Eerst inzicht, dan basiskennis 

Beumer bezorgt zichzelf nog een handicap. Hij bestudeert 

eerst dat deel van de tentamenstof waar inzicht gevraagd 

wordt. Daarna neemt hij pas de basisstof door en die heeft 

hij dan snel onder de knie, want hij is er zelf al achter gekomen 

hoe de vork in de steel zit.‘Eigenlijk ben ik iemand die 

graag wil ontdekken. Misschien ben ik wel geschikt voor 

wetenschappelijk onderzoek. Maar ik ben nu vóór in de 

veertig en een carrière in die richting zit er niet meer in. 

Of ik dat jammer vind? Ach, het is zo gelopen, dat kan ik 

nu niet meer veranderen.’ 

‘De intelligentie is er, maar ik heb er nooit 

gebruik van gemaakt.’ 

Dat Beumer de middelbare school niet heeft afgemaakt, 

wijt hij niet alleen aan zijn rebelse puberteit, maar ook aan 

de docenten die hem weinig stimuleerden.‘Het nut van al 

die vakken zag ik toen niet in, en de docenten namen ook 

niet de moeite om me dat uit te leggen. Ze wisten me 

absoluut niet te motiveren. Kwam ik met allerlei vragen 

die ik erg diepzinnig vond, dan verklaarden ze me voor 

gek.’ Jammer, vindt hij, want anders had hij zijn einddiploma 

zeker gehaald.‘De intelligentie is er, merk ik nu, 

maar ik heb er nooit eerder gebruik van gemaakt.’ 

Het gevolg was dat hij op zijn zeventiende het leger in ging 

om zijn dienstplicht te vervullen. Daarna tekende hij acht 

jaar bij als kortverbandvrijwilliger. Daar heeft hij geen 

moment spijt van gehad.‘Het leger is een wereld op zich, 

ik heb er ontzettend veel geleerd.’ Beumer haalde er onder 

meer zijn chauffeursdiploma en was er rij-instructeur. 

Daarna - ‘toen ze me niet meer nodig hadden’ - had hij een 

eigen autorijschool, maar door de moordende concurrentie 

zag hij daar na verloop van tijd geen brood meer in. 

Nu is hij huisman en verdiept zich met groot enthousiasme 

in de milieukunde. In een traag tempo, dat wel, want financieel 

kan hij zich slechts één module per jaar permitteren. 

de student 

Er zit ook geen druk achter zijn studie.‘Ik doe het voor mijn 

plezier, niet voor een carrière, want het is niet gemakkelijk 

om een baan in mijn vak te vinden.’ Hij heeft dus de tijd, 

bijvoorbeeld voor zijn hobby, het fietsen.‘Als ik maar vóór 

mijn vijfenzestigste klaar ben.’ Intussen heeft hij wel zijn 

propedeuse.‘Dus ik vind dat ik in elk geval méér heb dan 

een vwo-diploma.’ 

Paul Troost



in company – Informatica 

Voor elke werknemer individueel opleidingsplan na uitgebreide intake 

ISC en Open Universiteit 

tekenen voor in-companytraject 

De Open Universiteit Nederland richt zich, naast haar reguliere opleidingsaanbod, ook op de vraaggerichte 

markt. Op 12 april zetten universiteit en ISC de handtekening onder een vierjarige samenwerkingsovereenkomst 

voor een intensief in-companytraject. ISC staat voor ICT-Service Coöperatie Politie, Justitie en 

Veiligheid. Inmiddels zijn 83 werknemers gestart met een op maat gesneden programma dat bovendien is 

ingebed in een bachelorof masteropleiding bij de Open Universiteit. 

Toen drs. Hans Belder, programmanager voor het 

commerciële opleidingsaanbod van de faculteit 

Informatica de redactie van Modulair benaderde 

omdat hij een ‘goed verhaal over een contract’ 

had, vroeg de redactie per ommegaande wat 

plagerig ‘waarom publicatie dan wel zo belangrijk 

was?’ In één lange volzin gooide Hans zijn 

argumenten eruit.‘Dit scholingstraject is weliswaar 

grotendeels gebaseerd op onze reguliere 

opleidingen en cursussen, maar het werpt een 

ander licht op nut en bruikbaarheid van de Open 

Universiteit. Het is dan ook een prima voorbeeld 

van institutionele samenwerking tussen de Open 

Universiteit en een externe partner. Bovendien is 

het een goede illustratie van het concept van 

leven-lang-leren. En, kan Hans niet nalaten op te 

merken, dit is een ideale pilot om te experimenteren 

met de erkenning van eerder verworven 

competenties, kortweg aangeduid als EVC’s.’ 

Dat ook alumni veel kunnen betekenen voor de 

Open Universiteit is illustratief voor deze samenwerking. 

Aan de wieg ervan - Hans laat niet na dit 

te benadrukken - stond namelijk drs. Jan Otter, 

hoofd van het Softwarehouse, de voor ISC werkende 

afdeling met zo’n 200 man personeel. 

Otter studeerde zelf in 1997 af bij de faculteit 

Managementwetenschappen.‘Wat mij toen al 

aansprak, waren de vrijheidsaspecten eigen tijd, 

plaats en tempo als bijzondere kenmerken van 

de Open Universiteit. Zoiets zochten wij ook voor 

het Softwarehouse. Wat de onder ISC ressorterende 

diensten - politie, brandweer, ambulancediensten 

en justitie - gemeen hebben, zijn de strikte 

veiligheidseisen als het gaat om informatiebeheer. 

Zo is het Softwarehouse belast met het 

beheer en de exploitatie van deze specifieke software- 

en platformtechnologie. In tweede instantie 

constateer ik dat informatica in het algemeen 

een volwassen discipline is geworden. En dat 

vind ik ook terug in het curriculum van de faculteit 

Informatica. Het is toch veelzeggend dat wij 

binnen een halfjaar, waarbij ook nog eens de 

intakegesprekken met de 83 werknemers zijn 

gehouden, het met elkaar eens zijn geworden 

over het algehele traject. Daar ben ik uitermate 

over te spreken.’ 

Doel van het ISC-traject is het gecertificeerd verwerven 

van kwalificaties voor IT-functies. In het 

verleden zijn relatief veel mensen met een andere 

vooropleiding de IT-sector ingestroomd. 

Ofschoon velen onder hen vormen van bijscholing 

hebben gevolgd, zijn er nog veel organisaties 

met IT-ers die onvoldoende opgeleid zijn of onvoldoende 

op de hoogte van nieuwe concepten. 

Individueel opleidingsplan 

Op basis van een uitgebreide intake is met elke 

werknemer een individueel opleidingsplan opgesteld. 

Ingrediënten voor dat plan: het functieniveau 

dat de medewerker heeft of ambieert, 

de kennisbehoefte van het Softwarehouse, de 

omvang en inhoud van de opleiding en de hoeveelheid 

tijd die daarvoor nodig is. Als referentiepunt 

voor het opleidingstraject heeft ISC 

gekozen voor de wetenschappelijke opleiding 

Technische informatica van de Open Universiteit. 

Tegen die achtergrond én op basis van maatwerk, 

volgen de medewerkers nu een bachelorof 

masterprogramma of losse cursussen bij die 

faculteit. Extra bijzonder is dat enkele medewerkers 

zelfs de gelegenheid krijgen om promotie-onderzoek 

te doen. Dat de werkgever het 

opleidingstraject van groot belang vindt, moge 

inmiddels duidelijk zijn. Voor de volledigheid: ISC 

betaalt de opleiding en neemt de helft van de 

studietijd voor zijn rekening. 

Wat vinden, ten slotte, de deelnemers zelf van 

het ISC-traject? Dat omvat, naast zelfstudie, tweewekelijkse 

groepsbijeenkomsten, tijdens welke 

studenten onderling en met hun docent de theorie 

bespreken en toepassen middels opdrachten. 

‘Na allerlei cursussen zie ik het vooral als een verbreding 

van mezelf’, zegt Harry Splinter die nu 

dus de volledige bacheloropleiding Technische 

informatica volgt. Gelukkig hoeft hij thuis het nut 

van studeren niet uit te leggen; zijn vrouw volgt 

namelijk eveneens een opleiding. En natuurlijk 

vraagt ook het kroost de nodige aandacht. André 

Kooiker studeerde ruim zeven jaar geleden af aan 

de HTS. Niet gemakkelijk dus om weer studiediscipline 

op te brengen. Medio februari is hij begonnen 

met de masteropleiding Management 

van IT.‘Het is erg boeiend om weer nieuwe dingen 

te leren, maar uiteraard ook behoorlijk belastend 

om naast een volledige baan uren achter 

elkaar te studeren.’ 

Frans Bogaert 

Voor dit artikel is ook gebruik gemaakt van een 

bijdrage van de hand van Frans van Hout in het 

personeelsblad van ISC.


Studeren bij de Open Universiteit Nederland kan vanuit verschillende 

motieven. Interesse, vergroten van de deskundigheid of het 

gaan voor die felbegeerde academische titel. Al of niet om de kansen 

op de arbeidsmarkt te vergroten. Zo’n solistische studie vereist 

echter ook de kunst van het inpassen in een leven dat zich in velerlei 

opzicht kenmerkt door drukte. En dan nog de studie. Hoe inventief 

zijn onze studenten? De redactie vroeg dat aan Ton Pijs (65), 

student cultuurwetenschappen. 

En dan (nog) de studie.... 

Belangrijkste bezigheden overdag? 

‘Als pensioengenieter houd ik me voornamelijk bezig met vrijwilligerswerk 

en ik participeer in de plaatselijke politieke partij, de PvdA.‘ 

Studeer bij de Open Universiteit sinds 2001 nadat ik.. 

‘Mijn beroepsmatig arbeidsleven had afgesloten. Het voornemen om 

later rustig te gaan studeren leefde al enige tijd. De voorkeur voor 

kunstgeschiedenis óf cultuurgeschiedenis heeft zich uiteindelijk vertaald 

in cultuurwetenschappen.’ 

Wo-studie of een enkele cursus? 

‘Aanvankelijk dacht ik aan een masteropleiding. Om voldoende studietijd 

te reserveren, heb ik een aantal bestuursbaantjes van de agenda 

moeten schrappen. Hiervoor heb ik destijds bewust voldoende tijd 

ingepland om een goede overgang te creëren, want hardlopers zijn 

immers doodlopers. Helaas brak ik kort daarna een ruggenwervel, met 

een heroriëntatie van mijn studieaanpak tot gevolg. Aangezien de 

gezondheidssituatie mij beperkte in mijn concentratievermogen. 

Daarom heb ik inmiddels besloten om per cursus te gaan studeren.’ 

Nog te gaan? 

‘Het is maar hoe je het invult. Ik zie de studie als een hobby en studeer 

niet voor de tentamens, maar vooral uit interesse voor de aangeboden 

stof. Wel heb ik nog steeds veel moeite met het feit dat mijn studiemaatje, 

overigens heel wat jonger dan ik, door het gedoe met mijn ruggenwervel 

nu alleen verder zal moeten gaan. Daarnaast heb ik als 

gevolg van de opgelopen achterstand, héél wat cursussen op de plank 

liggen, die nog getentamineerd moeten worden en daar zit natuurlijk 

ook een financieel plaatje aan vast.’ 

Andere bezigheden (vrije tijd) waartegen de studie het moet opnemen? 

‘Ik fungeer in verschillende adviseurschappen in de sfeer van de sociale 

wetgeving en het gemeentelijk armoedebeleid, en de betrokkenheid 

van de minima hierbij. Daarnaast organiseer ik voor onze plaatselijk 

ANBO-afdeling diverse activiteiten voor vijftigplussers, zoals bijvoorbeeld 

de jaarlijkse uitwisseling met senioren uit Rudolstadt, Thüringen. 

Wekelijks zing ik samen met een vriend Ierse en Groninger liedjes en 

ook de plaatselijke politiek vraagt haar tijd.’ 

Blijft wekelijks (gemiddeld) over voor de studie.. 

‘Niet zo veel. Er komt veel op mijn pad, waarvoor men mij graag interesseert. 

Ik heb laatst een presentatie verzorgd, gewijd aan het “nee-zeggen”. 

Maar ik denk dat ikzelf degene ben, die zich daar het minst aan houdt.’ 

Studie zal in ieder geval moeten wijken voor.. 

‘Moeilijk te zeggen. Ik vind zovéél hartstikke interessant. Hier stuit ik op 

mijn makke dat ik moeilijk prioriteiten kan stellen.’ 

Studieproblemen... 

‘Plannen.’ 

Ton Pijs tussen de dames van Schiller in Rudolstadt Thüringen. 

Leukste opmerking van de achterban over mijn studie... 

‘Maak je nu niet zo druk.....het is hobby..’ 

Lees altijd in Modulair... 

‘Ik mag er altijd graag in snuffelen. De columns en berichten van de 

Studentenraad staan hierbij voorop. Uiteraard zijn de activiteitendata en 

berichten over de faculteit Cultuurwetenschappen ook onmisbaar.’ 

Laatste nieuws in de wereld dat mij bezighoudt 

‘Het nietsontziende vreemdelingenbeleid in “ons” land.’ 

Binding met de Open Universiteit? 

‘Vooral met het provinciaal steunpunt Drenthe in Emmen. Ik vervul een bijzonder 

actieve rol in onze studentenvereniging. De dreiging van de eventuele sluiting 

van het provinciaal steunpunt Drenthe, vormde in 2002 een belangrijke aanleiding 

om de vereniging op te richten. Centraal oogpunt is natuurlijk het behoud 

van de voorziening in Drenthe. Ongeveer 130 studenten hebben zich aanvankelijk 

ingezet voor het behoud. Vanwege de onzekere situatie is dit niet altijd even 

vlotjes verlopen, maar we houden de moed erin om het provinciaal steunpunt 

te “redden”. Tevens coördineer ik activiteiten voor de filosofiegroep, waarmee wij 

het afgelopen jaar een cultuurreis naar Thüringen hebben georganiseerd. Met 

onder andere aandacht voor Schiller, Goethe, Thomas Mann. 

De mentoraatbijeenkomsten van de faculteit Cultuurwetenschappen, die worden 

voorgezeten door Annet van Melle, bevorderen de betrokkenheid natuurlijk ook 

enorm.’ 

Wat de Open Universiteit vooral (niet) moet doen? 

‘De Open Universiteit Nederland zou misschien een formule kunnen ontwikkelen 

ter bevordering van de wederzijdse communicatie tussen studenten en het 

bestuursorgaan van de Open Universiteit Nederland. Uiteraard is e.e.a. geregeld 

middels de Studentenraad maar toch ben ik op zoek naar een mogelijkheid 

om de betrokkenheid van het bestuursorgaan richting studenten beter te 

uiten en te communiceren.’ 

Ultieme tip(s) voor medestudenten? 

‘Probeer een goede planning te maken en zoek een studiemaatje.’ 

Suzanne Geurts



FOTOGRAFIE: MARCEL VAN HOORN 

College van bestuur 

Ex-KPN-er én oud-student: ‘Ik zie een potentieel van wel 200.000 studenten’ 

Nieuw collegelid Cees Brouwer 

begonnen 

Per 1 mei is drs. ing. Cees Brouwer toegetreden tot het College van bestuur van de Open Universiteit 

Nederland. Hij sluit daarmee een 23-jarige carrière af bij KPN. Als oud-student van onze universiteit zal het 

collegelid Brouwer straks uitstekend in staat zijn zich in te leven in de positie van de student. In ieder geval 

zal de Open Universiteit meer ondernemerschap moeten tonen door echt naar de student-klant te luisteren. 

‘Ik ben ervan overtuigd dat, als we goed tot de markt weten door te dringen, wij over tien jaar - ondanks alle 

concurrentie - een substantieel deel van deze 200.000 studenten kunnen hebben.’ 

Had u, nadat u in 1999 bij de Open Universiteit 

bent afgestudeerd, ooit durven dromen 

nog eens terug te keren als collegelid? 

‘In die zin hangt het leven van toevalligheden 

aan elkaar. Ik heb eerst een informaticaopleiding 

gedaan en ben bij KPN aan het 

werk gegaan. Daarna heb ik nog een 

bedrijfskunde-studie gedaan. Vervolgens 

had ik een goede reden om arbeids- en 

organisatiepsychologie te gaan studeren. 

Ik kreeg bij KPN namelijk een salesmanagerfunctie. 

Daar had ik een groep accountmanagers 

en verkopers onder mijn hoede. Mensen 

die met een enorme drive met hun vak bezig 

waren. Als je daaraan leiding moet geven, 

dan geven bekende concepten uit deze studierichtingen 

onvoldoende houvast. Ik ben 

toen op zoek gegaan naar vakgebieden 

waarin ik die kreeg aangereikt. Zo ben ik 

psychologie gaan studeren.’



11 

Hoe beviel deze studie? 

‘Wat ik aan mijn studie heel leuk vond was het 

schitterend uitgewerkt studiemateriaal. Verder 

probeerde ik ook alles direct in de praktijk toe 

te passen, want uit die praktijk kwam mijn 

behoefte om te studeren voort. Ik was constant 

bezig in de zin van “leuk dat dat bestaat, maar 

als ik dat in mijn praktijk toepas dan klopt het 

niet”. Dat was een bijzondere interactie, waarbij 

de Open Universiteit de kennis had van het vakgebied 

en ik van de praktijk. Vanuit die relatie 

heb ik steeds meer cursussen opgepakt. Ik heb 

veel nagedacht over de vraag waarom iemand 

op enig moment gaat studeren. Hoewel ik al 

een paar studies achter de rug had, was voor 

mij verandering van baan de trigger voor méér 

en anders. In het kader van een leven-langleren 

is die trigger heel belangrijk’ 

Is de term ‘leven-lang-leren’ niet wat vermoeiend, 

wel uitdagend genoeg? 

‘Leven-lang-leren klinkt inderdaad wat streng. 

Ik zou liever zeggen lang leve leren. Zolang je 

nog verbaasd bent over wat er in je omgeving 

gebeurt, blijft er veel te leren. Het is bijblijven, 

snappen wat er gebeurt in de wereld om je 

heen. Met het goede studiemateriaal en mijn 

praktijkervaring had ik voor mijn begeleiding 

eigenlijk niemand nodig. Maar toch bezocht ik 

het studiecentrum om vooral contact te hebben 

met medestudenten en docenten. En als 

ik zie hoeveel studenten er onlangs bij de opening 

van het studiecentrum in Den Haag waren 

of bij de lustrumviering van de alumni. Dat 

betekent dat die behoefte aan contact er nog 

steeds is.’ 

Bent u tijdens uw studie dingen tegengekomen 

waarvan u zei: als ik daaraan iets 

zou kunnen veranderen... 

‘Ja, meer dan één. De Open Universiteit is nog 

te veel gefocust op producten. En die zijn echt 

fantastisch. Ik denk dat geen enkele universiteit 

daaraan kan tippen, maar het is nog te zeer 

gedacht vanuit wat wij vinden dat het moet 

zijn. Als je van buiten naar binnen denkt, dan 

vraag je je af: wie is mijn klant en hoe maak ik 

mijn product, onze producten, interessant voor 

hem of haar? Zo kunnen potentiële studenten 

op zoek zijn naar avontuur, duurzaamheid, 

comfort of budget. Voor de budgetstudent 

breng je je product anders dan voor de duurzaamheidsstudent. 

Een andere kant is, dat werkgevers 

er belang bij hebben dat werknemers in 

hun carrière bepaalde stappen doorlopen. Als 

we met werkgevers gaan praten, aantonen dat 

we een curriculum hebben voor HRM-managers, 

financiële managers, marketeers, en dat 

wij hun opleiding ook nog faciliteren, dát is 

denken vanuit de klant. Door dat op die manier 

neer te zetten en je klant te kennen, spreek je 

die doelgroepen veel beter aan. En binnen die 

groepen zijn er weer netwerken, die dat aan 

elkaar doorvertellen. Je kunt met een paar 

docenten naar bedrijven toe gaan en “we doen 

het in huis”-concepten op een kosteneffectieve 

wijze aanbieden. En als ik naar onze vestigingen 

in het land én de Vlaamse studiecentra 

kijk, dan moet ik constateren dat geen enkele 

universiteit zoveel voelsprieten in de markt 

heeft. En dan te bedenken dat elke studentklant 

in zijn of haar leven wel drie of vier keer 

kan langskomen. Klantenbinding is dus ongelofelijk 

belangrijk. Ik ben ervan overtuigd dat, 

als je tot al die markten weet door te dringen, 

wij over tien jaar ondanks alle concurrentie een 

substantieel deel van deze 200.000 studenten 

kunnen hebben.’ 

Voor de Open Universiteit zijn ICT en Internet 

dé middelen bij uitstek om de afstand tussen 

instelling en student te overbruggen. Toch is 

de beloofde elektronische leeromgeving er 

nog steeds niet... 

‘In een maatschappij waarin ICT diep is doorgedrongen 

in ons dagelijks leven is een elektronische 

leeromgeving niet meer weg te denken. 

In onze oplossingsrichting hebben we echter 

te maken met verschillende belangrijke doelgroepen. 

Allereerst natuurlijk onze externe 

klant, de student, die flexibiliteit in het - liefst 

gepersonifieerd - onderwijsaanbod wenst naar 

tijdstip, plaats en vorm. Met andere woorden 

we brengen het onderwijs “altijd dichtbij”. 

Dan hebben we de aanbieder, de docent, die 

kwalitatief hoog onderwijs wil aanbieden. Maar 

ook onderlinge interactie wil en voortgang in 

het verwerven van kennis en vaardigheden wil 

volgen, toetsen en terugkoppelen. De onderzoeker 

vraagt ondersteuning in virtuele samenwerkingsverbanden, 

wil hoogwaardige onderzoeksfaciliteiten 

delen en vraagt toegang tot 

informatie van anderen. En dan is er nog de 

instelling, die een invulling wil van efficiënte 

en effectieve primaire processen en beheer 

van informatie.’ 

‘Hoewel er al krachtige applicaties op de markt 

zijn, is het de vraag of er wel één product is dat 

al deze wensen kan invullen. Juist omdat het 

wensenpakket van ieder van deze klantgroepen 

niet stabiel is, zoek je naar een omgeving 

die flexibel is, een basisarchitectuur waarin je 

processen, applicaties en onderliggende infrastructuur 

los van elkaar kunt inzetten. De Service 

Oriented Approach geeft zo’n omgeving 

en wordt in het bedrijfsleven al gebruikt. Het is 

geen product dat je kunt kopen, maar een ontwerpprincipe, 

waarin meerdere producten met 

elkaar kunnen samenwerken. Het koppelt 

workflow - dat de primaire processen van elke 

klantgroep invult - los van onderliggende organisatie 

en techniek. Deze aanpak geeft de Open 

Universiteit de ruimte om enerzijds snel en 

vakkundig, anderzijds stapsgewijs te voorzien 

in mogelijke oplossingen in vormen van een 

elektronische leeromgeving, zonder zich direct 

voor jaren vast te leggen op een specifieke 

oplossing. Het betekent echter ook dat je huidige 

technologische ontwikkelingen uitprobeert 

en er ook tegen moet kunnen dat een 

keuze een keer niet goed genoeg is uitgepakt. 

Ik heb begrepen dat de Open Universiteit de 

komende jaren met Black Board wil gaan werken. 

Prima, wees loyaal aan een gemaakte 

keuze, haal er samen optimaal uit wat er in zit 

en leer er lessen voor de toekomst als je de volgende 

stap zet.’ 

‘Naast al deze elektronische mogelijkheden en 

virtuele ontmoetingsplaatsen, denk ik dat onze 

klant gedurende de studieperiode altijd de 

behoefte blijft houden om met traditionele middelen 

te werken en zo af en toe medestudenten, 

respectievelijk docenten te ontmoeten. Het is 

aan ons dit portfolio op een gebalanceerde en 

kostenefficiënte wijze aan te bieden.’ 

Welke kansen ziet u verder voor de Open 

Universiteit? 

‘We kunnen ons materiaal in het Engels via het 

web gaan aanbieden. Ook kunnen we maatwerk 

gaan leveren met additionele diensten zoals 

advieswerk, consultancy en inzet van docenten. 

Het hangt er vanaf of je zelf de meters kunt 

maken. Ik denk dat er binnen onze universiteit 

genoeg mensen met ondernemersschap zijn. 

We hebben echter ook alumni en meer dan 

20.000 studenten. Hebben wij hen al eens 

gevraagd voor welk bedrijf ze werken en wat 

wij daarvoor zouden kunnen betekenen? Hebben 

wij afstudeeropdrachten voor studenten? 

Bieden wij bedrijven opdrachten en studenten 

aan? Geven wij HBO-studenten die eigenlijk 

willen gaan werken een academische aanvulling? 

Je werkt dan op een heel andere manier 

aan je netwerk. Er zijn nog veel andere mogelijkheden. 

Volgens mij zitten alle 25+-ers in 

Nederland in onze doelgroep. Miljoenen mensen. 

Dat biedt kansen. Bij de Open Universiteit 

zit ontzettend veel potentieel en dat moeten 

we gaan mobiliseren. Je moet daar studenten 

bij betrekken. Die kunnen heel goed verwoorden 

wat de wensen zijn, vanuit zichzelf maar 

ook vanuit de bedrijven waarvoor ze werken. 

Als we op deze wijze met de business omgaan, 

kunnen we met recht een ambitie van “groei” 

hebben, groei voor de klant, groei voor de 

organisatie, groei voor onszelf, het één gaat 

immers samen met het ander!’ 

Chester Bogaardt 

Voor dit artikel is (ook) geput uit een interview 

van Celine Ermans voor het personeelsblad van 

de Open Universiteit Nederland.


12 

www.ou.nl/modulair 15 7 juni maart 2006 2006 

Open Universiteit Nederland op locatie 

Voorjaarscampagne 2006 ‘Goeiemorgen, zeg’ 

De nieuwe voorjaarscampagne van de Open Universiteit Nederland is 

van start gegaan onder het motto ‘Goeiemorgen, zeg. Studeren in m’n 

eigen tempo? Waar, wanneer en zoveel ik wil...?’. De voorjaarscampagne 

omvat diverse activiteiten. Vanaf 4 mei t/m 18 juni worden radiocommercials 

uitgezonden op radio 2, radio 3FM en Sky radio. Daarnaast worden 

advertenties geplaatst in Metro, NRC Next en vele vakbladen en wordt 

onder andere de mogelijkheid van busreclame benut. Middels deze en 

andere activiteiten zal de Open Universiteit haar studieaanbod en het 

flexibele onderwijssyteem onder de aandacht brengen. Ook attenderen 

deze middelen belangstellenden op de informatieavonden die van 30 

mei t/m 20 juni in alle vestigingen plaats vinden. De studiecentra en provinciale 

steunpunten organiseren deze avonden om belangstellenden 

persoonlijk voorlichting te geven. Op deze avonden zijn ook studenten 

aanwezig die vanuit hun kant toelichting geven op het studeren aan de 

Open Universiteit. 

Inmiddels zijn de afdelingen Marketing en Communicatie en Voorlichting 

alweer actief bezig met de voorbereidingen op de nieuwe zomercampagne. 

Alle studenten van de Open Universiteit Nederland kunnen 

binnenkort een bijzondere aanbieding verwachten! 

Regio Business Dagen West-Brabant 

Tijdens de Regio Business Dagen op 20 en 21 april 

heeft de organisatie gestreefd naar een zo goed 

mogelijke afspiegeling van de bedrijvigheid in de 

regio West-Brabant. Ruim 100 regionale bedrijven, 

grote (inter)nationale bedrijven en overheidsinstellingen 

waren op de beurs aanwezig. Zo ook de Open 

Universiteit Nederland. Voor de Open Universiteit 

mag de aanwezigheid een succes genoemd worden 

gezien de aanzienlijke interesse in het onderwijsaanbod 

van onze instelling. Ook bood de beurs een 

goede gelegenheid tot het leggen van contacten 

met bedrijven en instellingen. 

Bedrijven Contact Dagen in Emmen 

Tijdens de Bedrijven Contact Dagen Drenthe op 5 en 

6 april presenteerden 300 bedrijven, gemeente- en 

onderwijsinstellingen, hun aanbod in het congrescentrum 

‘De Giraf’ in Emmen. Zowel de deelnemende 

instellingen als de vele bezoekers waren zeer 

geïnteresseerd in het onderwijsaanbod van de Open 

Universiteit Nederland.



13 

Alumni 

Symposium podium voor ‘netwerken’ 

Netwerken - het is maar goed dat ook alumni dit 

mechanisme verstaan, want wat werd er ‘genetwerkt’ 

tijdens het Alumnisymposium op zaterdag 

13 mei in de Geertekerk te Utrecht. Niet eens door 

de alumni zelf die het 10-jarig bestaan van hun 

Alumnivereniging vierden, maar door het voltallig 

aanwezige College van bestuur. Zo overhandigde 

CvB-voorzitter Theo Bovens aan Renk Roborgh, 

directeur-generaal hoger onderwijs, beroepsonderwijs 

en wetenschap van het ministerie van 

OCW - hij verving staatssecretaris Mark Rutte - 

een lijst met 12 punten voor de bewindspersoon, 

waarin o.a. aandacht voor de leerrechten.‘Kon de 

directeur-generaal niet al toezeggingen doen?’ 

vroeg de stevig op dreef zijnde dagvoorzitter 

Arno Korsten, in het dagelijks leven hoogleraar 

bestuurskunde aan de OUNL. 

Het thema “Leven Lang Leren: een lust of een 

must” leent zich voor uitvoerige pleidooien. 

Vanuit het ‘oude’ afstandsonderwijs is de OUNL 

zélf nog bezig dat concept te (her-)definiëren 

doordat kennis tegenwoordig snel verouderd 

is. Daar komt bij dat ook de OUNL als onder de 

WHW vallende universiteit te maken heeft met 

een zowel regulerende als bekostigende overheid. 

Diezelfde overheid heeft zich als één van 

haar taken gesteld - de bekende Lissabon-doelstellingen 

- om het onderwijspeil van de werkende 

bevolking substantieel te verhogen, als 

het even kan nog vóór 2010. Het kan niemand 

ontgaan zijn dat de OUNL zich sterk profileert 

als universiteit die, juist voor werkenden, aan 

die doelstelling een forse bijdrage kan leveren. 

Tegen die achtergrond kan ook de affiniteit van 

deze universiteit met het nu actuele thema van 

de leerrechten worden begrepen, of een ander 

thema zoals het honoreren van reeds eerder 

verworven competenties (EVC’s). 

Ziedaar slechts twee van de talloze deelthema’s 

waarmee het symposium een wat ‘politieke’ 

ondertoon kreeg. Dat kwam niet minder tot uitdrukking 

in de cv’s van de sprekers onder wie 

drs. Trude Maas-de Brouwer die naast haar vele 

functies ook lid is van de Eerste Kamer (PvdA) 

en de collegevoorzitter drs. Theo Bovens zelf 

die lid is van het partijbestuur van het CDA. 

Andere sprekers waren rector magnificus prof. 

dr. ir. Fred Mulder en prof. dr. Arno Korsten, beiden 

ook OUNL, én directeur-generaal OCW, dr. 

Renk Roborgh. Oud-generaal Hans Couzy was in 

dat opzicht relatieve buitenstaander. Waarmee 

de schrijver van dit artikel maar wil zeggen: hoe 

weeg je nu al die statements, verborgen stemadviezen 

en preken voor eigen parochie? Elk 

citaat zou van willekeurigheid getuigen. Mulder 

hield een stevig pleidooi voor het verwezenlijken 

van een nationale, open en flexibele leerinfrastructuur 

voor levenlang lerenden. De OUNL 

maakt daar deel van uit, maar er moet veel 

meer gebeuren om de zo noodzakelijke sprong 

voorwaarts te maken. Roborgh reageerde verrast 

en enthousiast en sprak van een complete 

paradigma-shift. Aansluitend namen alle sprekers 

plaats achter de forumtafel en kon het 

debat met de plenaire zaal beginnen. 

Leerrechten 

Laten we ons, hoe selectief ook, in dit verslag 

beperken tot de leerrechten. Dit onderwerp 

pronkte ook bovenaan de 12-puntenlijst van 

de collegevoorzitter. Staatssecretaris Rutte wil 

iedere individuele student in het hoger onderwijs 

voor zes jaar aan leerrechten geven die 

hij/zij als een soort ‘persoonsgebonden budget’ 

kan verzilveren bij elke hogeschool of universiteit. 

Vanuit deze marktgedachte worden universiteiten 

concurrenten van elkaar, wat de kwaliteit 

idealiter ten goede zou moeten komen. 

Studenten zouden zo elk halfjaar van universiteit 

kunnen wisselen. Snelle studenten kunnen 

leerrechten overhouden en elders besteden, 

trage studenten zullen te maken krijgen met 

een aanzienlijk hoger collegegeld. Om allerlei 

redenen is er nogal heftig verzet tegen Rutte’s 

plannen, vooral van de kant van studenten én 

reguliere universiteiten. 

Een bezwaar dat alle universiteiten en ho-instellingen 

gemeen hebben, zijn de hoge administratieve 

lasten doordat het onderwijs nu 

nationaal beter uitwisselbaar moet zijn. Voor de 

OUNL komt daar nog bij dat deze universiteit 

niet ‘afrekent’ in semesters maar in studiepunten. 

Eerder reeds voegde collegevoorzitter Theo 

Bovens aan dit bezwaar toe het voor OUNL-studenten 

ontbrekend voordeel doordat zij met 

hun eigen studietempo geen extra tijd c.q. leerrechten 

kunnen verdienen. Het is op dit punt 

waarop de collegevoorzitter een ‘compenserend’ 

voorstel doet aan de politiek:‘ken alle 

Nederlanders een basisaantal leereenheden toe 

ter hoogte van 60 ECTS.’ 

Uiteindelijk wilde ook Arno Korsten, twee dagen 

vóór de behandeling van Rutte’s wetsvoorstel 

door de onderwijsspecialisten in de Tweede 

Kamer op 15 mei, van Renk Roborgh weten of 

deze iets meer kon vertellen. Roborgh ziet hoe 

dan ook drie lijnen. Ten eerste de feitelijk beschikbare 

leerrechten. Vervolgens de leerrechten die 

over zijn. Op de vraag of en hoe die passen in het 

concept leven-lang-leren wilde of kon hij (nog) 

niet ingaan. Wél ziet hij een mogelijkheid dat leerrechten 

kunnen worden ingekocht, bijvoorbeeld 

door werkgevers. Even later vroeg hij zich hardop 

af in welke mate de overheid verantwoordelijk is 

voor de kwalificatie van haar burgers - ‘moet dit 

verder gaan dan een startkwalificatie?’ - ook wel 

aangeduid als de keuze tussen publieke en private 

middelen. Bij het ter perse gaan van deze 

Modulair bleek uit de eerste behandeling van 

Rutte’s plannen in de Tweede Kamer dat de PvdA 

en CDA van mening waren dat studenten de leerrechten 

per maand zouden moeten kunnen verzilveren. 

Waar de PvdA zich afvroeg of er weldoende 

draagvlak is voor de plannen, vroeg het 

CDA zich af of het nieuwe leerrechtensysteem de 

flexibiliteit wel vergroot. 

En dan de Alumnivereniging - het was ten 

slotte háár feestje. Voorzitter en gastheer drs. 

Peter Hafkamp kon tevreden zijn. Hij en Steven 

Schoevaart, coördinator alumnibeleid OUNL, 

wisten een representatief gezelschap van, zeg 

maar, bekende Nederlanders, achter het spreekgestoelte 

te krijgen. Het strijkersensemble van 

de Marinierskapel - zij luisteren ook recepties 

en diners van het Koninklijk Huis op - wist zich 

verzekerd van een prima akoestiek in de Geertekerk. 

Zo’n 100 betrokken leden woonden het 

symposium bij. Velen van hen schoven ook 

‘s avonds aan bij het uitgebreide diner in het 

fraaie Grand Hotel Karel V. Tijdens dat diner 

werd nog eens extra getoast op de gestaag 

groeiende Alumnivereniging - 600 van de 3000 

alumni zijn lid - maar vooral op de goede 

relatie met de OUNL.‘Wij gaan u koesteren de 

komende jaren’ had CvB-voorzitter Theo Bovens 

‘s middags al beloofd. 

Frans Bogaert 

Kijk voor een uitgebreider foto-verslag op de 

webpagina van de Alumnivereniging: 

www.ou.nl/alumni.


14 


studentenraad 

Tussen 13 juni en 20 juni 2006 vinden de verkiezingen plaats voor de nieuwe Studentenraad (9 zetels). In déze 

Modulair stellen 11 kandidaten zich aan u voor, opdat u een goede keuze kunt maken. Het verheugt ons zeer dat er 

wederom drie Vlaamse kandidaten bij zijn en een student uit Luxemburg. De nieuwe Studentenraad zal de praktijk 

van de nieuwe inschrijfregeling nauwkeurig volgen. Maar ook de ontwikkelingen in het hoger en wetenschappelijk 

onderwijs rond de bekostiging, leerrechten en nieuwe wetgeving en de gevolgen daarvan voor de studenten, zullen 

aandacht vergen. Nadrukkelijk studenten in het buitenland buiten Vlaanderen, toch zo’n vijfhonderd in getal, worden 

uitgenodigd hun stem uit te brengen. Dan ook kunnen hun specifieke belangen opnieuw worden behartigd. 

Laat uw stem niet verloren gaan, maar steun uw medestudenten die ook úw belangen willen behartigen. Er is veel 

te doen! U krijgt uw stembiljet thuisgestuurd. 

Stem op uw medestudenten, zij behartigen úw belangen! 

Verkiezingen 2006-2008 

J.W. Hans Egtberts 

“Een mens heeft twee oren en één mond om 

twee keer zoveel te luisteren dan te praten.” 

(K’ung-fu-tzu, 551-479 v.Chr.) 

Sinds 1993 woon ik (1960) met mijn vrouw en 

kinderen in Duiven. Na mijn studie psychologie 

heb ik me gespecialiseerd in cultuurverandering 

binnen organisaties. Tot 2001, toen ik door een 

auto-ongeval gehandicapt raakte. Met vallen en 

opstaan heb ik het leven weer opgepakt. In 2003 

ben ik Nederlands recht gaan studeren: een écht ‘lange-termijnproject’. 

Zinvol bezig zijn is mijn levensmotto. 

Theo Lutkie 

Belangenbehartiging van studenten door studenten 

is een moeizaam verworven recht dat 

goed ingevuld dient te worden. Gezien mijn 

achtergrond denk ik daaraan een bijdrage te 

kunnen leveren. Zo’n 2,5 jaar geleden ben ik, na 

36,5 jaar werken, op eigen verzoek vervroegd 

gepensioneerd o.a. om te kunnen studeren. 

Alhoewel opgeleid als scheepswerktuigkundige heb ik de laatste 18,5 

jaar gewerkt als management consultant. Ik heb nu gekozen voor cultuurwetenschappen 

omdat dit aansluit bij mijn veelzijdige belangstelling. 

Na 11 afgeronde modules ben ik nog steeds enthousiast. 

Marja de Kleijn 

Ik, Marja de Kleijn, doe de richting Milieu en 

beleid. Ik ben fractiemedewerker van de statenfractie 

van Groen Links Zeeland en ik heb een 

bureau in secretariële dienstverlening. Ik woon 

in Wemeldinge, een lieflijk Zeeuws dorpje, waar 

ik graag tuinier en aan hardlopen doe. 

Als toekomstig lid van de Studentenraad wil ik 

de nadruk leggen op actualiteit van cursussen, aansluiting bij de praktijk, 

toepasbare kennis die uitwisselbaar is met andere opleidingen in 

binnen- en buitenland en vooral een goed competitief niveau van de 

Open Universiteit. 

Herman Kiesel 

Mij kandidaat stellen vond ik, na 56 modulen 

wroeten, gewoon mijn plicht. Klagen kan iedereen, 

maar iets verbeteren bereik je alleen maar 

door te handelen. Zelfs na het behalen van mijn 

wo-diploma ben ik blijven studeren doordat ik 

zoals velen gebeten blijf door het virus van de 

Open Universiteit. Ik hoop dan ook dat ik vanuit 

mijn ervaring als student, werkende en huisvader iets positiefs zal kunnen 

bijdragen. In het bijzonder wil ik een brug slaan tussen een vaak al 

te diepe ‘culturele’ kloof die gaapt tussen Vlaanderen en Heerlen.



15 

Jan Knippenberg 

Mijn naam is Jan van Knippenberg (47), in 1983 

afgestudeerd als bouwkundig ingenieur aan de 

TU Eindhoven en nu werkzaam als projectmanager 

bij de Rijksgebouwendienst. Ik ben eerstejaarsstudent 

rechten. Eén onderwerp wil ik naar 

voren brengen: het dichter bij elkaar brengen 

van bij de Open Universiteit betrokkenen, 

studenten, docenten en dergelijke. Daar waar het 

afstandsonderwijs heel aantrekkelijk kan zijn 

voor de mensen die daarvoor kiezen, heeft het ook zijn nadelen. Daarin 

zou m.i. de nodige verbetering aangebracht kunnen worden. 

Rick Coone 

Mijn naam is Rick Coone (59) en ik woon in Gent 

(Vlaanderen). Ik studeerde zopas bij de Open 

Universiteit af als drs. cultuurwetenschappen. 

In het kader van leven-lang-leren wil ik graag 

nog enkele jaren verder studeren bij deze universiteit. 

Sinds 2004 ben ik lid van de Studentenraad 

en tevens secretaris. Dit stelde me in de gelegenheid 

om kennis en ervaring op te doen met de 

gremia binnen de Open Universiteit. Er is nog 

veel werk aan de winkel. Daarom wil ik de volgende twee jaar me blijven 

inzetten voor de belangen van de studenten van de Open Universiteit. 

Truus Meier-Boer 

Mijn naam is Geertruida (Truus) H. Meier-Boer 

(64). Tot voor kort was ik werkzaam als analiste 

in een ziekenhuis en nu gepensioneerd. Hoewel 

ik al een tijdje bezig ben met de studie cultuurwetenschappen, 

ben ik nog niet erg ver en dat 

komt doordat ik altijd full-time gewerkt heb. Nu 

ik er tijd voor heb, wil ik me graag inzetten voor 

de belangen van ons allen. Het is per slot van 

rekening onze studie! 

Janny de Jonge 

Ik ben Janny de Jonge (62). Ik ben opgeleid aan 

de Academie Mens Arbeid en heb een voortgezette 

opleiding P&O gevolgd. Ik ben werkzaam 

als beroepskeuzeadviseur. Ik ben NLP- 

Practitioner en -Master, Enneagramdeskundige 

en ben in 1999 psychologie gaan studeren. Ik 

was 10 jaar lid van Ondernemingsraad. Ik vind 

een raad belangrijk voor de betrokkenheid van 

de basis bij de organisatie. Meedenken, advies 

geven bij veranderingen, maar ook anticiperen op verbeteringen. Ik denk 

dat de Open Universiteit (nog) meer aan imagoverbetering zou kunnen 

en moeten doen. 

Katrien Leyers 

Ik ben Katrien Leyers (33) en woon in Mechelen 

(België). Sinds 2,5 jaar volg ik de bacheloropleiding 

psychologie aan de Open Universiteit. 

Ik stel me kandidaat voor de Studentenraad omdat 

ik onder meer de belangen van de Belgische 

studenten wil behartigen. Ik wil me inzetten voor 

de bevordering van de naamsbekendheid van de 

Open Universiteit in België. Het is in het belang van 

alle studenten, ook de Nederlandse, dat de 

promotie van de Open Universiteit over de landsgrenzen heen gaat. 

Rikki Dijksman 

Ik ben Rikki Dijksman en studeer informatica. 

Ik ben al een tijd actief in de studievereniging 

TouW. Sinds september 2004 ben ik lid van de 

Studentenraad. Het laatste halfjaar ben ik door 

ziekte grotendeels uitgeschakeld geweest, maar 

nu klaar om er weer tegenaan te gaan en ons 

werk te vervolgen. Er is veel te doen door de 

toekomstige veranderingen zoals de nieuwe 

WHOO. Ik ben blij dat er weer verkiezingen zijn, 

zodat wij een echte representatie worden van de studenten en onze 

stem meer impact zal hebben. 

Michel Severijns 

Ik ben student algemene cultuurwetenschappen. 

Ik heb inmiddels de propedeuse afgesloten en 

ben druk bezig met de modules van de post-propedeuse. 

Op dit moment ben ik adviserend lid 

van de Studentenraad, sinds 2004. Belangrijkste 

actiepunten voor de nieuwe Studentenraad volgens 

mij: het bewaken van 

de kwaliteit van het onderwijs, het omzetten 

van het adviesrecht van de Studentenraad in een 

inspraakrecht om zodoende de belangen van de studenten beter 

te kunnen behartigen. 

Zoek je een universitaire master? 

Wil je naar een voorlichtingsdag? 

www.universitairemasters.nl 

DE ENIGE OFFICIËLE MASTERSITE, VERZORGD DOOR DE VEERTIEN NEDERLANDSE UNIVERSITEITEN



‘Methoden en technieken 

belangrijker dan inhoud’ 

Drs. Frank Visscher deed voor zijn studie psychologie, afstudeerrichting personeelsmanagement, 

onderzoek naar de affectieve betrokkenheid van ROC-docenten bij 

de organisatie. Tijdens zijn onderzoek lag het accent vooral op de methoden en 

technieken. Zijn begeleider vond dat belangrijker dan de inhoud.‘Het heeft me de 

nodige hoofdbrekens gekost, maar ik heb er veel van geleerd.’ 

FOTOGRAFIE: JEANNETTE SCHOLS 

de scriptie 

van Frank Visscher 

Visscher (46) is verbaasd en aangenaam 

verrast over het feit dat er een artikel aan 

zijn scriptie wordt gewijd.‘Vergis je niet, 

daar ben ik natuurlijk trots op, dat vind ik 

leuk. Maar mijn onderzoek is niet zo bijzonder. 

Als je het leest denk je al gauw dat 

veel bevindingen voor de hand liggen. 

Vanuit wetenschappelijk oogpunt is het 

niet vernieuwend, maar dat geldt denk ik 

voor de meeste scripties. Het is natuurlijk 

maar een beperkt onderzoek.’ 

Visscher onderzocht de vraag hoe ROCdocenten 

de bijdrage van de organisatie 

ervaren en in hoeverre zij affectief betrokken 

zijn bij de organisatie. Visscher kwam op 

het onderwerp via zijn vrouw. Zij vertelde 

hem dat de directeur van het ROC waar zij 

werkte, zich afvroeg of de medewerkers zich 

nog wel betrokken voelden bij de school 

sinds er een nieuwe werkwijze was ingevoerd. 

Binnen het ROC werd sinds anderhalf 

jaar gewerkt met teams met een grote zelfstandigheid. 

Hierdoor waren de verplichtingen 

van de medewerkers veranderd, vooral 

op het gebied van verantwoordelijkheden 

en werkinhoud. De directie hoopte en 

hechtte er grote waarde aan dat de medewerkers 

zich, ondanks de veranderingen, 

betrokken bleven voelen bij de organisatie. 

Visscher:‘Het leek me interessant te onderzoeken 

hoe het gesteld was met de binding 

van de docenten bij hun school. Tijdens de 

module Leeronderzoek, een soort klaarstoommodule 

voor de scriptie, had ik onderzoek 

gedaan naar sociale contracten binnen 

Frank Visscher: 'Je wilt de hemel bestormen, maar je moet het wel kunnen behappen in een beperkte tijd.' 

organisaties. Dat gaat over verplichtingen, over en weer, tussen organisatie en werknemer. Dat vond 

ik leuk en dat heeft raakvlakken met begrippen als binding en betrokkenheid.’ 

Na het oriënterend gesprek met de directeur van het ROC en tijdens het schrijven van zijn onderzoeksplan 

- ‘veel gehad aan de uitstekende handleiding en de heldere richtlijnen van de Open 

Universiteit’ - realiseerde Visscher zich dat hij zijn onderzoek moest beperken.‘Er viel veel te onderzoeken, 

die neiging heb je in het begin ook. Je wilt de hemel bestormen, maar je realiseert je al 

snel dat het wel hanteerbaar moet blijven: je moet het allemaal wel kunnen behappen in een 

beperkte tijd.’ Visscher richtte zich daarom op één, - ‘wel een heel belangrijk, zo niet belangrijkste’ - 

aspect van binding, de emotionele, en beperkte zijn onderzoek tot één sector van het ROC, de 

afdeling Economie & Techniek.‘Daardoor had ik de mogelijkheid met iedereen kennis te maken en 

mijn bedoelingen duidelijk uiteen te zetten. Dat vond ik belangrijk. Om tijd te winnen, heb ik er 

ook voor gekozen gebruik te maken van een bestaande vragenlijst over de ervaren bijdragen van 

de organisatie, die van de Universiteit van Amsterdam, weliswaar aangevuld met een eigen vraag.’



17 

Methodisch of inhoudelijk 

Visscher werd in zijn keuzes ondersteund door zijn begeleider, dr. Ludwig 

Hoeksema, die dan ook meer waarde hechtte aan het methodisch gedeelte van het 

onderzoek dan aan het inhoudelijke.‘Hoeksema vond een inhoudelijke verdiepingsslag 

meer passen bij een promotieonderzoek. Voor de scriptie vond hij het van 

belang dat een student laat zien dat hij op een wetenschappelijk verantwoorde 

manier de weg van probleemstelling naar conclusies aflegt. Dat vond hij belangrijker 

dan de inhoud. Hij was wel van mening dat een scribent zich moest verdiepen 

in de meest recente inzichten over het onderwerp. Alhoewel ik door zijn opvatting 

verrast was, kon ik het er wel mee eens zijn. Binnen de sociale wetenschappen 

wordt over diverse onderwerpen, waaronder binding, zoveel gepubliceerd, dat het 

voor een student nauwelijks te bestrijken is.’ 

Om antwoord te krijgen op de vraag in hoeverre de ROC-docenten affectief betrokken 

zijn bij de organisatie verzocht Visscher 70 docenten de vragenlijst in te vullen. 

Zevenendertig van hen voldeden aan zijn oproep.‘Genoeg, maar inderdaad niet 

zoveel. Ik was er eerlijk gezegd door verrast. Ze kenden mij intussen en ze konden 

de lijst digitaal invullen, heel gebruikersvriendelijk. Ik weet niet wat de reden is voor 

de lage respons, wellicht onderzoeksmoeheid of scepsis. Tijdens het eindgesprek 

merkte de examinator, dr. Frits Kluytmans, op dat ik met een aanvullend onderzoek 

de oorzaak van de non-responsie had kunnen achterhalen. Dat begrijp ik wel en zo 

had ik nog een extra dimensie aan het onderzoek kunnen geven, maar dat vond ik 

toen te ver gaan.’ 

Het analyseren en interpreteren van de gegevens bezorgde Visscher de nodige 

hoofdbrekens.‘Het (be)rekenen ging nog wel, maar de juiste conclusies trekken 

kostte me veel moeite, ik ben niet zo van de statistiek. Ik moest de boeken er weer 

bij pakken om bijvoorbeeld de verschillende toetsen en analyse-technieken op een 

juiste wijze te hanteren. Ik vond dit het lastigste gedeelte van de scriptie. Maar al 

met al heb ik veel geleerd. Ik weet nu hoe je bestaand wetenschappelijk onderzoek 

kunt gebruiken voor eigen onderzoek. Daarnaast begrijp ik nu beter hoe je hypotheses 

moet toetsen en bovendien ben ik nu in staat kritische kanttekeningen te 

plaatsen bij andere onderzoeken.’ 

Vervolgonderzoek 

Zijn eigen onderzoek leidde uiteindelijk tot opvallende conclusies, opvallend omdat 

ze niet bevestigen wat eerdere onderzoeken beweren. Visscher:‘Studies van 

bijvoorbeeld Huiskamp en Ten Brink stellen dat een positieve waardering voor de 

bijdragen van de organisatie de affectieve betrokkenheid vergroot. Uit mijn onderzoek 

blijkt dat niet. Ondanks dat de respondenten op de meeste aspecten zoals 

werksfeer, duidelijkheid en ontwikkelingsmogelijkheden, een lage waardering voor 

de bijdragen van de organisatie hadden, waren ze niet minder affectief betrokken. 

Een mogelijke verklaring is dat het in mijn onderzoek gaat om professionals die een 

sterke focus hebben op de arbeidsinhoud. Zolang men tevreden is met het werk, 

blijft men loyaal aan de organisatie. Vervolgonderzoek onder professionals zou deze 

veronderstelling moeten toetsen.’ 

'Ik had nog een extra 

dimensie aan het 

onderzoek kunnen 

geven, maar dat 

vond ik te ver gaan.' 

Visscher heeft van het ROC (nog) geen reactie gehad op zijn conclusies. Wellicht 

heeft dit te maken met de komst van een nieuwe directeur.‘Die wil misschien niets 

weten van een onderzoek dat door zijn voorganger is geïnitieerd. Intussen heb ik 

wel vernomen dat de school de negatieve score op duidelijkheid en ontwikkelingsmogelijkheden 

serieus neemt. Ze gaan nu functioneringsgesprekken houden. Dat is 

dan in ieder geval een positief effect van mijn onderzoek.’ De aanbeveling voor vervolgonderzoek 

zal Visscher niet zelf ter harte nemen. Alle energie wil hij stoppen in 

zijn nieuwe baan. Na jarenlang trainingen aan managers en ondernemingsraden te 

hebben gegeven is hij sinds dit schooljaar docent HRM en Kwaliteitsmanagement 

aan de internationale hogeschool voor toerisme en recreatie, de NHTV, in Breda.‘Ik 

ben nog niet gehecht aan de school, maar voel me er al wel erg thuis. Het leuke is 

dat ik nu zelf studenten bij hun scriptie begeleid. Sta ik eens aan de andere kant.’ 

Fred Meeuwsen


18 


activiteiten 

In deze rubriek staan activiteiten vermeld zoals lezingen, symposia, bijeenkomsten 

van studentenverenigingen en landelijke dagen, georganiseerd door 

Nederlandse en Vlaamse studiecentra, faculteiten of studentenverenigingen. 

Het gaat om activiteiten die (in principe) door alle studenten kunnen worden 

bijgewoond. Voor de meest actuele, maar ook méér informatie en aanmelden, verwijzen 

wij u naar de respectievelijke webpagina’s van uw faculteit 

en/of studiecentrum (www.ou.nl). 

JUNI 

do 8: 

- Lezing door Bart van Heerikhuizen “Sociologie en psychologie 

in het denken van Durkheim, Simmel en Weber” (sc Utrecht) 

- Literatuurclub (De verlichting, sc Eindhoven) 

vr 9 - Chemische Kring Zwolle Excursie naar Grolsch, Groenlo 

(zie sc Zwolle) 

za 10 - Afsluitingsdag naar Delft (De Pilaar, sc Alkmaar) 

- Landelijke studentendag Rechtswetenschappen 

(zie deze Modulair) 

ma 12 - Meeting point psychologie (sc Zwolle) 

wo 14 - Bijeenkomst Culturele ContactGroep (sc Zwolle) 

- Mentoraatsavond door Wouter Steffelaar (sc Amsterdam) 

- Museumclub (Suster Bertken, sc Utrecht) 

do 15 - Jaarafsluiting met borrel, Den Dolech Juridische studievereniging 

(Eindhoven) 

- Mentoraatsavond door Wouter Steffelaar. Luisterworkshop “Het 

beluisteren van meerstemmige muziek uit diverse fasen van de 

Westerse muziekgeschiedenis” (De Pilaar, Alkmaar) 

- Mentoraatsavond Cultuurwetenschappen (sc Breda) 

vr 16 - Landelijke dag Gouden Eeuw in perspectief 

(zie vorige Modulair) 

za 17 - Landelijke dag Wetenschapsleer (zie vorige Modulair) 

- Jaarafsluiting (Suster Bertken, sc Utrecht) 

ma 19 - Literatuurleesclub (Suster Bertken, sc Utrecht) 

di 20 - Lezing door E. den Hartog (De Verlichting, sc Eindhoven) 

- Afsluiting academisch jaar Cultuurwetenschappen 2005/2006 

(sc Nijmegen) 

do 22 - Diploma-uitreiking (sc Zwolle) 

- Uitreiking wo-getuigschriften (sc Breda) 

vrij 23 - Lezing “Inspirerend leiderschap” door prof. dr. A. Korsten, in sc 

Utrecht (zie deze Modulair) 

za 24 - Bezoek aan het Eise Eisingahuis (psp Leeuwarden) 

di 27 - Afsluitingsetentje (De verlichting, sc Eindhoven) 

wo 28 - Permanente Vorming, Lezing door prof. F. Geerardyn: 

“Neurospychoanalyse” (sc Gent) 

JULI 

di 4: - Meetingpoint Psychologie (sc Amsterdam) 

- Diploma-uitreiking (sc Rotterdam) 

wo 12 - Diploma-uitreiking (sc Enschede) 

vr 28 - Cultuurhistorische fietstocht (Suster Bertken, sc Utrecht) 

t/m 

zo 30 

Berichten van Service en informatie 

Cursussen in Blackboard 

Zoals reeds eerder bericht (Modulair 5, pagina 

21), gaat de Open Universiteit Nederland geleidelijk 

over op een nieuwe elektronische leeromgeving 

(ELO) genaamd “Blackboard”. Het huidige 

Studienet, met al zijn componenten wordt 

geleidelijk afgebouwd. Voor 1 september 2006 

gaan circa 200 cursussen over van Studienet 

naar Blackboard. 

Voor niet-cursusgerelateerde informatie - 

bijvoorbeeld procedures en regelgeving, 

formulieren - kunt u als Blackboard-student 

voorlopig nog terecht op Studienet. In 2006 

kunt u dus nog te maken krijgen met beide 

leeromgevingen. Wanneer u inschrijft voor 

een cursus in Blackboard, krijgt u hiervan 

schriftelijk bericht met daarbij uw gebruikersnaam 

en wachtwoord: deze zijn gelijk aan die 

voor Studienet. Studienet en Blackboard zijn 

technisch en beheersmatig gescheiden omgevingen. 

Blackboard heeft een eigen beheersorganisatie 

die opereert onder de naam ELOserviceafdeling 

OSC (Elosa).Voor vragen over 

Blackboard kunt u een vragenformulier versturen 

naar Elosa. U vindt dit in het startscherm 

van Blackboard onder het tabblad ‘Help’. U kunt 

ook rechtstreeks contact opnemen met de 

ELO-service afdeling via mail: elosa@ou.nl of 

telefoon 045-5763000 op werkdagen tussen 

08.30 -17.00 uur. 

Het team Elosa bestaat op dit moment uit drie personen, v.l.n.r.: 

Jesper Schumacher (functioneel beheer), Mariska van der Werf 

(coördinator en projectleider implementatie Blackboard) en 

Monique Rademacher (gebruikersbeheer).



19 

Forum publiceert ingezonden brieven van studenten en medewerkers van de Open Universiteit 

die discussies kunnen uitlokken over actuele onderwerpen . Wilt u een bijdrage leveren aan de 

rubriek Forum dan kunt u uw brief sturen naar de redactie van Modulair, Postbus 4444, 6401 CX 

Heerlen of e-mail: modulair.redactie@ou.nl. De lengte van uw inzending moet (bij voorkeur) 150 

woorden zijn. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen en brieven te redigeren en in te 

korten. 

forum 

Leren en trainen 

Graag wil ik mijn ongenoegen uiten over de 

module Leren en trainen in organisaties (S22321). 

Voor deze module ‘mag’ je geen studiebegeleider 

raadplegen. Daarenboven kent deze cursus een 

zeer slechte handleiding. Hierover wordt ook in de 

nieuwsgroepen geklaagd. Het werkboek is enkel 

digitaal, printen ervan is niet mogelijk. Ik vind het 

ergonomisch niet verantwoord om uren achter het 

computerscherm te studeren. Uiteindelijk krijg je 

geen cijfer maar de kwalificatie ‘voldoende’ en dat 

terwijl ik enorm veel werk in deze module heb 

gestoken. Ik vind dit echt niet kunnen. 

Ilse Rediers, dierenarts, studente psychologie 

Ik kan mij uw teleurstelling goed voorstellen, 

overigens zonder hier nu meteen een (geheel) 

bevredigende oplossing voor te kunnen bieden. 

Wél wil ik proberen onze werkwijze bij deze 

module ietwat te verduidelijken. Ik vraag daarbij 

uw begrip voor het gecomprimeerde antwoord. 

Ik signaleer in uw klacht vier deelproblemen. 

1. Het niet kunnen raadplegen van een studiebegeleider 

Begeleiding kent bij de OUNL diverse vormen: 

standaard/vangnet, bijeenkomsten, individueel. 

De faculteit moet hieruit kiezen, enerzijds op 

inhoudelijke gronden, anderzijds op basis van 

kostenoverwegingen. De inhoud van deze cursus 

laat volgens mij standaardbegeleiding toe. 

2. Niet kunnen printen van werkboek/ergonomie 

De toenemende digitalisering van werkboeken 

is een resultante van de snelle ontwikkelingen in 

de markt. De faculteit ontkomt er niet aan hierop 

in te spelen. Zo kunnen digitale werkboeken 

gemakkelijk en snel worden aangepast aan 

nieuwe ontwikkelingen. Hoe prettig het ook is 

om met een fysiek boek te studeren, het karakter 

van een WERKboek is juist om interactie en 

feedback te bevorderen. 

Ofschoon de ervaring met een digitaal werkboek 

per student verschilt, is het natuurlijk goed 

voor enige afwisseling te zorgen in het gebruik 

van werkboeken met overige cursusmaterialen. 

3. Onduidelijk digitaal werkboek 

De permanente cursusevaluaties die recent 

in samenwerking met het OTEC gestart zijn - 

studenten krijgen na het tentamen een vragenlijst 

thuisgestuurd - zal meer inzicht geven in de 

algehele kwaliteit van (digitale) werkboeken. Als 

er reden is om een cursus te verbeteren - de 

ondergrens: minder dan 70% oordeelt “goed” of 

“zeer goed” op een vijfpuntsschaal - dan nemen 

we onmiddellijk maatregelen. 

4. Geen cijfer, maar alleen voldoende of onvoldoende 

De faculteit gaat met de examinator van deze 

cursus en de Commissie voor de examens hierover 

in discussie. Ik besef dat veel studenten 

(nog) veel gevoeliger zijn voor een cijfer dan 

voor een woordelijke waardering. Het gaat er bij 

deze cursus echter om dat u aan het eind moet 

laten zien dat u zelfstandig competenties verworven 

heeft. 

Ik hoop dat mijn antwoord uw teleurstelling 

ietwat heeft kunnen verzachten. Ik wil niet 

nalaten u veel succes te wensen met uw studie! 

Prof. dr. René van Hezewijk, decaan faculteit 

Psychologie 

Juridisch medewerker 

Vol vertrouwen begon ik na mijn afstuderen als 

jurist in mei 2004 aan mijn zoektocht naar een 

baan. Die vond ik een half jaar later, als juridisch 

medewerker bij een advocatenkantoor. Op dat 

kleine kantoor werkten één advocaat, één advocaat-stagiair, 

een juridisch medewerker en een 

secretaresse. Mijn werkgever wist dat ik niet eerder 

op juridisch gebied werkzaam was geweest 

en opgeleid aan de Open Universiteit. Bij goed 

functioneren zou ik in aanmerking komen voor 

een stageplaats. Vanaf de eerste dag werd ik in 

het diepe gegooid. Het was voor mijn werkgever 

vanzelfsprekend dat ik dezelfde werkzaamheden 

verrichte als een volleerd advocaat: het foutloos 

en binnen de tijd opstellen van een gedegen 

pleitnotitie, verzoekschrift, verweerschrift of 

dagvaarding op elk willekeurig rechtsgebied. 

En dat zonder begeleiding, zonder dat dossiers 

toegelicht werden. Eerlijk gezegd had ik tijdens 

de studie nooit eerder dergelijke stukken opgesteld. 

Ik stond binnen zes maanden weer buiten. 

Natuurlijk was deze werkgever niet echt coöperatief; 

hij verbood zelfs collega’s met mij over 

zaken te praten. Als ik zeg dat het geen leuke 

tijd was, dan druk ik mij zeer voorzichtig uit. Is 

mijn ervaring uniek? 

Mr. Diana Ruijzendaal, alumnus Open 

Universiteit 

U beschrijft een uiterst teleurstellende ervaring. 

Dan dringt zich al snel de vraag op: waartoe leidt 

de opleiding rechtswetenschappen van de Open 

Universiteit eigenlijk op? Volgens de visitatiecommissie 

die in 2004 een onderzoek heeft 

verricht naar de universitaire opleidingen rechtsgeleerdheid,‘streven 

zij alle naar een generalistische 

basis, waar voldoende kennis en inzicht in 

de grondslagen van het recht, en met name van 

de ‘hoofdvakken’ privaatrecht, strafrecht en 

staats- en bestuursrecht, wordt verworven’. 

Studenten leren als het ware de taal van het 

recht te verstaan en te begrijpen op een zodanig 

niveau dat zij in staat zijn zelfstandig een 

juridisch probleem te definiëren of te herdefiniëren. 

Zij leren niet zozeer om standaardoplossingen 

toe te passen op standaardproblemen. Dat is 

veeleer het oogmerk van HBO-opleidingen. Nee, 

academisch gevormde juristen moeten actief en 

creatief met het recht om kunnen gaan. Dat betekent 

veel aandacht voor de grammatica en de 

syntaxis van het recht, en minder voor de beroepstoepassingen. 

Dat alles neemt niet weg dat veel 

universitaire opleidingen ook aan vaardighedenonderwijs 

doen. Bij de faculteit Rechtswetenschappen 

gaat het daarbij tegenwoordig om vijf 

modulen in de bachelor. Maar de kern van de 

opleiding schuilt niet in de oefening voor de 

praktijk. Vandaar dat juristen die advocaat willen 

worden, niet alleen moeten beschikken over een 

academische titel, maar (daarna) ook een driejarige 

beroepsopleiding moeten volgen als 

advocaat-stagiair bij de Nederlandse Orde van 

Advocaten. De beroepsopleiding van academische 

juristen vindt vooral in de beroepspraktijk 

plaats. Universiteiten leveren dus geen kant en 

klare advocaten, officieren van justitie, rechters, 

of praktijkjuristen anderszins af. Terug naar uw 

teleurstelling, mevrouw Ruijzendaal. U hoeft niet 

te twijfelen aan de kwaliteit van uw opleiding. 

Daarover oordeelde de eerder genoemde visitatiecommissie 

als volgt: zij ‘acht de aandacht voor 

academische en professionele vaardigheden voldoende’. 

Uw kennis van en inzicht in het Nederlands 

recht is ongetwijfeld naar behoren. Maar als 

u de advocatuur in wilt, kunt u beter een aanstelling 

zoeken als advocaat-stagiair. 

Prof. dr. Huub Spoormans, decaan faculteit 

Rechtswetenschappen


Service en informatie – Regelgeving 

Overzicht van cursussen die uit het aanbod gaan 

uit aanbod per laatste vervanging in opleiding door cursus geplande datum in aanbod 

tentamenmogelijkheid 

Managementwetenschappen 

B43312 Strategisch veranderingsmanagement 22-06-2006 30-06-2007 B60317 Implementation and Change Management 01-02-2007 

B81322 Practicum strategie en organisatie 01-01-2007 31-12-2007 B60317 Implementation and Change Management 01-02-2007 

E02122 Markteconomie: economische organisatievormen 22-06-2006 30-06-2007 

E11121 Markteconomie in model 22-06-2006 30-06-2007 

E19311 Planning en control 22-06-2006 30-06-2007 E19321 Accounting for Management Control 01-07-2006 

E23211 Sysifo 01-09-2006 30-06-2007 

E30312 Grenzen van de economie 22-06-2006 30-06-2007 

E31312 Internationale economie 22-06-2006 30-06-2007 

E32311 Financial management 3 22-06-2006 30-06-2007 

E50211 Geschiedenis van het economisch denken 22-06-2006 30-06-2007 

E51211 Analyse van economische gegevens 22-06-2006 30-06-2007 

E52211 Algemeen economische evenwichtsanalyse 22-06-2006 30-06-2007 

Algemenen cultuurwetenschappen 

C08311 Stedenbouw. De geschiedenis van de stad in de 15-12-2006 31-01-2008 C08321 Stedenbouw. De geschiedenis van de stad in de 01-01-2007 

Nederlanden van 1500 tot heden 

Nederlanden van 1500 tot heden 

C09211 Ancien Régime 1 31-08-2006 31-08-2007 C09221 Ancien Régime 01-09-2006 

C10121 Familie, huwelijk en gezin in West-Europa 31-01-2007 31-01-2008 C50111 Familieverleden 01-02-2007 

C13112 Inleiding in de filosofie 31-01-2007 31-01-2008 C13122 Inleiding in de filosofie 01-02-2007 

C22321 Zomerschool cultuurwetenschappen (Poëzie) 22-06-2006 30-06-2007 C22331 Zomerschool cultuurwetenschappen 01-02-2007 

(Hermeneutiek) 

C35212 Cultuurwetenschappelijke vaardigheden 22-06-2006 30-06-2007 C48211 Cultuurwetenschappelijke vaardigheden 1 en 2 01-07-2006 

en C49211 

Natuurwetenschappen 

N03311 Ecotoxicologie 14-09-2006 31-08-2007 N42112 Organismen in hun omgeving 15-09-2006 

N09221 Algemene toxicologie 14-09-2006 31-08-2007 N42112 Organismen in hun omgeving 15-09-2006 

N17211 Afweersystemen 14-09-2006 27-08-2007 N42112 Organismen in hun omgeving 15-09-2006 

Rechtswetenschappen 

R01271 Overeenkomstenrecht 22-06-2006 18-04-2007 R04212 Overeenkomstenrecht 01-07-2006 

R10172 Inleiding strafrecht 31-08-2006 31-08-2007 R10182 Inleiding strafrecht 01-09-2006 

R16242 Constitutioneel recht 22-06-2006 18-04-2007 R16252 Constitutioneel recht 15-08-2006 

R17251 Personen- en familierecht 31-08-2006 18-04-2007 R17261 Personen- en familierecht 01-09-2006 

R18392 Belastingrecht 22-06-2006 07-11-2007 R30312 Belastingrecht 01-09-2006 

R19321 Huurrecht 31-08-2006 16-04-2007 R19331 Huurrecht 01-09-2006 

R20262 Verbintenissenrecht 15-12-2006 28-08-2007 R35211 Aansprakelijkheidsrecht 01-01-2007 

R22232 Goederenrecht 22-06-2006 30-06-2007 R22242 Goederenrecht 01-07-2006 

R26221 Burgerlijk procesrecht 31-01-2007 31-01-2008 R26231 Burgerlijk procesrecht 01-02-2007 

R28111 Inleiding bestuursrecht (elektronisch werkboek) 22-06-2006 17-04-2007 R28121 Inleiding bestuursrecht (elektronisch werkboek) 01-09-2006 

R37331 Internationaal strafrecht in Europa 31-08-2006 27-06-2007 R37341 Internationaal strafrecht in Europa 01-09-2006 

R38262 Materieel strafrecht 22-06-2006 25-06-2007 R38272 Materieel strafrecht 01-07-2006 

R29221 Rechtssociologie 31-01-2007 jan. 2008 R29231 Rechtssociologie 01-02-2007 

R45342 Regelgeving 22-06-2006 30-06-2007 R45352 Regelgeving 01-07-2006 

R46321 Procesrechten 22-06-2006 30-06-2007 R46331 Procesrechten 01-07-2006 

R63311 Keuzevak privaatrecht 1 22-06-2006 30-06-2007 R63321 Rechten van intellectuele eigendom 01-07-2006 

R64312 Keuzevak privaatrecht 2 22-06-2006 30-06-2007 R64322 Consumentenrecht 01-07-2006 

R65311 Keuzevak strafrecht 1 22-06-2006 30-06-2007 R65321 Jeugdstraf(proces)recht 01-07-2006 

R66312 Keuzevak strafrecht 2 22-06-2006 30-06-2007 R66322 Strafrechtelijk bewijs 01-07-2006 

R67311 Keuzevak staats- en bestuursrecht 1 22-06-2006 30-06-2007 R67321 Capita selectie decentralisatie 01-07-2006 

R68312 Keuzevak staats- en bestuursrecht 2 22-06-2006 30-06-2007 R68322 Staatsrechtelijke rechtsvergelijking 01-07-2006 

Psychologie 

S0322 Interculturele psychologie uiterlijk 22-6-2006 30-06-2007 S34211 * Cultuurpsychologie * 01-09-2006 

S07221 Arbeidspsychologie en sociologie 22-06-2006 30-06-2007 S07231 Arbeidspsychologie en sociologie 01-07-2006 

S14311 Selectiepsychologie: selectie en assessment 22-06-2006 30-06-2007 S14321 Selectiepsychologie: selectie en assessment 01-07-2006 

S23212 Klinische psychologie 1: persoonlijkheidstheorieën 31-01-2007 31-01-2008 S23222 Klinische psychologie 1: persoonlijkheidstheorieën 

en psychopathologie en psychopathologie 01-02-2007 

S60311 Inleiding in de gezondheidspsychologie 22-06-2006 30-06-2007 S60321 Inleiding in de gezondheidspsychologie 01-07-2006 

S62311 Testpracticum psychodiagnostiek 22-06-2006 30-06-2007 S62321 Testpracticum psychodiagnostiek 01-07-2006 

S63311 Interventies bij organisatieverandering 31-01-2007 31-01-2008 S63321 Interventies bij organisatieverandering 01-02-2007



21 

Overzicht van cursussen die uit het aanbod gaan (vervolg) 

uit aanbod per laatste vervanging in opleiding door cursus geplande datum in aanbod 

tentamenmogelijkheid 

Informatica 

T01321 Ontwerpen van mens-machine-interactie 22-06-2006 30-06-2007 T01331 Ontwerpen van mens-machine-interactie 01-07-2006 

T01821 Ontwerpen van mens-machine-interactie 22-06-2006 30-06-2007 T01831 Ontwerpen van mens-machine-interactie 01-07-2006 

T08121 Continue wiskunde 1 22-06-2006 25-06-2007 T08131 Continue wiskunde 01-07-2006 

T22211 Formele talen en automatentheorie 22-06-2006 30-06-2007 T22311 Talen en ontleders 01-07-2006 

T31121 Interactieve multimedia 22-06-2006 30-06-2007 T38111* Webcultuur: creatieve technologie voor internet * 01-09-2006 

T32111 Context van informatica 22-06-2006 30-06-2007 T32121 Context van informatica 01-09-2006 

T39211 Architecturen van computernetwerken 22-06-2006 27-06-2007 T39221 Architecturen van computer-netwerken 01-07-2006 

resp. T39721 

* geen directe inhoudelijke vervanging, wel vervanging in studiepad 

Nieuwe inschrijfregeling per 1 juli 2006 

Deze maand wordt bij alle opleidingsstudenten de studiegids van hun faculteit voor het academisch jaar 2006-2007 bezorgd inclusief bestelformulier 

en een bestelwijzer met tips om optimaal gebruik te maken van de nieuwe inschrijfregeling. Daarbij doet de Open Universiteit studenten 

die vóór 20 augustus 2006 hun studiepakket van minimaal 3 modulen bestellen een aantrekkelijk introductieaanbod. 

In de vorige Modulair van 26 april bent u al uitgebreid 

geïnformeerd over de nieuwe inschrijfregeling 

per 1 juli 2006. Het schematisch overzicht 

inclusief toelichting vindt u ook in de bestelwijzer 

bij uw studiegids en op www.ou.nl. 

Hieronder nog een keer de belangrijkste 

wijzigingen op een rij: 

• het bestellen van cursussen is niet meer 

gebonden aan vaste periodes; 

• vanaf 1 juli kunt u uw bestelling via internet 

doen; 

• de inschrijfrechten per cursus zijn 14 maanden 1 

(incl. bijbehorende begeleiding en drie gratis 

tentamenkansen per cursus); 

• een studiepakket van minimaal 3 modulen 

geeft ook nieuwe inschrijfrechten van 14 maanden 

voor alle eerder gekochte, maar nog niet 

afgeronde cursussen (mits die cursussen nog 

getentamineerd worden); 

• de mogelijkheid om per cursus tentamenkansen 

bij te kopen. 

De nieuwe regeling biedt u als student beduidend 

meer flexibiliteit om in uw persoonlijke 

situatie de juiste keuze te maken bij de samenstelling 

van uw bestelling voor komend studiejaar. 

Hieronder geven wij u nog een aantal tips. 

Er bestaat nog maar één inschrijfformulier: het 

‘bestelformulier cursussen’ dat u bij uw studiegids 

ontvangt. Vanaf medio juni kunt u dit ook downloaden 

van onze website. De integrale tekst van 

de nieuwe inschrijvingsvoorwaarden is opgenomen 

in het bestelformulier. 

TIP: desgewenst kunt u het schriftelijke bestelformulier 

al vóór 1 juli insturen 

Uw bestelling wordt dan vanaf maandag 3 juli 

verwerkt op volgorde van binnenkomst. 

Op het bewijs van inschrijving dat u bij uw cursusmateriaal 

ontvangt, wordt de einddatum van 

uw inschrijfrechten vermeld. 

TIP: bestel vanaf 1 juli via www.ou.nl 

Wij wijzen u hier met nadruk op de mogelijkheid 

om vanaf 1 juli via internet te bestellen (via ‘direct 

bestellen’). 

Het grote voordeel daarvan is, dat u op de betreffende 

cursuspagina nadere, actuele informatie 

vindt, bijvoorbeeld: 

• of de cursus leverbaar is en zo neen, wat de 

geplande verschijningsdatum is en of er een 

vervangende cursus wordt aangeboden; 

• of er ingangseisen gelden; indien u daar 

(nog) niet aan voldoet, kunt u niet worden 

ingeschreven; 

• alle relevante en actuele begeleidingsinformatie 

bijvoorbeeld data en locaties van 

eventuele bijeenkomsten; indien u aan de bijeenkomsten 

wilt deelnemen, dient u de cursus 

op tijd te bestellen 

• tentameninformatie, inclusief de tentamendata. 

TIP: raadpleeg uw online studiepad 2006-2007 

Uiteraard bepaalt de opleiding die u bij de Open 

Universiteit volgt in belangrijke mate uw studieplan 

voor komend jaar. De studiepaden, aangepast 

aan de Onderwijs- en examenregeling (OER) 

2006-2007, zijn vanaf medio juni online te raadplegen. 

TIP: lees de bestelwijzer die u binnenkort ontvangt 

goed door 

Deze bevat ook de laatste tentamenmogelijkheden 

van cursussen die niet meer in de OER 

2006-2007 zijn opgenomen. 

Bij dit artikel vindt u alvast een overzicht van 

cursussen die uit het aanbod gaan met daarbij 

– indien van toepassing – de vervangende 

cursussen met hun geplande verschijningsdatum. 

TIP: bestel uw studiepakket vóór 20 augustus a.s. 

In dat geval komt u in aanmerking voor het 

introductieaanbod dat de Open Universiteit haar 

studenten aanbiedt bij de overgang naar de nieuwe 

inschrijfregeling. Nadere informatie over het 

aanbod en de actievoorwaarden ontvangt u bij 

uw studiegids. 

TIP: informatie over inschrijven op www.ou.nl 

Mocht u nog vragen hebben, raadpleeg dan 

de informatie over inschrijven op het volgende 

adres: www.ou.nl/inschrijven. Wordt uw vraag daar 

niet beantwoord of wenst u nadere uitleg? Neem 

dan contact op met Service en informatie via ons 

centrale telefoonnummer 045-572888 of via 

info@ou.nl. De Open Universiteit wenst u veel succes 

met uw verdere studie en met de samenstelling 

van uw bestelling voor komend jaar. 

Studiebegeleiding 

Met ingang van het studiejaar 2006-2007 wordt 

alle actuele en relevante begeleidingsinformatie 

vermeld op het web bij de beschrijving van de 

cursus. Uiterlijk eind juni vindt u zowel in de cursusbeschrijvingen 

op www.ou.nl als op Studienet 

welke begeleidingsvorm bij de cursus hoort, waar 

en wanneer begeleidingsbijeenkomsten gepland 

zijn en wie de docenten zijn. Ook kunt u daar het 

overzicht raadplegen van de bereikbaarheid van 

de docenten. De halfjaarlijkse roosters begeleidingsbijeenkomsten 

komen te vervallen. 

1 Voor de scriptie geldt een aanvullende regeling: zie de 

inschrijvingsvoorwaarden bij het bestelformulier. 

2 Vlaamse studenten dienen het schriftelijke bestelformulier in te sturen aan hun studiecentrum. Maar ook aan hen het advies 

de cursusbeschrijving op internet te raadplegen voor de genoemde informatie.



onderwijs – Rechtswetenschappen 

Eerdere ‘parlementen’ groot succes 

Geef je op voor Studentenparlement 2006-2007 

Op 13 april 2007 vindt wederom een (finale) zitting plaats van het landelijk Studentenparlement. 

De tot dat parlement behorende fracties bestaan uit afgevaardigden van de Nederlandse 

juridische faculteiten en hebben minimaal vijf en maximaal acht leden. Het Studentenparlement 

moet zich buigen over een wetsvoorstel. De regering wordt gevormd door drie 

hoogleraren staatsrecht. Zowel de schriftelijke stukken als het optreden tijdens het debat 

worden beoordeeld door een jury bestaande uit een parlementair journalist, een wetenschapper 

en een politicus. De faculteit Rechtswetenschappen wil graag een fractie afvaardigen. Er zijn wel 

ingangseisen. Aanmelden uiterlijk 15 augustus 2006. 

medio januari 2007 dienen zij hun bijdrage aan 

het verslag in te leveren. De communicatie 

binnen de fractie kan grotendeels langs elektronische 

weg, maar het zal ter voorbereiding ook 

nodig zijn elkaar in het najaar 2006 tenminste 

eenmaal in levenden lijve te ontmoeten op een 

nader te bepalen plaats. Uiteraard is aanwezigheid 

op 13 april 2007 in Den Haag noodzakelijk. 

De faculteit zal begeleiding beschikbaar stellen, 

maar het is de bedoeling van deze competitie 

dat studenten het eigenlijke werk verzetten. 

In het Studentenparlement kruisen fracties van 

de Nederlandse juridische faculteiten alsmede 

de faculteit Bestuurskunde van de Universiteit 

Twente de degens over een speciaal voor het 

Studentenparlement opgesteld wetsvoorstel. 

Eerst vindt een schriftelijke behandeling van het 

wetsvoorstel plaats. Het mondelinge debat in de 

plenaire zaal van de Tweede Kamer wordt gevoerd 

op vrijdag 13 april 2007. Het onderwerp 

luidt:“Herziening herzieningsprocedure Grondwet: 

behandeling door Verenigde Vergadering 

in één lezing met tweederde meerderheid”. 

Het wetsvoorstel wordt opgesteld en verdedigd 

door een uit drie staatsrechtwetenschappers 

bestaande regering. 

Voorwaarden 

Voor een succesvolle deelname moet u de 

bacheloropleiding hebben afgerond of daarmee 

vergevorderd zijn en in ieder geval beschikken 

over goede kennis van het staatsrecht van de 

centrale overheid. De studenten verwerven bij 

voldoende inzet minimaal 4,3 ECTS voor hun 

deelname. Begin oktober 2006 ontvangen zij het 

wetsvoorstel inclusief toelichting alsmede het 

reglement voor het Studentenparlement en 

Meer informatie 

Nadere informatie kunt u verkrijgen bij mw mr. 

C.B.M. van Haaren-Dresens via ine.vanhaarendresens@ou.nl. 

Aanmelding dient bij voorkeur 

te geschieden vóór 15 augustus aanstaande via 

miriam.wigman@ou.nl. Gaarne bij uw aanmelding 

vermelden: naam, adres, telefoonnummers, 

e-mail, studentnummer, fase van uw studie en 

eventuele relevante eerdere opleidingen/ervaring 

alsmede een korte motivatie voor deelname 

aan het Studentenparlement. 

Nieuwe sessie 2e semester 2006-2007 

Verplichte mastercursus Procesrechten 

De elektronische cursus Procesrechten (drie studiepunten) is sinds het academisch jaar 2005- 

2006 verplicht in de masteropleiding Nederlands recht (m.u.v. de internationaalrechtelijke afstudeervariant). 

De cursus kan ook worden ingebracht in de vrije ruimte van de ongedeelde woopleiding 

Nederlands recht. Er zijn wel ingangseisen. De cursus vindt, mits er voldoende 

belangstelling is, eenmaal per academisch jaar plaats in het tweede semester. De eerstvolgende 

cursussessie loopt van januari/februari 2007 tot mei/juni 2007. 

De faculteit Rechtswetenschappen werkt aan de ontwikkeling van nieuw competentiegericht digitaal 

onderwijs. In dat kader is deze 100-uurs cursus ontwikkeld. De cursus is bedoeld om deelnemers te 

scholen in de betekenis van de processuele beginselen voor de rechtspraktijk. Zij krijgen de opdracht 

zich te verdiepen in een arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) waarna 

van hen gevraagd zal worden omtrent deze uitspraak een annotatie - op een wijze zoals deze in Ars 

Aequi verschijnen - te schrijven. Centraal staat het werken in een digitale leeromgeving samen met 

collega-studenten. Aan de cursus kan telkens slechts een bepaald aantal studenten (per groep van 

drie) deelnemen. De begeleiding vindt plaats door een projectteam, dat de rol heeft van coach/examinator. 

Opbouw van de cursus 

De cursus is gefaseerd. In eerste instantie wordt 

door elke deelnemer afzonderlijk de uitspraak 

van het EHRM geanalyseerd. Deze analyse wordt 

vervolgens neergelegd in een rapportage aan de 

andere deelnemers. In de tweede fase volgt een 

taakverdeling, waarbij de deelnemers beslissen 

wie welk procesrecht voor zijn rekening zal 

nemen. Op basis hiervan zal eenieder nadere 

informatie, vooral via het Internet, verzamelen en 

het arrest nogmaals (nu meer specifiek) analyseren. 

Wederom volgt een inhoudelijke rapportage 

aan elkaar. De rapportages worden door de deelnemers 

via de discussiegroep van commentaar 

voorzien. Het is van belang dat de deelnemers 

leren - uiteraard voor zover nog nodig - om op 

een vruchtbare, inspirerende en collegiale wijze



23 


te werken. Als volgende stap bestuderen de 

deelnemers individueel de mini-cursus “Het 

schrijven van een annotatie”. Hierna vervaardigen 

ze drie aparte annotaties (één per rechtsgebied), 

waarin het eerder door de mede-deelnemers 

gegeven commentaar wordt verwerkt. Wederom 

zullen de individuele stukken door de verschillende 

deelnemers via de discussiegroep worden 

becommentarieerd. Ten slotte zal door de deelnemers 

gezamenlijk een annotatie van het arrest 

worden vervaardigd. Beoordeeld wordt het gezamenlijke 

resultaat: de gezamenlijke annotatie. 

Ook de participatie in het groepsproces wordt in 

de beoordeling betrokken. 

Aan deze cursus is geen (formeel) tentamen verbonden. 

Gedurende het gehele traject monitoren 

en beoordelen de docenten uw activiteiten 

maar wordt geen terugkoppeling gegeven. Na 

afronding van het traject beoordelen de docenten 

uw werk met voldoende of onvoldoende. 

Herkansing is voor deze cursus gezien de opzet 

niet mogelijk. Een voldoende resultaat voor deze 

cursus betekent dat u drie studiepunten voor de 

gebonden keuze (of vrije ruimte) van uw ongedeelde 

opleiding Nederlands recht heeft 

behaald dan wel voor het verplichte deel van 

uw masteropleiding Nederlands recht. 

Deelname-eisen en aanmelden 

Indien u wilt deelnemen aan deze cursus dient 

u geslaagd te zijn voor de cursussen Burgerlijk 

procesrecht, Formeel strafrecht en Rechtsbescherming 

tegen de overheid. Daarnaast dient 

u de beschikking te hebben over een computer 

(Pentium-processor) met cd-rom-drive, Internettoegang 

en e-mail. Het is wenselijk dat u 

beschikt over Internet Explorer 4.0 (of hoger) 

met Outlook (Express) als mail en news client. 

In de periode van de cursus moet u ongeveer 

tien uur per week aan het bestuderen van de 

cursus kunnen besteden. Ieder jaar wordt de 

cursus gereviseerd zodat de inschrijvingsrechten 

na afronding van het traject komen te vervallen. 

Zie voor aanmelden, op pagina 24. 

Nieuwe sessie 2e semester 2006-2007 

Elektronische cursus Regelgeving 

In de cursus Regelgeving (zes studiepunten) wordt langs elektronische 

weg de procesgang van een wetsvoorstel nagebootst. De communicatie 

tussen studenten onderling en met docenten vindt plaats via discussiegroepen 

op Studienet en via het programma “Netmeeting”. In 

plaats van het klassieke tentamen worden studenten gedurende het 

gehele traject beoordeeld. De cursussessie loopt van eind januari 2007 

tot medio juli 2007. 

Discussiegroepen werken op nagenoeg dezelfde manier als e-mail, met 

dien verstande dat alle leden van een groep alle berichten kunnen lezen en 

zelf berichten in de groep kunnen plaatsen. U hoeft normaliter niet op vaste 

tijden beschikbaar te zijn want u kunt de discussiegroepen raadplegen en 

berichten plaatsen vanaf uw eigen pc op elk door u gewenst tijdstip. Via 

Netmeeting kunt u onder meer ‘chatten’ met uw medestudenten; dat veronderstelt 

dat u afspraken maakt over het tijdstip waarop u achter uw pc zit 

maar u bepaalt in beginsel zelf of en wanneer u hiervan gebruik maakt. 

Procesgang wetsvoorstel 

In de cursus wordt langs elektronische weg de procesgang van een wetsvoorstel 

nagebootst. Door middel van twee taken dienen de studenten 

een daadwerkelijke bijdrage te leveren aan de totstandkoming van een 

nieuwe wet. Daarbij gaat het zowel om de inhoudelijke als om de procedurele 

aspecten van het wetsvoorstel en de uiteindelijke wet. Taak 1 dient 

ter voorbereiding op de daadwerkelijke behandeling van een wetsvoorstel 

en is gericht op het verdiepen van de kennis over een aantal aspecten 

van regelgeving en de in het wetgevingstraject te doorlopen fasen. Aan 

deze taak werken de studenten in eerste instantie individueel. De bevindingen 

worden vervolgens voor commentaar aan de andere groepsleden 

voorgelegd. Voor het uitvoeren van taak 2 vervult elke groep de rol van 

Tweede-Kamerfractie of van regering. Taak 2 is gericht op het analyseren 

van een door de docenten aangeboden wetsvoorstel, het leveren van 

gefundeerd juridisch commentaar op die documenten, het aandragen van 

alternatieven en het overtuigen van de tegenstanders dat die alternatie 

ven uit juridisch oogpunt verbeteringen inhouden en daarom steun verdienen. 

Aldus dient een juridisch goed wetgevingsproduct tot stand te 

worden gebracht. Aan deze cursus is geen (formeel) tentamen verbonden. 

Gedurende het gehele traject monitoren en beoordelen de docenten uw 

activiteiten. De eindbeoordeling luidt voldoende of onvoldoende; indien 

gedurende het traject blijkt dat u op het verkeerde spoor zit, zullen de 

docenten trachten bij te sturen opdat de cursus uiteindelijk met een voldoende 

kan worden afgerond. Herkansing is voor deze cursus gezien de 

opzet met doorlopende monitoring en beoordeling normaliter niet noodzakelijk 

en niet mogelijk. Een voldoende resultaat voor deze cursus betekent 

dat u zes studiepunten voor de gebonden keuze (of eventueel de 

vrije ruimte) van uw ongedeelde opleiding Nederlands recht heeft 

behaald dan wel voor het optioneel verplichte deel van uw masteropleiding 

Nederlands recht. 

Tijdens de cursussessie dient u de opdrachten van de cursus uit te voeren. 

Dat kan vanaf uw eigen (elektronische) ‘werkplek’ doordat alle materiaal 

elektronisch beschikbaar is met uitzondering van het boek Wetgevingsleer 

dat u krijgt thuisgestuurd. Wel wordt verwacht dat u tweemaal naar 

Utrecht reist voor deelname aan een start- en een eindbijeenkomst 

(datum en tijdstip nader te bepalen). In de periode dat de cursussessie 

loopt moet u maximaal ongeveer tien uur per week aan het bestuderen 

van de cursus kunnen besteden. 

Deelname-eisen 

U dient de beschikking te hebben over een computer (liefst Pentiumprocessor) 

met cd-romdrive, Internettoegang en e-mail. Voor meer specificaties 

verwijzen wij u naar het op Studienet gegeven aanschafadvies 

(www.extranet.ou.nl/studie-alg-ict intro/aanschafadvies/htm). De cursus 

is bestemd voor RW-studenten die de Bachelor Nederlands recht hebben 

afgerond dan wel in de de einddoctoraalfase van de ongedeelde opleiding 

zitten. Indien er plaatsen resteren, kan de examinator besluiten ook 

studenten toe te laten die de propedeuse alsmede de cursussen Staatsrecht 

centrale overheid, Grondrechten, Bestuursrecht en Juridische vaardigheden 

2 hebben afgerond. Ieder jaar wordt de cursus gereviseerd 

zodat de inschrijvingsrechten na afronding van het traject komen te 

vervallen. Zie voor aanmelden, op pagina 24.


24 



Maak uw voorkeur kenbaar voor 1e of 2e semester 2006-2007 

Juridische gespreksvaardigheden 3 

Studenten die zich voor deze cursus willen inschrijven, dienen zich eerst aan te melden bij de faculteit 

Rechtswetenschappen. U kunt daarbij uw voorkeur aangeven voor het september- of voor het februarisemester. 

Bij deze vaardighedencursus lopen studenten een virtuele stage bij een advocatenkantoor. 

Deze virtuele stage is gericht op het leren houden van professionele tweegesprekken. Het gaat daarbij 

om het intake- , het advies- en het slecht-nieuwsgesprek. 

De cursus bestaat onder andere uit een interactief programma op DVD of 6 Cd-roms* en twee verplichte 

oefenbijeenkomsten en een slotbijeenkomst (gesprekkendag) in Utrecht. Ook wordt in deze cursus veel 

gebruik gemaakt van de discussiegroep. Hier kunt u discussiëren over bepaalde onderdelen van de stof 

en vragen stellen aan medestudenten en aan de begeleider. Ook nadere informatie over de bijeenkomsten 

en de tentaminering wordt geplaatst in de discussiegroep. Omdat aan deze vaardigheden practica 

zijn verbonden, dient deze cursus volgens een vast tijdpad te worden doorlopen. Zo dienen de opdrachten 

bijvoorbeeld steeds ruim een week voor de bijeenkomsten te worden ingeleverd en dient de DVD 

twee weken voor de eerste bijeenkomst te zijn afgerond. 

*Studenten die niet over een DVD-speler beschikken, maar wel over een 6x speed cd-romspeler dienen 

dit bij hun aanmelding kenbaar te maken. Zij ontvangen dan een cd-set (6 cd’s) van het programma. Zie 

voor de juiste computerfiguratie de cursusbeschrijving in de studiegids 

Ingangseisen 

U dient in ieder geval de propedeuse Rechten te hebben afgerond. Er wordt vanuit gegaan dat u redelijk 

vertrouwd bent met computerprogramma’s die werken onder het besturingssysteem Windows. U kunt 

bijvoorbeeld een tekstbestand in Word aanmaken en opslaan en u kunt met de Verkenner overweg om 

bijvoorbeeld een bestand op een diskette als back-up te plaatsen. In het tekstbestand kunt u eenvoudige 

opmaak aanbrengen (onderstrepen, vetgedrukt etc). 

Data verplichte bijeenkomsten septembersemester 

- Eerste bijeenkomst: ma 13 november of di 14 november 2006 van 10.00 tot 18.00 uur. 

- Tweede bijeenkomst: ma 27 november of di. 28 november 2006 van 10.00 tot 18.00 uur. 

- Gesprekkendag: ma 11 december of di. 12 december 2006 van 10.00 tot 18.00 uur. 

Data verplichte bijeenkomsten februarisemester 

- Eerste bijeenkomst: ma 2 april of di. 3 april 2007 van 10.00 tot 18.00 uur. 

- Tweede bijeenkomst: ma 23 april of di. 24 april 2007 van 10.00 tot 18.00 uur. 

- Gesprekkendag: ma 14 mei 2007 of di. 15 mei van 10.00 tot 18.00 uur. 

Aanmelden 

U kunt zich aanmelden met het formulier dat u vindt op de cursussite van de cursus (onder cursusnieuws) 

en dit, bij voorkeur vóór 1 augustus, te mailen naar: miriam.wigman@ou.nl of schriftelijk: Open 

Universiteit Nederland (t.a.v. Miriam Wigman), Postbus 2960, 6401 DL Heerlen of via fax: 045-5762108. 

U ontvangt dan zo spoedig mogelijk een bericht met daarbij (indien u bent geselecteerd) een bevestigingsbrief, 

waarna u zich formeel kunt inschrijven voor deze cursus . 

Aanmelden Procesrechten, 

Studentenparlement en Regelgeving 

Voor de drie genoemde activiteiten is 

mw. mr. C.B.M.. van Haaren-Dresens 

projectleider. Mw. M. Wigman-van Wessel 

is de project-assistent voor beide cursussen. 

Aanmelding voor deelname aan één 

of beide cursussen dient bij voorkeur 

vóór 15 augustus 2006 te geschieden via 

e-mail: miriam.wigman@ou.nl of schriftelijk: 

Open Universiteit Nederland (t.a.v. 

Miriam Wigman), Postbus 2960, 6401 DL 

Heerlen of via fax: 045-5762108. Vermeld 

hierbij: achternaam, voornaam, geboortedatum, 

geslacht, studentnummer, adres, 

telefoonnummer overdag en ‘s avonds en 

uw e-mailadres. Geef a.u.b. ook kort uw 

achtergrond aan in termen van beroep 

en vooropleiding en of u de voor de desbetreffende 

cursus vereiste cursussen 

heeft afgerond. Wij lagen u zo spoedig 

mogelijk weten of u geselecteerd bent 

voor deelname. 

Geef u op als lid 

Facultaire opleidingscommissie 

In verband met het afstuderen van de zittende 

leden zijn bij de faculteit Rechtswetenschappen 

drie plaatsen vacant in de 

Facultaire opleidingscommissie. Het gaat 

om één gewoon lid en twee plaatsvervangende 

leden. De opleidingscommissie 

adviseert de decaan gevraagd en ongevraagd 

over aangelegenheden betreffende 

het onderwijs. Het is tevens de plaats 

waar stafleden en studenten met elkaar 

van gedachten wisselen over het onderwijs 

en aanbevelingen kunnen doen in het 

kader van de kwaliteitszorg. Als u belangstelling 

heeft, maak dit dan kenbaar bij: 

miriam.wigman@ou.nl.



25 


Studentendag 


Alle studenten rechtswetenschappen hebben 

een uitnodiging ontvangen voor de 

jaarlijkse Studentendag, op zaterdag 10 

juni aanstaande, in de Refter van de 

Radboud Universiteit te Nijmegen. Het 

programma start om 11.00 uur en eindigt 

met een borrel rond 15.30 uur. 

Op 1 januari 2006 zijn in werking getreden 

de wet financiële dienstverlening (Wfd) en 

het nieuwe verzekeringsrecht (7.17 BW). 

Beide wetten bevatten belangwekkende 

veranderingen in de toepasselijke regels 

voor financiële diensten en het toezicht 

daarop. Een interessante vernieuwing is 

de uitdrukkelijke aandacht daarbij voor de 

bescherming van de consument; daartoe 

wordt aan financiële dienstverleners een 

aantal regels dwingendrechtelijk opgelegd. 

Diverse sprekers zullen op deze ontwikkelingen 

ingaan. Decaan van de faculteit, 

prof. dr. Huub Spoormans, zal ingaan 

op de actuele ontwikkelingen in het juridische 

onderwijs. Een actueel programmaoverzicht 

vinden studenten op de website 

van de faculteit (www.ou.nl). Op die plek 

zullen vanaf 19 juni ook de speeches ter 

beschikking worden gesteld. 

Meld u tijdig aan voor februari- of septembersemester 2006-2007 

Integratiepracticum bachelorstudenten 

De afsluiting van de bacheloropleiding Nederlands recht kent geen eindscriptie, maar een integratiepracticum. 

In het komend academisch jaar wordt voor studenten die in 2006-2007 willen afstuderen 

gedurende het eerste en het tweede semester het integratiepracticum aangeboden. Voor de 

deelname in één van beide semesters dienen studenten zich vooraf aan te melden bij de faculteit 

Rechtswetenschappen. 

Om te kunnen deelnemen aan dit practicum dient u aan de volgende ingangseisen te voldoen: 

- aangezien het gaat om de integratie van in de bacheloropleiding verworven kennis, inzicht en vaardig 

heden dient u de meeste cursussen van het bachelorprogramma te hebben afgerond, waaronder in 

ieder geval de volgende cursussen. Overeenkomstenrecht, Verbintenissenrecht, Goederenrecht, Burgerlijk 

procesrecht, Bestuursrecht, Rechtsbescherming tegen de overheid, Formeel strafrecht, Materieel 

strafrecht, alsmede de cursussen Juridische vaardigheden 1 en 2. De twee laatste cursussen zijn van 

belang omdat het bij het pleiten niet alleen gaat om een goede toepassing van het materieel en 

formeel recht, maar met name ook argumentatieleer en het opbouwen van een goed betoog van 

essentieel belang zijn. 

- u dient te beschikken over een courante computer met cd-rom en internetaansluiting (zie voor de 

juiste configuratie de cursusbeschrijving in de studiegids) 

- u dient een redelijke kennis te hebben van het werken met Windows en Internet. Als noodzakelijke 

basisvaardigheden worden verondersteld: een e-mail met attachment kunnen versturen, berichten 

kunnen plaatsen en beantwoorden in een besloten discussiegroep, kunnen zoeken op Studienet. 

Wij wijzen u voorts erop dat dit practicum anders is opgebouwd dan andere cursussen. Dit practicum is 

een proeve van bekwaamheid van mondelinge en schriftelijke vaardigheden aan de hand van casus, die 

verschillende rechtsgebieden bestrijken. Deze vaardigheden worden ingebed binnen de context van het 

pleiten. U werkt via het Studienet samen met uw medestudenten en alle opdrachten moeten daarom op 

de juiste tijdstippen zijn afgerond. Ook dient u binnen vooraf aangegeven perioden pleitnotities te 

schrijven. Daarnaast zijn aan deze cursus 4 verplichte bijeenkomsten verbonden. U dient zich dus strikt te 

houden aan het tijdschema van dit practicum. Het tijdschema voor het september- en het februarisemester 

kunt u vinden op de cursussite van deze cursus onder cursusnieuws (in het linkerkantlijnmenu) 

Nadere informatie kunt u krijgen bij Miriam Wigman. 

Data verplichte bijeenkomsten septembersemester 

- maandag 9, dinsdag 10 of vrijdag 13 oktober, van 10.00-18.00 uur: bijeenkomst studiecentrum Utrecht 

- maandag 30 of dinsdag 31 oktober of vrijdag 3 november van 10.00-18.00 uur: bijeenkomst studiecentrum 

Utrecht 

- maandag 8, dinsdag 9 of vrijdag 12 januari 2007, van 10.00-18.00 uur: bijeenkomst studiecentrum Utrecht 

- vrijdag 19 januari 2007, van 11.00-18.00 uur slotbijeenkomst te Heerlen. 

Data verplichte bijeenkomsten februarisemester 

- maandag 12, dinsdag 13 of vrijdag 16 maart, van 10.00-18.00 uur: bijeenkomst studiecentrum Utrecht 

- maandag 26, dinsdag 27 of vrijdag 30 maart, van 10.00-18.00 uur: bijeenkomst studiecentrum Utrecht 

- maandag 11, dinsdag 12 of vrijdag 15 juni 2007, van 10.00-18.00 uur: bijeenkomst studiecentrum Utrecht 

- donderdag 21 juni 2007, van 11.00-18.00 uur slotbijeenkomst te Heerlen. 

Aanmelden 

U kunt zich aanmelden met het formulier dat u vindt op de cursussite van de cursus (onder cursusnieuws) 

en dit, bij voorkeur vóór 1 augustus, te mailen naar miriam.wigman@ou.nl of schriftelijk: 

Open Universiteit Nederland (t.a.v. Miriam Wigman), Postbus 2960, 6401 DL Heerlen, of fax: 045-5762108. 

U ontvangt dan zo spoedig mogelijk een bericht met daarbij (indien u bent geselecteerd) een bevestigingsbrief, 

waarna u zich formeel kunt inschrijven voor deze cursus .


26 


onderwijs – Cultuurwetenschappen 

‘Ik voel me bevoorrecht dat ik dit heb mogen ervaren’ 

Studenten lyrisch over zomerschool Poëzie 

Van 19 tot 24 april 2006 vond in Heerlen de derde zomerschool 

Poëzie plaats. Het onderwerp van deze zomerschool is het analyseren 

van poëziebundels als geheel. In de cursus zitten een aantal 

elementen die in het programma van de faculteit Cultuurwetenschappen 

Open Universiteit niet zoveel aan bod komen zoals een 

aaneengesloten werkweek en het samenwerken met medestudenten 

in groepjes. Ook houdt elke student in deze week een thuis 

voorbereid referaat over één van de behandelde dichters. Als slagroom 

op de taart wonen in het weekend de studenten het Poëziefestival 

Landgraaf bij, waar men alle behandelde dichters in levenden 

lijve kan zien en vooral horen. De zomerschooldocenten drs. 

Dick Disselkoen en dr. Lizet Duyvendak zijn respectievelijk lid en 

voorzitter van het bestuur van de Stichting Poëziefestival Landgraaf 

(SPL). De elf deelnemers, onder wie een senior van 76 jaar, zijn zonder 

uitzondering lyrisch over deze zomerschool.‘Ik voel me bevoorrecht 

dat ik dit heb mogen ervaren’, zegt Mia Bergman. 

Het is zondag. Ik tref de deelnemers in Landgraaf tijdens het festival. 

Beroemde dichters zitten vlakbij op het zonovergoten terras. 

Tom Lanoye, Gerrit Komrij, Eva Gerlach en Gerrit Kouwenaar, om 

maar een paar gevestigde namen te noemen. CW-studente Marjan 

Scheeres omschrijft wat zij en haar groepsgenoten achter de rug 

hebben als een ‘brainwave’:‘Het is onvoorstelbaar wat er in een 

week allemaal bereikt is’. Ook de docenten zijn tevreden. Lizet 

Duyvendak ziet een positieve ontwikkeling tijdens deze zomerschool 

als het gaat om het houden van een referaat. Het is te 

merken dat de laatste jaren deze vaardigheid binnen de Open 

Universiteit meer aan bod komt, bijvoorbeeld tijdens de mentoraatbijeenkomsten. 

Niets dan lof 

De waardering voor de cursus in studiepunten (ECTS) varieerde 

over de drie tot nog toe gehouden zomerscholen, de eerste en deze 

laatste zomerschool zijn één module, de tweede zomerschool leverde 

dubbele studiepunten op doordat deze kon worden ingebracht 

in de bachelorscriptie. De deelnemers verwachten de 100 uren die 

Oud-docent én schrijver Kees ’t Hart draagt voor, samen met dichter Arjen Duinker. 

voor één module staan, ruim te overschrijden; eenmaal thuisgekomen wacht 

hen namelijk nog het werkstuk. De tijd die er voor het programma van de 

afgelopen week was, bleek vaak al wat kort. Zo af en toe voelden sommigen 

zich dan ook wat opgejaagd. Misschien ook wel doordat iedereen er zo van 

genoten heeft. Ik krijg de indruk dat men nog wel een weekje wil doorgaan. 

Ook al liepen op de vrijdag een aantal op het tandvlees. Ook de docenten klaren 

deze klus met plezier en grote inzet. Van de studenten niets dan lof over 

de begeleiding. 

Je zou zeggen dat deze zomerschool een onbezorgde toekomst tegemoet 

gaat. Maar dat is nog maar zeer de vraag, volgens Dick Disselkoen. Om te 

beginnen loopt het aantal studenten terug. Dit aantal (elf ) is eigenlijk al aan 

de krappe kant om zo’n onderneming ook financieel haalbaar te maken en de 

extra cursuskosten voor de deelnemer, die daarnaast ook moet zorgen voor 

een week onderdak, zijn nu al een belemmering voor sommigen. En dat terwijl 

er juist wellicht wel hogere eisen, qua voortraject, aan de deelnemers gesteld 

zouden moeten worden. Ook de dubbelfuncties bij de Open Universiteit en 

SPL zijn niet eeuwigdurend. 

Een aantal studenten maakt ondertussen van de mogelijkheid gebruik contact 

te leggen met ‘hun’ dichter. Bundels worden gesigneerd, vragen gesteld, mailadressen 

uitgewisseld. Het was een zware week en morgen volgt nog een cursusdag, 

maar nu wordt er volop en ontspannen genoten. Men praat nog wat 

na over de genomineerden voor de Jo Peters PoëziePrijs die de avond voorafgaand 

aan het festival is uitgereikt. Daar waren de meeste studenten ook bij. 

Deze prijs voor debuterende dichters ging naar Jan-Willem Anker, die als winnaar 

ook mag komen voorlezen op het festival. Van hem zullen we in de toekomst 

waarschijnlijk nog meer horen. Van de zomerschool Poëzie ook? 

Marga Mulder 

Poëzieliefhebbers bij de boekenstand van Boekhandel De Tribune 

Kijk voor meer informatie op: http://www.poeziefestival.nl.



27 

onderwijs – Psychologie 

Psychologisch onderzoek, gesneden koek? 

‘Is psychologisch onderzoek, gesneden koek?’ aldus de bijna retorische vraag die hoogleraar René van Hezewijk, 

decaan van de faculteit, zijn gehoor voorlegde tijdens de landelijke studentendag Psychologie op 8 april in Utrecht. 

Zo’n 100 studenten waren op dit thema afgekomen, overwegend gevorderde studenten, al of niet bezig met hun 

scriptie. Of ze naar huis zijn gekeerd met een ruimhartig ‘ja’ op de centrale vraag? De studentendag heeft hen zeker 

op weg geholpen met snijden... 

Volgens keynote speaker prof. dr. Van Hezewijk 

is psychologisch onderzoek allerminst gesneden 

koek. In zijn rede “Onderzoek in de psychologie: 

eerste natuur, tweede natuur en de logica van 

de situatie” kwamen de wetenschapfilosofische 

voetangels en klemmen van het doen van 

psychologisch onderzoek ruim aan de orde. 

Zo kunnen psychologen moeilijk in de hoofden 

van mensen kijken om te zien wat ze denken, 

waardoor ze dus afhankelijk zijn van het gedrag. 

Dat gedrag blijkt vervolgens niet zozeer het gevolg 

van bewuste motieven van mensen maar 

voor een groot deel bepaald door de genen (de 

eerste natuur), diep ingesleten gewoonten (de 

tweede natuur) en de situatie. 

Niet alleen meten 

Niet zo bemoedigend voor de studenten dus. 

Wat wel opvallend was, dat René van Hezewijk 

benadrukte dat psychologisch onderzoek niet 

alleen meten is. Meten is slechts een middel tot 

het doel. Desalniettemin zullen studenten die 

onderzoek willen gaan doen, dat wat anders 

zien. Onderzoek is aanzienlijk méér gesneden 

koek als hetgeen je wilt onderzoeken goed uit 

te drukken is in bekende psychologische termen 

én er een goed meetinstrument voor bestaat. 

Gelukkig waren er ‘s middags bemoedigender 

verhalen te horen. Onderzoekers en studenten 

presenteerden hun onderzoek. Met vaart en 

enthousiasme werden de theoretische uitgangspunten, 

methoden en technieken en vooral de 

leuke resultaten uit de doeken gedaan. Hobbels 

en hindernissen zoals te weinig respondenten 

op vragenlijsten en soms matige scriptiebegeleiding 

kwamen slechts zéér zijdelings aan de 

orde zodat het leek alsof alles van een leien 

dakje was gelopen. Rondom de programmaonder-delen 

presenteerden diverse onderzoekers 

van de Open Universiteit hun onderzoek door 

middel van posters. Een ideale gelegenheid om 

eens te bekijken wat de scriptiethema’s zijn. 

Psychologiestudenten zijn namelijk niet meer 

vrij in hun onderwerpkeuze; men moet aansluiten 

bij onderzoeksthema’s waarvoor de 

Open Universiteit zelf (ook) deskundigheid in 

huis heeft. Daar staat tegenover dat de onderwerpen 

zéér divers zijn: van cyberpesten tot 

conflictbemiddeling op basisscholen, van onderzoek 

naar de interactie tussen moeder en kind 

tijdens de eerste hapjes vaste voeding tot manieren 

om ouderen aan het bewegen te krijgen. 

Diverse begeleiders stonden bij de posters zo 

dat er meteen persoonlijk kennisgemaakt kon 

worden en van gedachten kon worden gewisseld 

over mogelijke onderzoeken. 

Nuttig boekje 

Ter afsluiting kregen alle studenten het boekje 

Psychologisch onderzoek: gesneden koek? waarin 

alle lezingen van de sprekers zijn samengevat 

én alle scriptieonderwerpen staan opgesomd en 

toegelicht. Voor mensen die aan hun masterfase 

toe zijn, een buitengewoon nuttig boekje dat, 

zolang de voorraad strekt, besteld kan worden 

bij de onderwijscoördinator van de faculteit, drs. 

Nanda Boers: nanda.boers@ou.nl. Psychologisch 

onderzoek blijkt hoe dan ook geen gesneden 

koek, maar deze studentendag heeft de studenten 

zeker op weg geholpen met snijden. 

Marijke te Hennepe 

Doe mee aan de pilot van de cursus Inleiding in de psychologie 

Ontvang het nieuwste studiemateriaal, studeer in 

eigen tijd en eigen tempo en maak gebruik van 

een nieuwe digitale leeromgeving (met persoonlijk 

studieadvies). 

Vanaf 15 september 2006 kunt u kiezen voor 

volledige vrijheid bij de aanvang van uw studie 

Psychologie. De cursus Inleiding in de psychologie 

wordt, naast de gebruikelijke vorm met 

begeleide bijeenkomsten in het startpakket, 

aangeboden vanuit een nieuwe digitale leeromgeving 

waarin u de studievolgorde van de verschillende 

cursusonderdelen zelf kunt bepalen. 

Dit betekent dat het niet noodzakelijk is om bij 

hoofdstuk 1 te beginnen en bij hoofdstuk 18 te 

eindigen. U kiest zelf waar u gaat beginnen en u 

krijgt op grond van uw kenmerken en afgeronde 

studietaken steeds een persoonlijk advies 

voor het volgende hoofdstuk. Na afloop van dit 

traject doet u een schriftelijk mc-tentamen. De 

tentamendata zijn 24 januari, 18 april, 27 juni en 

29 augustus 2007. De pilot start op 15 september 

2006, inschrijven kan vanaf 1 juli 2006. 

Doet u mee aan deze pilot, dan is er voor u 

een aantal voordelen. U ontvangt het nieuwste 

materiaal, u maakt kennis met een nieuwe digitale 

leeromgeving ‘Moodle’, én u krijgt de 

mogelijkheid van gepersonaliseerd advies. 

De advisering binnen de cursus Inleiding in 

de psychologie wordt ontwikkeld binnen het 

innovatieproject ISIS: Individualized Support 

In Sequencing en heeft tot doel dat studenten 

zelf op basis van hun eigen behoeften en voorkeuren 

de meest ideale leerweg kunnen bepalen 

en volgen. 

Iedereen die zich voor deze nieuwe vorm van de 

cursus Inleiding in de psychologie inschrijft, ontvangt 

cursusmateriaal in de vorm van een tekstboek 

en een digitaal werkboek. Let op: als u 

wenst deel te nemen aan de bijeenkomsten in 

de studiecentra, dan dient u zich in te schrijven 

voor het ‘Startpakket’. Als u zich inschrijft voor 

de pilot én u bestelt tenminste 1 extra cursus, 

dan is uw bestelling een ‘Studiepakket’.


28 


onderwijs – Informatica 

OTO zoekt weer nieuwe tijdelijk medewerkers per 1 september 2006 

OTO is een virtueel bedrijf (2001). Maar OTO is ook de virtuele leer- en werkomgeving van de cursus Ontwerpproject (T61317) van de faculteit 

Informatica van de Open Universiteit Nederland. OTO zoekt opnieuw studenten voor het vormen van teams. Deze zullen per 1 september 2006 

van start gaan. Heb je belangstelling om deel te nemen, solliciteer dan! 

OTO voert als bedrijf ICT-projecten uit bij organisaties 

waarbij het veranderen van bedrijfsprocessen 

en informatiesystemen een centrale rol 

speelt. Belangrijk daarbij is de onderlinge afstemming 

tussen het bedrijfsproces en het informatiesysteem. 

De projecten worden door studenten in 

de bachelorfase van de studie Informatica in 

teamverband uitgevoerd. Gedurende de uitvoering 

van het project worden studenten tevens 

gecoacht op hun gedragscompetenties, een 

onmisbaar aspect van het academisch werk van 

de academische informaticus. Meer informatie 

over de cursus Ontwerpproject is te vinden op de 

betreffende cursussite van Studienet, óf bij studieaanbod 

(http://www.studieaanbod). 

Heb je belangstelling om deel te nemen, solliciteer 

dan bij OTO op de internetsite van OTO: 

http://www.open.ou.nl/otonet. 

Je kunt ook een mailtje sturen naar: 

- Cecile Crutzen, directeur OTO: 

cecile.crutzen@ou.nl 

- Paul Oord, projectmanager OTO: 

paul.oord@ou.nl. 

In de eerdere Modulairs stonden aardige 

bijdragen over OTO: 

- Modulair 9 (juli 2004), pagina 10 

- Modulair 5 (februari 2006), pagina 13 

onderwijs – Managementwetenschappen 

Lezing “Inspirerend leiderschap” van prof. Korsten 

Op vrijdagmiddag 23 juni verzorgt prof. dr. Arno Korsten, hoogleraar bestuurskunde, in studiecentrum 

Utrecht een lezing voor de studentenvereniging Emergo over “Inspirerend leiderschap 

in de risicomaatschappij”. Alle leden van Emergo en alle overige studenten van managementwetenschappen 

zijn hierbij van harte welkom. De lezing begint om 14.00 uur. 

Aanmelden (met studentnummer) kan tot 14 juni via: froukje.devries@ou.nl. 

Onder de gelijknamige titel als de lezing verscheen 

eind december 2005 een nieuw boek van 

de hand van Korsten en burgemeester van 

Maastricht, drs. Gerd Leers. Veel burgers accepteren 

hun bestuur niet langer als een vanzelfsprekendheid. 

Vertrouwen winnen en vasthouden 

wordt daarom een opdracht. De oorzaak voor 

afgenomen vertrouwen ligt deels in niet voldoende 

doordacht centraal beleid en ingrepen in 

bestaande zekerheden. Ook de bestuursstijl doet 

ertoe.‘Nederland is gediend met inspirerend 

bestuurlijk leiderschap gericht op resultaat’ aldus 

de auteurs die dit profiel verder uitwerken: bevlogen 

en oorspronkelijke ‘verhalen’ over de toekomst 

kunnen bieden; een open houding communiceren, 

goed omgaan met de media, verbinden, 

een uitweg bieden en consequent zijn; 

bovenal moet een leider organiseren dat de 

voortekenen van verandering tijdig in beeld 

komen. Aldus vormt het boek een pleidooi voor 

bestuurlijk management van strategische verrassingen. 

Voor bestuurders met lef, die creativiteit 

durven organiseren en afkoersen op innovatie. 

Korsten is tevens hoogleraar aan de Universiteit 

Maastricht en lid van de Raad voor het Openbaar 

Bestuur, het adviesorgaan voor regering en parlement. 

Oproep nieuwe leden 

Opleidingscommissie 

Bachelor 

Binnen de huidige Facultaire opleidingscommissie 

van de bacheloropleiding Management, organisatie 

en bestuur zijn twee vacatures ontstaan 

voor student-leden. De commissie bestaat uit 

enkele docenten en studenten en vergadert 

gemiddeld drie keer per jaar over (de inhoud 

van) de opleiding, de organisatie en de kwaliteit 

van het onderwijs. De reiskosten van de leden 

worden vergoed. Studenten die veel bachelorcursussen 

hebben afgerond, komen als eersten 

in aanmerking. Indien u belangstelling hebt om 

lid te worden van deze commissie, kunt u contact 

opnemen met mw. Susan Meijer: 

susan.meyer@ou.nl, tel. 045-5762465.



29 

onderwijs – Natuurwetenschappen 

Nieuwe cursus 

Organismen in hun omgeving: toxicologie en afweersystemen 

Vanaf 1 september 2006 is de nieuwe cursus Organismen in hun omgeving: toxicologie en afweersystemen 

(N42112) beschikbaar. De cursus is gericht op het verwerven van kennis over de basisprincipes van 

natuurlijke en immuunafweer (deel A) en toxicologie (deel B). Verder wordt er ook een relatie gelegd tussen 

deze basisprincipes en het analyseren van complexe praktijksituaties. Daarbij kan onderscheid 

gemaakt worden tussen het humane systeem (deel C) en het ecosysteem (deel D). 

Proeftoets Ecosystem 

Assessment Management 

Oproep voor proeftoets voor de nieuwe 

cursus Ecosystem Assessment Management. 

Deze cursus gaat de oude cursus 

Natuur en milieu in oecologisch perspectief 

vanaf medio 2007 vervangen. 

Studenten die geïnteresseerd zijn om mee 

te doen met de proeftoets kunnen contact 

opnemen met Joop de Kraker 

(joop.dekraker@ou.nl). 

Deel A behandelt afweer op het niveau van organismen. Het accent ligt op afweerstrategieën in grote lijnen, 

niet op een gedetailleerde beschrijving van de processen. Deel B geeft een overzicht van toxicologische 

basismechanismen en een introductie op de toepassingen: Nutritional Toxicology, Ecotoxicology and 

Risk assessment and Regulation. Deel B vormt de basis voor zowel de humane toxicologie (deel C) als de 

ecotoxicologie (deel D). Er kan een keuze gemaakt worden, afhankelijk van het gekozen profiel binnen de 

bachelor, uit deel C voor de major Gezondheid of deel D voor de major Natuurwetenschappen. 

Deel C richt zich op het humane cytochroom P450 systeem en het humane immuunafweersysteem in 

relatie tot stoffen die het milieu kunnen vervuilen en/of in voedsel problematisch kunnen zijn. Dit blok is 

gebaseerd op een aantal recente wetenschappelijke artikelen over deze onderwerpen. Daarbij wordt aandacht 

besteed aan de verschillen die er kunnen optreden in het functioneren van beide systemen. Deze 

verschillen kunnen een genetische achtergrond hebben, terug te voeren op verschillende leeftijdsfases 

(kinderen, volwassenen, ouderen) en de persoonlijke geschiedenis van individuen (allergieën, hygiëne 

hypothese). Ook komt de complexiteit waarvan sprake kan zijn bij blootstelling aan vervuiling aan de 

orde. Deel D richt zich op ecotoxicologie en milieueffecten. De in deel B behandelde algemene principes 

worden aan de hand van een viertal casussen verder uitgediept. Aspecten die daarbij aan de orde komen, 

zijn ecosystemen als geheel, effecten op populaties, voedselketeneffecten (biomagnificatie), 

synergisme/antagonisme, compartimentsmodellen en biomonitoring. 

De nieuwe cursus is gebaseerd op de huidige cursussen N09221 Algemene Toxicologie, N17211 

Afweersystemen: bouw, functie en verstoring en N03311 Ecotoxicologie. Voor de drie cursussen kun je 

nog inschrijven tot 15 september 2006. De laatste tentamenmogelijkheid voor deze cursussen is op 15 

september 2007. 

NW-symposium 2006 - Biodiversiteit 

De mens speelt een belangrijke - zo niet overheersende 

- rol in het ecosysteem aarde. Het 

totale gewicht van de huidige menselijke populatie 

vormt weliswaar een klein deel van de totale 

biomassa op aarde, minder dan een tienduizendste, 

maar naarmate er meer woudreuzen 

sneuvelen, groeit dat aandeel in hoog tempo. 

Gerekend als fractie van de totale ‘dierlijke’ biomassa 

op aarde zit de mens al op 5%. Samen 

met de koeien, varkens, kippen en ander vee 

voor de menselijke voedselproductie wordt het 

aandeel ongeveer een kwart, of zelfs de helft als 

rivieren, meren, zeeën en oceanen buiten 

beschouwing blijven. Het is onwaarschijnlijk dat 

enige andere soort in de geschiedenis van het 

leven zo’n invloed heeft gehad op de biosfeer. 

Vandaar dat biodiversiteit een hot item is. 

Biodiversiteit staat daarom centraal op het NWsymposium 

dat op 4 november 2006 in Utrecht 

wordt gehouden. Het is niet onze bedoeling om 

een ‘discovery-achtige’ beschrijving te geven van 

de ‘schatkamers’ van bijvoorbeeld het koraalrif. 

We willen biodiversiteit vooral belichten vanuit 

de hoeken die voor een milieukundige interessant 

zijn. Allereerst is dat natuurlijk de invloed 

van de mens. Daarnaast zijn milieukundigen 

geïnteresseerd in de betekenis van biodiversiteit, 

waaronder de functies voor de mens. De derde 

invalshoek heeft een breder tijdsperspectief en 

gaat over het begrip van duurzaamheid voor ecosystemen, 

die, in een (lange termijn) geschiedenis 

ook zonder de mens, vol dynamiek zijn geweest. 

De lezingen met een aansluitende paneldiscussie 

vinden plaats in een stijlvolle zaal, namelijk 

het gerestaureerde auditorium van het Pharmacologisch 

Laboratorium uit 1927. Deze zaal ligt 

in de onmiddellijke omgeving van het studiecentrum 

Utrecht. Het adres is: Bedrijvencentrum 

Vondelparc II, Vondellaan 74-172, dezelfde straat 

als het studiecentrum, een paar honderd meter 

in oostelijke richting en dan om de hoek, net 

voorbij het glaspaleis van het Grafisch Lyceum. 

Lunch, middag-workshops, huldiging van studenten 

die een diploma haalden en borrel zullen 

plaatsvinden in het studiecentrum. Reserveer 

in ieder geval de vierde november, want 

het wordt een bijzondere dag! 

Aanmelden kan via de website van de faculteit 

Natuurwetenschappen (www.ou.nl); vandaar doorlinken 

naar Nieuws/NW-symposium 2006.


30 


tentameninfo 

In deze rubriek staan wijzigingen van tentamendata, 

tentamenvorm en toegestane hulpmiddelen 

Deze wijzigingen kunnen het gevolg zijn van nieuwe cursussen, 

uit roulatie genomen cursussen of cursussen die in/uit sys 

zijn gegaan. De aanvullingen en wijzigingen borduren voort 

op cursus- en/of tentameninformatie die is opgenomen in de 

studiegids en/of de cursussite. De nieuwe informatie wordt telkens 

één keer herhaald, dus noteer belangrijke 

wijzigingen in uw agenda! Sys-tentamens worden altijd in 

het studiecentrum afgenomen. Een aanmelding voor een 

sys-tentamen kunt u sturen naar het studiecentrum waar u dit 

sys-tentamen wilt afleggen. 

Alleen studenten die in het buitenland een sys-tentamen maken 

of studenten die behoren tot speciale categorieën (handicap of 

detentie) kunnen hun sys-aanmelding sturen naar de afdeling 

Tentaminering en certificering in Heerlen. 

Hetzelfde geldt voor sys-inzages. Ook de verzoeken tot inzage 

moeten worden gezonden naar het studiecentrum waar de 

student inzage wil plegen. Deze verzoeken moeten binnen 

twee weken na de datum van de voorlopige tentamenuitslag 

bij het studiecentrum zijn ontvangen. Verzoeken die na afloop 

van deze termijn worden ontvangen, worden niet meer 

behandeld. De daadwerkelijke inzage vindt daarna plaats. 

Aanmeldtermijnen Reguliere tentamens en 

sluitingsdata 

De aanmeldtermijnen voor reguliere tentamens zijn langer 

dan voor sys-tentamens. U vindt deze op de website studieaanbod.ou.nl/tentamens.htm. 

Sluitingsdata van de tentamenperiode: 

- 28-8 t/m 30-8-2006, sluitingsdatum 2-8-2006, 


- 22-1 t/m 24-1-2007, sluitingsdatum 20-12-2006, Let op: de 

sluitingsdatum is 1 week vervroegd i.v.m. de kerstvakantie! 



- 27-8 t/m 29-8-2007, sluitingsdatum 1 augustus 2007. 

Aantal tentamendagen/-avonden in studiejaar 2005-2006 

ongewijzigd 

De Commissie voor de examens is in het tentamenrooster van 

het nieuwe studiejaar 2005-2006 wederom uitgegaan van drie 

tentamenavonden per tentamenronde en heeft besloten om 

het aantal van drie tentamenavonden te handhaven. Bij dit 

besluit hebben de volgende overwegingen o.a. een rol gespeeld: 

1. Het terugbrengen van het aantal openingsuren van de 

studiecentra. 

2. Het aantal reguliere tentamens per tentamenavond was bij vijf 

tentamenavonden laag. Naar verwachting zal het aantal regulier 

schriftelijke tentamens nog verder afnemen door het beperken 

van het aantal cursussen en door het feit dat steeds meer cursussen 

via sys dan wel met een opdracht afgenomen worden. 

3. Er zijn formeel bij de Commissie voor de examens resp. 

Service en informatie tot op heden weinig klachten binnengekomen. 

Gebleken is dat deze klachten pas tot problemen 

leiden als een student voor twee cursussen twee keer zakt. 

4. Ook is naar voren gekomen dat de problemen zich voordoen 

bij die faculteiten, waar relatief weinig tentamens via sys 

getentamineerd worden. 

5. De Commissie voor de examens hanteert een hardheidsclausule 

voor die studenten die gehinderd worden in hun studievoortgang 

door het hanteren van drie tentamenavonden. 

Hier wordt per geval nagegaan of er een en zo ja welke oplossing 

mogelijk is. Het gaat dan om klachten van studenten die 

aantoonbaar in de problemen komen door de teruggang naar 

drie tentamenavonden en die dus niet te wijten zijn aan de 

eigen planning. 

Afgesproken is dat deze klachten via Service en informatie 

lopen. Daar wordt eerst nagegaan welke andere mogelijkheden 

de student kan benutten. 

Uitzondering op besluit inzake zakrekenmachines 

Alle typen zakrekenmachines zijn op tentamens toegestaan. 

Dit betekent dat het onderscheid in programmeerbare en 

niet-programmeerbare zakrekenmachines is vervallen. 

Inmiddels is gebleken dat bij een aantal cursussen de tentaminering 

nog niet aan dit besluit is aangepast. Daarom is besloten 

om voor de volgende cursussen een uitzondering te 

maken en uitsluitend geen programmeerbare zakrekenmachine 

toe te staan totdat de tentamens zijn aangepast en dit in 

Modulair of anderszins medegedeeld is. Omdat het merendeel 

van de studenten wellicht reeds beschikt over een niet-programmeerbare 

zakrekenmachine (in de cursus geadviseerd) 

verwacht de Commissie voor de examens op dit punt geen 

problemen. 

De uitzondering geldt voor de cursussen: 

T07121 Discrete wiskunde A 

T08121 Continue wiskunde 1 

T33121 Discrete wiskunde B. 

Tentamendata uitlopende cursussen 

Met klem adviseren wij studenten kennis te nemen van de 

nadere informatie omtrent cursussen die uit het onderwijsaanbod 

zijn genomen (dan wel gereviseerd) en waarvan de laatste 

tentamenmogelijkheid plaatsvindt in het academisch jaar 

2005-2006. Deze vindt u achterin de studiegids onder het 

hoofdstuk Tentamendata uitlopende cursussen en niet in 

Modulair. Alleen aanvullingen hierop worden vermeld in de 

rubriek van de Commissie voor de examens in Modulair.Deze 

informatie vindt u ook op Studienet. 

Correctie artikel Tentaminering in het buitenland (Modulair 

nr. 5, februari 2006, pagina 20-21) 

In het artikel wordt gesteld dat de tentamenaanmelding van 

studenten die buiten Nederland of Vlaanderen tentamens 

afleggen uiterlijk acht weken voor de geplande tentamendatum 

door de afdeling Tentaminering en certificering moet zijn 

ontvangen. Dat is niet juist. De aanmelding dient uiterlijk acht 

weken vóór aanvang van de tentamenperiode waarin het tentamen 

wordt afgenomen te zijn ontvangen. 

Cultuurwetenschappen 

C01221 Wetenschapsleer 

De vorm van het tentamen bestaat sinds 10 april 2006 niet 

langer uit een aantal open vragen, maar uit veertig meerkeuzevragen. 

C02222 Literaire cultuur 

In de studiegids 2005-2006 zijn onjuiste tentamendata gepubliceerd 

voor deze cursus. Op pagina 27 en 33 staat genoemd 

dat de komende data 26 juni en 28 augustus 2006 zijn. Dat is 

niet juist. De juiste data zijn: 12 april en 26 juni 2006. 

C12112 Inleiding letterkunde 

In tegenstelling tot eerdere berichtgeving is de laatste inleverdatum 

van de opdracht ma 3 juli 2006. 

C12122 Inleiding letterkunde 

Abusievelijk is in de studiegids 2005-2006 een tentamendatum 

voor deze cursus niet opgenomen. De data waarop de cursus 

nog wordt getentamineerd zijn 26 juni en 28 augustus 2006. 

C45121 Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen, deel 2 

Sinds 1 februari 2006 in sys. Tegelijkertijd is deze cursus op 1 

februari 2006 uit de roulatie genomen. De laatste mogelijkheid 

om het sys-tentamen af te leggen is 31 januari 2007. 

C44112 Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen 

Sinds 1 januari 2006 in sys. 

Informatica 

T28131 Inleiding informatica 

Sinds 1 mei 2006 in sys. De resterende reguliere tentamendata 

komen hiermee te vervallen. 

T36121 Communicatietechnologie 

Sinds 1 februari 2006 in sys. 


B08211 Inleiding strategie 

Sinds 1 mei 2006 in sys. De reguliere tentamendata komen 

hiermee te vervallen. 

B32211 Supply chain management 

De wijze waarop deze cursus wordt getentamineerd verandert 

met ingang van 1 september 2006. Vanaf dat moment bestaat 

het tentamen uit een sys-tentamen met open vragen. In afwijking 

van de sys-tentaminering geldt voor deze cursus een 

andere procedure voor de aanmelding. Bovendien kan het systentamen 

slechts in een beperkt aantal studiecentra worden 

afgelegd: Groningen, Utrecht, Den Haag, Heerlen en Gent. 

Raadpleegt u voor uitgebreidere informatie de cursussite op 

Studienet. 

B26121 Productiemanagement 



E10131 Introductie financial accounting 



E34112 Economie voor niet-economen 

Sinds 1 maart 2006 in sys. 

E34322 Financial accounting 

Bij het tentamen mocht reeds gebruik worden gemaakt van 

een zakrekenmachine. Vanaf heden is een wettenbundel ook



COLOFON 

31 

Sys-tentamentijden studiecentra 

Modulair verschijnt in een oplage van 30.000 exemplaren 

en wordt uitgegeven door de afdeling 

Voorlichting, Service en Informatie van de Open 

Universiteit Nederland ISSN 0920-2560. Studenten 

en alumni krijgen het blad toegestuurd. Voor 

personeel wordt het verspreid via de secretariaten. 

Via internet wordt ook een digitale versie van 

Modulair aangeboden: www.ou.nl/modulair 

toegestaan. Bij de wettenbundel wordt 

bedoeld het Burgerlijk Wetboek. Een wetten- 

do 13.30-16.30/18.00-21.00 uur 

za 10.00-13.00 uur (oneven weken). 

do 14.00-17.00/18.30-21.30 uur, 

vr 09.30-12.30 uur. 

Hoofd- en eindredactie 

Frans Bogaert 

bundel waar ook overig publiek- en privaatrecht 

is opgenomen is ook toegestaan. Niet 

Studiecentrum Den Haag 

telefoon: 070-3614701 

Provinciaal steunpunt Zeeland 

telefoon: 0118-489714 

Bureauredactie 

Nicolle Delnoy, Romy Ewoldt 

toegestaan zijn RJ-bundels en dergelijke. U 

mag bij het tentamen geen gebruik maken 

ma 17.30-20.30 uur, 

wo 17.30-20.30 uur, 

vr 09.00-12.00 uur. 

Studiecentrum Zwolle 

Redactiesecretariaat 

Nicolle Delnoy 

van het handboek en het werkboek. 


N12211 Remote sensing: basics and environmental 

applications 

Vanaf 1 augustus 2006 is het tentamen een 

openboektentamen. Met ingang van die 

do 14.30-17.30 uur, 

za 09.30-12.30 uur. 

Provinciaal steunpunt Drenthe 

telefoon: 0591-853265 

di 14.00-17.00 /18.00-21.00 uur, 

wo 14.00-17.00/18.00-21.00 uur, 

do 09.30-12.30 uur, 

telefoon alg.: 038-4297610 

wo 14.00-17.00/19.00-22.00 uur, 

za 10.00-13.00 uur. 

Vlaanderen 

Studiecentrum Antwerpen 

telefoon: 032-204771 

Teksten 

Marijke te Hennepe, Fred Meeuwsen, Chester 

Bogaardt, Frans Bogaert, Paul Troost, Suzanne 

Geurts, Maddy Rothkranz, Marga Mulder, Celine 

Ermans, Frans van Hout 

Grafisch ontwerp 

Els Gulpen Heerlen i.s.m. Grafisch centrum OUNL 

datum mag u tijdens het tentamen naast 

een zakrekenmachine gebruikmaken van willekeurig 

welk cursusmateriaal van de Open 

vr 09.30-12.30 uur. 

Studiecentrum Eindhoven 

telefoon: 040-2472901 

di 13.00-16.00 uur, 

wo 09.30-12.30 uur, 

do 18.00-21.00 uur. 

Fotografie 

Peter Strelitski (cover), Marcel van Hoorn, 

Jeannette Schols, Erwin Koenen, Wim Smeets 

Universiteit Nederland (desgewenst voorzien 

van aantekeningen en opmerkingen), evenals 

di 13.30-16.30 uur, 

do 18.15-21.15 uur, 

Studiecentrum Brussel 

telefoon 026-293784 

Druk 

Alfabase, Alphen aan den Rijn 

ander dan OUNL-materiaal zoals losse aantekeningen 

en samenvattingen. 

Psychologie 

S13111 Onderzoekspracticum kwantitatieve 

data-analyse 

De tentamenvorm van de cursus wijzigt met 

ingang van 1 september 2006: om het certificaat 

te ontvangen dient u naast het regulier 

schriftelijk tentamen ook de bijzondere 

verplichting met een voldoende te hebben 

afgerond. 

S26212 Psychologie van arbeid en gezondheid 

Sinds 18 april 2006 in sys. De reguliere tentamenmogelijkheid 

van 27 juni 2006 komt 


S33321 Inleiding in de seksuologie 

za 09.15-12.15 uur. 

Studiecentrum Enschede 

telefoon: 053-4871680 

do 18.30-21.30 uur, 

vr 09.30-12.30. 

Provinciaal steunpunt Friesland 

telefoon: 058-2159019 

wo 18.00-21.00 uur, 

do 14.00-17.00/18.00-21.00 uur, 

za 09.30-12.30 uur. 

Studiecentrum Groningen 

telefoon: 050-3138300 

di 18.30-21.30 uur, 

do 14.30-17.30 uur, 

za 10.30-13.30 uur. 

Studiecentrum Nijmegen 

telefoon: 024-3612000 

do 13.00-16.00 uur. 

Studiecentrum Diepenbeek 

telefoon: 011-268162 

wo 13.30-16.30 uur, 

za 09.30-12.30 uur. 

Geen sys-tentamens op za 10-6 en wo 

21-06-2006. 

Let op: in de maanden juli, augustus en 

september gelden afwijkende sys-tentamentijden: 

wo 13.30-16.30 uur 

vrij 9.30-12.30 uur. 

Studiecentrum Gent 

telefoon: 09-2648564 

ma 18.00-21.00 uur, 

wo 13.30-16.30 uur, 

vr 09.30-12.30 uur. 

Papier 

Terrapress mat 80gr 

Advertenties 

Jetvertising 

Laan van Zuidhoorn 37 

2289 DC Rijswijk 

telefoon: 070-3990000 

fax: 070-3902488 

e-mail: rob@jetvertising.nl 

Algemene inlichtingen 

Service en informatie 

telefoon: 045-5762888 

– maandag: 10.00-21.00 uur 

– dinsdag tot en met donderdag: 

09.00-21.00 uur 

– vrijdag van 09.00-16.30 uur 

– zaterdag van 10.00-12.30 uur. 

U kunt ook onze internetsite bezoeken: 

www.ou.nl/vragen 

Sinds 15 januari 2006 in sys. 

Nederland 

Studiecentrum Alkmaar 


di 18.00-21.00 uur, 

wo 14.00-17.00 uur, 

do 18.00-21.00 uur, 

za 09.30-12.30 uur. 

Studiecentrum Amsterdam 


telefoon sys: 020-5788429 

di 18.30-21.30 uur, 

wo 18.30-21.30 uur, 

do 18.30-21.30 uur, 

vr 09.30-12.30 uur. 

Studiecentrum Parkstad Limburg 

telefoon: 045-5762100 

di 13.30-16.30/18.30-21.30 uur, 

wo 13.30-16.30/18.30-21.30 uur 

vr 09.30-12.30 uur. 

Studiecentrum Rotterdam 

telefoon: 010-2771480. 

ma 18.00-21.00 uur, 

Let op: geen sys-tentamens van 10 juli 

tot en met 30 juli 2006. 

Studiecentrum Kortrijk 

telefoon: 056-246139 

di 18.15-21.15 uur. 

Studiecentrum Leuven 

telefoon: 016-327737 

do 18.00-21.00 uur. 

In alle studiecentra géén sys-tentamens 

tijdens feestdagen. 

Redactieraad 

Modulair en e-Modulair worden redactioneel 

bewaakt binnen de uitgangspunten zoals 

geformuleerd door de Redactieraad Modulair. 

Leden: voorzitter Koos Baas, ing. (Informatica); 

drs. Nanda Boers (Psychologie); Frans Bogaert 

(Voorlichting, service en informatie); drs. Dick 

Disselkoen (Cultuurwetenschappen); drs. John 

Dohmen (Rechtswetenschappen); drs. Nelleke 

Eelman (studiecentra/steunpunten); drs. Maaike 

Hendriks (OTEC); Bernadette Kop (Ondernemingsraad/Studentenraad); 

drs. Max van Luik 

(Managementwetenschappen); Henny Schut 

(Marketing en communicatie); Michiel Vergeest 

(Natuurwetenschappen) 

ma 18.30-21.30 uur, 

di 14.00-17.00/18.30-21.30 uur, 

do 14.00-17.00 (elke week) /18.30-21.30 uur 

(even weken), 

za 10.00-13.00 uur. 

Studiecentrum Breda 

di 18.00-21.00 uur, 

wo 14.00-17.00 uur, 

do 14.00-17.00 uur, 

za 09.00-12.00 uur (oneven weken). 

Studiecentrum Utrecht 

telefoon: 030-2511827 

Redactieadres 

Valkenburgerweg 177 

Postbus 2960, 6401 DL Heerlen 

telefoon: 045-5762670 

fax: 045-5762766 

e-mail: modulair.redactie@ou.nl, 

internet: www.ou.nl/modulair 


ma 14.00-17.00/18.30-21.30 uur, 

ma 18.00-21.00 uur, 

di 14.00-17.00 uur,


afgestudeerden 

Cultuurwetenschappen 

Wo bacheloropleiding, Algemene 

cultuurwetenschappen 

dhr. G.G.J. Bloem (BA),‘s-Gravenhage 

Scriptie: Vergelijking van de receptie 

van bekroonde jeugdboeken in 

1954 en 2005. 

Wo-opleiding, Algemene cultuurwetenschappen 

dhr. Th. A. Ellerman (drs.), Heeswijk- 

Dinther 

Scriptie: De geschiedenis van het 

gilde Sint-Willebrordus uit 

Heeswijk.Traditie en Vernieuwing. 

dhr. A.P.G.A. Schobben (drs.), 

Brunssum 

Scriptie: Kerkbouwer Alfons 

Boosten (1893-1951). Rol en 

betekenis van Alfons Boosten als 

kerkbouwer gedurende het interbellum 

in de provincie Limburg. 

Informatica 

Wo masteropleiding Technical 

informatics 

dhr. L.M. Klaverdijk (MSc), Maassluis, 

technisch afstudeerrichting 


Wo-masteropleiding Accounting and 

Finance 

dhr. P.C. den Heijer (MSc), 

‘s Gravenzande 

Afstudeeropdracht: Zijn controllers 

in te delen in groepen op basis van 

hun activiteiten? Twee gevalstudies 

bij productiebedrijven. 

Wo-masteropleiding Strategy and 

Organization 

dhr. M. Janse (MSc), Bergschenhoek 

Afstudeeropdracht: Level of 

Change. Een onderzoek naar de differentiatie 

in weerstand tegen 

organisatieveranderingen. 

Wo-opleiding Bedrijfswetenschappen 

dhr. O.A. Beck (drs), Heerhugowaard, 

afstudeerrichting bedrijfsprocessen 

en informatietechnologie 

Afstudeeropdracht: 

Softwareontwikkeling. Onderzoek 

naar een instrument voor Daxx om 

routinematig softwarekwaliteit te 

meten. 

dhr. J.G. Bonnema (drs), 

Leeuwarden, afstudeerrichting 

strategie en organisatie 

Afstudeeropdracht: Succescriteria 

voor samenwerking bij kleine en 

middelgrote gemeenten in Nederland. 

Hoe één van de belangrijkste 

strategische opties voor gemeenten 

succesvol vorm te geven. 

dhr. M.P. Bruin (drs), Voorburg, afstudeerrichting 


Afstudeeropdracht: Relevante competenties 

bij verandermanagement. 

Onderzoek naar de belangrijkste 

competenties waarover een veranderingsmanager 

moet beschikken. 

dhr. H.H.M. de Haan (drs), Oss, afstudeerrichting 

bedrijfsprocessen en 

informatietechnologie 

Afstudeeropdracht: Workflow 

Management, getoetst op toepasbaarheid. 

Een onderzoek naar de 

toepasbaarheid van workflow 

management bij pensioendesk. 

dhr. P. Poppen (drs), Harlingen, 

afstudeerrichting strategie en 

organisatie 

Afstudeeropdracht: Analyse 

kennismanagement binnen VCD. 

Automatisering BV en Biblionet 

Groningen. 

dhr. P.H. Sadhinoch (drs), 

Bergschenhoek, afstudeerrichting 


Afstudeeropdracht: Effectief veranderen. 

Het versterken van het verandervermogen 

van Capgemini 

Outsourcing. 

dhr. R.M. Schekkerman (drs), 

Valkenswaard, afstudeerrichting 


Afstudeeropdracht: Effectiviteit van 

de financieel-economische besturing 

van het Catharina-Ziekenhuis. 

mw. A.K.M. Standhart (drs.), 

‘s-Gravenhage, afstudeerrichting 

marketing en logistiek 

Afstudeeropdracht: 

Dienstverlenende organisatie & 

logistiek: tijd voor een hechte 

samenwerking? 

dhr. M.H. Steringa (drs), 

Leeuwarden, afstudeerrichting 


Afstudeeropdracht: Perspectief 

op samenwerking. Succesvolle 

samenwerking op basis van 

vertrouwen of wantrouwen? 

mw. P. van der Veen (drs), Marum, 

afstudeerrichting marketing en 

logistiek 

Afstudeeropdracht: De kwaliteit 

van dienstverlening binnen de 

groenvoorziening van een sociaal 

werkvoorzieningschap. 

Wo-opleiding Bestuurskunde 

dhr. A.W.W. Eversdijk (drs.), 

Oosterhout 

Scriptie: De totstandkoming van 

de Tweede Coentunnel. Analyse 

van een Publiek-Private Samenwerking 

in vergelijking met andere 

totstandkomingsprocessen. 

mw. G.J.M. Kerkhofs-van Zwet (drs.), 

Leende 

Afstudeeropdracht: De relatie 

tussen strategie en competentiemanagement 

bij Nederlandse 

gemeenten. 

Wo-opleiding Economie 

dhr. E. Duursma (drs.), 

Hellevoetsluis, afstudeerrichting 

bedrijfseconomie: administratief 

management 

Scriptie: Waardering van Private 

Equity onder I.F.R.S.-regelgeving. 

Onderzoek naar het effect van de 

I.F.R.S.-regelgeving op de waardering 

en presentatie van Private 

Equity in de jaarrekening van de 

grote Nederlandse banken. 

dhr. P.A. Eijkelenkamp (drs.), Epe, 

afstudeerrichting bedrijfseconomie: 

administratief management 

Scriptie: Het Management Control 

Systeem. Opleidings- en 

Trainingscommando KL vergeleken 

met de theorie. 


Wo bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen 

mw. G.A.E.G. van Asseldonk (BSc), 

Delft, afstudeerrichting gezondheid 

Virtueel milieuadviesbureau3: 

Toepassen van DDT-verontreinigde 

baggerspecie op DDT-verontreinigde 

fruitteeltbodems in de gemeente 

Kapelle in de provincie Zeeland. 

Beoordeling van deze maatregel 

op weten regelgeving vanwege 

mogelijke ecologische en gezondheidseffecten. 

dhr. R.J.W. Meesters (BSc), Kerkrade, 

afstudeerrichting natuurwetenschappen 

Virtueel milieuadviesbureau: Risicoevaluatie 

van Kathon in verfproducten 

op waterbasis. 

Wo masteropleiding Milieu, beleid en 

samenleving 

dhr. W.P.J. de Neve (BSc), Delft 

Afstudeeropdracht: Certificering 

in de akkerbouw: bevorderlijk voor 

biodiversiteit? 

Psychologie 

Wo-bacheloropleiding Psychologie, 

afstudeerrichting gezondheidspsychologie. 

mw. C.J. Koot (BSc), Zuidlaren 

mw. B.H. Naude (BSc), Winsum 

mw. A.G.Y. Verstuyf (BSc), Oosterzele 

Wo masteropleiding Psychology 

mw. B.M. Zeegers (MSc), Bergen, 

afstudeerrichting gezondheidspsychologie 

Scriptie: Determinanten van 

Beschermend Zon-gerelateerd 

Gedrag bij Volwassen Zuid- 

Floridianen. 

Wo-opleiding Psychologie 

mw. L. van Alenburg (drs.), 

‘s-Gravenhage, afstudeerrichting 

arbeids- en organisatiepsychologie 

Afstudeeropdracht: Understanding 

Mobility Motivation of Expatriate 

Spouses. 

dhr. N.E.R. Bringmans (drs.), 

Zutendaal België, afstudeerrichting 

arbeids- en organisatiepsychologie 

Afstudeeropdracht: Werkkenmerken 

en Persoonskenmerken als Determinanten 

van Intrinsieke Arbeidsmotivatie 

bij Docenten in het 

Middelbaar Beroepsonderwijs. 

mw. J.M. Lekskes (drs.), Amsterdam, 


Afstudeeropdracht: Effecten van 

drie Psychosociale interventies 

bij Seksueel Getraumatiseerde 

Vrouwen in Liberia. 

mw. L.H.R. Rombout (drs.), Mill, 


Afstudeeropdracht: Correlaten van 

Veerkracht bij Volwassenen die in 

hun Jeugd Mishandeld, Verwaarloosd 

of Seksueel Misbruikt zijn. 

mw. E.H. Shriek (drs.), Maarssen, 


Afstudeeropdracht: Taal van Binnenuit. 

Intra-individuele Variabiliteit 

in de Vroege Taalontwikkeling 

Onderzocht vanuit de Dynamische 

Systeemtheorie. 


Wo-bacheloropleiding Nederlands 

Recht 

dhr. S.M. Diekstra (LLB), Leiden 

dhr. T.M. Duivenvoorde (LLB), 

Brussel, België 

Wo masteropleiding Nederlands recht 

dhr. J.C. Nagelkerke (LLM), Rekken 

Scriptie: De externe aspecten van 

de personenvennootschap naar 

Nederlands en Duits recht. 

Wo-opleiding Nederlands recht 

dhr.H. Faber (mr.), Eindhoven 

Scriptie: IUS AD BELLUM en IUS 

POST BELLUM: de internationalisering 

van het Nederlandse oorlogsrecht. 

mw. C.J. Geessink (mr.), Harlingen, 

internationaalrechtelijke afstudeerrichting 

Scriptie:‘Will Hawaii ever be 

sovereign again’? 

dhr. J.P.J. Hermans (mr.), Oirsbeek 

Scriptie: Naar een betere veiligheidsorganisatie. 

Is een zelfstandige 

veiligheidsregio hiervoor de 

beste oplossing? 

dhr. M.A.M. Knapen (mr.), Tilburg 

Scriptie: Het primaat van de 

minister. Ministeriële regelingen in 

de context van legaliteit, kwaliteit 

en controle. 

dhr. R.H.S. Koopman (mr.), Hoorn 

Scriptie: Beginselplicht tot handhaving 

en handhavingsbeleid. 

mw. A.J.A. Kweens (mr.), Lieshout 

Scriptie: Transparante informatieen 

adviesverplichtingen Wet 

Financiële Dienstverlening. Zullen 

de gestelde transparante informatie- 

en adviesverplichtingen in de 

WFD leiden tot meer gelijkwaardigheid 

van partijen bij een kredietovereenkomst? 

dhr. E. Schaaphok (mr.), Amsterdam 

Scriptie: De zelfwerkzame huurder, 

een verbeterde positie? Onderzoek 

naar de positie van de huurder ten 

aanzien van de zelf aangebrachte 

veranderingen in de woning. 

Vrije Wo-opleiding 

Personeelsmanagement 

dhr. L. Evers (drs.), Nunspeet 

Scriptie: Strategisch 

Personeelsmanagement bij 

CêlaVita. Een verkenning. 

dhr. H.Q. Fundter (drs.), Delfgauw 

Scriptie: Betrokkenheid van werknemers 

in Callcenters. Een onderzoek 

naar de samenghang tussen de 

aard van het arbeidscontract op de 

betrokkenheid van werknemers in 

Callcenters 

dhr. M.H.F. Ridder de van der 

Schueren (drs.), Haren 

Scriptie: Mogelijkheden om vrijwilligers 

te motiveren om actief te 

blijven binnen de Stichting Oude 

Groninger Kerken bezien vanuit 

het perspectief van personeelsmanagement. 

5706090

Modulair 8 - Open Universiteit Nederland

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?