Accra-appèl vraagt geloofskeuzen - Kerk in Actie

Vier wensen
De VVP ziet het als haar taak het vrijzinnige
gedachtegoed te verspreiden en te stimuleren
binnen de PKN en de Nederlandse
samenleving. In het rapport wordt een
eenduidige profilering van de VVP binnen
de Protestantse Kerk aanbevolen. Daarbij
noemt het de volgende actiepunten:
a. Gesprek met het synodebestuur
De VVP wil graag regelmatig een gesprek
met het moderamen van de generale
synode. Tot nog toe heeft de VVP dat
gesprek niet gezocht. ‘Maar’, pareert Hester
Smits, ‘het moderamen heeft ons ook nooit
uitgenodigd. In het KASKI-rapport wijt
synodepreses Heetderks dat aan het feit dat
de VVP zo onzichtbaar is in de kerk. Het is
niet duidelijk of zij een levende groep in de
kerk vertegenwoordigt. Andere organisaties
trekken regelmatig aan de bel, zegt hij. Dat
vind ik wat passief. Als het moderamen het
geheel van de kerk recht wil doen, moet
zij zich niet laten leiden door degenen met
de brutaalste mond. Vrijzinnigen zijn geen
vergadertijgers en profileren zich niet zo
gemakkelijk met one-liners. Maar wij vertegenwoordigen
een richting, die groeit
en gehoord wil worden. Synodescriba Bas
Plaisier verklaarde vorig jaar dat de Protestantse
Kerk de vrijzinnigen nodig had in het
gesprek met de cultuur. De openheid is er.’
b. Adviseur van de synode
Om te bewaken dat het vrijzinnige geluid
niet ondersneeuwt zou de synode een vrijzinnig
adviseur kunnen benoemen. Hester
Smits: ‘Dat zou prachtig zijn. Iemand die
alle vergaderrapporten becommentarieert,
zodat de synode ook argumenten uit
vrijzinnige hoek kan laten meewegen als zij
besluiten neemt.’ Dat commentaar mag niet
blijven steken in reactionair klagen. Concrete
thema’s die de adviseur zou moeten
aansnijden noemt Smits liever nog niet. ‘Ik
ben voorzitter van de werkgroep die dit plan
verder gaat uitwerken. Laat ik daar nou niet
op vooruit lopen.’
d. Doorverwijsfunctie naar vrijzinnige
gemeenten
Gelovigen die in hun eigen gemeente
vastlopen, moeten worden doorverwezen
naar een gemeenschap die bij hen past, zo
oppert Gert de Jong in zijn rapport. Kerkenraden
moeten niet koste wat kost gemeenteleden
willen vasthouden.
Smits: ‘Dat laat zich niet landelijk regelen,
dus hierover zullen we de predikanten en
de predikantsopleidingen moeten benaderen.
De VVP heeft hier een vangnetfunctie.
“Missionair” is niet direct een woord voor
ons, maar voor veel “zoekers” in de kerk zou
een vrijzinnige geloofsgemeenschap kunnen
voorkomen dat ze uit de kerk stappen.
Maar dan moeten ze wel van de plaatselijke
gemeente horen dat die mogelijkheid er is.’
Nooit zonder de Schrift
De VVP schuwt het gesprek met andere
richtingen in de kerk niet. Maar is ze eigenlijk
niet gauw uitgepraat? Smits bedachtzaam:
‘Zodra de menselijkheid door leerdwang
wordt beknot raak je wat ons betreft
aan grenzen. Maar een gesprek hoeft daarin
niet persé vast te lopen. Laat ik voor het
Ds. Hester Smits, predikant voor de begeleiding van vrijzinnige gemeenten in Noord Holland, in dienst
bij de Vereniging van Vrijzinnige Protestanten. Zij is tevens mede-oprichter en bestuurslid van de
predikantenbeweging ‘Op goed Gerucht’ en van de Westfriese Ekklesia, loot van de Amsterdamse
Ekklesia.
c. Landelijke functionaris
Een speciale landelijke functionaris zou het
vrijzinnige element in het dienstenaanbod
aan gemeenten en in toerustingsmateriaal
kunnen bevorderen. Vergelijkbare functionarissen
zijn werkzaam (geweest) namens
de Gereformeerde Bond en (enige tijd)
namens het Evangelisch Werkverband. De
VVP beroept zich voor dit idee nadrukkelijk
op de pluriformiteit van de kerk, maar of de
regionale dienstencentra dat ook zo zien
is nog de vraag. Weliswaar moet het dienstenaanbod
zijn afgestemd op het gegeven
dat de kerk pluriform is. Maar tegelijk is het
aanbod ook afhankelijk van de vraag van
lokale gemeenten. Eén van de PDC-hoofden
verwoordde het in het rapport zo: ‘Pluriformiteit
is iets dat men aantreft in de kerk en
het is niet de taak van de dienstenorganisatie
deze te stimuleren’. Smits kent deze
houding van nabij: ‘Ik ben predikant voor
de toerusting van vrijzinnige gemeenten in
Noord Holland en zou graag samenwerken
met het Protestants Dienstencentrum
in Zaandam. Maar dat is een vrij formele
samenwerking. Ik mag één keer per jaar op
gesprek komen en dat is het. Ontzettend
jammer! Het raakt ook aan de veelkleurigheid
van de PKN.’
Een landelijke functionaris blijft in elk geval
een wens. ‘Momenteel heeft de VVP een
halftime beleidsmedewerker en een secretaresse.
We huren kantoorruimte van het
landelijk dienstencentrum in Utrecht. Maar
met een bureaustoel in de dienstenorganisatie
zelf zouden we de Protestantse Kerk
beter van dienst kunnen zijn’, aldus Smits.
contrast de gereformeerde bonders noemen.
Wij delen met hen de ontroering door
de bijbelverhalen en hoe dat in je leven een
rol speelt. De bijbel is onze bron. Wij gebruiken
ook andere bronnen, maar geloven
nóóit zonder de Schrift. Over de verhouding
van traditie en levensvragen in onze cultuur
zouden wij een vruchtbaar gesprek kunnen
hebben.’
Frans Rozemond is eindredacteur van
Kerkinformatie.
9