WAT Catalogus materieel openbaar vervoer - KpVV

BEM 550 (SBB)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
BEM 550
In tegenstelling tot de Nederlandse Spoorwegen exploiteren de
Schweizerische Bundes Bahnen (SBB) lightraildiensten met materieel dat zich
het beste laat benoemen als sneltrammaterieel, tegenwoordig ook wel
‘tram-train’ genoemd. Het bijzondere is dat deze diensten over spoorwegen
worden afgewikkeld waarbij op sommige trajectdelen en in een aantal stations
de infrastructuur wordt gedeeld met zware treinen, waaronder goederentreinen,
intercities en zelfs hogesnelheidstreinen. Bijzonder is ook dat
gebruik wordt gemaakt van spoorwegen van zowel de Zwitserse (SBB) als
de Franse spoorwegen, de Societé Nationale des Chemin de fer Francais
(SNCF). Deze SNCF heeft zich inmiddels verder laten inspireren door deze
tussenvorm van stedelijk en regionaal railverkeer en gaat het concept in
Frankrijk invoeren met ‘tram-trainstellen’ van het type Avanto (zie elders in
deze catalogus).
De SBB exploiteert, samen met de SNCF, de 30 kilometer lange lijn
Bellegarde-Genève onder de naam Rhône-Express Régionale (RER). De reisduur
bedraagt 26 minuten, hetgeen neerkomt op een reisduur die gelijk is
aan die van het autoverkeer, tenminste, als je in de buurt van een station
moet zijn. De dienstverlening is in eerste aanzet opgezet om het forensenverkeer
op te vangen. De lijn is grensoverschrijdend; een deel van de diensten
rijdt vanaf Genève door tot in Frankrijk. De Franse beroepsbevolking
rondom Bellegarde is voor de werkgelegenheid in hoge mate aangewezen
op het Zwitserse Gèneve. De Franse plaatsen worden dan ook slechts enkele
malen per dag door de tram-treinen aangedaan. Maar goed, de railinfrastructuur
ligt er toch al, de diensten worden aangeboden op het moment van
de dag dat ze het meest noodzakelijk zijn: in de spits als de wegen verstopt
zitten.
A
Vervoerkundige kenmerken
De tram-treinstellen zijn afgeleid van de tramstellen die in Lausanne rijden
bij de maatschappij Transports de sud-ouest Lausannais (TSOL). Het voor
Nederland bijzondere aan de voertuigen is dat ze op 1500 Volt gelijkstroom
rijden, dezelfde spanning en stroomsoort die de Nederlandse Spoorwegen
gebruiken. Zonder down-choppers en andere kostbare apparatuur is het dus
mogelijk om met een tramstel ‘onder de Nederlandse draad’ te rijden. Wist
u trouwens dat de interlokale trams van de HTM en NZH in Zuid-Holland
op 1200 Volt gelijkstroom reden, dwars door binnensteden?
SNCF en SBB hebben samen gewerkt aan een oplossing om op beide netten
zware en lichte voertuigen door elkaar heen te laten rijden. Iedere vervoerder
heeft immers aparte regels voor gemengd verkeer. Dit heeft uiteraard
geleid tot kostenverhoging bij de bouw van het materieel. In de voertuigen
zijn allerhande zaken aangepast aan beider spoorwegregels, variërend van
zaken die met de beveiliging te maken hebben tot een bepaald soort stoelen
en wielen. Door alle maatregelen samen en het feit dat er een botskracht
van 600 kN weerstaan kan worden, is dit lichte materieel net zo veilig verklaard
als het zware spoorwegmaterieel.
WAT Catalogus materieel openbaar vervoer
33