Verslag 2010 - Buitenlandse Zaken

We blijven ons vooral zorg baren over het feit dat vrouwen het slachtoffer zijn van
talrijke geweldplegingen. Of het nu gaat om huiselijk geweld, seksueel geweld of
een andere vorm van geweld, dit is vaak een gevolg van de ongelijke situatie waarin
vrouwen zich bevinden. We stellen nog altijd vast dat deze geweldplegingen zelden
het voorwerp uitmaken van klachten, vervolgingen of veroordelingen, wat bijdraagt
tot een klimaat van straffeloosheid en de instandhouding van het geweld.
Een klimaat van straffeloosheid wordt gevoed door praktijken en regelgeving zoals in
de Palestijnse Gebieden waar strafvermindering mogelijk is voor mannen die geweld
of een moord plegen op een vrouw ter verdediging van de (familie-)eer; waar
verkrachters die ermee instemmen om met hun slachtoffer te trouwen niet meer
vervolgd worden, en waar enkel mannen een klacht kunnen indienen tegen seksueel
misbruik.
In de DRC wordt seksueel geweld nog steeds massaal gepleegd. Er is weinig
vooruitgang merkbaar, ondanks de politiek van nultolerantie die president Kabila in
2009 lanceerde. Pluspunten zijn wel de recente veroordelingen in begin 2011 van
hoge militairen (bv. luitenant-kolonel Kibibi Mutware) wegens seksueel
geweldplegingen. De VN-Veiligheidsraad keurde eind 2010 ook een nieuwe resolutie
(n° 1960) goed waarbij een monitoring mechanisme werd ingesteld. Hopelijk laat de
vergaarde informatie van dit mechanisme toe om gerichte sancties voor daders van
seksueel geweld op te leggen.
Huishoudelijk geweld is duidelijk een probleem in Vietnam (20-25% prevalentie met
hogere percentages in landelijke gebieden). Van andere landen zijn echter amper
cijfers bekend.
Een aantal inspanningen verdienen zeker onze aandacht. In Burundi, bijvoorbeeld,
werd in 2009 een nieuwe strafwet aangenomen die het juridisch arsenaal tegen
seksueel geweld verbeterde. In Uganda werd in 2009 een nieuwe wet aangenomen
om de strijd aan te binden met huiselijk geweld, en werden
sensibiliseringsactiviteiten georganiseerd.
Een bijzondere vorm van geweld tegen vrouwen is die van vrouwelijke genitale
verminking (VGV). VGV wordt nog steeds toegepast in sommige partnerlanden, zoals
Mali, Senegal, Uganda, Tanzania en Benin. In de meeste van deze landen bestrijden
overheden dit fenomeen door wetten of actieplannen aan te nemen. VGV zou niet of
niet meer toegepast worden in Burundi, Rwanda, Bolivia en Marokko en zou minder
frequent voorkomen in Niger. We verheugen ons over het feit dat in Uganda in 2010
een wet werd aangenomen om aan deze praktijk een einde te stellen. Momenteel
wordt dit wettelijk verbod evenwel nog straffeloos overtreden door de stammen die
dit cultureel belangrijk achten, net zoals in Benin, Mali en Tanzania.
Een ander probleem is de gebrekkige realisatie van seksuele en reproductieve
gezondheid en rechten in partnerlanden. In Mozambique zorgt dit voor een
vervrouwelijking van de HIV-epidemie. Samen met Niger sterven in Mozambique
procentueel gezien het meeste vrouwen aan zwangerschapscomplicaties of door
problemen tijdens de bevalling.
Een laatste vermeldenswaardige illustratie van de benadeelde positie van de vrouw
zijn de Burundese echtgenotes die vaak zwak staan ten aanzien van hun overspelige
partner; in bepaalde gevallen leven vele vrouwen in feitelijke polygamie omdat ze
financieel afhankelijk zijn.
3