28.05.2014 Views

h a v e n v a n a n t w e r p e n - Port of Antwerp

h a v e n v a n a n t w e r p e n - Port of Antwerp

h a v e n v a n a n t w e r p e n - Port of Antwerp

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

h a v e n v a n a n t w e r p e n<br />

5


h o o f d s t u k 1<br />

Haven van <strong>Antwerp</strong>en<br />

T R E N D S I N D E<br />

W E R E L D E C O N O M I E<br />

In 2004 heeft de groei van de wereldeconomie zijn hoogste<br />

peil bereikt sinds 25 jaar. In de euroregio en in Japan<br />

vallen recente economische ontwikkelingen echter tegen,<br />

een direct gevolg van de sterke stijging van de olieprijzen.<br />

Volgens een aantal experten gaat het eerder om<br />

een tijdelijke pauze dan om een daadwerkelijke terugval.<br />

In de tweede helft van 2005 worden een daling van de<br />

olieprijzen en een economische heropleving verwacht.<br />

De groei van de wereldeconomie wordt voor 2005 geschat<br />

op 4 procent.<br />

Vooral het uitblijven van belangrijke investeringen<br />

van grote ondernemingen is een rem op de Europese<br />

groei. In 2004 kende de wereld een groei van de economie<br />

met 5 procent. De eurozone liet slechts een groei<br />

van 2,25 procent optekenen, terwijl dat in de VS ongeveer<br />

4,25 procent was. Dit jaar wordt voor Europa een<br />

toename van zowat 1,75 procent verwacht. België doet<br />

het merkelijk beter dan het Europese gemiddelde met<br />

een groei van het BNP met 2,4 procent in 2004 en een<br />

voorspelde stijging van nagenoeg 2,5 procent voor de<br />

volgende jaren.<br />

De sterke groei buiten de eurozone is voornamelijk<br />

toe te schrijven aan de economieën die zich volop<br />

ontwikkelen en ook in 2005 met 5 tot 6 procent zullen<br />

vooruitgaan. China neemt hierin het voortouw met een<br />

groeivoet van 9,25 procent voor 2004 en een gelijkaardige<br />

verwachte stijging voor 2005. Van de wereldhandel<br />

wordt dit jaar een groei in volume met 8,25 procent verwacht.<br />

De zeehavens van de West-Europese Hamburg-<br />

Le Havre range staan in sterke onderlinge concurrentie.<br />

Nationale en internationale tendensen in de wereldeconomie<br />

hebben een impact op de havens. Verschillende<br />

internationale instanties verwachten dat de groei van<br />

de wereldhandel zich zal voortzetten, met een minimale<br />

groeiverwachting van 4 procent per jaar. Omdat dat ook<br />

in 2005 een meer dan positief effect zal hebben op de trafiek<br />

in de zeehavens, mag verwacht worden dat de groei<br />

van de <strong>Antwerp</strong>se haventrafiek fundamenteel hoger zal<br />

liggen dan de groeipercentages die voor België worden<br />

verwacht.<br />

T R A F I E K E N<br />

De haven van <strong>Antwerp</strong>en verbeterde in 2004 opnieuw<br />

haar trafiekcijfers. De totale goederenoverslag steeg<br />

uit boven de 152 miljoen ton, bijna 10 miljoen ton <strong>of</strong><br />

6,6 procent meer dan in het recordjaar 2003. De voorbije<br />

vijf jaar is de trafiek in de <strong>Antwerp</strong>se haven met een derde<br />

toegenomen. De behandeling van vloeibaar massagoed<br />

blijft stabiel, maar alle andere goederencategorieën gingen<br />

er met 3 tot 12 procent op vooruit. <strong>Antwerp</strong>en is nog<br />

steeds met ruime voorsprong de tweede belangrijkste<br />

haven van Europa, met groeiend marktaandeel.<br />

Containers<br />

De containertrafiek in <strong>Antwerp</strong>en klokte in 2004 af op<br />

een totaalcijfer van 6.063.746 TEU en liet hiermee een<br />

groei van 11,4 procent optekenen. In ton is de containertrafiek<br />

in 2004 aangegroeid tot meer dan 68 miljoen<br />

ton, bijna 7 miljoen meer dan in 2003. Met de opening<br />

van het Deurganckdok midden 2005 betekent dat goed<br />

nieuws voor de haven van <strong>Antwerp</strong>en. De <strong>Antwerp</strong>se haven<br />

is met het nieuwe getijdendok de enige die zo’n extra<br />

capaciteit voor containeroverslag kan aanbieden.<br />

De aanhoudende sterke groei van de containertrafieken<br />

is niet alleen te danken aan de expansie van bestaande<br />

diensten, maar ook aan het opstarten van nieuwe<br />

diensten <strong>of</strong> ‘loops’. De rederijen CMA CGM, ZIM en Lloyd<br />

Triestino hebben eind april 2004 een wekelijkse dienst<br />

opgestart tussen <strong>Antwerp</strong>en en Montreal. Dat deze megacarriers<br />

voor <strong>Antwerp</strong>en kiezen, bewijst eens te meer<br />

dat de haven een vooraanstaande positie in de noordelijke<br />

range inneemt voor de bediening van Canada en de<br />

Midwest.<br />

Mediterranean Shipping Company is eveneens in<br />

april van start gegaan met een tweede wekelijkse loop<br />

tussen Azië en Europa. <strong>Antwerp</strong>en is de hub voor Noord-<br />

Europa.<br />

China Shipping Container Line (CSCL) is een snel<br />

groeiende rederij die van meet af aan een rechtstreekse<br />

aanloop in <strong>Antwerp</strong>en heeft opgenomen in haar bediening<br />

van Europa. De wekelijkse AEX1-dienst met acht<br />

schepen van 5.668 TEU werd onlangs in samenwerking<br />

met ZIM en Norasia aangevuld door de AEX2-dienst met<br />

negen schepen van 4.100 TEU. Voorts neemt CSCL met<br />

één schip deel aan de westbound rond-de-wereld-dienst<br />

die werd opgestart door Norasia en Gold Star Line (ZIM).<br />

De dienst verricht in <strong>Antwerp</strong>en een aanloop aan loszij-<br />

7


a nj an au ra vl e r es lp ao g r t 2 02 0 40 4<br />

5 De haven van <strong>Antwerp</strong>en verwelkomde in 2004 voor het eerst<br />

het supercontainerschip CSCL Europe met een laadvermogen van<br />

liefst 8.468 TEU.<br />

4 De Coldbox, een stalen toren van 68 meter hoog en 3.300 ton<br />

zwaar voor het vloeibaar maken van ontgonnen gas, wordt in<br />

<strong>Antwerp</strong>en geassembleerd en verscheept voor het Noorse Statoil.<br />

< Maritiem containerverkeer (TEU)<br />

7.000.000<br />

6.000.000<br />

5.000.000<br />

4.000.000<br />

3.000.000<br />

2.000.000<br />

1.000.000<br />

0<br />

1980<br />

1985<br />

1990<br />

1995<br />

2000<br />

2001<br />

2002<br />

2003<br />

2004<br />

8


h a v e n v a n a n t w e r p e n<br />

de. De haven van <strong>Antwerp</strong>en verwelkomde in het najaar<br />

ook voor het eerst de supercontainerschepen CSCL Europe<br />

en CSCL Asia, beide met een laadvermogen van liefst<br />

8.468 TEU. De CSCL Europe en CSCL Asia zijn de eerste<br />

schepen van een 8.000 TEU-reeks die ingezet worden in<br />

een wekelijkse loop tussen het Verre Oosten en Europa.<br />

Deze dienst verbindt <strong>Antwerp</strong>en rechtstreeks met diverse<br />

Chinese havens.<br />

Eind mei maakten twee nieuwkomers hun opwachting<br />

in de trafiek van en naar Azië. Wan Hai Lines en Pacific<br />

International Lines (PIL), twee belangrijke spelers op de<br />

Stille-Oceaanroute en op de intra-Aziatische markt, doen<br />

hun intrede met een gezamenlijke wekelijkse dienst die<br />

ho<strong>of</strong>dzakelijk op de trafiek met China gericht is, en met<br />

<strong>Antwerp</strong>en als laatste loshaven vanuit Azië. Deze ontwikkelingen<br />

tonen aan dat <strong>Antwerp</strong>en een steeds belangrijkere<br />

rol gaat spelen in de trafieken van en naar Azië en<br />

meer bepaald van en naar China.<br />

Conventioneel stukgoed<br />

De trafiek van niet-gecontaineriseerd stukgoed steeg in<br />

2004 boven de 21 miljoen ton uit, een toename van meer<br />

dan 4 procent.<br />

<strong>Antwerp</strong>en versterkte zijn positie als staalhaven met<br />

een trafiek van bijna 10 miljoen ton. De import van staalproducten<br />

is met 35 procent toegenomen, een rechtstreeks<br />

gevolg van de hoge prijzen op de Europese staalmarkt.<br />

Bedrijven kopen daarom elders aan en voeren in<br />

via de <strong>Antwerp</strong>se haven. De export van staal bleef stabiel<br />

op een hoog peil.<br />

De behandeling van houtcellulose en papier is gestegen<br />

met 8 procent, dankzij een belangrijke stijging van<br />

de invoer vanuit Brazilië. Ook bij de groeiende import<br />

van gezaagd hout en plywood speelde dat land, samen<br />

met West-Afrika, een belangrijke rol.<br />

Voorts is de fruittrafiek met 2,5 procent gestegen tot<br />

meer dan 1,5 miljoen ton.<br />

Projectlading<br />

In 2004 werd een bijzonder project opgestart in de <strong>Antwerp</strong>se<br />

haven. Van 10 tot en met 18 juli lag in <strong>Antwerp</strong>en<br />

een ponton aangemeerd om op kaai 496 van Nova &<br />

Hesse-Noord Natie vier bijzonder zware ‘heavy lifts’ van<br />

elk rond de 500 ton te lossen. De Noorse olie- en gaswinningmaatschappij<br />

Statoil contracteerde het Duitse engineeringbedrijf<br />

Linde AG voor de bouw van een LNG-fabriek<br />

(Liquified Natural Gas). Fabricom-GTI assembleert<br />

de onderdelen op kaai tot één gigantische ‘Coldbox’ voor<br />

het vloeibaar maken van ontgonnen gas door een bevriezingseffect<br />

en sloot daarvoor een overeenkomst met het<br />

<strong>Antwerp</strong>se Atlas Project Cargo Solutions. De Coldbox<br />

wordt een 68 meter hoge stalen toren, op een grondvlak<br />

van 30 x 30 meter en met een totaalgewicht van 3.300<br />

ton. In april 2005 wordt het gevaarte aan boord van een<br />

ponton gereden en erop vastgelast. Sleepboten brengen<br />

dat ponton naar de monding van de Westerschelde, waar<br />

een inzinkbaar schip de toren met ponton oplaadt voor<br />

transport naar Noorwegen.<br />

Roro<br />

Het aantal ingevoerde auto’s bleef stabiel, de afvoer van<br />

wagens is gegroeid met 6 procent. De <strong>Antwerp</strong>se haven<br />

heeft dit jaar 895.000 auto’s behandeld. Het totale<br />

roro-verkeer groeide met liefst 12 procent tot meer dan<br />

3,8 miljoen ton.<br />

De verankering van de groep Grimaldi (Napels) in<br />

<strong>Antwerp</strong>en, die er zijn hub voor Noord-Europa gevestigd<br />

heeft, heeft zich vertaald in de aanleg van een grootschalige<br />

roro-terminal aan het Verrebroekdok op de linker<br />

Scheldeoever. De <strong>Antwerp</strong> Euro Terminal beschikt over<br />

een 1.000 meter lange kaai met een waterdiepte van<br />

15 meter. De site omvat ook een centrum voor pre-delivery<br />

inspection (PDI) waarlangs de auto’s van constructeur<br />

Fiat doorgevoerd worden. De globale trafiek op de<br />

terminal is het voorbije jaar vrijwel verdubbeld en de<br />

roro/lolo-polyvalentie gaat in stijgende lijn.<br />

Massagoed<br />

De droge bulktrafieken stegen het voorbije jaar met<br />

5,4 procent tot meer dan 27 miljoen ton. Procentueel liet<br />

de kolentrafiek de sterkste groei optekenen, met een toename<br />

van 26 procent. De aanvoer van kolen sloot in 2004<br />

nagenoeg 2.266.000 ton hoger af dan vorig jaar. Aan de<br />

basis van die trafiekgroei ligt de sluiting van enkele Europese<br />

steenkoolmijnen. De <strong>Antwerp</strong>se haven versterkte<br />

daardoor haar positie als aanvoerhaven van kolen voor<br />

het Duitse en Franse hinterland. De ertsentrafiek bleef<br />

stabiel.<br />

De daling in de graantrafiek was toe te schrijven aan<br />

het verschuiven van marktaandeel naar andere Europese<br />

havens. De tarweoogst was het afgelopen jaar dan weer<br />

erg succesvol, waardoor de meeltrafiek opleefde.<br />

Het vloeibare massagoed bleef stabiel. De terugval<br />

bij de aanvoer van ruwe aardolie is volledig ingehaald.<br />

De afname begin dit jaar voor die trafiek was toe te schrijven<br />

aan de sluiting van een crude-eenheid en aan de onderhoudsbeurt<br />

van een raffinaderij in de haven.<br />

Ook de aan- en afvoer van chemicaliën en aardoliederivaten<br />

eindigde op een met 2003 vergelijkbaar peil.<br />

Er is het voorbije jaar volop geïnvesteerd in tankopslag<br />

in de <strong>Antwerp</strong>se haven. ADPO heeft in 2004 een<br />

nieuwe pier in gebruik genomen en is gestart met de<br />

9


j a a r v e r s l a g 2 0 0 4<br />

uitbreiding van het magazijn en het tankpark. Ook Oiltanking<br />

<strong>Antwerp</strong> heeft al in 2003 een bijkomende steiger<br />

aangelegd en neemt er in 2005 nog een in gebruik die<br />

schepen tot 100.000 BT kan ontvangen. Bovendien breidt<br />

Oiltanking zijn opslag uit met 50.000 m³. Het gaat om<br />

kleinere tanks van 2.000 tot 3.000 m³ voor chemische<br />

producten, waarvan de eerste begin 2005 operationeel<br />

moeten zijn.<br />

Het Havenbedrijf heeft voorts een concessie voor 25<br />

jaar verleend aan Rubis, een nieuwe speler in de haven.<br />

Het Franse bedrijf neemt een terrein van zowat 13 hectare<br />

in gebruik aan het Doeldok op de linker Scheldeoever.<br />

De tankopslag zal uiterlijk in 2007 operationeel zijn.<br />

<strong>Antwerp</strong>en, met onder meer de ingebruikname van een<br />

nieuwe koolst<strong>of</strong>monoxidefabriek midden 2005.<br />

Degussa bouwt aan een methioninefabriek. De<br />

nieuwe fabriek betekent een investering van 350 miljoen<br />

euro. Praxair in Zwijndrecht heeft 30 miljoen euro<br />

geïnvesteerd in een nieuwe luchtsplitsingsfabriek en<br />

in de uitbreiding van het pijpleidingennetwerk in de<br />

<strong>Antwerp</strong>se haven. Bayer investeerde 20 miljoen euro in<br />

de uitbreiding van zijn anilinecapaciteit. Daarenboven<br />

plant Bayers dochteronderneming Lanxess een uitbreiding<br />

van de productiecapaciteit voor butylrubber door<br />

in de komende twee jaar de bestaande installaties in Sarnia,<br />

ON en <strong>Antwerp</strong>en te verruimen.<br />

Z E E S C H E P E N<br />

Het aantal zeeschepen dat <strong>Antwerp</strong>en aandoet, is licht<br />

gedaald tot 15.371 (min 2 procent). De bruto tonnenmaat<br />

van de schepen bleef echter toenemen tot ruim<br />

237 miljoen BT, een groei van 4 procent. De gemiddelde<br />

grootte van de zeeschepen in de haven steeg hierdoor<br />

met meer dan 6 procent tot ongeveer 15.400 BT.<br />

I N D U S T R I E I N D E A N T W E R P S E H A V E N<br />

De <strong>Antwerp</strong>se havenindustrie heeft in 2004 opnieuw<br />

heel wat investeringen voltooid en aangekondigd. In december,<br />

dag op dag 40 jaar nadat BASF <strong>Antwerp</strong>en werd<br />

opgericht, opende het bedrijf een nieuwe productie-eenheid<br />

voor de kunstst<strong>of</strong> ABS. Die produceert 200.000 ton<br />

per jaar. Naast deze investering van meer dan 100 miljoen<br />

euro kondigde BASF de uitbreiding aan van zijn MDIproductiecapaciteit<br />

tot 450.000 ton per jaar. BASF wil<br />

daarenboven tegen 2006 met Dow van start gaan met de<br />

bouw van een propyleenoxidefabriek. De fabriek zal een<br />

capaciteit van 300.000 ton per jaar hebben en moet operationeel<br />

zijn in 2008. Omdat voor die nieuwe productie<br />

waterst<strong>of</strong>peroxide nodig is, wordt in samenwerking<br />

met Solvay ook hiervoor een nieuwe fabriek gebouwd.<br />

Siemens bouwt bovendien een nieuwe gas- en stoomturbinecentrale<br />

voor de <strong>Antwerp</strong>se chemiefabriek van BASF.<br />

Opdrachtgever is Zandvliet Power, een joint venture van<br />

RWE Power en Electrabel, en het ordervolume bedraagt<br />

zowat 230 miljoen euro.<br />

Nog op de terreinen van BASF nam Air Liquide in mei<br />

de grootste waterst<strong>of</strong>fabriek ter wereld in gebruik met<br />

een capaciteit van 100.000 m³ per uur. De productieeenheid<br />

maakt deel uit van een investeringsprogramma<br />

van 100 miljoen euro van Air Liquide in de haven van<br />

C O N C U R R E N T I E P O S I T I E<br />

De <strong>Antwerp</strong>se haven had in 2004 voor het totale goederenverkeer<br />

een marktaandeel van 16,4 procent in de<br />

Hamburg-Le Havre range. <strong>Antwerp</strong>en is daarmee de<br />

tweede haven na Rotterdam met een marktaandeel van<br />

37,9 procent en voor Hamburg met 12,3 procent.<br />

Voor het niet-gecontaineriseerd stukgoed was <strong>Antwerp</strong>en<br />

in 2004 koploper in de Hamburg-Le Havre range,<br />

voor Rotterdam en Zeebrugge.<br />

<strong>Antwerp</strong>en staat op de derde plaats voor de containertrafiek,<br />

na Rotterdam en Hamburg. De <strong>Antwerp</strong>se<br />

haven heeft de voorbije jaren haar positie als containerhaven<br />

sterk kunnen uitbouwen. Terwijl <strong>Antwerp</strong>en<br />

in 1990 net geen 16 procent van de containertrafiek in<br />

de range behandelde, was dat in 2004 al opgelopen tot<br />

21,3 procent. Enkel Hamburg zag in die periode zijn<br />

marktaandeel voor containers eveneens aanzienlijk stijgen<br />

van 19,2 naar 24,6 procent. Rotterdam zakte in dezelfde<br />

periode terug van 39,9 naar 29,1 procent.<br />

T O E G E V O E G D E W A A R D E<br />

Volgens de meest recente studie van de Nationale Bank<br />

over 2003 is de haven van <strong>Antwerp</strong>en goed voor een<br />

directe toegevoegde waarde van 7.443,4 miljoen euro.<br />

In 2003 is voor meer dan 1,5 miljard euro geïnvesteerd<br />

in de <strong>Antwerp</strong>se haven. De haven zorgt voor de creatie<br />

van 62.276 directe arbeidsplaatsen (voltijdse equivalent,<br />

zelfstandigen inbegrepen).<br />

Gemiddeld is de directe toegevoegde waarde van de<br />

<strong>Antwerp</strong>se haven sinds 1997 jaarlijks met 3 procent gegroeid.<br />

De creatie van arbeidsplaatsen liep in diezelfde<br />

periode licht terug met gemiddeld 0,1 procent, terwijl de<br />

investeringen gemiddeld met 2,3 procent aangroeiden.<br />

10


h a v e n v a n a n t w e r p e n<br />

< Marktaandeel van de vier belangrijkste containerhavens op basis van de negen havens van de Hamburg-Le Havre range<br />

50%<br />

40%<br />

30%<br />

20%<br />

39,92%<br />

10%<br />

15,95%<br />

21,30%<br />

11,12% 12,20%<br />

19,17%<br />

24,60%<br />

29,10%<br />

0%<br />

1990<br />

2004 1990 2004 1990 2004 1990 2004<br />

<strong>Antwerp</strong>en<br />

Bremen<br />

Hamburg<br />

Rotterdam<br />

De grafiek is gebaseerd op definitieve cijfers van de havens <strong>Antwerp</strong>en, Amsterdam, Bremen,<br />

Duinkerke, Hamburg, Gent, Rotterdam, Zeebrugge en op ramingen voor Le Havre.<br />

3 BASF is al veertig jaar gevestigd in de<br />

<strong>Antwerp</strong>se haven en kondigde ook het<br />

voorbije jaar nieuwe investeringen aan.<br />

11


j a a r v e r s l a g 2 0 0 4<br />

< Modal split in de <strong>Antwerp</strong>se haven (incl. en excl. pijpleidingen en transhipment)<br />

17%<br />

12%<br />

41% 21%<br />

42%<br />

32%<br />

31%<br />

4%<br />

Wegvervoer<br />

Binnenvaart<br />

Spoorvervoer<br />

Pijpleidingen<br />

Transhipment<br />

6 De <strong>Antwerp</strong>se petrochemie maakt ho<strong>of</strong>dzakelijk gebruik<br />

van milieuvriendelijke modi als pijpleidingen en binnenvaart.<br />

6 Het Havenbedrijf benadrukt het belang<br />

van een modale verschuiving ten voordele van<br />

binnenvaart en spoor.<br />

12


h a v e n v a n a n t w e r p e n<br />

M O D A L S P L I T<br />

De vervoerde tonnage in de haven van <strong>Antwerp</strong>en is<br />

evenwichtig verdeeld over de drie belangrijkste vervoersmodi.<br />

Zowel de weg als de binnenvaart nemen ongeveer<br />

40 procent van de tonnage in de <strong>Antwerp</strong>se haven voor<br />

hun rekening. De resterende 20 procent wordt vervoerd<br />

per spoor. Als ook de pijpleidingen in de verdeling worden<br />

opgenomen, nemen ze ongeveer een vijfde van de<br />

vervoerde tonnage voor hun rekening.<br />

Van de containers wordt ongeveer 60 procent over<br />

de weg vervoerd. Het aandeel van het spoorvervoer voor<br />

deze trafiek blijft beperkt tot 9 procent. De binnenvaart<br />

neemt nagenoeg 31 procent van de containertrafiek voor<br />

zijn rekening. Ook al verliest het wegverkeer aan belang,<br />

voor het containerverkeer is het nog altijd de belangrijkste<br />

vervoersmodus. Dat is toe te schrijven aan het grote<br />

volume aan containers met lokale herkomst <strong>of</strong> bestemming<br />

(binnen een straal van ongeveer 50 kilometer van<br />

de <strong>Antwerp</strong>se haven).<br />

Het Havenbedrijf benadrukt het belang van een modale<br />

verschuiving en richt zijn beleid daarop. Streefdoel<br />

blijft het terugdringen van het aandeel van het wegvervoer<br />

in de containertrafiek, van 60 naar 50 procent. Het<br />

verhoogd inzetten van binnenvaart en spoor vereist een<br />

belangrijke inspanning, met name voor het spoorvervoer,<br />

waarvoor de <strong>Antwerp</strong>se haven een verdubbeling<br />

van het vervoersaandeel op het oog heeft.<br />

L I B E R A L I S E R I N G V A N D E H A V E N D I E N S T E N<br />

Begin 2001 al lanceerde de Europese Commissie een<br />

ontwerp van richtlijn over de toegang tot de markt voor<br />

havendiensten, met de bedoeling het recht op vrij ondernemen<br />

voor havendiensten te waarborgen in toepassing<br />

van de basisverdragen van de Europese Unie. In november<br />

2003 verwierp het Europees Parlement daarover met<br />

een nipte meerderheid het compromisvoorstel van de<br />

Europese Commissie en de Raad van Ministers.<br />

Commissaris Lloyola de Palacio heeft evenwel net<br />

voor haar aftreden nog een initiatief genomen voor een<br />

nieuwe richtlijn. Het voorstel dat de markttoegang voor<br />

havendiensten moet regelen, werd op 13 oktober 2004<br />

door de Europese Commissie aangenomen. Het voorstel<br />

van richtlijn wil de goederenbehandeling, het slepen, het<br />

loodsen en de diensten van aan- en afmeren regelen.<br />

De ontwerptekst bepaalt dat het lossen/laden van<br />

schepen kan gebeuren met walpersoneel van de zelfafhandelaar<br />

als die inderdaad over een vergunning voor<br />

zelfafhandeling beschikt. Volgens het nieuwe voorstel<br />

mag het recht op zelfafhandeling de toepassing van nationale<br />

regels over opleidingseisen, pr<strong>of</strong>essionele kwalificaties,<br />

werkgelegenheids- en sociale verworvenheden<br />

niet aantasten voor zover ze stroken met de Europese<br />

wetgeving en internationale verplichtingen van de Europese<br />

Unie en de betrokken lidstaat. Voor België betekent<br />

dat dat de wet-Major, die het dokwerkersstatuut<br />

beschermt, niet in het gedrang komt. Wel maakt het<br />

voorstel van richtlijn een uitzondering mogelijk voor de<br />

kustvaart waar de scheepsbemanning zelf het schip mag<br />

laden en lossen.<br />

Het nieuwe voorstel moet uiteraard nog naar het<br />

Europees Parlement. Ook de nieuwe tekst is omstreden.<br />

Zo hebben de Europese regeringsleiders het voorstel als<br />

onvoldoende betiteld in hun vergadering van begin december<br />

2004. Ook vanuit de havensector is er veel kritiek,<br />

voornamelijk over de artikelen over zelfafhandeling, de<br />

vergunning voor een goederenbehandelaar en het compensatieregime<br />

voor de goederenbehandelaar die zijn<br />

concessie verliest.<br />

De Europese Commissie plant de publicatie van een<br />

richtlijn over staatssteun aan de havensector in het voorjaar<br />

van 2005.<br />

H A V E N B E V E I L I G I N G<br />

Eind 2002 werd — in nasleep van de gebeurtenissen in<br />

de Verenigde Staten op 11 september 2001 — de wereldwijde<br />

International Ship & <strong>Port</strong> Facility Security Code<br />

(ISPS) goedgekeurd. De Europese Unie heeft eveneens de<br />

richtlijn 725/2004 uitgevaardigd om de maritieme veiligheid<br />

te verzekeren. De veiligheidsnormen zijn sinds<br />

1 juli 2004 wereldwijd van kracht.<br />

Ongeveer 90 procent van alle in- en uitvoer tussen<br />

Europa en andere landen transiteert via de zeehavens. De<br />

ISPS-code is van toepassing op het raakvlak tussen wal en<br />

schip. Hij geldt enkel voor schepen van meer 500 bruto<br />

tonnenmaat en in de internationale vaart. Ook voor passagiersschepen<br />

zijn de ISPS-normen van toepassing.<br />

In toepassing van de ISPS-code is door elke terminal<br />

in de <strong>Antwerp</strong>se haven een <strong>Port</strong> Facility Assessment gemaakt:<br />

een risicoanalyse die mogelijke kritische punten<br />

inventariseert. Op basis daarvan is vervolgens een plan<br />

uitgewerkt om de terminal optimaal te beveiligen. De<br />

situatie is ter plaatse onderzocht en het Federaal Comité<br />

voor de Beveiliging van de Havenfaciliteiten heeft op basis<br />

van die bevindingen en van de ingediende plannen<br />

veiligheidscertificaten toegekend.<br />

De <strong>Antwerp</strong>se terminals zijn opgenomen in de zogenaamde<br />

‘white list’ van de International Maritime Orga-<br />

13


j a a r v e r s l a g 2 0 0 4<br />

5 De Zandvliet- en Berendrechtsluis zijn omheind om de veilige<br />

werking van de sluisexploitatie te bevorderen.<br />

nisation (IMO). Die lijst vermeldt alle havenfaciliteiten<br />

die voldoen aan de ISPS-normen. Met die vermelding<br />

kunnen ze aan alle belanghebbenden waar ook ter wereld<br />

aantonen dat de veiligheidsmaatregelen voldoen<br />

aan de opgelegde ISPS-maatstaven. Dat kan ook met het<br />

ISPS-certificaat dat eind oktober 2004 in <strong>Antwerp</strong>en is<br />

uitgereikt aan de terminaluitbaters.<br />

Ook het Havenbedrijf heeft in 2004 de nodige investeringen<br />

uitgevoerd op het vlak van beveiliging. Om de<br />

veilige werking van de sluisexploitatie te bevorderen,<br />

zijn de plateaus van de Zandvliet-, Berendrecht-, Boudewijn-<br />

en Kallosluis omheind en volledig afgesloten voor<br />

buitenstaanders. Om het gebied te betreden moet men<br />

zich eerst aanmelden bij de verkeersleiding. De sluisplateaus<br />

zijn beveiligd met een hek van 2 meter hoog met<br />

bovenop 0,5 meter prikkeldraad. Er is voorzien in videobewaking<br />

van de centrale doorgangen en de persoonsdoorgangen<br />

en poorten zijn beveiligd. Het project heeft<br />

het Havenbedrijf 530.052 euro gekost.<br />

Er werd ook een inventaris opgemaakt van de gevoelige<br />

plaatsen in het havengebied (havengebouw,<br />

gebouwen technische diensten, bruggen, sleepbedrijf,<br />

bepaalde nutsbedrijven). Op die manier anticipeert het<br />

Havenbedrijf op de verwachte Europese richtlijn over<br />

havenveiligheid. Ook de Internationale Douaneraad en<br />

Internationale Arbeidsorganisatie werken aan maatregelen<br />

voor de beveiliging van de logistieke keten <strong>of</strong> van<br />

personen in het havengebied. Het Havenbedrijf bekijkt<br />

eveneens hoe de veiligheid van transportmodi als de binnenvaart<br />

en het spoor verbeterd kan worden.<br />

De private havengemeenschap stelde het voorbije jaar<br />

‘Alfapass’ voor. De pas zal geleidelijk worden ingevoerd<br />

om toezicht te houden op de toegang van dokwerkers,<br />

terminalpersoneel, scheepsbevoorraders, scheepsherstellers,<br />

truckers en andere betrokkenen in de havenfaciliteiten.<br />

De Alfapass bevat ook biometrische gegevens<br />

over handpalm- en vingerafdruk van de kaarthouder.<br />

Een ander project is de bouw van een viertal douanescanners<br />

rond het Deurganckdok in het kader van het<br />

Container Security Initiative. De federale overheid trekt<br />

hiervoor zowat 40 miljoen euro uit. Voorts staat Megaports<br />

op stapel, een nieuw initiatief waarbij de Verenigde<br />

Staten apparaten zouden installeren op de containerterminals<br />

om radioactiviteit te meten.<br />

14

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!