Shrimat Dasbodh (Page no. 663 to 732)

oMekeâ meesUeJee : mehleeflevJeÙeeÛee 

meceeme Dee"Jee : Deelceejeceefve¤heCe 

~~ ßeerjece meceLe& ~~ 

vecetb ieCeheleer cebieUcetleea ~ peÙeeÛesefve ceeflemHetâleea ~ }eskeâ Yepeleer mleJeve keâefjleer ~ DeelceÙeeÛeW ~~1~~ 

pÙeeÛÙee ke=âhesves yegæerle ØeefleYee peeieer nesles, lÙee cebie}cetleea ßeerieCesMee}e ceer Jebove keâjlees. `lJecesJe ØelÙe#eb yeÇÿeeefme' 

DeMee Øekeâejs }eskeâ lÙeeÛes Deelceyegæerves mleJeve keâ¤ve lÙeeÛeer Yekeäleer keâjleele. ~~1~~ 

vecetb JewKejer JeeiesÕejer ~ DeYÙeeblejeR ØekeâeMe keâjer ~ veevee YejesJejer efJeJejer ~ veevee efJeÅee ~~2~~ 

Ûeejer JeeCeerle ßes‰ Deme}suÙee JewKejer}e Jebove keâ¤. leerÛe Deveskeâ efJeÅeebÛee hegjshetj G}ie[e keâ¤ve yegæerle %eeve¤he 

ØekeâeMe keâjles. (heje, heMÙevleer Je ceOÙecesleer} %eeve meghle DemeuÙeeves lÙee JeeCeer met#ce DemeuÙeelejer Flejebvee lÙeebÛee GheÙeesie 

nesle veener. cnCetve %eeveoeveemee"er JewKejerÛe ßes‰ nesÙe.) ~~2~~ 

mekeâU peveeceOeW veece ~ jeceveece Gòeceesòece ~ ßece peeGveer efJeßeece ~ ÛebõceewUer heeJe}e ~~3~~ 

ceveg

meJeexòece, Gòeceesòece, $ew}eskeäÙe JÙeehekeâ F. veeJes DeelcÙeeÛeerÛe Deensle. (veeo Je pÙeesleer ner veeces Dee}byeveelcekeâ Deensle. 

mee#eheemetve õ°eheÙeËle veeces efveieg&Ce, JeeÛekeâ Demetve vejesòeceeheemetve GòeceesòeceeheÙe&vleÛeer veeces meiegCemeekeâej ßeerjeceeÛeer 

Deensle. $ew}eskeäÙeJeemeer F&Õej Deens.) ~~8-9~~ 

veevee Kešheš DeeCeer Ûešheš ~ veevee }šheš DeeefCe Pešheš ~ Deelcee vemleeb meJe& meheeš ~ Ûengbkeâ[s ~~10~~ 

peerJeekeâ[tve nesCeejs meJe& ØeÙelve, keâeÙe&#ecelee, ie[ye[ Je IeeF& F. Deelcee vemes} lej MekeäÙe veener. meJe&$e meecemetce 

nesF&}! ~~10~~ 

DeelcÙeeefJeCe Jes[W kegâ[W ~ DeelcÙeeefJeCe ce[W yeeheg[W ~ DeelcÙeeefJeCe Le[W jeskeâ[W ~ MejerjeÛeW ~~11~~ 

peerJeelcee peeleeÛe Mejerj Jes[sJeekeâ[s yeveles Je lÙee DeÛeslevee}e ce{s cnCeleele. Mejerj peCet lÙee peerJeelcÙeeÛes mee#eele 

Le[ies nesles. ~~11~~ 

Deelce%eeveer mecepes ceveeR ~ heenW peveeR DeelceÙee}eiegveer ~ YegJeveer DeLeJee ef$eYegJeveeR ~ DeelcÙeeefJeCeW Jeesme ~~12~~ 

peerJevcegkeäle ns ceveesceve peeCetve Demelees keâer meJe& peerJeme=°erle Deelcee JÙeehetve Deens. Ùee he=LJeerJej eEkeâJee ef$eYegJeveelener 

Deelcee vemes} lej meJe& Deesmee[ nesF&}. ~~12~~ 

hejce megboj DeeefCe Ûelegj ~ peeCes mekeâU meejemeej ~ DeelcÙeeefJeCe DebOekeâej ~ GYeÙe }eskeâeR ~~13~~ 

peerJe ns leòJe menpeÛe Megæ Je efJeJeskeâer DemeuÙeeves lÙee}e meJe& ØekeâejÛee meej Je Demeej ÙeebÛee efJeJeskeâ Demelees. 

(jpeleceebÛÙee ØeYeeJeecegUs lees ceeJeUlees.) meej¤he DeelcÙeeefMeJeeÙe meJe&$e De%eeveeÛee DebOeej Demelees. ~~13~~ 

meJeeËieeR efmeOe meeJeOe ~ veevee Yeso veevee JesOe ~ veevee Keso DeeCeer Deevebo ~ lesCeWefÛekeâefjleeb ~~14~~ 

lees melele meJeeËieeves Øeefleef›eâÙesmee"eR leÙeej (efmeæ) Je meeJeOe Demelees. meJe& ØekeâejÛeer efJeefJeOelee, OÙeeme, og:Ke Je megKe 

FlÙeeoer lÙee}eÛe Demeleele. (F&Õej Je Deelcee Demes DemeCes MekeäÙe veener.) ~~14~~ 

jbkeâ DeLeJee yeÇÿeeefokeâ ~ ÙeskeâefÛe Ûee}Jeer Deveskeâ ~ heeneJee efvelÙeefvelÙeefJeJeskeâ ~ keâesCnerÙeskeWâ ~~15~~ 

jbkeâeheemetve yeÇÿeosJeeheÙeËle peerJe Je osJeebÛes meJe& JÙeeheej hejcesÕejeÛÙee efveÙeceveeKee}er Ûee}leele. efvelÙeeefvelÙeefJeJeskeâ kesâ}e 

lej ns keâesCeeÛÙeener }#eele ÙesF&}. ~~15~~ 

pÙeeÛeW IejeR heodefceCeer veejer ~ Deelcee lebJejer DeeJe[er Oejer ~ Deelcee iesef}Ùeeb MejerjeR ~ lespe kewâÛeW ~~16~~ 

keâesCeeÛÙee Iejer heodefceveermeejKeer Deeflemegboj helveer Deme}er lejer leer efpeJeble (mepeerJe) DemesheÙeËleÛe lÙee}e efØeÙe Demeles. 

peerJe iesuÙeeJej efleÛeer Debiekeâebleer ve° nesles. ~~16~~ 

Deelcee efomesvee vee Yeemesvee ~ yeenŸeelkeâejW Devegceevesvee ~ veevee ceveeÛÙee keâuhevee ~ DeelceÙeeÛesveer ~~17~~ 

Deelcee efomele veener, keâUle veener. lees De¤he DemeuÙeeves lÙee}e Deekeâej veener. cnCetve yeenŸe DeekeâejeJe¤ve lÙeeÛee 

Deboepe keâjlee Ùesle veener. ns meJe& Deboepe lÙeeÛÙeeÛe meòesJej Ûee}leele. ~~17~~ 

Deelcee MejerjeR JeemleJÙe keâjer ~ DeJeIeW yeÇÿeeb[ efJeJejer Yejer ~ Jeemevee YeeJevee hejeshejeR ~ efkeâleer cnCeesveer 

meebieeJÙee ~~18~~ 

Deelcee peCet osnyegæer Oe¤ve Mejerjele jenlees lesJne yeÇÿeeb[e}e heg¤ve Gjleer} SJe{Ÿee keâuhevee keâjlees. lÙee lÙee 

osneleer} yegæerÛÙee JeemeveebÛes Je YeeJeveebÛes efkeâleer Øekeâej meebieeJesle? ~~18~~ 

ceveeÛÙee Deveble Je=òeer ~ Deveble keâuhevee Oeefjleer ~ Deveble ØeeCeer meebieeW efkeâleer ~ Deblej lÙeebÛeW ~~19~~ 

ceveeÛÙee DeieefCele Je=òeer (mebkeâuhe) Demeleele Je lÙeecegUs les Deveble keâuhevee keâjles. peieele DemebKÙe ØeeCeer Demetve lÙeebÛÙee 

keâuheveebÛes Øekeâej keâmes meebielee Ùesleer}? ~~19~~ 

(o. 16 me. 8) 664 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Deveble jepekeâejCeW OejCeW ~ kegâyegOeer megyeOeer efJeJejCeW ~ keâUeW vesoCeW ÛegkeâeJeCeW ~ ØeeCeercee$eemeer ~~20~~ 

Deveskeâ [eJe Je Øeefle[eJeebÛeer Ùeespevee keâjCes, meôÏæer Je ogyeg&æerleer} Heâjkeâ peeCeCes, keâesCee}e keâUt ve oslee Je meJeeËvee 

ÛegkeâJetve keâener keâjCes F. meJe& peerJeelcee keâjlees. ~~20~~ 

Ùeskeâeme Ùeskeâ peheleer šheleer ~ Ùeskeâeme Ùeskeâ Keheleer }heleer ~ Me$egheCeeÛeer efmLeleer ieleer ~ Ûengbkeâ[s ~~21~~ 

keâesCeer keâesCee}e peheleele lej keâesCeer ogmeNÙeeJej šhetve yemeleele. keâesCeer keâesCee}e KeheJetve Iesleele lej ogmeNÙeeheemetve 

o[tve yemeleele. keâesCeer keâesCeeÛes Me$eglJe keâjlees. les meJe& peerJe keâjlees. ~~21~~ 

he=LJeerceOeW hejeshejeR ~ Ùeskeâeme Ùeskeâ eEmelejer ~ efkeâòeskeâ Yekeäle hejeshejeR ~ hejeshekeâej keâefjleer ~~22~~ 

Ùee peieele keâesCeer Flejebvee HeâmeJeerleÛe jenleele lej Yekeäle melele }eskeâeshekeâej keâjleele. ns oesvner peerJeÛe Demeleele. ~~22~~ 

Ùeskeâ Deelcee Deveble Yeso ~ osnshejlJeW Iesleer mJeeo ~ Deelcee "eFËÛee DeYeso ~ Yeso efn Oejer ~~23~~ 

DeelceleòJe SkeâÛe Deme}s lejer GheeOeercegUs lÙeele DeieefCele Yeso Demeleele. lÙee lÙee osneÛes Yeesie peerJe Yeesielees. cnCetve 

Deelcee leòJele: Skeâ Je GheeOeercegUs Yesoebveer Yej}s}e Jeešlees. ~~23~~ 

heg®


meceeme veJeJee : veeveeGheemeveeefve¤heCe 


he=LJeerceOeW }eskeâ veevee ~ lÙeeme veevee Gheemevee ~ YeeJeeLeX ØeJele&}s Yepevee ~ "eFË "eFË ~~1~~ 

he=LJeerJejer} Deveskeâ ceeCemes efkeâlÙeskeâ ØekeâejÛÙee Gheemevee keâjleele. peeieespeeieer YeeJeYekeäleerhetJe&keâ Yepeve keâjleele. ~~1~~ 

DeeheguÙee osJeeme Yepeleer ~ veevee mlegleer mleJeveW keâefjleer ~ pes les efveieg&Ce cnefCeleer ~ Gheemevesmeer ~~2~~ 

ØelÙeskeâ peCe DeeheuÙee DeeheuÙee osJeeÛeer Gheemevee keâjleevee lÙeeÛeer njØekeâejs mlegleer keâjlees. ØelÙeskeâ Gheemekeâ 

mJele:ÛÙee Gheemeves}e efveieg&CeeÛeer Gheemevee mecepelees. ØeMve– ~~2~~ 

ÙeeÛee kewâmee Deens YeeJe ~ cepe meebefiepes DeefYeØeeJe ~ Dejs ne mlegleerÛee mJeYeeJe ~ Ssmee Deens ~~3~~ 

ÙeeÛes jnmÙe keâeÙe Deens. lÙeeÛee G}ie[e keâjeJee. Gòej– Dejs, GheemevesceOÙes mlegleerÛee menpe meceeJesMe Demelees. 

(mleJeves, mlees$es) ~~3~~ 

efveieg&Ce cnefCepes yengiegCe ~ yengiegCeer Deblejelcee peeCe ~ mekeâU lÙeeÛes DebMe nW ØeceeCe ~ ØeefÛele heene ~~4~~ 

efveieg&Ce cnCepes efve:Mes

vescekeâer lesLesÛe }eie}s}er Demeles. ~~10~~ 

leLeeheer Je=#eebÛesefve heef[hee[W ~ peerJeve Ieeef}leeb keâes"W he[s ~ Ùes iees°erÛeW meebkeâ[W ~ keâebneRÛe veeneR ~~11~~ 

Je=#eeÛÙee GoenjCeeJe¤ve Demes }#eele Ùesles keâer MeW[ŸeeJej heeCeer Ieele}s lejer les keâes"s he[les (cetU) ns mecepeCÙeele 

keâenerÛe De[ÛeCe veener. ~~11~~ 

ceeieer} DeeMebkesâÛeW efveMe&ve ~ nesleeb pee}W meceeOeeve ~ Deeleeb iegCeeme efveieg&Ce ~ kewâmeW cnCeleer ~~12~~ 

heeCeer keâes"s peeF&} ÙeeÛes Gòej efceUe}s. Deelee iegCeÙegkeälee}e efveieg&Ce keâe cnCeleele les meebieeJes. ~~12~~ 

ÛebÛeUheCeW efJekeâej}W ~ meiegCe SsmeW yeesef}}W ~ Ùesj leW efveieg&Ce Gj}W ~ iegCeeleerle ~~13~~ 

(meiegCe Gheemeves}e efveieg&CeeÛeer Gheemevee mecepeCes Deieoer DeÙeesiÙe Deens ne heg{er} 17 DeesJÙeebÛee efveCe&Ùe Deens.) 

Glheòeer, efmLeleer Je }Ùe DemeCeeNÙee meJe& efJekeâejebvee meiegCe cnCeleele. nŸeeJesieàÙee iegCejefnlee}e efveieg&Ce cnCeleele. ~~13~~ 

Jekeälee cnCes ne efJeÛeej ~ MeesOetve heeneJeW meejemeej ~ Deblejer jeneleeb efveOee&j ~ veebJe veeneR ~~14~~ 

Jekeälee– ne efJeÛeej veerš mecepeCÙeemee"er meej Je Demeej ÙeebÛee efveCe&Ùe keâ¤ve IÙeeJee. Skeâoe meej keâU}s keâer DemeejeÛee 

(meiegCe) ceeiecetme Gjle veener. ~~14~~ 

efJeJeskeWâefÛe lees cegKÙe jepee ~ DeeefCe mesJekeâeÛeW veebJe jepee ~ ÙeeÛee efJeÛeej mecepee ~ JesJeeo Keesše ~~15~~ 

jepee Ùee veeJeeÛee veeskeâj Je meJe&meòeeOeerMe jepee Ùeebleer} Heâjkeâ }#eele IÙeeJee. GieerÛe Jeeo keâ¤ veÙes. ~~15~~ 

keâuheebleØeUFË peW Gj}W ~ leW efveieg&Ce SsmeW yeesef}}W ~ Ùesj leW DeJeIeWefÛe pee}W ~ ceeÙesceOeW ~~16~~ 

keâuheevleerÛee meJe&veeMe PeeuÙeeJej pes Demeles lemes jenles lÙee}e efveieg&Ce yeÇÿe cnCeleele. Flej meJeeËÛee meceeJesMe ceeÙesle 

neslees. ~~16~~ 

mesvee Meenej yeepeej ~ veevee Ùee$ee }eneveLeesj ~ Meyo G"leer Deheej ~ kewâmes efveJe[eJes ~~17~~ 

(heg{er} efJeefJeOe ØekeâejÛÙee efJejesOeer eEkeâJee efJemebiele eEkeâJee mejefcemeU Pee}suÙee iees°eRÛeer SkeâceskeâeRheemetve efveJe[ keâjCes 

keâ"erCe Demeles–) 

}{eF&Jejer} mewvÙeeleer} mewefvekeâebÛÙee DeejesàÙee, iepeyepe}suÙee Menjeleer} keâes}en} Je yeepeejeleer} ieeWieeš. ~~17~~ 

keâeUeceOeW ØepÙevÙekeâeU ~ ceOÙeje$eeR nesleeb efveJeU ~ veevee peerJe yees}leer mekeâU ~ kewâmes efveJe[eJes ~~18~~ 

heeJemeeàÙeele he[CeeNÙee DemebKÙe Oeeje Je ceOÙeje$eerÛee jeleefkeâ[ŸeebÛee DeeJeepe. ~~18~~ 

veevee osMe Yee

efoJemejpeveerÛes Øekeâej ~ ÛeebefoCeW DeeCeer DebOekeâej ~ efJeÛeej DeeCeer DeefJeÛeej ~ kewâmee efveJe[eJee ~~24~~ 

metÙe&meehes#e efoJeme Je je$e, Ûebõmeehes#e ÛeeboCes Je DebOeej, yegefæmeehes#e efJeÛeej Je DeefJeÛeej ÙeebÛes mJe¤he keâmes 

efveJe[eJes? (efoJeme Je je$e metÙe&¤he Deensle. F.) ~~24~~ 

efJemej DeeCeer Dee"JeCe ~ vescemle DeeCeer yee


meceeme oneJee : iegCeYetleefve¤heCe 


hebÛeYetleW Ûee}s peie ~ hebÛeYetleebÛeer }ieyeie ~ hebÛeYetleW iesef}Ùeeb ceie ~ keâeÙes Deens ~~1~~ 

hebÛeerke=âle hebÛeYetleebcegUW peieeÛeer Iešvee efšketâve Deens. leer De}ie PeeuÙeeJej peie cnCetve oeKeJeeÙe}e keâeÙe jener}? ~~1~~ 

ßeeslee JekeäleÙeeme yees}s ~ YetleebÛes ceefnces Jee{efJe}s ~ DeeefCe ef$eiegCe keâes"W ies}s ~ meebiee mJeeceer ~~2~~ 

ßeeslee– Denes mJeeceer, hebÛeceneYetleebÛeer me=ef°jÛevesleer} cenòJeeÛeer ØeMemleer meebefiele}er. heCe lÙeebleer} leerve iegCeebÛes 

mLeeve keâesCeles? ~~2~~ 

Deblejelcee heebÛeJeW Yetle ~ ef$eiegCe lÙeeÛeW DebieYetle ~ meeJeOe keâ¤efveÙeeb efÛeòe ~ yejW heenW ~~3~~ 

DeekeâeMe¤he Deblejelcee ns heebÛeJes Yetle mecepeeJes. leerve iegCe lÙeebleÛe meceeefJe° nesleele. meeJeOeheCeeves efJeÛeej kesâuÙeeves 

ns keâUles. ~~3~~ 

Yetle cnefCepes efpelegkeWâ pee}W ~ ef$eiegCe peeuÙeeble Dee}W ~ Flegkesâve cetU Keb[}W ~ DeeMebkesâÛeW ~~4~~ 

pes JÙekeäleoMes}e Dee}s les Yetle. ef$eiegCener JÙekeäle Pee}s DemeuÙeeves lÙeebÛee Yetleele meceeJesMe neslees. SJe{Ÿee Gòejeves 

MebkesâÛes meceeOeeve JneJes. ~~4~~ 

YetleeJesieUs keâebneR veeneR ~ Yetlepeele ns meJe&efn ~ ÙeskeâeJesieUs Ùeskeâ keâebneR ~ Ie[sefÛevee ~~5~~ 

DeMee Yetleebntve JesieUs Demes JÙekeäle peieele keâenerÛe veener. ns meJe& ÂMÙe YetleebÛes keâeÙe& Deens. lÙee heeÛeebÛee meceeJesMe veener 

Demes keâener Ie[le veener. ~~5~~ 

DeelcÙeeÛesveer pee}e heJeve ~ heJeveeÛesve Øeiešs Deive ~ Deiveerheemetve peerJeve ~ SsmeW yees}leer ~~6~~ 

Deblejelcee¤he DeekeâeMeeheemetve JeeÙet, JeeÙetheemetve Deiveer Je Deiveerheemetve heeCeer Pee}s Demes MeeŒe meebieles. ~~6~~ 

peerJeve DeeJeIeW [yeeefye}W ~ leW jefJeceb[UW DeeU}W ~ JevnerJeeÙeesÛesve pee}W ~ Yetceb[U ~~7~~ 

meJe&$e Deme}s}s heeCeer metÙee&ÛÙee G

Yetceb[U DeeUesve iees"}W ~ leW jefJeefkeâCeX JeeUesve ies}W ~ ceie menpe efÛe osJeW jefÛe}W ~ GheeÙeemeer ~~11~~ 

me=ef°jÛevesÛÙee Øeef›eâÙesle heeCeer iees"tve he=LJeer PeeuÙeeJej leer metÙee&ÛÙee G

DeieeOe iegCe YeieJebleeÛes ~ Mes

oMekeâ melejeJee : Øeke=âefleheg®

lees osn mees[tve peelees cnCepes keâeÙe Je lees keâmee peelees ns keâesCee}eÛe keâUle veener. les osJeeJeeÛetve Flej keâesCee}e 

mecepele veener. ~~11~~ 

osJe heeneJeÙeekeâejCeW ~ osGUW }eieleer heeneCeW ~ keâes"Wlejer osGUeÛÙee iegCeW ~ osJe Øeiešs ~~12~~ 

meeceevÙe ceeCemee}e osJeeÛÙee oMe&veemee"er osJeUele peeJes }eieles. heCe efJeÛeej keâjCeeNÙee}e ØelÙeskeâ Mejerj¤heer 

osJeUele osJe Øeieš PeeuÙeeÛes keâUles. ~~12~~ 

osGUW cnefCepes veevee MejerjW ~ lesLeW jeefnpes peerJesÕesjs ~ veevee MejerjW veevee ØekeâejW ~ Deveble YesoW ~~13~~ 

Deveskeâ Mejerjs ner osJeUsÛe Demetve lÙeeble efveÙeecekeâ F&Õej Je efveÙecÙe peerJe jenleele. lÙee MejerjebÛes Øekeâej Je Yeso DeieefCele 

Deensle. ~~13~~ 

Ûee}leeR yees}leeR osTUW ~ lÙeeceOeW jeefnpeW jeGUW ~ efpelegkeâeR osGUW eflelegkeâeR mekeâUW ~ keâU}eR heeefnpes ~~14~~ 

Mejerjs ner Ûee}leer yees}leer osJeUs Demetve lÙeeble osJe jenlees. pesJe{er Mejerjs lesJe{er osJeUs ns keâUeJes. ~~14~~ 

ceÚ ketâce& Jeejen osGUW ~ YetieesU Oeefj}e meJe&keâeUW ~ keâjeUW efJe›eâeUW efvece&UW ~ efkeâefleÙeskeâ ~~15~~ 

celmÙe, ketâce& Je Jejen nŸee DeJeleej¤he osJeUebveer he=LJeer lees}tve Oej}er nesleer. Deepener efkeâleerlejer DepeŒe, YeÙeevekeâ 

Je megboj osn efomeleele. ~~15~~ 

efkeâlÙeskeâ osGUeR meewKÙe heens ~ Yejleeb DeeJeIeW eEmeOe Deens ~ hejer leW meJe&keâeU ve jens ~ DeMeeÕele ~~16~~ 

efkeâlÙeskeâ Mejerjele melele megKeeÛee DevegYeJe ÙesTve peCet megKemeeiej ns}eJelees Demes Jeešles. heCe les MesJešheÙe&vle lemesÛe 

efškeâle veener. ~~16~~ 

DeMeeÕeleeÛee cemlekeâceCeer ~ peÙeeÛeer ÙesJe{er keâjCeer ~ efomesvee lejer keâe pee}W Oeveer ~ leÙeemeerÛe cnCeeJeW 

~~17~~ 

pees SJe{e DeJee{JÙe ØehebÛe efvecee&Ce keâjlees lees F&Õej meJe& DeMeeÕeleeble meJe&ßes‰ Deens! lees efomele veme}e lejer lees 

peieeÛee mJeeceer DeensÛe. ~~17~~ 

GÆJeesvcegKe nesleeb DeYeso ~ efJecegKe nesleeb Gob[ Keso ~ Ssmee DeOeesOe& mebJeeo ~ nesle peelees ~~18~~ 

GÆJe cnCepes efvee|celeer keâjCeeNÙee F&ÕejeÛÙee DevegmebOeeveele meJe& Yeso ceeJeUleele. hejbleg lÙeeÛes DevegmebOeeve megšleeÛe YesooMe&veeves 

melele og:Kes nesle jenleele. Demee ne cegUekeâ[er} (TOJe&) Je hemeeNÙeekeâ[er} (DeOe) ØeJeeme nesle jenlees. ~~18~~ 

mekeâUebÛeW cetU efomesvee ~ YeJÙe Yeejer DeeCeer Yeemesvee ~ efveefce

KejesKej meJeexòece Demeles. ~~22~~ 

DeKeb[ Ùeesie cnCeesefve Ùeesieer ~ Ùeesie veeneR lees efJeÙeesieer ~ efJeÙeesieer leesefn Ùeesieer ~ ÙeesieyeUW ~~23~~ 

peerJe Je yeÇÿe nŸeebÛes melele SskeäÙe meeOetve DemeuÙeeves lees Ùeesieer Demetve, Demee Ùeesie vemeCeeje efJeÙeesieer Demelees. ÙeesieeÛes 

meeceLÙee&ves efJeÙeesieer megæe Ùeesieer neslees. ~~23~~ 

YeuÙeebÛeer ceefncee Ssmeer ~ pes mevceeie& }eJeer }eskeâebmeer ~ heesnCeej Demeleeb yeg[leÙeemeer ~ yeg[eW vesoeJeW ~~24~~ 

DeMee ÙeesiÙeeblener pes cenelces Demeleele les Flej }eskeâebveener Ùeesieceeiee&}e }eJeleele. pees Demme} heesnesCeeje Demelees lÙeeves 

yeg[CeeNÙee}e yeg[t osT veÙes. ~~24~~ 

mLetUmet#celelJePee[e ~ eEhe[yeÇÿeeb[eÛee efveJee[e ~ ØeefÛele heens Ssmee Lees[e ~ Yetceb[UeR ~~25~~ 

he=LJÙeeoer mLet} Je DeJÙekeäleeoer met#ce leòJeebÛes efceLÙeelJe peeCeCeeje Je eEhe[ Je yeÇÿeeb[ nŸeebÛes mJe¤he peeCetve lÙeebmebyebOeer 

Â{ efve§eÙe DemeCeeje nŸee peieele efJejUe! ~~25~~ 

JesoebleerÛeW hebefÛekeâCe& ~ DeKeb[ leÙeeÛeW efJeJeCe& ~ cenebJeekeäÙeW Deble:keâjCe ~ jnmÙe heens ~~26~~ 

JesoebleMeeŒeeleer} hebÛeerkeâjCeeÛee met#ce DeYÙeeme keâ¤ve `leòJeceefme' meejKÙee ceneJeekeäÙeeleer} heoebÛes JeeÛÙe Je }#Ùe 

Devle:keâjCeeble lÙeeves mee"efJe}s}s Demeles. ~~26~~ 

Ùes he=LJeerceOeW efJeJeskeâer Demeleer ~ OevÙe leÙeebÛeer mebieleer ~ ßeJeCecee$eW heeJeleer ieleer ~ ØeeCeercee$e ~~27~~ 

nŸee he=LJeerJejer} efJeJeskeâer cenelcÙeebÛeer pes mebiele keâjleer} les OevÙe nesle. lÙeebÛÙee GheosMeeÛÙee ßeJeCeeves lÙeebvee Gòece 

ieleer Øeehle nesles. ~~27~~ 

melmebie DeeCeer melMeeŒe ßeJeCe ~ DeKeb[ neslemes efJeJeCe& ~ veevee melmebie DeeCeer Gòece iegCe ~ hejeshekeâejeÛes 

~~28~~ 

meledmebieleerle jentve DeÉwle JesoevleMeeŒeeÛes DeKeb[ efJeJejCe SskeâeJes. DeMee Gòece iegCe DemeCeeNÙee Je hejeshekeâejer 

cenelcÙeebÛee melmebie melele DemeeJee. ~~28~~ 

pes meodkeâerleeaÛes heg®


Mebkeâe– DepeeleJeeoevegmeej JÙekeäle cnCetve keâenerÛe vemeleevee ner efMeJeMekeäleer DeeCe}er keâes"tve? lÙeeÛes Gòej 

meeJeOeheCeeves Sskeâe. ~~11~~ 

yeÇÿeeb[eJe¤ve eEhe[ ~ DeLeJee eEhe[eJe¤ve yeÇÿeeb[ ~ DeOeesOe& heeneleeb efveJee[ ~ keâUeW Ùeslees ~~12~~ 

yeÇÿeeb[ekeâ[tve eEhe[ekeâ[s Je eEhe[ekeâ[tve yeÇÿeeb[ekeâ[s Demes cees"Ÿeekeâ[tve }neveekeâ[s Je }neveekeâ[tve cees"Ÿeekeâ[s 

heeefn}s lej lÙeeÛes Gòej efceUles. Goe– ~~12~~ 

yeerpe Heâes[tve DeeefCe}W cevee ~ lesLeW HeâU leeW efomesvee ~ Jee{le Jee{le heg{W veevee ~ HeâUW Ùesleer ~~13~~ 

keâesCelesner yeer Heâes[tve les met#ce Â°erves heeefn}s lejer lÙeele lÙeeÛes HeâU efomele veener. heCe lÙeeÛee Debkegâj Jee{uÙeeJej 

veblej HeâUs efomeleele. ~~13~~ 

HeâU Heâesef[leeb yeerpe efomes ~ yeerpe Heâesef[leeb HeâU vemes ~ lewmee efJeÛeej Demes ~ eEhe[yeÇÿeeb[eR ~~14~~ 

HeâU Heâes[}s lej yeer efomeles. heCe yeer Heâes[}s lej HeâU efomele veener. lÙeeØeceeCeW yeÇÿeeb[ele (HeâU) eEhe[ Demeleele, 

heCe eEhe[ele (yeer) yeÇÿeeb[ efomele veener. ~~14~~ 

vej veejer oesveer Yeso ~ eEhe[eR efomeleer Øeefmeæ ~ cegUeR vemleeb efJeMeo ~ nesleer} kewâmeeR ~~15~~ 

Mejerjele Œeer Je heg®

Jeemevee ns leòJe cegUele SkeâÛe Deens. heCe osnebvegmeej lÙeeble Yeso efomelees. osnleeoelcÙe peeleeÛe Yesoner efveIetve peelees 

eEkeâJee osne}e cejCe ÙesleeÛe kesâJeU Jeemevee Gjles. Yeso Gjle veener. ~~23~~ 

vejveejeRÛes yeerpekeâejCe ~ efMeJeMekeäleerceOeW peeCe ~ osn Oeefjleeb ØeceeCe ~ keâUeW Dee}W ~~24~~ 

Œeer Je heg®


cees"s cees"s ÙesTve ies}s ~ DeelcÙeekeâefjleebÛe Jele&}s ~ lÙee DeelcÙeeÛee ceefncee yees}s ~ Ssmee keâJeCeg ~~11~~ 

JÙeeme, %eeveosJeeoer cenelcÙeebÛeer peerJeves DeelceefJeÅes}eÛe mecee|hele nesleer. lÙee DeelcÙeeÛee Deheej ceefncee keâesCe 

meebieCeej? eEkeâJee ceneve Ûe›eâJeleeaner DeelcÙeevesÛe peie}s. ~~11~~ 

ÙegieeveÙegieW Ùeskeâše Ùeskeâ ~ Ûee}efJelees efleveer }eskeâ ~ lÙee DeelcÙeeÛee efJeJeskeâ ~ heeefn}eÛe heeneJee ~~12~~ 

pees Deelce¤he F&Õej ÙegieevegÙegies SkeâšeÛe Ùee eflevner }eskeâebÛes meJe& JÙeJenej Ûee}efJelees lÙeeÛee MeeŒeMegæ efJeÛeej 

JeejbJeej keâjeJee. ~~12~~ 

ØeeCeer Dee}s ÙesTve ies}s ~ les pewmes pewmes Jele&}s ~ les Jele&CegkesâÛeW keâLeve kesâ}W ~ FÚsmeeefjKeW ~~13~~ 

he=LJeerJej nesTve ies}suÙee Leesjecees"ŸeebÛeer Ûeefj$es lÙeebÛÙee Ûeefj$ekeâejebveer lÙeebvee YeeJe}er leMeer ef}efn}er. (heCe lÙeebÛes les 

cees"sheCe DeelcÙeeÛÙee meòescegUs nesles.) ~~13~~ 

pesLeW Deelcee veeneR oeš ~ lesLeW DeJeIeW mejmeheeš ~ DeelcÙeeefJeCe yeeheg[W keâe‰ ~ keâeÙes peeCes ~~14~~ 

pesLes JÙeehekeâ DeelceÛewlevÙe efJeMes

oesvneRvee heejKee neslees. ~~22~~ 

ÙeekeâejCeW heoeLe&%eeve ~ veevee efpevemeerÛee Devegceeve ~ meJe& meeb[tve efvejbpeve ~ Oegb[erle peeJeW ~~23~~ 

cnCetve heoeLe&%eeve ns Yeüce%eeve Demetve lÙeebÛeer Deemekeäleer mees[tve DeelceevegmebOeeveele jeneJes. yeÇÿeeÛee MeesOe Iesle DemeeJes. 

~~23~~ 

De°ebie Ùeesie eEhe[%eeve ~ lÙeentve Leesj leòJe%eeve ~ lÙeentve Leesj Deelce%eeve ~ leW heeefn}W heeefnpes ~~24~~ 

De°ebieÙeesie osnØeOeeve DemeuÙeeves lÙeeble eEhe[%eeve cenòJeeÛes Deens. lÙeentve DeelceeveelceefJeÛeejeÛes leòJe%eeve ßes‰ 

Demetve Deelce%eeve meJe&ßes‰ Deens. lÙeeÛeeÛe OÙeeme OejeJee. ~~24~~ 

cetUceeÙesÛes mesJešeR ~ nefjmebkeâuhe cegUeR G"er ~ GheemeveeÙeesieW efce"er ~ lesLeW Ieele}er heeefnpes ~~25~~ 

cetUceeÙee ner ßeernjerÛÙee Deveeefo mebkeâuheeletve GlheVe Pee}er Deens. lÙee ßeernjer}e Gheemevesves efce"er ceejeJeer. SskeäÙe 

meeOeeJes. ~~25~~ 

ceie lÙeehewef}keâ[s peeCe ~ efveKeU yeÇÿe efveieg&Ce ~ efvece&U efve§eU lÙeeÛeer KetCe ~ ieieveemeeefjKeer ~~26~~ 

lÙee mebkeâuhe¤he keâejCe yeÇÿeehe}erkeâ[s DeekeâeMeeØeceeCes kesâJeU efveieg&Ce, efvece&U Je efve§eU yeÇÿe Deens. ~~26~~ 

ÙesLetve lesLeJejer oeš}W ~ ØeeCeercee$eeme Yesš}W ~ heoeLe&cee$eeR ef}ieš}W ~ JÙeehetve Deens ~~27~~ 

les yeÇÿe cetUceeÙesheemetve he=LJeerheÙeËle Je meJe& peerJeme=°erle DeKeb[ JÙeehetve Deens. meJe& ÂMÙeeÛÙee Deeleyeensj Ye¤ve Deens. 

~~27~~ 

lÙeeSsmeW veeneR Leesj ~ met#ceentve met#ce efJeÛeej ~ eEhe[yeÇÿeeb[eÛee mebJnej ~ nesleeb keâUs ~~28~~ 

lÙeemeejKes ceneve Je efJeYeg keâenerÛe veener. eEhe[ Je yeÇÿeeb[eÛee Øe}Ùe keâeUele veeMe PeeuÙeeJej les Gjles Demee efve§eÙe 

neslees. (keâUs) ~~28~~ 

DeLeJee eEhe[ yeÇÿeeb[ Demeleeb ~ efJeJeskeâØeUÙes heeneW peeleeb ~ MeeÕele keâesCe nW leòJelee ~ GcepeeW }eies ~~29~~ 

eEkeâJee eEhe[ Je yeÇÿeeb[ebÛÙee efmLeleerkeâeUer efJeJeskeâØe}Ùeeves MeeÕeleeÛee MeesOe IesleuÙeeJej les keâUt }eieles. ~~29~~ 

keâ¤ve DeJeIee leòJePee[e ~ meejemeejeÛee efveJee[e ~ meeJeOeheCeW «evLe mees[e ~ megefKeveeJeW ~~30~~ 

meJe& yÙeeSWMeer leòJes ceeefÙekeâ Deensle, Demee Â{ efve§eÙe keâje. meej Je Demeej ÙeebÛee melele efveJee[e keâjCÙeeÛeer meJeÙe 

}eieuÙeeJej meeJeOeeve jentve KegMee} «ebLe yeepet}e "sJee. (hene DeesJeer 1) ~~30~~ 

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe


veevee heeuneUeR he[svee ~ yeesef}}WefÛe yees}eJesvee ~ ceewvÙeieYe& Devegceevee ~ DeeCetve mees[er ~~10~~ 

yees}leevee heeuneU }eJetve lesÛe lesÛe ve yees}lee ceveeÛÙee DeeJeekeäÙeele ve ÙesCeeNÙee yeÇÿeeÛÙee peCet keâe"eJej ßeeslÙee}e 

vesTve mees[lees. ~~10~~ 

Ie[er Ùeskeâ efJeceU yeÇÿe ~ Ie[er Ùeskeâ cnCes meJe& yeÇÿe ~ õ°e mee#eer meòee yeÇÿe ~ #eCe Ùeskeâ ~~11~~ 

yeÇÿee}e veece¤hes Je ef$eiegCeebÛee ceU veener Demes Skeâoe meebielees Je }iesÛe veece¤he Je ef$eiegCeelcekeâ peieled yeÇÿe¤he Deens 

Demes meebielees! õ°e, mee#eer Je meled¤he efve§eU yeÇÿe #eCeele– ~~11~~ 

efve§eU leWefÛe pee}W ÛebÛeU ~ ÛebÛeU leWefÛe yeÇÿe kesâJeU ~ veevee ØemebieeR KeUyeU ~ efveJee[e veeneR ~~12~~ 

lesÛe ÛebÛeU Pee}s Demes meebietve yeÇÿe ÛebÛeUÛe DemeuÙeeÛes efJeOeeve keâjlees. Deveskeâ keâerle&ve- ØeJeÛeveeble G}šmeg}š efJeOeeves 

keâ¤ve efmeæevlee}e mhe°lee ÙesT osle veener. ~~12~~ 

ÛeUleW DeeCeer efve§eU ~ DeJeIeW ÛewlevÙeefÛe kesâJeU ~ ¤heW JesieUe}eR ØeebpeU ~ keâoeheer yees}Jesvee ~~13~~ 

DeMeeÕele Je MeeÕele oesvner kesâJeU ÛewlevÙe¤heÛe Demes meebielees. lÙeebÛeer efYeVelee mhe° keâjerle veener. ~~13~~ 

GieerÛe keâjer ieLeeieesJeer ~ lees }eskeâebme kewâmeW GieJeer ~ veevee efve§eÙeW veevee ieesJeer ~ he[le peeles ~~14~~ 

pees Demee meeJeUe ieeWOeU keâjlees lÙee}e efJeÛe#eCe Je efpe%eemet ßeeslÙeeÛes meceeOeeve keâmes keâjlee ÙesF&}? G}š JesUesJesUer 

G}š meg}š efmeæevle meebietve mebYeüce cee$e neslees. ~~14~~ 

Yeüceeme cnCes hejyeÇÿe ~ hejyeÇÿeeme cnCes Yeüce ~ %eelesheCeeÛee mebYeüce ~ yees}esve oeJeer ~~15~~ 

Yeüce¤he peieled yeÇÿe¤he (melÙe) cnCelees Je yeÇÿee}e cee$e les mJemebJesÅe DemeuÙeeves Yeüce¤he "jJelees Je ÙeeJej keâ[er 

cnCepes %eelesheCeeÛee DeeJe DeeCelees. (ØelÙe#e efomeCeejs peie Keesšs Je keâOeerÛe ve keâUCeejs yeÇÿe Kejs ns yees}Ces veJÙee 

meeceeefpekeâ efJeÛeejJebleebvee hešle veener.) ~~15~~ 

Iee}er MeeŒeebÛeer o[heCe ~ ØeefÛeefleefJeCe efve¤heCe ~ hegmeeW peeleeb GieeÛe meerCe ~ DelÙeble ceeveer ~~16~~ 

DevegYeJe ve Ieslee efve¤heCe keâjCeeje, ßeeslÙeebJej MeeŒeJeÛeveebÛeer YeW[esUer Hesâketâve, lÙeebvee o[hetve šekeâlees. keâesCeer ØeMve 

efJeÛeejCÙeeÛes lÙee}e cees"s mebkeâš Jeešles. ~~16~~ 

%eelÙeeme DeeefCe heoeLe&efYe[e ~ lees keâeÙe yees}s} yeeheg[e ~ meejemeejeÛee efveJee[e ~ pee}e heeefnpes ~~17~~ 

efyeoeieer, YesšJemlet FlÙeeoeRÛeer pÙee}e Dehes#ee Demeles, lees efyeÛeeje keâeÙe mhe°heCes yees}Ceej? yees}CÙeele meej Je Demeej 

efveYeea[heCes ceeb[}s heeefnpes. ~~17~~ 

JewÅe cee$esÛeer mlegleer keâjer ~ cee$ee iegCe keâebneRÛe ve keâjer ~ ØeefÛeefleefJeCe lewmeer hejer ~ %eeveeÛeer pee}er ~~18~~ 

JewÅeeves mJele:ÛÙee Deew

veke&â, efJeJeskeâ-DeefJeJeskeâ Ùee efJejesOeer pees[Ÿee yeÇÿe¤he "jleele! ~~20~~ 

heeJeve DeeefCe leW heleve ~ oesveeR ceeefve}eR lelmeceeve ~ efve§eÙes DeeefCe Devegceeve ~ yeÇÿe¤he ~~21~~ 

heefJe$e Je heeflele, efve§eÙe Je leke&â ner meejKeerÛe "¤ve yeÇÿe¤he nesleele! ~~21~~ 

yeÇÿe¤he pee}W DeeIeJeW ~ lesLeW keâeÙes efveJe[eJeW ~ DeeJeIeer meekeâjefÛe šekeâeJeW ~ keâeÙes keâes"W ~~22~~ 

meJe&Ûe yeÇÿe "juÙeeJej lÙeeble efJeJeskeâeves JesieUs keâeÙe keâjeJes? meJe&$e meeKej YejuÙeeJej lÙeeletve keâeÙe efveJe[eJes? ~~22~~ 

lewmeW meej DeeefCe Demeej ~ DeJeIee pee}e Ùeskebâkeâej ~ lesLeW yeUeJeUe DeefJeÛeej ~ efJeÛeej keQâÛee ~~23~~ 

lÙeeÛeØeceeCes meej yeÇÿe Je Demeej peieled SkeâÛe nesCÙeeÛÙee meyeiees}bkeâejele DeefJeÛeeje}eÛe meeceLÙe& Ùesles. efJeÛeeje}e 

JeeJeÛe keâes"s Gjlees? ~~23~~ 

JebÅe eEveÅe Ùeskeâ pee}W ~ lesLeW keâeÙes nelee Dee}W ~ Gvceòe õJÙeW peW Yeg}}W ~ leW Ye}leWÛe yees}s ~~24~~ 

ceefojeheeveeveblej keâesCeer yejUeJes lÙeeØeceeCes JeboveerÙe Je eEveoveerÙener yeÇÿeÛe! Ùeeves keâeÙe meeOeCeej? ~~24~~ 

lewmee De%eeveYeüceW Yeg}}e ~ meJe& yeÇÿe cnCeesve yewme}e ~ ceenebheeheer DeeefCe Ye}e ~ ÙeskeâefÛe ceeveer ~~25~~ 

lÙeeØeceeCes DeOÙeelceMeeŒeeÛÙee De%eeve¤he YeüceecegUs Je DeelceevegYeJeeÛÙee DeYeeJeecegUs Yeg}tve `meJe& yeÇÿe¤he Deens' Demee 

"skeâe Oe¤ve yeme}e! lÙeecegUs ceneheeheer Je meppeve oesvner yeÇÿe¤he cnCepes meejKesÛe "j}s! ~~25~~ 

meJe&mebieheefjlÙeeie ~ DeJnemeJee efJe


nb meb lelJeeLe&Ùegkeäleb mekeâ}o}Ùegleb JeCe&¤heb veceeefce ~~ 

5) hebÛehetpee– }b he=efLeJÙeelceves F. 6) cegõe– OÙeevecegõe oeKeJeeJeer. 7) pehe: 8) hetJe&Jele keâjùoÙeeefo vÙeeme: 

9) efoefiJecegKe: – `mees' Fefle. 10) hegvne OÙeeve 11) hegvne hebÛehetpee 12) hegvne cegõe 13) pehe: Devesve lelmeled 

yeÇÿeehe&Cecemleg ~ 14) 21 pehe 15) OÙeeveeÛÙee M}eskeâeÛeer efkeâu}er– DeesU 1

Oeefjleeb mees meebef[leeb nb ~ DeKeb[ Ûee}s meesnb meesnb ~ ÙeeÛee efJeÛeej heeneleeb yeng ~ efJemleej}e ~~11~~ 

Õeeme Iesleevee `mees' Je mees[leevee `nb' Demee meesnb pehe DeKeb[ Ûee}t Demelees. Ùee efJe

}#ceerceOÙeW keâjbše veebos ~ lÙeeÛeW oefjõ DeOeerkeâ meebos ~ veJe} kesâ}W hejceeveboW ~ hejceheg®


efveõekeâeUeR {skegâCe efhemee ~ veevee ØekeâejeR JeUmee ~ veevee GheeÙeW JeUmee ~ lÙeebme nesÙes ~~11~~ 

YeespevekeâeUeR ceeMÙee Ùesleer ~ veevee heoeLe& Gboerj vesleer ~ heg{W lÙeebÛeer efn Heâefpeleer ~ ceepe&jW keâefjleer ~~12~~ 

Jee ÛeeceJee ieeWefÛe[ ~ ieebOes}W keâevešW Gob[ ~ Ùeskeâeme Ùeskeâ ÛeHe&â[ ~ oesefnkeâ[s ~~13~~ 

eEJeÛeg mehe& Jeeie efjmeW ~ megmejer }ebef[ies ceeCemeeme ceeCemeW ~ hejmhejW megKemeblees

DeJeIesÛe }eskeâ megKeer Demeleer ~ mebmeej iees[ keâ¤ve vesleer ~ ceenejepes JewYeJe Yeesefieleer ~ leW keâjbšŸeeme keQâÛes ~~25~~ 

ns Kejs keâer yengleskeâ }eskeâ Deens lÙee heefjefmLeleerle megKeeves peieCÙeeÛee ØeÙelve keâjleele. heCe cees"s cees"s meòeeOeerMe pes 

JewYeJe Yeesieleele les meeceevÙeebvee keâes"tve efceUs}? ~~25~~ 

hejbleg DebleeR veevee og:KeW ~ lesLeW nesleW meieš meeefjKeW ~ hetJeeA Yeesefie}eR veevee megKeW ~ DebleeR og:Ke meesmeJesvee 

~~26~~ 

heCe mejlÙee peerJeveeleer} Deveskeâ og:Kes meJeeËvee meejKeerÛe YeesieeJeer }eieleele. efJeMes


pees Deehe}e DeeheCe Ieelekeâer ~ lees DeelcenlÙeeje heelekeâer ~ ÙeekeâejCeW efJeJeskeâer ~ OevÙe meeOeg ~~10~~ 

pees DeefJeÅee«emle jentve DeelcenlÙee keâjlees lees heeheer Demelees. (hene F&Me Ghe. 3) heCe pees meejemeejefJeJeskeâeves 

DeefJeÅesletve megšlees lees meeOet OevÙe nesÙe. ~~10~~ 

hegCÙeJebleeb melmebieleer ~ heeefhe°eb Demelmebieleer ~ ieefle DeeefCe DeJeieleer ~ mebieleerÙeesieW ~~11~~ 

hetJe&megke=âleeÛÙee yeUeves meblemebieleer, lej heeheecegUs ogpe&veebÛeer mebiele efceUles. meledieleer Je ogie&leer mebieleerJej DeJe}byetve 

Deensle. ~~11~~ 

Gòece mebieleer OejeJeer ~ Deehe}er DeeheCe eEÛelee keâjeJeer ~ DeblejeR yejer efJeJejeJeer ~ yegefæ peeCelÙeeÛeer ~~12~~ 

ØeejyOeeves ogpe&veeÛeer mebiele efceUe}er Deme}er lejer efJeÛeejeves leer mees[tve meledmebieleer OejeJeer. DeeheuÙee efnleeÛee DeeheCe 

efJeÛeej keâ¤ve %eeveer cenelcÙeebÛee GheosMe yegæerves ÙeesiÙe Øekeâejs mecepeeJetve IÙeeJee. ~~12~~ 

Fn}eskeâ DeeefCe hej}eskeâ ~ peeCelee lees megKeoeÙeskeâ ~ vesCelÙeekeâefjleeb DeefJeJeskeâ ~ Øeehle neslees ~~13~~ 

JÙeeJeneefjkeâ Je heejceee|Lekeâ peerJeveemee"er peeCelÙeeÛeer meeLe megKekeâejkeâ Demeles. De%eevÙeeÛeer mebiele DeefJeJeskeâ efvecee&Ce 

keâjles. ~~13~~ 

peeCelee osJeeÛee DebMe ~ vesCelee cnefCepes lees je#eme ~ ÙeeceOeW peW efJeMes

yengjlve JemegbOeje ~ peeCepeeCeeW efJeÛeej keâje ~ mecepeuÙeeb ØelÙeÙees Debleje– ~ ceepeeR Ùeslees ~~24~~ 

ogye&U DeeefCe mebheVe ~ Jes[W DeeefCe efJelheVe ~ nW DeKeb[ ob[eÙeceeve ~ DemeleefÛe Demes ~~25~~ 

Ùeskeâ YeeiÙeheg®


Goe. heeÛe ØeeCeebÛÙee keâeÙee&ØeceeCes lÙeebvee meceeveeoer veeJes Deme}er lejer les meJe& JeeÙetÛe nesle. ~~11~~ 

meJeeËieeR JÙeeve veeYeeR meceeve ~ kebâ"eR Goeve iegoeR Deheeve ~ cegKeeR veeefmekeâeR ØeeCe ~ vescemle peeCeeJee ~~12~~ 

yeesef}}W nW ØeeCehebÛekeâ ~ Deeleeb %eeveFbefõÙeWhebÛekeâ ~ ßees$e lJeÛee Ûe#eg efpeJne veeefmekeâ ~ SsmeeR nW %eeveWefõÙeW 

~~13~~ 

JeeÛee heeCeer heeo efMemve iego ~ ns keâce&FbefõÙeW Øeefmeæ ~ Meyo mhe®

Megkeä}erle ßeesCeerle }eU cet$e mJeso ~ ne hebÛeefJeOe DeeheeÛee Yeso ~ heg{W he=LJeer efJeMeo ~ kesâ}er heeefnpes ~~27~~ 

Deefmle ceeb


DeefmLe, ceebme, lJeÛee, vee[Ÿee Je jesce ns Mejerjeleer} he=LJeerleòJeeÛes DeJeÙeJe (iegCe) Deensle ÙeeÛeer efJeÛeejeves Kee$eer 

keâ¤ve IÙeeJeer. ~~12~~ 

Megkeä}erle ßeesCeerle }eU cet$e mJeso ~ ns DeeheeÛes hebÛekeâYeso ~ lelJeW mecepeesve efJeMeo ~ keâ¤ve IÙeeJeeR ~~13~~ 

Meg›eâ, Œeeryeerpe, }eU, cet$e Je Ieece ns Mejerjeleer} pe}leòJeØeOeeve Ieškeâ mhe°heCes }#eele IÙeeJesle. ~~13~~ 

#egOee $eg


peieele Heâej Lees[s Deensle. ~~10~~ 

JeeÛÙeebMe JeeÛesveW yees}eJee ~ ve yees}leeb }#ÙeebMe peeCeeJee ~ efveieg&Ce DevegYeJeeme DeeCeeJee ~ iegCeeÛesveÙeesieW 

~~11~~ 

%eeveeÛee JeeÛÙeeLe& JeeCeerves yees}eJee. lÙeeÛee }#ÙeeLe& ve yees}lee peeCeeJee Je efveieg&Ce %eeve meiegCeeÛÙee meeneÙÙeeves 

DevegYeJeeJes. ~~11~~ 

veevee iegCeeme Deens veeMe ~ efveieg&Ce leW DeefJeveeMe ~ {esyeàÙeentve efJeMes

keâmes efceUs}? ~~21~~ 

KejW KeesšW ÙeskeâefÛe pee}W ~ efJeJeskeâeveW keâeÙes kesâ}W ~ Demeej meeb[tve meej Iesle}W ~ meeOegpeveeR ~~22~~ 

pesLes Kejs Je Keesšs nŸeebÛes cetuÙe meejKesÛe Demeles lesLes efJeJeskeâeÛes keâeceÛe keâeÙe? meeOet cee$e Demeej šeketâve meej Iesleele. 

~~22~~ 

Gòece JemletÛeer hejer#ee ~ kewâmeer Ie[s veleõ#ee ~ oer#eenerveeheemeeR oer#ee ~ ÙesF&} keQâÛeer ~~23~~ 

pees DeYeeieer Demelees lÙee}e ceewuÙeJeeve Jemlet efceUtvener efleÛeer hejer#ee vemeuÙeeves lees leer šeketâve oslees. pÙee}e meeOes 

JÙeJenej%eeve veener lÙee}e Deelce%eeve keâmes nesF&}? ~~23~~ 

Deehe}sve JeeWieUheCeW ~ efoMee keâ¤ve MeewÛÙe vesCes ~ Jeso MeeŒeW hegjeCeW ~ lÙeeme keâeÙes keâefjleer ~~24~~ 

Øeelee|JeOeer}e peeTve DeeuÙeeJej pÙee}e mJele:ÛÙee IeeCesj[sheCeecegUs mJeÛÚ neslee Ùesle veener lÙee}e Jeso, MeeŒes Je 

hegjeCes keâeÙe %eeve meebieCeej? ~~24~~ 

DeeOeer jeKeeJee DeeÛeej ~ ceie heeneJee efJeÛeej ~ DeeÛeejefJeÛeejW hew}heej ~ heeefJepeslees ~~25~~ 

ØeLece meoeÛeej meebYeeUtve veblej DeelceeveelceefJeÛeej keâjeJee. oesvner efceUtve cees#e efceUlees. ~~25~~ 

peW vescekeâeme ve keâUs ~ leW yee

oMekeâ De"jeJee : yengefpevemeer 

meceeme heefn}e : yengosJemLeeve 


legpe vecetb iepeJeovee ~ legPee ceefncee keâUsvee ~ efJeÅee yegæer osmeer pevee ~ }eneveLeesjebmeer ~~1~~ 

ns iepeevevee, legPes ceenelcÙe keâener kesâuÙee keâUle veener. let meJe& }neveLeesjebvee efJeÅee Je yegæer osleesme. ~~1~~ 

legpe vecetb mejmJeleer ~ ÛÙeejer JeeÛee legPesve mHetâleea ~ legPeW efvepe¤he peeCeleer ~ Ssmes Lees[s ~~2~~ 

ns mejmJeleer osJeer, leg}e vecemkeâej Demees. Ûeejner JeeCeeRceeies legPeer Mekeäleer Demetve legPes mJe¤he peeCeCeejs }eskeâ Heâej 

keâceer Deensle. ~~2~~ 

OevÙe OevÙe Ûelegjevevee ~ leeb kesâ}er me=ef°jÛevee ~ Jeso MeeŒeW Yeso veevee ~ Øeieš kesâ}s ~~3~~ 

ns yeÇÿeosJee, let OevÙe Deensme. let Yesoebveer Yej}s}er me=°er efvecee&Ce keâ¤ve Ûeej Jeso Øeieš kesâ}sme. ~~3~~ 

OevÙe efJe

ns Keb[sjeÙee, let OevÙe Deensme. legPÙee Yeb[eNÙeeves YekeäleebÛes keâhe[s Je Mejerjs efheJeUer nesleele. jesšies Je keâebÅeeÛes Yejerle 

ne legPee Øemeeo KeeCÙeeme les Glmegkeâ Demeleele. ~~11~~ 

OevÙe legUpeeYeesJeeveer ~ Yekeäleeb ØemeVe nesles peveeR ~ iegCeJewYeJeeme ieCeer ~ Ssmee keQâÛee ~~12~~ 

efpeÛes JewYeJe Je iegCemebheoe peeCeCeeje keâesCeerÛe veener, leer legUpeeYeJeeveer YekeäleebJej ke=âhee keâjles. ~~12~~ 

OevÙe OevÙe heeb[gjbie ~ DeKeb[ keâLesÛee neslees eEOeie ~ leeveceeveW jeiejbie ~ veevee ØekeâejeR ~~13~~ 

heeb[gjbie OevÙe Deens. lÙeeÛÙeemeceesj šeUce=ogbieemen lee}emegjele cnšuÙee peeCeeNÙee DeYebieeJejer} keâerle&veeble jbie Ye¤ve 

Jeejkeâjer veeÛeleele. ~~13~~ 

OevÙe letb iee #e$eheeUe ~ Gob[ pevee }eefJe}e ÛeeUe ~ YeeJeW Yeefkeäle keâefjleeb HeâUe ~ JesU veeneR ~~14~~ 

ns #es$eheeU YewjJee, let Deveskeâebvee legPÙee YekeäleerÛee veeo }eJe}e Deensme. YeeJehetCe& Yekeäleer kesâ}er Demelee let lÙeeÛes HeâU 

osCÙeeme GMeerj keâjerle veenerme. ~~14~~ 

jeceke=â

lÙee DevegmebOeeveecegUs meJe& heehes peUtve peeleele. DevegmebOeeveecegUs Deblee|ve‰ Pee}s}s %eeveer DeelcÙeeÛes DeefOe‰eve 

MeeŒehetJe&keâ peeCetve Iesleele. ~~23~~ 

Debleefve&‰ eflelegkesâ lej}s ~ DeblejYeü° eflelegkesâ yeg[e}s ~ yeenŸeekeâejW YejbieU}s ~ }eskeâeÛeejW ~~24~~ 

Deblejefve‰ Demeleele les le¤ve peeleele. heebie}suÙee efÛeòeeÛes meJe& yeg[leele. meeceevÙeebÛÙee DeeÛeej-efJeÛeejebÛÙee yeefnjbieeceOÙes 

les Jeentve peeleele. ~~24~~ 



meceeme ogmeje : meJe&%emebieefve¤heCe. 


vesCeheCeW pee}W leW pee}W ~ pee}W leW nesTve ies}W ~ peeCelesheCeW Jele&}W ~ heeefnpes vescemle ~~1~~ 

De%eeveecegUs DeepeheÙe&vle Pee}s les Pee}s. les YetlekeâeUele ies}s. Deelee cee$e efveÙeceeves %eevehetJe&keâ Jeeie}s heeefnpes. ~~1~~ 

peeCelÙeeÛeer mebieleer OejeJeer ~ peeCelÙeeÛeer mesJee keâjeJeer ~ peeCelÙeeÛeer meoyegefæ IÙeeJeer ~ nUgnUg ~~2~~ 

lÙeemee"er %eelÙeeÛeer mebiele Oe¤ve lÙeeÛeer ceveesYeeJes mesJee keâ¤ve lÙeeÛes %eeve nUtnUt Øeehle keâjeJes. ~~2~~ 

peeCelÙeeheemeeR }sneW efmekeâeJeW ~ peeCelÙeeheemeeR JeeÛetb efmekeâeJeW ~ peeCelÙeeheemeeR hegmeeJeW ~ mekeâU keâebner ~~3~~ 

%eelÙeepeJeU ef}efnCes–JeeÛeCes efMeketâve ÙesCeeNÙee meJe& Mebkeâe eEkeâJee GÆJeCeejs ØeMve lÙee}e efJeÛeejeJesle. ~~3~~ 

peeCelÙeeme keâjeJee Ghekeâej ~ peeCelÙeeme efPepeJeeJeW Mejerj ~ peeCelÙeeÛee heeneJee efJeÛeej ~ kewâmee Deens 

~~4~~ 

%eelÙee}e meJe& Øekeâejs ceole keâjeJeer, lÙeeÛÙeemee"er osnkeâ° meesmeeJesle Je lÙeeÛes efJeÛeej mecepeeJetve IÙeeJesle. ~~4~~ 

peeCelÙeeÛes mebieleerveW YepeeJeW ~ peeCelÙeeÛes mebieleerveW efPepeeJeW ~ peeCelÙeeÛes mebieleerveW efjPeeJeW ~ efJeJejefJeJejeW 

~~5~~ 

%eelÙeeÛÙee mebieleerle Gheemevee keâjeJeer, lehe keâjeJes Je met#ce MeeŒeefJeÛeej keâ¤ve mebleg° JneJes. ~~5~~ 

peeCelÙeeheemeeR ieeJeW ieeCeW ~ peeCelÙeeheemeeR JeepeJeCeW ~ veevee DeeUehe efmekeâCeW ~ peeCelÙeeheemeeR ~~6~~ 

mebieerleeleer} peeCekeâejeheg{s ieeCes cnCeeJes, JeeÅes JeepeJeCÙeeme efMekeâeJes Je jeieoejerÛee DeYÙeeme keâjeJee. ~~6~~ 

peeCelÙeeÛes keâemesmeer }eieeJeW ~ peeCelÙeeÛeW Deew

jepeOegjbOej ceglmeÅeeÛes [eJehesÛe efMekeâeJesle, lÙeeves ceveele pes o[Je}s Demes} (heerU) les mecepeCÙeeÛee ØeÙelve keâjeJee 

Je lees pÙee heæleerves }eskeâebvee ØemeVe "sJelees lemes "sJeeJes. ~~11~~ 

peeCelÙeeÛes peeCeeJes Øemebie ~ peeCelÙeeÛes IÙeeJes jbie ~ peeCelÙeeÛes mHetâleeaÛes lejbie ~ DeYÙeemeeJes ~~12~~ 

peeCelÙeeves keâesCelÙee Øemebiee}e keâmes leeW[ efo}s les heeneJes, lÙeeÛes Ûeebie}s mJeYeeJeefJeMes

Je iegCeebÛÙee ceÙee&oe keâesCeer peeCeeJÙee? ~~23~~ 

hejcesÕejeÛes iegCeevegJeeo ~ DeKeb[ keâjeJee mebJeeo ~ lesCeWkeâefjleeb Deevebo ~ Gob[ neslees ~~24~~ 

DeMee hejcesÕejeÛes iegCe melele ieeJesle. lÙeemebyebOeer Deeheehemeele yees}eJes. lÙeecegUs Deeveboe}e Yejles Ùesles. ~~24~~ 

hejcesÕejW efvee|ce}W leW ~ DeKeb[ Â°erme he[leW ~ efJeJejefJeJejeW mecepeeJeW leW ~ efJeJeskeâer peveeR ~~25~~ 

hejcesÕejeves efvecee&Ce kesâ}s}er me=°er melele Â°er}e efomeles. efJeJeskeâer meeOekeâebveer efleÛes hebÛeerke=âle mJe¤he meJe& yeejkeâeJÙeebmen 

mecepeeJetve IÙeeJes. ~~25~~ 

efpelegkeWâ keâeneR efvecee&Ce pee}W ~ eflelegkesâ peieosÕejW efvee|ce}W ~ efvecee&Ce JesieUW kesâ}W ~ heeefnpes DeeOeeR ~~26~~ 

pes pes efvecee&Ce Pee}s Deens les hejcesÕejeves kesâ}s Demetve lees efvee|celeerheemetve Deef}hle Deens ns ØeLece }#eele IÙeeJes. ~~26~~ 

lees efvecee&Ce keâjlees pevee ~ hejer heeneW peeleeb efomesvee ~ efJeJeskeâyeUW Devegceevee ~ DeeCeerle peeJee ~~27~~ 

meJe& peerJeme=°er pevcee}e Iee}Ceeje F&Õej ØelÙe#eele cee$e efomele veener. heCe JÙeJeefmLele efJeÛeej kesâ}suÙee lekeâe&ves lees 

peeCeeJee. ~~27~~ 

lÙeeÛeW DeKeb[ }eieleeb OÙeeve ~ ke=âheeUgheCeW oslees DeeMeve ~ meJe&keâeU mebYee


meceeme eflemeje : efve:mhe=nefMekeâJeCe 


ogu}Ye MejerjeR ogu}Ye DeeÙeg

Deblejer Ùeskeâ yeensj Skeâ ~ Ssmee peÙeeÛee efJeJeskeâ ~ hej}eskeâeÛeW meeLe&keâ ~ kewâmeW Ie[s ~~10~~ 

Deele efJeÛeej Skeâ Je yeensj JeeieCes ogmejsÛe Demee DeefJeJeskeâ Demeleevee cees#eeÛeer Øeehleer keâMeer nesF&}? ~~10~~ 

Deehe}e mebmeej veeme}e ~ ceveeceOeW ØemleeJe}e ~ lejer ceie DeYÙeeme kesâ}e ~ heeefnpes efJeJeskeâeÛee ~~11~~ 

Deehe}e peerJeve¤he mebmeej efyeIe[uÙeeves pÙee}e he§eeòeehe neslees lÙeeves efJeJeskeâeÛeer melele keâeme OejeJeer. ~~11~~ 

Ùeskeâe«e keâ¤efveÙeeb ceve ~ yeUWefÛe OejeJeW meeOeve ~ Ùeslveer DeeUmeeÛeW oMe&ve ~ nesTbÛe veÙes ~~12~~ 

ceve mekeäleerves Skeâe«e keâ¤ve meeOevee keâjeJeer. cetUÛee DeeUme lÙee ØeÙelveele pejener [eskeâeJet osT veÙes. ~~12~~ 

DeJeiegCe DeJeIesefÛe meeb[eJes ~ Gòece iegCe DeYÙeemeeJes ~ Øeyebo hee" keâjerle peeJes ~ pee[ DeLe& ~~13~~ 

mJele:Ûes ogieg&Ce ØeÙelvehetJe&keâ otj keâjeJesle. meodieÏCe keâceeefJeCÙeeÛee melele ØeÙelve keâjeJee Je met#ce Je iebYeerj (pee[) 

leòJe«ebLeebÛee DeYÙeeme keâjeJee. les hee" keâjeJesle. ~~13~~ 

heoØeyebo M}eskeâØeyebo ~ veevee Oeešer cegõe Úbo ~ Øemebie%eeveWefÛe Deevebo ~ nesle Deens ~~14~~ 

ceneJeekeäÙeeleer} heoebmeejKeer heos mhe° keâjCeejs «ebLe, ieerlesmeejKes M}eskeâyeæ «ebLe DeYÙeemeeJesle. JesieàÙee OeešCeer, cegõe 

Je Úbo Deme}suÙee keâeJÙejÛevee mecepetve cnCeeJÙeele. ns meJe& keâjleeveeÛe Deevebo neslees. ~~14~~ 

keâesCe ØemebieeR keâeÙes cnCeeJeW ~ SsmeW mecepeesve peeCeeJeW ~ GieWefÛe JeeGieW efmeCeeJeW ~ keâemeÙeemeer ~~15~~ 

efve¤heCeeleer} keâesCelÙee Øemebieer keâesCelÙee ØeceeCeeÛee M}eskeâ eEkeâJee DeeÙee& cnCeeJeer les efJeÛeej keâ¤ve "jJeeJes. DekeâejCe 

keâener keâ¤ve efMeCet Je efMeCeJet veÙes. ~~15~~ 

ogmeNÙeeÛeW Deblej peeCeeJeW ~ Deeoj osKeesve cnCeeJeW ~ peW Dee"Jes} leW ieeJeW ~ nW cetKe&heCe ~~16~~ 

FlejebÛeer ceves Je efJeÛeej peeCetve IÙeeJesle. lÙeebÛee keâ} Je ÙeesiÙelee (Deeoj) }#eele IesTve ØeceeCeebÛes DeYebie Je M}eskeâ 

cnCeeJesle. DeeheuÙee}e Dee"Jes} les cnCeCes ne cetKe&heCee Deens. ~~16~~ 

pÙeeÛeer pewmeer Gheemevee ~ leWefÛe ieeJeW ÛegkeâeJesvee ~ jeie%eevee leeU%eevee ~ DeYÙeemeeJeW ~~17~~ 

lÙee lÙee mecegoeÙeeÛÙee mebØeoeÙeeØeceeCes `ØeceeCes’ ÅeeJeerle. nŸeeble Ûetkeâ keâ¤ veÙes. jeie Je lee} nŸeebÛee DeYÙeeme keâjerle 

DemeeJes. (`ØeceeCes osCes' cnCepes Ûee}t efJe


meceeme ÛeJeLee : osnog}&Yeefve¤heCe 

(ØeemleeefJekeâ- SslejsÙe DeejCÙekeâele SslejsÙe Gheefve

hegCÙeJevle, heeheer, IeeCesj[s Je heefJe$e }eskeâ efomeleele. ~~10~~ 

osnŸeekeâefjleeb DeJeleejer ~ osnŸeekeâefjleeb Jes

efveJeJetve (efveJeU) %eeveeÛeer Dees{ }eJeeJeer. ~~24~~ 

osnŸeekeâefjleeb }eneveLeesj ~ keâefjleer Deeheg}e}s JÙeeheej ~ lÙeeefnceOeW }eneveLeesj ~ efkeâleerÙeskeâ ~~25~~ 

osnecegUsÛe efkeâlÙeskeâ }nevecees"s }eskeâ }nevecees"s JÙeeheej keâjleele. 

(osnekeâefjlee Je osnŸeekeâefjlee Demes oesve hee" Deensle. osner cnCepes peerJeelcee DemeuÙeeefMeJeeÙe kesâJeU osne}e keâenerÛe 

keâjlee Ùesle veener. osnerÛes ¤he òsnŸeekeâefjlee' Demes nesles. pemes JÙeener Je JÙeenŸeekeâefjlee lemes ns mecepeeJes.) ~~25~~ 

pes pes osns Oe®veer Dee}s ~ les les keâebneR keâ¤ve ies}s ~ nefjYepeveW heeJeve pee}s ~ efkeâleerÙeskeâ ~~26~~ 

pes pes osnOeejer nesTve pevcee}e Dee}s les les Ùee peieele meeceevÙe keâcex keâ¤ve ies}s. keâeneR cee$e nefjYepeveeves cegkeäle 

Pee}s. ~~26~~ 

De°Oee Øeke=âleerÛeW cetU ~ mebkeâuhe¤heefÛe kesâJeU ~ veevee mebkeâuheW osnsHeâU ~ IesTve Dee}W ~~27~~ 

Deeefo mebkeâuheecegUs De°OeeØeke=âleerÛeer efvee|celeer Pee}er. peerJeebvee megæe lÙeebÛÙee mebkeâuheevegmeej osn¤he HeâU ÙesTve pevceeJes 

}eieles. ~~27~~ 

nefjmebkeâuhe cegUeR neslee ~ leesefÛe HeâUeR heeneJee Deeleeb ~ veevee osnŸeeblejeR lelJelee ~ MeesefOeleeb keâUs ~~28~~ 

cetUÛee nefjmebkeâuhe Ùee osn¤he HeâUele heeneJee. Deveskeâ osneleer} Deveskeâ mebkeâuheebJe¤ve ns }#eele Ùesles. meJe& osneleer} 

peerJeebvee mebkeâuheevegmeej hegvne hegvne osn¤he HeâU efceUles. ~~28~~ 

Jes}eÛes cegUeR yeerpe ~ Gokeâ¤he Jes}er mecepe ~ heg{W HeâUeceOÙeW yeerpe ~ cegUeRÛÙee DebMeW ~~29~~ 

yeerpe ns Jes}eÛes cetU cnCepes keâejCe Deens. Jes} Gokeâeves Jee{le DemeuÙeeves leer pe}ceÙe Deens. heg{s lÙee Jes}er}e 

ÙesCeeNÙee HeâUeleer} yeerpe cetU yeerpeeÛee DebMe Demeles. ~~29~~ 

cegUekeâefjleeb HeâU ÙesleW ~ HeâUekeâefjleeb cetU nesleW ~ ÙesCeWkeâefjlee nesle peeleW ~ Yetceb[U ~~30~~ 

cetU yeerpee}e HeâU Ùesles Je lÙee HeâUele hegvne yeerpe nesles. ÙeeÛe Ûe›eâekeâej ieleerves efJeÕeeleer} peerJeme=°er nesles. ~~30~~ 

Demees keâebneR Ùeskeâ keâjCeW ~ kewâmeW Ie[s osnŸeeefJeCeW ~ osns meeLe&keâeR }eJeCeW ~ cnefCepes yejW ~~31~~ 

SketâCe keâesCeleerner ke=âleer osn Je osner ÙeebÛesJeeÛetve nesle veener. lees osn osnŸeeves cegkeäle nesTve meeLe&keâer }eJeCÙeele keâuÙeeCe 

Deens. ~~31~~ 

DeelcÙeekeâefjleeb osns pee}e ~ osnŸeekeâefjleeb Deelcee leie}e ~ GYeÙeÙeesieW Gob[ Ûeeef}}e ~ keâeÙe&Yeeie ~~32~~ 

peerJeelcÙee}e Jeemevesvegmeej pevce efceUCÙeemee"er osn Ie[}e. peerJeelcÙeecegUs osne}e efpeJebleheCee efceUlees. Demes oesvner 

efceUtve meJe& keâeÙe& melele Ûee}efJeleele. ~~32~~ 

Ûees¤ve ieghle¤heW keâjeJeW ~ leW DeelceÙeemeer he[s "eJeW ~ keâleg&lJe ÙeeÛesve mJeYeeJeW ~ mekeâU keâebneR ~~33~~ 

mJele: ieghle jentve keâeÙe& keâjCÙeeÛeer keâ}e DeelcÙeepeJeU Deens. lÙeeÛÙee Ùee mJeYeeJeecegUs osneÛÙee meJe& ef›eâÙee eEkeâJee 

JÙeeheej Ie[leele. ~~33~~ 

osnŸeeceOeW Deelcee Demelees ~ osns hetefpeleeb Deelcee lees

Gob[ Øeieš}e efJeÛeej ~ Oece&mLeehevee leoveblej ~ lesLeWÛe hetpesme DeefOekeâej ~ hegCÙeMejerjeR ~~36~~ 

Oecee&Oece&, Deelceeveelceeoer efJeÛeej meKees} Je meelelÙeeves keâjCeeje, heg{s Oece& Je DeOÙeelceeÛee peerCeexæej keâjlees. lÙee 

hegCÙeMejerje}e hetpee keâ¤ve IesCÙeeÛeer ÙeesiÙelee Demeles. ~~36~~ 

meieš Yepeve keâ¤b ÙesleW ~ lejer cetKe&heCe DeebieeR }eieleW ~ iee{Jeemeer hetefpeleeb keâUleW ~ keâeÙes lÙee}e ~~37~~ 

ÙeesiÙelee ve heenlee mejmeieš hetpee kesâ}er lej cetKe&heCee heojer Ùeslees. iee{JeeÛeer hetpee kesâ}er lej leer lÙee}e keâUles 

keâeÙe? ~~37~~ 

hetpÙe hetpesmeer DeefOekeâej ~ GiesefÛe lees


meceeme heeÛeJee : keâjbšhejer#eeefve¤heCe 


OeevÙe Gob[ ceesefpe}s ~ hejer lÙee ceeheW veeneR Yeef#e}W ~ efJeJejuÙeeefJeCe lewmeW pee}W ~ ØeeCeercee$eemeer ~~1~~ 

ceeheeves ceCeeJeejer OeevÙe ceespe}s lejer les ceehe OeevÙe Keele veener! lÙeeØeceeCeW DeOÙeelce«ebLeebÛes Gob[ ßeJeCe keâ¤vener 

les mecepeeJetve Iesle}s veenerle lej lees ßeeslee lÙee ceeheemeejKeeÛe. ~~1~~ 

hee" cnCeleeb DeeJejsvee ~ hegmeleeb keâebneRÛe keâUsvee ~ DevegYeJe heeneleeb Devegceevee– ~ ceOeW he[W ~~2~~ 

efkeâlÙeskeâ leeme hegjs} SJe{s hee"hee"evlej Demeles. heCe DeLe& pejener keâUle veener. DevegYeJeeÛee efJeÛeej kesâ}e lej keâMeele 

keâMeeÛee cesU vemelees. ~~2~~ 

MeyojlveW hejer#eeJeeR ~ ØelÙeÙeeÛeeR heeneWve IÙeeJeeR ~ Ùesj les DeJeIeeR meeb[eJeeR ~ Ùeskeâerkeâ[s ~~3~~ 

DeOÙeelce«ebLeebÛee DeYÙeeme keâ¤ve lÙeeble DevegYeJeeÛee mheMe& Deme}s}e Yeeie mJeerkeâejeJee. Flej Yeeie KegMee} mees[tve 

ÅeeJee. ~~3~~ 

veebJe¤he DeeJeIeW meeb[eJeW ~ ceie DevegYeJeeme ceeb[eJeW ~ meej Demeej ÙeskeâefÛe keâjeJeW ~ nW cetKe&heCe ~~4~~ 

ÂMÙe me=°erleer} ¤hes Je veeces efJeÛeejeves otj mee¤ve ÙesCeeje Deefmle, Yeeefle Je efØeÙeeÛee DevegYeJe ceveele efmLej kesâ}s}e 

DemeeJee. ns meej Je Demeej veece¤hes ÙeebÛee Skebâkeâej keâjCÙeeÛee cetKe&heCee keâ¤ veÙes. ~~4~~ 

}sKekeWâ kegâU mecepeJeeJeW ~ eEkeâJee GieWÛe JeeÛeeJeW ~ ÙesCeW Â°ebleW mecepeeJeW ~ keâesCeeRlejer ~~5~~ 

«ebLe ef}efnCeeNÙeeves lees mecetU (kegâU) mecepeeJetve meebieeJee keâer vegmeleeÛe JeeÛeerle peeJee? Ùee GoenjCeeves mecepeoejeves 

keâeÙe les mecepetve IÙeeJes. ~~5~~ 

pesLeW veeneR mecepeeJeerme ~ lesLes DeeJeIeer kegâmecegme ~ hegmeeW peeleeb JemeJeme ~ Jekeälee keâjer ~~6~~ 

pesLeW MeeŒe Je leke&â ÙeebÛÙee meeneÙÙeeves mecepeeJetve meebieCes vemeles lesLes oesvner yeepetves (Jekeälee Je ßeeslee) Demeblees

ve nesT oslee meJeeËÛeer ceves meebYeeUerle ØeyeesOeve keâjlees. ~~10~~ 

met#ce veeceW megKeW IÙeeJeeR ~ eflelegkeâeR ¤heW JeesUKeeJeeR ~ JeesUKeesve mecepeJeeJeeR ~ ßeesleÙeebmeer ~~11~~ 

ketâšmLe, mee#eer F. veeJeebveer megÛeefJe}suÙee mebkeâuhevee (¤hes) DeJeMÙe JeehejeJÙeele. heCe lÙee mJele: mhe°heCes peeCetve 

ßeeslÙeebmeceesj ceeb[eJÙeele. mecepeeJetve meebieeJÙeele. ~~11~~ 

meceMee hegjleeb megKeer nesles ~ ßeesles DeJeIes Deeveboleer ~ DeJeIes #eCe#eCee Jebefoleer ~ ieesmeeefJeÙeebmeer ~~12~~ 

ßeeslÙeebÛÙee DeYÙeemeeleer} Je meeOeveceeiee&leer} De[ÛeCeer megšuÙee lej meJe& ßeeslÙeebvee cees"s meceeOeeve efceUtve les DeefOekeâejer 

JekeälÙee}e JejÛesJej Jebove keâjleele. ~~12~~ 

meceMee hegjleeb Jebefoleer ~ meceMee ve hegjleeb eEveefoleer ~ ieesmeebJeer efÛeCeefÛeCe keâefjleer ~ keâesCÙee efnMesyeW ~~13~~ 

De[ÛeCeer megšuÙee lej Jebove Je ve megšuÙee lej eEveoe Demee mejU efnMesye Demeleevee JekeälÙeeves le›eâej keâe keâjeJeer? 

~~13~~ 

MegOe meesveW heenesve IÙeeJeW ~ keâmeeR }eGveer leeJeeJeW ~ ßeJeCeceveveW peeCeeJeW ~ ØelÙeÙeemeer ~~14~~ 

meesvÙeeÛeer Megælee heejKeCÙeemee"er les cegMeerletve keâe{tve keâmee}e }eJeleele. lÙeeØeceeCes ßeJeCeceveve DevegYeJeeÛÙee keâmee}e 

}eJeeJes. ~~14~~ 

JewÅeeÛeer ØeefÛele Ùesvee ~ JesLee hejleer nesÙesvee ~ DeeCeer jeiespeeJeW pevee ~ keâesCÙee efnMesyeW ~~15~~ 

jesie yeje nesle veener. JewÅeeÛÙee Deew

efmekeâTb peeleeb jeie Ûe{s ~ hejbleg heg{W DeeoU Ie[s ~ Keesše efve§eÙe leelkeâeU G[s ~ }eskeâebceOeW ~~22~~ 

}sKekeâ Je Jekeälee Ùeebvee lÙeebÛes }sKeve Je Jekeäle=lJe keâmes DemeeJes ns keâesCeer DeefOekeâeNÙeeves meebefiele}s lej jeie Ùeslees! 

heCe veblej les meJe& efJehejerle DemeuÙeeves JeeÛekeâ Je ßeesles lesLeuÙee lesLes les HesâšeUtve }eJeleele. }sKekeâ Je JekeälÙee}e 

Deö} Ie[les. ~~22~~ 

KejW meeb[gveer Keesšs IesCeW ~ YekeâeOesme keâeÙes GCeW ~ ef$eYegJeveeR veejeÙeCes ~ vÙeeÙe kesâ}e ~~23~~ 

Demme} mees[tve vekeâ}er mJeerkeâej}s lej Heâefpeleer}e keâeÙe leesše? Demes JneJes ne F&ÕejeÛee meeJe&ef$ekeâ efveÙece Deens. 

~~23~~ 

lees vÙeeÙe meebef[leeb mesJešeR ~ DeJeIeW peieefÛe }eies hee"eR ~ peveeR Yeeb[Yeeb[eW eEnhegšeR ~ efkeâleer JneJeW ~~24~~ 

ne efveÙece }#eele Iesle}e veener, lej meJe& peie peCet Heâefpeleer keâjCÙeemee"er hee"erceeies }eieles. lÙee}e leeW[ oslee oslee 

peerJe cesšekegâšer}e Ùeslees. ~~24~~ 

DevÙeeÙeW yengleebme hegjJe}W ~ nW osefKe}W vee Ssefkeâ}W ~ Jes[W GieWefÛe YejeR Yej}W ~ DemelÙeeÛes ~~25~~ 

efJehejerle efJeÛeejeves (DevÙeeÙe) DeveskeâebÛes meceeOeeve PeeuÙeeÛes efomele veener Je SsefkeâJeelener veener. lejerner keâener ogje«ener 

cetKe& lesÛe efJeÛeej Ieó Oe¤ve yemeleele. ~~25~~ 

DemelÙe cnefCepeW leWefÛe heehe ~ melÙe peeCeeJeW mJe¤he ~ oesneRceOeW mee#ehe ~ keâesCeeÛee keâjeJee ~~26~~ 

MeeŒee}e ceevÙe veme}s}e efJeÛeej cnCepesÛe heehe! MeeŒemebcele efJeÛeejele DeelceevegYeJe osCÙeeÛes meeceLÙe& Deens. Ùeeleer} 

keâeÙe mJeerkeâe¤ve lÙeeÛee ØeÙelvehetJe&keâ DeYÙeeme keâjeJee ns GIe[ Deens. (hetJe&meboYe& }#eele IesTve ÙesLes melÙe Ùee MeyoeÛee 

Deelcee eEkeâJee mJe¤he ne DeLe& mJeerkeâej}e veener.) ~~26~~ 

ceeÙesceOeW yees}CeW Ûee}CeW meeÛeW ~ ceeÙee vemleeb yees}CeW keQâÛeW ~ ÙeekeâejCeW efveMeyoeÛeW ~ cetU MeesOeeJeW ~~27~~ 

ceeefÙekeâ peieeÛes DeefmlelJe mJeerkeâej}s keâer lÙeele keâce& Je MeyoebÛee JÙeJenej melÙe Jeešlees. ceeÙee vemes} lej Meyo keâes"tve 

DeeCeeJesle? cnCetve pesLes ceeefÙekeâ Meyo ceeies efHeâjlees lÙee DeelceJemletÛee eEkeâJee JeeCeerÛÙee JeeCeerÛee cnCepes yeÇÿeeÛee MeesOe 

IÙeeJee. ~~27~~ 

JeeÛÙeebMe peeCeesveer meeb[eJee ~ }#ÙeebMe efJeJejesve IÙeeJee ~ ÙeekeâejCeW efveMeyo cegUeÛee ieesJee ~ Dee{Usvee 

~~28~~ 

leòJeceefme ceneJeekeäÙeeleer} leled Je lJeced heoeÛee JeeÛÙeebMe (F&Õej Je peerJe) peeCetve mees[tve ÅeeJee. }#ÙeebMeeÛes mhe°erkeâjCe 

mecepeeJetve IesTve (ketâšmLeÛewlevÙe Je yeÇÿe) `les ceer' Demee lÙeeÛee mJeerkeâej keâjeJee. Ùee heæleerves efve:Meyo yeÇÿe 

JemletmebyebOeerÛee iegblee megštve peelees. ~~28~~ 

De°Oee Øeke=âleer hetJe&he#e ~ meeb[tve De}#eeR }eJeeJeW }#e ~ cevevemeerU hejce o#e ~ leesefÛe peeCes ~~29~~ 

De°Oee Øeke=âleer ceeefÙekeâ DemeuÙeeves leer hetJe&he#eeÛeer Demetve (DeOÙeejeshe) mJemebJesÅe yeÇÿe ne efmeæevlehe#e (DeheJeeo) 

Deens. lesLes Devle:keâjCe Je=òeer efmLej keâjeJeer. ns, ceveve keâ¤ve, meeJeOeheCes meeOevee keâjCeeNÙee ØeeceeefCekeâ meeOekeâe}e 

meeOeles. ~~29~~ 

veevee Yetme DeeefCe keâCe ~ ÙeskeâefÛe cnCeCeW DeØeceeCe ~ jmes ÛeesJeef[Ùee keâesCe ~ MeeneCee mesJeer ~~30~~ 

keâeW[e Je OeevÙeeÛes oeCes oesvner meejKesÛe cnCeCes MekeäÙe veener. GmeeÛee jme mees[tve keâesCe MeneCee ÛeesÙešŸee Keele 

yemes}? ~~30~~ 

eEhe[eR efvelÙeeefvelÙe efJeJeskeâ ~ yeÇÿeeb[eR meejemeej Deveskeâ ~ mekeâU MeesOetefveÙeeb Ùeskeâ ~ meej IÙeeJeW ~~31~~ 

Mejerjele efvelÙe Je DeefvelÙe ÙeebÛee efJeJeskeâ keâjeJee. yeÇÿeeb[ele meej Je Demeej ÙeebÛee Deveskeâ Øekeâejs efJeÛeej keâjeJee. eEhe[ 


yeÇÿeeb[eÛee Oeeb[esUe IesTve meej¤he SkeâcesJe yeÇÿe IÙeeJes. ~~31~~ 

ceeÙeskeâefjleeb keâesCeerÙeskeâ ~ DevJeÙe DeeefCe Jeerlejskeâ ~ les ceeÙee vemleeb efJeJeskeâ ~ kewâmee keâjeJee ~~32~~ 

ceeÙee mJeerkeâej}er lej DevJeÙe-JÙeeflejskeâeÛeer Yee


meceeme meneJee : Gòeceheg®

pees melele peeie¤keâ Demelees, lÙee}e Heâej keâener meebieeJes }eiele veener. hejbleg lÙeeves Jejer} meJe& efJeÛeej keâ¤ve 

"sJeeJesle. ~~10~~ 

meceLee&heemeeR yengle peve ~ jeefn}e heeefnpes meeefYeceeve ~ efve§eU keâ¤efveÙeeb ceve ~ }eskeâ Demeleer ~~11~~ 

meceLe& JÙekeäleerpeJeU Deveskeâ efve‰eJevle DevegÙeeÙeer Demeleele. meceLee&ves leer efve‰e meebYeeU}er peeF&} DeMee jerleerves 

DevegÙeeÙeebvee meebYeeUeJes. cnCepes lÙeebÛÙeele Ûe}efyeÛe} nesle veener. ~~11~~ 

c}sÛe ogpe&ve Gob[ ~ yengleeb efomeeÛeW ceepe}W yeb[ ~ ÙeekeâejCeW DeKeb[ ~ meeJeOeeve DemeeJeW ~~12~~ 

og° ØeJe=òeerÛÙee hejOeceeaÙeebÛeer Heâej efoJemeebheemetve hegb[eF& ceepe}er Deens. leer cees[tve keâe{CÙeemee"er melele meeJeOe DemeeJes. 

~~12~~ 

mekeâUkeâlee& lees F&Õe® ~ lesCeW kesâ}e Debefiekeâe® ~ leÙee heg®

Gòece iegCeeÛee «eeefnkeâ ~ leke&â leer#eCe efJeJeskeâ ~ Oece&Jeemevee hegCÙeM}eskeâ ~ osCeW F&ÕejeÛeW ~~21~~ 

Gòece iegCeebÛee Ûeenlee, leke&âmebiele efJeÛeej keâjCeeje leer#Ce yegefæcevle, efJeJeskeâer, Oece&Meer} Je hegCÙeJevle heg®


meceeme meeleJee : pevemJeYeeJeefve¤heCe 


peveeÛee }e}Ûeer mJeYeeJe ~ DeejbYeeRÛe cnCeleer osJe ~ cnefCepes ce}e keâebneR osJe ~ Ssmeer Jeemevee ~~1~~ 

meeceevÙe ceeCemes menpeÛe }esYeer Demeleele. osJeeÛeer Gheemevee keâ¤ }eieleele. òsJe' cnCepes `keâenerlejer ce}e Åee' 

DeMeer keâecevee Oe¤ve Demeleele. ~~1~~ 

keâebneRÛe Yekeäleer kesâ}er vemleeb ~ DeeCeer FefÚleer Øemevvelee ~ pewmeW keâebneRÛe mesJee ve keâefjleeb ~ mJeeceerme ceeieleer ~~2~~ 

veeskeâjeves pejener keâece ve keâjlee cee}keâekeâ[s oece ceeieeJes, lÙeeØeceeCeW Gheemeves}e DeejbYe keâjleeÛe osJe Øemevve 

nesCÙeeÛeer Dehes#ee keâjleele. ~~2~~ 

keâ°WefJeCe HeâU veeneR ~ keâ°WefJeCe jepÙe veeneR ~ kesâuÙeeefJeCe nesle veeneR ~ meeOÙe peveeR ~~3~~ 

keâ°eefMeJeeÙe Ùee peieele HeâU efceUle veener. jepÙeØeehleermeejKes HeâU lej keâ°eefMeJeeÙe veenerÛe. ~~3~~ 

DeeUmeW keâece veemeleW ~ nW leeW ØelÙeÙeeme ÙesleW ~ keâ°ekeâ[s ÛegkeâeefJeleW ~ nerve peve ~~4~~ 

neleer Iesle}s}s keâece DeeUmeecegUs veeMe heeJeles ns lej "eÙeer "eÙeer efomeles. šekeâeJet ceeCemes keâ° keâjCÙeeÛeer šeUešeU 

keâjleele. ~~4~~ 

DeeOeeR keâ°eÛeW og:Ke meesefmeleer ~ les heg{W megKeeÛeW HeâU Yeesefieleer ~ DeeOeeR DeeUmeW megKeeJeleer ~ lÙeemeer heg{W 

og:Ke ~~5~~ 

ØeLece pes keâ°eÛes og:Ke meesmeleele, lÙeebvee heg{s megKeeÛeer HeâUs efceUleele. ØeLece pes DeeUmeeÛes megKe Yeesieleele, lÙeebvee 

heg{s og:KeeÛeer HeâUs efceUleele. ~~5~~ 

Ùesn}eskeâ DeLeJee hej}eskeâ ~ oeseEnkeâ[s meeefjKeeefÛe efJeJeskeâ ~ oerIe& metÛevesÛeW keâewlegkeâ ~ keâU}W heeefnpes ~~6~~ 

ØehebÛe eEkeâJee hejceeLe& Ùee oesvnerle efJeJeskeâeÛes cenòJe meejKesÛe Deens. mebYeeJÙe heefjefmLeleerÛes Deekeâ}ve nesCÙeeÛes cenòJe 

keâU}s heeefnpes. ~~6~~ 

cesUefJeleer eflelegkeWâ Yeef#eleer ~ les keâ"erCe keâeUeR cejesve peeleer ~ oerIe& metÛevesveW Jele&leer ~ lesefÛe Ye}s ~~7~~ 

`pesJe{s efceUJeeJes lesJe{s mebheJeeJes' DeMee ØeJe=òeerÛes }eskeâ Øeefleketâ} heefjefmLeleerle efškeâeJe Oejle veenerle. mebYeeJÙe 

Øeefleketâ}lee ie=nerle Oe¤ve lÙeeÛeer lejleto keâjCeejs MeneCes "jleele. ~~7~~ 

Ùesn}eskeâeRÛee mebefÛeleeLe& ~ hej}eskeâeRÛee hejceeLe& ~ mebefÛeleWefJeCe JesLe& ~ peerle ces}W ~~8~~ 

ØehebÛeemee"eR efceUkeâleerletve šekeâ}s}er efMeu}keâ Øemebieer GheÙeesieer he[les. hejceeLee&mee"eR hejeshekeâejeÛes hegCÙemebefÛele keâecee}e 

Ùesles. oesvnerkeâ[s mebÛeÙe vemes} lej efpeJevleheCeerÛe cesuÙeemeejKeer efmLeleer nesles. ~~8~~ 

Ùeskeâoeb cesuÙeeveW megšsvee ~ hegvne pevceespevceeR Ùeelevee ~ DeeheCeeme ceejer JeebÛeefJevee ~ lees DeelcenlÙeeje ~~9~~ 

Skeâoe ce¤ve ceeCemeeÛeer megškeâe veener. hegvne hegvne pevcecejCeeÛÙee Ûe›eâele meehe[tve lÙeeÛe Ùeelevee YeesieeJÙee }eieleele. 

pees ÙeeØekeâejs mJele:}e ve JeeÛeJelee hegvne hegvne cejlees lÙee}e DeelceIeelekeâer cnCeleele. ~~9~~ 

ØeeflepevceeR DeelceIeele ~ keâesCeW keâjeJeW ieCeerle ~ ÙeekeâejCeW pevcece=lÙe ~ kesâJeer Ûegkesâ ~~10~~ 

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 721 (o. 18 me. 7)

Demee DeelceIeele keâesCeer efkeâleer JesUe kesâ}e ÙeeÛee efnMesye keâesCe keâjCeej? lÙeeÛes pevce-cejCe DemesÛe peietve keâmes 

ÛegkeâCeej? ~~10~~ 

osJe mekeâU keâebneR keâefjlees ~ SsmeW ØeeefCecee$e yees}lees ~ lÙeeÛes YesšerÛee }eYe lees ~ Dekeâmceele pee}e ~~11~~ 

òsJe keâlee&, keâjefJelee Deens' Demes meieUsÛe cnCeleele. heCe lÙeeÛÙee oMe&veeÛeer mebOeer cee$e Dekeâmceele }eYeCeeNÙee 

ceveg


meceeme Dee"Jee : DebleoxJeefve¤heCe 


yeÇÿe efvejekeâej efve§eU ~ DeelcÙeeme efJekeâej ÛebÛeU ~ leÙeeme cnCeleer mekeâU ~ osJes SsmeW ~~1~~ 

yeÇÿe efvejekeâej Je JÙeehekeâlJeecegUs De{U Deens. yeÇÿeeb[eÛee Deelcee pees F&Õej lees yeÇÿeeb[GheeefOemeehes#e DemeuÙeeves 

efJekeâejer Je {UCeeje Deens. lÙee}eÛe meJe& }eskeâ osJe ceeveleele. ~~1~~ 

osJeeÛee "eJeefÛe }eiesvee ~ Ùeskeâ osJe vescemle keâUsvee ~ yengle osJeeR Devegceevesvee ~ Ùeskeâ osJe ~~2~~ 

yeÇÿe¤he osJeeÛee `ne lees osJe' Demee keâOeerÛe DevegYeJe Ùesle veener. ne SkeâcesJe, YesoMetvÙe Je DeKeb[ osJe veerš keâUle 

veener. Meskeâ[es osJeebÛÙee ceeies }eietve Ùee SkeâcesJe osJeeÛee Deboepener Ùesle veener. ~~2~~ 

cnCeesveer efJeÛeej DemeeJee ~ efJeÛeejW osJe MeesOeeJee ~ yengle osJeebÛee ieesJee ~ he[eWefÛe veÙes ~~3~~ 

cnCetve JesoevleMeeŒeeÛee efJeÛeej keâ¤ve osJeeÛee MeesOe IÙeeJee. Meskeâ[es osJeebÛÙee ieeWOeUele meehe[t veÙes. ~~3~~ 

osJe #e$eeR heeefn}e ~ lÙeemeeefjKee OeeletÛee kesâ}e ~ he=LJeerceOeW ob[keâ Ûeeef}}e ~ ÙesCeW jerleeR ~~4~~ 

leerLe&#es$eeleer} osJeeÛeer cetleea heentve lÙeemeejKeer OeeletÛeer cetleea leÙeej keâ¤ve lÙee}e osJe cnCeCÙeeÛeer ¤{er peieele Ûee}le 

Dee}er Deens. ~~4~~ 

veevee ØeefleceeosJeebÛes cetU ~ lees ne #e$eosJeefÛe kesâJeU ~ veevee #e$eW Yetceb[U ~ MeesOetve heeneJeW ~~5~~ 

Ùee #es$emLe osJeebvee meceesj "sJetveÛe leMee Øeeflecee leÙeej keâjleele ns peieeleer} leerLe&#es$es heeefnuÙeeJej }#eele Ùesles. ~~5~~ 

#e$eosJe hee

meJe& YetleebÛÙee ùoÙeosMeele jenCeeje F&ÕejÛe lÙeebÛÙee MejerjebÛee efveÙeblee Deens. MejerjebÛÙee Glheòeerheemetve }ÙeeheÙeËle 

(Gòejesòej) leesÛe osJe peeCeerJe¤heeves Mejerjele jentve lÙeebÛes Ûee}Ceejs JÙeehe efJeÛeejhetJe&keâ Ûee}Jelees. ~~10~~ 

lees DebleoxJe Ûegkeâleer ~ OeebJee IesTve leerLee& peeleer ~ ØeeCeer yeeheg[s keâ°leer ~ osJeeme vesCeleeb ~~11~~ 

ne DebleoxJe }#eele ve DeeuÙeeves yeensjÛÙee leerLe&mLe osJeekeâ[s OeeJe Iesleele. osJe ve peeCeuÙeeves efyeÛeejs Gheemekeâ 

Dehejbheej keâ° meesmeleele. ~~11~~ 

ceie efJeÛeeefjleer Deble:keâCeea ~ pesLes lesLeW OeeW[e heeCeer ~ GieWefÛe JeCeJeCe eEn[esefve ~ keâeÙes nesleW ~~12~~ 

keâener GheemekeâebÛÙee Demes ceveele Ùesles keâer pÙee leerLe&#es$eer peeJes lesLes oie[eÛeer cetleea Je veoer, le}eJe, mecegõ F. ¤heeves 

DemeCeeNÙee heeCÙeeefMeJeeÙe keâenerÛe efomele veener! Demes GieerÛe JeCeJeCe efHeâ¤ve osJe keâmee keâUCeej? ~~12~~ 

Ssmee pÙeemeer efJeÛeej keâU}e ~ lesCeW melmebie Oeefj}e ~ melmebieW osJe meebhe[}e ~ yengle peveemeer ~~13~~ 

ne efJeÛeej ceveele ÙesCeejs mebleebvee MejCe peeleele. DeepeheÙeËle Deveskeâebvee meblemebieleervesÛe KeNÙee osJeeÛee DevegYeJe Dee}e 

Deens. ~~13~~ 

SsmeeR ner efJeJeskeâeÛeeR keâeces ~ efJeJeskeâer peeCeleer} vesceW ~ DeefJeJeskeâer Yeg}}s YeüceW ~ lÙeebme nW keâUsvee ~~14~~ 

yeÇÿe¤he osJeeÛee DevegYeJe JesoevleMeeŒeeleer} efJeJeskeâeÛeer keâeme OejuÙeeefMeJeeÙe Ùesle veener. lÙeebveeÛe ÙeLeeLe& %eeve nesles. 

efJeJeskeâMetvÙe Yeüefce°ebvee les nesle veener. ~~14~~ 

DeblejJesOeer Deblej peeCes ~ yeensjcegõe keâebneRÛe vesCeW ~ cnCeesve efJeJeskeâer MeeneCes ~ Deblej MeesefOeleer ~~15~~ 

Devlee|ve‰ yeÇÿeJesòes Devlejelcee peeCeleele. yeefnceg&Kee}e lÙeebleer} keâenerÛe keâUle veener. ns }#eele IesTve efJeJeskeâer 

yegefæcevle DeMee Devlee|ve‰ebÛÙee MeesOeele Demeleele. eEkeâJee les Devleceg&Ke nesTve DeblejelcÙeeÛee MeesOe Iesleele. ~~15~~ 

efJeJeskeWâefJeCe pees YeeJe ~ lees YeeJeefÛe DeYeeJe ~ cetKe&mÙe Øeeflecee osJe ~ SsmeW JeÛeve ~~16~~ 

efJeJeskeâeJeeÛetve Deme}s}e YeeJeveeØeOeeve osJeeefJe

vew


meceeme veJeJee : efveõeefve¤heCe 


JebotefveÙeeb Deeefoheg®

G"tve DebOeejele ÛeeÛehe[leele lej keâesCeer Gefkeâj[ŸeeJej peeTve he[leele. keâesCeer Glejb[erÛeer ce[keâer GlejJeleele, keâesCeer 

peceerve ÛeeÛeheleele lej keâesCeer PeeshesleÛe keâes"sner Ûee}t }eieleele. Skeâ Deesj[lees, Skeâ ngbokesâ oslees, lej Skeâ KeoeKeoe nmet 

}eielees. keâesCeer keâesCee}e lejer nekeâe ceejleele, yeeWye}le peeies nesleele lej keâesCeer DeOe&Ješ Peeshesle G"tve peeiesJejÛe efKeUtve 

jenleele. Skeâ heeÙeeves peceerve Gkeâjlees, [eskesâ KeepeJelees, lej Skeâ keâCnlees. SkeâeÛeer }eU ieUles, keâesCeeÛee Keeu}suÙee 

efJe[ŸeeÛÙee heeveeÛee jme ieUlees lej keâesCee}e }IeJeer nesles. Jeeje mejCes, keâhe&š {skeâje ÙesCes, Keekeâ¤ve keâes"sner LegbkeâCes 

nsner Ie[les. MeewÛee}e nesCes, G}šer, Keeskeâ}e, eEMekeâe F. Peeshesle nesles. keâesCeer cees"Ÿeeves Deesj[tve heeCeer ceeielees. keâesCeer 

YeÙebkeâj mJehveeves Ieeyejleele, megKeo mJehveeves megKeeJeleele lej keâesCeer DelÙeble iee{ Peesheleele. ~~1-19~~ 

Fkeâ[s Gpes[eÙee pee}W ~ keâesCner he{CeW DeejbefYe}W ~ keâesCeeR Øeelemcejeefce ceebef[}W ~ nefjkeâerle&ve ~~20~~ 

veblej metÙeexoÙeeÛeer JesU nesles. keâesCeer hee"hee"evleje}e meg®Jeele keâjleele. keâesCeer henešsÛeer mlees$es cnCele nefjkeâerle&ve 

keâjleele. ~~20~~ 

keâesCeeR Dee"efJeuÙee OÙeevecetleea ~ keâesCeer ÙeskeâebleeR pehe keâefjleer ~ keâesCeer hee"eblej GpeefUleer ~ veevee ØekeâejW 

~~21~~ 

keâesCeer DeeheeheuÙee owJeleebÛÙee OÙeeveele ceive nesleele, keâesCeer Skeâebleele veeceeoer pehe keâjleele lej keâesCeer hee"ebvee GpeeUe 

osleele. DeMee Deveskeâ ØekeâejÛÙee Gheemevee keâjleele. ~~21~~ 

veevee efJeÅee veevee keâUe ~ Deehe}euÙee efmekeâleer mekeâUe ~ leeveceeveW ieeÙesvekeâUe ~ Ùeskeâ ieeleer ~~22~~ 

pees lees DeeheeheuÙee efJeÅee Je keâ}ebÛee DeYÙeeme keâjlees. efÛepeebÛes leeveebmen efjÙeepe Ûee}t nesleele. ~~22~~ 

ceeieW efveõe mebhe}eR ~ heg{W peeie=efle Øeehle pee}er ~ JesJemeeFË yegæer Deeheg}er ~ Øesefjles pee}s ~~23~~ 

Peeshe Pee}er. heg{s peeie DeeuÙeeJej pees lees DeeheeheuÙee GÅeesie-JÙeJemeeÙee}e }eielees. ~~23~~ 

%eelee lelJes meeb[tve heUe}e ~ legÙeXhe}erkeâ[s ies}e ~ DeelceefveJesoveW pee}e ~ yeÇÿe¤he ~~24~~ 

peerJevcegkeäle meg


meceeme oneJee : ßeesleeDeJe}#eCeefve¤heCe 


keâesCeerÙeskeâe keâeÙee&Ûee mee#ehe ~ keâebneR leNner Ie[s efJe#eshe ~ keâeU meens leW DeeheWDeehe ~ nesle peeleW ~~1~~ 

SKeeos keâeÙe& efkeâleerner ØeÙelvehetJe&keâ kesâ}s lejer lÙeele efJeIve ÙesT Mekeâles. keâeU Devegketâ} Demes} les keâeÙe& menpeemenpeer 

nesTve peeles. ~~1~~ 

keâeÙe&Yeeie nesle Ûeeef}}e ~ lesCeW ØeeCeer Meeskeâ pee}e ~ efJeÛeejefn megÛeeW }eie}e ~ efoJemeWefoJeme ~~2~~ 

keâeÙee&}e ÙeMe Ùesle ies}s keâer ceeCemeeÛeer Gceso Jee{le peeles Je efoJemeevegefoJeme veJeer keâeÙex Je ÙeMeeÛes ceeie& megÛet }eieleele. 

~~2~~ 

keâesCeerÙeskeâ ØeeCeer pevceemeer Ùeslees ~ keâebneR leNner keâeU meens neslees ~ og:KeeGhejer megKe oslees ~ osJe ke=âheeUgheCeW 

~~3~~ 

pevcee}e ÙesCeeNÙee ØelÙeskeâe}e keâeUeÛes Lees[sHeâej lejer meeneÙÙe efceUlesÛe. ke=âheeJevle F&Õej og:Keehee"eshee" megKener oslees. ~~3~~ 

DeJeIeeefÛe keâeU pejer mepes ~ lejer DeJeIesefÛe nesleer jepes ~ keâebneR mepes keâebneR ve mepes ~ SsmeW Deens ~~4~~ 

meJeeËvee meJe&keâeU pej keâeUeÛes meeneÙÙe efceUe}s Demeles lej meJe&peCe meceüeš Pee}s Demeles! hejbleg keâener JesUe ÙeMe 

lej keâener JesUe DeheÙeMe ÙesCeW ns peerJeveeÛes mJe¤heÛe Deens. ~~4~~ 

Ùesn}eskeâ DeLeJee hej}eskeâ ~ meeOeleeb keâesCeerÙeskeâ efJeJeskeâ ~ DeÆgle nesÙes mJeeYeeefJekeâ ~ osCeW F&ÕejeÛeW ~~5~~ 

JÙeeJeneefjkeâ efJeJeskeâeves ØehebÛee}e ÙeMe Je DeeOÙeeeflcekeâ efJeJeskeâeves cees#eefmeæer ner oesvner pej keâesCee}e meeOe}er lej 

}eskeâebvee lÙeeÛes cees"s Dee§eÙe& JeešCes mJeeYeeefJekeâ Deens. heCe ns F&Õejer ke=âhesÛes HeâU Demeles. ~~5~~ 

SskeâuÙeeefJeCe keâU}W ~ efMekeâefJeuÙeeefJeCe MeneCeheCe Dee}W ~ osefKe}W vee Ssefkeâ}W ~ Yetceb[UeR ~~6~~ 

ve SskeâleeÛe keâU}s Je keâesCeer efMekeâefJeuÙeeefMeJeeÙe MeneCeheCe efceUe}s ns Ùee YetleUeJej DeepeheÙeËle keâesCeer heeefn}s}s 

eEkeâJee Sskeâ}s}s veener. ~~6~~ 

mekeâU keâebneR Sskeâleeb keâUs ~ keâUleeb keâUleeb Je=efòe efveJeUs ~ vescemle ceveeceOeW DeekeâUs ~ meejemeej ~~7~~ 

pes keâUeJeÙeeÛes les SsketâveÛe keâUles, keâUle ies}s keâer les yegæerle efmLej nesles. veblej meej Je Demeej ÙeebÛee Pee}s}e efve§eÙe 

ceveele melele peeiee jenlees. ~~7~~ 

ßeJeCe cnefCepes SskeâeJeW ~ ceveve cnefCepes ceveeR OejeJeW ~ ÙesCeW GheeÙeW mJeYeeJeW ~ $eÙe}eskeäÙe Ûee}s ~~8~~ 

DeOÙeelceMeeŒe SskeâCes cnCepes ßeJeCe. Sskeâ}suÙeeÛee meeOekeâ-yeeOekeâ, MeeŒe-MeeŒeyeenŸe F. efJeÛeej cnCepes, ceveve. 

$ew}eskeäÙeeleer} meJeeËvee ÙeeÛe Øekeâejs %eeve nesles. ~~8~~ 

ßeJeCeeDee[ efJe#eshe Ùesleer ~ veevee efpeveme meebieeW efkeâleer ~ meeJeOe Demeleeb ØelÙeÙe Ùesleer ~ mekeâU keâebneR ~~9~~ 

ßeJeCeeceOÙesner Deveskeâ efJe#eshe Ùesleele. les efkeâleer cnCetve meebieeJes! GIe[Ÿee [esàÙeeves heeefn}s keâer les meieUs }#eele Ùesleele. 

~~9~~ 

ßeJeCeeR }eskeâ yewme}s ~ yees}leeb yees}leeb Ùeskeâe«e pee}s ~ lÙeeGhejer pes vetleve Dee}s ~ les Ùeskeâe«e veJnsleer ~~10~~ 


heefnuÙeeheemetve ßeJeCee}e yeme}s}s ßeesles JekeälÙeeÛÙee efve¤heCeeMeer Skeâ¤he nesleele. heCe GefMeje ÙesCeejs ßeesles Skeâe«e 

nesle veenerle. (les meYesle efJe#eshe cee$e efvecee&Ce keâjleele.) ~~10~~ 

ceveg

heesšeceOeW efleef[keâ Gef"}er ~ hee"erceOeW keâjkeâ Yej}er ~ Ûee}keâ efÛeKeuÙee hegUer pee}er ~ yewmeJesvee ~~24~~ 

efhemeesUe ÛeeTve heUe}e ~ lesCeW ØeeCeer og§eerle pee}e ~ keâesCeW vesšW ieuye}e kesâ}e ~ lesLeWefÛe OeeJeW ~~25~~ 

ßeJeCeele eEJeÛet ÛeeJe}e lej keâes"}s ßeJeCe! lÙeeves keâemeeJeerme neslees. heesš ogKeCes, hee"erle keâUkeâCes, meebOesogKeer, 

efÛeKe}er, DeJeIe[ peeieer Heâes[ Demes} lej yemeJele veener. efhemeesUe ÛeeJe}e lej }#e G[les. yeensj cees"e ie}keâe Pee}e lej 

keâesCeer ßeeslee eflekeâ[sÛe heUlees! ~~23-25~~ 

efJe

Jewj keâefjleeb JewjefÛe Jee{s ~ DeeheCeeme og:Ke YeesieCeW Ie[s ~ cnCeesefve MeeneCÙeeÛes kegâkeâ[s ~ keâUeW Dee}W ~~36~~ 

Jewjeves Jewj Jee{tve meJe& mebyebefOeleebvee og:KeÛe YeesieeJes }eieles. ÙeeleÛe MeneCeheCeeÛes jnmÙe DeesUKeeJes. ~~36~~ 

DeKeb[ DeeheCee meebYeeefUleer ~ #egu}keâheCe ÙesTb vesefoleer ~ Leesj }eskeâebme #cee Meebefle ~ DeielÙe keâjCeW ~~37~~ 

Keje ßes‰ Deehe}e ßes‰heCee menpeheCes meebYeeUlees. mJele:keâ[s nervelJe ÙesT osle veener. Meebleer Je #ecee ns lÙeeÛÙee 

mJeYeeJeeÛes mLeeÙeerYeeJe Demeleele. ~~37~~ 

DeJeiegCeeheemeeR yewme}e iegCeer ~ DeeJeiegCe keâUlees leled#eCeeR ~ efJeJeskeâer heg®

Demee efJeJeskeâ Skeâebleele neslees. lees SkeâebleeleÛe meebYeeUCÙeeÛee Ùelve keâjlee Ùeslees. Skeâebleele lekeâe&ves meJe& yeÇÿeeb[eÛee 

Oeeb[esUe Ieslee Ùeslees. ~~48~~ 

ÙeskeâebleeR mcejCe keâjeJeW ~ Ûegkeâ}W efveOeeve he[s "eJeW ~ DeblejelcÙeemeefjmeW efHeâjeJeW ~ keâebneR lejer ~~49~~ 

Skeâebleele iesuÙee efoJemeeÛee efJeÛeej kesâ}e Demelee Pee}suÙee Ûegkeâe keâUleele. lees efoJeme yeepet}e mee¤ve F&ÕejeØeceeCes 

peces} lesJe{s JÙeehekeâ JneJes. ~~49~~ 

peÙeeme Ùeskeâeble ceeve}e ~ DeJeIÙee DeeOeeR keâUW lÙee}e ~ lÙeeJesieUW Jeef[}heCee}e ~ "eJeefÛe veeneR ~~50~~ 

pÙeeÛes ceve Skeâebleele jceles lÙee}e meJeeËÛÙee Deieesoj heefjefmLeleerÛes Deekeâ}ve nesles eEkeâJee mJe¤heevegYeJe Ùeslees, yeÇÿeeSJe{s 

JÙeehekeâ (Je[er}) nesCÙeemee"er ogmeje GheeÙe veener. ~~50~~

Shrimat Dasbodh (Page no. 663 to 732)

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?