Discover your world > www.nhtv.nl

OPLEIDINGSPLAN/STUDIEGIDS DUALE OPLEIDING 

Academie voor toerisme 

Functiegerichte Bachelor Toerisme en Recreatie(FBTR) 

En Associate-degree FBTR (Ad- FBTR) 

Afstudeerrichtingen MANAGER 

RECREATIE-ONDERNEMING & MANAGER TRAVEL TRADE 

IN SAMENWERKING MET 

Het bedrijfsleven 

Versie 3 september 2012 

NHTV internationaal hoger onderwijs Breda 

Opleiding FBTR 

Bezoekadres: Mgr. Hopmansstraat 1 

Postbus 3917 

4800 DX Breda 

tel. 076 - 530 22 03 

www.nhtv.nl 

Discover your world > www.nhtv.nl 

© 2012, NHTV internationaal hoger onderwijs Breda 


Duaal onderwijs FBTR 

Alle rechten voorbehouden; niets uit dit document mag worden vermenigvuldigd zonder toestemming. 

Opleidingsplan duaal FBTR:MRO september 2012, pagina 1 van 32

Inhoudsopgave 

1. Aanleiding duale opleidingen NHTV ................................................................................................ 3 

1.1 Inleiding. .................................................................................................................................. 3 

2. Functieprofiel en competentiematrix Academie voor toerisme opleidingen Ad-FBTR/ en FBTR ... 4 

2.1 Competenties Bba (Bachelor of Business Administration) ...................................................... 4 

2.2 Visie op de afstudeerrichting Manager Recreatie-onderneming ............................................. 5 

2.2.1 Typering Manager recreatie-onderneming .............................................................................. 5 

2.3 Visie op de afstudeerrichting Manager Travel Trade .............................................................. 6 

3. Uitgangspunten duaal leren binnen de Academie voor toerisme .................................................... 8 

3.1 Toelatingseisen m.b.t. het duaal traject van NHTV Academie voor toerisme ........................ 8 

3.2 Visie op duaal leren ................................................................................................................. 8 

3.3 De opleidingsopbouw in ects ................................................................................................... 9 

3.2 De opleidingsinhoud van de duale opleiding tot Ad-FBTR en de inhoud van de opleiding tot 

bachelor niveau .................................................................................................................................. 10 

3.4 Moderne vreemde talen ......................................................................................................... 16 

3.5 Werken aan competentieverwerving, de rol van de ELO hierbij en de 

Studieloopbaancoaching ................................................................................................................... 17 

3.6 Onderwijs- en examenregeling Academie voor toerisme 2011-2012 en specifieke afspraken 

inzake Ad-FBTR. ................................................................................................................................ 17 

Bijlage 1: 

Verantwoording opleidingsinhoud in relatie tot BBA competenties en FBTR 

competenties afstudeerrichting MRO. 

Bijlage 2: 

Verantwoording opleidingsinhoud in relatie tot BBA competenties en FBTR 

competenties afstudeerrichting MTT. 


Academie voor toerisme Associate degree -Functiegerichte Bacheloropleiding in Toerisme en Recreatie 


Studiegids/Opleidingsplan duaal FBTR september 2012.. pagina 2 van 32

1. Aanleiding duale opleidingen NHTV 

1.1 Inleiding. 

Om in de toekomst voorgenomen ambities vanuit het bedrijfsleven waar te kunnen blijven maken heeft 

NHTV, Academie voor toerisme, besloten om in samenspraak en samenwerking met het werkveld 

medewerkers op hbo-niveau op te leiden. Dit resulteerde al eerder in opleidingstrajecten in 

samenwerking met partners in de branche toerisme en recreatie, als bijvoorbeeld Center Parcs, 

D-Reizen, Sportfondsen Nederland, OAD en Holland International/ TUI enz. 

Naast opleidingstrajecten (opleidingen, cursussen en workshops) biedt NHTV aan werknemers in het 

werkveld een EVC-procedure aan onder verantwoordelijkheid en uitvoering van AVANS hogeschool te 

Breda. Werknemers kunnen binnen dit traject hun competenties in kaart brengen. Op grond van de 

doorlopen EVC procedure of op grond van hun eerder behaalde diploma in het MBO op het gebied 

van toerisme en recreatie, kunnen studenten instromen in een duaal opleidingstraject. Naar aanleiding 

van de resultaten van het EVC-traject zal afstemming op competentieniveau plaatsvinden en zal exact 

vastgesteld worden hoeveel studiepunten de student nog dient te behalen alvorens het propedeuse, 

het Associate-degree diploma en mogelijk het bachelor diploma (Functiegerichte bachelor toerisme en 

Recreatie (FBTR) of Management Toerisme (HTRO)) te behalen. Studenten behalen na afronding van 

de bachelor studie de titel Bachelor of Business Administration (BBA) in Tourism Management. 

Uitgangspunt is dat indien gebruik gemaakt gaat worden van de EVC-procedure deze vooraf gaat aan 

een opleidingstraject. Het EVC traject zal vanaf september 2012 uitgevoerd worden door AVANS 

hogeschool te Breda. 

De duale opleidingen Ad-FBTR en FBTR van de Academie voor toerisme zijn een vanuit de voltijd 

programma’s, op maat samengestelde traject, waarbij specifieke aandacht in het opleidingstraject 

wordt besteed aan het leren tijdens de opleiding op de werkplek. Zie hiervoor hoofdstuk 3. 





2. Functieprofiel en competentiematrix Academie voor toerisme 

opleidingen Ad-FBTR/ en FBTR 

Aan de opleidingen binnen de Academie voor toerisme ligt een functie- en competentieprofiel ten 

grondslag. Dit hoofdstuk gaat in op de competenties passend bij het niveau van het Bachelor of 

Business Administration in Tourism management. 

2.1 Competenties Bba (Bachelor of Business Administration) 

Elke opleiding van een hogeschool heeft vastgelegd wat een afgestudeerde van die opleiding moet 

kennen en kunnen. Daarnaast hebben de hogescholen afgesproken om voor elke opleiding die door 

meer hogescholen wordt aangeboden, een landelijk opleidingsprofiel op te stellen. De bijbehorende 

documenten dragen namen als 'opleidingsprofiel', 'opleidingskwalificaties' of 'domeincompetenties'. 

Opleidingen, die wat betreft inhoud en werkveld veel verwantschap hebben, kunnen een 'domein' 

vormen en een overkoepelend landelijk opleidingsoverleg hebben. 

Dit laatste is het geval bij de opleidingen van de Academie voor toerisme. De opleidingen kennen een 

opleidingsprofiel met hierbij horende opleidingskwalificaties en competenties welke zijn neergelegd in 

een competentiematrix. Deze competenties zijn getoetst aan de landelijk vastgestelde 

domeincompetenties zoals door de HBO-raad vastgesteld. 

De domeincompetenties Bba in Tourism Management zijn als volgt gedefinieerd en komen 

overeen met de domeincompetenties zoals door de HBO-raad vastgesteld: 

1. Ontwikkelen van een visie op veranderingen en trends in de externe omgeving en ontwikkelen 

van relaties, netwerken en ketens. 

2. Analyseren en implementeren van de financiële en juridische aspecten, 

3. Toepassen van human resource management (HRM) in het licht van de strategie van de 

organisatie. 

4. Inrichten, beheersen, analyseren en verbeteren van bedrijf- of organisatieprocessen. 

5. Analyseren van beleidsvraagstukken, vertalen in beleidsdoelstellingen en –alternatieven en 

voorbereiden van besluitvorming 

6. Ontwikkelen, implementeren en evalueren van een veranderingsproces. 

7. Sociale en communicatieve competentie (interpersoonlijk, organisatie). 

8. Zelfsturende competentie (intrapersoonlijk, beroepsbeoefenaar of professional) 

9. Balanceren tussen People Planet Profit. 

10. Initiëren, creëren en vermarkten van producten en diensten, zelfstandig en ondernemend. 

Het functieprofiel voor de opleiding Ad-FBTR en FBTR: Functiegerichte bachelor toerisme en 

recreatie kent een viertal afstudeerrichtingen. In dit opleidingsplan staat de afstudeerrichtingen 

manager recreatie-onderneming en Manager Travel Trade centraal. Dit functieprofiel is vertaald in een 

competentiematrix (zie bijlage 1 MRO en bijlage 2 MTT bij dit opleidingsplan), waarin de 

competenties verdeeld zijn in subcompetenties en omgezet in (meetbare) indicatoren. 





In de duale trajecten op Ad-niveau staan de competenties op het niveau van operationeel en 

tactisch handelen centraal. Binnen de duale trajecten op bachelor niveau staan de 

competenties op het niveau van strategisch en beleidsmatig handelen centraal. 

In bijlage 1en 2 in deze studiegids/opleidingsplan is weergegeven hoe de BBA-competenties zich 

verhouden tot de FBTR competenties en welke onderwijsonderdelen/leerarrangementen inhoud 

geven aan de competenties. 

2.2 Visie op de afstudeerrichting Manager Recreatie-onderneming 

2.2.1 Typering Manager recreatie-onderneming 

Accommodatie 

Productontwikkeling 

grensvervaging 

Focus 

productiviteit 

internationaal 

Recreatie 

bedrijf + 

gedreven 

ondernemer 

medewerkers 

Klantwaarde 

Transformatie 

hospitality 

MVO 

Klant/recreant 

Communicatie 

WEB 2.0 en 3.0 

Figuur 1: werkterreinen van de MRO 

De afgestudeerde Manager recreatie-onderneming houdt zich bezig (ook in 2015) met het op 

dagelijkse basis runnen van een toeristisch-recreatieve accommodatie in Nederland of daarbuiten en 

is bijvoorbeeld werkzaam als manager, general manager, (assistent)bedrijfsleider, assistent)manager, 

havenmeester, front-office-manager, operations- en eventmanager, of hij/zij werkt als 

beleidsmedewerker. 

De functie is gericht op het beheer van en leiding geven aan een kleine tot (een unit of onderdeel van 

een) grote organisatie in de toeristisch-recreatieve branche. Dit kan in Nederland of Europa zijn, maar 

ook in andere delen van de wereld als Australië en Nieuw-Zeeland. De functie omvat meerdere 

werkterreinen met beleidsmatige, leidinggevende, commerciële, recreantgerichte en operationele 

aspecten. Steeds vormen de medewerkers en de klanten/recreanten de belangrijkste medespelers. 

De Manager recreatie-onderneming moet snel kunnen inspringen op steeds wisselende situaties; met 

verschillende mensen en op verschillende niveaus kunnen communiceren en zich thuis voelen in 

wisselende werkomstandigheden, van operationele activiteiten tot beleidsontwikkeling. 

Net zoals bij andere sectoren gaat het in de recreatiesector steeds meer om efficiënter werken en het 

creëren van extra klantwaarde. Gedachte daarbij is uiteraard dat efficiënter werken ruimte geeft voor 

innovaties. De noodzaak hiervan wordt ook onderstreept door de directeur van RECRON, de 

Vereniging van Recreatie-ondernemers Nederland. Joep Thönissen‘ stelt in NRIT Magazine nr. 1: 





”De sector biedt teveel van hetzelfde. Er zit veel te weinig spanning en variatie in. Het is teveel huisje, 

boompje, zwembad’. Een recreatieondernemer moet dus op innovatieve wijze zijn product in de markt 

kunnen zetten, kansen zien en benutten en daarbij gebruik maken van het culturele potentieel.(zie ook 

Gerard Rooijackers, Recreactie maart 2010). 

Authenticiteit speelt daarbij een grote rol, maar dan meer in de betekenis van terug naar de 

kernwaarden van je eigen unieke bedrijf en vanuit hier een visie uitzetten en nieuwe product-marktcombinaties 

ontwikkelen 

2.2.2 Organisatorische positie 

De Manager recreatie-onderneming geeft leiding aan personeel en is zelfstandig ondernemer of legt 

verantwoording af aan de eigenaar, de aandeelhouders of de directie/het management 

Hij/zij onderhoudt contacten met gasten, medewerkers, leveranciers, (lokale) overheden, 

omwonenden, branchegenoten en brancheorganisaties en zoekt actief naar samenwerking in 

internationale of (dichter bij huis) lokale en regionale verbanden 

2.2.3 Kritische situaties 

De extra dimensie waar de Manager recreatie-onderneming mee te maken heeft is de aanwezigheid 

van een accommodatie, in welke vorm dan ook. Deze dient gemaakt en in stand gehouden te worden, 

op tijd aan de veranderende wensen van de consument aangepast te worden en ook nog winstgevend 

te zijn om de continuïteit van de onderneming te waarborgen. 

De Manager recreatie-onderneming opereert in een spanningsveld waar verschillende spelers actief 

zijn die soms tegenstrijdige belangen hebben, zoals: 

• het bedrijf met de eigen (commerciële) belangen en de belangen van de consument; 

• de overheid met wet- en regelgeving op het gebied van ruimtelijke ordening, volksgezondheid, 

veiligheid en milieu, zeker na de afschaffing van de Wet op de openluchtrecreatie (WOR) in 

januari 2008. 

• vertegenwoordigers van het personeel en/of vakbonden; 

• (concurrerende) branchegenoten en –organisaties; 

• omwonenden. 

De Manager recreatie-onderneming moet daarom een uitstekende speler van het politieke spel zijn. 

2.3 Visie op de afstudeerrichting Manager Travel Trade 

2.3.1 Inleiding 

Nederlanders zijn verwoede reizigers. Of het nu voor vakantie of een zakenreis is, het aantal reizen 

vanuit Nederland naar het buitenland blijft – onvoorziene gebeurtenissen daargelaten – in een 

globaliserende wereld ook in de toekomst onverminderd hoog. Elke reis en elke vakantie moeten een 

- liefst nieuwe of unieke - ervaring bieden, waarbij de consument veel wil beleven, maar vaak ook voor 

een dubbeltje op de eerste rang wil zitten. 

De uitgaande reiswereld, verantwoordelijk voor de reizen van de Nederlander naar het buitenland, is 

een dynamisch geheel waar trends elkaar steeds sneller opvolgen en ontwikkelingen op wereldniveau 

hun sporen nalaten. De impact van technologische ontwikkelingen als web 2.0 en sociale media is niet 

meer weg te denken. De consument wordt ‘prosument’ en het offline en online kanaal dingen naar de 

hand van de ‘nieuwe consument. Nieuwe bestemmingen wisselen elkaar af (was Cuba tot voor kort 

een populaire bestemming voor een weekje zon, nu gaat men naar Brazilië), prijzen blijven door 

ontwikkelingen in de luchtvaart (de discount airlines) dalen. De globalisering en mondialisering van de 

reiswereld maakt dat ‘ver-weg-effecten’ als SARS, terroristische aanslagen en natuurrampen (aswolkproblematiek 

van voorjaar 2010) leiden tot ‘dichtbij-gevolgen’ als reisorganisaties die balanceren op 

de rand van faillissement en luchtvaartmaatschappijen in surséance van betaling. 

In deze context van de uitgaande reiswereld in Nederland opereert de Manager Travel Trade (MTT); 

hij/zij kan werkzaam zijn als manager of specialist bij een organisatie in de uitgaande reisindustrie, of 

werkzaam zijn als ondernemer hierin. 





In Europa bestaan tal van kleine en grote reisindustrie-ondernemingen die het areaal bestrijken van: 

• reisorganisaties (bijvoorbeeld bij allround, specialist of niche-touroperators in de offline of online 

sfeer); 

• e-Travel organisaties (bijvoorbeeld Zoover, Sanoma of bij een affiliate-bedrijf); 

• vervoersmaatschappijen (bijvoorbeeld bij luchtvaart-, cruise-, ferry-, of touringcarmaatschappijen); 

• lokaal agentschappen (bijvoorbeeld bij in- of outbound Destination Management Organisations); 

• ondernemer (bijvoorbeeld zelfstandig ondernemer, franchisenemer, consultant, adviseur) 

2.3.2 Manager Travel Trade – waarvoor word je opgeleid? 

De student wordt opgeleid als manager (M) of specialist (S) bij organisaties in de reisbranche, met 

name bij ondernemingen uit de reisindustrie zoals hierboven beschreven. Qua functie typering richt 

MTT zich op onderstaande functies in de reisbranche. Daarnaast kent de studierichting MTT een 

sterke verankering met ondernemerschap en ondernemersvaardigheden in de reisbranche (O). 

Functies MTT Ad-MTT BBA-MTT 

I. Inkoop Manager 

II. Product Manager 

III. Sales manager 

IV. E-commerce Manager 

V. DTO-coördinator 

VI. Manager bij allround Touroperator 

VII. Staf medewerker keten reisbureau 

VIII. Manager bij specialist/ niche-Touroperator 

IX. Luchtvaartspecialist, Travel Manager 

X. Content Manager 

XI. Zelfstandig ondernemer! 

* 

* 

* 

* 

* 

* 

* 

* 

* 

* 

* 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 

# 





3. Uitgangspunten duaal leren binnen de Academie voor 

toerisme 

3.1 Toelatingseisen m.b.t. het duaal traject van NHTV Academie voor 

toerisme 

Om toegelaten te worden tot het duale opleidingstraject van de Academie voor toerisme op Associate 

degree niveau moet je aan de volgende eisen voldoen: 

• De student bezit minimaal een diploma mbo 4 of havo óf je beschikt over een 

ervaringscertificaat van het NHTV EVC Centrum, AVANS hogeschool EVC centrum of een 

gelijkwaardige erkende EVC-instantie. 

• De student is minimaal 21 jaar oud (bij voorkeur ouder). 

• De student heeft werk, op ten minste mbo+-niveau. 

• De student is ten minste één jaar werkzaam in een functie op mbo+-niveau (conform de eisen 

duale opleiding) binnen een organisatie in of gelieerd aan het toeristische werkveld. 

• De student heeft binnen de organisatie waar hij werkt de mogelijkheid om – qua 

competentieontwikkeling– hbo-niveau te bereiken. 

• De werkgever werkt mee aan het scholingstraject en stelt interne begeleiding ter beschikking. 

• De student en de werkgever sluiten met NHTV een Maatwerkovereenkomst af. 

• Tijdens de gehele duur van de studie is de student werkzaam bij de werkgever waarmee hij het 

studietraject is gestart. 

Om toegelaten te worden tot het duale opleidingstraject van de Academie voor toerisme op Bachelor 

niveau moet je: 

• Aan de eisen zoals genoemd bij de toelating tot het Associate degree programma voldoen. 

• Daarnaast dien je in het bezit te zijn van het Associate-degree diploma. 

• Of in het bezit zijn van 120 ECTS van de opleiding FBTR. 

• Of in het bezit zijn van een door de examencommissie van de Academie voor toerisme afgegeven 

toelatingsbesluit. 

3.2 Visie op duaal leren 

Kenmerk van duaal leren is dat de werksituatie een expliciet onderdeel van het leertraject vormt. 

Studiepunten worden toebedeeld aan de werkperiode. De student leert op de werkplek en op de 

hogeschool. De school draagt in samenwerking met het beroepenveld en de werkgever de 

verantwoordelijkheid voor het vormgeven van een leer/werkomgeving waardoor en waarbinnen de 

student zich kan ontwikkelen tot het competentieniveau van een manager in de toeristisch recreatieve 

branche. Duaal onderwijs heeft dan ook consequenties voor het hele onderwijsproces ten aanzien 

van: voorbereiding, vormgeving en inhoud van studieonderdelen, begeleiding, beoordeling en nazorg. 

Niet alleen de hogeschool speelt een rol, maar ook de student en het bedrijf. 

Anders dan bij de voltijd opleidingen van de Academie voor toerisme, heeft het bedrijfsleven daar 

waar mogelijk een rol in het onderwijsproces wat op NHTV plaatsvindt, naast de rol die het 

bedrijfsleven gaat vervullen in het leren op de werkplek door studenten. Voor wat de bijdrage van het 

werkveld betreft in het opleidingsprogramma op NHTV, overlegt de coördinator Maatwerk van de 





Academie voor toerisme op welke wijze en op welke momenten het bedrijfsleven een bijdrage levert 

aan het leerproces/de kennisoverdracht op de hogeschool zodat optimaal gebruik kan worden 

gemaakt van de kennis in het werkveld. De hogeschool blijft echter verantwoordelijk voor het totale 

opleidingsprogramma en dus ook verantwoordelijk voor het beoordelen van de leerwerkzaamheden 

op de werkplek. Integratie van theorie en praktijk garandeert dat leeractiviteiten gebaseerd zijn op de 

beroepspraktijk. Het is daarom belangrijk dat studenten op de werkplek de gelegenheid krijgen zich op 

de werkplek te verbreden, verrijken en verdiepen, anders is er geen sprake van 

competentieontwikkeling. Duaal onderwijs biedt de mogelijkheid voor de student/werknemer om onder 

begeleiding meer expertise te verwerven, meer expert te worden. Door een grote betrokkenheid bij het 

werken op de werkplek en een toenemende mate van herkenning van situaties op de werkplek krijgen 

de studenten langzaamaan een zekere mate van vertrouwdheid. Bepaalde gebeurtenissen worden 

herkend, waardoor sneller de juiste beslissingen kunnen worden genomen. 

Studenten/werknemers worden binnen duaal onderwijs in het bijzonder in situaties gebracht en met 

vraagstukken geconfronteerd die hen aanmoedigen om zelf kennis en vaardigheden te verwerven: 

Leren te leren. Het is de taak van de Studieloopbaan coach (SLC)/de docent om ze tijdens de eerste 

fase van de studie te helpen en te begeleiden deze kennis en vaardigheden te verwerven en te laten 

groeien naar competenter handelen. Basis voor de duale opleiding op Ad-niveau, is de vormgeving 

van het onderwijs in leerarrangementen, geïntegreerde eenheden rondom een kritisch thema vanuit 

het bedrijfsleven. 

3.3 De opleidingsopbouw in ects 

Centraal binnen de opleiding staat het verwerven van competenties. Dit verwerven vindt plaats op de 

werkplek en binnen de opleiding. Het onderscheid tussen het leren in de beroepspraktijk en het leren 

op het opleidingsinstituut is herkenbaar. Competentieverwerving binnen de opleiding krijgt gestalte 

doordat studenten werken aan opdrachten binnen de verschillende leerarrangementen/geïntegreerde 

eenheden. Echter deze opdrachten zijn zo geformuleerd dat de student hiermee op de werkplek aan 

de slag gaat en dat de student gebruik maakt van de op de werkplek voorhanden zijnde informatie. 

Daar waar het gaat om ontwikkeling van vaardigheden, bv. Managementvaardigheden als het voeren 

van functioneringsgesprekken met medewerkers, oefenen studenten dit op de werkplek. Het portfolio 

is een middel om de vorderingen van de student hierop bij te houden en vormt het 

communicatiemiddel tussen werkplek en opleiding. De informatie vanuit de werkplek wordt binnen de 

opleiding voorzien van theoretische achtergronden waardoor de student in staat gesteld wordt zijn 

kennis te verbreden en te verdiepen. 

Op grond van vergelijking van de functieprofielen van de managementfuncties in de branche en het 

competentieprofiel Bba in Tourism Management en het competentieprofiel van de opleiding FBTR- 

MRO en MTT is het volgende opleidingsprogramma opgesteld: 

• Het betreft een studieprogramma op grond van het Associate degree diploma, op Bachelor 

niveau, van 120 ects verspreid over een 1 of 1,5 jaar durend opleidingsprogramma. 

• Het reguliere bachelor programma van opleiding FBTR bevat 240 ects. Van de 240 ects 

kunnen middels de EVC-procedure competenties aangetoond worden op grond waarvan 

een aantal ects vrijstelling verkregen kan worden. Of kunnen 120 ects aangetoond worden 

doordat studenten een Ad-diploma hebben behaald. De EVC procedure doorlopen 

studenten voorafgaand aan de start van het opleidingsprogramma zodat bewijs is geleverd 

dat voldaan is aan het aantal studiepunten wat gekoppeld is aan het diploma Associate 

degree (120) en aan het diploma Bachelor of Business Administration. (240 ects) 

• De eerste 60 studiepunten vormen de propedeuse van het opleidingsprogramma. 

• De studenten nemen deel aan het Ad-assessment als zij op Ad-degree niveau willen 

uitstromen uit de opleiding. 





3.2 De opleidingsinhoud van de duale opleiding tot Ad-FBTR en de inhoud 

van de opleiding tot bachelor niveau 

Het leerarrangement (LA) is de basiseenheid van de opleiding FBTR. 

Een LA is een geïntegreerde, samenhangende thematische eenheid van studiemateriaal en studieondersteuning, 

waarmee de student volgens de methode van samenwerkend leren zijn competenties 

verwerft. Een LA duurt drie weken; In de periode van drie weken houdt de student zich bezig met een 

aan de beroepspraktijk ontleende complexe (studie)opdracht. Per LA zullen er drie collegedagen 

ingepland gaan worden. Het aantal studiepunten is per LA standaard vastgesteld op vijf ects. De 

verantwoording van deze vijf ects per leerarrangement staat uitgewerkt in iedere studeerwijzer. 

Het totale opleidingsprogramma tot Associate-degree bestaat uit 120 ECTS welke zijn vormgegeven 

in 24 leerarrangementen. Het opleidingsprogramma na Ad tot het Bachelor-diploma, bevat 120 ECTS 

welke zijn vormgegeven 24 leerarrangementen en zal in twee collegejaren worden gepland. 

Ervan uitgaande dat een student binnen het duaal Ad-traject instroomt met een MBO-4 diploma of 

VWO diploma en een jaar werkervaring heeft krijgt deze student vrijstelling van 60 ECTS. 

De 12 overblijvende leerarrangementen zijn te programmeren in 1 jaar. 

Is er sprake van een partner vanuit het bedrijfsleven, dan is het mogelijk om het opleidingstraject vorm 

te geven in 1,5 jaar. Is er sprake van instroom in het opleidingstraject vanuit meerdere werkgevers 

dan heeft NHTV voorkeur voor een 1- jarig traject. 

Een aantal elementen vormt een vast bestanddeel van elk leerarrangement (LA): 

• Eindproduct – geeft aan wat de student aan het eind van het LA moet produceren cq. beheersen. 

Het eindproduct is zoveel mogelijk beroepsgerelateerd, heeft een directe relatie met de 

competenties en indicatoren. 

• Toetsing – formuleert op welke wijze de student kan aantonen aan de inhoudelijke eisen te 

voldoen. De toets is passend bij de inhoud van het LA en is in principe geïntegreerd van karakter. 

Toetsing neemt de vorm aan van een rapportage, mondeling, digitaal of schriftelijk tentamen en/of 

(peer)assessment. 

• Studiestof – de student kan de benodigde kennis en vaardigheden opdoen via aangereikte 

literatuur en hoor- en (begeleide en onbegeleide) werkcolleges. Het principe binnen het Ad-traject 

is dat de benodigde kennis en trainingen just-in-time en in-setting worden aangereikt, zodat ze 

voor de student direct betekenisvol zijn. Daarmee wordt beoogd de stof en de trainingen beter te 

laten beklijven. De studeerwijzer van elk LA vermeldt de benodigde literatuur. 

• Samenwerking – het kunnen samenwerken met diverse anderen is een belangrijk element in 

toerisme en recreatie. 

• Studieloopbaancoaching (SLC) – in elk LA is voor de student ruimte om aan zijn portfolio te 

werken. 

Elk LA wordt voor de student ontsloten via een studeerwijzer waarin een korte introductie en 

omschrijving van de context zijn opgenomen. De volgende onderwerpen komen hierin standaard aan 

de orde: 

- het doel van het LA 

- het eindproduct van het LA 

- de koppeling in het programma 

- de studieloopbaancoaching 

- de competenties en indicatoren, waaraan in dat LA gewerkt wordt 

- de toetsing van het LA en de herkansingen 

- de globale inhoud en programmering van het LA 

- de studiebelasting 

- enkele studietips 

- de groepssamenstelling 

- de begeleidende docenten 

- randvoorwaarden 

- het studiemateriaal 





3.2.1 Programma Associate-degree opleiding MRO 

ECTS Bl 

ok 

Leerarrangement 

Toetsmatrix - weging/ toetsing 

5 A LA25: de Branche 2 

Student is zowel op de hoogte van de vraag- en 

aanbodzijde als van trends en ontwikkelingen op macro-, 

meso-, en micro-niveau in de recreatie branche. Kansen 

en bedreigingen, branche en maatschappelijke 

ontwikkelingen, zowel nationaal als internationaal, worden 

onder de loep genomen. 

Doel van dit LA is dat de student leert trends en 

ontwikkelingen in maatschappij en branche, nationaal en 

internationaal snel te filteren en te vertalen naar voor de 

recreatie branche specifieke zaken. Student kan zodoende 

een visie op de recreatiebranche van 2015 formuleren. 

25.1. 50% Brancheanalyse 

25.2. 50% Mondelinge 

verdediging 

Essay 

Mondelinge 

verdediging 

5 A LA 04 De bedrijfsorganisatie 1 

De student verwerft in dit LA kennis van en inzicht in 

allerlei aspecten die te maken hebben met de 

structuur, processen en cultuur binnen een 

bedrijfsorganisatie, zoals onder meer de organisatievorm, 

structuur, organogrammen, bedrijfscultuur en –processen, 

het personeelsbeleid en interne 

belangentegenstellingen. Hij ontwikkelt een visie voor het 

bedrijf. 

100% schriftelijk tentamen een individueel 

schriftelijk tentamen met 

een wegingsfactor van 

100%, waarin alle 

theoretische kennis van 

en inzicht in 

bedrijfsorganisaties 

wordt getoetst. 

5 A LA05: Het Personeelsbeleid 1 

De student verwerft kennis van en inzicht in allerlei 

aspecten die te maken hebben met de structuur, 

de processen en cultuur binnen een bedrijfsorganisatie, 

zoals onder andere de organisatievorm, de 

structuur, organogrammen, bedrijfscultuur en –processen, 

het personeelsbeleid en interne 

belangentegenstellingen. 

LA5.1: 60% opdracht 

LA5.2: het individuele gedeelte 

van de opdracht met een 

wegingsfactor van 40%. 

LA5.1: het groepsdeel 

van de teamopdracht 

met een wegingsfactor 

van 60%; 

LA5.2: het individuele 

gedeelte van de 

opdracht met een 


5 B LA06: De Onderneming 1 

Tijdens dit LA verwerft de student inzicht in allerlei 

aspecten die te maken hebben met ondernemerschap en 

bijbehorende marketingaspecten. Het is daarnaast de 

bedoeling dat hij een 

beeld schetst van de verwachtingen ten aanzien van 

omzet, kosten, winst dan wel verlies en de 

overige effecten als gevolg van veranderingen die hij 

voorstelt. Hierbij verwerft hij tevens inzicht in het 

werken met ondersteunende software (Excel) en leert hij 

scenario’s maken, onderbouwd met 

argumenten. 

LA6.1: een schriftelijk multiple 

choicetentamen met een 

wegingsfactor van 50%; 

LA6.2: een teampresentatie 

waarbij de student individueel 

wordt beoordeeld met een 

wegingsfactor 

van 50%. 





5 B LA08: De Investering 1 

Doel van LA08 is dat de student inzicht verwerft in wat er 

onder meer bedrijfsmatig en financieel komt 

kijken bij het opzetten van een bedrijf in de toeristische 

branche. 

Hij maakt kennis met de systematiek van begroten en leert 

in LA08 een zogenoemde investering- en 

financieringsbegroting opstellen. De investeringsbegroting 

en financieringsbegroting worden verwerkt 

in een balans. Ook leert hij hoe hij BTW-berekeningen 

maakt. Daarnaast krijgt hij kennis over en 

inzicht in de beginselen van de exploitatie. 

5 B LA09: De Exploitatie 1 

Doel van LA09 is om de student inzicht te laten verwerven 

in en te laten werken met het opstellen van 

de beginbalans, waarvoor hij al een aanzet heeft gehad in 

LA08. Daarnaast gaat hij je aan de slag 

met het maken van een exploitatiebegroting. Verder 

verwerft hij kennis over en oefent hij met het 

maken een liquiditeitsbegroting. Dit alles is van belang 

omdat de student in het werkveld in staat moet 

zijn om de geldstromen binnen een bedrijf te analyseren, 

te begrijpen en te veranderen. Daarnaast maakt hij dit LA 

een eindbalans voor een onderneming en leert hij hoe hij 

een financiële analyse moet maken. 

Individueel schriftelijk tentamen 

met een wegingsfactor van 

100%. 

LA9.1: een individueel 

schriftelijke tentamen met een 


LA9.2: het Management Game 

met een wegingsfactor van 

30%. Het betreft in principe een 

Teamcijfer. 

9.1 Hierin wordt de 

vakkennis getoetst ten 

aanzien van de 

onderwerpen 

beginbalans, 

exploitatiebegroting, 

investeringsbegroting, 

eindbalans en financiële 

analyse; 

5 C LA45: Kwaliteitsmanagement 

Kwaliteitszorg, classificaties, certificering 

5 C LA43: Digital Marketing 

Internet & e-commerce. E-business en e-marketing. 

Distributie via directe/ indirecte verkoopkanalen, online 

verkoop en de mogelijkheden van het toevoegen van 

emotie en beleving. 

5 C LA 26 De beleving 2 

Imagineering. Verwerven van kennis, inzicht en 

vaardigheden op het gebied van Imagineering en kan deze 

beleving in een dagrecreatiesetting analyseren. 

45.1. 50 % Schriftelijk 

tentamen. 

45.2. 50% Opdracht en 

mondelinge verdediging 

43.1. 50% Internet & 

E-commerce 1 

43.2. 50% Internet & 

E-commerce 2 

26.1 50% Schriftelijk tentamen 

26.2 50% Artikel in een 

consumentenvakblad. 

Schriftelijk tentamen 

Product + presentatie/ 

verdediging 


Opdracht: digitaal 

marketingplan 


Rapport 

5 per 

LA 

A 

t/m 

D 

LA 16 t/m 18: leren op de werkplek 

Ontwikkeling beroepsvaardigheden op de werkplek. 

Het traject leren op de werkplek 

levert één cijfer op en die geldt 

voor LA 16 t/m 18. 

Cijfer: 100% 

AD-assessment 100 % Assessment 





3.2.2 Programma Associate-degree opleiding MTT 

ECTS Bl 

ok 

Leerarrangement 

Toetsmatrix - weging/ toetsing 

5 A CTT2LA25: de Branche 2 

Student is zowel op de hoogte van de vraag- en 

aanbodzijde als van trends en ontwikkelingen op macro-, 

meso-, en micro-niveau in de reisbranche. Kansen en 

bedreigingen, branche en maatschappelijke 

ontwikkelingen, zowel nationaal als internationaal, worden 

onder de loep genomen. 

Doel van dit LA is dat de student leert trends en 

ontwikkelingen in maatschappij en branche, nationaal en 

internationaal snel te filteren en te vertalen naar voor de 

reisbranche specifieke zaken. Student kan zodoende een 

visie op de reisbranche van 2015 formuleren. 

25.1. 50% Brancheanalyse 

25.2. 50% Mondelinge 

verdediging 

Essay 

Mondelinge 

verdediging 

5 A LA 04 De bedrijfsorganisatie 1 

De student verwerft in dit LA kennis van en inzicht in allerlei 

aspecten die te maken hebben met de 

structuur, processen en cultuur binnen een 

bedrijfsorganisatie, zoals onder meer de organisatievorm, 

structuur, organogrammen, bedrijfscultuur en –processen, het 

personeelsbeleid en interne 

belangentegenstellingen. Hij ontwikkelt een visie voor het 

bedrijf. 

5 A LA05: Het Personeelsbeleid 1 

De student verwerft kennis van en inzicht in allerlei aspecten 

die te maken hebben met de structuur, 

de processen en cultuur binnen een bedrijfsorganisatie, zoals 

onder andere de organisatievorm, de 

structuur, organogrammen, bedrijfscultuur en –processen, het 

personeelsbeleid en interne 

belangentegenstellingen. 

100% schriftelijk tentamen een individueel 

schriftelijk tentamen 


van 100%, waarin alle 

theoretische kennis 

van en inzicht in 

bedrijfsorganisaties 

wordt getoetst. 

LA5.1: 60% opdracht 


gedeelte van de opdracht met 

een wegingsfactor van 40%. 

LA5.1: het groepsdeel 

van de teamopdracht 


van 60%; 


gedeelte van de 

opdracht met een 

wegingsfactor van 

40%. 

5 B LA06: De Onderneming 1 

Tijdens dit LA verwerft de student inzicht in allerlei aspecten 

die te maken hebben met ondernemerschap en bijbehorende 

marketingaspecten. Het is daarnaast de bedoeling dat hij een 

beeld schetst van de verwachtingen ten aanzien van omzet, 

kosten, winst dan wel verlies en de 

overige effecten als gevolg van veranderingen die hij 

voorstelt. Hierbij verwerft hij tevens inzicht in het 

werken met ondersteunende software (Excel) en leert hij 

scenario’s maken, onderbouwd met 

argumenten. 

LA6.1: een schriftelijk multiple 

choicetentamen met een 

wegingsfactor van 50%; 

LA6.2: een teampresentatie 

waarbij de student individueel 

wordt beoordeeld met een 

wegingsfactor 

van 50%. 





5 B LA08: De Investering 1 

Doel van LA08 is dat de student inzicht verwerft in wat er 

onder meer bedrijfsmatig en financieel komt 

kijken bij het opzetten van een bedrijf in de toeristische 

branche. 

Hij maakt kennis met de systematiek van begroten en leert in 

LA08 een zogenoemde investering- en 

financieringsbegroting opstellen. De investeringsbegroting en 

financieringsbegroting worden verwerkt 

in een balans. Ook leert hij hoe hij BTW-berekeningen maakt. 

Daarnaast krijgt hij kennis over en 

inzicht in de beginselen van de exploitatie. 

5 B LA09: De Exploitatie 1 

Doel van LA09 is om de student inzicht te laten verwerven in 

en te laten werken met het opstellen van 

de beginbalans, waarvoor hij al een aanzet heeft gehad in 

LA08. Daarnaast gaat hij je aan de slag 

met het maken van een exploitatiebegroting. Verder verwerft 

hij kennis over en oefent hij met het 

maken een liquiditeitsbegroting. Dit alles is van belang omdat 

de student in het werkveld in staat moet 

zijn om de geldstromen binnen een bedrijf te analyseren, te 

begrijpen en te veranderen. Daarnaast maakt hij dit LA een 

eindbalans voor 

een onderneming en leert hij hoe hij een financiële analyse 

moet maken. 

5 C CTT2LA41: Toeristisch Product 

Duurzaam toeristisch ondernemen (DTO) staat centraal in 

dit LA. De ANVR heeft i.s.m. de NHTV een certificering in 

het leven geroepen rondom duurzaam toerisme. De 

student leert alle aspecten van DTO binnen het systeem 

van people, planet, profit op de verschillende niveaus in de 

reisbranche. 

ulti- 

5 C CTT2LA42: Toeristisch Distributie 

Internet & e-commerce. E-Travel en e-marketing. 

Distributie via directe/ indirecte verkoopkanalen, 

channelling en online verkoop. 

5 C LA 26 De beleving 2 

Imagineering. Verwerven van kennis, inzicht en 

vaardigheden op het gebied van Imagineering. 

Individueel schriftelijk 

tentamen met een 


LA9.1: een individueel 

schriftelijke tentamen met een 


LA9.2: het Management 

Game met een wegingsfactor 

van 30%. Het betreft in 

principe een 

Teamcijfer. 

41.1. 50 % tentamen DTO. 

41.2. 50% product DTO 

(Duurzaam Toeristisch 

Ondernemen) 

42.1. 50% Internet & 

E-commerce 1 

42.2. 50% Internet & 

E-commerce 2 

26.1 Schriftelijk tentamen 

26.2 Opdracht voor de 

praktijk. 

9.1 Hierin wordt de 

vakkennis getoetst ten 

aanzien van de 

onderwerpen 

beginbalans, 

exploitatiebegroting, 

investeringsbegroting, 

eindbalans en 

financiële analyse; 


Product + presentatie/ 

verdediging 


Rapport 


Rapport 

5 per 

LA 

A 

t/m 

D 

CTT2LA 16 t/m 18: Leren op de werkplek Ontwikkeling 

beroepsvaardigheden op de werkplek. 

Het traject leren op de 

werkplek levert één cijfer op 

en die geldt voor LA 16 t/m 

18. 

Cijfer: 100% 

AD-assessment 100 % Assessment 





3.2.3 Programma eerste 60 ECTS Bachelor opleiding FBTR MRO en MTT 

week cursuscode Leerarrangementen MRO Leerarrangementen MTT Toetsvorm en weging 

wk 3 e jaar 3 e jaar 

MRO Bachelor 

MTT Bachelor 

37 CFTR3.LA3 

2RO- 

01U/TT-01U LA32: Het financiële overzicht 2 LA32: Het financiële overzicht 2 

40 

LA32: Het financiële overzicht 2 

TOETSING 

LA32: Het financiële overzicht 2 

TOETSING 

41 CFTR3.LA2 

8RO- 

01U/TT-01U LA28: De bedrijfsorganisatie 2 LA28: De bedrijfsorganisatie 2 

44 29/10-02/11 LA28: De bedrijfsorganisatie 2 

TOETSING 

45 CFTR3.LA2 

9RO- 

01U/TT-01U LA29: Het personeelsbeleid 2 LA29: Het personeelsbeleid 2 

48 26/11-30/12 LA29: Het personeelsbeleid 2 

TOETSING 

Schriftelijk tentamen Commerciële 

calculaties weging 100% 

LA28: De bedrijfsorganisatie 2 

TOETSING Rapportage organisatieplan 100% 

LA29: Het personeelsbeleid 2 

TOETSING Schriftelijk tentamen 100% 

48 Herkansingen LA 32 en 28 Herkansingen LA 32 en 28 

49 CFTR3.LA3 

0RO- 

01U/TT-01U LA33: Het ondernemingsplan 2 LA33: Het ondernemingsplan 2 

2 07/01-12/01 LA33: Het ondernemingsplan 2 

LA33: Het ondernemingsplan 2 

TOETSING 

TOETSING 1 e fase ondernemingsplan 100% 

2 Toetsing ENG 1 Toetsing ENG 1 Presentatie 100% 

3 CFTR3.LA3 LA30: Marktonderzoek 

LA30: Marktonderzoek 

3RO- 

01U/TT-01U 

6 04/02-08/02 

LA30: Marktonderzoek TOETSING LA30: Marktonderzoek TOETSING Schriftelijk tentamen 100% 

8 Herkansingen LA 29,33 en 30 en 

herkansing MVT ENG 1 

Herkansingen LA 29,33 en 30 en 

herkansing MVT ENG 1 

8 CFTR3.LA3 

4RO- Start LA34: De concurrenten 2 Start LA34: De concurrenten 2 

01U/TT-01U 

11 11/03-15/03 LA34: De concurrenten 2 TOETSING LA34: De concurrenten 2 TOETSING Businessplan 100% 

12 CFTR3.LA3 

1RO- 

01U/TT-01U LA31: De investering 2 LA31: De investering 2 

15 08/04-12/04 

LA31: De investering 2 TOETSING LA31: De investering 2 TOETSING 

31.1 Schriftelijk tentamen financieel 

management 50% 

31.2 Rapport ondernemingsplan fase 3- 

financieel plan 50% 

15 

TOETSING MVT ENG 2 TOETSING MVT ENG 2 

ENG 3: schriftelijk tentamen 100%: 

schrijfdossier, brief en artikel. 

16 CFTR3.LA3 

5RO- 

LA35: De memorabele presentatie 2/ 

LA36: web 2.0 sociale media 



01U/TT-01U 

17 22/04-26/04 Herkansingen LA34, MVT ENG 2 Herkansingen LA34, MVT ENG 2 

18* 29/04-03/05 Meivakantie Meivakantie 

21* CFTR3.LA3 

6RO- 

01U/TT-01U 



TOETSING 



TOETSING 

LA 35 Memorabele presentatie: 

Eindrapportage ondernemingsplan en 

verdediging 100% 

LA 36Web 2.0 Social media : Schriftelijk 

tentamen 100% 

21 TOETSING ENG 3 TOETSING ENG 3 ENG 3: schriftelijk tentamen 100 % 

Idioom en grammatica 

22 CFTR3.LA2 LA27: De communicatie 2 

LA27: Retail 

7RO- 

01U/TT-01U 

25 17/06-21/06 LA27: De communicatie 2 TOETSING LA27: Retail TOETSING Rapport: Retail plan cq. PR-plan 100% 

26 24/06-28/06 Assessmentleren op werkplek 10 

ECTS HERKANSINGEN LA 31,34 ,27 

en ENG 3 

Assessment leren op werkplek 10 

ECTS 

HERKANSINGEN 31,34,27 en ENG 3 





3.2.3 Programma tweede 60 ECTS Bachelor opleiding FBTR MRO en MTT 

COLLEGEJAAR 2013-2014 

wk datum 4 e jaar 4 e jaar 

MRO Bachelor 

MTT Bachelor 

34 19/08-23/08 zomervakantie student zomervakantie student 

35 26/08-30/08 Zomervakantie student/ Ad-afronding zomervakantie student 

36 02/09-06/09 1 e LA blok A collegejaar 13/14 1 e LA blok A collegejaar 13/14 

37 09/09-13/09 MINOR: MRO LEISURE LAB 15 ECTS MINOR TRAVEL INDUSTRY 15 ECTS 

38 16/09-20/09 

39 23/09-27/09 

40 30/09-04/10 

41 07/10-11/10 

42 14/10-18/10 herfstvakantie/Kans 3 prop. 11/12 schr. Herfstvakantie 

43 21/10-25/10 

44 28/10-01/11 MINOR vrije keuze student 15 ECTS MINOR vrije keuze student 15 ECTS 

45 04/11-08/11 

46 11/11-15/11 

47 18/11-22/11 

48 25/11-29/12 

49 02/12-06/12 

50 09/12-13/12 AFSTUDEREN 30 ECTS AFSTUDEREN 30 ECTS 

51 16/12-20/12 

52 23/12-27/12 Kerstvakantie Kerstvakantie 

1 30/12-03/01 Kerstvakantie Kerstvakantie 

2 06/01-11/01 

3 13/01-17/01 AFSTUDEREN 30 ECTS AFSTUDEREN 30 ECTS 

4 20/01-24/01 

5 27/01-31/01 Herkansingen Herkansingen 

6 03/02-07/02 

7 Voorjaarsvakantie Voorjaarsvakantie 

8 AFSTUDEREN 30 ECTS AFSTUDEREN 30 ECTS 

9 

10 

3.4 Moderne vreemde talen 

De studenten duaal volgend de MVT Engels. De studenten bepalen bij aanvang van de opleiding 

middels de Dialang test hun niveau Engels. Op grond van deze test zullen verdere afspraken gemaakt 

worden met de individuele student. Eisen die het werkveld stelt aan het niveau Engels zijn volgens het 

ERK model uitgewerkt. We leiden binnen op tot bachelor niveau, en wat betreft Engels tot het B2 

niveau van het ERK model. 

Basisgebruiker 

A1 

A2 

Kan vertrouwde dagelijkse uitdrukkingen en basiszinnen gericht op de bevrediging van concrete 

behoeften begrijpen en gebruiken. Kan zichzelf aan anderen voorstellen en kan vragen stellen en 

beantwoorden over persoonlijke gegevens zoals waar hij/zij woont, mensen die hij/zij kent en dingen 

die hij/zij bezit. Kan op een simpele wijze reageren, aangenomen dat de andere persoon langzaam 

en duidelijk praat en bereid is om te helpen. 

Kan zinnen en regelmatig voorkomende uitdrukkingen begrijpen die verband hebben met zaken van 

direct belang (bijvoorbeeld persoonsgegevens, familie, winkelen, plaatselijke geografie, werk). Kan 

communiceren in simpele en alledaagse taken die een eenvoudige en directe uitwisseling over 

vertrouwde en alledaagse kwesties vereisen. Kan in eenvoudige bewoordingen aspecten van de 

eigen achtergrond, de onmiddellijke omgeving en kwesties op het gebied van diverse behoeften 

beschrijven. 

Onafhankelijk gebruiker 





B1 

Kan de belangrijkste punten begrijpen uit duidelijke standaardteksten over vertrouwde zaken die 

regelmatig voorkomen op het werk, op school en in de vrije tijd. Kan zich redden in de meeste 

situaties die kunnen optreden tijdens het reizen in gebieden waar de betreffende taal wordt 

gesproken. Kan een eenvoudige lopende tekst produceren over onderwerpen die vertrouwd of die 

van persoonlijk belang zijn. Kan een beschrijving geven van ervaringen en gebeurtenissen, dromen, 

verwachtingen en ambities en kan kort redenen en verklaringen geven voor meningen en plannen. 

B2 Kan de hoofdgedachte van een ingewikkelde tekst begrijpen, zowel over concrete als over abstracte 

onderwerpen, met inbegrip van technische besprekingen in het eigen vakgebied. Kan zo vloeiend 

en spontaan reageren dat een normale uitwisseling met moedertaalsprekers mogelijk is zonder dat 

dit voor een van de partijen inspanning met zich meebrengt. Kan duidelijke, gedetailleerde tekst 

produceren over een breed scala van onderwerpen; kan een standpunt over een actuele kwestie 

uiteenzetten en daarbij ingaan op de voor- en nadelen van diverse opties. 

Uit: Common European Framework of Reference for Modern Languages, Council of Europe, 2001. 

3.5 Werken aan competentieverwerving, de rol van de ELO hierbij en de 

Studieloopbaancoaching 

Competentieverwerving is het centrale thema binnen de duale opleidingen. De student zal daarom 

werken aan de competenties die centraal staan binnen de opleiding. 

Het traject leren op de werkplek heeft als doel aan te tonen dat studenten de competenties op een 

bepaald niveau beheersen. Tijdens de opleiding op Ad-niveau, gaat de student werken aan de 

competenties op operationeel en tactisch niveau. Hij doet dit deels door het werken aan de 

opdrachten die centraal staan binnen de opleiding. Maar ook door op de werkplek werkzaamheden te 

verrichten welke tot competentieverwerving leiden. De student gaat hier zelfstandig mee aan de slag 

op de werkplek en wordt gecoacht op de werkplek door het bedrijf bijvoorbeeld de direct 

leidinggevende van de student. De student maakt hierover afspraken met de studieloopbaancoach 

vanuit de opleiding en draagt vanuit de werkplek stukken aan in het portfolio welke de 

competentiegroei bewijzen. Deze bewijzen vormen samen met de toetsing per leerarrangement het 

bewijs van competentiegroei. 

3.6 Onderwijs- en examenregeling Academie voor toerisme 2011-2012 en 

specifieke afspraken inzake Ad-FBTR. 

2.3 De onderwijs en examenregelingen binnen de Academie voor toerisme zijn ook van 

toepassing op duaal studenten. 





Bijlage 1 bij Studiegids / opleidingsplan. 

Koppeling domeincompetenties Bachelor of Business Administration (BBA) in Tourism Management aan de FBTR competenties en 

opleidingsinhoud FBTR en Ad-FBTR MRO 

BBA IN MANAGER 

TOERISME & 

RECREATIE ZIE 

BOP MT&R 2009 

1. Ontwikkelen van 

een visie op 

veranderingen en 

trends in de externe 

omgeving en 

ontwikkelen van 

relaties, netwerken en 

ketens. 

(BBA1) 

FBTR COMPETENTIES FBTR SUB-COMPETENTIES ONDERWIJSPROGRAMMA IN LEERARRANGEMENTEN IN DE 

OPLEIDING FBTR EN DAAR WAAR HET GAAT OM SPECIFIEKE 

LEERARRANGEMENTEN BETREFT HET DE AFSTUDEERRICHTING 

MRO. 

Deze competentie komt overeen met 

datgene wat bij FBTR op het niveau 

van de competentie beleidsmatig 

handelen is geformuleerd: 

Geeft richting en sturing aan een 

organisatie om deze optimaal in de 

markt te positioneren en speelt 

daarbij pro-actief in op internationale 

ontwikkelingen in de economische 

en politieke omgeving van de 

organisatie en actuele trends in het 

werkveld en beleveniseconomie. 

3.3 Kan een operationeel 

uitvoeringsplan, zoals een 

marketing-, sales- en pr-plan, 

opstellen en implementeren. 

4.1 Is innovatief. 

4.2 Kan een visie op de toekomst 

van het toeristisch recreatieve 

werkveld formuleren en uitdragen. 

4.12 Kan een voor de functie 

relevant netwerk opbouwen en 

onderhouden. 

4.13 Speelt het politiek spel van o.a. 

procedures, inspraak, plannen 

indienen en lobbyen. 

AD FBTR 

LA01 De Branche 1 

LA02 De beleving 1 

LA08 De investering 1(mag) 



LA13 t/m 15 STAGE 1 t/m 3 

LA 42 Strategische 

productontwikkeling (RS2) 

FBTR 


LA 33 Onderneminsgplan 2 

LA34 Concurrenten 2 

LA35 De memorabele pres 2 

LA38-39-40 Persoonlijk profiel: 

Tactisch, strategische en 

beleidsmatig. 

LA 46 Expansie (RS6) 

LA 48 Lobby is mijn hobby 

(onderzoekstechnieken) (RS8) 

LA19 t/m 24 afstuderen 

2. Analyseren en 

implementeren van 

de financiële en 

juridische aspecten. 

(BBA2) 



van de competentie strategisch 


Toont ondernemerschap en bepaalt 

de doelstellingen voor een (eigen) 

bedrijf, vestiging of afdeling in de 

sector, en weegt de 

maatschappelijke ontwikkelingen en 

behoeften, de financiële belangen en 

de interne ontwikkeling van de 

organisatie resultaatgericht tegen 

elkaar af. 

2.14 kan de bedrijfsadministratie 

aansturen. 

3.2 Kan in een beperkte periode te 

midden van veel onzekerheden 

komen tot een strategische visie met 

het oogmerk voordeel voor 

organisatie en klant te behalen en dit 

vertalen in een ondernemingsplan 

3.4 Kan het financiële proces 

aansturen. 

4.11 Kan beleid en wet-en 

regelgeving begrijpen en 

interpreteren naar de eigen situatie. 



LA09 Financieel overzicht 1 

LA07 Het ondernemingsplan 1 

LA08 De investering 1(mag) 

LA09 Het financiële overzicht 1 


LA 42 Strategische 


LA44 Onderhoud, inrichting en 

organisatie (RS 4) 


LA30 De ondernemer 2 

Maatschappelijk verantwoord 

ondernemen (MVO) en recht. 

LA31 De investering 2 




beleidsmatig. 



Duaal onderwijs FBTR 


Opleidingsplan duaal FBTR:MRO september 2012, pagina 18 van 32


TOERISME & 

RECREATIE ZIE 

BOP MT&R 2009 




MRO. 

onderhouden. 

4.13 Speelt het politieke spel van 

o.a. procedures, inspraak, plannen 



3. Toepassen van 

human resource 

management (HRM) 

in het licht van de 

strategie van de 

organisatie. 

(BBA3) 



van de competentie tactisch 


Geeft leiding aan de dagelijkse gang 

van zaken en stuurt daarbij mensen, 

middelen en processen doelgericht 

en planmatig aan. 

2.10 Kan leiding geven aan het 

personeel. 

2.11 Zorgt voor een efficiënte interne 

organisatie. 

LA04 De bedrijfsorganisatie 1 

LA05 Het personeelsbeleid 1 


LA41 Hospitality ( RS1) 


LA28 De bedrijfsorganisatie 

LA29 Personeelsbeleid 


4. Inrichten, 

beheersen, 

analyseren en 

verbeteren van 

bedrijfs- of 

organisatieprocessen. 

(BBA4) 



van de competentie tactisch 


Geeft leiding aan de dagelijkse gang 

van zaken en stuurt daarbij mensen, 

middelen en processen doelgericht 

en planmatig aan. 

1.10 Kan alle activiteiten met 

betrekking tot beheer en onderhoud 

van terreinen en gebouwen, 

installaties en inventaris, ( techniek 

en groen), receptie en 

beveiligingstaken (ontvangst en 

veiligheid) en horeca ( voedsel 

bereiden en bedienen), 

detailhandelverkoop, recreatie en 

vermaak, schoonmaak en logistiek 

uitvoeren. 


LA41 Hospitality ( RS1) 

LA44 Onderhoud, inrichting en 

organisatie (RS4) 



LA33 Onderneminsgplan 2 





beleidsmatig. 

2.11 zorgt voor een efficiënte interne 

organisatie 

2.12 organiseert de communicatie 

2.13 optimaliseert interne en externe 

dienstverlening 


5. Analyseren van 

beleidsvraagstukken, 

vertalen in 

beleidsdoelstellingen 

en alternatieven en 

voorbereiden van 

besluitvorming 



van de competentie operationeel en 

tactisch handelen is geformuleerd 

Echter ook de competentie op het 

niveau van beleidsmatig handelen is 

feite in zijn totaliteit hier op gericht. 

4.1 Is innovatief 



werkveld formuleren en uitdragen 

4.10 Kan – op basis van de eigen 

visie – een voor de doelgroep 

memorabele ervaring ontwikkelen en 

deze in de markt zetten. 




Studiegids/Opleidingsplan duaal FBTR september 2012.. pagina 19 van 32 

LA13 t/m 15 STAGE 1 t/m 3 LA16 t/m 18 STAGE 4 t/m 6 



LA35 De memorabele pres 2


TOERISME & 

RECREATIE ZIE 

BOP MT&R 2009 

(BBA5) 




MRO. 

Operationeel: 

Zorgt voor de dagelijkse 

bedrijfsvoering in een onderneming 

en voert operationele 

werkzaamheden klantgericht en met 

een hands-on mentaliteit uit, binnen 

de kaders van relevante wet- en 

regelgeving. 

4.11 Kan beleid en wet- en 

regelgeving begrijpen en 

interpreteren naar de eigen situatie. 

LA 46 Expansie (RS6) 

LA 48 Lobby is mijn hobby 

(onderzoekstechnieken) (RS8) 



beleidsmatig. 

Tactisch: Geeft leiding aan de 

dagelijkse gang van zaken en stuurt 

daarbij mensen, middelen en 

processen doelgericht en planmatig 

aan. 


Beleidsmatig: 








werkveld en beleveniseconomie 

6. Ontwikkelen, 

implementeren en 

evalueren van een 

veranderingsproces. 

(BBA6) 



van de competentie strategisch 










elkaar af. 






vertalen in een ondernemingsplan 






aansturen. 

LA45 Kwaliteit en marktonderzoek 

plattelandstoerisme (RS 5) 







beleidsmatig. 

LA47 Managementgame ( RS7) 







TOERISME & 

RECREATIE ZIE 

BOP MT&R 2009 

7. Sociale en 

communicatieve 

competentie 

(interpersoonlijk, 

organisatie). 

(BBA7) 




MRO. 

Het eerste deel van de sociale en 

communicatieve domeincompetentie 

is bij FBTR op verschillende niveaus 

terug te vinden: op het operationele 

niveau als het gaat om 

klantgerichtheid 

Op het tactische niveau als het gaat 

om samenwerken en communiceren. 

Het “meedenken” bevindt zich ook 

op het tactische niveau (het 

doelgericht en planmatig aansturen 

van mensen, middelen en 

processen). 

1.1 Kan mondeling communiceren. 

1.2 Zet zich in voor optimale 

klanttevredenheid. 

1.4 Kan klachten afhandelen 

1.6 Kan onderhandelen en 

overtuigen. 

1.11 Kan goed omgaan met 

consumenten en zakelijke contacten 

uit de meest gangbare Europese 

herkomstlanden. (Moderne Vreemde 

Talen) 

2.1 Kan schriftelijk/digitaal 

communiceren. 

2.4 kan samenwerken. 

2.5 Beschikt over prestatiemotivatie 

2.10 Kan op dagelijkse basis leiding 

geven aan het personeel van een 

onderneming. 

LA03 De communicatie 1 

LA12 De studiereis 1 

LA41 Richtingsspecifiek ( MRO: 

Hospitality1) 

LA36 Persoonlijke groei. Schriftelijke 

communicatie (MRO) 




LA27 Communicatie 2 

Medialandschap en mediaevents, 

PR ( MRO) 




beleidsmatig. 

LA48 Lobby is mijn hobby 

onderzoekstechnieken ( RS8) 


3.1 Kan presenteren. 

8. Zelfsturende 

competentie 

(intrapersoonlijk, 

beroepsbeoefenaar of 

professional) 

(BBA8) 

Deze algemene domeincompetentie, 

die grotendeels met de Dublin 

descriptor learning skills 

overeenkomt, is wat betreft de eerste 

2 onderdelen bij FBTR terug te op 

het niveau van het tactisch handelen: 

Kan leiding geven aan de dagelijkse 

gang van zaken in een onderneming 

in de toeristisch recreatieve branche 

en stuurt daarbij mensen, middelen 

en processen doelgericht en 

planmatig aan. 

Het laatste aandachtspunt is te 

plaatsen op het niveau van 

beleidsmatig handelen: 

2.2 Is zelfsturend (kan 

‘leidinggeven’ aan zichzelf) 

2.3 Toont leervermogen 

2.4 Kan samenwerken 


4.1 is innovatief. 



onderhouden. 



LA37 Persoonlijk profiel 

operationeel niveau. 





beleidsmatig. 











TOERISME & 

RECREATIE ZIE 

BOP MT&R 2009 




MRO. 






9. Balanceren 

tussen People Planet 

Profit. 

Deze competentie is binnen FBTR te 

positioneren op het niveau van 













werkveld formuleren en uitdragen 



onderhouden. 

4.13 Speelt het politieke spel van 

o.a. procedures, inspraak, plannen 


LA10 De concurrenten 1 


LA45 Kwaliteit en marktonderzoek 

plattelandstoerisme (RS 5) 









beleidsmatig. 

LA46 Expansie (RS6) 

LA48 Lobby is mijn hobby 

onderzoekstechnieken ( RS8) 


10. Initiëren, creëren 

en vermarkten van 

producten en 

diensten, zelfstandig 

en ondernemend. 

Deze competentie is binnen FBTR te 


operationeel handelen en het niveau 

van beleidsmatig handelen. 

Operationeel: 

Zorgt voor de dagelijkse 

bedrijfsvoering in een onderneming 

en voert operationele 

werkzaamheden klantgericht en met 

een hands-on mentaliteit uit, binnen 

de kaders van relevante wet- en 

regelgeving. 

Op operationeel niveau gaat het om 

de competenties: 

1.12 Kan commercieel denken en 

handelen. 

1.13 Heeft kennis en inzicht van de 

toeristisch recreatieve Branche. 






vertalen in een ondernemingsplan. 


LA11 De memorabele excursie 1 

LA42 Strategische 


LA43 Digital Marketing (RS 3) 







Studiegids/Opleidingsplan duaal FBTR september 2012.. pagina 22 van 32 

LA 16 t/m 18 STAGE 4 t/m 6 








beleidsmatig.


TOERISME & 

RECREATIE ZIE 

BOP MT&R 2009 




MRO. 

Beleidsmatig: 









Deze competentie is ook te 


strategisch handelen: 









elkaar af. 


4.10 Kan – op basis van de eigen 

visie – een voor de doelgroep 

memorabele ervaring ontwikkelen en 

deze in de markt zetten. 

LA47 Managementgame ( RS7) 


Het bovenstaande schema geeft aan, dat FBTR MRO in ruime mate aandacht besteedt aan de domeinspecifieke eisen voor de BBA, zoals geformuleerd door 

de HBO-raad. 





Bijlage 2 bij Studiegids/opleidingsplan. 

Koppeling domeincompetenties Bachelor of Business Administration (BBA) in Tourism Management aan de FBTR competenties en 

opleidingsinhoud FBTR en Ad-FBTR MTT 


TOERISME & 

RECREATIE ZIE BOP 

MT&R 2009 

1. Ontwikkelen van een 

visie op veranderingen en 

trends in de externe 

omgeving en ontwikkelen 

van relaties, netwerken en 

ketens. 

(BBA1) 

FBTR COMPETENTIES 

Deze competentie komt 

overeen met datgene wat bij 

FBTR op het niveau van de 

competentie beleidsmatig 


Geeft richting en sturing aan 

een organisatie in de 

reiswereld om deze optimaal 

in de markt te positioneren en 

speelt daarbij pro-actief in op 

internationale ontwikkelingen 

in de economische en 

politieke omgeving van de 

organisatie en actuele trends 

in het werkveld en 

beleveniseconomie. 

FBTR SUB-COMPETENTIES ONDERWIJSPROGRAMMA IN LEERARRANGEMENTEN IN 

DE OPLEIDING FBTR EN DAAR WAAR HET GAAT OM 

SPECIFIEKE LEERARRANGEMENTEN BETREFT HET DE 

AFSTUDEERRICHTING MTT. 






4.2 Kan een visie op de 

toekomst van het toeristisch 

recreatieve werkveld 

formuleren en uitdragen. 

4.32 Kan –op basis van de 

eigen visie- een voor de 

doelgroep memorabele 

ervaring ontwikkelen en deze 

in de markt zetten. 


relevant netwerk opbouwen 

en onderhouden. 

AD FBTR en propedeuse 




(management-game) 


LA13 t/m 18 STAGE 

FBTR 






LA36 Web 2.0 en Sociale Media 

(MTT) 



beleidsmatig. 

LA46 Onderzoek (RS6) 

LA48 Project Travel Trade - 

DTO (RS8) 


2. Analyseren en Deze competentie komt 2.34 kan ten behoeve van LA07 Het ondernemingsplan LA13 t/m 18 STAGE STAGE 






TOERISME & 


MT&R 2009 

implementeren van de 

financiële en juridische 

aspecten. 

(BBA2) 




competentie strategisch 


Toont ondernemerschap en is 

in staat de doelstellingen voor 

een (eigen) bedrijf, vestiging 

of afdeling te bepalen, waarbij 

de Manager Travel Trade 

maatschappelijke 

ontwikkelingen en behoeften, 

de financiële belangen en de 

interne ontwikkeling van de 

organisatie resultaatgericht 

tegen elkaar afweegt. 






reiswereld de 

bedrijfsadministra 

tie aansturen. 

3.2 Kan in een beperkte 

periode te midden van veel 

onzekerheden komen tot een 

strategische visie met het 

oogmerk voordeel voor 

organisatie en klant te 

behalen en dit vertalen in een 

ondernemingsplan 


aansturen. 

4.30 Kan – op basis van de 

eigen visie – een voor de 







1 


(management 

game) 

LA09 Het financiële overzicht 

1 


LA41 Toeristische 

Productontwikkeling (RS4) 

LA43 Toeristische Mobiliteit 

(RS3) 





beleidsmatig. 

LA47 Reisrecht (RS7) 

LA48 Project Travel Trade – 

DTO (RS8) 


3. Toepassen van 

human resource 

management (HRM) in het 

licht van de strategie van 

de organisatie. 

(BBA3) 




competentie tactisch 


Geeft leiding aan de 

dagelijkse gang van zaken in 

de reisindustrie en stuurt 

2.30 Kan op dagelijkse basis 

leiding geven aan het 

personeel in de reisindustrie. 

2.11 Zorgt voor een efficiënte 

interne organisatie. 


LA05 Het personeelsbeleid 1 


(management 

game) 




LA29 Personeelsbeleid 2 








TOERISME & 


MT&R 2009 



processen doelgericht en 







4. Inrichten, beheersen, 

analyseren en verbeteren 

van bedrijfs- of 

organisatieprocessen. 

(BBA4) 

Operationeel: 

De Manager Travel Trade is 

in staat tot de dagelijkse 

bedrijfsvoering in de 

reisindustrie en voert 

operationele werkzaamheden 

hands-on uit, waarbij 

commercieel resultaat en 

klanttevredenheid voorop 

staat. 




competentie tactisch 


1.33 Heeft kennis en inzicht 

van de toeristisch recreatieve 

branche. 

2.31 zorgt voor een efficiënte 

interne organisatie 

2.32 organiseert de 

communicatie 

2.33 optimaliseert interne en 

externe dienstverlening 





Distributie (RS2) 


(RS3) 

LA44 Commerciële 

vaardigheden 1 (RS5) 

LA 45 Commerciële 

vaardigheden (RS1) 








beleidsmatig. 


Geeft leiding aan de 







5. Analyseren van 

beleidsvraagstukken, 

vertalen in 




4.1 Is innovatief 











TOERISME & 


MT&R 2009 

beleidsdoelstellingen en 

alternatieven en 

voorbereiden van 

besluitvorming 

(BBA5) 


competentie operationeel en 

tactisch handelen is 

geformuleerd 

Echter ook de competentie op 

het niveau van beleidsmatig 

handelen is feite in zijn 

totaliteit hier op gericht. 

Tactisch: Geeft leiding aan de 






Beleidsmatig: 

De manager Travel Trade 

geeft richting en sturing aan 


reisindustrie om deze 

optimaal in de markt te 

positioneren en speelt daarbij 

pro-actief in op internationale 

ontwikkelingen in de 

economische en politieke 

omgeving van de organisatie 

en actuele trends in het 

werkveld en 

beleveniseconomie 






Marktonderzoek 

formuleren en uitdragen 











beleidsmatig. 

LA 46 Onderzoek (RS6) 

LA 48 Project Travel Trade 

(RS8) 







TOERISME & 


MT&R 2009 

6. Ontwikkelen, 

implementeren en 

evalueren van een 

veranderingsproces. 

(BBA6) 





competentie strategisch 
























ondernemingsplan 






aansturen. 










beleidsmatig. 

LA46 Onderzoek (RS6) 


DTO (RS8) 


7. Sociale en 

communicatieve 

competentie 

(interpersoonlijk, 

organisatie). 

(BBA7) 

Het eerste deel van de 

sociale en communicatieve 

domeincompetentie is bij 

FBTR op verschillende 

niveaus terug te vinden: 

Op het operationele niveau 

als het gaat om 

klantgerichtheid 

Op het tactische niveau als 

het gaat om samenwerken en 

communiceren. Het 

“meedenken” bevindt zich ook 

op het tactische niveau (het 

1.1 Kan mondeling 

communiceren. 

1.2 Zet zich in voor optimale 

klanttevredenheid. 

1.4 Kan klachten afhandelen 

1.6 Kan onderhandelen en 

overtuigen. 

1.11 Kan goed omgaan met 

consumenten en zakelijke 

contacten uit andere culturen. 

2.1 Kan schriftelijk/digitaal 

communiceren. 

LA03 De communicatie 1 









LA26 Beleving 2 

LA27 Communicatie 2 

LA29 Personeelsbeleid 2 



(MTT) 






TOERISME & 


MT&R 2009 


doelgericht en planmatig 

aansturen van mensen, 

middelen en processen). 





2.4 kan samenwerken. 

2.5 Beschikt over 

prestatiemotivatie 

2.10 Kan op dagelijkse basis 

leiding geven aan het 

personeel van een organisatie 

in de reisindustrie. 

3.1 Kan presenteren. 








beleidsmatig. 


8. Zelfsturende 

competentie 

(intrapersoonlijk, 

beroepsbeoefenaar of 

professional) 

(BBA8) 

Deze algemene 

domeincompetentie, die 

grotendeels met de Dublin 

descriptor learning skills 

overeenkomt, is wat betreft de 

eerste 2 onderdelen bij FBTR 

terug te op het niveau van het 

tactisch handelen: Kan leiding 

geven aan de dagelijkse gang 

van zaken in de reisindustrie 

en stuurt daarbij mensen, 

middelen en processen 

doelgericht en planmatig aan. 

2.5 Is zelfsturend (kan 

‘leidinggeven’ aan 

zichzelf) 

2.6 Toont leervermogen 

2.7 Kan samenwerken 


4.1 is innovatief. 













(MTT) 



beleidsmatig. 

Het laatste aandachtspunt is 

te plaatsen op het niveau van 










TOERISME & 


MT&R 2009 












werkveld en 






9. Balanceren tussen 

People Planet Profit. 

Deze competentie is binnen 

FBTR te positioneren op het 

niveau van beleidsmatig 

handelen: 












werkveld en 






formuleren en uitdragen 




LA10 De concurrenten 1 









beleidsmatig. 


LA46 Onderzoek RS6) 


DTO ( RS8) 






TOERISME & 


MT&R 2009 






10. Initiëren, creëren en 

vermarkten van producten 

en diensten, zelfstandig 

en ondernemend. 

Deze competentie is binnen 

FBTR te positioneren op het 

niveau van operationeel 

handelen en het niveau van 

beleidsmatig handelen. 

Operationeel: 

De Manager Travel Trade is 

in staat tot de dagelijkse 

bedrijfsvoering in de 

reisindustrie en voert 

operationele werkzaamheden 

hands-on uit, waarbij 

commercieel resultaat en 

klanttevredenheid voorop 

staat. 

Beleidsmatig: 












werkveld en 

Op operationeel niveau gaat 

het om de competenties: 

1.30 Kan commercieel 

adviseren, denken en 

handelen. 








ondernemingsplan. 








LA11 De memorabele 

excursie 1 





Distributie (RS2) 


(RS3) 

LA 13 t/m 18 STAGE 



Marktonderzoek 




(MTT) 





beleidsmatig. 


DTO (RS8) 







TOERISME & 


MT&R 2009 



Deze competentie is ook te 

positioneren op het niveau 

van strategisch handelen:

Discover your world > www.nhtv.nl

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?