Begrotingsrede 2011-2012 Afr 23-02-2011 - Swartland Municipality

BEGROTINGSREDE - 2011/2012 FINANSIëLE JAAR
(SLIDE 1)
1. VOORWOORD
Geagte mnr. die Speaker, mede-raadslede, Munisipale Bestuurder,
direkteure, verteenwoordigers van die Nasionale en Provinsiale
tesourier, ander bestuurders en personeel, lede van die pers, dames en
here:
Dit is byna 2 jaar gelede dat ek tot die pos van Burgemeester verkies is,
en moet ek u die versekering gee dat ek saam met my
Burgemeesterskomitee, Munisipale Bestuurder en die volle bestuurspan,
alles in ons vermoë doen om hierdie taak wat aan my opgelê is in terme
van die MFMA met groot omsigtigheid en verantwoordelikheid uit te voer.
Elkeen van ons as raadslede is die verkose mense wat die gemeenskap
van Swartland verteenwoordig, en ons omhels hierdie
verantwoordelikheid met toewyding en nederigheid.
Dat ons as partye in die raad verskil van mekaar en dat daar dan oor die
saak gedebateer word, is gewoonlik 'n goeie ding. Dit dui aan dat ons
demokrasie sterk is, dat daar ruimte vir verskille en geskille is. En, soos
ons demokrasie verval, is dit noodsaaklik om te verseker dat die
debat in hierdie raadsaal fokus op alternatiewe oplossings. Ons kan nie
'n gedeelde toekoms ingaan as ons vasgevang bly in konflikte van die
verlede nie.
Natuurlik, die nalatenskap van ons verlede is steeds met ons, en sal vir
die jare wat voorlê met ons wees.
Swartland is egter verbind tot die herstel van die nalatenskap in die
kortste moontlike tyd en op die mees volhoubare wyse. Kom ons
aanvaar dus mekaar se goeie trou. Laat ons spesiaal in hierdie
verkiesingsjaar wegbeweeg van beledigings en rasse aanstellerigheid.
Dit spreek dan ook van opperste laakbaarheid om vanuit die binnekringe
van die munisipaleit sekere mense te voer met groot hoeveelhede
leuens en onwaarhede. As die persoon of persone dit nie self durf
bekend maak spreek dit van baie swak selfrespek om andere mense te
gebruik om die onwaarhede aan die groot klok te hang.

Kom ons maak die kwessies die kwessie en speel die bal en nie die man
nie.
Die Swartland sou nie in die Wes-Kaap en in Suid-Afrika een van die bes
bestuurde munisipaliteite wees as dit nie was vir ons toegewyde
personeel onder bestuur van ‘n toegewyde bestuurspan en toegewyde
munisipale bestuurder nie. Sonder hulle sou ons ook maar net ‘n
munisipaliteit wees waar geld gemors word, korrupsie hoogty vier en
dienste swak gelewer word soos so baie van die munisipaliteite onder
ANC bestuur.
Speaker, sewe en veertig jaar gelede, in sy bekende stelling uit die
beskuldigde bank het Nelson Mandela sy visie van 'n vrye en
welvarende Suid-Afrika uiteengesit.
Hy het gesê:
"Ek het teen wit oorheersing gestry, en ek het teen swart oorheersing
gestry. Ek het die ideaal van 'n demokratiese en vrye samelewing waarin
alle persone saam lewe in harmonie en met gelyke geleenthede. Dit is 'n
ideaal wat ek hoop om vir te leef en dit te bereik. Maar as dit nodig is, is
dit 'n ideaal waarvoor ek bereid is om voor te sterf."
Maar hier staan ons vandag, na die viering van vryheid in 'n
demokratiese Suid-Afrika, nou 'n onmeetbaar beter plek as wat dit was.
En ons weet nou dat die onmoontlike moontlik is. Dat daar niks is buite
ons self nie. Dat ons, ons eie toekoms kan vorm. En so het ons opnuut
die verwesenliking van die Suid-Afrikaanse droom, wat so duidelik deur
die vader van ons nasie uitgespel was, vir toekomstige geslagte
verwoord.
In skrille kontras is die ANC Regering onder leiding van President Zume
se voorgestelde wetgewing oor kleurkwotas waar die Swart bevolking
73.7% van die werk moet kry, Wit 12.2%, Bruin 10.9%, Indiërs 3.2%.
Die nuwe voorsitter van ANC in die Wes Kaap en Adj. Minister Marius
Fransman hardloop as ‘n skootjie agter die ANC Regering aan deur die
kleurkwotas te verdedig tot op nasionale TV, terwyl hy in sy siel weet dat
dit sy eie Bruin broers en susters is wat die ergste geraak word.
Swartland se demografiese samestelling is 71% Bruin, 15% Wit, 14%
Swart en 0.3% Indiër.
Swartland munisipaliteit se 546 werknemers is as volg: Bruin 393 of
71.98%, Wit 64 of 11.72%, Swart 89 of 16.3%. Ons samestelling is dus
bykans in die kol.
Met die nuwe wetgewing sal die aantal Bruin werknemer by ons
munisipaliteit vanaf 393 verminder moet word na 60 [-333] en die Swart
werknemers sal vanaf 89 na 402 [+313] moet vermeerder.
2

Gister is daar in Nasionale staande komitee deur die ANC gese dat 90%
van die huidige munisipale raadslede na die verkiesing nie sal terug
keer. Wat van behou van kundigheid?
Kan ‘n regdinkende mens nog vir so’n party soos die ANC stem?
Dit in teenstelling met die oop geleentheid samelewing en die “Fitt for
Purpose” wat die DA voorstaan.
Ek laat die antwoord aan u as persoon oor waar u, u kruisie gaan trek.
Speaker ‘n persoon het eens gesê: Onthou dat mense jou aan jou dade
meet en nie aan jou voornemens nie. Jy het dalk ‘n hart van goud, maar
‘n eier het ook een.
Ek, meer as baie van u, besef dat dit veral met die werkloosheid van
meer as 25% ‘n baie moeilike ekonomiese tydperk is wat ek saam met
my party se raadslede hierdie verantwoordelike taak moet uitvoer.
Armoede is ons grootste uitdaging en om dit uit te wis is een groot
droom. Dit is egter nog 'n baie ver droom, dit kan moontlik as ‘n
wonderwerk beskryf word indien ons dit kan uitwis, maar ons het nie ‘n
andere keuse nie, want daar is net te veel arm mense in ons
Munisipaliteit, Wes-Kaap provinsie en in Suid-Afrika, wat vasgevang
word in uiterste armoede.
Maar met die samewerking van my uitvoerende komitee, raadslede en
bekwame personeel sal ons alles in die stryd werp om die Swartland ‘n
beter plek vir almal te maak, maar afhanklikheid van die staat sal ook
verminder moet word.
Suid-Afrika is nie volhoubaar as daar meer as 10 miljoen mense (Soos
uitgespel deur president Zuma) afhanklik is van sosiale voorsienings
terwyl daar net ongeveer 5 miljoen mense bydra aan die Nasionale
fiskus. Daarby bou ons huise vir daardie selfde nie ekonomiese aktiewe
groep wat dan gratis aan hulle oorhandig word.
Die groep sal alleen hulle rekenings kan betaal as daar vir hulle
volhoubare werk geskep word.
Maar vir die groep wat wel ekonomies aktief is (ek praat van die groep
mense wat tussen R 3 500.00 en sê 10 000.00 per maand verdien en
wat wel hulle normale rekenings maandeliks kan betaal) word vrywel
niks gedoen. Nog erger, hulle word afgetrek in die groep wat afhanklik is
van die staat se gunstes en gawes.
Die volgende plan is deur die Premier van die Wes-Kaap provinsie
tydens haar “State of the Province address” uitgespel: (Maar baie
daarvan is ook op Swartland van toepassing)
3

Eerstens moet ons verseker dat die regering skoon, doeltreffend en
effektief is. Korrupsie is steel van die armes, steel van diegene wat die
meeste van die staat se hulp afhanklik is.
Tweedens moet ons die infrastruktuur instand hou en waar nodig, nuwe
infrastruktuur skep, wat nodig is vir groei en werksgeleenthede. In die
geval van provinsiale en plaaslike regering, sal dit beteken dat paaie,
openbare vervoer, grootmaat dienste, skole, hospitale en klinieke op
standaard moet kom of dat dit gebou word.
In Malmesbury word reeds ‘n kliniek van van meer as R 32 Miljoen
gebou en in Saamstaan / Ilingu Lethu word ‘n Hoërskool opgerig van
meer as R 20 Miljoen. '
Derdens, moet ons nie in die pad staan van mense wat probeer om
besighede te begin of hulle ondernemings te laat groei.
Dit beteken dat ‘n omgewing geskep moet word wat 'n pro-groei
beplannings-omgewing is wat verseker dat volhoubaarheid groei kan
plaasvind.
Dit beteken ook dat doeltreffende uitvoering van administratiewe
prosesse moet plaasvind.
Ons moet 'n houding van aanpassing bewerkstellig, die burgers se
ervaring van “red-tape” verander na “red-carpet”.
In sommige plekke, soos Nieu-Seeland, dit neem net 24 uur om 'n
besigheid oor die internet te registreer. In Rwanda neem dit 72 uur. In
Suid-Afrika neem dit 22 dae, indien jy gelukkig is. In seker gevalle kan dit
tot 'n jaar neem.
Vierdens, moet ons samewerking bewerkstellig tussen private instellings
en hoër onderwyssektore om onderwys te skep wat 'n merk kan maak in
die ekonomie en wat daardeur beleggers, toeriste en studente na ons
streek kan lok.
Vyfdens, moet ons 'n bestendige toevloei van gesonde, goedopgevoede
mense verseker en wat bereid sal wees om hulle deel en
verantwoordelikheid in 'n dinamiese, groeiende ekonomie te wil inneem.
‘n Groeiende ekonomie word geskep deur middel van vervoer en ITtegnologie.
Dit is gebaseer op 'n optiesevesel netwerk-infrastruktuur wat regering en
burgers verbind. Daardeur word ekonomie produktiwiteit verhoog en
toegang tot nuwe markte word verbeter.
Die Wêreldbank het bereken dat die ekonomie van 'n ontwikkelende land
groei teen 1,38% vir elke 10% toename in breëband toegang.
Ons kan nie bekostig om agter te bly nie.
2.0 TERUG- EN TOEKOMSBLIK & PRESTASIES
4

Mnr die Speaker
Ek wil egter weereens van die geleentheid gebruik maak om vanaf
Swartland se geboorte op 5 Desember 2000 ‘n kort terugblik aan u voor
te hou oor die afgelope 10 jaar onder DA bewind en ‘n toekomsblik van
wat u kan verwag in die volgende ongeveer 10 jaar onder DA bewind.
(SLIDE 2)
Buite die suksesse wat u nou op die muur sien het ons daarom ook ‘n
paar pryse op provinsiale en Nasionale vlak gewen.
(SLIDE 3)
• Met die bou van laekoste behuising het ons in 2002 drie
toekennings gewen.
• Die Impumelelo toekenning vir die mees innoverende werk op die
gebied van armoede verligting en gemeenskapontwikkeling.
• Die Wes-Kaap se munisipaliteit van die jaar van die instituut van
behuising.
• Toe wen ons ook nog die nasionale toekenning.
(SLIDE 4 & 5)
• In 2006 wen ons met VUNA twee Provinsiale KPA’s en Nasionaal
die KPA 2 toekenning asook Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling.
• En in 2007 wen ons die volle Vuna Toekenning vir sowel die Wes-
Kaap as Nasionaal.
• In 2007 wen ons ook nog die Skoonste dorp kompetisie,
Provinsiaal en Nasionaal.
• Hierdie sukses as Skoonste dorp herhaal ons toe ook weer in
2008.
(SLIDE 6)
• In 2010 is ons beoordeel deur ‘n onafhanklike organisasie
(Municipal IQ) oor dienslewering en het die organisasie Swartland
op die 6e plek uit 222 “B” munisipaliteite geplaas.
(SLIDE 7)
• In Desember 2010 het die Wes-Kaap provinsie ‘n spesiale
staatskoerant uitgebring waarin alle Wes-Kaap munisipaliteite op
hulle prestasie beoordeel is op dieselfde wyse as wat die VUNA
beoordeel word. Swartland is as nommer 1 beoordeel oor alle “B”
munisipaliteite. Ek dink dit is voorwaar ‘n prestasie en daarby het
ons ‘n 2.6 uit die moontlike 3 punte behaal.
2.1 WIE IS SWARTLAND SE MENSE
5

Swartland munisipaliteit bedien ‘n gebied wat strek oor ongeveer 3700
vierkante kilometer met ‘n inwonertal van ongeveer 84 000.
Daarvan bly 22.4% in Moorreesburg / Koringberg en omgewing.
In die Riebeeks Vallei bly 8.6%, in Darling / Yzerfontein en omgewing bly
13.3% en in Malmesbury / Abbotsdale / Kalbaskraal / Riverlands /
Chatsworth en omgewing bly 55.71%.
In die landbousektor werk 30% en het ‘n GRP van 25%, in die
handelsektor werk 19.7% en het ‘n GRP van 13% en vir die staat werk
18% met ‘n GRP van 22%.
2.2 GROOTSTE MUNISIPALE RISIKO’S?
1) Politieke onstabiliteit. (Swak en/of onkundige raadslede, bestuur en
personeel.)
2) Finansiele volhoubaarheid. (Bou van laekoste behuising is nie
volhoubaar nie.)
3) Lewer van dienste. (Bekostigbaarheid, volhoubaar, verouderde
infrastruktuur.)
4) Immigrasie. (Toestroom van mense plaas ‘n onbekostigbare las op
munisipaliteite.)
5) “Unfunded mandates” of “Under Funded mandates”. (Soos biblioteke,
Thusong sentrums, lisensies, padwaardigheid en so meer.)
2.3 LAEKOSTE BEHUISING & GEDIENSTE ERWE
(SLIDE 8)
o Swartland het in Malmesbury (1553), Moorreesburg (813), Koringberg
(143), Darling (540), Riebeek Kasteel (352) en Kalbaskraal (83) gebou
en is tans besig met 381 laekoste behuising in Chatsworth. Na voltooi
van die laekoste behuising in Chatsworth sal daar oor ± 10 en half jaar
‘n totaal van 4201 huise gebou wees met alle grootmaat dienste en
ekstra kostes soos teer van strate van bykans R 156 Miljoen.
(SLIDE 9)
o By Darling se laekoste behuising het die Provinsie saam met hulp van
die Deense regering vir elk van die 540 huise ‘n sonpaneel warmwater
silinder kosteloos aangebring. Ons wil ook ons dank uitspreek teenoor
die MEC van Plaaslike Regering en voormalige Burgemeester van die
Swartland, Anton Bredell, vir sy hulp.
(SLIDE 10)
o Daar is in Moorreesburg (Sibanye) 93 en in Phola Park 254 gedienste
erwe ontwikkel vir meer as R 5.6 miljoen en wat suksesvol oorgedra is
aan die families wat in plakkerskampe gebly het.
o
(SLIDE 11)
In Chatsworth is ‘n groot aantal “swartkol” (“blacdot”) erwe suksesvol met
die ontwikkelaar Korjon geruil en daardeur die weg gebaan om die 368
6

o
laekoste behuising, insluitende al sy dienste, in een gebied saam te
voeg. Die projek vorder besonder goed.
(SLIDE 12)
Dit is egter met ‘n groot jammerte dat dieselfde groep wat die bou van
laekoste behuising reeds meer as 3 jaar vertraag het weereens besig is
om die projek te probeer kelder. Ek doen ‘n ernstige en dringende
beroep op daardie groep om te stop met daardie onwettige
bedrywighede en toe te laat dat mense wat in haglike omstandighede
woon kan oortrek na nuwe huise en sodoende uit die spiraal van
armoede kan wegbreek.
o Die volgende laekoste behuisingsprojekte sal in Abbotsdale (325),
Riebeek Wes (320) en Malmesbury (1000) gebou word.
o Die besluit is ook reeds deur hierdie raad geneem dat, sodra die normale
behuisings agterstande uitgewis is, laekoste behuising alleen in
Moorreesburg, Darling en Malmesbury gebou sal word, omdat in hierdie
dorpe genoegsame grootmaatdienste soos water, elektrisiteit en riool
beskikbaar is.
o Daar word ook deurlopend gewerk aan ‘n nuwe provinsiale waglys, wat
die huidige munisipale waglyste sal vervang.
(SLIDE 13)
o Die totale Swartland waglys is oor die 10 500 in die lae koste behuisings
groep. Indien daar egter nie ‘n balans geskep kan word tussen die wat
kan betaal en die wat nie kan betaal nie, sal Swartland binne afsienbare
tyd ook ‘n munisipaliteit wees wat nie meer sy dienslewerings
verpligtings teenoor sy inwoners kan nakom nie.
2.4 MUNISIPALE POLISIE
(SLIDE 14)
• Swartland het as enigste nie-Metro munisipaliteit ‘n baie suksesvolle
Munisipale Polisiediens ingestel wat baie hoog in die res van die land
aangeskryf word.
• 'n Baie ernstige belemmering vir groei is misdaad, veral
geweldsmisdaad. Nie net bepaal dit die nie verkry van belegging en
gepaard gaande verlies van werk nie, maar dit skend ook mense se reg
om sonder vrees te lewe. Ons moet alles in die werk stel om binne ons
beperkte hulpbronne en grondwetlike mandaad die veiligheid van die
burgers in die Swartland te verhoog en daardeur goeie
lewensomstandighede te verseker.
7

• Ons is egter besig om die SMPD her-saam te stel om die take wat hulle
moet verrig beter te kan uitvoer en dit is: Verkeersbeheer,
misdaadvoorkoming en polisiëring van Munisipale bywette om daardeur
te verseker dat die volle diens nie deur die SAPD oorgeneem sal word
nie.
Daar sal egter met die herbelyning van die SMPD vrywel geen poste
verdwyn nie.
2.5 UNFUNDED MANDATES
(SLIDE 15)
• In Moorreesburg het Swartland suksesvol die 2 biblioteke geïntegreer tot
voordeel van die totale gemeenskap deur ‘n nuwe sentraal geleë
biblioteek te bou teen ‘n koste van meer as R 2 Miljoen.
(SLIDE 16)
• In Chatsworth is in die afgelope jaar die 8e biblioteek in die Swartland
opgerig en het daardie gemeenskap vir die eerste keer toegang tot
daardie diens. Die biblioteek is op 20 Januarie 2011 amptelik deur die
MEC Ivan Meyer geopen.
• Swartland munisipaliteit het ‘n baie suksesvolle meerdoelige sentrum in
Darling geërf en het die konsep gebruik vir die bou en bedryf van ‘n
suksesvolle meerdoelige (Thusong) sentrum teen ‘n koste van rondom R
1 Miljoen in Ilinge Lethu.
• Daar is ook in bestaande geboue in Moorreesburg en Kalbaskraal
meerdoelige (Thusong) sentrums aangebring wat suksesvolle dienste
aan die inwoners van daardie dorpe lewer.
2.6 SPORT
Mnr. Die Speaker
• In ‘n gesprek met die MEC van sport is die versoek deur Swartland gerig
dat die Moorreesburg sportgronde by uitnemendheid geskik en sentraal
geleë is om atletiek se tuisdorp te word vir die 5 munisipaliteite wat deel
uitmaak van die Weskus distriksraad gebied.
• Tydens dieselfde besoek aan die minister is ‘n verdere versoek gerig dat
Malmesbury met sy olimpiese standaard swembad baie geskik is om die
swem tuisdorp te word van dieselfde 5 munisipaliteite in die Weskus
distriksraad gebied.
2.7 JEUG ONTWIKKELING
Mnr. Die Speaker
8

• Met groot privaat inisiatief het ook die baie suksesvolle Elkana
jeugsentrum tot stand gekom. Elkana sal binne afsienbare tyd deur sy
eienaars met die nodige borge verder uitgebrei word. Ons wens hulle
alle voorspoed toe.
(SLIDE 17)
• Die Junior Stadsraad gaan reeds sy 6e jaar in. die Sondeza Jeugkamp,
wat reeds 7 keer aangebied is en waar vroeg in Desember 2010 meer as
90 leerders van omliggende munisipaliteite se skole asook met leerders
uit Engeland en Duitsland gekamp is, is Swartland as eerste
munisipaliteit in Suid Afrika besig om groot stappe in die ontwikkeling en
leierskap van ons jeug te neem.
(SLIDE 18)
• Kinders van vandag is mos die grootmense (leiers) van môre wat
besluite moet neem in wat van ouetehuise ons ons laaste lewensjare
moet slyt.
(SLIDE 19)
• Die bou en in bedryf stel van suksesvolle Dahlia Care sentrum pas ook
in die ontwikkeling en beskerming van die Jeug in. Die sentrum word
bedryf deur ‘n vrywillige organisasie en ek wil ook vir daardie vrywilliger
bedank vir hulle toewyding.
• Ons Thusong-sentrums help die armes en ons jeug deur 'n “one-stopshop”
van dienste te gee. In die sentrums word ‘n groot aantal mense
per maand gehelp met aansoeke vir maatskaplike toelae en andere
regerings dienste. Ook word daar hulp gebied met die opstel van
aansoeke om toegang te verkry tot opleidings sentrums soos
Universiteite, by aansoek van beurse, of opgelei word om ‘n eie
besighede te kan begin insluitende opstel van besigheidsplanne. By die
Ilingu Lethu se Thusong-sentrum alleen word reeds meer as 1000
mense per maand gehelp.
2.8 RIOOLWERKE
(SLIDE 20)
Met die beoordeling van 3 van Swartland se Rioolwerke (Malmesbury,
Moorreesburg en Darling) het ons 75% gekry en is ons by die eerste ses
munisipaliteite in die Wes Kaap. Maar ons is ook bewus daarvan dat ons
in die toekoms in groot probleme gaan inloop.
Daar kan dan ook met reg genoem word dat ons baie ernstig is met die
opgradeer van Swartland se rioolwerke. Dit word vandag weerspieël in
die konsep begroting en ek haal aan:
9

P11 & P12 van die Draft kapitaal en bedryfsbegroting 2011 - 2016:
2010-2014 Malmesbury rioolwerke: Totaal R 123 412 925.00
2010-2014 Riebeeksvallei rioolwerke: Totaal R 41 040 000.00
2010-2013 Koringberg rioolwerke: Totaal R 5 700 000.00
2011-2013 Chatsworth rioolwerke: Totaal R 2 280 000.00
2012-2015 Darling rioolwerke: Totaal R 9 690 000.00
Totaal R 182 122 925.00
• In Riebeek-Wes is daar egter nog gedeeltes wat van septiese tenke en
uitsuigtenke gebruik maak. Ons gaan egter probeer om sekere van die
nuwe rioollyne en opgraderings van verouderde rioolnetwerke in te sluit
by die opgraderings van rioolwerke soos genoem.
• Met ‘n raadsbesluit om van membraam tegnologie gebruik te maak vir
die opgradering van Malmesbury se rioolwerke verseker ons dat die
perseel optimaal benut kan word. Waar ons met die ou tegnologie
rioolwater kon suiwer van maksimum van 100 000 inwoners kan ons met
die membraam tegnolgie op dieselfde perseel meer as 250 000 inwoners
se rioolwater suiwer. Daar kan met reg gese word dat oorskakeling na
die nuutste tegnologie ons nalatenskap vir ons nageslag is, soos wat
Paardebergdam deur ons voorvaders aan ons nagelaat is.
• Ook het Swartland suksesvol die rioolnetwerke in Riebeek-Kasteel vir
meer as R 10 Miljoen en in Abbotsdale vir meer as R 4 Miljoen
aangebring. Riebeek-Kasteel en Abbotsdale se inwoners kan op byna
alle beskikbare eiendomme reeds op die rioolnetwerk aangesluit word.
• Ek doen ‘n ernstige beroep op al die inwoners van Riebeek-Kasteel en
Abbotsdale om so gou moontlik by die rioolstelselnetwerk aan te sluit.
Die kostes om ‘n vragmotor beskikbaar te stel om rioolpompings te doen
raak te hoog en sal binnekort gestaak word.
• Gesuiwerde rioolafloop word ook baie suksesvol gebruik om alle
sportgronde in Moorreesburg, Malmesbury en Darling te besproei wat ‘n
groot besparing op drinkbare water teweeg bring.
2.9 STORMWATER
Mnr. Die Speaker
Vroeë voorspellings van die weerburo waarsku nou al dat die Wes-Kaap
’n vroeë nat winter gaan hê met moontlik dieselfde gevolge as in die
binneland, moontlik as gevolg van aardverwarming.
Ons in die Swartland het egter ag geslaan op die onlangse gebeure in
die res van Suid Afrika en voorspellings wat gemaak is. Daar is dan ook
opdrag van my aan die Direkteur van Siviele Ingenieursdienste gegee
10

om ’n plan van aksie in werking te stel om die risiko’s van water oorlas te
beperk indien dit op groot skaal sou reën.
Die Munisipaliteit moet sorg dat stormwaterstelsels en strukture in die
Swartland gebied sodanig skoon is dat ten minste die normale reënbuie
daardeur hanteer sal kan word.
• Daar word op 22 Maart 2011 in aanvang geneem met die skoonmaak
proses. Ons is egter daarvan bewus dat ’n skoon netwerk nie groot
storms met meer as 35 mm per uur reën, soos wat die geval in die
binneland was, kan keer nie, maar voel tog dat ’n netwerk wat betyds en
ordentlik skoon is, oor ’n tydperk meebring dat die verspoelde area
vinnig, stelselmatig en effektief kan dreineer.
• Ek doen ook ‘n ernstige beroep op huiseienaars om sorg te dra dat hul
geute, afvoerpype en afleivoortjies ook skoon is, want dit kan
verspoelings op privaateiendom beperk.
• Baie van die Stormwater infrastruktuur is van ’n baie hoë ouderdom en is
ontwerp om baie kleiner dorpe te bedien as die huidige grote van daardie
dorpe. Daarby word enige nuwe uitbreidings van die meeste dorpe in ’n
sirkel buite om daardie ou dorp gebou. Met die instel van kapitale
bydraes wat deur ontwikkelaars betaal moet word, word daardie
ontwikkelaars gedwing om ook by te dra vir die vervanging van
infrastruktuur in die ou dorpsgebiede sodat die nuwe buitewyke die
infrastruktuur saam met die ou dorpsgebiede kan benut.
• Buiten daardie kapitale bydraes word daar dan ook in die volgende 5 jaar
ongeveer R 3 250 000.00 bewillig vir opgradering van verouderde
stormwater netwerke. (P4)
• Meer later oor Chatsworth se 5 e laan oplossing met stormwater.
2.10 DRINKWATER
Mnr. Die Speaker
(SLIDE 21 + 22 + 23)
• Die instel van 6 Kiloliter gratis water aan inwoners van dorpe in die
Swartland is reeds in 2001 baie suksesvol deurgevoer.
• Maar skoon drinkwater gaan na die opgradering van die waternetwerk en
opgaargeriewe ons volgende groot uitdaging wees. Met die verouderde
opgaargeriewe en verouderde netwerke sal ons in die volgende 10 jaar
baie geld moet uitgee om dit instand te hou en met die groei in
11

inwonergetal sal daar ook dringend geld verkry moet word vir nuwe
grootmaat opgaargeriewe en nuwe verspreidings infrastruktuur.
• (P4) van die Draft kapitaal en bedryfsbegroting 2011 - 2016:
• 2011-2012 Nuwe toevoerlyn te Darling: Totaal R 1 083 000.00
• 2010-2014 Riebeeksvallei reservoir: Totaal R 1 824 000.00
• 2010-2013 Koringberg reservoir: Totaal R 627 000.00
• 2011-2012 Opgradeer netwerke: Totaal R 342 000.00
• 2012-2015 Panorama Drukpompe: Totaal R 399 000.00
Totaal R 4 275 000.00
(SLIDE 24 + 25 + 26)
• In die volgende jare sal die vervanging van verouderde waterpype meer
en meer aandag kry. Die vervanging daarvan sal bepaal word aan die
hand van die aantal waterpypbreuke soos wat die munisipaliteit se
insidente program sal uitwys. Daar moet ook dringend ondersoek
gedoen word of die vermindering van waterdruk op sekere tye ‘n
vermindering van pypbreuke en/of waterverliese kan inhou.
• Wat betref waterverliese word daar glad nie saamgestem met die
ouditeur generaal se siening dat die verliese nie meer as 10% mag
beloop nie. Dit kan moontlik met ‘n nuwe en moderne pypstelsel behaal
word, maar nooit met ‘n erg verouderende netwerk wat in sekere gevalle
meer as 60 jaar oud is nie. In die wêreld wissel waterverliese van 7% in
Duitsland na meer as 90% in Lagos, Nigerië. Volgens dieselfde studie is
dit 19% in Engeland en Wallis, in Rusland 20%, 26% in Frankryk, 29% in
Italië en Ierland, en in Brasilië 42%.
(SLIDE 27 + 28)
• Die waterpyplyn tussen Malmesbury en Kalbaskraal is vervang vir ‘n
bedrag van meer as R 19.5 miljoen. Sonder daardie pyplyn was dit
onmoontlik dat die behuisingsskema gebou kon word. Daarby is die
reservoir in Abbotsdale na jare ook weer in gebruik geneem.
2.11 STORTINGSTERREINE & VULLISVERWYDERING
• Swartland Munisipaliteit bedryf een van die mees suksesvolle
stortingsterreine in Suid Afrika wat naby Abbotsdale geleë is. Die
stortingsterrein sal nog vir die volgende ongeveer 30 jaar in Swartland se
behoeftes kan voldoen.
• Met alle oudits en toetse wat elke kwartaal, reeds vir die afgelope 17 jaar
gedoen word, kon nog geen enkele bewyse gevind word van enige
ondergrondse waterbronne vervuiling en bogrondse lugvervuiling nie.
12

(SLIDE 29)
• Daar word toenemend druk op Swartland Munisipaliteit uitgeoefen om
met ‘n veldtog van herwinning van bruikbare materiale by huise te begin,
maar die herwinning wat reeds by die stortingsterrein gedoen word van
tussen 30 en 35% is van die beste in Suid-Afrika. Daarby word daar ook
ongeveer 20 werksgeleenthede geskep.
• Die 2e sel van ongeveer 6 Hektaar is in gebruik geneem. In die
tussentyd help ons ook vir Bergrivier munisipaliteit deurdat hulle ‘n
ooreenkoms met Swartland gesluit het om hulle vullis op ons terrein te
stort totdat daar ‘n nuwe terrein in die Bergrivier munisipale gebied
gevestig is.
(SLIDE 30)
• In die voorafgaande jaar het ons met ‘n groot veldtog begin deur
kennisgewing borde op te rig met ons Swartland “litter bug” en “Igloos”
vir die herwinning van glas, papier, plastiek en blikkies in al die dorpe
aan te bring. Ek doen ‘n ernstige beroep op Swartland se inwoners om
van daardie “Igloos” fasiliteite gebruik te maak om sodoende by te dra
aan die bekende slagspreuk van “REDUCE” - “RE-USE“ - “RECYCLE”.
• Wat egter baie teleurstellend is dat ons die prysgeld van R 2 miljoen vir
die wen van die nasionale skoonste dorp kompetisie in 2006/2007 en
2007/2008 tot vandag toe nog nie ontvang het nie.
2.12 EQUITABLE SHARE’S
Mnr. Die Speaker
(SLIDE 31)
• Swartland Munisipaliteit voorsien in die volgende finansiële jaar
weereens 6 Kiloliter gratis water per maand aan alle inwoners in alle
dorpsgebiede en wat deur Swartland bedien word. Alle huishoudings wat
Equitable Share ontvang sal ‘n ekstra 4 kiloliter per maand gratis kan
ontvang. Dit hou egter nie in dat die 10 gratis kiloliter vermors moet
word. Ek doen weereens ‘n beroep op alle inwoners om water
spaarsamig te gebruik.
(SLIDE 32)
• Van die ongeveer 24 000 huishoudings in die Swartland kry meer as
4500 huishoudings gesubsidieërde dienste, Dit is 18.55% of bykans ‘n
vyfde van die huishoudings wat nie vir hulle dienste kan betaal nie.
• Hierdie deel van die gemeenskap kry onder sekere voorwaardes die
volgende per maand gratis (Buite die gratis 6 kiloliter water nog ‘n ekstra
4 kiloliter water), 50 Kwh krag, 4 x vullisverwydering, rioolafloop of ‘n
13

ioolpomping en ‘n afslag van R 100 000.00 op die waardasie waarop
eiendomsbelasting bereken word.
• Mnr die Speaker, in terme van DORA word dit beoog om aan die Raad
die volgende deernissubsidies toe te staan, R19 867 000 vir 2010/2011,
R22 731 000 vir 20112/2012, R25 181 000 vir 2012/2013, R27 196 000
vir 2013/2014, R29 371 000 vir 2014/2015 en R31 547 000 vir
2015/2016.
• Met die begroting soos getoon in 2015/2016 en bykans 6000
huishoudings wat nie hulle rekeninge kan betaal nie, sal ons tekort
ongeveer R 8.23 Miljoen bedra.
• Die kredietbeheerdepartement onder leiding van Linda du Toit hou die
vinger op die pols. Alle kredietbeheer, betalings, aanmanings en
dagvaardigings word deur hierdie afdeling self gehanteer wat groot
besparings vir die kliënte inhou. Geen oorhandigings en dagvaardigings
word deur prokureurs hanteer nie.
• Daarby word daar op ‘n deurlopende basis, ongeveer elke 4 maande
sosio-ekonomiese besoeke aan die 4500 tot 5500 “equitable share”
huisgesinne gebring om eerstehands vas te stel of die omstandighede
van daardie gesinne verbeter het. Die afdeling is dus mobiel.
• Verder beveel ek aan dat diskresionêre bevoegdheid verleen word aan
die Direkteur: Finansiële Dienste (of sy gedelegeerde) om oninbare
skulde wat ontstaan het as gevolg van die finansiële onvermoë van die
deernishuishoudings, om vir daardie dienste te betaal, wat voortgespruit
het uit waterlekkasies en eiendomsbelasting en die boperk oorskry soos
deur die Raad in terme van die Kredietbeheerbeleid bepaal, af te skryf.
• Ek beveel ook aan dat die Raad volstaan met die gratis loodgieter
dienste wat aan deernishuishoudings verleen word in ‘n poging om die
waterverliese van lekkende toilette, waterpype en krane te beperk en
sodoende die uitstaande skuld onder beheer te hou.
• Mnr. Die Speaker wat my egter tot kommer stem, is die instroming van
nuwe intrekkers na die Swartland area wat van dienste gebruik maak,
wat ‘n geweldige las op die infrastruktuur plaas, en dat hierdie mense nie
bydra tot die koste van hierdie infrastruktuur nie.
2.13 UITSTAANDE DEBITEURE & KREDIETBEHEER
(SLIDE 33 + 34 + 35 + 36)
Mnr die Speaker, dit is met groot kommer dat ek waarneem dat die
uitstaande debiteure van die Munisipaliteit maand na maand toeneem.
14

Gesien in die lig van bogenoemde redes blyk dit dat verbruikers
alhoemeer sukkel om hul rekeninge te betaal op of voor die betaaldatum.
Hierdie feit sal ‘n ernstige negatiewe invloed op die Raad se kontantvloei
hê.
Met die munisipale verkiesings binne die volgende 2 tot 3 maande
versoek ek alle huidige raadslede en toekomstige kandidaat raadslede
om die gemeenskap aan te moedig om hul rekeninge elke maand betyds
te betaal, en dat ons die kredietbeheerbeleid streng moet afdwing.
Ons as Raad moet voortgaan om die kredietbeheerafdeling se hande te
vat en hul te voorsien van die nodige inligting, welwetende dat die
lewenskoste besig is om ons almal in te haal. Die feit bly staan dat die
nuwe raad sonder die nodige fondse van die gemeenskap asook
Nasionale en Provinsiale Regering nie meer in staat sal wees om
volhoubare dienste te lewer aan ons gemeenskap nie.
Moet dus nie die verkiesing wil wen met onbeheerste uitsprake en
beloftes en daardeur ‘n bankrot munisipaliteit oorneem nie.
2.14 ELEKTRISITEIT
(SLIDE 37)
• Aanbring van straatligte was/is in baie ESKOM gebiede ‘n groot behoefte
en het Swartland munisipaliteit in die afgelope 10 jaar 402 straatligte in
die gebiede gefinansier en aangebring.
In Chatsworth alleen is meer as 88 straatligte aangebring.
• Verder is daar in die afgelope 10 jaar aan opgradering van Eskom
toevoere byna R 20.5 Miljoen en aan opgradering van eie netwerke meer
as R 26.6 Miljoen gespandeer.
• In die volgende 5 jaar sal minstens R 59 Miljoen gespandeer word vir die
opgradering van eie netwerke asook ‘n verdere R 8.7 Miljoen vir
uitbreiding van netwerke na nuwe ontwikkelings.
(SLIDE 38)
• Ek wil u ook graag die volgende skyfie voorhou oor die invloed van
Eskom se enorme verhogings wat op ons afgedwing word. Ek is bewus
daarvan dat baie inwoners die skuld op die skouers van die munisipaliteit
plaas.
Die skuld van verhogings word selfs op skrywes wat die ANC aan
Swartland se inwoners uitgedeel het op Swartland en die DA se skouers
geplaas, terwyl die verhogings deur die ANC regering en sy ANC-Eskom
op ons afgedwing word.
15

• Maar soos u kan sien dat, indien die verhogings normaal op 6% gehou
was, het die verkoopprys van R 0.40/kwh in 2007/2008 verhoog tot R
0.53/kwh in 2011/2012 en tot R 0.59/kwh in 2014/2015.
• Indien Swartland die volle Eskom tariewe op die verkoopprys bereken
het sou die verkoop kostes van R 0.40/kwh in 2007/2008 verhoog tot R
1.15/kwh in 2011/2012 en tot R 1.95/kwh in 2014/2015.
• Swartland Munisipaliteit is egter gedwing om die aankoopkostes vanaf
Eskom te bereken aan die klant, MAAR dat Swartland die
verspreidingskostes net met ‘n normale 6% verhoog het.
• Dit het die verkoopskostes soos volg beïnvloed:
van R 0.40/kwh in 2007/2008 verhoog tot R 0.91/kwh in 2011/2012 en tot
R 1.43/kwh in 2014/2015.
• U sien dat Swartland munisipaliteit alles in sy vermoë gedoen het om die
verkoopsprys van elektrisiteit binne perke te hou in weerwil van die
uitsonderlik hoë verhogings van Eskom. Die buitesporige verhogings
deur Eskom het ook ‘n baie nadelige invloed op ‘n verbruiker se rekening
en kan ongeveer die helfte van die persentasie verhoging aan Eskom
toegeskryf word.
2.15 BOU EN HERSEëL VAN STRATE
Mnr. Die Speaker
(SLIDE 39 + 40 + 41)
• Toekomstige beplanning van Swartland paaie is suksesvol afgehandel
met ‘n uitgebreide vervoersplan wat met dank aan PPC tot stand gekom
het.
(SLIDE 42 + 43)
(SLIDE 44)
• Opgradering van provinsiale paaie binne die Swartland gebied.
• Bou van stormwater afvoer stelsels en bou van strate in voorheen
vernalatigde gebiede is een van die prioriteite van hierdie DA raad. In
dorpe soos Kalbaskraal, Abbotsdale, Darling, Riebeek Wes en Riebeek
Kasteel sal voor die einde van hierdie finansiele jaar (30 Junie 2011) oor
die R 11 miljoen gespandeer word om die stormwater probleme op te los
en die strate van ‘n bitumeuse oppervlakte te voorsien.
• Die begroting van genoemde werke is egter nie deur alle partye in die
raad ondersteun nie. Met die oorspronklike goedkeuring van die
begroting op 27 Mei 2010 en weereens met die aansuiweringsbegroting
16

op 31 Januarie 2011 het ANC daarteen gestem. Maar dieselfde ANC het
wel vir ‘n 5% salarisaanpassing gestem wat sonder die goedgekeurde
begroting nie uitbetaal sou kan word nie.
(SLIDE 45 + 46 + 47 + 48 + 49 + 50 + 51 + 52)
• In die volgende 10 jaar sal daar ‘n opregte poging aangewend word om
in fases die stormwater en paaie op te gradeer in vernalatigde gebiede
om sodoende die inwoners van ‘n meer aanvaarbare en menswaardiger
bestaan te kan verseker.
(SLIDE 53)
• Daarby sal die totale kostes van die opgraderings volgens alle
voorspellings oor ‘n termyn van tussen 8 en 15 jaar minder geld uit die
sak van die belastingbetalers jaag as wat die kostes van gruispaaie en
die nodige onderhoud daaraan sou kos.
(SLIDE 54)
• Daarby is die besparings van die omliggende inwoners op voertuie as
gevolg van swak paaie en moontlike dokterskostes as gevolg van stof
verwante siektes nie in berekening gebring nie.
(SLIDE 55)
• Die totale kostes vir die bou van strate en stormwaterstelsels sal in die
volgende ongeveer 10 jaar onder DA leierskap ongeveer R 60 Miljoen
beloop.
Herseel van paaie is ‘n baie belangrike deel van instandhouding. In die
volgende bykans 10 jaar sal ongeveer R 73 Miljoen aan herseël
gespandeer word.
(SLIDE 56)
• Die lengte en toestand van paaie word in berekening gebring van welke
afstand per dorpsgebied wanneer herseël word. Die besluit van welke
paaie geherseël word, word op tegniese vlak geneem sonder inmenging
van raadslede.
• Bou van sypaadjie in Malmesbury vanaf N7 tot die einde van Alfastraat
oor ‘n afstand 3.5 km teen ‘n koste van meer as R 1.5 miljoen. Dit is net
met seer hart dat ek waarneem dat al meer en meer plaveisel van die
sypaadjies verwyder word. Dit nadat alle bome reeds verdwyn het. Ek
doen weereens ‘n beroep op mense wat hulle eie opgraderings laat
verdwyn, om hulle te weerhou van diefstal wat verdere ongerief vir die
gebruikers van daardie sypaadjies teweeg bring. Diefstal is en bly
diefstal.
2.16 CHATSWORTH EN WYK 7
17

(SLIDE 57 + 58 + 59 + 60 + 61)
• Die bou van 5de Laan in Chatsworth (Teen meer as R 8.5 Miljoen) is
suksesvol voltooi. Geen verdere oorstromings het in die afgelope jaar
voorgekom nie. Die bou van 5de Laan het ook meegebring dat daar ‘n
sportveld verkry is wat deur die water uit die nuwe retensiedam besproei
gaan word. Ook is daar ‘n heining tussen Chatsworth en die suidelike
gronde aangebring.
(SLIDE 62 + 63)
• ‘n Busroete deur Chatsworth is ook reeds beplan vir ‘n bedrag van
R 900 000.00 sodat daar na fondse gesoek kan word om hierdie projek
aan te pak. Die totale projekkostes word beraam op bykans R 47 miljoen
en kan in verskillende fases opgedeel word. Maar voordat daar met die
bou van die strate begin word, sal eers alle dienste soos water en riool
aangebring moet word. Daardie kostes is blykbaar nie by die bedrag van
bykans R 47 miljoen ingesluit nie.
(SLIDE 64 + 65)
• Daar word deur baie mense in Chatsworth (en ook in die groter Wyk 7)
gesê dat hulle in ‘n vergete gebied bly. Dat daar niks deur Swartland
Munisipaliteit gedoen word om hulle lewensomstandighede te verbeter
nie. Niks is meer onwaar as dat: In die afgelope 10 jaar is daar meer as
R 100 miljoen in wyk 7 gespandeer en vir Chatsworth alleen is daar
bykans R 63 Miljoen gespandeer. Die probleem is dat die meeste geld
gespandeer is aan dienste wat onder die grond verberg word. Voordat jy
enige sigbare verbeterings aanbring, moet jy eers alle onsigbare dienste
in plek hê.
2.17 SWARTLAND MUNISIPALITEIT ALGEMEEN
Mnr. Die Speaker
(SLIDE 66)
• Die opstel van IDP en prosesplanne met spesiale verwysing na die 2e
geslag IDP wat reeds in lyn gebring is om die oorname na die 3e geslag
IDP te vergemaklik.
• Die instelling en monitering van alle kapitaal- en sommige
bedryfsprojekte deur middel van die SDBIP en die koppel van alle
kapitaalwerke met die IDP.
• Ook die opstel van die prestasiemetings van senior personeel en
bestuurders en die gebruik van die databasis om die resultate van die
18

metings makliker te kan bewaar en terug te roep plaas Swartland
weereens in die top van munisipaliteite. Baie dankie, Leon Fourie.
• Swartland Munisipaliteit het op 1 Julie 2010 ‘n prestasiebestuurstelsel vir
raadslede ingestel en is daarby ook een van die eerstes wat so ‘n
bestuurstelsel ingestel het en waaraan alle partye ten volle hulle
samewerking gee.
• Die instelling en bedryf van wykskomitees is ‘n groot veer in Swartland
se hoed en die wykskomitees se grondwet word deur die betrokke
Nasionale departement gebruik om die res van die land se wykskomitees
mee op die been te kry. Baie dankie aan al die personeel wat diens doen
as administratiewe beamptes onder die bekwame leiding van Madelaine
Terblanche en Nicolette Brand.
• Die register van delegasies wat pas deur die raad aanvaar is, is ‘n
verdere prestasie wat Swartland weereens onder die eerste
munisipaliteite in Suid Afrika plaas.
• Die verkry van 4 ongekwalifiseerde oudits in ‘n ry is ook ‘n kersie op die
koek van Swartland. Ek maak weereens van die geleentheid gebruik om
Mnr. Christo Gerber en sy span geluk te wens met werk van
hoogstaande gehalte in hierdie verband.
• Ook ‘n groot dankie aan Pierre le Roux vir sy samewerking met die
werknemers van die Ouditeur Generaal. Die Ouditeur Generaal se
verteenwoordigers het ook hulle waardering uitgespreek oor die goeie
samewerking en die snelle oplossings en antwoorde op hulle versoeke.
• ‘n Groot sukses is ook die onafhanklike ouditkomitee onder
voorsitterskap van Koos Bekker en voeg baie waarde tot die Interne
ouditeur toe en daardeur ook die werking van die munisipaliteit in sy
geheel. ‘n Deel van die onafhanklike ouditkomitee is om die
prestasiebestuurstelsel te kontroleer en voorstelle tot verbetering van die
meetstelsel word deurlopend gegee.
• Nodeloos om te sê, geen onreëlmatighede of ongemagtigde uitgawes is
gerapporteer nie.
• Die instel en deurlopende aanbring van verbeterings aan die program
Collaborator. Dit hanteer huidig alle daaglikse korrespondensie, die
insidente (klagte) program, uitstuur van sms’e aan klante, hanteer van
bestellings, oortyd, bouplanne, verlof van personeel en so meer.
(SLIDE 67 + 68)
• Opstel en uitrol van ‘n klantedienshandves wat die resultaat was van die
positiewe INVOCOMS met alle personeel. Die klantedienshandves is ‘n
19

handves waarin Swartland munisipaliteit sekere beloftes maak aan sy
klante oor die diens wat die gemeenskap kan verwag.
• Die instel en bestuur van ‘n ontwikkelingsbeleid en die meegaande
kapitalebydraes wat deur voornemende ontwikkelaars betaal moet word
om te help om die grootmaatdienste en paaie op te gradeer.
• Enige nuwe uitbreidings deur ontwikkelaars in die Swartland gebied mag
geen ekstra kostes meebring vir die huidige inwoners nie.
• Die instel van die afronding tot die naaste 5 sent is sonder probleme in
die afgelope jaar ingestel.
• Swartland was die eerste munisipaliteit in Suid-Afrika wat ‘n Artikel 53
roluitklaring tussen die Raadslede en Amptenare ingestel het en wat
deur alle partye verteenwoordig in die Swartland munisipale raad
onderteken is.
• Die aanstel van bekwame personeel vanaf posvlak 8, met raadslede se
deelname (Maar geen inmenging op politieke vlak word geduld nie) is
een van die grootste suksesverhale in die amper 10 jaar van die
Swartland Munisipaliteit. Vanaf die munisipale bestuurders, direkteure,
bestuurders tot die personeel op grondvlak.
• Die Burgemeesterskantoor word hanteer deur net een dame (Michelle
Morris) wat deur die munisipale bestuurder beskikbaar gemaak is vanaf
2008. Voorheen was daar geen kantoorpersoneel in die Burgemeesterskantoor
nie. Baie dankie vir die varse bries en lag wat jy elke dag
meebring en wat aansteeklik werk.
• Dankie aan alle personeel van die Swartland Munisipaliteit, met alle
suksesse het u ons as Raad, kollegas en die gemeenskap trots gemaak.
• Mnr die Speaker, soos u en die Raad sal weet, gaan dit nie te goed in
terme van finansiële volhoubaarheid nie. En die veranderings in die
GRAP finansiële stelsel om die bates wat reeds afgeskryf is se waarde
te bepaal en dit in die boeke terug te plaas maak dat geen enkele
munisipaliteit sy boeke met ‘n gelykbreek of wins kan afsluit.
Dit hou dus in dat alle munisipaliteite teoreties bankrot is.
Volgens my sou dit meer sin gemaak het om die reeds betaalde bates se
waarde oor ‘n aantal jare in te faseer. Swartland se herstelplan was
opgestel om die munisipaliteit in 2016 op ‘n gesonde voet te plaas.
Daardie hoop is verydel en sal die gesonde finansiële posisie eers na
2022 bereik kan word. Wat dus meer as 6 jaar later gaan wees.
20

As gevolg van verhoging in elektrisiteit, kospryse, petrol,
eiendomsbelasting, personeel uitgawes en dag-tot-dag uitgawes van die
Munisipaliteit, is dit onafwendbaar dat verbruikersrekeninge op dieselfde
wyse geaffekteer word.
Dit is dan ook met groot kommer dat ons moet kennis neem dat alle
verkoopbare dienste as gevolg van die insluiting van reeds afbetaalde
bates se waardes ‘n verlies sal toon. Dit sal 10 tot 15 jaar neem om
hierdie verkoopbare dienste weer op ‘n gesonde positiewe basis te
plaas. Dit sal dus inhou dat alle verkoopbare dienste oor die volgende
tydperk meer sal styg as die inflasie koers.
Dit mnr. die Speaker is ‘n groot kommer, nie alleen vir my as
Burgemeester met my Burgemeesterskomitee nie, maar ook vir u as
Raad, die Bestuurspan, en die gemeenskap in sy geheel. Ons en alle
munisipaliteite saam met ons gaan onbetaalbaar raak vir die
gemeenskap.
Ons word almal deur dieselfde probleem gekonfronteer.
Saam sal ons ‘n oplossing moet soek om hierdie uitdaging die hoof te
bied en die munisipale dienste bekostigbaar te hou.
Mnr. Die Speaker
Ek wil ook die jaar ‘n woord van dank uitspreek teenoor die lede van die
publiek wat gehelp het om sekere probleme in die begroting aan te
spreek, daardeur kon ons sekere wysigings in die begroting aanbring.
Dit is lekker om nie net kritiek te ontvang nie, maar dat daar ook
voorstelle van moontlike oplossings ingesluit is. Baie dankie.
Swartland kan egter nie voldoen aan die riglyne van die Nasionale
regering om die tariefverhogings binne die 6% te hou nie.
Dit sal onmoontlik wees met hoër as inflasie aanpassings op vergoeding
van munisipale werknemers.. As voorbeeld kan genoem word dat die
arbeids ooreenkoms (wat op nasionale vlak beding word) salarise van
munisipale personeel reg oor die land oor die volgende 3 jaar met meer
as 35% sal laat verhoog.
Die verhoging van elektrisiteit deur ESKOM in 2011 van 26.71% en
verhoging van water deur die Weskus Distriksmunisipaliteit met 9.79%
laat ons geen andere keuse as om die totale verbruikersrekening met
dubbel syfers te verhoog nie.
2.18 Jaarlikse salarisaanpassings
21

Mnr. Die Speaker: Die verhoging van werknemer salarisse, naas die
verhoging in elektrisiteit, het ‘n groot negatiewe invloed op die verhoging
van tariewe op die rekening van die verbruiker.
Die kollektiewe ooreenkoms tussen vakbonde en werkgewers (SALGA)
word op nasionale vlak onderhandel en ‘n enkele munisipaliteit het geen
invloed op daardie ooreenkoms nie.
Die 2011/2012 verhogings soos ooreengekom is GPIX + 2%.
Daar moet dus met kommer kennis geneem word in die toenemende
styging in personeelkostes (6.5% vir 2011/2012 en 7% vir 2012/2013 en
‘n verwagte verhoging van 7% vir 2013/2014)
Swartland het die TASK ooreenkoms met sy personeel bereik. Dit wil
voorkom dat SALGA en die vakunies weer besig is om oor TASK te
praat. Maar Swartland sal nie deel vorm van daardie onderhandelings
nie.
Die verhogings van die Munisipale bestuurder en die Direkteure word op
‘n later tydstip deur PE Corporate Services uitgewerk wat gebruik maak
van 822 Suid Afrikaanse organisasies en meer as 5986 topbestuurders.
Ons verwag hierdie uitslae net voor die 30 dae begrotingsvergadering op
5 Mei 2011
Met die mond vol as agtergrond, hou ek dan nou die 2011/2012 en
die volgende 3 en 5 jaar se konsepbegroting aan u voor.
3.0 TARIEWE
3.1 Eiendomsbelasting
(SLIDE 69)
Dit dien gemeld te word dat daar verskeie pogings deur die Uitvoerende
Burgemeesterskomitee en Direksie aangewend (Met waardevolle
voorstelle wat ons uit elke jaar uit Yzerfontein verkry.) is om ‘n te hoë
styging in die eiendomsbelastingkoers af te weer wat gewissel het van
nagenoeg 30% en finaal vasgepen is op 6.93%.
Statutêre Vereistes (Maksimum limiet/boperk) 2011/2012 van 6.00%.
Dit is onmoontlik om aan die voorskrifte te voldoen omrede die salarisse
deel van die bedryfskostes tussen 30 en 45% beloop.
Eiendomsbelasting word gebruik om te betaal vir die dienste waarvoor
ons nie aan ‘n verbruiker ‘n rekening kan stuur en sluit ondermeer kostes
soos onderhoud aan paaie, sypaadjies, stormwater, hoofkantoor
onkostes en vergoedings, Raadslede se vergoedings en “Unfunded
mandates” in.
Ten einde hierdie betreklike lae koers, gegewe die swak huidige
ekonomiese toestand in Suid-Afrika, maar ook wêreldwyd te kon behaal,
moes Bestuur verskeie uitgawes wat voorheen kontant gerugsteun was
22

vir hierdie Begroting buite rekening laat. Gemelde optrede getuig nie
noodwendig van goeie finansiële bestuur nie.
Die eiendomsbelastingkoers vir 2011/2012 sal dus met 6.93% aangepas
word en sal as volg wees:
- Dat die eiendomsbelasting vir Jakkalsfontein, Grottobaai
onveranderd sal bly teen 25% (of R 0.0015) [0.001497] van die
standaardkoers.
- Dat die eiendomsbelastingtarief vir boere onveranderd sal bly, te
wete 25% van die standaardkoers, dit is R 0,0015. [0.001497]
Dat pensionarisse wat in terme van die raadsbeleid kwalifiseer, tot ‘n
bedrag gelyk aan 40% van die Standaard eiendomsbelastingkoers
gesubsidieer word, wat R 0,0036 [0.003593] sal wees.
- Verder, beveel ek aan dat koerse vir 2011/2012 aangepas sal
word vanaf R 0.0056 na R 0.0060 [0.005988] wat ‘n verhoging
van 6.93% verteenwoordig.
Ek gee ook opdrag aan die Tesourier en die bestuurspan om ondersoek
in te stel na die moontlikheid vir die instel van verskillende koerse tussen
residensiële eiendomme en kommersiële eiendomme. Saam met die
ondersoek sal daar ook riglyne opgestel moet word oor die moontlike
datum van instel van gediffrensieerde koerse en die tydperk van
moontlike infasering.
3.2 Elektrisiteit
(SLIDE 70 + 71)
Mnr. Die Speaker: ESKOM het sy elektrisiteitstariewe met 26.71%
verhoog. En ek beveel aan dat Swartland se aankoop tarief van 26.71%
na die verbruikers deurgevoer word. Maar dat ons eie kostes soos
verspreiding, onderhoud en so meer met net 6% aangepas word. Dit hou
in dat die Raad vandag die verhoging van elektrisiteitstariewe met 22.0%
moet goedkeur, sodat die tariewe vir goedkeuring aan NERSA voorgelê
kan word.
Tydens ‘n raadsvergadering in Februarie 2010 het die Swartland raad ‘n
eenparige besluit geneem dat ‘n verhoging van meer as 12% nie
bekostigbaar is vir die Swartland se gemeenskap nie. Nodeloos om te sê
dat ons nie eens ‘n ontvangserkenning op die skrywe ontvang het nie,
laat staan enige antwoord. Ek versoek weereens dat ons so ’n skrywe
aan NERSA voorlê.
Meneer die Speaker, dit is hierdie soort van praktyk wat die gemeenskap
in opstand laat kom teen buitensporige tarief aanpassings.
23

Daar kan dan ook met reg gesê word “Julle verstaan nie” soos uit
duidelike voorbeelde in die skrywe aan NERSA voortvloei.
(SLIDE 72)
Wat hier van belang is mnr. Die Speaker, is dat, indien Eskom die
verkoop tariewe met 26.71% en Swartland die verspreiding, onderhoud
en wins met slegs 6% aanpas, terwyl die salarisse van die personeel 2%
meer as inflasie aangepas word, hierdie diens ook binne afsienbare tyd
in ‘n verlies sal omswaai.
Swartland sal dus genoodsaak wees om die tariewe met 22% te moet
aanpas om sodoende nie ‘n verlies aan inkomste in die gesig te staar
nie.
Vir die eerste keer sal Swartland ook te doen kry met ‘n “inclaining” blok
tarief tariewe 1, 2, 7 en 12. Die tariewe se blokke is as volg: 1e tot 50
kWh, 2e tot 350 kWh, 3e tot 600 kWh en die 4e meer as 600 kWh.
Waar vooruitskattings van aan- en verkope reeds baie moeilik is raak dit
met hierdie bloktariewe bykans onmoontlik.
Ons elektrotegnies ingenieur Roelof du Toit slaag egter al die jare
wonderbaarlik met sy berekeninge om so binne 2 % reg te voorspel.
Maar ek vrees dat dit met die blok tariewe vrywel onmoontlik is om dit
weer so in die kol te voorspel. Die tyd sal leer.
Die tariewe van voorafbetaalde meters in deernishuishoudings asook
met ‘n 20 Amp aansluiting, word egter met net 7.41% vir die eerste 50
kWh aangepas. Hier is egter ook ‘n bloktarief van toepassing wat in 4
groepe opgestel is. 1e tot 50 kWh, 2e tot 350 kWh, 3e tot 600 kWh en
die 4e meer as 600 kWh.
3.3 Water
(SLIDE 73)
Mnr. Die Speaker: Die Weskus Distriksmunisipaliteit het die verkoopprys
van water verhoog met 9.79%.
Nietemin, vir dieselfde redes waarom die WDM hul tariewe verhoog het,
is die Raad verplig om dieselfde te doen.
(SLIDE 74)
Ek beveel aan dat die verhoging op die verkoop van water tot 11.00%
beperk word. Dit hou in dat die volgende tariewe van toepassing sal
wees:
Huishoudelike verbruikers:
0 - 6 kl gratis
7 - 30 kl R 7.28
31 - 60 kl R 10.02
24

Deernis huishoudings
60 - en hoër R 15.51
0 - 10 kl gratis
Besighede 0 – en hoër R7.88
Sport klubs 0 – en hoër R7.88
Die landbouers (vir huishoudelike doeleindes alleen) – dieselfde as vir
huishoudelike verbruikers.
By alle genoemde watertariewe sal BTW gevoeg word.
Die tariewe vir waterbesparings vanaf 5% tot 35% word saam met die
normale tariewe afgekondig
3.4 Vullisverwydering
Mnr. Die Speaker:
(SLIDE 75)
Ek stel voor dat die tarief vir vullisverwydering aangepas word met
12.00%.
Die tarief is as volg: vanaf R67.11 na R75.16 + BTW per maand.
3.5 Riool
Ek stel voor dat die tarief vir riool aangepas word met 14.95%.
Die tarief is as volg: vanaf R109.27 na R125.61 met BTW ingesluit per
maand.
Die tarief word egter steeds jaarliks gehef in terme van die verordening,
maar is in maandelikse paaiemente betaalbaar.
Dit word verder aanbeveel dat die raad volstaan met bestaande struktuur
t.o.v die riooluitsuigpompingstarief, nl. dat die Raad vir die eerste
riooluitsuigpomping R125.61 (BTW ingesluit) vorder en die tweede
uitsuig/pomping teen GEEN tarief doen, maar die derde
riooluitsuigpomping in dieselfde kalendermaand, teen ‘n tarief van
R688.00 (BTW ingesluit) gefaktureer word. Indien daar geen
rioolsuigpomping gedoen word nie, sal daar dus ook GEEN heffing
gedoen word NIE.
Dit dien ook gemeld te word dat die styging van 14.95% toegeskryf kan
word aan die verhoogde onderhoudskoste ten opsigte van die
uitgebreide riooluitvalwerke in die Swartland munisipale area,
kapitaalonkoste, maar dit was veral die buitesporige verhoging van
salarisse en elektrisiteit wat aanleiding gegee het tot die 14.95%
verhoging.
(SLIDE 77)
3.6 Tariewe en Diverse Tariewe asook Beskikbaarheidsgelde
Dit word aanbeveel dat die tariewe soos reeds gesirkuleer aan
Raadslede, goedgekeur word.
25

Hier is weereens alle tarief verhogings vir u gerief saamgevat.
3.7 Begrotings- / Bedryftekort
(SLIDE 78)
Weens die geweldige druk wat op die bedryfsbegroting geplaas word en
in ‘n poging om die gemeenskap ‘n aanvaarbare tariefverhoging aan te
bied, word aanbeveel dat ‘n bedrag van R67 272 429 vir finansiele jaar
2011/2012 (‘n bedrag van R66 252 547 vir die jaar 2012/2013, vir die
jaar 2013/2014 ‘n bedrag van R63 926 131.) goedgekeur word.
Die enorme tekort is vir 80% te wyte aan die GRAP berekenings manier
waarin bepaal word dat enige bate wat gebruik word se waarde by
aflossing weer bepaal moet word en dat waardevermindering op daardie
bate bereken moet word. (Die tekort begin eers in 2015/2016 afneem na
R37 178 018) gelukkig is dit nie nodig om die jaarlikse tekort in kontant
te he nie maar indien ons ‘n bate moet vervang wat deel is van hierdie
tekort sal ons moet sorg dat ons daardie geld WEL in kontant beskikbaar
het.as ‘n bydrae vanuit die opgehoopte surplus tot die bedryfsbegroting
goedgekeur word.
Dat, met groot ernst kennis geneem word van die tekort in die
bedryfsbegroting as gevolg van die ontbondeling van bates, en dat
inkomste verkry uit die betaling van diensterekeninge nie meer die
uitgawes van die Raad dek nie.
Die groot bekommernis is dat die tekort op die bedryfsbegroting
noodwendig ‘n moontlike verswakking van dienste aan die gemeenskap
tot gevolg sal kan hê.
Die bekommernis met betrekking tot die voorsiening vir
waardevermindering is tydens die LGMTEC 2-vergadering op 10
Februarie 2011bespreek, en sal weereens tydens die LGMTEC 3-
vergadering in Maart 2011 bespreek word.
Dit kan verder tot gevolg hê dat Swartland nie meer enige “Unfunded
Mandate” kan befonds nie.
Om egter te verseker dat kontant deur die jaar vir bedryfsuitgawes
beskikbaar sal wees, sal departementshoofde en beamptes uitgawes
slegs tot die mees noodsaaklike moet beperk, aangesien die
bedryfsbegroting nie meer kontantgerugsteun is nie.
Mnr. Die Speaker: Dit is duidelik dat vanweë die hoë eise in die
uitgawebegroting en die beperkte inkomstebronne, dat Swartland
Munisipaliteit moeilik finansieel volhoubaar gehou kan word.
Ek stel voor dat ons weereens ‘n mandaat aan die Bestuurspan gee om
‘n 5 jaar finansiële herstelplan aan die Raad voor te le op 5 Mei 2011 ten
einde ‘n poging aan te wend om nie in ‘n finansiële verknorsing te
26

eland. U moet ook kennis neem dat die vorige raadsbesluit wat op 23
Mei 2010 geneem is om ‘n finansiële herstelplan vir September 2010 op
te stel ongelukkig nie afgehandel kon word as gevolg van die
veranderings in die finansiële berekenings manier wat op munisipaleite
(GRAP) afgedwing word.
3.8 Kapitaalvervangings-reserwefonds
Die Kapitaalvervangingsreserwefonds gaan tans gebuk onder geweldige
eise vir die volhoubaarheid van bestaande kapitaalprojekte, die
agterstand van infrastruktuur (veral in wyk 7) asook die voorsiening van
nuwe infrastruktuur vir laekostebehuising.
Verdere druk word op die fonds geplaas om voertuie en toerusting te
vervang om ‘n volhoubare diens te kan lewer aan die gemeenskap.
‘n Lig in die tonnel is dat die bydraes wat ontwikkelaars tot die fonds kan
maak met die ontwikkeling van nuwe eiendomme nie in berekening
gebring is nie omdat daar nog nie 100% sekerheid in die verband is nie.
Die raad se uitstaande lenings op 31 Januarie 2011 beloop R55 080
695, en die raad se beleggings op 31 Januarie 2011, R127 019 064.
3.9 Batebestuursprogram/Onderhoud
Mnr Die Speaker en Raadslede sal opmerk uit die grafiek van die
verdeling van uitgawes vir 2011/12 dat die herstel en onderhoud van
bates steeds ‘n groter probleem raak, maar dat daar nie genoeg geld is
om aan alle verpligtings te voldoen nie.
Kenny Cooper het agter die skerms hard gewerk om ‘n behoorlike
batebestuursprogram in plek te stel.
Die batebestuursprogram sal as ‘n begrotingsbestuursinstrument van
bestaande kapitaalbates van die raad dien en sodoende word verseker
dat geen bate oor die hoof gesien word wanneer dit kom by die herstel,
onderhoud of vervanging daarvan nie.
Die begroting vir bestaande bates word dus uit die batebestuursprogram
opgestel.
3.10 Grafieke t.o.v inkomste en uitgawe
Ek wil graag die volgende grafieke aan u voorhou:
1e) (SLIDE 79) Inkomste verdeling in % uitgedruk vir 2011/2012
2e) (SLIDE 80) Inkomste verdeling in % uitgedruk vir 2015/2016
Hoëvlak Bedryfsbegroting uitgawes
3e) (SLIDE 81) Meerjarige Uitgawe begroting (Excl.) vir 2010/2016
4e) (SLIDE 82) Meerjarige Uitgawe begroting vir 2010/2016
5e) (SLIDE 83) Uitgawe verdeling in % uitgedruk vir vir 2011/2012
6e) (SLIDE 84) Uitgawe verdeling in % uitgedruk vir vir 2015/2016
27

3.11 Die effek van tariefverhogings op individuele huishoudings
(SLIDE 85 + 86 + 87)
Etlike voorbeelde is reeds aan elke raadslid gesirkuleer Dit dien egter
gemeld te word dat die algemene verhoging in die omgewing van tussen
14% en 17% beloop. Individuele gevalle mag verskil, gebaseer op
waardasies en verbruik. Aan die onderkant van die slide kan ook gesien
word dat, indien Eskom ‘n gewone 6% tariefaanpassing op Swartland
toegepas het, die algemene verhoging in die omgewing van tussen 7%
en 9% beloop.
Huishoudings se persentasie verhogings in gebiede waar Swartland die
Elektrisiteit voorsien vergelyk met gebiede waar dit deur ESKOM
voorsien word.
3.12 Voorsiening vir verlofgratifikasiebydrae, voortgesette mediesefondsbydraes
en oninbare skuld.
Dit word aanbeveel dat daar vir 2011/2012 bydraes tot bogenoemde
fondse gemaak en dat die fondse verhoog of verlaag word soos getoon :
2010/2011 2011/2012
Verlofgratifikasiefonds : R 1 050 000 R 1 312 947
Langdiensbonusse : R 869 840 R 697 360
Bydrae tot voortgesette mediesefonds : R 3 267 530 R 3 249 690
Bydrae tot slegte en oninbare skulde : R 1 470 000 R 1 706 148
3.13 Meerjarige kapitaal begroting
Dit toon die kapitaal begroting soos dit aan die verskillende kommoditeite
toegewys word vir begrotingsjaar 2010/2011, asook die aansuiwerings
begrotings vir dieselfde jaar en vir die konsep kapitaal begroting vir die
volgende 5 jaar vanaf 2011 tot 2016.
Ek beveel aan dat u die konsep kapitaalbegroting soos voorgelê,
goedkeur.
4. AFSLUITING
Ek wil afsluit met ‘n ernstige waarskuwing aan alle amptenare en in die
besonder die bestuurspan. U is deeglik bewus dat ons in ‘n
verkiesingsjaar is. Ons kry reeds die gevoel dat hierdie jaar alles
moontlik gedoen word om ‘n aanslag op ons beheer van die Swartland te
doen. Ek waarsku u as amptenare en bestuurspan: Moet nie begin
politiek speel nie. Dit sal teen u gehou word en kan uitloop op ‘n
skorsing.
Ons as raadslede het ons volgens my wete nooit ingemeng met u
bestuur van u personeel nie. Los dus enige politiek vir ons as politisie.
28

U moet kennis neem dat daar volgens wetgewing ‘n
oorlegplegingsproses met die gemeenskap en die wykskomitee lede op
7, 8, 9, 14, 15 en 16 Maart 2011 gehou sal word. Die oorlegpleging kan
moontlike veranderings in begrote syfers en op tariewe teweeg bring,
dus is die volle begroting ‘n konsep begroting.
Met bogenoemde gesê is dit weereens ‘n voorreg en ‘n eer om as
Burgemeester van Swartland Munisipaliteit die 2011/2012 finansiële jaar
se konsep Kapitaal- en Bedryfsbegroting, asook die konsep tariewe vir
2011/2012 en die 5 jarige konsep begroting tot 2015/2016 aan u voor te
hou.
Mnr. die Speaker, vergun my weereens die geleentheid om eerste my
Komitee en mede raadslede te bedank vir hulle bydrae tot die
totstandkoming van die konsep kapitaal en bedryfsbegroting vir
2011/2012 asook die meerjarige konsep kapitaal- en bedryfsbegroting vir
2011 tot 2016.
Ook ‘n baie groot dankie aan die bestuurspan onder die bekwame leiding
van Joggie Scholtz, die Munisipale Bestuurder.
Ons is vennote wanneer dit kom by die bestuur van die munisipale
fondse tot voordeel van die gemeenskap en het elkeen van u ‘n baie
belangrike taak en rol te vervul.
Baie dankie julle.
Finansiële direkteur, Kenny Cooper, weereens baie dankie vir al jou
harde werk en baie ure wat jy ingesit het om die begroting die lig te laat
sien. Dit is seker baie lekker dat die begroting die vroegste nog
afgehandel is.
Baie kere het jy seker moedeloos huis toe gegaan om maar weereens
alles oor te doen.
En ‘n groot dankie aan ons liewe Heer waarsonder ons as nietige mens
niks kan vermag nie.
Baie dankie
Mnr. Tijmen van Essen
UITVOERENDE BURGEMEESTER
23 FEBRUARIE 2011
29

Swartland Munisipaliteit
Swartland Municipality
Draft Multi Year Capital and Draft
Operating Budget 2011/2016
1
Tijmen van Essen
Executive Mayor
23 February 2011
1 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
2
SUCCESSES
Four consecutive unqualified audits
A performance management system for councillors that is in
operation since June 2010;
Section 53 role clarification that has been finalised and approved
by all parties;
Excellent discipline in the organisation;
Personnel empowerment;
Accessing of outside funding;
The Client Services Charter that was launched in March 2010;
An up to date asset register;
Extensive use of electronic systems to streamline processes and
increase customer satisfaction;
Income generating projects;
A good record of completing projects;
Housing delivery (irrespective of the problem with unfunded
mandates); and
Communication – client services model.
2 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
ACHIEVENTS IN HOUSING
SM is particularly proud of its delivery in
low cost housing
Various awards were received:
2002 –the Impumelelo Awards (for
innovative work in the field of poverty reduction
and community development for the
Saamstaan Housing Project)
3
2002 – Local Authority of the Year (W/C),
from the Institute of Housing of SA
2002 – Local Authority of the Year
(National), for the delivery of both affordable
and good quality housing for lower income
families in Saamstaan, Darling, Riebeek Valley,
Kalbaskraal, Riverlands and Chatsworth
3 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
WESTERN CAPE VUNA AWARDS (27/11/2006)
For Municipal Performance Excellence
KPA 1 KPA 2 KPA 3 KPA 4 KPA 5
Service
delivery and
Infrastructure
Development
Local
Economic
Development
Municipal
Financial
Viability
Municipal
Transformation
& Institutional
Development
Good
Governance
SWARTLAND SWARTLAND OVERSTRAND LAINGSBURG OVERSTRAND
4
LED (KPA 2 )
2e
1e
3e
OVERSTRAND
NATIONAL SWARTLAND OVERSTRAND BREEDERIVER / Provincial &
WINNER
R 750 000.00 WINELAND National
R 250 000.00
PROVINCIAL & NATIONAL CLEANEST TOWN 23/11/06 & 22/03/07
1e Provincial
1e National
SWARTLAND
R 120 000.00
R 1 000 000.00
2e
Provincial
OVERSTRAND
R 90 000.00
NATIONAL
WINNER
4 Begroting/Budget 2011
3e
Provincial
BREEDERIVER
WINELAND
R 60 000.00
BEST
PROGRESS
Provincial
BREë
VALLEY
R 45 000.00

Swartland Munisipaliteit
5
WESTERN CAPE VUNA AWARDS (21/11/2007)
For Municipal Performance Excellence
KPA 1 KPA 2 KPA 3 KPA 4 KPA 5
Service
delivery and
Infrastructure
Development
Local
Economic
Development
Municipal
Financial
Viability
Municipal
Transformation
& Institutional
Development
Good
Governance
BREEDEVALLEI MATZIKAMA MATZIKAMA BREEDEVALLEI SWARTLAND
1e Wes Kaap
2e Wes Kaap
3e Wes-
NATIONAL
NATIONAL
SWARTLAND BREEDEVALLEI
Kaap
WINNER
WINNER
R 750 000.00
MATZIKAMA
04/12/2007
5 Begroting/Budget 2011
Swartland
R 2 000 000
PROVINCIAL & NATIONAL CLEANEST TOWN 23/11/07 & 13/06/08
1e Provincial
1e National
SWARTLAND
R 120 000.00
R 1 000 000.00
2e
Provincial
BREEDEVALLEI
R 90 000.00
NATIONAL
WINNER
3e
Provincial
SALDANHA BAAI
R 60 000.00
BEST
PROGRESS
Provincial
PRINS ALBERT
R 45 000.00

Swartland Munisipaliteit
6
SA # Service Delivery
Bron: municipaliq.co.za
Twintig Bestes “B” Munisipaliteite
1 George Wes-Kaap
2 Saldanha Wes-Kaap
3 Knysna Wes-Kaap
4 Gamagara Noord-Kaap
5 Bitou Wes-Kaap
6 Swartland Wes-Kaap
7 Breedevallei Wes-Kaap
8 Witzenberg Wes-Kaap
9 Overstrand Wes-Kaap
10 Drakenstein Wes-Kaap
11 Cape Agulhas Wes-Kaap
12 Hessequa Wes-Kaap
13 Matzikama Wes-Kaap
14 Lainsburg Wes-Kaap
15 Richtersveld Noord-Kaap
16 Mosselbaai Wes-Kaap
17 Bergrivier Wes-Kaap
18 Khai-Ma Noord-Kaap
19 Lesedi Gauteng
20 Govan Mbeki Mapumalanga
6 Begroting/Budget 2011
Vyf Bestes “C” Munisipaliteite
1 West-Rand Gauteng
2 Weskus Wes-Kaap
3 Namakwa Noord-Kaap
4 Eden Wes-Kaap
5 Overberg Wes-Kaap
Vyf Bestes “A” Munisipaliteite (Metro’s)
1 Johannesburg Gauteng
2 Kaapstad Wes-Kaap
3 eThekwini KZN
4 Nelson Mandela bay Oos-Kaap
5 Tshwane Gauteng
Tien Swakste “B” Munisipaliteite
231 Mbhashe Oos-Kaap
230 Nongoma KZN
229 Mbizana Oos-Kaap
228 Ntabankulu Oos-Kaap
227 Port St. Johns Oos-Kaap
226 Intsika Yethu Oos-Kaap
225 Elundini Oos-Kaap
224 Engcobo Oos-Kaap
223 Maphumulo KZN
222 Nyandeni Oos-Kaap

Consolidated Annual Municipal Performance Report 2008/09
This report highlights some of the key municipal successes
Swartland Munisipaliteit
7
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
Date completed Name of Project Houses Costs
Nov 2002 Saamstaan 2 & Ilinge Lethu 2 1553 R28 500 000
May 2003 Moorreesburg 813 R14 900 000
HOUSING PROJECTS (since 2000)
Dec 2003 Koringberg 143 R 2 600 000
April 2007 Kalbaskraal 83 R 3 895 356
April 2007 Riebeek Kasteel 352 R14 935 501
Feb 2010 Darling 540 R52 000 000
2006 Klippiesdal 9 R 500 000
2007 Pholla Park (only serviced erven) 245 R 5 000 000
2004 Sibanye (only serviced erven) 82 R 700 000
FUTURE PROJECTS
Date Name of Project Houses Costs
In process Chatsworth 381 R38 233 731
2011/2012 Abbotsdale (Phase 2) 325 ?
2012/2013 Riebeek West (Phase 2) 320 ?
8
8 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
9
INSTALLATION OF 540 SOLAR
WATER HEATERS IN DARLING
HOUSING
In an initiative between the Provincial
Department of Environmental A! airs and
Development, The Danish International
Development Agency and the Swartland
Municipality 540 households in Darling
received Solar Water Heaters.
The installations were part of the World Cup
Green Goal programme which aims to cut
carbon emissions through the use of
renewable energy.
The homes now each have a 150-litre, highpressure
flatbed solar panel.
The geyser and panel, which have 10-year
warranties, reduce the amount of gas and
electricity used.
9 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
HUMAN RESETTLEMENT
Housing backlogs also required some black communities in
informal settlements to be ‘resettled’ in housing projects.
In Moorreesburg, a long negotiation process was crowned by
the resettlement of 82 households in the so-called Sibanye
housing project during 2004.
A similar process were followed earlier when some ±100
households in Malmesbury, who were residing in a
“kampong”, were resettled in the Ilinge Lethu housing project.
10
10 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
Chatsworth Housing Project
under construction
11
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
HOUSING BACKLOGS
Since 2000, after amalgamation
with the municipalities adjacent to
the former TLC, 3820 units were
constructed
(totalling R118 million).
Currently underway is the
Chatsworth housing project with
381 housing units, totalling
R38,233 million.
12
12 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
CRITICAL CHALLENGES
Housing backlogs (over
10600)
Human resettlement
Bulk infrastructure
backlogs in ward 7
(Chatsworth, Abbotsdale, Kalbaskraal,
Riverlands)
13
13 Begroting/Budget 2011

SECURITY AND SAFETY
Swartland Munisipaliteit
A municipal police
force - established
during 2002
14
Swartland Municipality
is the only local
municipality in South
Africa who has
established such force
14 Begroting/Budget 2011

Moorreesburg
Library
Swartland Munisipaliteit
15
Begroting/Budget 2011

CHATSWORTH TODAY
Swartland Munisipaliteit
To address the challenges in Chatsworth was a long, often
frustrating and very costly process, but worth the pain.
Today the town boasts all the infrastructure it lacked ten years ago,
which includes – inter alia –
some basic sports facilities
a brand new container library, which opened its doors in
November 2010
MEC Ivan Meyer at
the Official opening on
20/01/2011
16
16 Begroting/Budget 2011

YOUTH DEVELOPMENT
Swartland Munisipaliteit
JUNIOR TOWN COUNCIL
The Swartland Junior Town Council (JTC) completed its third term of
office in March 2010.
The JTC’s ‘Mad about Me!’ campaign against teenage abuse was
successfully run for the second consecutive year.
Other projects included an outreach campaign to Huis van Heerde in
Moorreesburg.
Youth Symposium’, their ‘Week of Giving’ and ‘Learning Rocket’, ‘Going
Green’ and ‘Healing Bonds’ projects.
The council is currently headed by
Lize Spies (Junior Mayor) from
Swartland High School in
Malmesbury
and Nelmaré Louwrens (Deputy
Junior Mayor) from Dirkie Uys
High
School in Moorreesburg.
17
17 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
YOUTH DEVELOPMENT
SONDEZA AFRI-YOUTH CAMP
The 6th Sondeza Afri-Youth Camp was held at the Ganzekraal holiday
resort from 4 to 13 December 2009 under the theme ‘Your best foot
forward to possibility - walking together’.
Sixty- three learners from schools stretching from Malmesbury to as far
as Nuwerus, as well as eight representatives from Ethiopia, ten from
Germany and ten from England attended the camp.
Swartland Municipality presented the camp in conjunction with ABSA
Bank, the West Coast District Municipality, the Western Cape
Government and the Sondeza Initiative.
18
18 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
Care, Support, Trauma and
Empowerment Centre
Before
DAHLIA
After!
19
Begroting/Budget 2011

DWA - Green Drop Report
Swartland Munisipaliteit
Summary of Green Drop Scores
Municipality
0% – 33%
34% - 66%
67% - 100%
No of
WWTWs
assessed
Average
Green
Drop
Score
Matzikama LM 10 0%
Cederberg LM 6 3%
Bergrivier LM 3 11%
Mossel Bay LM 6 12%
Kannaland LM 4 15%
Criteria used in Green Drop Report Card:
Prince Albert LM 3 18%
1. Process Control, Maintenance & Management Skill
Theewaterskloof LM 5 30%
Breede Valley LM 4 33%
2. Monitoring Programme Efficiency
Beaufort West LM 3 43%
3. Credibility of Waste Water Sample Analysis
Breede River Winelands LM 5 50%
4. Regular Submission of Waste Water Quality Results to
Stellenbosch LM 6 53%
DWA
Saldanha Bay LM 7 59%
5. Waste Water Quality Compliance
Overstrand LM 5 63%
6. Wastewater Failures Response Management
Witzenberg LM 4 67%
7. Wastewater Treatment Works Capacity
Swartland LM 3 75%
Knysna LM 4 76%
Laingsburg LM 1 77% • WSAs assessed in Western Cape: 20 / 29 (69%)
Bitou LM 2 78% • Average Provincial Green Drop rating: 47%
City of Cape Town 23 82% • 44% of WWTWs Green Drop rating: < 50%
George LM 3 94% • 56% of WWTWs Green Drop rating: > 50%
20
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
2/3 of the Worlds Population
will be affected by water shortages
by the year 2030
21
Begroting/Budget 2011

97%
Ocean
2 %
Artic Ice
Swartland Munisipaliteit
1%
Available for
use
22
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
23
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
The Agricultural Sector is the
largest water user:
– Agriculture uses 70% of the worlds water
– 85-90% of Africa & Asias’ freshwater are being
used for agriculture
– The following sector must / will increase their
demand for water, to cater for the global need for
food security by 2025, as follow;
• Agriculture by 20%
• Industry by 50% and
• Domestic by 80%.
24
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
25 Begroting/Budget 2011

Global Population 1960 - 2050
Swartland Munisipaliteit
Billion
14
12
10
8
.
High variant
Medium
variant
Low variant
6
4
2
1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050
Year
26
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
857 mm
10 000 mm
ANNUAL RAINFALL
470 mm
80 % in
5
MONTHS
WORLD
HAWAII
SOUTH AFRICA
27
Begroting/Budget 2011

City of Cape Town recon study
Swartland Munisipaliteit
Yzerfontein
Malmesbury
28
Scenarios of options and steering committee to manage
implementation options
28 Begroting/Budget 2011

Material Recovery Facility
Swartland Munisipaliteit
• Bales and bins with
recyclables are collected
by companies from Cape
Town, eg.
• Mondi
• Consol
• SAPPI
29
Saving space:
Unscrewing the cap of app. 6000 x 2 liter PET bottles and
bailing them reduce the size from 18m3 to 1m3 which
can be sold
29 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
RECYCLING AND WASTE REDUCTION
. The R2 million that was awarded to Swartland
Municipality for winning two National Cleanest
Town competitions in 2006/2007 & 2007/2008
competition, which was respectively
earmarked to establish a composting plant in
Moorreesburg and for recycling
igloos, is still awaited from the Department of
Environmental Affairs and Tourism.
. The municipality has an extensive recycling
programme in place at its Highlands Landfill site.
The Highlands Material Recovery Facility (MRF)
recycles approximately 30 - 35 % in volume of
refuse received.
. Awareness bill boards with the specific theme
were erected in every town in the Swartland
area.
. Seventy igloos for glass, paper and plastic
were erected in strategic places (libraries,
schools, etc.).
30
30 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
1
2
3
4
EQUITABLE SHARE SUBSIDY
REQUIREMENTS FOR AN EQUITABLE SHARE SUBSIDY
To qualify for an equitable share subsidy, the total income of all the members of the household normally resident on the
premises, inclusive of the income of any other person who lives with the household on the premises, should be equal to or less
than twice the age grant paid by the State to qualifying beneficiaries as from time to time determined by the Minister of Welfare,
plus 10%. The head of the household and his or her family should occupy the premises to which the application applies,
themselves, and should not be the lawful owner or owners of another house.
Under certain circumstances, depending on social economical reasons within a household, equitable share subsidy will be
granted where the total income is less than three times the value of an old age grant stipulated by the Minister of Finance plus
10%.
Rightful owner or next of kin, must apply every 4 months with proof of income or unemployment, or subsidy will be cancelled in
the fifth month.
That discressionary authority be delegated to the CFO (his / her delegate) to amend the threshold for Equitable Shares Subsidies
in respect of Property Rates and or services. That such amendments be submitted to the EMC as and when granted
Such households will receive the following subsidy
Rates free of charge to the value based on market value of his property to the maximum of
1 R75 500
2 50 kWh per month
3 10 kiloliters of water
4 Free refuse x 4 removal per month
5 Free sewerage per month
No handover to external attorneys. Legal department's been established within the municipality itself.
" Equitable Share "
21 Basis:Werklik/Real Monthly Account Present 2011 2012 2013
Stand - sq.m Property Rates 32.72 46.67 50.83 55.00
Buildings - sq.m
Electricity - Basic
Elec. - Kwh/pm 50 Electricity - Units 28.05 30.01 32.11 34.36
Pre Paid
Electricity Levy
Water - Kl./pm 4 Water 23.68 26.24 29.12 33.06
Valuation 75 500.00 Sewerage 83.38 95.85 110.22 135.57
New Valuation 100 000.00 Refuse Removal 59.92 67.11 75.16 84.93
Free Water 10 227.75 265.88 297.44 342.92
Free Elec. 50 % Increase 16.74% 11.87% 15.29%
R 38.13 R 31.56 R 45.48
31
Begroting/Budget 2011

SAMEVATTING VAN EQUITABLE SHARES 2010 / 2016
Swartland Munisipaliteit
32
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
OPSOMMING EQUITABLE SHARE & SLEGTE
SKULDE AFSKRYWINGS JUN 09 - SEPT 10
09-Jun 09-Sep 09-Des 10-Mrt 10-Jun 10-Sep TOTAAL %
KORINGBERG (ESKOM) R 7 138.42 R 3 855.00 R 2 076.70 R 1 183.26 R 1 879.79 R 617.01 R 16 750.18 0.98%
PLASE (ESKOM) R 13 574.63 R 575.00 R 838.49 - - R 2 363.82 R 17 351.94 1.01%
CHATSWORTH (ESKOM) R 6 152.72 R 5 080.22 R 10 450.07 R 8 084.49 R 3 726.12 R 11 293.78 R 44 787.40 2.61%
KALBASKRAAL (ESKOM) R 8 167.59 R 33 194.79 R 33 001.47 R 26 102.33 R 14 162.17 R 18 712.47 R 133 340.82 7.78%
ABBOTSDALE (ESKOM) R 4 483.84 R 58 469.78 R 34 435.74 R 23 156.58 R 7 972.54 R 25 281.45 R 153 799.93 8.98%
RIVERLANDS (ESKOM) R 16 081.76 R 53 891.35 R 28 419.14 R 18 217.00 R 19 437.59 R 45 745.95 R 181 792.79 10.61%
33
RIEBEEK-WES (ESKOM) R 69 841.76 R 21 365.57 R 74 271.27 R 14 716.80 R 50 554.94 R 76 370.13 R 307 120.47 17.93%
RIEBEEK-KASTEEL (ESKOM) R 62 069.21 R 79 093.94 R 51 957.93 R 54 054.28 R 26 943.49 R 36 152.94 R 310 271.79 18.11%
TOTAAL (ESKOM GEBIED) R 180 371.51 R 251 670.65 R 233 374.11 R 144 331.48 R 122 796.85 R 215 920.54 R 1 148 465.14 67.04%
PPC - ONGEGUND R 147.62 - R 13.89 - - R 17.93 R 179.44 0.01%
PHOLA PARK R 2 670.81 R 11 215.93 - R 4 421.98 R 80.43 R 1 151.54 R 19 540.69 1.14%
YZERFONTEIN R 14 741.76 - R 22 148.17 R 3 636.82 - R 511.95 R 41 038.70 2.40%
MALMESBURY R 1 019.08 R 3 018.92 R 11 946.79 R 15 454.81 - R 19 235.59 R 50 675.19 2.96%
MOORREESBURG R 4 657.00 R 16 572.75 R 9 971.49 R 10 264.71 R 3 377.59 R 17 424.42 R 62 267.96 3.63%
DARLING R 6 022.32 R 39 608.64 R 27 230.24 R 6 046.94 R 8 058.03 R 30 330.22 R 117 296.39 6.85%
ILINGE LETHU R 23 827.08 R 53 059.81 R 5 683.40 R 4 911.56 R 33 497.42 R 5 666.29 R 126 645.56 7.39%
WESBANK R 113 449.72 R 24 472.88 R 74 518.92 R 8 948.54 R 11 620.50 R 25 386.00 R 258 396.56 15.08%
TOTAAL (NIE ESKOM GEBIED) R 147 956.12 R 133 714.08 R 117 404.05 R 30 171.75 R 56 553.54 R 78 806.93 R 564 606.47 32.96%
33 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
UITSTAANDE SKULDE PER GEBIED - JANUARIE
2007 TOT JANUARIE 2011 - Na Heffing
Uitstaande skuld het van Januarie 2007
tot Januarie 2011 vermeerder met
R 10 778 234 (of 66.23%) oor 5 jaar
of R2 155 646 per jaar –
‘n styging van 13.25% p/j.
34
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
UITSTAANDE SKULDE PER GEBIED -
JANUARIE 2011 - Na Heffing
35
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
UITSTAANDE SKULDE PER GEBIED (Toekomstig uitgesluit) -
JANUARIE 2011 Voor Heffing (Maandeinde)
36
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
OPGRADERING VAN ESKOM TOEVOERE (BTW UITG.)
MBY 3DE 11KV TOEVOER (Delging 20jr) R 907 594
MBY 4DE 11KV TOEVOER R 303 284
MBY KLIPFONTEIN 132/11KV TOEVOER R 15 172 922
MRB VERGROTING VAN TOEVOER EN LYNOORNAME (Delging 20jr) R 2 221 603
DARLING VERGROTING VAN TOEVOER R 64 000
YZERFONTEIN VERGROTING EN LYNOORNAME (Delging 20jr) R 1 769 399
TOTAAL R 20 438 803
NUWE STRAATLIGTE
AANGEBRING IN ESKOM
GEBIEDE
CHATSWORTH 88
KALBASKRAAL 45
ABBOTSDALE 126
RIVERLANDS 24
RIEBEEK KASTEEL 82
KORINGBERG 37
TOTAAL 402
37
Begroting/Budget 2011
OPGRADERINGSBEGROTINGS
(BTW UITG.)
2000/2001 R 360 000
2001/2002 R 300 000
2002/2003 R 1 060 000
2003/2004 R 700 000
2004/2005 R 700 000
2005/2006 R 900 000
2006/2007 R 2 000 000
2007/2008 R 3 000 000
2008/2009 R 6 100 000
2009/2010 R 5 000 000
2010/2011 R 6 500 000
TOTAAL R 26 620 000

Swartland Munisipaliteit
ESKOM V/S SWARTLAND
ESKOM WERKLIKE
VERHOGING
SWARTLAND
NOMINALE
VERLAAGDE
VERHOGINGS
2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15
?
6.00% 35.90% 31.30% 28.90% 26.71% 26.50% 26.50% 6.00%
5.60% 22.00% 25.00% 24.00% 22.00% 21.95% 21.95% 5.60%
SWARTLAND KWH
KOSTE MET ESKOM R 0.3949 R 0.5367 R 0.7046 R 0.9083 R 1.1509 R 1.4559 R 1.8417 R 1.9522
VERHOGINGS
SWARTLAND KWH
KOSTE MET
WERKLIKE
R 0.3949 R 0.4818 R 0.6022 R 0.7468 R 0.9110 R 1.1110 R 1.3549 R 1.4308
VERLAAGDE
SWARTLAND
VERHOGINGS
SWARTLAND KWH
KOSTE MET 6% R 0.3949 R 0.4186 R 0.4437 R 0.4703 R 0.4986 R 0.5285 R 0.5602 R 0.5938
VERHOGINGS
SWARTLAND KWH
KOSTE MET 10% R 0.3949 R 0.4344 R 0.4778 R 0.5256 R 0.5782 R 0.6360 R 0.6996 R 0.7695
VERHOGINGS
38
Begroting/Budget 2011

Capacity Contraints
Swartland Munisipaliteit
39
Begroting/Budget 2011

Voortrekker/Bokomo
Swartland Munisipaliteit
40
Begroting/Budget 2011

N7/Bokomo I/C
Swartland Munisipaliteit
41
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
Future Alternative Links
N7 – PPC – Gouda
42
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
Future Alternative Links
R45 – R45 # PPC – N7 # R45 – N7 South
43
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
Darling
2011/2012 R 17.773 Miljoen
2012/2013 R 35 Miljoen
Malmesbury
2010/2011 R 20 Miljoen
2011/2012 R 19 Miljoen
2010/2011 R 10 Miljoen
2011/2012 R 11 Miljoen
PROVINCIAL - CAPITAL
AND MAINTENANCE
EXPENDITURE 2010/11
& 2011/12 & 2012/13
44
Cape Town
44 Begroting/Budget 2011

TEER VAN STRATE IN KORINGBERG
Swartland Munisipaliteit
45
Begroting/Budget 2011

TEER VAN STRATE IN RIEBEEK WES
Swartland Munisipaliteit
46
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
TEER VAN STRATE IN RIEBEEK KASTEEL
47
Begroting/Budget 2011

TEER VAN STRATE IN ESTERHOF
Swartland Munisipaliteit
48
Begroting/Budget 2011

TEER VAN STRATE IN DARLING SUID
Swartland Munisipaliteit
49
Begroting/Budget 2011

TEER VAN STRATE IN DARLING OOS
Swartland Munisipaliteit
50
Begroting/Budget 2011

TEER VAN STRATE IN KORINGBERG
Swartland Munisipaliteit
51
Begroting/Budget 2011

TEER VAN STRATE IN KALBASKRAAL
Swartland Munisipaliteit
52
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
30 Kilometers Upgrading
per Year (10 Year Programme)
± 10 YEAR
Gravel Maintenance
Upgrade to Surface
Upgrade & Gravel Maintenance
The graphs presented in the
figures illustrate the cumulative
expenditure for the 20 year
analysis period.
± 14 YEAR
Over the 20 year analysis period,
all the roads upgraded during
the 5 year programme will receive
planned routine maintenance
(from year 9) and a re-seal (from
year 14)
53 Begroting/Budget 2011
53

Swartland Munisipaliteit
Problems associated
with gravel roads (d)
Even a more financially empowered
community would find these costs a huge
drain on their incomes, but to the average
Swartland resident they are completely unaffordable.
This fact is made obvious in the condition
of the average vehicle that emanates from
Mdantsane.
These vehicles are often in such a poor
state of repair that they are dangerous to
their drivers\ passengers, other road users
and pedestrians.
By surfacing these roads, overall vehicle
“running costs” will be drastically reduced,
this will in turn create more disposable
income that will be utilised on other
commodities creating a positive economic
impact on the Swartland.
Probleme wat met
gruispaaie ondervind word
(d)
• Selfs ‘n meer vermoënde gemeenskap
sal daardie ekstra kostes as ‘n groot gat
in hulle inkomste ervaar, maar vir die
gemiddelde Swartlander sal dit totaal
onbekostigbaar wees.
• Hierdie feit word ook bewys deur die
toestande waarin, van daardie gebiede
se voertuie hulle bevind.
• Hierdie voertuie is meestal in ‘n swak
toestand en dat hulle ‘n gevaar inhou vir
bestuurder/passasiers, andere
padgebruikers en voetgangers.
• As hierdie paaie geteer word sal die
totale lopende kostes dramaties
verminder, dit sal vir die inwoners meer
van hulle salaris laat oorbly wat hulle vir
andere uitgawes kan gebruik en wat op
sy beurt ‘n positiewe bydrae op
Swartland se ekonomie sal hê.
54
54 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
55
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
24
BITUMINEUSE-PAAIE
Herseëlkostes in perspektief oor 24 jaar
Surfacing Expected life (Years) Everage life (Years) Cost (R/m²)
Asphalt 9 - 15 12 27.00
Slurry (Fine) 2 - 5 4 18.00
13.2mm Single Seal 6 - 8 7 16.00
9.5mm Single Seal 4 - 6 5 10.00
Diluted Emulsion (DE)
1 - 3 2
2.00
2 X 24 8 X
DE
24 6 X
22
DE
20
DE
18
17
13.2mm
12
Asphalt
13
9
7
5
9.5mm
Slurry
DE
DE
13
11
9
7
Slurry
DE
DE
DE
Asphalt
9.5mm
0
0 0
R 54.00 / m²
R 48.00 / m² R 56.00 / m²
56
Begroting/Budget 2011
13.2mm

Swartland Munisipaliteit
CHATSWORTH: STORMWATER PROBLEMS
Upgrading of 5th Avenue was required due to flooding
each year
Total project cost = R8,8 million - completed in June
2010
57
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
Before upgrading of 5 th Avenue
– surface and Storm water
58
58 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
Project
Development of
• retention dam
• pumped main
Total Project
Cost = R 8,8 mil
Upgrade of 5 th Avenue –
surface and Storm water
59
59 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
Retensiedam
Sportgrond
5e Laan
60
Begroting/Budget 2011
Laekoste
gebied

5 th Avenue today
Swartland Munisipaliteit
61
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
Swartland Municipality recently completed the planning of the
bus route for R900 000
We are now in position to source external funds
Die ideaal
The ideal
62
62 Begroting/Budget 2011

3.9 km’s route
Swartland Munisipaliteit
Chatsworth
R 14 000 000
3
R 9 881 000
Busroete / Bus Route 2008
R 46 540 000
±3.9 Km
2
R 12 123 000
1
R 10 550 000
63
63 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
64
Begroting/Budget 2011
Is Chatsworth werklik die vergete
gebied nadat daar in die laaste
10 jaar meer as 62.692 miljoen
Rand gespaneer is om die dorp
op te hef?

Swartland Munisipaliteit
65
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
66
SUCCESSES
Four consecutive unqualified audits
A performance management system for councillors that is in
operation since June 2010;
Section 53 role clarification that has been finalised and approved
by all parties;
Excellent discipline in the organisation;
Personnel empowerment;
Accessing of outside funding;
The Client Services Charter that was launched in March 2010;
An up to date asset register;
Extensive use of electronic systems to streamline processes and
increase customer satisfaction;
Income generating projects;
A good record of completing projects;
Housing delivery (irrespective of the problem with unfunded
mandates); and
Communication – client services model.
66 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
67
Kliëntedienshandves
Bekendstelling – 31 Maart 2010
67 Begroting/Budget 2011

Kliëntediens by Swartland
Swartland Munisipaliteit
Kliëntediens het drie basiese boustene
Visie
– Dienslewering kan slegs geskied indien dit binne die breër
konteks van die rol van die munisipaliteit binne die
gemeenskap gesien word
Voorneme
– Visie alleen is nie genoeg nie
– Munisipaliteit moet dienslewering werklik bedoel
Hulpbronne
– Dienslewering is afhanklik van hulpbronne soos bestaande
infrastrukture en mense
68
68 Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
EIENDOMSBELASTING
PROPERTY RATES
69
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
ELEKTRISITEITS TARIEWE (a)
ELECTRICITY TARIFF’s (a)
70
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
ELEKTRISITEITS TARIEWE (b)
ELECTRICITY TARIFF’s (b)
71
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
72
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
WATER TARIEWE
WATER TARIFF’s
73
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
74
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
VULLIS
VERWYDERING
REFUSE REMOVAL
RIOOL
SEWERAGE
BESKIKBAARHEID
AVAILIBILITY
75
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
76
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
77
Begroting/Budget 2011

BUDGET SUMMARY after TARIFF INCREASES
Swartland Munisipaliteit
78
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
79
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
80
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
81
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
82
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
83
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
84
Begroting/Budget 2011

INFLUENCE ON HOUSEHOLDS (ESKOM)
Swartland Munisipaliteit
85
Begroting/Budget 2011

INFLUENCE ON HOUSEHOLDS (ESKOM)
Swartland Munisipaliteit
86
Begroting/Budget 2011

INFLUENCE ON HOUSEHOLDS (ESKOM)
Swartland Munisipaliteit
87
Begroting/Budget 2011

Thank you Dankie Enkosi
Swartland Munisipaliteit
88
Begroting/Budget 2011

Swartland Munisipaliteit
89
Begroting/Budget 2011