rapport HUB-EHSAL prof-ba Bachelor in de toegepaste informatica
rapport HUB-EHSAL prof-ba Bachelor in de toegepaste informatica
rapport HUB-EHSAL prof-ba Bachelor in de toegepaste informatica
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
O N D E R W I J S V I S I T A T I E<br />
Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
Informaticamanagement en multimedia<br />
Een on<strong>de</strong>rzoek naar <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte<br />
<strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica en <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte<br />
<strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Informaticamanagement en multimedia aan <strong>de</strong><br />
Vlaamse hogescholen<br />
V l a a m s e H o g e s c h o l e n r a a d<br />
22 maart 2011
D e o n d e r w i j s v i s i t a t i e T o e g e p a s t e i n f o r m a t i c a e n I n f o r m a t i c a m a n a g e n t e n m u l t i m e d i a<br />
Ravenste<strong>in</strong>galerij 27, bus 3<br />
1000 Brussel<br />
tel.: 02 211 41 90<br />
<strong>in</strong>fo@vlhora.be<br />
Exemplaren van dit <strong>rapport</strong> kunnen tegen betal<strong>in</strong>g verkregen wor<strong>de</strong>n<br />
op het VLHORA-secretariaat.<br />
Het <strong>rapport</strong> is ook elektronisch beschik<strong>ba</strong>ar op<br />
http://www.vlhora.be > evaluatieorgaan > visitatie<strong>rapport</strong>en > huidige ron<strong>de</strong><br />
Wettelijk <strong>de</strong>pot: D/2011/8696/9<br />
2 |
voorwoord<br />
De visitatiecommissie brengt met dit <strong>rapport</strong> verslag uit over haar oor<strong>de</strong>len en <strong>de</strong> daaraan ten grondslag liggen<strong>de</strong><br />
motiver<strong>in</strong>g, conclusies en aanbevel<strong>in</strong>gen die resulteren uit het on<strong>de</strong>rzoek dat zij heeft verricht naar <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rwijskwaliteit van <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>gen Toegepaste <strong>in</strong>formatica en<br />
Informaticamangement en multimedia <strong>in</strong> Vlaan<strong>de</strong>ren.<br />
De visitatiecommissie heeft hierbij <strong>de</strong> visitatieprocedure Handleid<strong>in</strong>g On<strong>de</strong>rwijsvisitaties VLIR|VLHORA, februari<br />
2005 gevolgd, waarbij zij niet enkel aanbevel<strong>in</strong>gen en suggesties formuleert <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> cont<strong>in</strong>ue<br />
kwaliteitsverbeter<strong>in</strong>g van het hoger on<strong>de</strong>rwijs, maar ook een oor<strong>de</strong>el geeft <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> accreditatie van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g.<br />
De visitatie en dit <strong>rapport</strong> passen <strong>in</strong> <strong>de</strong> werkzaamhe<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> hogescholen en van <strong>de</strong> Vlaamse<br />
Hogescholenraad (VLHORA) met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> kwaliteitszorg van het hogescholenon<strong>de</strong>rwijs, zoals bepaald <strong>in</strong><br />
artikel 93 van <strong>de</strong>creet van 4 april 2003 betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong> herstructurer<strong>in</strong>g van het hoger on<strong>de</strong>rwijs.<br />
Met dit <strong>rapport</strong> wordt <strong>de</strong> bre<strong>de</strong>re samenlev<strong>in</strong>g geïnformeerd over <strong>de</strong> wijze waarop <strong>de</strong> hogescholen en meer<br />
bepaald <strong>de</strong> betrokken opleid<strong>in</strong>g omgaat met <strong>de</strong> kwaliteit van haar on<strong>de</strong>rwijs. Toch is het <strong>rapport</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste<br />
plaats bedoeld voor <strong>de</strong> hogeschool die <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aanbiedt. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> bev<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen van het <strong>rapport</strong> kan<br />
<strong>de</strong> hogeschool nu en <strong>in</strong> <strong>de</strong> nabije toekomst actie nemen om <strong>de</strong> kwaliteit van het on<strong>de</strong>rwijs <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g te<br />
handhaven en ver<strong>de</strong>r te verbeteren. De lezer moet er zich echter ter<strong>de</strong>ge bewust van zijn dat het <strong>rapport</strong> slechts<br />
een momentopname biedt van het on<strong>de</strong>rwijs <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en dat <strong>de</strong> <strong>rapport</strong>er<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> visitatiecommissie<br />
slechts één fase is <strong>in</strong> het proces van kwaliteitszorg.<br />
De VLHORA dankt allen die meegewerkt hebben aan het welslagen van dit proces van zelfevaluatie en visitatie.<br />
De visitatie was niet mogelijk geweest zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> <strong>in</strong>zet van al wie b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> hogeschool betrokken was bij <strong>de</strong><br />
voorbereid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g ervan. Tevens is <strong>de</strong> VLHORA dank verschuldigd aan <strong>de</strong> voorzitter, <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n en <strong>de</strong><br />
secretarissen van <strong>de</strong> visitatiecommissie voor <strong>de</strong> betrokkenheid en <strong>de</strong>skundige <strong>in</strong>zet waarmee zij hun opdracht<br />
hebben uitgevoerd.<br />
Marc Van<strong>de</strong>walle<br />
secretaris-generaal<br />
Bert Hoogewijs<br />
voorzitter<br />
| 3
4 |
<strong>in</strong>houdsopgave<br />
voorwoord ........................................................................................................................................................... 3<br />
<strong>in</strong>houdsopgave ................................................................................................................................................... 5<br />
<strong>de</strong>el 1 .................................................................................................................................................................. 7<br />
Hoofdstuk 1 De on<strong>de</strong>rwijsvisitatie Toegepaste <strong>in</strong>formatica en Informaticamanagent en multimedia .......... 9<br />
1.1 <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g ............................................................................................................................................. 9<br />
1.2 <strong>de</strong> betrokken opleid<strong>in</strong>gen .................................................................................................................. 9<br />
1.3 <strong>de</strong> visitatiecommissie ........................................................................................................................ 9<br />
1.3.1 samenstell<strong>in</strong>g ......................................................................................................................... 9<br />
1.3.2 taakomschrijv<strong>in</strong>g ................................................................................................................... 12<br />
1.3.3 werkwijze .............................................................................................................................. 12<br />
1.3.4 oor<strong>de</strong>elsvorm<strong>in</strong>g ................................................................................................................... 14<br />
1.4 <strong>in</strong><strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van het <strong>rapport</strong> ................................................................................................................... 14<br />
Hoofdstuk 2 Het dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r Toegepaste <strong>in</strong>formatica ............................................ 15<br />
2.1 <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g ........................................................................................................................................... 15<br />
2.2 dome<strong>in</strong>specifieke competenties ...................................................................................................... 15<br />
2.2.1 gehanteer<strong>de</strong> <strong>in</strong>put ................................................................................................................ 15<br />
2.2.2 dome<strong>in</strong>specifieke competenties ........................................................................................... 16<br />
2.3 besluit .............................................................................................................................................. 18<br />
Hoofdstuk 3 Het dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r Informaticamanagent en multimedia ........................ 19<br />
3.1 <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g ........................................................................................................................................... 19<br />
3.2 dome<strong>in</strong>specifieke competenties ...................................................................................................... 19<br />
3.2.1 gehanteer<strong>de</strong> <strong>in</strong>put ................................................................................................................ 19<br />
3.2.2 beroepsspecifieke competenties .......................................................................................... 20<br />
3.3 besluit .............................................................................................................................................. 22<br />
Hoofdstuk 4 De opleid<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> vergelijkend perspectief ........................................................................... 23<br />
On<strong>de</strong>rwerp 1 Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ....................................................................................... 23<br />
Facet 1.1 Niveau en oriëntatie ......................................................................................................... 23<br />
Facet 1.2 Dome<strong>in</strong>specifieke eisen ................................................................................................... 24<br />
On<strong>de</strong>rwerp 2 Programma ...................................................................................................................... 25<br />
Facet 2.1 Relatie doelstell<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd .......................................................................................... 25<br />
Facet 2.2 Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma ....................................................... 25<br />
Facet 2.3 Samenhang ..................................................................................................................... 26<br />
Facet 2.4 Studieomvang .................................................................................................................. 27<br />
Facet 2.5 Studielast ......................................................................................................................... 27<br />
Facet 2.6 Afstemm<strong>in</strong>g vormgev<strong>in</strong>g - <strong>in</strong>houd .................................................................................... 27<br />
Facet 2.7 Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g ................................................................................................... 28<br />
Facet 2.8 Masterproef ...................................................................................................................... 28<br />
Facet 2.9 Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n ................................................................................................... 29<br />
On<strong>de</strong>rwerp 3 Inzet van personeel ......................................................................................................... 29<br />
Facet 3.1 Kwaliteit personeel ........................................................................................................... 29<br />
Facet 3.2 Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid ....................................................................................... 30<br />
Facet 3.3 Kwantiteit personeel ........................................................................................................ 30<br />
On<strong>de</strong>rwerp 4 Voorzien<strong>in</strong>gen .................................................................................................................. 31<br />
Facet 4.1 Materiële voorzien<strong>in</strong>gen ................................................................................................... 31<br />
| 5
Facet 4.2 Studiebegeleid<strong>in</strong>g ............................................................................................................ 31<br />
On<strong>de</strong>rwerp 5 Interne kwaliteitszorg ....................................................................................................... 32<br />
Facet 5.1 Evaluatie resultaten ......................................................................................................... 32<br />
Facet 5.2 Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g ............................................................................................. 32<br />
Facet 5.3 Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld .................................. 32<br />
On<strong>de</strong>rwerp 6 Resultaten ....................................................................................................................... 33<br />
Facet 6.1 Gerealiseerd niveau ......................................................................................................... 33<br />
Facet 6.2 On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment ........................................................................................................ 33<br />
Hoofdstuk 5 Vergelijken<strong>de</strong> tabel kwaliteitsaspecten ................................................................................. 35<br />
<strong>de</strong>el 2 ................................................................................................................................................................ 39<br />
Hoofdstuk 1 Artesis Hogeschool Antwerpen ............................................................................................ 41<br />
Hoofdstuk 2 Erasmushogeschool Brussel ................................................................................................ 75<br />
Hoofdstuk 3 Hogeschool Gent ................................................................................................................ 125<br />
Hoofdstuk 4 Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren ............................................................................................ 169<br />
Hoofdstuk 5 <strong>HUB</strong>-<strong>EHSAL</strong> ....................................................................................................................... 211<br />
Hoofdstuk 6 Karel <strong>de</strong> Grote-Hogeschool ................................................................................................ 247<br />
Hoofdstuk 7 Katholieke Hogeschool Kempen ........................................................................................ 285<br />
Hoofdstuk 8 Katholieke Hogeschool Leuven .......................................................................................... 321<br />
Hoofdstuk 9 Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaan<strong>de</strong>ren .................................................................. 363<br />
Hoofdstuk 10 Prov<strong>in</strong>ciale Hogeschool Limburg ........................................................................................ 399<br />
Hoofdstuk 11 XIOS Hogeschool Limburg ................................................................................................. 439<br />
<strong>de</strong>el 3 .............................................................................................................................................................. 477<br />
Hoofdstuk 1 Lessius Mechelen ............................................................................................................... 479<br />
bijlagen ........................................................................................................................................................... 517<br />
6 |
<strong>de</strong>el 1<br />
algemeen <strong>de</strong>el<br />
| 7
8 | o n d e r w i j s v i s i t a t i e T o e g e p a s t e i n f o r m a t i c a e n I n f o r m a t i c a m a n a g e m e n t e n m u l t i m e d i a
Hoofdstuk 1 De on<strong>de</strong>rwijsvisitatie Toegepaste <strong>in</strong>formatica en Informaticamanagent en<br />
multimedia<br />
1.1 <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g<br />
In dit <strong>rapport</strong> brengt <strong>de</strong> visitatiecommissie verslag uit van haar bev<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen over <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijskwaliteit van <strong>de</strong><br />
<strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>gen Toegepaste <strong>in</strong>formatica en Informaticamanagement en multimedia die<br />
zij <strong>in</strong> het najaar van 2009 en <strong>in</strong> het voorjaar van 2010 <strong>in</strong> opdracht van <strong>de</strong> Vlaamse Hogescholenraad (VLHORA)<br />
heeft on<strong>de</strong>rzocht.<br />
Dit <strong>in</strong>itiatief past <strong>in</strong> <strong>de</strong> werkzaamhe<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> hogescholen en van <strong>de</strong> VLHORA met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong><br />
kwaliteitszorg van het hogescholenon<strong>de</strong>rwijs, zoals bepaald <strong>in</strong> artikel 93 van het <strong>de</strong>creet van <strong>de</strong> Vlaamse<br />
Gemeenschap van 4 april 2003 betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong> herstructurer<strong>in</strong>g van het hoger on<strong>de</strong>rwijs <strong>in</strong> Vlaan<strong>de</strong>ren.<br />
1.2 <strong>de</strong> betrokken opleid<strong>in</strong>gen<br />
De opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica wordt door 11 hogescholen aangebo<strong>de</strong>n. De visitatiecommissie bezocht op:<br />
- 7, 8 en 9 <strong>de</strong>cember 2009 Artesis Hogeschool Antwerpen<br />
- 8, 9 en 10 maart 2010 Erasmushogeschool Brussel<br />
- 19, 20 en 21 oktober 2009 Hogeschool Gent<br />
- 19, 20 en 21 april 2010 Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
- 5, 6 en 7 oktober 2009 <strong>HUB</strong>-<strong>EHSAL</strong><br />
- 16, 17 en 18 november 2009 Karel <strong>de</strong> Grote-Hogeschool<br />
- 23, 24 en 25 februari 2010 Katholieke Hogeschool Kempen<br />
- 10, 11 en 12 februari 2010 Katholieke Hogeschool Leuven<br />
- 24, 25 en 26 maart 2010 Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
- 25, 26 en 27 mei 2010 Prov<strong>in</strong>ciale Hogeschool Limburg<br />
- 1, 2 en 3 februari 2010 XIOS Hogeschool Limburg<br />
De opleid<strong>in</strong>g Informaticamanagement en multimedia wordt door 1 hogeschool aangebo<strong>de</strong>n. De visitatiecommissie<br />
bezocht op:<br />
- 5, 6 en 7 mei 2010 Lessius Mechelen (voorheen Katholieke Hogeschool<br />
Mechelen)<br />
1.3 <strong>de</strong> visitatiecommissie<br />
1.3.1 samenstell<strong>in</strong>g<br />
De visitatiecommissie werd samengesteld conform <strong>de</strong> procedure van <strong>de</strong> Handleid<strong>in</strong>g On<strong>de</strong>rwijsvisitaties<br />
VLIR|VLHORA, februari 2005. Meer <strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>r wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> richtlijnen van <strong>de</strong> Erkenn<strong>in</strong>gscommissie Hoger<br />
On<strong>de</strong>rwijs met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> onafhankelijkheid van <strong>de</strong> commissiele<strong>de</strong>n opgevolgd. De visitatiecommissie werd<br />
samengesteld door het bestuursorgaan van <strong>de</strong> VLHORA <strong>in</strong> zijn verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van 6 maart 2009.<br />
o n d e r w i j s v i s i t a t i e T o e g e p a s t e i n f o r m a t i c a e n I n f o r m a t i c a m a n a g e m e n t e n m u l t i m e d i a | 9
Professioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica:<br />
Deelcommissie 1: commissie die <strong>de</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen bezocht heeft.<br />
Voorzitter en dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
On<strong>de</strong>rwijs<strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Monique De Grauwe<br />
Ton Kallenberg<br />
Dirk Leemans<br />
Guido Van Humbeeck<br />
Deelcommissie 2: commissie die <strong>de</strong> Erasmushogeschool Brussel en <strong>de</strong> Katholieke Hogeschool Zuid-West-<br />
Vlaan<strong>de</strong>ren bezocht heeft.<br />
Voorzitter en dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
On<strong>de</strong>rwijs<strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Monique De Grauwe<br />
Herman Van <strong>de</strong> Mosselaer<br />
Firm<strong>in</strong> Pieck<br />
Dirk Leemans<br />
Deelcommissie 3: commissie die <strong>de</strong> Hogeschool Gent en <strong>de</strong> Katholieke Hogeschool Leuven bezocht heeft.<br />
Voorzitter en dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
On<strong>de</strong>rwijs<strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Monique De Grauwe<br />
Jeanne Schreurs<br />
Dirk Couck<br />
Dimitri Gielis<br />
Deelcommissie 4: commissie die <strong>de</strong> Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren bezocht heeft.<br />
Voorzitter en dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
On<strong>de</strong>rwijs<strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Monique De Grauwe<br />
Herman Van <strong>de</strong> Mosselaer<br />
Guido Van Humbeeck<br />
Dirk Leemans<br />
Deelcommissie 5: commissie die <strong>de</strong> <strong>HUB</strong>-<strong>EHSAL</strong> bezocht heeft.<br />
Voorzitter en dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
On<strong>de</strong>rwijs<strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Monique De Grauwe<br />
Ton Kallenberg<br />
Firm<strong>in</strong> Pieck<br />
Eric Op <strong>de</strong> Beeck<br />
Deelcommissie 6: commissie die <strong>de</strong> Karel <strong>de</strong> Grote-Hogeschool bezocht heeft.<br />
Voorzitter en dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
On<strong>de</strong>rwijs<strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Monique De Grauwe<br />
Ton Kallenberg<br />
Dirk Leemans<br />
Guido Van Humbeek<br />
10 | o n d e r w i j s v i s i t a t i e T o e g e p a s t e i n f o r m a t i c a e n I n f o r m a t i c a m a n a g e m e n t e n m u l t i m e d i a
Deelcommissie 7: commissie die <strong>de</strong> Katholieke Hogeschool Kempen bezocht heeft.<br />
Voorzitter en dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
On<strong>de</strong>rwijs<strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Monique De Grauwe<br />
Jeanne Schreurs<br />
Dirk Couck<br />
Firm<strong>in</strong> Pieck<br />
Deelcommissie 8: commissie die <strong>de</strong> Prov<strong>in</strong>ciale Hogeschool Limburg bezocht heeft:<br />
Voorzitter en dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
On<strong>de</strong>rwijs<strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Monique De Grauwe<br />
Ton Kallenberg<br />
Dimitri Gielis<br />
Eric Op <strong>de</strong> Beeck<br />
Deelcommissie 9: commissie die <strong>de</strong> XIOS Hogeschool Limburg bezocht heeft:<br />
Voorzitter en dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
On<strong>de</strong>rwijs<strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Monique De Grauwe<br />
Ton Kallenberg<br />
Dirk Couck<br />
Guido Van Humbeeck<br />
Professioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Informaticamanagement en multimedia:<br />
Deelcommissie 1: commissie die <strong>de</strong> Lessius Mechelen bezocht heeft.<br />
Voorzitter en dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
On<strong>de</strong>rwijs<strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundige:<br />
Monique De Grauwe<br />
Ton Kallenberg<br />
Dirk Couck<br />
Firm<strong>in</strong> Pieck<br />
Voor een kort curriculum vitae van <strong>de</strong> commissiele<strong>de</strong>n, zie bijlage 1.<br />
Indien een commissielid omwille van persoonlijke re<strong>de</strong>nen niet kon <strong>de</strong>elnemen aan een (ge<strong>de</strong>elte van een)<br />
visitatiebezoek, wer<strong>de</strong>n diens aandachtspunten behan<strong>de</strong>ld door <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> visitatiecommissie,<br />
eventueel steunend op <strong>de</strong> vragen en opmerk<strong>in</strong>gen die het commissielid tij<strong>de</strong>ns vroegere bezoeken aangebracht<br />
had.<br />
Vanuit <strong>de</strong> VLHORA wer<strong>de</strong>n een projectbegelei<strong>de</strong>r en drie secretarissen aangesteld. Voor <strong>de</strong> visitatie van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica en Informaticamanagement en multimedia waren dit:<br />
Projectbegelei<strong>de</strong>r:<br />
Sofie Landuyt<br />
Secretarissen:<br />
Artesis Hogeschool Antwerpen<br />
Erasmushogeschool Brussel<br />
Hogeschool Gent<br />
Freddy De Wit<br />
Freddy De Wit<br />
Magda Kirsch<br />
o n d e r w i j s v i s i t a t i e T o e g e p a s t e i n f o r m a t i c a e n I n f o r m a t i c a m a n a g e m e n t e n m u l t i m e d i a | 11
Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
<strong>HUB</strong>-<strong>EHSAL</strong><br />
Karel <strong>de</strong> Grote-Hogeschool<br />
Katholieke Hogeschool Kempen<br />
Katholieke Hogeschool Leuven<br />
Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
Lessius Mechelen<br />
Prov<strong>in</strong>ciale Hogeschool Limburg<br />
XIOS Hogeschool Limburg<br />
Freddy De Wit<br />
Freddy De Wit<br />
Filip Lammens<br />
Magda Kirsch<br />
Freddy De Wit<br />
Magda Kirsch<br />
Magda Kirsch<br />
Freddy De Wit<br />
Magda Kirsch<br />
1.3.2 taakomschrijv<strong>in</strong>g<br />
De commissie geeft op <strong>ba</strong>sis van het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> gesprekken ter plaatse:<br />
- een oor<strong>de</strong>el over <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwerpen en facetten uit het accreditatieka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> NVAO;<br />
- een <strong>in</strong>tegraal oor<strong>de</strong>el over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g;<br />
- suggesties om waar mogelijk te komen tot kwaliteitsverbeter<strong>in</strong>g.<br />
1.3.3 werkwijze<br />
De visitatie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen Toegepaste <strong>in</strong>formatica en Informaticamanagement en multimedia aan <strong>de</strong><br />
hogescholen gebeur<strong>de</strong> conform <strong>de</strong> werkwijze zoals die is vastgelegd <strong>in</strong> <strong>de</strong> Handleid<strong>in</strong>g On<strong>de</strong>rwijsvisitaties<br />
VLIR|VLHORA, februari 2005.<br />
Voor <strong>de</strong> beschrijv<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> werkwijze van <strong>de</strong> visitatiecommissie wor<strong>de</strong>n vier fasen on<strong>de</strong>rschei<strong>de</strong>n.<br />
- fase 1, <strong>de</strong> <strong>in</strong>stallatie van <strong>de</strong> commissie;<br />
- fase 2, <strong>de</strong> voorbereid<strong>in</strong>g;<br />
- fase 3, het visitatiebezoek;<br />
- fase 4, <strong>de</strong> schriftelijke <strong>rapport</strong>er<strong>in</strong>g.<br />
Fase 1<br />
De <strong>in</strong>stallatie van <strong>de</strong> visitatiecommissie<br />
Op 25 maart 2009 werd <strong>de</strong> visitatiecommissie officieel geïnstalleerd.<br />
De <strong>in</strong>stallatieverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g stond <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van een kennismak<strong>in</strong>g, een ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> besprek<strong>in</strong>g van het<br />
visitatieproces aan <strong>de</strong> hand van <strong>de</strong> Handleid<strong>in</strong>g On<strong>de</strong>rwijsvisitaties VLIR|VLHORA, februari 2005 en een<br />
toelicht<strong>in</strong>g van het ontwerp van dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r. Daarnaast wer<strong>de</strong>n een aantal praktische<br />
afspraken gemaakt, on<strong>de</strong>r meer met betrekk<strong>in</strong>g tot het bezoekschema, <strong>de</strong> bezoekdagen en <strong>de</strong> te lezen<br />
e<strong>in</strong>dwerken en/of stageverslagen.<br />
12 | o n d e r w i j s v i s i t a t i e T o e g e p a s t e i n f o r m a t i c a e n I n f o r m a t i c a m a n a g e m e n t e n m u l t i m e d i a
Fase 2<br />
De voorbereid<strong>in</strong>g<br />
De visitatiecommissie heeft een dome<strong>in</strong>specifiek referentieka<strong>de</strong>r voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g opgesteld en aan <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gen bezorgd.<br />
Elk commissielid heeft het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> en <strong>de</strong> bijlagen bestu<strong>de</strong>erd, <strong>de</strong> geselecteer<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dwerken gelezen<br />
en haar/zijn argumenten, vragen en voorlopig oor<strong>de</strong>el vastgelegd <strong>in</strong> een checklist, waarvan <strong>de</strong> secretaris een<br />
synthese heeft gemaakt. De synthese werd uitvoerig besproken en beargumenteerd door <strong>de</strong> commissiele<strong>de</strong>n. Op<br />
<strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> besprek<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> door <strong>de</strong> commissiele<strong>de</strong>n opgestuur<strong>de</strong> vragenlijsten, <strong>in</strong>ventariseer<strong>de</strong> <strong>de</strong> secretaris<br />
kernpunten en prioriteiten voor <strong>de</strong> gesprekken en het materialenon<strong>de</strong>rzoek bij <strong>de</strong> visitatie.<br />
Fase 3<br />
Het visitatiebezoek<br />
De VLHORA heeft een bezoekschema ontwikkeld dat <strong>de</strong>sgevallend aangepast werd aan <strong>de</strong> specifieke situatie<br />
van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. De bezoekschema‟s wer<strong>de</strong>n opgenomen als bijlage 4. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> visitatie werd gesproken met<br />
een representatieve vertegenwoordig<strong>in</strong>g van alle geled<strong>in</strong>gen die bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g betrokken zijn. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong><br />
visitatie werd bijkomend <strong>in</strong>formatiemateriaal bestu<strong>de</strong>erd en werd een bezoek gebracht aan <strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g met het<br />
oog op <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> accommodaties en <strong>de</strong> voorzien<strong>in</strong>gen voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> visitatie werd<br />
voor <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re bevrag<strong>in</strong>g gebruik gemaakt van <strong>de</strong> synthese van <strong>de</strong> checklist en <strong>de</strong> vragenlijsten.<br />
B<strong>in</strong>nen het bezoekprogramma wer<strong>de</strong>n een aantal overlegmomenten voor <strong>de</strong> commissiele<strong>de</strong>n voorzien om <strong>de</strong><br />
bev<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer <strong>de</strong>f<strong>in</strong>itieve (tussen)oor<strong>de</strong>len. Na <strong>de</strong><br />
gesprekken met <strong>de</strong> vertegenwoordigers van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g hebben <strong>de</strong> visitatiele<strong>de</strong>n hun <strong>de</strong>f<strong>in</strong>itief (tussen)oor<strong>de</strong>el<br />
per facet en per on<strong>de</strong>rwerp gegeven.<br />
Op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het visitatiebezoek heeft <strong>de</strong> voorzitter een korte mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>ge <strong>rapport</strong>er<strong>in</strong>g gegeven van <strong>de</strong><br />
ervar<strong>in</strong>gen en bev<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> visitatiecommissie, zon<strong>de</strong>r expliciete en <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk waar<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len uit<br />
te spreken.<br />
Fase 4<br />
De schriftelijke <strong>rapport</strong>er<strong>in</strong>g<br />
De secretaris stelt een ontwerp van opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> op, <strong>in</strong> samenspraak met <strong>de</strong> voorzitter en <strong>de</strong><br />
commissiele<strong>de</strong>n en op <strong>ba</strong>sis van het zelfevaluatie<strong>rapport</strong>, <strong>de</strong> checklisten en <strong>de</strong> motiver<strong>in</strong>gen. Het ontwerp<strong>rapport</strong><br />
geeft per on<strong>de</strong>rwerp en per facet het oor<strong>de</strong>el en <strong>de</strong> motiver<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> commissie weer. Daarnaast wor<strong>de</strong>n, waar<br />
wenselijk en/of noodzakelijk, aandachtspunten en eventuele aanbevel<strong>in</strong>gen voor verbeter<strong>in</strong>g geformuleerd.<br />
Het ontwerp van opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> wordt aan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g gezon<strong>de</strong>n voor een reactie. De reactie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
op het ontwerp opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> wordt door <strong>de</strong> commissie <strong>in</strong> een slotverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g besproken. De commissie stelt<br />
tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> slotverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g ook een vergelijkend ge<strong>de</strong>elte op, waar<strong>in</strong> ze <strong>de</strong> belangrijkste conclusies en<br />
aanbevel<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> visitaties van alle opleid<strong>in</strong>gen vergelijken<strong>de</strong>rwijs weergeeft.<br />
Het vergelijken<strong>de</strong> <strong>de</strong>el en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong>en wor<strong>de</strong>n samengebracht <strong>in</strong> het visitatie<strong>rapport</strong> van <strong>de</strong><br />
<strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica en <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g<br />
Informaticamanagement en multimedia.<br />
o n d e r w i j s v i s i t a t i e T o e g e p a s t e i n f o r m a t i c a e n I n f o r m a t i c a m a n a g e m e n t e n m u l t i m e d i a | 13
1.3.4 oor<strong>de</strong>elsvorm<strong>in</strong>g<br />
De commissie legt <strong>in</strong> een eerste fase een oor<strong>de</strong>el per facet vast. Daarna legt <strong>de</strong> commissie een oor<strong>de</strong>el per<br />
on<strong>de</strong>rwerp vast op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len van <strong>de</strong> facetten die van het on<strong>de</strong>rwerp <strong>de</strong>el uitmaken.<br />
In <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len per on<strong>de</strong>rwerp wordt steeds een overzicht gegeven van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len per facet. In geval van een<br />
compensatie van facetten, wordt het oor<strong>de</strong>el op on<strong>de</strong>rwerpniveau gevolgd door een motiver<strong>in</strong>g en aangevuld met<br />
<strong>de</strong> weg<strong>in</strong>g die <strong>de</strong> commissie hanteer<strong>de</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>elsvorm<strong>in</strong>g op on<strong>de</strong>rwerpniveau. In <strong>de</strong> overige gevallen wordt<br />
voor <strong>de</strong> motiver<strong>in</strong>g van het oor<strong>de</strong>el op on<strong>de</strong>rwerpniveau verwezen naar <strong>de</strong> argumentatie bij <strong>de</strong> facetten.<br />
De oor<strong>de</strong>len per facet en per on<strong>de</strong>rwerp hebben betrekk<strong>in</strong>g op alle locaties, afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen en varianten.<br />
Daar waar er een on<strong>de</strong>rscheid <strong>in</strong> het oor<strong>de</strong>el per afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g en/of locatie en/of variant nodig is, wordt dit<br />
aangegeven <strong>in</strong> het <strong>rapport</strong>.<br />
De commissie houdt <strong>in</strong> haar beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g reken<strong>in</strong>g met accenten die <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g eventueel zelf legt, met het<br />
dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r en met <strong>de</strong> benchmark<strong>in</strong>g ten opzichte van <strong>de</strong> gelijkaardige opleid<strong>in</strong>gen <strong>in</strong><br />
an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen van hoger on<strong>de</strong>rwijs.<br />
Alle oor<strong>de</strong>len en weg<strong>in</strong>gen volgen <strong>de</strong> beslisregels zoals geformuleerd <strong>in</strong> Handleid<strong>in</strong>g On<strong>de</strong>rwijsvisitaties<br />
VLIR|VLHORA, februari 2005. Op het niveau van <strong>de</strong> facetten volgen <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len een vierpuntenschaal:<br />
“onvoldoen<strong>de</strong>”, “voldoen<strong>de</strong>”, “goed” en “excellent”. Op het niveau van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwerpen en op het niveau van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> haar geheel geeft <strong>de</strong> commissie een antwoord op <strong>de</strong> vraag of er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp<br />
voldoen<strong>de</strong> generieke kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn. Hierbij kan het oor<strong>de</strong>el “voldoen<strong>de</strong>” of “onvoldoen<strong>de</strong>”<br />
lui<strong>de</strong>n.<br />
1.4 <strong>in</strong><strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van het <strong>rapport</strong><br />
Het <strong>rapport</strong> bestaat uit drie <strong>de</strong>len. In het eerste <strong>de</strong>el beschrijft <strong>de</strong> visitatiecommissie <strong>in</strong> hoofdstukken 2 en 3 het<br />
dome<strong>in</strong>specifiek referentieka<strong>de</strong>r op <strong>ba</strong>sis waarvan zij <strong>de</strong> gevisiteer<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen heeft beoor<strong>de</strong>eld. In hoofdstuk<br />
4 wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> belangrijkste conclusies en bev<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> commissie per facet vergelijken<strong>de</strong>rwijs weergegeven<br />
en tot slot wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> hoofdstuk 5 <strong>de</strong> toegeken<strong>de</strong> scores <strong>in</strong> tabelvorm samengevat.<br />
In het twee<strong>de</strong> en <strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong>el van het <strong>rapport</strong> brengt <strong>de</strong> commissie verslag uit over <strong>de</strong> gevisiteer<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen.<br />
Voor elke afzon<strong>de</strong>rlijke hogeschool en dus voor elke afzon<strong>de</strong>rlijk gevisiteer<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g kan u een <strong>de</strong>el<strong>rapport</strong><br />
terugv<strong>in</strong><strong>de</strong>n. De <strong>de</strong>el<strong>rapport</strong>en bevatten <strong>de</strong> aanbevel<strong>in</strong>gen die <strong>de</strong> commissie doet ten aanzien van elke<br />
afzon<strong>de</strong>rlijke hogeschool en zijn gemakshalve geor<strong>de</strong>nd naar alfabetische volgor<strong>de</strong> van <strong>de</strong> benam<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
hogescholen.<br />
14 | o n d e r w i j s v i s i t a t i e T o e g e p a s t e i n f o r m a t i c a e n I n f o r m a t i c a m a n a g e m e n t e n m u l t i m e d i a
Hoofdstuk 2 Het dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
2.1 <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g<br />
Voor ie<strong>de</strong>re groep van opleid<strong>in</strong>gen wordt een dome<strong>in</strong>specifiek referentieka<strong>de</strong>r ontwikkeld dat door <strong>de</strong> commissie<br />
gebruikt wordt bij <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van opleid<strong>in</strong>gen. De visitatiecommissie is verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> opmaak van<br />
het dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r. De VLHORA als evaluatieorgaan geeft <strong>de</strong> procedure 1 aan voor <strong>de</strong><br />
opstell<strong>in</strong>g ervan.<br />
Het referentieka<strong>de</strong>r is niet bedoeld om een i<strong>de</strong>ale opleid<strong>in</strong>g te schetsen. Respect voor <strong>de</strong> eigenheid van een<br />
opleid<strong>in</strong>g en voor <strong>de</strong> diversiteit b<strong>in</strong>nen eenzelf<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen heen, veron<strong>de</strong>rstelt immers dat <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> eerste plaats wordt nagegaan of elke opleid<strong>in</strong>g er<strong>in</strong> slaagt haar eigen doelstell<strong>in</strong>gen te realiseren en dit zowel<br />
<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk als procesmatig. Dit belet niet dat wordt nagegaan of elke opleid<strong>in</strong>g aan een aantal m<strong>in</strong>imumeisen<br />
voldoet, die aan <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n gesteld vanuit het vakgebied en/of <strong>de</strong> relevante beroepspraktijk.<br />
2.2 dome<strong>in</strong>specifieke competenties<br />
2.2.1 gehanteer<strong>de</strong> <strong>in</strong>put<br />
referentieka<strong>de</strong>rs van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen<br />
- Associatie Universiteit Gent<br />
- Associatie Katholieke Universiteit Leuven<br />
- Artesis Hogeschool Antwerpen<br />
- Erasmushogeschool Brussel<br />
- Hogeschool Gent<br />
- Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
- <strong>HUB</strong>-<strong>EHSAL</strong><br />
- Karel <strong>de</strong> Grote-Hogeschool<br />
- Katholieke Hogeschool Leuven<br />
- Katholieke Hogeschool Kempen<br />
- Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
- Prov<strong>in</strong>ciale Hogeschool Limburg<br />
- XIOS Hogeschool Limburg<br />
wettelijke bronnen<br />
- Decreet betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong> herstructurer<strong>in</strong>g van het hoger on<strong>de</strong>rwijs <strong>in</strong> Vlaan<strong>de</strong>ren (2003-04-04)<br />
brondocumenten on<strong>de</strong>rschreven door werkveld<br />
- VLOR, beroeps<strong>prof</strong>iel <strong>in</strong>formaticus (toepass<strong>in</strong>gen) (1996)<br />
- VLOR, studie 76: opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel Toegepaste <strong>in</strong>formatica (1998) (http://www.vlor.be)<br />
- VDBA <strong>prof</strong>ielen (http://www.vdab.be)<br />
- Agoria, ICT <strong>prof</strong>ielen (http://www.agoria.be)<br />
- SERV, beroeps<strong>prof</strong>ielen (http://www.serv.be).<br />
- UVAH ++ Consortium<br />
- http://www.vzw-<strong>ba</strong>chelor.be<br />
1<br />
De procedure voor het opstellen van het dome<strong>in</strong>specifiek referentieka<strong>de</strong>r is beschik<strong>ba</strong>ar op <strong>de</strong> website van <strong>de</strong> VLHORA<br />
www.vlhora.be on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> rubriek visitatie & accreditatie.<br />
d o m e i n s p e c i f i e k e r e f e r e n t i e k a d e r | 15
<strong>in</strong>ternationale referentieka<strong>de</strong>rs<br />
Taken, functies, rollen en competenties <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatica, Johan C. Op <strong>de</strong> Coul, ISBN 90-440-0343-7, ten<br />
HagenStam<br />
2.2.2 dome<strong>in</strong>specifieke competenties<br />
gemeenschappelijke dome<strong>in</strong>specifieke competenties<br />
1. gegevens behan<strong>de</strong>len<br />
Hij/zij kan, zelfstandig of on<strong>de</strong>r begeleid<strong>in</strong>g en eventueel <strong>in</strong> teamver<strong>ba</strong>nd, gegevens, proces- en datagegevens<br />
verzamelen, opslaan en ter beschikk<strong>in</strong>g stellen, zodanig dat <strong>de</strong>ze op een correcte en gebruiksvrien<strong>de</strong>lijke manier<br />
kunnen wor<strong>de</strong>n opgevraagd.<br />
Hij /zij heeft een goe<strong>de</strong> kennis van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len en werk<strong>in</strong>g van hardware systemen en software toepass<strong>in</strong>gen.<br />
2. analyseren<br />
Hij/zij kan, zelfstandig of on<strong>de</strong>r begeleid<strong>in</strong>g en eventueel <strong>in</strong> teamver<strong>ba</strong>nd, <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatiebehoeften van een<br />
organisatie gestructureerd en overzichtelijk weergeven. Daartoe kan hij /zij, gebruik makend van analyse- en<br />
mo<strong>de</strong>ller<strong>in</strong>gtechnieken:<br />
- <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatiebehoeften van een organisatie i<strong>de</strong>ntificeren<br />
- <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>formatiebehoeften vertalen <strong>in</strong> concepten, schema's en relaties<br />
- <strong>de</strong> mogelijke oploss<strong>in</strong>gen documenteren<br />
- <strong>de</strong> mogelijke oploss<strong>in</strong>gen evalueren<br />
- functionele specificaties opstellen.<br />
en dit <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van:<br />
- <strong>de</strong> software voor pakket_ of maatwerk applicatie<br />
- een data<strong>ba</strong>seontwerp<br />
- <strong>de</strong> hardware voor een <strong>in</strong>formatiesysteem<br />
- een operat<strong>in</strong>g systeem en netwerkdiensten<br />
- een netwerkplan<br />
3. oploss<strong>in</strong>gen uitwerken<br />
Hij/zij kan, zelfstandig of on<strong>de</strong>r begeleid<strong>in</strong>g en eventueel <strong>in</strong> teamver<strong>ba</strong>nd, voor <strong>de</strong> organisatie nieuwe IToploss<strong>in</strong>gen<br />
uitwerken op <strong>ba</strong>sis van een architectuurbeschrijv<strong>in</strong>g en functionele specificaties<br />
Daartoe kan hij/zij nieuwe oploss<strong>in</strong>gen of bestaan<strong>de</strong> oploss<strong>in</strong>gen voor systemen, software, hardware data<strong>ba</strong>ses<br />
en netwerk:<br />
- technisch ontwerp maken<br />
- programmeren (gestructureerd, object georiënteerd, gedistribueerd)<br />
- implementeren of <strong>in</strong>stalleren zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> <strong>in</strong> productie zijn<strong>de</strong> systemen te impacteren<br />
- documenteren en toelichten<br />
- testen (op het niveau van <strong>de</strong> <strong>de</strong>elaspecten en van <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegratie)<br />
- beveiligen<br />
16 | d o m e i n s p e c i f i e k r e f e r e n t i e k a d e r
4. beheren<br />
Hij/zij kan, zelfstandig of on<strong>de</strong>r begeleid<strong>in</strong>g en eventueel <strong>in</strong> teamver<strong>ba</strong>nd, op een a<strong>de</strong>quate wijze IT-oploss<strong>in</strong>gen<br />
configureren, beveiligen en aanpassen, zodanig dat ze blijven beantwoor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> behoeften van<br />
<strong>de</strong> organisatie.Daartoe kan hij/zij:<br />
- systemen configureren, <strong>in</strong>tegreren, beveiligen en aanpassen<br />
- toepass<strong>in</strong>gen configureren, <strong>in</strong>tegreren, beveiligen en aanpassen<br />
- data<strong>ba</strong>nken configureren, <strong>in</strong>tegreren, beveiligen en aanpassen.<br />
- diensten verlenen zoals overeengekomen <strong>in</strong> een Service level Agreement (SLA) b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> gestel<strong>de</strong> ka<strong>de</strong>rs<br />
van kwaliteit en f<strong>in</strong>ancieën.<br />
5. projectmatig werken<br />
Hij/zij is <strong>in</strong> staat om een opdracht op een projectmatige wijze aan te pakken, zodanig dat <strong>de</strong> plann<strong>in</strong>gen<br />
gerespecteerd wor<strong>de</strong>n. Daartoe kan hij/zij een projectplan ontwerpen, <strong>in</strong>terpreteren, uitvoeren, aanpassen en<br />
toelichten.<br />
6. communiceren<br />
Hij/zij kan mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en schriftelijk een correcte en hel<strong>de</strong>re <strong>in</strong>terne en externe communicatie voeren over<br />
beroepsgerichte <strong>in</strong>formatie, i<strong>de</strong>eën, problemen en oploss<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het Ne<strong>de</strong>rlands en Engels en m<strong>in</strong>stens een<br />
an<strong>de</strong>re vreem<strong>de</strong> taal. Hij/zij kan <strong>de</strong> wens en/of opdracht van <strong>de</strong> klant omzetten <strong>in</strong> een concrete ICT-opdracht.<br />
7. <strong>prof</strong>essionele <strong>in</strong>gesteldheid en attitu<strong>de</strong><br />
Hij/zij is <strong>in</strong> staat om over het eigen gedrag te reflecteren en op <strong>ba</strong>sis daarvan het aan te passen zodanig dat hij/zij<br />
<strong>in</strong> wisselen<strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n optimaal kan functioneren.<br />
Hij/zij kan, zelfstandig of on<strong>de</strong>r begeleid<strong>in</strong>g en eventueel <strong>in</strong> teamver<strong>ba</strong>nd creatief, vernieuwend en met z<strong>in</strong> voor<br />
<strong>in</strong>itiatief han<strong>de</strong>len.<br />
Hij/zij kan respectvol en assertief han<strong>de</strong>len reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong> belangen van <strong>de</strong> betrokken partijen<br />
8. kwaliteitsvol han<strong>de</strong>len en on<strong>de</strong>rnemerschap<br />
Hij/zij streeft naar kwaliteitsvolle taakuitvoer<strong>in</strong>g zodanig dat het resultaat voldoet aan <strong>de</strong> eisen van een steeds<br />
wisselen<strong>de</strong> economische en maatschappelijke omgev<strong>in</strong>g.<br />
Hij /zij heeft een goed <strong>in</strong>zicht <strong>in</strong> en kan <strong>in</strong> zijn/haar werkzaamhe<strong>de</strong>n reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> bedrijfsstructuren,<br />
<strong>de</strong> bedrijfsprocessen, bedrijfsspecifieke <strong>in</strong>zichten en ervar<strong>in</strong>gen en kan han<strong>de</strong>len conform <strong>de</strong> regelgev<strong>in</strong>g<br />
Hij/Zij kan producten en diensten <strong>in</strong> <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en van <strong>de</strong> IT en multimediamarkt op <strong>ba</strong>sis van<br />
kwaliteitskenmerken situeren, evalueren en toelichten<br />
9. ontwikkeltalen en ontwikkeltools<br />
Hij /zij kent <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sisconcepten van programmeren en kan <strong>de</strong>ze toepassen b<strong>in</strong>nen verschillen<strong>de</strong> types van<br />
programmeertalen. Hij/zij kent <strong>de</strong> meest courante programmeertalen, mo<strong>de</strong>llen en strategieën.<br />
Hij/zij kent <strong>de</strong> meest courante tools, technieken en strategieën die wor<strong>de</strong>n gebruikt<br />
d o m e i n s p e c i f i e k e r e f e r e n t i e k a d e r | 17
opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n / afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n competenties<br />
De commissie heeft geen competenties per afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g opgelijst omdat zij voorstan<strong>de</strong>r is van een opleid<strong>in</strong>g<br />
waar<strong>in</strong> een bre<strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis wordt gelegd met betrekk<strong>in</strong>g tot Toegepaste <strong>in</strong>formatica. Opleid<strong>in</strong>gen die kiezen voor<br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen dienen een bre<strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis te blijven aanbie<strong>de</strong>n maar kunnen bepaal<strong>de</strong> competenties <strong>in</strong> meer of<br />
m<strong>in</strong><strong>de</strong>re mate uit te diepen.<br />
2.3 besluit<br />
De opleid<strong>in</strong>g <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica moet een zo breed mogelijke waaier van<br />
competenties omvatten met het oog op <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> rollen <strong>in</strong> <strong>de</strong> ICT arbeidsmarkt. De 12 ICT rollen<br />
ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieerd door Agoria geven een dui<strong>de</strong>lijk beeld van <strong>de</strong> he<strong>de</strong>ndaagse behoeften en toekomstperspectieven<br />
van <strong>de</strong> ICT‟er. Naast dit „algemeen‟ studiepakket moet <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt ook <strong>de</strong> mogelijkheid hebben om zich reeds<br />
tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g te richten op een welbepaal<strong>de</strong> tak van <strong>de</strong> ICT markt en zich hier<strong>in</strong> te specialiseren. Hieraan<br />
kan wor<strong>de</strong>n tegemoet gekomen door het opzetten afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen, keuzetrajecten, keuzevakken en/of<br />
specifieke lessenpakketten.<br />
Er is een dui<strong>de</strong>lijke afname van „digitaal analfabetisme‟ waardoor <strong>de</strong> ICT‟er zich steeds meer moet <strong>prof</strong>ileren <strong>in</strong><br />
één of een beperkt aantal dome<strong>in</strong>en. Het lessenpakket moet hieraan voldoen en dus ook steeds <strong>de</strong> snel<br />
wijzigen<strong>de</strong> markt trends volgen. De opleid<strong>in</strong>g <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica moet dus <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt<br />
<strong>de</strong> mogelijkheid bie<strong>de</strong>n om zich zo goed mogelijk voor te berei<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> ICT arbeidsmarkt door zowel een meer<br />
algemene doch up to date lessenpakket aan te bie<strong>de</strong>n en specialisatie te voorzien.<br />
In een zeer snel wijzigen<strong>de</strong> markt als ICT moet <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt er zich van bewust zijn dat levenslang leren een<br />
cruciaal begrip is en dat sociale vaardighe<strong>de</strong>n en communicatie uitermate belangrijk zijn. Aansluitend bij <strong>de</strong> snel<br />
wijzigen<strong>de</strong> markt is het belangrijk dat trends en nieuwe ontwikkel<strong>in</strong>gen hun weg v<strong>in</strong><strong>de</strong>n naar <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g opdat<br />
stu<strong>de</strong>nten kennis hebben van systemen en metho<strong>de</strong>s die gang<strong>ba</strong>ar zijn <strong>in</strong> het ICT werkveld. Door <strong>de</strong><br />
glo<strong>ba</strong>liser<strong>in</strong>g en meestal mult<strong>in</strong>ationale werkomgev<strong>in</strong>g is het belangrijk dat <strong>de</strong> ICT‟er zich bewust is van en goed<br />
kan omgaan met verschillen<strong>de</strong> culturen alsook specifieke regelgev<strong>in</strong>gen kan toepassen.<br />
18 | d o m e i n s p e c i f i e k r e f e r e n t i e k a d e r
Hoofdstuk 3 Het dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r Informaticamanagent en multimedia<br />
3.1 <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g<br />
Voor ie<strong>de</strong>re groep van opleid<strong>in</strong>gen wordt een dome<strong>in</strong>specifiek referentieka<strong>de</strong>r ontwikkeld dat door <strong>de</strong> commissie<br />
gebruikt wordt bij <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van opleid<strong>in</strong>gen. De visitatiecommissie is verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> opmaak van<br />
het dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r. De VLHORA als evaluatieorgaan geeft <strong>de</strong> procedure 1 aan voor <strong>de</strong><br />
opstell<strong>in</strong>g ervan.<br />
Het referentieka<strong>de</strong>r is niet bedoeld om een i<strong>de</strong>ale opleid<strong>in</strong>g te schetsen. Respect voor <strong>de</strong> eigenheid van een<br />
opleid<strong>in</strong>g en voor <strong>de</strong> diversiteit b<strong>in</strong>nen eenzelf<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen heen, veron<strong>de</strong>rstelt immers dat <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> eerste plaats wordt nagegaan of elke opleid<strong>in</strong>g er<strong>in</strong> slaagt haar eigen doelstell<strong>in</strong>gen te realiseren en dit zowel<br />
<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk als procesmatig. Dit belet niet dat wordt nagegaan of elke opleid<strong>in</strong>g aan een aantal m<strong>in</strong>imumeisen<br />
voldoet, die aan <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n gesteld vanuit het vakgebied en/of <strong>de</strong> relevante beroepspraktijk.<br />
3.2 dome<strong>in</strong>specifieke competenties<br />
3.2.1 gehanteer<strong>de</strong> <strong>in</strong>put<br />
referentieka<strong>de</strong>rs van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen<br />
- Katholieke Hogeschool Mechelen<br />
wettelijke bronnen<br />
Decreet betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong> herstructurer<strong>in</strong>g van het hoger on<strong>de</strong>rwijs <strong>in</strong> Vlaan<strong>de</strong>ren (2003-04-04)<br />
(http://www.ond.vlaan<strong>de</strong>ren.be/edulex/bun<strong>de</strong>l/HOstruct.htm).<br />
brondocumenten on<strong>de</strong>rschreven door werkveld<br />
- VLOR, beroeps<strong>prof</strong>iel <strong>in</strong>formaticus (toepass<strong>in</strong>gen) (1996)<br />
- VLOR, studie 76: opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel Toegepaste <strong>in</strong>formatica (1998) (http://www.vlor.be)<br />
- VDBA <strong>prof</strong>ielen (http://www.vdab.be)<br />
- Agoria, ICT <strong>prof</strong>ielen (http://www.agoria.be)<br />
- SERV, beroeps<strong>prof</strong>ielen (http://www.serv.be)<br />
<strong>in</strong>ternationale referentieka<strong>de</strong>rs<br />
Taken, functies, rollen en competenties <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatica, Johan C. Op <strong>de</strong> Coul, ISBN 90-440-0343-7, ten<br />
HagenStam<br />
1<br />
De procedure voor het opstellen van het dome<strong>in</strong>specifiek referentieka<strong>de</strong>r is beschik<strong>ba</strong>ar op <strong>de</strong> website van <strong>de</strong> VLHORA<br />
www.vlhora.be on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> rubriek visitatie & accreditatie.<br />
d o m e i n s p e c i f i e k e r e f e r e n t i e k a d e r | 19
3.2.2 beroepsspecifieke competenties<br />
De <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor die als <strong>in</strong>formatiebeheer<strong>de</strong>r optreedt:<br />
- kan met <strong>de</strong> gepaste ICT‐tools alle soorten <strong>in</strong>formatiebronnen opsporen en selecteert daar<strong>in</strong> efficiënt <strong>de</strong><br />
relevante gegevens, verwerkt <strong>de</strong>ze tot <strong>in</strong> beroepscontext direct bruik<strong>ba</strong>re <strong>in</strong>formatie en doet <strong>de</strong>ze<br />
doorstromen naar an<strong>de</strong>ren.<br />
- kan <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatie organiseren.<br />
- kan <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatie‐<strong>in</strong>frastructuur organiseren.<br />
Daartoe kan <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor die als <strong>in</strong>formatiebeheer<strong>de</strong>r optreedt:<br />
- <strong>de</strong> concrete <strong>in</strong>formatie‐ en communicatiebehoefte bepalen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> strategische, tactische en/of<br />
operationele plannen van <strong>de</strong> opdrachtgever.<br />
- functionele specificaties omzetten naar een praktische implementatie.<br />
- functionele specificaties opstellen en <strong>de</strong>ze omzetten <strong>in</strong> passen<strong>de</strong> proces‐ en gegevensarchitecturen (= <strong>de</strong><br />
ICT‐architectuur).<br />
- nuttig gebruik maken van CASE‐tools.<br />
- technische specificaties vertalen naar een procedureel of object‐georiënteerd ontwerp en implementatie<br />
- een data<strong>ba</strong>se beheren<br />
- een server beheren.<br />
- maken van een applicatie volgens een geschei<strong>de</strong>n lagenmo<strong>de</strong>l <strong>in</strong> functie van <strong>de</strong> niet-functionele vereisten<br />
(Client/server, Th<strong>in</strong>/client, Smart Client, , ...)<br />
- gegevensstructuren mo<strong>de</strong>lleren <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>in</strong>formatieontsluit<strong>in</strong>g,<br />
- het opla<strong>de</strong>n, transformeren, cleansen en on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n van een datawarehouse. Via passen<strong>de</strong> regels moet<br />
gezorgd wor<strong>de</strong>n voor JERI (Just Enough Relevant Info).<br />
- procedures maken voor automatische uitvoer<strong>in</strong>g van taken o.a. data<strong>ba</strong>se monitor<strong>in</strong>g, <strong>ba</strong>ckup‟s.<br />
- spontaan en exploratief nieuwe technieken en softwarepakketten aanwen<strong>de</strong>n b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> beroepscontext.<br />
- <strong>de</strong> nodige maatregelen on<strong>de</strong>rtekenen voor systeembeveilig<strong>in</strong>g en past <strong>de</strong>ze toe.<br />
De <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor die als communicator optreedt:<br />
- kan communiceren omtrent een project zowel mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g als schriftelijk, <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rlands, Engels en m<strong>in</strong>stens<br />
een an<strong>de</strong>re vreem<strong>de</strong> taal, <strong>prof</strong>essioneel met alle betrokken partijen.<br />
- Kan voor een vooropgestel<strong>de</strong> boodschap en doelgroep <strong>de</strong> aangewezen communicatiekanalen bepalen en<br />
kan daardoor een geschikte communicatiestructuur vormen.<br />
Daartoe kan <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor die als communicator optreedt: vlot communiceren, durft vragen stellen,<br />
kan probleemoplossend <strong>de</strong>nken en durft hulp <strong>in</strong>roepen bij het bespreken van een opdracht:<br />
- zijn project vlot dui<strong>de</strong>n, alsook <strong>de</strong> wijze waarop <strong>de</strong> <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g ervan tot stand kwam. Hij geeft een on<strong>de</strong>rbouw<strong>de</strong><br />
presentatie over <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke, technische en f<strong>in</strong>anciële facetten van het werk.<br />
- op klare en klantvrien<strong>de</strong>lijke wijze aanbevel<strong>in</strong>gen en feed<strong>ba</strong>ck genereren.<br />
- constructief <strong>in</strong> een (multicultureel, multidiscipl<strong>in</strong>air) team functioneren, met respect voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>breng van <strong>de</strong><br />
an<strong>de</strong>ren.<br />
- <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rlands, Engels en m<strong>in</strong>stens een an<strong>de</strong>re vreem<strong>de</strong> taal communiceren, zowel mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g als schriftelijk,<br />
met me<strong>de</strong>werkers, klanten, opdrachtgevers, …<br />
- beroepsspecifieke <strong>in</strong>formatie, i<strong>de</strong>eën, problemen en oploss<strong>in</strong>gen documenteren en <strong>de</strong>ze zowel aan<br />
specialisten als aan leken communiceren.<br />
- voor een specifieke boodschap en doelgroep, <strong>de</strong> meest geschikte communicatiekanalen bepalen.<br />
20 | d o m e i n s p e c i f i e k r e f e r e n t i e k a d e r
De <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor die als organisator/coörd<strong>in</strong>ator/on<strong>de</strong>rnemer optreedt:<br />
- kan volgens <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sisregels van projectmanagement elke nieuwe beroepsspecifieke opdracht analyseren ,<br />
<strong>de</strong>ze planmatig aanpakken en hiermee een oploss<strong>in</strong>g bereiken. Hij stelt daarvoor werk<strong>ba</strong>re procedures op<br />
voor zichzelf, voor me<strong>de</strong>werkers, voor <strong>de</strong> leid<strong>in</strong>ggeven<strong>de</strong> en bevor<strong>de</strong>rt op die manier ook het doelgerichte en<br />
planmatige han<strong>de</strong>len bij an<strong>de</strong>ren.<br />
- zijn werk <strong>in</strong> tijd plannen, prioriteiten stellen en <strong>de</strong>adl<strong>in</strong>es halen, ook als hij on<strong>de</strong>r (zware) stress staat.<br />
- Kan <strong>de</strong> visie en managementstrategie begrijpen en <strong>de</strong> draagwijdte ervan vatten zodat hij <strong>de</strong> implementatie<br />
ervan a<strong>de</strong>quaat kan on<strong>de</strong>rsteunen.<br />
- Kan bijdragen tot <strong>de</strong> beleidsvoer<strong>in</strong>g.<br />
- Kan klantgericht han<strong>de</strong>len en kan <strong>de</strong> klantgerichtheid bewaken.<br />
Daartoe kan <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor die als organisator/coörd<strong>in</strong>ator/ on<strong>de</strong>rnemer optreedt:<br />
- projectmanagement, <strong>in</strong>clusief <strong>de</strong> formaliser<strong>in</strong>g van <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke, technische en f<strong>in</strong>anciële facetten van het<br />
werk formaliseren (bus<strong>in</strong>ess‐case) <strong>in</strong> een offerte reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>nd met juridische elementen van zijn<br />
vakgebied.<br />
- kostprijscalculatie en budgetbeheer.<br />
- hoofd‐ en bijzaken on<strong>de</strong>rschei<strong>de</strong>n, en op <strong>ba</strong>sis daarvan prioriteiten stellen. Een werkplann<strong>in</strong>g opstellen en<br />
<strong>de</strong>ze ook effectief volgen. efficiënt blijven functioneren on<strong>de</strong>r zware werkdruk.<br />
- Inzicht hebben <strong>in</strong> en kunnen opstellen van ICT‐structuren, ‐procedures en ‐standaar<strong>de</strong>n als <strong>ba</strong>sis voor een<br />
goe<strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g van het bedrijf met het oog op <strong>de</strong> realisatie van <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen van ITIL service support<br />
processen.<br />
- realisatie van <strong>in</strong>formatieontsluit<strong>in</strong>g via op maat gemaakte <strong>rapport</strong>en (SQL) en via krachtige<br />
on<strong>de</strong>rvrag<strong>in</strong>gstools zoals OLAP.<br />
- Heeft <strong>in</strong>zicht <strong>in</strong> het proces van change management en <strong>in</strong> value cha<strong>in</strong>.<br />
De <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor die als kwaliteitsbewaker optreedt:<br />
- bij <strong>de</strong> uitoefen<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> beroepsrollen <strong>in</strong>staan voor <strong>de</strong> kwaliteit van zijn eigen werkuitvoer<strong>in</strong>g.<br />
- bij <strong>de</strong> uitoefen<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> beroepsrollen een bijdrage leveren tot het verbeteren van <strong>de</strong> kwaliteit<br />
van zijn beroepsomgev<strong>in</strong>g.<br />
Daartoe kan <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor die als kwaliteitsbewaker optreedt:<br />
- zich ontwikkelen en bekwamen en alert blijven voor nieuwe ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het vakgebied.<br />
- aan kwaliteitszorg doen o.a. via het meten van resultaten<br />
- een kwaliteitsvolle re<strong>de</strong>ner<strong>in</strong>g opbouwen , waarbij hij reken<strong>in</strong>g houdt met beroepsspecifieke <strong>in</strong>zichten,<br />
ervar<strong>in</strong>gen, bev<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen en gewoonten.<br />
- Accuraat werken , met aandacht voor alle relevante <strong>de</strong>tails.<br />
- een probleemsituatie van een e<strong>in</strong>dgebruiker begrijpen en via een systematische aanpak komen tot een al<br />
dan niet tij<strong>de</strong>lijke oploss<strong>in</strong>g.<br />
- analytisch en gestructureerd <strong>de</strong> oorzaken van problemen opsporen en <strong>de</strong>f<strong>in</strong>itieve oploss<strong>in</strong>gen voorstellen.<br />
- Lateraal <strong>de</strong>nken<br />
- discreet en ethisch met <strong>in</strong>formatie omgaan.<br />
- <strong>in</strong> een (project)team <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> rollen die voorkomen <strong>in</strong> zulk samenwerk<strong>in</strong>gsver<strong>ba</strong>nd hanteren.<br />
- ethische, <strong>de</strong>ontologische en maatschappelijke vragen on<strong>de</strong>rkennen <strong>in</strong> zijn beroepscontext en hierbij een<br />
bere<strong>de</strong>neerd standpunt <strong>in</strong>nemen.<br />
- creatief en daadkrachtig <strong>de</strong> beroepsspecifieke problemen bena<strong>de</strong>ren<br />
De <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor die als creator optreedt (specifiek voor het afstu<strong>de</strong>ertraject Interactive Multimedia<br />
Design):<br />
- Zal <strong>in</strong>teresse hebben <strong>in</strong> maatschappelijke en culturele ontwikkel<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong>ze aan zijn eigen opdracht en<br />
werk spiegelen.<br />
- Is steeds op zoek naar werk van an<strong>de</strong>re ontwerpers en aanverwante discipl<strong>in</strong>es <strong>in</strong> een <strong>in</strong>ternationale context.<br />
- kan een concept voor een digitaal medium be<strong>de</strong>nken en verwezenlijken vanuit een eigen i<strong>de</strong>e en visie, maar<br />
steeds <strong>in</strong> samenspraak met an<strong>de</strong>re betrokken partijen.<br />
d o m e i n s p e c i f i e k e r e f e r e n t i e k a d e r | 21
- kan <strong>in</strong>houd doelgroepgericht structureren, presenteren en visualiseren, zodanig dat waar<strong>de</strong>volle en<br />
betekenisvolle <strong>in</strong>formatie ontstaat.<br />
- <strong>in</strong>teractieve scenario‟s vertalen naar een functionele en ergonomische user <strong>in</strong>terface.<br />
Daartoe kan <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor die als creator optreedt:<br />
- zijn grafische output plaatsen <strong>in</strong> een breed cultureel ka<strong>de</strong>r.<br />
- <strong>de</strong> pr<strong>in</strong>cipes van grafische vormgev<strong>in</strong>g toepassen.<br />
- <strong>de</strong> vormtaal van bewegend beeld toepassen.<br />
- zijn i<strong>de</strong>eën en ontwerpen verwoor<strong>de</strong>n, verantwoor<strong>de</strong>n, visualiseren en presenteren.<br />
- een visuele structuur vanuit het medium be<strong>de</strong>nken en realiseren, <strong>in</strong> samenspraak met an<strong>de</strong>re betrokken<br />
partijen en richt <strong>de</strong> visuele structuur op een welomlijn<strong>de</strong> doelgroep.<br />
- functionaliteit naar een ergonomisch verantwoor<strong>de</strong> vormgev<strong>in</strong>g vertalen.<br />
- technische formaten van audiovisuele materialen correct toepassen.<br />
3.3 besluit<br />
Informaticasystemen en <strong>in</strong>formaticamanagement is een unieke opleid<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Vlaamse hogescholen. De<br />
commissie heeft zich bij het opstellen van haar referentieka<strong>de</strong>r ge<strong>ba</strong>seerd op het referentieka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g. Zij kan zich groten<strong>de</strong>els v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>in</strong> dit referentieka<strong>de</strong>r maar wenst <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> trends on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
aandacht te brengen.<br />
De <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Informaticasystemen en Informaticamanagent legt zich vooral toe op een<br />
on<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> rol van bedrijfsmanagers en projectmanagers. In een steeds meer specialiseren<strong>de</strong> ICT markt en<br />
ICT werkomgev<strong>in</strong>g is ook <strong>de</strong>ze rol van zeer groot belang maar bovendien kan <strong>de</strong> <strong>in</strong>formaticus evenzeer <strong>in</strong>gezet<br />
wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> bedrijfson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> diensten.<br />
Er is een dui<strong>de</strong>lijke trend naar het <strong>in</strong>zetten van <strong>de</strong>ze specialisten <strong>in</strong> alle types van ICT projecten als Project<br />
Management Office (PMO) of <strong>in</strong> teams <strong>de</strong> zich vooral richten op data analyse en conversie.<br />
De comb<strong>in</strong>atie van sterke communicatie- en taalvaardighe<strong>de</strong>n alsook on<strong>de</strong>rlegd zijn <strong>in</strong> het gebruik van<br />
<strong>in</strong>formaticasystemen maakt <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>g uniek. Niettegenstaan<strong>de</strong> het unieke karakter van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zal <strong>de</strong><br />
commissie ook aandacht beste<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> verworven competenties en <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n die <strong>de</strong>ze competenties<br />
bie<strong>de</strong>n aan een beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> <strong>in</strong>formaticus <strong>in</strong> het ICT werkveld.<br />
22 | d o m e i n s p e c i f i e k r e f e r e n t i e k a d e r
Hoofdstuk 4 De opleid<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> vergelijkend perspectief<br />
Woord vooraf<br />
In dit hoofdstuk geeft <strong>de</strong> visitatiecommissie <strong>in</strong> vergelijkend perspectief een overzicht van haar bev<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen over<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen tot <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica en <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
Informaticamanagement en multimedia <strong>in</strong> Vlaan<strong>de</strong>ren. De commissie besteedt bij <strong>de</strong> vergelijk<strong>in</strong>g vooral aandacht<br />
aan elementen die haar het meest <strong>in</strong> het oog gesprongen zijn of die zij belangrijk acht, en aan vaststell<strong>in</strong>gen die<br />
zij <strong>in</strong> meer<strong>de</strong>re <strong>rapport</strong>en terug v<strong>in</strong>dt, naast een aantal observaties die zij tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> visitatiebezoeken heeft<br />
gedaan. Het is niet <strong>de</strong> bedoel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> commissie om <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong>en <strong>in</strong> <strong>de</strong>tail te herhalen.<br />
Waar relevant, zal <strong>de</strong> commissie voorbeel<strong>de</strong>n van goe<strong>de</strong> praktijk aanhalen.<br />
Als reactie op <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong>en van <strong>de</strong> commissie lieten <strong>de</strong> hogescholen weten welke acties se<strong>de</strong>rt het<br />
visitatiebezoek reeds gerealiseerd wer<strong>de</strong>n voor een aantal facetten. De commissie heeft <strong>de</strong>ze gerealiseer<strong>de</strong><br />
bijstur<strong>in</strong>gen positief onthaald en heeft ze achteraan <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong>en vermeld.<br />
In dit hoofdstuk wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> elf opleid<strong>in</strong>gen tot <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica en <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Informaticamanagement en multimedia <strong>in</strong> vergelijkend perspectief<br />
beschreven. Dit gebeurt formeel aan <strong>de</strong> hand van <strong>de</strong> tabellen die per facet <strong>de</strong> scores weergeven van <strong>de</strong> twaalf<br />
opleid<strong>in</strong>gen. Daarnaast treft men, eveneens per on<strong>de</strong>rwerp en per facet, een vergelijken<strong>de</strong> beschrijv<strong>in</strong>g aan.<br />
Een aantal <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen bie<strong>de</strong>n b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g tot <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica één of<br />
meer<strong>de</strong>re afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen aan. Volgen<strong>de</strong> afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen kunnen wor<strong>de</strong>n gevolgd:<br />
- applicatieontwikkel<strong>in</strong>g,<br />
- systeem- en netwerkbeheer,<br />
- software management,<br />
- mobile <strong>de</strong>vices.<br />
Tevens bie<strong>de</strong>n een aantal <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g tot <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica aan <strong>in</strong><br />
afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
De opleid<strong>in</strong>g tot <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> het Informaticamanagement en multimedia biedt geen<br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen aan en wordt ook niet <strong>in</strong> afstandson<strong>de</strong>rwijs aangebo<strong>de</strong>n.<br />
On<strong>de</strong>rwerp 1<br />
Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Facet 1.1<br />
Niveau en oriëntatie<br />
Bijna alle opleid<strong>in</strong>gen hebben op associatieniveau gezamenlijke competentie<strong>prof</strong>ielen opgesteld, met een<br />
opsplits<strong>in</strong>g tussen algemene, algemeen beroepsgerichte en beroepsspecifieke competenties.<br />
Een van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen heeft een competentiematrix opgesteld met voor elke competentie of <strong>de</strong>elcompetentie<br />
een reeks gedrags<strong>in</strong>dicatoren op vier niveaus van toenemen<strong>de</strong> beheers<strong>in</strong>g. De competenties zijn ook geclusterd<br />
<strong>in</strong> een aantal rollen.<br />
Bijna alle opleid<strong>in</strong>gen beschikken over een lijst van (<strong>de</strong>el)competenties, afgestemd op <strong>de</strong> aangebo<strong>de</strong>n<br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g(en).<br />
d e o p l e i d i n g i n v e r g e l i j k e n d p e r s e c t i e f | 23
Over het algemeen zijn <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> lijn met <strong>de</strong> vooropgestel<strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen, en zijn <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen op<br />
hun beurt <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> beroepsgerichte competenties en het dome<strong>in</strong> specifiek referentieka<strong>de</strong>r<br />
opgesteld door <strong>de</strong> visitatiecommissie. Het competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs is <strong>in</strong> <strong>de</strong> meeste opleid<strong>in</strong>gen <strong>prof</strong>essionele<br />
<strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Informaticamanagement en<br />
multimedia voldoen<strong>de</strong> aanwezig. Er is aandacht niet alleen voor kennis en vaardighe<strong>de</strong>n maar ook voor attitu<strong>de</strong>s.<br />
Het is uitermate belangrijk om <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsdoelen kritisch te blijven evalueren en bijsturen en sommige<br />
opleid<strong>in</strong>gen slagen hier beter <strong>in</strong> dan an<strong>de</strong>re.<br />
In enkele opleid<strong>in</strong>gen staat het competentiegericht leren nog <strong>in</strong> zijn k<strong>in</strong><strong>de</strong>rschoenen en <strong>de</strong> commissie adviseert<br />
die opleid<strong>in</strong>gen om hier dr<strong>in</strong>gend werk van te maken.<br />
De commissie adviseert eveneens alle opleid<strong>in</strong>gen om bij het opstellen en herwerken van competenties <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>dicatoren voor niveau 6 opgenomen <strong>in</strong> het European Qualification Framework en <strong>in</strong> <strong>de</strong> Dubl<strong>in</strong> <strong>de</strong>scriptor voor <strong>de</strong><br />
<strong>ba</strong>chelor (blijvend) <strong>in</strong> acht te nemen.<br />
Bepaal<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen hebben voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs kunnen rekenen op<br />
on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> associaties en/of <strong>de</strong>partement. Meestal zijn <strong>de</strong> missie en lange termijn visie vertaald <strong>in</strong> een<br />
beleidsplan. De aspecten uit dit beleidsplan die geldig zijn voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n op hun beurt overgenomen <strong>in</strong><br />
het kwaliteitsplan.<br />
PWO en maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g is niet overal even uitdrukkelijk aanwezig.<br />
Facet 1.2<br />
Dome<strong>in</strong>specifieke eisen<br />
De opleid<strong>in</strong>gen hebben tot op een zeker niveau reken<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n van het werkveld en <strong>de</strong><br />
doelstell<strong>in</strong>gen zijn gealligneerd met <strong>de</strong> Agoria beroeps<strong>prof</strong>ielen. De meeste opleid<strong>in</strong>gen tre<strong>de</strong>n bijvoorbeeld via<br />
een resonatiecommissie of een werkveldcommissie <strong>in</strong> overleg met het werkveld. Ook contacten via <strong>de</strong> stages<br />
wor<strong>de</strong>n aangegrepen om <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen door te praten en af te stemmen op het werkveld. De commissie merkt<br />
op dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen vooral ICT leveranciers als werkveld kennen. Dit werkveld kan ver<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n uitgebreid<br />
met e<strong>in</strong>dklanten en dienstverleners. Een aantal opleid<strong>in</strong>gen benchmarkten haar doelstell<strong>in</strong>gen tevens met<br />
buitenlandse vakgenoten of buitenlandse hogeron<strong>de</strong>rwijs<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen. An<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen hebben slechts een<br />
beperkte <strong>in</strong>ternationale vergelijk<strong>in</strong>g gemaakt van hun dome<strong>in</strong>specifieke eisen, wat <strong>de</strong> commissie betreurt.<br />
De meeste opleid<strong>in</strong>gen bie<strong>de</strong>n afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen of keuzevakken aan die een stu<strong>de</strong>nt <strong>in</strong> staat stellen zich<br />
optimaal te bekwamen <strong>in</strong> een of an<strong>de</strong>re specialiteit. Glo<strong>ba</strong>al genomen zijn programmeertalen, netwerktechnologie<br />
en data <strong>ba</strong>se management of data analyse voldoen<strong>de</strong> aanwezig. Bus<strong>in</strong>ess processen, methodologie en test<strong>in</strong>g<br />
doen hun <strong>in</strong>tre<strong>de</strong> maar kunnen nog meer wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>geburgerd. Vreem<strong>de</strong> talen zijn <strong>in</strong> sommige opleid<strong>in</strong>gen uit het<br />
programma verdwenen maar wor<strong>de</strong>n opnieuw <strong>in</strong>gevoerd. Een beg<strong>in</strong>nend Professionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
Toegepaste <strong>in</strong>formatica en <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Informaticamanagement en multimedia ontbreekt het<br />
vooral aan communicatievaardighe<strong>de</strong>n en klantgericht han<strong>de</strong>len.<br />
Alle opleid<strong>in</strong>gen communiceren <strong>de</strong> vooropgestel<strong>de</strong> competenties via on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re ECTS-fiches aan<br />
(toekomstige) stu<strong>de</strong>nten, collega-docenten, stageplaatsen en het werkveld. Per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> te<br />
behalen competenties opgenomen <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze fiches. De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen blijven<strong>de</strong> aandacht te<br />
hebben voor het breed bekend maken van <strong>de</strong> competenties bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Vaak kennen stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong><br />
competenties m<strong>in</strong>imaal ook al zijn <strong>de</strong>ze opgenomen <strong>in</strong> ECTS-fiches. Een extra aandachtspunt is het up-to-date<br />
hou<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> ECTS-fiches.<br />
24 | d e o p l e i d i n g i n v e r g e l i j k e n d p e r s p e c t i e f
On<strong>de</strong>rwerp 2<br />
Programma<br />
Facet 2.1<br />
Relatie doelstell<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd<br />
Bij <strong>de</strong> meeste opleid<strong>in</strong>gen zijn <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen en leerdoelen <strong>de</strong>gelijk vertaald <strong>in</strong> het programma.<br />
Competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs is aanwezig. De meeste opleid<strong>in</strong>gen beschikken over een goed uitgewerkte<br />
competentiematrix waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> relatie tussen <strong>de</strong> competenties/doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wordt<br />
verdui<strong>de</strong>lijkt. De commissie waar<strong>de</strong>ert het resultaat van <strong>de</strong>ze arbeids<strong>in</strong>tensieve oefen<strong>in</strong>g.<br />
Er zijn enkele uitschieters waar het competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs tot en met <strong>de</strong> stage toegepast wordt en waarbij<br />
ook het stagebedrijf actief wordt betrokken tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt. Een aantal opleid<strong>in</strong>gen moeten<br />
hier meer werk van maken alsook van <strong>de</strong> communicatie van <strong>de</strong>ze aanpak naar <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. In <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>gen<br />
kan nog meer aandacht gegeven wor<strong>de</strong>n aan competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs.<br />
Op gebied van aandacht voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale dimensie zijn er grote verschillen te merken. Een kle<strong>in</strong>e groep van<br />
opleid<strong>in</strong>gen slaagt er <strong>in</strong> om zowel stu<strong>de</strong>nten als docenten voldoen<strong>de</strong> te motiveren om <strong>de</strong>el te nemen aan<br />
uitwissel<strong>in</strong>gsprojecten. Motivatie van stu<strong>de</strong>nten om geduren<strong>de</strong> weken weg van huis te zijn blijkt moeilijk en via<br />
„Intensive Programs‟ of „<strong>in</strong>ternationalisation @ home‟ trachten <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen hieraan tegemoet te komen. In<br />
enkele gevallen is <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> gebreke omdat ze het <strong>in</strong>ternationaal aspect niet of nauwelijks opneemt <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
doelstell<strong>in</strong>gen.<br />
Het feit dat er maar 10 % van <strong>de</strong> niet-taalgebon<strong>de</strong>n opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len <strong>in</strong> een an<strong>de</strong>re taal dan het Ne<strong>de</strong>rlands<br />
mag wor<strong>de</strong>n gegeven, is een belemmeren<strong>de</strong> factor voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom van niet Ne<strong>de</strong>rlandstalige stu<strong>de</strong>nten of<br />
Erasmus uitwissel<strong>in</strong>gen.<br />
In alle opleid<strong>in</strong>gen zijn vakoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> elementen <strong>in</strong> het programma aanwezig. Het voorbeeld bij uitstek is <strong>de</strong><br />
stage en het e<strong>in</strong>dwerk. Maar ook projecten geven <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> kans vakoverschrij<strong>de</strong>nd te werken.<br />
Alle opleid<strong>in</strong>gen proberen stu<strong>de</strong>nten op een of an<strong>de</strong>re manier kansen te geven tot specialisatie <strong>in</strong> één of<br />
meer<strong>de</strong>re dome<strong>in</strong>en van ICT. Zoals reeds eer<strong>de</strong>r weergegeven bie<strong>de</strong>n een aantal opleid<strong>in</strong>gen afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen<br />
aan. Opleid<strong>in</strong>gen die geen afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen aanbie<strong>de</strong>n geven stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> mogelijkheid tot specialisatie via<br />
keuzevakken. Eén opleid<strong>in</strong>g biedt noch afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen, noch keuzevakken aan. Stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>g<br />
kunnen zich enkel b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> stage specialiseren <strong>in</strong> een bepaald dome<strong>in</strong> van ICT.<br />
Facet 2.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma<br />
De commissie heeft glo<strong>ba</strong>al kunnen vaststellen dat, met uitzon<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van één opleid<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele<br />
gerichtheid voldoet aan <strong>de</strong> <strong>ba</strong>siskwaliteit. Desondanks is <strong>de</strong> commissie van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> meeste opleid<strong>in</strong>gen<br />
hun programma nog meer <strong>prof</strong>essioneel gericht kunnen maken.<br />
Er wordt veel aandacht besteed aan een goe<strong>de</strong> verhoud<strong>in</strong>g tussen theorielessen en praktijk. In het algemeen zijn<br />
er voldoen<strong>de</strong> practica aanwezig en is er een trend om meer vakoverschrij<strong>de</strong>nd te gaan werken door mid<strong>de</strong>l van<br />
„projecten‟. Om toch <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> leerresultaten voor ie<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen te<br />
bereiken is een zeer goe<strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>es vereist. De commissie is van men<strong>in</strong>g dat<br />
dit <strong>de</strong> juiste aanpak is en dat <strong>de</strong>ze aanpak juist die extra dimensie geeft die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt nodig heeft als beg<strong>in</strong>nend<br />
beroepsbeoefenaar.<br />
De commissie merkt op dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen nog veel creatiever kunnen zijn op gebied van „projectwerk<strong>in</strong>g‟. De<br />
commissie is van men<strong>in</strong>g dat bijvoorbeeld vreem<strong>de</strong> talen, sociale vaardighe<strong>de</strong>n en klantgerichtheid via<br />
projectwerk kunnen wor<strong>de</strong>n opgenomen zon<strong>de</strong>r dat hieraan meer extra lesuren dienen te wor<strong>de</strong>n gekoppeld.<br />
d e o p l e i d i n g i n v e r g e l i j k e n d p e r s e c t i e f | 25
Samenwerk<strong>in</strong>g met het werkveld kan ook on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>ze vorm gestimuleerd wor<strong>de</strong>n. De commissie heeft een<br />
voorbeeld gezien van een goe<strong>de</strong> praktijk waarbij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g alles <strong>in</strong> het werk heeft gesteld om <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong><br />
te schakelen tij<strong>de</strong>ns het testen van een nieuwe applicatie bij een bedrijf.<br />
De stage is, glo<strong>ba</strong>al gezien, eer<strong>de</strong>r traditioneel van aanpak. De stu<strong>de</strong>nt moet veelal een on<strong>de</strong>rwerp kiezen uit een<br />
lijst van aangebo<strong>de</strong>n stageplaatsen. In enkele opleid<strong>in</strong>gen is <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt zelf verantwoor<strong>de</strong>lijk voor het zoeken van<br />
een stageplaats en stageon<strong>de</strong>rwerp. De bedoel<strong>in</strong>g is dat hij/zij zich ver<strong>de</strong>r bekwaamt en <strong>de</strong> reeds verworven<br />
kennis <strong>in</strong> praktijk omzet. De commissie betreurt dat het stageon<strong>de</strong>rwerp veelal beperkt is tot het programmeren of<br />
<strong>de</strong> netwerktechnologie. Slechts een kle<strong>in</strong> aantal stu<strong>de</strong>nten staan open voor stage <strong>in</strong> het buitenland.<br />
Een aantal opleid<strong>in</strong>gen hebben naast <strong>de</strong> stage ook een e<strong>in</strong>dwerk of <strong>ba</strong>chelorproef opgenomen <strong>in</strong> het curriculum.<br />
De meeste opleid<strong>in</strong>gen die kiezen voor een e<strong>in</strong>dwerk, l<strong>in</strong>ken dit aan <strong>de</strong> stage. In één opleid<strong>in</strong>g valt <strong>de</strong> stage <strong>in</strong> het<br />
beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar en is <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef <strong>de</strong> eigenlijke afsluit<strong>in</strong>g. Positief is dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten als<br />
on<strong>de</strong>rwerp voor <strong>de</strong>ze <strong>ba</strong>chelorproef een on<strong>de</strong>rwerp moeten kiezen dat <strong>in</strong>noverend en uitdagend is. De bedoel<strong>in</strong>g<br />
is dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt buiten zijn/haar comfort zone treedt en zelfstandig <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef uitwerkt.<br />
De job van een beg<strong>in</strong>nend Professionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica en <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong><br />
Informaticamanagement en multimedia evolueert zeer snel en is zeer on<strong>de</strong>rhevig aan markttrends. De meeste<br />
opleid<strong>in</strong>gen spelen hier positief op <strong>in</strong> en zeker op gebied van programmeertalen zijn <strong>de</strong> cursussen afgestemd op<br />
<strong>de</strong> no<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> markt. Bus<strong>in</strong>ess processen, methodologie en klantgericht <strong>de</strong>nken en werken dienen nog ver<strong>de</strong>r<br />
te wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>geburgerd.<br />
Bijna alle opleid<strong>in</strong>gen zijn actief op het vlak van Projectmatig Wetenschappelijk On<strong>de</strong>rzoek. Een opleid<strong>in</strong>g heeft<br />
<strong>de</strong> erkenn<strong>in</strong>g van een bijzon<strong>de</strong>r kwaliteitskenmerk aangevraagd voor <strong>de</strong> manier waarop zij PWO toepast en <strong>de</strong><br />
resultaten terugkoppelt naar stu<strong>de</strong>nten. Alle opleid<strong>in</strong>gen hebben PWO opgenomen <strong>in</strong> het curriculum doch er zijn<br />
tal van variaties. In <strong>de</strong> meeste opleid<strong>in</strong>gen zijn <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten slechts beperkt betrokken bij PWO. Dit varieert van<br />
het aanleren van een analyse of on<strong>de</strong>rzoeksmetho<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten tot het betrekken van stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong><br />
projecten on<strong>de</strong>r toezicht van een on<strong>de</strong>rzoekscel.<br />
De commissie heeft zeer mooie voorbeel<strong>de</strong>n van maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g gezien. Uitschieters waren <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gen die zich <strong>in</strong>zetten voor m<strong>in</strong><strong>de</strong>r begaaf<strong>de</strong>n en hiervoor specifieke websites en/of communicatie tools op<br />
<strong>ba</strong>sis van dui<strong>de</strong>lijke en begrijp<strong>ba</strong>re icoontjes ontwikkel<strong>de</strong>n. De stu<strong>de</strong>nten waren terecht fier en genoten zicht<strong>ba</strong>ar<br />
toen ze <strong>de</strong> resultaten aan <strong>de</strong> commissie kwamen tonen.<br />
Facet 2.3<br />
Samenhang<br />
De opleid<strong>in</strong>gen kiezen voor een gelei<strong>de</strong>lijke opbouw van kennis en competenties geduren<strong>de</strong> het driejarig<br />
programma. De coherentie is <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gcoörd<strong>in</strong>atoren of vakgroepverantwoor<strong>de</strong>lijken<br />
<strong>in</strong> samenspraak met het on<strong>de</strong>rwijzend personeel.<br />
Sommige opleid<strong>in</strong>gen kiezen er voor om vanaf het twee<strong>de</strong> of <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar een afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g <strong>in</strong> te richten terwijl<br />
an<strong>de</strong>re zich beperken tot keuzericht<strong>in</strong>gen of keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. Een opleid<strong>in</strong>g houdt het op een heel<br />
traditioneel programma dat zich voornamelijk toespitst op programmeertalen. De commissie suggereert alle<br />
opleid<strong>in</strong>gen om afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen of keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len te voorzien.<br />
Opleid<strong>in</strong>gen die afstandson<strong>de</strong>rwijs organiseren stemmen dit programma geheel af op het programma van<br />
dagon<strong>de</strong>rwijs.<br />
De opleid<strong>in</strong>gen beste<strong>de</strong>n ook aandacht aan <strong>de</strong> samenhang van het gevolg<strong>de</strong> curriculum voor <strong>de</strong> grote en<br />
groeien<strong>de</strong> groep stu<strong>de</strong>nten met een <strong>in</strong>dividueel of <strong>de</strong>eltijds traject. De commissie vraagt algemeen blijven<strong>de</strong><br />
26 | d e o p l e i d i n g i n v e r g e l i j k e n d p e r s p e c t i e f
aandacht voor het organiseren en operationaliseren van <strong>in</strong>dividuele studietrajecten. Er dient voorzichtig<br />
omgesprongen te wor<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheid van <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>dividuele programma‟s.<br />
Facet 2.4<br />
Studieomvang<br />
Alle opleid<strong>in</strong>gen bestaan uit drie studietrajecten van elk 60 studiepunten. In totaal wordt een<br />
opleid<strong>in</strong>gsprogramma georganiseerd van 180 studiepunten en voldoen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen hiermee aan <strong>de</strong> formele<br />
eisen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> m<strong>in</strong>imale studieomvang van een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor. Wanneer men werkt met<br />
semesters, omvat elk semester ongeveer 30 studiepunten. De opleid<strong>in</strong>gen hebben ook oploss<strong>in</strong>gen uitgewerkt<br />
voor <strong>de</strong> behoefte aan flexibiliteit en <strong>in</strong>dividuele trajecten.<br />
Facet 2.5<br />
Studielast<br />
De commissie merkte op dat geen van <strong>de</strong> twaalf opleid<strong>in</strong>gen een sluitend systeem gebruikt voor<br />
studietijdmet<strong>in</strong>gen. De meeste opleid<strong>in</strong>gen on<strong>de</strong>rzoeken het aansluiten van <strong>de</strong> begrote aan <strong>de</strong> reële studietijd via<br />
studietijdmet<strong>in</strong>gen aan <strong>de</strong> hand van tijdschrijven of schatten achteraf. Een beperkt aantal opleid<strong>in</strong>gen voegen hier<br />
focusgesprekken met stu<strong>de</strong>nten aan toe. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze focusgesprekken wordt dieper <strong>in</strong>gegaan op <strong>de</strong> bekomen<br />
resultaten van <strong>de</strong> met<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> mogelijke betekenis hiervan.<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen om een <strong>de</strong>gelijk meetsysteem voor studietijdmet<strong>in</strong>gen uit te werken. Een<br />
groot <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen gaf aan dat vooral <strong>in</strong> het eerste en het twee<strong>de</strong> traject <strong>de</strong> begrote studietijd m<strong>in</strong>imaal<br />
aansluit bij <strong>de</strong> reële studietijd waardoor niet altijd gegaran<strong>de</strong>erd wordt dat <strong>de</strong> norm van 1500 studie-uren wordt<br />
bereikt.<br />
Algemeen heeft <strong>de</strong> commissie tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> gesprekken met stu<strong>de</strong>nten kunnen vaststellen dat er geen problemen<br />
zijn <strong>in</strong>zake studielast. Stu<strong>de</strong>nten en afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n meld<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>arheid mits <strong>de</strong> nodig <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen<br />
haal<strong>ba</strong>ar is.<br />
Facet 2.6<br />
Afstemm<strong>in</strong>g vormgev<strong>in</strong>g - <strong>in</strong>houd<br />
De opleid<strong>in</strong>gen maken gebruik van actuele en activeren<strong>de</strong> werkvormen zoals <strong>de</strong> digitale leerplatformen (die nog<br />
niet altijd optimaal wor<strong>de</strong>n gebruikt), het vakoverschrij<strong>de</strong>nd en projectmatig werken, het creatief werken met<br />
multimedia, het werken aan een (e-)competentieportfolio, ... Toch heeft <strong>de</strong> commissie met enige verwon<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g<br />
vastgesteld dat het overgrote <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen zeer traditioneel on<strong>de</strong>rwijs aanbiedt. Voor een snel<br />
evolueren<strong>de</strong> sector als <strong>in</strong>formatica waar <strong>in</strong>novatie en creativiteit hoog <strong>in</strong> het vaan<strong>de</strong>l wor<strong>de</strong>n gedragen, verwacht<br />
<strong>de</strong> commissie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen een zelf<strong>de</strong> creativiteit en <strong>in</strong>novatie bij <strong>de</strong> keuze en ontwikkel<strong>in</strong>g van<br />
on<strong>de</strong>rwijsleermid<strong>de</strong>len en werkvormen.<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen om meer <strong>in</strong>noveren<strong>de</strong> leermid<strong>de</strong>len en werkvormen zoals teamwork en<br />
werken <strong>in</strong> multidiscipl<strong>in</strong>aire teams nog meer te hanteren.<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen om bij <strong>de</strong> keuze van leermid<strong>de</strong>len en werkvormen uit te gaan van <strong>de</strong><br />
vooropgestel<strong>de</strong> competenties. Vele opleid<strong>in</strong>gen hanteren competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs als didactisch concept. In<br />
het competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs is er een dui<strong>de</strong>lijke l<strong>in</strong>k tussen <strong>de</strong> nagestreef<strong>de</strong> competenties en <strong>de</strong><br />
werkvormen en leermid<strong>de</strong>len die wor<strong>de</strong>n gehanteerd om <strong>de</strong>ze competenties te verwerven. De keuze van <strong>de</strong><br />
werkvormen en leermid<strong>de</strong>len bepaalt <strong>in</strong> grote mate <strong>in</strong> hoeverre competentiegericht kan wor<strong>de</strong>n gewerkt. Glo<strong>ba</strong>al<br />
spoort <strong>de</strong> commissie <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen aan tot meer creativiteit <strong>in</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsvormen.<br />
d e o p l e i d i n g i n v e r g e l i j k e n d p e r s e c t i e f | 27
Alle gevisiteer<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen maken gebruik van een stage en/of een e<strong>in</strong>dwerk om <strong>de</strong> beroepsspecifieke<br />
competenties ver<strong>de</strong>r te tra<strong>in</strong>en.<br />
Glo<strong>ba</strong>al heeft <strong>de</strong> commissie vastgesteld dat <strong>de</strong> cursusteksten zowel qua <strong>in</strong>houd als qua vormgev<strong>in</strong>g <strong>in</strong> or<strong>de</strong> zijn.<br />
Een aantal opleid<strong>in</strong>gen betrekken het werkveld <strong>in</strong> <strong>de</strong> borg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> kwaliteit (<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke correctheid, actualiteit<br />
en stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>arheid) van <strong>de</strong> cursusteksten. De commissie apprecieert <strong>de</strong>ze manier van werken.<br />
Alle opleid<strong>in</strong>gen maken gebruik van een elektronisch leerplatform, maar het gebruik hiervan verschilt merkelijk<br />
van hogeschool tot hogeschool.<br />
Een aantal <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen bie<strong>de</strong>n <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica ook aan <strong>in</strong> afstandson<strong>de</strong>rwijs. De<br />
<strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen die qua leermid<strong>de</strong>len en werkvormen door sommige <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen zijn geleverd voor het<br />
afstandson<strong>de</strong>rwijs zijn positief en kunnen volgens <strong>de</strong> commissie ook hun <strong>in</strong>tre<strong>de</strong> v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>in</strong> het dagon<strong>de</strong>rwijs. Voor<br />
an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen adviseer<strong>de</strong> <strong>de</strong> commissie dan weer om het didactisch concept van het afstandson<strong>de</strong>rwijs<br />
grondig te evalueren en aan te passen aan <strong>de</strong> specifieke eisen en no<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>ze doelgroep.<br />
Facet 2.7<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g<br />
De opleid<strong>in</strong>gen streven naar een systeem van competentiegericht evalueren maar staan, met uitzon<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van<br />
enkele, nog niet ver op dit gebied. Een opleid<strong>in</strong>g heeft reeds een volledig competentie gericht toetsbeleid met e-<br />
portfolio dat <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> kan gebruiken tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> sollicitatie.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n verschillen<strong>de</strong> evaluatievormen gebruikt. Naast <strong>de</strong> traditionele examens hebben<br />
ook beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gsvormen als permanente evaluatie, zelfevaluatie en peer assessments reeds hun <strong>in</strong>tre<strong>de</strong> gedaan.<br />
Voor <strong>de</strong>ze laatste v<strong>in</strong>dt <strong>de</strong> commissie het wenselijk dat <strong>de</strong>ze nog meer wor<strong>de</strong>n gehanteerd. De meeste<br />
opleid<strong>in</strong>gen ontbreekt het echter aan een glo<strong>ba</strong>al toetsbeleid dat geënt is op het competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs. In<br />
meer<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen heeft <strong>de</strong> commissie vastgesteld dat <strong>de</strong> manier van toetsen vaak docentafhankelijk is. De<br />
commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen <strong>de</strong> objectiviteit van examens beter te bewaken, bijvoorbeeld door toetsen en<br />
examens door meer<strong>de</strong>re docenten te laten beoor<strong>de</strong>len of door het opstellen van examenmatrixen.<br />
Toetsbeleid voor stages (competentiegericht toetsen) is een aandachtpunt <strong>in</strong> zo goed als alle opleid<strong>in</strong>gen.<br />
Behalve voor stages kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten niet goed <strong>de</strong> l<strong>in</strong>k maken tussen verworven kennis en te behalen<br />
competenties. Nochtans zijn er voor <strong>de</strong> meeste opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len studiefiches of ECTS fiches voorhan<strong>de</strong>n die<br />
<strong>de</strong> te behalen kennis en het competentie niveau weergeven. De stagebegelei<strong>de</strong>rs wor<strong>de</strong>n meestal geconsulteerd<br />
over <strong>de</strong> prestaties van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt, <strong>in</strong> enkele opleid<strong>in</strong>gen kan <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>r ook scores toekennen.<br />
Meer<strong>de</strong>re <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen/opleid<strong>in</strong>gen bevragen stu<strong>de</strong>nten over toets<strong>in</strong>g en beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g <strong>in</strong> stu<strong>de</strong>nttevre<strong>de</strong>nheidsenquêtes.<br />
Glo<strong>ba</strong>al genomen adviseert <strong>de</strong> commissie <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen om <strong>de</strong> borg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> toets<strong>in</strong>g ver<strong>de</strong>r op te<br />
drijven.<br />
Facet 2.8<br />
Masterproef<br />
Dit facet is niet van toepass<strong>in</strong>g op een <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g.<br />
28 | d e o p l e i d i n g i n v e r g e l i j k e n d p e r s p e c t i e f
Facet 2.9<br />
Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n<br />
De opleid<strong>in</strong>g <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica en <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Informaticamanagement<br />
en multimedia voldoen aan <strong>de</strong> <strong>de</strong>cretale bepal<strong>in</strong>gen qua <strong>in</strong>stroom. Daarnaast wordt voorzien <strong>in</strong><br />
toelat<strong>in</strong>gsprocedures voor personen die niet aan <strong>de</strong>ze voorwaar<strong>de</strong>n zou<strong>de</strong>n voldoen.<br />
Er is eveneens aandacht voor <strong>in</strong>stroom van stu<strong>de</strong>nten met een sportstatuut of stu<strong>de</strong>nten met functiebeperk<strong>in</strong>g.<br />
Op associatie- en hogeschoolniveau werd door allen een EVC-EVK-procedure uitgewerkt. Het is <strong>de</strong> commissie<br />
opgevallen dat stu<strong>de</strong>nten afstandson<strong>de</strong>rwijs, die meestal al geruime tijd actief zijn <strong>in</strong> <strong>de</strong> beroepswereld, hier<br />
we<strong>in</strong>ig of geen gebruik van maken omwille van <strong>de</strong> omslachtige procedure.<br />
Vaak is <strong>de</strong> moeilijkheidsgraad van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g sterk on<strong>de</strong>rschat door beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Hun<br />
verwacht<strong>in</strong>gspatroon is eer<strong>de</strong>r <strong>in</strong> <strong>de</strong> richt<strong>in</strong>g van „gam<strong>in</strong>g‟ en programmeren. De ICT Agoria beroeps<strong>prof</strong>ielen zijn<br />
niet of nauwelijks gekend bij stu<strong>de</strong>nten.<br />
Opleid<strong>in</strong>gen doen veel <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen om <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom en slaagkansen van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt te vergroten. Zij organiseren<br />
on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>formatiedagen, participeren aan SID-<strong>in</strong> beurzen en maken hun aanbod bekend <strong>in</strong> het secundair<br />
on<strong>de</strong>rwijs. Door <strong>de</strong> heterogene <strong>in</strong>stroom is het voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen een uitdagen<strong>de</strong> oefen<strong>in</strong>g om het programma<br />
van het eerste semester af te stemmen op het kennisniveau van die heterogene groep stu<strong>de</strong>nten. Glo<strong>ba</strong>al is er<br />
een zeer <strong>de</strong>gelijk <strong>in</strong>stroombeleid en trachten alle opleid<strong>in</strong>gen <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten op het juiste niveau te<br />
krijgen via <strong>in</strong>troductiecursussen voor leerl<strong>in</strong>gen van het laatste jaar secundair on<strong>de</strong>rwijs,<br />
voorbereid<strong>in</strong>gscursussen, extra lessen of monitoraat. Via een „<strong>in</strong>take gesprek‟ wordt <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele<br />
stu<strong>de</strong>ntgewezen op <strong>de</strong> moeilijkheidsgraad van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en mogelijke valkuilen. Voor an<strong>de</strong>rstaligen wor<strong>de</strong>n<br />
taaltesten <strong>in</strong>gericht met mogelijkheid tot vervolmak<strong>in</strong>g Ne<strong>de</strong>rlands via taalcursussen.<br />
De <strong>in</strong>stroom wordt tevens vergroot door het <strong>in</strong>richten van afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
De commissie heeft vastgesteld dat <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom overwegend ASO of TSO stu<strong>de</strong>nten zijn met een kle<strong>in</strong>e<br />
m<strong>in</strong><strong>de</strong>rheid BSO of an<strong>de</strong>re richt<strong>in</strong>gen. De slaagkansen van <strong>de</strong>ze laatste groepen zijn ook merkelijke kle<strong>in</strong>er dan<br />
voor TSO of ASO stu<strong>de</strong>nten.<br />
Het percentage vrouwelijke stu<strong>de</strong>nten is zeer kle<strong>in</strong> en haalt soms geen 8%. De commissie merkt op dat <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g en een ICT job we<strong>in</strong>ig aantrekkelijk overkomen voor vrouwelijke stu<strong>de</strong>nten en me<strong>de</strong>werkers. Dit blijft<br />
zowel voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen als voor het werkveld een aandachtspunt.<br />
On<strong>de</strong>rwerp 3<br />
Inzet van personeel<br />
Facet 3.1<br />
Kwaliteit personeel<br />
De commissie heeft over het algemeen zeer <strong>de</strong>gelijke en gemotiveer<strong>de</strong> docenten gezien die zeer betrokken zijn<br />
en zich <strong>in</strong>zetten voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. De commissie is dan ook van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen glo<strong>ba</strong>al beschikken<br />
over <strong>de</strong> nodige personeelskwaliteit om <strong>de</strong> <strong>ba</strong>siskwaliteit van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g te garan<strong>de</strong>ren.<br />
Het is gekend dat <strong>de</strong> f<strong>in</strong>anciële mid<strong>de</strong>len voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g erg ger<strong>in</strong>g zijn en dus moet er creatief mee omgegaan<br />
wor<strong>de</strong>n door on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re „gastdocenten‟ <strong>in</strong> te schakelen.<br />
We<strong>in</strong>ig of geen opleid<strong>in</strong>gen hebben een beleidsplan op gebied van competentie of kennisontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
docent. Didactische bijschol<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n vaak op het niveau van <strong>de</strong> hogeschool of <strong>de</strong> associatie aangebo<strong>de</strong>n.<br />
Meestal ligt het <strong>in</strong>itiatief tot vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> docent zelf en/of wordt er overlegd b<strong>in</strong>nen<br />
een vakgroep. Naschol<strong>in</strong>g focust zich vooral op het <strong>de</strong>elnemen aan congressen of didactische cursussen.<br />
d e o p l e i d i n g i n v e r g e l i j k e n d p e r s e c t i e f | 29
Docenten die programmeertalen geven nemen veelal <strong>de</strong>el aan het jaarlijks congressen hieromtrent. Ook met<br />
betrekk<strong>in</strong>g tot netwerktechnologie en data<strong>ba</strong>ses wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen on<strong>de</strong>rsteund door diverse leveranciers.<br />
Ook <strong>de</strong> kwaliteit van het adm<strong>in</strong>istratief en technisch personeel voldoet aan <strong>de</strong> eisen. Het zijn vooral <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
uit het afstandson<strong>de</strong>rwijs die <strong>de</strong> flexibiliteit en beschik<strong>ba</strong>arheid van het adm<strong>in</strong>istratief en technisch personeel<br />
weten te appreciëren.<br />
In enkele hogescholen zijn er zeer specifieke rollen <strong>in</strong>gevuld zoals „brugfunctie‟, „diversiteitcoörd<strong>in</strong>ator‟ of<br />
“coörd<strong>in</strong>ator afstandson<strong>de</strong>rwijs” om tegemoet te komen aan het <strong>in</strong>tegratie aspect. Bijna alle opleid<strong>in</strong>gen<br />
beschikken ook over een coörd<strong>in</strong>ator <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g.<br />
Het personeelsbeleid valt meestal on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid van het opleid<strong>in</strong>gshoofd en <strong>in</strong> bepaal<strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gen behoort dit tot het takenpakket van het <strong>de</strong>partementshoofd. Nieuwe personeelsle<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>gelijk<br />
begeleid.<br />
Facet 3.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid<br />
Sommige personeelsle<strong>de</strong>n hebben al een beroepsloop<strong>ba</strong>an achter <strong>de</strong> rug of comb<strong>in</strong>eren lesgeven met een<br />
<strong>de</strong>eltijdse <strong>ba</strong>an buiten <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Daarnaast on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n <strong>de</strong> meeste docenten goe<strong>de</strong> contacten met het<br />
werkveld, dit gebeurt voornamelijk via <strong>de</strong> stages of e<strong>in</strong>dwerken.<br />
Een beperkte groep van docenten staat open voor uitwissel<strong>in</strong>gsprogramma‟s of is bereid om les te geven <strong>in</strong> het<br />
buitenland of <strong>in</strong> het Engels aan <strong>de</strong> gaststu<strong>de</strong>nten. Ook voor hen is mobiliteit nog een drempel die niet gemakkelijk<br />
overschre<strong>de</strong>n wordt.<br />
De werkdruk is soms hoog en <strong>in</strong> een zeer snel wijzigen<strong>de</strong> ICT markt is het moeilijk om steeds up to date te zijn<br />
qua nieuwe trends en marktontwikkel<strong>in</strong>gen. Toch is <strong>de</strong> commissie van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> meeste opleid<strong>in</strong>gen hier wel<br />
<strong>de</strong>gelijk <strong>in</strong> slagen.<br />
De commissie heeft glo<strong>ba</strong>al geconstateerd dat het begrip <strong>prof</strong>essionele gerichtheid nog niet algemeen wordt<br />
<strong>in</strong>gevuld vanuit <strong>de</strong> overtuig<strong>in</strong>g dat <strong>prof</strong>essionals actief bijdragen aan kennisontwikkel<strong>in</strong>g, kennis<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en<br />
kennisvalorisatie. In <strong>de</strong> ogen van <strong>de</strong> commissie ligt hier een uitdag<strong>in</strong>g voor het management van <strong>de</strong> hogescholen.<br />
De commissie heeft vastgesteld dat <strong>in</strong> <strong>de</strong> meeste hogescholen we<strong>in</strong>ig sprake is van toepass<strong>in</strong>gsgerichte<br />
praktijkon<strong>de</strong>rzoeken. Ook participatie aan en bijdragen aan (<strong>in</strong>ter)nationale conferenties is zeer m<strong>in</strong>imaal. De<br />
commissie vraagt aan alle opleid<strong>in</strong>gen hiervoor aandacht. De <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica en <strong>de</strong><br />
<strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Informaticamanagement en multimedia zijn <strong>prof</strong>essioneel gerichte opleid<strong>in</strong>gen die maximaal<br />
dienen aan te sluiten bij <strong>de</strong> (nieuwe) beroepsontwikkel<strong>in</strong>gen.<br />
Facet 3.3<br />
Kwantiteit personeel<br />
De commissie merkt op dat <strong>de</strong> werkdruk hoog is. Instell<strong>in</strong>gen die beslissen om afstandson<strong>de</strong>rwijs <strong>in</strong> te voeren<br />
dienen op te letten dat ook hiervoor voldoen<strong>de</strong> personeel ter beschikk<strong>in</strong>g wordt gesteld. Sommige docenten<br />
ervaren het lesgeven <strong>in</strong> afstandson<strong>de</strong>rwijs als meer belastend.<br />
De opleid<strong>in</strong>gen hebben we<strong>in</strong>ig of geen ruimte om een creatief (f<strong>in</strong>ancieel) personeelsbeleid te<br />
30 | d e o p l e i d i n g i n v e r g e l i j k e n d p e r s p e c t i e f
On<strong>de</strong>rwerp 4<br />
Voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Facet 4.1<br />
Materiële voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Bijna alle opleid<strong>in</strong>gen beschikken over <strong>de</strong>gelijke materiële voorzien<strong>in</strong>gen en goed uitgebouw<strong>de</strong> <strong>in</strong>frastructuur.<br />
Stu<strong>de</strong>nten en personeel kunnen beschikken over <strong>de</strong> nodige werk- en lesruimten met <strong>de</strong> nodige ICT-<strong>in</strong>frastructuur.<br />
Zij maken ook gebruik van opleid<strong>in</strong>gsspecifieke <strong>in</strong>frastructuur en didactisch materiaal.<br />
In <strong>de</strong> meeste locaties is er voldoen<strong>de</strong> gelegenheid om via een draadloos netwerk te werken en is men bezig om<br />
van <strong>de</strong>sktop pc‟s over te schakelen naar laptops.<br />
Opleid<strong>in</strong>gen die netwerktechnologie geven, beschikken ook over een netwerklabo of praktijkruimte waar <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nt ervar<strong>in</strong>g kan opdoen. Niet alle labo‟s zijn even <strong>de</strong>gelijk uitgebouwd maar over het algemeen is <strong>de</strong><br />
<strong>ba</strong>sisvoorzien<strong>in</strong>g voorhan<strong>de</strong>n.<br />
Enkele opleid<strong>in</strong>gen wer<strong>de</strong>n geadviseerd om een meer stu<strong>de</strong>ntikoze omgev<strong>in</strong>g te creëren. Meestal is er voldoen<strong>de</strong><br />
ruimte voorhan<strong>de</strong>n maar voelen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten er zich niet echt thuis.<br />
Facet 4.2<br />
Studiebegeleid<strong>in</strong>g<br />
In alle opleid<strong>in</strong>gen is er hogeschool breed een beleid van stu<strong>de</strong>ntenopvolg<strong>in</strong>g. De stu<strong>de</strong>nt staat centraal en het<br />
contact met het on<strong>de</strong>rwijzend personeel is laagdrempelig. Er is een open en eerlijke communicatie. Na <strong>in</strong>take<br />
gesprekken en eventuele taaltesten is <strong>de</strong> docent of studiebegelei<strong>de</strong>r altijd het eerste aanspreekpunt. Geschillen<br />
kunnen aangekaart wor<strong>de</strong>n via <strong>de</strong> ombudsman en <strong>in</strong>dien <strong>de</strong>skundige hulp b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> hogeschool niet aanwezig<br />
is, wordt beroep gedaan op externe <strong>prof</strong>essionele organisaties.<br />
In enkele opleid<strong>in</strong>gen heeft men het „tutor<strong>in</strong>g‟ concept <strong>in</strong>gevoerd waarbij een senior stu<strong>de</strong>nt coach<strong>in</strong>g en advies<br />
kan geven aan <strong>de</strong> nieuwkomers. Enkele opleid<strong>in</strong>gen doen aan teambuild<strong>in</strong>g met stu<strong>de</strong>nten en docenten en<br />
richten een teambuild<strong>in</strong>g week <strong>in</strong> waar zowel sport als on<strong>de</strong>rwijs aan bod komt. Dit is zeer positief onthaald door<br />
<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en schept een hechte <strong>ba</strong>nd.<br />
Een opleid<strong>in</strong>g realiseert een <strong>in</strong>tegrale stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g waarbij begeleid<strong>in</strong>g gebeurt aan <strong>de</strong> hand van het<br />
portfolio van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt en waar gericht wordt gewerkt aan <strong>de</strong> competenties die nog ontbreken of die nog niet op<br />
een voldoen<strong>de</strong> niveau wer<strong>de</strong>n bereikt. De commissie v<strong>in</strong>dt dit een voorbeeld van „good practice‟ met betrekk<strong>in</strong>g<br />
tot studiebegeleid<strong>in</strong>g.<br />
Stu<strong>de</strong>nten met functiebeperk<strong>in</strong>gen kunnen <strong>in</strong> alle opleid<strong>in</strong>gen via SOVO (Sociale Voorzien<strong>in</strong>gen) van <strong>de</strong> nodige<br />
faciliteiten gebruik maken. Stu<strong>de</strong>ntenvoorzien<strong>in</strong>g en SOVO kunnen <strong>in</strong>dien nodig voor een f<strong>in</strong>anciële<br />
tegemoetkom<strong>in</strong>g of len<strong>in</strong>g <strong>in</strong>staan.<br />
Specifieke functies als „brugfunctie‟ en „diversiteitcoörd<strong>in</strong>ator‟ zorgen voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegratie van an<strong>de</strong>rstaligen.<br />
Instroom van buitenlandse stu<strong>de</strong>nten via het Erasmus programma wordt eveneens voldoen<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rsteund.<br />
Stu<strong>de</strong>nten die vroegtijdig afhaken wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> alle opleid<strong>in</strong>gen uitgenodigd voor een exit-gesprek.<br />
d e o p l e i d i n g i n v e r g e l i j k e n d p e r s e c t i e f | 31
On<strong>de</strong>rwerp 5<br />
Interne kwaliteitszorg<br />
Facet 5.1<br />
Evaluatie resultaten<br />
Kwaliteitszorg is een belangrijk aspect <strong>in</strong> <strong>de</strong> TI sector. De commissie heeft vastgesteld dat het gros van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g qua <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg een matig niveau nastreven. De commissie betreurt dit gezien het belang dat<br />
hieraan wordt gehecht <strong>in</strong> <strong>de</strong> sector. De commissie vraagt alle opleid<strong>in</strong>gen dan ook om van <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg<br />
een prioriteit te maken.<br />
In het algemeen zijn <strong>de</strong> hogescholen bekend met <strong>de</strong> PDCA-cirkel en passen ze het EFQM mo<strong>de</strong>l toe wat ze<br />
concretiseren via PROZA of TRIS. In <strong>de</strong> meeste gevallen is er een kwaliteitszorgbeleid op hogeschool of<br />
<strong>de</strong>partementaal niveau. Er zijn een aantal uitschieters waar ook op opleid<strong>in</strong>gsniveau een zeer doorgedreven<br />
kwaliteitszorgbeleid wordt gevoerd met kwaliteitshandboek, doelstell<strong>in</strong>gen, met<strong>in</strong>gen en correctieve acties.<br />
Facet 5.2<br />
Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g<br />
Een aantal opleid<strong>in</strong>gen doorlopen op een systematische wijze <strong>de</strong> PDCA-cirkel en plannen systematisch<br />
maatregelen ter verbeter<strong>in</strong>g. Voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen waar reeds een doorgedreven kwaltieitszorgbeleid is op<br />
opleid<strong>in</strong>gsniveau zijn verbeterplannen aanwezig met aanduid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> te on<strong>de</strong>rnemen acties, streefdoelen,<br />
aanduid<strong>in</strong>g van verantwoor<strong>de</strong>lijken en due dates. Het valt op dat er ondanks dat hier eveneens niet voldoen<strong>de</strong><br />
mid<strong>de</strong>len aanwezig zijn dit toch volledig gedragen wordt door het personeel.<br />
Een aantal opleid<strong>in</strong>gen dienen prioriteiten te leggen <strong>in</strong> <strong>de</strong> maatregelen ter verbeter<strong>in</strong>g. De meeste van <strong>de</strong>ze<br />
opleid<strong>in</strong>gen meten op regelmatige <strong>ba</strong>sis en koppelen hieraan wel <strong>de</strong>gelijk maatregelen ter verbeter<strong>in</strong>g. De<br />
commissie adviseert <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>gen om prioriteiten te stellen en <strong>de</strong> PDCA-cirkel systematisch te doorlopen.<br />
Opleid<strong>in</strong>gen waar kwaliteitszorg m<strong>in</strong><strong>de</strong>r doorgedrongen is werken meestal op een meer <strong>in</strong>formele en niet<br />
gestructureer<strong>de</strong> manier. Meestal is <strong>de</strong> wil er om een doorgedreven kwaliteitszorgbeleid <strong>in</strong> te voeren maar<br />
on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g van centraal ontbreekt alsook <strong>de</strong> nodige mid<strong>de</strong>len om hieraan te kunnen werken. Er zijn ook nog<br />
aanzienlijke verbeter<strong>in</strong>gen mogelijk op gebied van bewustword<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> belangrijkheid van kwaliteitszorg.<br />
Alle opleid<strong>in</strong>gen maakten meld<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> verbeteracties die on<strong>de</strong>rnomen wer<strong>de</strong>n naar aanleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
voorgaan<strong>de</strong> visitatie Toegepaste <strong>in</strong>formatica.<br />
Facet 5.3<br />
Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld<br />
Stu<strong>de</strong>nten waar<strong>de</strong>ren vooral <strong>de</strong> betrokkenheid en <strong>in</strong>zet van het personeel. Via bevrag<strong>in</strong>gnen en<br />
stu<strong>de</strong>ntenvertegenwoordigers wor<strong>de</strong>n stu<strong>de</strong>nten betrokken bij het beleid van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Daarnaast is hun<br />
<strong>in</strong>breng vaak beperkt tot het opstellen van examenroosters en <strong>in</strong> enkele gevallen wor<strong>de</strong>n ze geconsulteerd over<br />
<strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> cursus. In enkele opleid<strong>in</strong>gen participeren <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten echter wel <strong>in</strong> <strong>de</strong> adviesraad en<br />
wor<strong>de</strong>n gecoached door een docent zodat ze <strong>de</strong>ze rol optimaal kunnen uitvoeren. De commissie v<strong>in</strong>dt dit een<br />
goed concept.<br />
Het on<strong>de</strong>rwijzend personeel is vooral betrokken bij curriculumherzien<strong>in</strong>gen waarbij opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>atoren ook<br />
participeren <strong>in</strong> adviesra<strong>de</strong>n of overlegorganen op <strong>de</strong>partementaal of hogeschoolniveau. In enkele opleid<strong>in</strong>gen<br />
v<strong>in</strong>dt het on<strong>de</strong>rwijzend personeel dat <strong>in</strong>spraak <strong>in</strong> het beleid beperkt is of loopt <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatiedoorstrom<strong>in</strong>g m<strong>in</strong><strong>de</strong>r<br />
vlot.<br />
32 | d e o p l e i d i n g i n v e r g e l i j k e n d p e r s p e c t i e f
Het werkveld is vooral betrokken via <strong>de</strong> stage of e<strong>in</strong>dwerk jury‟s wat <strong>de</strong> voornaamste bron van <strong>in</strong>formatie is voor<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen. Meestal participeert het werkveld <strong>in</strong> een adviesraad of een aparte resonantieraad. De commissie<br />
is echter van men<strong>in</strong>g dat het werkveld op een meer systematische of gestructureer<strong>de</strong> manier kan wor<strong>de</strong>n<br />
betrokken. De diversiteit van <strong>de</strong> werkveldcomités dient ook kritisch te wor<strong>de</strong>n herzien.<br />
Een actieve alumniwerk<strong>in</strong>g heeft <strong>de</strong> commissie <strong>in</strong> geen van <strong>de</strong> twaalf opleid<strong>in</strong>gen gezien. Een alumniwerk<strong>in</strong>g<br />
dient overal nog te wor<strong>de</strong>n uitgewerkt en staat meestal laag op <strong>de</strong> prioriteitenlijst van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen. Nochtans is<br />
er bereidheid vanuit <strong>de</strong> alumni om meer actief betrokken te zijn bij het beleid van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen. Afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n<br />
wor<strong>de</strong>n doorgaans wel bevraagd.<br />
On<strong>de</strong>rwerp 6<br />
Resultaten<br />
Facet 6.1<br />
Gerealiseerd niveau<br />
Uit <strong>de</strong> gesprekken met het werkveld en <strong>de</strong> alumni blijkt een grote tevre<strong>de</strong>nheid over het niveau van <strong>de</strong> behaal<strong>de</strong><br />
competenties. Het werkveld dr<strong>in</strong>gt glo<strong>ba</strong>al aan om meer aandacht te beste<strong>de</strong>n aan klantgericht han<strong>de</strong>len,<br />
taalvaardigheid en gestructureerd werken (methodologie) en z<strong>in</strong> voor kwaliteit. Over het algemeen is <strong>de</strong><br />
technische kennis volgens <strong>de</strong> verwacht<strong>in</strong>gen en slaagt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt er <strong>in</strong> om voorgaan<strong>de</strong> tekortkom<strong>in</strong>gen snel uit<br />
<strong>de</strong> weg te werken.<br />
Toegepaste <strong>in</strong>formatica is nog altijd een knelpuntberoep en <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n v<strong>in</strong><strong>de</strong>n zeer snel werk. Stu<strong>de</strong>nten<br />
geven er <strong>de</strong> voorkeur aan om bij hun stagebedrijf te werken en zijn m<strong>in</strong><strong>de</strong>r geneigd om uitdag<strong>in</strong>gen aan te gaan<br />
en uit hun comfortzone te stappen.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat er toch nog verbeterpunten zijn op gebied van <strong>de</strong> voorbereid<strong>in</strong>g tot het<br />
beroepsleven. De stage geeft een i<strong>de</strong>e van wat er te wachten staat maar <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt kan nog meer op <strong>de</strong> hoogte<br />
zijn van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> rollen <strong>in</strong> ICT en doorgroeimogelijkhe<strong>de</strong>n.<br />
Er kan volgens <strong>de</strong> commissie nog meer aandacht gaan naar <strong>in</strong>ternationalisatie. Er zijn we<strong>in</strong>ig bedrijven die geen<br />
<strong>in</strong>ternationale component hebben en <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zijn hier beperkt op voorbereid.<br />
Stu<strong>de</strong>nten en docenten zijn m<strong>in</strong><strong>de</strong>r open voor uitwissel<strong>in</strong>gsprojecten waardoor het aspect van<br />
„<strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g‟ moeilijker zijn <strong>in</strong>tre<strong>de</strong> v<strong>in</strong>dt. Pas afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n blijven graag dicht bij huis werken en geven<br />
<strong>de</strong> voorkeur aan een eerste job bij hun stagebedrijf. Werken <strong>in</strong> groteren en <strong>in</strong>ternationaal gerichte bedrijven<br />
geniet niet hun voorkeur. Een aanzienlijk % van <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n stu<strong>de</strong>ert ver<strong>de</strong>r als master of <strong>ba</strong>chelor na<br />
<strong>ba</strong>chelor.<br />
Facet 6.2<br />
On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment<br />
De commissie merkt op dat ondanks alle <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> hogescholen en het werkveld om het beroep van<br />
een beg<strong>in</strong>nend Professionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica en <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
Informaticamanagement en multimedia aantrekkelijk te maken, het aantal <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten niet wezenlijk<br />
stijgt. De laatste twee jaar is er zelfs een dalen<strong>de</strong> trend <strong>in</strong> het aantal <strong>in</strong>schrijv<strong>in</strong>gen.<br />
Het aantal gediplomeer<strong>de</strong>n Professionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica en <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> Informaticamanagement en multimedia voldoet absoluut niet aan <strong>de</strong> maatschappelijke no<strong>de</strong>n en wordt het<br />
meer en meer een knelpuntberoep. Het beroep en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g hebben mogelijk te kampen met een<br />
imagoprobleem als „enkel voor nerds‟, „hard werken en onregelmatige uren‟, , ...<br />
d e o p l e i d i n g i n v e r g e l i j k e n d p e r s e c t i e f | 33
Ver<strong>de</strong>r zijn voor <strong>de</strong> Vlaamse situatie er geen <strong>ba</strong>sisgegevens <strong>in</strong>zake on<strong>de</strong>rwijsre<strong>de</strong>nement voorhan<strong>de</strong>n.<br />
De meeste opleid<strong>in</strong>gen hanteren geen streefcijfers en exacte cijfers zijn moeilijk te achterhalen. Sommige<br />
<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen/opleid<strong>in</strong>gen vergelijken slaagcijfers met <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen b<strong>in</strong>nen hun hogeschool.<br />
De commissie merkt wel op dat er zeer veel <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen gedaan wor<strong>de</strong>n om zo veel mogelijk stu<strong>de</strong>nten te laten<br />
slagen en dit on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re door het <strong>in</strong>voeren van het flexibele leertraject, persoonlijke begeleid<strong>in</strong>g en coach<strong>in</strong>g.<br />
Het valt wel op dat er een grote uitval is tij<strong>de</strong>ns het eerste jaar. Ondanks <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g om <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten het<br />
programma en <strong>de</strong> moeilijkheidsgraad dui<strong>de</strong>lijk toe te lichten blijken er toch nog veel misvatt<strong>in</strong>gen te zijn hierover.<br />
Op het ogenblik van <strong>de</strong> visitatie ware er nog geen uitstroomgegevens gekend voor afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
34 | d e o p l e i d i n g i n v e r g e l i j k e n d p e r s p e c t i e f
Hoofdstuk 5 Vergelijken<strong>de</strong> tabel kwaliteitsaspecten<br />
De oor<strong>de</strong>len van <strong>de</strong> commissie op <strong>de</strong> zes on<strong>de</strong>rwerpen en <strong>de</strong> daarbij horen<strong>de</strong> facetten wordt <strong>in</strong> een vergelijken<strong>de</strong><br />
tabel weergegeven. De commissiele<strong>de</strong>n hebben per facet een score op een vierpuntenschaal (onvoldoen<strong>de</strong>,<br />
voldoen<strong>de</strong>, goed, excellent) en per on<strong>de</strong>rwerp een score op een tweepuntenschaal (onvoldoen<strong>de</strong>, voldoen<strong>de</strong>)<br />
weergegeven.<br />
De toekenn<strong>in</strong>g van het oor<strong>de</strong>el slaat op het geheel van het facet en het on<strong>de</strong>rwerp en is on<strong>de</strong>rbouwd met<br />
argumenten. De oor<strong>de</strong>len moeten gelezen wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> samenhang met <strong>de</strong> tekst <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>el<strong>rapport</strong>en per <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g.<br />
Deze tabellen dienen dan ook met <strong>de</strong> nodige omzichtigheid te wor<strong>de</strong>n bena<strong>de</strong>rd.<br />
Verklar<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> scores op facetniveau<br />
E<br />
Excellent: <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g realiseert voor het facet een niveau waardoor <strong>de</strong> ze zowel <strong>in</strong><br />
Vlaan<strong>de</strong>ren als <strong>in</strong>ternationaal als een voorbeeld van goe<strong>de</strong> praktijk kan functioneren.<br />
G<br />
Goed: het niveau van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g stijgt voor het facet boven <strong>de</strong> <strong>ba</strong>siskwaliteit uit.<br />
V<br />
Voldoen<strong>de</strong>: <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g beantwoordt voor dit facet aan <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sisstandaard of <strong>ba</strong>sisnorm voor<br />
respectievelijk een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor, aca<strong>de</strong>mische <strong>ba</strong>chelor of master.<br />
O<br />
Onvoldoen<strong>de</strong>: <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g presteert voor het facet bene<strong>de</strong>n <strong>de</strong> gestel<strong>de</strong> verwacht<strong>in</strong>g en er is<br />
voor dit punt beleidsaandacht is.<br />
NVT<br />
Het facet is voor beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g niet van toepass<strong>in</strong>g.<br />
OK<br />
Wordt vermeld bij het facet studieomvang <strong>in</strong>dien <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voldoet aan <strong>de</strong> <strong>de</strong>cretale eisen<br />
omtrent <strong>de</strong> studieomvang.<br />
Verklar<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> scores op on<strong>de</strong>rwerpniveau<br />
V<br />
Voldoen<strong>de</strong>: <strong>de</strong> visitatiecommissie geeft hiermee aan dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op on<strong>de</strong>rwerpniveau<br />
voldoet aan <strong>de</strong> <strong>ba</strong>siskwaliteit.<br />
O<br />
Onvoldoen<strong>de</strong>: <strong>de</strong> visitatiecommissie geeft hiermee aan dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op on<strong>de</strong>rwerpniveau<br />
niet voldoet aan <strong>de</strong> <strong>ba</strong>siskwaliteit.<br />
Verklar<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> gebruikte afkort<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>de</strong> tabel en opsomm<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> gevisiteer<strong>de</strong><br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen, locaties en eventuele varianten zoals brugopleid<strong>in</strong>g, an<strong>de</strong>rstalige opleid<strong>in</strong>g, …<br />
Artesis<br />
Artesis Hogeschool Antwerpen<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
EhB<br />
Erasmushogeschool Brussel<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
v e r g e l i j k e n d e t a b e l k w a l i t e i t s a s p e c t e n | 35
HoGent<br />
Hogeschool Gent<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica, <strong>de</strong>partement Aalst<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica, <strong>de</strong>partement Gent<br />
HOWEST<br />
Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
- @home; <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica, afstandson<strong>de</strong>rwijs<br />
<strong>HUB</strong>-<strong>EHSAL</strong><br />
Hogeschool-Universiteit Brussel<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
KdG<br />
Karel <strong>de</strong> Grote-Hogeschool<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
K.H.Kempen<br />
Katholieke Hogeschool Kempen<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
KHLeuven<br />
Katholieke Hogeschool Leuven<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
KATHO<br />
Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g Applicatie-ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g Software-management<br />
- OHO; <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica, open hoger on<strong>de</strong>rwijs<br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g Applicatie-ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
PHL<br />
Prov<strong>in</strong>ciale Hogeschool Limburg<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g applicatieontwikkel<strong>in</strong>g<br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g systeem- en netwerkbeheer<br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g software management<br />
XIOS<br />
XIOS Hogeschool Limburg<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g: applicatie-ontwikkel<strong>in</strong>g en systemen<br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g netwerkbeheer<br />
Lessius Mechelen (voorheen Katholieke Hogeschool Mechelen)<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Informaticamanagement en multimedia<br />
36 | v e r g e l i j k e n d e t a b e l k w a l i t e i t s a s p e c t e n
Artesis<br />
EhB<br />
HoGent<br />
HOWEST<br />
<strong>HUB</strong>-<strong>EHSAL</strong><br />
KdG<br />
K.H.Kempen<br />
KHLeuven<br />
KATHO<br />
PHL<br />
XIOS<br />
Lessius<br />
Mechelen *<br />
PROFESSIONELE BACHELOR TOEGEPASTE INFORMATICA<br />
On<strong>de</strong>rwerp 1: Doelstell<strong>in</strong>gen O V V V V V V V V V V V<br />
Facet 1.1: Niveau en oriëntatie O V V V V G G V V V V V<br />
Facet 1.2: Dome<strong>in</strong>specifieke eisen O V V V V G G V V V V O<br />
On<strong>de</strong>rwerp 2: Programma O V V V V V V V V V V V<br />
Facet 2.1: Relatie doelstell<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd V V V V V G G V V V V O<br />
Facet 2.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid O G G V V V G V G G G V<br />
Facet 2.3: Samenhang V V V V V G V V V V G V<br />
Facet 2.4: Studieomvang OK OK OK OK OK OK OK OK OK OK OK OK<br />
Facet 2.5: Studietijd V V V V V V V V V V V V<br />
Facet 2.6: Afstemm<strong>in</strong>g vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd V V V<br />
PBA TI:<br />
V<br />
@home:<br />
O<br />
V V G V<br />
PBA TI: V<br />
OHO: G<br />
V V V<br />
Facet 2.7: Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g O V V V V V G V V G V V<br />
Facet 2.8: Masterproef NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT<br />
Facet 2.9: Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n V G V<br />
PBA TI:<br />
V<br />
@home:<br />
G<br />
V V G V<br />
PBA TI: V<br />
OHO: G<br />
V G V<br />
On<strong>de</strong>rwerp 3: Inzet van personeel V V V V V V V V V V V V<br />
Facet 3.1: Kwaliteit personeel V V V V V V V V V V V V<br />
Facet 3.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid V V V V V G G G V V G G<br />
Facet 3.3: Kwantiteit personeel V V V V V V V V V V V V<br />
On<strong>de</strong>rwerp 4: Voorzien<strong>in</strong>gen V V V V V V V V V V V V<br />
Facet 4.1: Materiële voorzien<strong>in</strong>gen V V V V V V V G V G V V<br />
Facet 4.2: Studiebegeleid<strong>in</strong>g V G V<br />
*Professioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Informaticamanagement en<br />
multimedia<br />
PBA TI:<br />
G<br />
@home:<br />
V<br />
G G E G V G G G<br />
v e r g e l i j k e n d e t a b e l k w a l i t e i t s a s p e c t e n | 37
Artesis<br />
EhB<br />
HoGent<br />
HOWEST<br />
<strong>HUB</strong>-<br />
<strong>EHSAL</strong><br />
KdG<br />
K.H.Kempen<br />
KHLeuven<br />
KATHO<br />
PHL<br />
XIOS<br />
Lessius<br />
Mechelen *<br />
On<strong>de</strong>rwerp 5: Interne kwaliteitszorg O V V V V V V V V V V V<br />
Facet 5.1: Evaluatie resultaten O V V V V G G V V V V V<br />
Facet 5.2: Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g O V V V V G G V V V G V<br />
Facet 5.3: Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en<br />
beroepenveld<br />
V V V V V V V V V V V V<br />
On<strong>de</strong>rwerp 6: Resultaten O V V V V V V V V V V V<br />
Facet 6.1: Gerealiseerd niveau O V V V V G G V V V V V<br />
Facet 6.2: On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment V V V V V V V V V V V V<br />
Bijzon<strong>de</strong>r Kwaliteitskenmerk<br />
Differentiatie en <strong>prof</strong>iler<strong>in</strong>g<br />
Kwaliteit<br />
Concretiser<strong>in</strong>g<br />
*Professioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Informaticamanagement en<br />
multimedia<br />
V<br />
G<br />
V<br />
V<br />
38 | v e r g e l i j k e n d e t a b e l k w a l i t e i t s a s p e c t e n
<strong>de</strong>el 2<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong>en<br />
Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
| 39
40 |
Hoofdstuk 1 Artesis Hogeschool Antwerpen<br />
Algemene toelicht<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica aan<br />
<strong>de</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen<br />
De Hogeschool Antwerpen is <strong>in</strong> 1995 ontstaan uit <strong>de</strong> fusie van veertien <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen voor hoger on<strong>de</strong>rwijs. Artesis<br />
Hogeschool Antwerpen is s<strong>in</strong>ds 15 september 2008 <strong>de</strong> nieuwe naam van <strong>de</strong> voormalige Hogeschool Antwerpen.<br />
De <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica is gegroeid uit opleid<strong>in</strong>gen van het Hoger Technisch Instituut<br />
van het Gemeenschapson<strong>de</strong>rwijs, met vestig<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Deurne en Turnhout, en <strong>de</strong> Antwerpse Ste<strong>de</strong>lijke<br />
Hogeschool.<br />
Bij het opstarten van het <strong>de</strong>partement Han<strong>de</strong>lswetenschappen en Bedrijfskun<strong>de</strong> wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> vestig<strong>in</strong>gsplaatsen<br />
Antwerpen en Turnhout behou<strong>de</strong>n. Het organiseren van <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>g op twee vestig<strong>in</strong>gsplaatsen bleek echter<br />
economisch niet haal<strong>ba</strong>ar. Voor het aca<strong>de</strong>miejaar 1997-1998 besliste <strong>de</strong> Departementsraad <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Toegepaste <strong>in</strong>formatica alleen nog <strong>in</strong> Antwerpen <strong>in</strong> te richten. Hierdoor kon men <strong>de</strong> beschik<strong>ba</strong>re mid<strong>de</strong>len beter<br />
aanwen<strong>de</strong>n.<br />
De fusie van <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen Han<strong>de</strong>lswetenschappen en Bedrijfskun<strong>de</strong>, Lerarenopleid<strong>in</strong>g en Culturele Agogiek<br />
en Sociale agogiek tot het <strong>de</strong>partement Bedrijfskun<strong>de</strong>, Lerarenopleid<strong>in</strong>g en Sociaal Werk, <strong>in</strong> januari 2000,<br />
beteken<strong>de</strong> opnieuw een rationalisatie van <strong>de</strong> beschik<strong>ba</strong>re mid<strong>de</strong>len. Ook b<strong>in</strong>nen het ICT-dome<strong>in</strong> was dit het<br />
geval.<br />
Het <strong>de</strong>partement Bedrijfskun<strong>de</strong>, Lerarenopleid<strong>in</strong>g en Sociaal Werk is nu één van <strong>de</strong> zeven <strong>de</strong>partementen van <strong>de</strong><br />
hogeschool. De on<strong>de</strong>rwijsactiviteiten v<strong>in</strong><strong>de</strong>n plaats op twee vestig<strong>in</strong>gsplaatsen <strong>in</strong> Antwerpen en Lier, verspreid<br />
over vier campussen: Campus ‟t Zuid (Bouwmeestersstraat en Verschans<strong>in</strong>g-Kasteelstraat), Campus Brilschans,<br />
Campus Lier en Campus Conservatorium.<br />
Het <strong>de</strong>partement omvat naast <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica nog zes an<strong>de</strong>re<br />
<strong>ba</strong>sisopleid<strong>in</strong>gen.<br />
Het <strong>de</strong>partement Bedrijfskun<strong>de</strong>, Lerarenopleid<strong>in</strong>g en Sociaal Werk is qua stu<strong>de</strong>ntenaantal het grootste<br />
<strong>de</strong>partement van <strong>de</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen. Geduren<strong>de</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 wor<strong>de</strong>n 1861<br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sisopleid<strong>in</strong>gen geteld, en 100 <strong>in</strong> <strong>de</strong> voortgezette opleid<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelor-na-<strong>ba</strong>chelor. Deze<br />
stu<strong>de</strong>nten zijn verspreid over <strong>de</strong> studiegebie<strong>de</strong>n Han<strong>de</strong>lswetenschappen en Bedrijfskun<strong>de</strong> (535 stu<strong>de</strong>nten),<br />
Lerarenopleid<strong>in</strong>g (996 stu<strong>de</strong>nten) en Sociaal Werk (430 stu<strong>de</strong>nten).<br />
Tij<strong>de</strong>ns het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 telt <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica 97 stu<strong>de</strong>nten.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 41
On<strong>de</strong>rwerp 1<br />
Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Facet 1.1<br />
Niveau en oriëntatie van <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>chelor<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
De opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen zijn er op gericht <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt te brengen tot:<br />
- het beheersen van algemene competenties als <strong>de</strong>nk- en re<strong>de</strong>neervaardigheid, het verwerven en verwerken<br />
van <strong>in</strong>formatie, het vermogen tot kritische reflectie en projectmatig werken, creativiteit, het kunnen uitvoeren<br />
van eenvoudige leid<strong>in</strong>ggeven<strong>de</strong> taken, het vermogen tot communiceren van <strong>in</strong>formatie, i<strong>de</strong>eën, problemen en<br />
oploss<strong>in</strong>gen, zowel aan specialisten als aan leken en een <strong>in</strong>gesteldheid tot levenslang leren;<br />
- het beheersen van algemene beroepsgerichte competenties als teamgericht kunnen werken,<br />
oploss<strong>in</strong>gsgericht kunnen werken <strong>in</strong> <strong>de</strong> z<strong>in</strong> van het zelfstandig kunnen <strong>de</strong>f<strong>in</strong>iëren en analyseren van<br />
complexe probleemsituaties <strong>in</strong> <strong>de</strong> beroepspraktijk en het kunnen ontwikkelen en toepassen van z<strong>in</strong>volle<br />
oploss<strong>in</strong>gstrategieën, en het besef van maatschappelijke verantwoor<strong>de</strong>lijkheid samenhangend met <strong>de</strong><br />
beroepspraktijk;<br />
- het beheersen van beroepsspecifieke competenties op het niveau van een beg<strong>in</strong>nend beroepsbeoefenaar.<br />
Het oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: onvoldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
In het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> wordt aangegeven dat <strong>de</strong> <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica drie categorieën<br />
competenties wil verwerven bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten: algemene, algemeen beroepsgerichte en beroepsspecifieke<br />
competenties. De opleid<strong>in</strong>g stelt daarbij dat <strong>de</strong> algemene competenties en <strong>de</strong> algemeen beroepsgerichte<br />
competenties wor<strong>de</strong>n bijgebracht <strong>in</strong> <strong>de</strong> beroepsspecifieke opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len.<br />
De commissie is van oor<strong>de</strong>el dat er te we<strong>in</strong>ig reken<strong>in</strong>g wordt gehou<strong>de</strong>n met zowel <strong>de</strong> algemene als <strong>de</strong> algemeen<br />
beroepsgerichte competenties zoals opgenomen <strong>in</strong> het Structuur<strong>de</strong>creet. De competenties zijn weliswaar <strong>in</strong><br />
enkele documenten benoemd, maar zij zijn niet uitgewerkt <strong>in</strong> gedragscriteria, waardoor zij niet sturend zijn voor<br />
het leerproces van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt. De operationaliser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> competenties is niet beschreven.<br />
In <strong>de</strong> werkgroep Dome<strong>in</strong> Specifiek Referentieka<strong>de</strong>r Vlaamse Autonome Hogescholen is een consensus bereikt<br />
over <strong>de</strong> beroepsspecifieke competenties. Deze lijst geeft een overzicht van <strong>de</strong> competenties voor <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica als beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> beroepsbeoefenaar. In haar zelfevaluatie<strong>rapport</strong> geeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
aan dat <strong>de</strong> door haar gehanteer<strong>de</strong> beroepsspecifieke competenties een meer ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> omschrijv<strong>in</strong>g vormen<br />
van dit consensusmo<strong>de</strong>l.<br />
De volgen<strong>de</strong> beroepsspecifieke competenties wor<strong>de</strong>n vooropgesteld door <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica van <strong>de</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen:<br />
- een procesanalyse uitvoeren samen met dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundigen;<br />
- een <strong>in</strong>formatieanalyse uitvoeren samen met dome<strong>in</strong><strong>de</strong>skundigen;<br />
- zelfstandig of <strong>in</strong> teamver<strong>ba</strong>nd werken aan een ontwikkelproces <strong>in</strong> klassieke, webge<strong>ba</strong>seer<strong>de</strong> en<br />
objectgeoriënteer<strong>de</strong> omgev<strong>in</strong>gen:<br />
systeemanalyse;<br />
ontwerpen;<br />
programmeren;<br />
implementatie;<br />
on<strong>de</strong>rhoud.<br />
42 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
- <strong>in</strong>zicht <strong>in</strong> een IT-<strong>in</strong>frastructuur verwerven en <strong>de</strong>ze beheren:<br />
systeembeheer;<br />
netwerkbeheer;<br />
data<strong>ba</strong>sebeheer;<br />
beveilig<strong>in</strong>g.<br />
- <strong>in</strong>staan voor tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g en begeleid<strong>in</strong>g van e<strong>in</strong>dgebruikers, zowel b<strong>in</strong>nen als buiten <strong>de</strong> organisatie;<br />
- beveilig<strong>in</strong>gsaspecten van een <strong>in</strong>formatiesysteem evalueren en implementeren;<br />
- omgaan met juridische aspecten met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen een bedrijf;<br />
- door het toepassen van <strong>de</strong> gepaste metho<strong>de</strong>s en technieken <strong>in</strong>staan voor <strong>de</strong> kwaliteit van een<br />
<strong>in</strong>formatiesysteem.<br />
De commissie is echter van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> lijst van competenties nagestreefd door <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, beperkter is dan<br />
<strong>de</strong>ze opgesteld b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> werkgroep Dome<strong>in</strong> Specifiek Referentieka<strong>de</strong>r Vlaamse Autonome Hogescholen. De<br />
commissie stelt zich veel vragen over <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van het programma, gel<strong>in</strong>kt met beroepsgerichte en<br />
beroepsspecifieke competenties. De opleid<strong>in</strong>g focust al te eng op het programmeren en <strong>in</strong> nog beperktere mate<br />
op het netwerkbeheer. De commissie merkt op dat <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen te sterk, en bijna uitsluitend, gericht zijn op<br />
een erg specifieke groep b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> arbeidsmarkt met name programmeurs, operatoren en help<strong>de</strong>sksupport.<br />
Tevens stelt ze vast dat relevante maatschappelijke ontwikkel<strong>in</strong>gen we<strong>in</strong>ig of niet zijn terug te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n zijn <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
doelstell<strong>in</strong>gen. De commissie meent dat een herzien<strong>in</strong>g van het huidige opleid<strong>in</strong>gscurriculum nodig is. Hierbij<br />
dienen on<strong>de</strong>r meer <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> competenties explicieter opgenomen te wor<strong>de</strong>n of toegevoegd te wor<strong>de</strong>n:<br />
- communicatieve vaardighe<strong>de</strong>n;<br />
- sociale vaardighe<strong>de</strong>n;<br />
- kennis en vaardighe<strong>de</strong>n op het vlak van bedrijfsgerelateer<strong>de</strong> processen;<br />
- kennis en vaardighe<strong>de</strong>n op het vlak van methodiek;<br />
- kennis van vreem<strong>de</strong> talen en een <strong>in</strong>ternationale component <strong>in</strong> <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen.<br />
De commissie is van oor<strong>de</strong>el dat er dr<strong>in</strong>gend werk moet gemaakt wor<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> uitwerk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> competenties<br />
<strong>in</strong> concrete gedrags<strong>in</strong>dicatoren, met <strong>in</strong>begrip van <strong>de</strong> kenniselementen die bij elke competentie relevant zijn. Een<br />
<strong>prof</strong>iler<strong>in</strong>g ten opzichte van b<strong>in</strong>nen- en/of buitenlandse opleid<strong>in</strong>gen naar opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen dr<strong>in</strong>gt zich op.<br />
Dit houdt <strong>in</strong> dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g dui<strong>de</strong>lijker doelstell<strong>in</strong>gen moet formuleren <strong>in</strong> relatie tot <strong>de</strong> beroeps<strong>prof</strong>ielen die zij<br />
voor <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n beoogt.<br />
De commissie v<strong>in</strong>dt dat <strong>de</strong> competenties onvoldoen<strong>de</strong> overeenstemmen met het niveau dat van een<br />
<strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica wordt verwacht. De keuzes voor <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen zijn niet<br />
hel<strong>de</strong>r en expliciet vastgelegd. Net als <strong>de</strong> competenties op opleid<strong>in</strong>gsniveau zijn <strong>de</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> ECTS-fiches<br />
beschreven doelstell<strong>in</strong>gen per module volgens <strong>de</strong> commissie on<strong>de</strong>rmaats qua kwaliteit. De commissie wijst erop<br />
dat, bij het formuleren van doelstell<strong>in</strong>gen, enkele <strong>ba</strong>siscriteria gel<strong>de</strong>n die gedrag, <strong>in</strong>houd, voorwaar<strong>de</strong>n en<br />
prestatie verwoor<strong>de</strong>n. De commissie heeft <strong>de</strong>rgelijk geformuleer<strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen niet voldoen<strong>de</strong> aangetroffen.<br />
Wanneer doelstell<strong>in</strong>gen voor sommige opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len beter zijn beschreven, zijn die beschreven op lage<br />
cognitieve niveaus. De commissie refereert hierbij bijvoorbeeld aan een vaak gehanteer<strong>de</strong> <strong>in</strong><strong>de</strong>l<strong>in</strong>g, zoals <strong>de</strong><br />
taxonomie van Bloom. Bloom on<strong>de</strong>rscheidt <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> niveaus qua cognitieve doelstell<strong>in</strong>gen: kennis, <strong>in</strong>zicht,<br />
toepassen, analyseren, synthetiseren en evalueren. De commissie stelt vast dat <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen die door <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n geformuleerd, niet boven het niveau van „toepassen‟ uitkomen. Van een <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g moet<br />
echter meer wor<strong>de</strong>n verwacht.<br />
De doelstell<strong>in</strong>gen rond „operationeel on<strong>de</strong>rzoek‟ zijn op een dui<strong>de</strong>lijke manier beschreven.<br />
De commissie is wel van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele oriëntatie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g concreet tot uitdrukk<strong>in</strong>g komt <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen en e<strong>in</strong>dtermen, en richt<strong>in</strong>ggevend is voor het <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke on<strong>de</strong>rwijsaanbod, georiënteerd op het<br />
programmeren.<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met aandrang om <strong>de</strong> tekortkom<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>de</strong> competenties op korte termijn weg<br />
te werken.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 43
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen en e<strong>in</strong>dkwalificaties te herformuleren, hierbij bijgestaan door een<br />
ervaren on<strong>de</strong>rwijs<strong>de</strong>skundige. Hierbij dient aandacht te gaan naar <strong>de</strong> uitwerk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> competenties <strong>in</strong> concrete<br />
gedrags<strong>in</strong>dicatoren, met <strong>in</strong>begrip van <strong>de</strong> kenniselementen die bij elke competentie relevant zijn.<br />
De commissie adviseert om het huidige opleid<strong>in</strong>gscurriculum te herzien. Bijvoorbeeld <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> competenties<br />
dienen te wor<strong>de</strong>n toegevoegd: communicatie vaardighe<strong>de</strong>n, sociale vaardighe<strong>de</strong>n, meer functionele analyse en<br />
technische documentatie, omgang met <strong>de</strong> klant, kennis qua bedrijfsgerelateer<strong>de</strong> processen, kennis qua<br />
methodiek, kennis qua vreem<strong>de</strong> talen en <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g.<br />
Facet 1.2<br />
Dome<strong>in</strong>specifieke eisen<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g (uitgedrukt <strong>in</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt) sluiten aan bij <strong>de</strong> eisen die<br />
door (buitenlandse) vakgenoten en het relevante beroepenveld gesteld wor<strong>de</strong>n aan een opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het<br />
betreffen<strong>de</strong> dome<strong>in</strong> (vakgebied/discipl<strong>in</strong>e en/of beroepspraktijk of kunstpraktijk). Ze zijn, <strong>in</strong>geval van<br />
gereglementeer<strong>de</strong> beroepen, <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> reglementer<strong>in</strong>g of regelgev<strong>in</strong>g ter zake.<br />
- Voor <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>gen zijn <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties getoetst bij het relevante<br />
beroepenveld.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: onvoldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie stelt vast dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor het opstellen van hun dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r een aantal<br />
documenten bestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>.<br />
De opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong>ed bij <strong>de</strong> selectie van competenties een beroep op <strong>de</strong> bedrijfs<strong>prof</strong>ielen voor Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica die wor<strong>de</strong>n beschreven door <strong>de</strong> beroepsverenig<strong>in</strong>g Agoria ICT (versie V4.2GL5, 7 april 2008). In dit<br />
document wor<strong>de</strong>n beschrijv<strong>in</strong>gen gegeven van twaalf <strong>prof</strong>ielen. Deze twaalf <strong>prof</strong>ielen komen tot stand op <strong>ba</strong>sis<br />
van een <strong>in</strong><strong>de</strong>l<strong>in</strong>g <strong>in</strong> drie niveaus (fundamental, <strong>in</strong>frastructure, ma<strong>in</strong>tenance). Van elk <strong>prof</strong>iel wordt beschreven wat<br />
<strong>de</strong> kern van <strong>de</strong> functie is, en welke competenties en vaardighe<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong>ze functie nodig zijn. De betekenis van<br />
dit document voor <strong>de</strong> eigen doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g blijft voor <strong>de</strong> commissie ondui<strong>de</strong>lijk. Van <strong>de</strong> twaalf<br />
<strong>prof</strong>ielen selecteert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g er vijf, waaron<strong>de</strong>r <strong>in</strong> hoofdzaak systeem- en netwerkbeheerfuncties en <strong>de</strong><br />
softwareontwikkel<strong>in</strong>gfunctie.<br />
Tevens verwijst <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong> aansluit<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> eisen van <strong>de</strong> vakgenoten <strong>in</strong> haar zelfevaluatie<strong>rapport</strong> naar<br />
het consensusmo<strong>de</strong>l van <strong>de</strong> werkgroep Dome<strong>in</strong>specifiek Referentieka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> Vlaamse Autonome<br />
Hogescholen. Uit <strong>de</strong> analyse van het leertraject conclu<strong>de</strong>ert <strong>de</strong> commissie dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g dit consensusmo<strong>de</strong>l<br />
op een aantal punten niet volgt, waaron<strong>de</strong>r vreem<strong>de</strong> talen en bedrijfskundige opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> gesprekken erkennen <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n dat het ontbreken van vreem<strong>de</strong> talen een hiaat is. Daarnaast<br />
vermel<strong>de</strong>n <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> gesprekken dat het werkveld merkt dat een aantal competenties niet of<br />
te we<strong>in</strong>ig wordt vooropgesteld door <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Tekortkom<strong>in</strong>gen uiten zich vooral op het gebied van functionele<br />
analyse, technische documentatie, communicatievaardighe<strong>de</strong>n en omgang met <strong>de</strong> klant.<br />
De commissie merkt op dat <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen te sterk, tot bijna uitsluitend, gericht zijn op een erg specifieke groep<br />
b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> arbeidsmarkt: vooral programmeurs, operatoren en help<strong>de</strong>sksupport. Het werkveld dat met <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g samenwerkt, is beperkt, zodat <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk ontstaat dat een „besloten kr<strong>in</strong>g‟ <strong>de</strong> leer<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieert. Dit resulteert <strong>in</strong> een eng curriculum, gericht op <strong>de</strong>velopment, met veel ruimte voor practica.<br />
44 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat er vandaag wel <strong>de</strong>gelijk een niche <strong>in</strong> <strong>de</strong> arbeidsmarkt is voor <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, maar benadrukt dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g haar competenties dient te formuleren dat ze tegemoet zou<strong>de</strong>n<br />
komen aan <strong>de</strong> eisen van een bre<strong>de</strong>r beroepenveld, zoals al vermeld bij facet 1.1. Ook <strong>in</strong>dien <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zich<br />
blijft richten op een erg specifieke doelgroep zal zij met <strong>de</strong>ze specifieke doelgroep peers uit het beroepen- en<br />
on<strong>de</strong>rwijsveld structureel overleg dienen <strong>in</strong> te plannen, opdat overleg qua aanpak, <strong>de</strong> actuele <strong>in</strong>houd van <strong>de</strong> job,<br />
ren<strong>de</strong>mentverhog<strong>in</strong>g en het benutten van synergieën zou kunnen plaatsv<strong>in</strong><strong>de</strong>n. Zo zou<strong>de</strong>n voor elk van <strong>de</strong>ze<br />
<strong>prof</strong>ielen meer specifieke elementen <strong>in</strong> het curriculum kunnen toegevoegd wor<strong>de</strong>n die beter <strong>in</strong>spelen op <strong>de</strong><br />
marktvraag (bijvoorbeeld specifieke en veel gevraag<strong>de</strong> programmeertalen voor <strong>de</strong> programmeurs, methodologie<br />
en klantgerichtheid , issue solv<strong>in</strong>g-technieken, klantgerichtheid en taalvaardigheid voor operatoren en help<strong>de</strong>sk<br />
support…).<br />
Voor <strong>de</strong> aansluit<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> eisen van <strong>de</strong> buitenlandse vakgenoten verwijst <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g naar een vergelijken<strong>de</strong><br />
studie, uitgevoerd door <strong>de</strong> bovenvermel<strong>de</strong> werkgroep. Programma‟s van buitenlandse opleid<strong>in</strong>gen wer<strong>de</strong>n op<br />
<strong>ba</strong>sis van studiepunten vergeleken. Een programmavergelijk<strong>in</strong>g bleek volgens <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g moeilijk, omdat <strong>de</strong><br />
structuur van <strong>de</strong> programma's en ook <strong>de</strong> context vaak sterk verschillen. Zo is er <strong>in</strong> Spanje vaak een groot aanbod<br />
optionele opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, en wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> F<strong>in</strong>land vaak meer technische en communicatiegerichte<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len gegeven.<br />
De commissie vraagt met aandrang voldoen<strong>de</strong> aandacht voor <strong>de</strong> toets<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen bij een breed<br />
werkveld en bij vakgenoten <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen- en buitenland.<br />
De commissie heeft vastgesteld dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g we<strong>in</strong>ig tot geen aandacht schenkt aan projectmatig<br />
wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek en dienstverlen<strong>in</strong>g.<br />
Uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten tij<strong>de</strong>ns het visitatiebezoek blijkt dat <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatie op het vlak van<br />
competenties aanwezig is, maar door hen onvoldoen<strong>de</strong> is gekend. Ook <strong>de</strong> studiefiches, die on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re naast<br />
een overzicht van <strong>de</strong> competenties <strong>in</strong>zicht geven <strong>in</strong> <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> studiepunten, zijn we<strong>in</strong>ig gekend. Uit <strong>de</strong><br />
gesprekken leidt <strong>de</strong> commissie af dat bij geen enkel proces noch door <strong>de</strong> docenten, noch door <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong><br />
competentiefiches – en bijgevolg <strong>de</strong> competentiedoelstell<strong>in</strong>gen – wor<strong>de</strong>n gebruikt/aangehaald. Er bestaat een<br />
mismatch tussen <strong>de</strong> betekenis van vakdoelstell<strong>in</strong>gen en competenties. De aandacht voor competentiegericht<br />
leren is beperkt. De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voldoen<strong>de</strong> aandacht te schenken aan <strong>de</strong> communicatie van<br />
<strong>de</strong> competenties aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt met aandrang voldoen<strong>de</strong> aandacht voor <strong>de</strong> toets<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen bij een breed<br />
werkveld, en bij vakgenoten <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen- en buitenland.<br />
De commissie benadrukt dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g haar competenties dient te formuleren opdat <strong>de</strong>ze tegemoet zou<strong>de</strong>n<br />
komen aan <strong>de</strong> eisen van een bre<strong>de</strong>r beroepenveld. Ook <strong>in</strong>dien <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zich blijft richten op een zeer<br />
specifieke doelgroep, zal <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met <strong>de</strong>ze specifieke doelgroep „peers‟ uit het beroepen- en on<strong>de</strong>rwijsveld<br />
structureel overleg dienen <strong>in</strong> te plannen opdat overleg qua aanpak, ren<strong>de</strong>mentverhog<strong>in</strong>g en het benutten van<br />
synergieën zou kunnen plaatsv<strong>in</strong><strong>de</strong>n.<br />
De commissie adviseert een <strong>prof</strong>iler<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ten opzichte van b<strong>in</strong>nen- en/of buitenlandse opleid<strong>in</strong>gen<br />
naar opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen en – <strong>in</strong>clusief recente evoluties en naken<strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>gen – <strong>in</strong> relatie tot <strong>de</strong> eigen<br />
visie op het beroep/<strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>e.<br />
De commissie vraagt een dui<strong>de</strong>lijker formuler<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> relatie tot <strong>de</strong> beroeps<strong>prof</strong>ielen die <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n beoogt.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 45
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 1, doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g: onvoldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 1.1, niveau en oriëntatie:<br />
facet 1.2, dome<strong>in</strong>specifieke eisen:<br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp onvoldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn. De commissie oor<strong>de</strong>elt dat zowel facet 1.1 als facet 1.2 onvoldoen<strong>de</strong> scoren,<br />
omdat het <strong>in</strong> het hele competentiegebeuren ontbreekt aan structuur, <strong>in</strong>houd en bekendheid, en omdat <strong>de</strong><br />
doelstell<strong>in</strong>gen dui<strong>de</strong>lijker moeten wor<strong>de</strong>n geformuleerd en getoetst bij een breed werkveld en bij partners of<br />
vakgenoten <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen- en buitenland. De commissie meent dat <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g niet overeenstemt met<br />
het niveau dat van een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica wordt verwacht. De commissie is<br />
ervan overtuigd dat met <strong>de</strong> nieuwe leid<strong>in</strong>g op hogeschool-, <strong>de</strong>partementaal en opleid<strong>in</strong>gsniveau er wel <strong>de</strong>gelijk<br />
potentieel is tot verbeter<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong> toekomst.<br />
46 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
On<strong>de</strong>rwerp 2<br />
Programma<br />
Facet 2.1<br />
Relatie tussen doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>houd van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Het programma is een a<strong>de</strong>quate concretiser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g qua niveau,<br />
oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen.<br />
- De e<strong>in</strong>dkwalificaties zijn a<strong>de</strong>quaat vertaald <strong>in</strong> leerdoelen van (on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van) het programma.<br />
- De <strong>in</strong>houd van het programma biedt stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> mogelijkheid om <strong>de</strong> geformuleer<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties te<br />
bereiken.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie stelt vast dat, <strong>in</strong> het algemeen, <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen vertaald wor<strong>de</strong>n naar e<strong>in</strong>dkwalificaties en<br />
vakdoelstell<strong>in</strong>gen. Hierdoor past <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van het programma bij <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen die <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zelf<br />
vooropstelt. De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om op het moment dat zij <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen/competenties van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g opnieuw geformuleerd heeft (zie <strong>de</strong> opmerk<strong>in</strong>gen bij on<strong>de</strong>rwerp 1), ook een grondige herzien<strong>in</strong>g van het<br />
programma door te voeren. De opleid<strong>in</strong>g vermeldt <strong>in</strong> het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> dat <strong>de</strong> vertal<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> algemene<br />
naar <strong>de</strong> concretere doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt verdui<strong>de</strong>lijkt wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> studiegids, en dat<br />
ook <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van <strong>de</strong> respectievelijke (<strong>de</strong>el)opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len hier<strong>in</strong> terug te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n is. De commissie stel<strong>de</strong><br />
uit gesprekken met stu<strong>de</strong>nten en alumni vast dat <strong>de</strong>ze doelstell<strong>in</strong>gen we<strong>in</strong>ig gekend zijn, en vooral dat <strong>de</strong> relatie<br />
„doelstell<strong>in</strong>gen-competenties‟ <strong>in</strong> ruime mate ontbreekt. Ver<strong>de</strong>r vond <strong>de</strong> commissie het zeer merkwaardig dat <strong>de</strong><br />
implementatie van <strong>de</strong> competenties gebeurt on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> vorm van reverse eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g.<br />
Er zijn <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g vier <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke <strong>in</strong>formaticadome<strong>in</strong>en: programmeertechnieken, programmeertalen,<br />
bestur<strong>in</strong>gssystemen en netwerken, en systeemanalyse en data<strong>ba</strong>nken. Na grondige analyse van het<br />
zelfevaluatie<strong>rapport</strong> vraagt <strong>de</strong> commissie een herstructurer<strong>in</strong>g van het programma. De commissie suggereert een<br />
dui<strong>de</strong>lijker expliciter<strong>in</strong>g van „analyse‟ en „architectuur‟ <strong>in</strong> het programma. De noemer „systeemanalyse‟ is<br />
onvoldoen<strong>de</strong> omschreven. De commissie vraagt <strong>de</strong>ze term ver<strong>de</strong>r te expliciteren en uit elkaar te trekken on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
vorm van „data<strong>ba</strong>ses & data<strong>ba</strong>sebeheer‟, „bus<strong>in</strong>ess process analyse‟, „applicatie<strong>de</strong>sign‟, „functionele analyse‟,<br />
„software<strong>de</strong>sign‟ en „<strong>in</strong>frastructuurarchitectuur‟, waarbij „architectuur‟ <strong>in</strong> het algemeen explicieter aan bod moet<br />
komen. Hierbij wordt eerst het glo<strong>ba</strong>le ka<strong>de</strong>r bena<strong>de</strong>rd, om vervolgens <strong>in</strong> te zoomen op elk aspect. Ver<strong>de</strong>r<br />
moeten aspecten als „projectbeheer‟ en „test<strong>in</strong>g‟ <strong>in</strong> het programma wor<strong>de</strong>n opgenomen. Schriftelijke en<br />
mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>ge communicatievaardighe<strong>de</strong>n <strong>in</strong> vreem<strong>de</strong> talen moeten eveneens <strong>in</strong> het programma wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>gelast.<br />
De commissie v<strong>in</strong>dt het positief dat er een zekere set van vakoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> elementen aanwezig is via stages,<br />
projecten, wiskun<strong>de</strong> en communicatietechnieken. De commissie stel<strong>de</strong> wel vast dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g noch over<br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen, noch over keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len beschikt. De commissie beveelt aan dat<br />
keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len overwogen wor<strong>de</strong>n om een verruim<strong>in</strong>g van het programma tot stand te brengen. Het<br />
programma dient een aantal keuzemogelijkhe<strong>de</strong>n aan te bie<strong>de</strong>n, zodat <strong>de</strong> specialisatie zich niet beperkt tot enkel<br />
programmeren of <strong>de</strong> keuze van <strong>de</strong> stage. Om aan dit alles een <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g te geven, raadt <strong>de</strong> commissie aan meer<br />
af te stemmen met een representatief werkveld <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> eisen van <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong><br />
beroeps<strong>prof</strong>ielen. Door contact op te nemen met een representatieve groep van „ spelers‟ zal <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> staat<br />
zijn een analyse te maken betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong> rol en <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid van een operator, een supportteam, een<br />
<strong>de</strong>veloper enzovoort.<br />
Aan <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale dimensie wordt beperkt aandacht besteed. De opleid<strong>in</strong>g vermeldt dat zij lid is van <strong>de</strong><br />
HEDICT-werkgroep van BUSINET. Vanaf het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 zullen <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge programma‟s tij<strong>de</strong>ns<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 47
<strong>de</strong> jaarlijkse conferenties met elkaar vergeleken wor<strong>de</strong>n. De commissie is van men<strong>in</strong>g dat op dit vlak geen<br />
dui<strong>de</strong>lijk beleid is uitgewerkt. De stu<strong>de</strong>ntenmobiliteit is nog erg laag. De opleid<strong>in</strong>g heeft enkele<br />
samenwerk<strong>in</strong>gsvormen, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re <strong>in</strong> F<strong>in</strong>land en <strong>in</strong> Oostenrijk. In het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 heeft een<br />
docent uit Graz (Oostenrijk) <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten tij<strong>de</strong>ns het <strong>de</strong>elopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>in</strong>terdiscipl<strong>in</strong>aire vaardighe<strong>de</strong>n<strong>in</strong>formaticaprojecten<br />
een week opleid<strong>in</strong>g gegeven over <strong>de</strong> J2ME-omgev<strong>in</strong>g. Een F<strong>in</strong>se docent verzorg<strong>de</strong> een<br />
lez<strong>in</strong>g over ICT <strong>in</strong> F<strong>in</strong>land. Een van <strong>de</strong> Vlaamse docenten is door <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen uitgenodigd en heeft daar<br />
een <strong>in</strong>troductie „Blue-J‟ gedoceerd.<br />
De participatie van <strong>de</strong> diverse actoren bij <strong>de</strong> curriculumontwikkel<strong>in</strong>g, -herzien<strong>in</strong>g en -<strong>in</strong>novatie is erg afhankelijk<br />
van <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele docenten. Door het feit dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g geen dui<strong>de</strong>lijk beschreven procedures heeft voor<br />
curriculumherzien<strong>in</strong>g en -<strong>in</strong>novatie, verloopt dit hoofdzakelijk <strong>in</strong>formeel en op <strong>in</strong>dividuele <strong>ba</strong>sis. Ook is een betere<br />
afstemm<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> cursussen op <strong>de</strong> huidige ICT-<strong>in</strong>zichten hier zeker op zijn plaats.<br />
Flexibele leertrajecten wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar samengesteld <strong>in</strong> overleg met <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator (en dome<strong>in</strong>verantwoor<strong>de</strong>lijken) volgens <strong>de</strong> vigeren<strong>de</strong> procedures voor EVC/EVK. Op <strong>ba</strong>sis<br />
van een <strong>in</strong>dividueel gesprek en <strong>de</strong> nodige bewijzen van <strong>de</strong> al verworven competenties, wordt een lijst van nog te<br />
verwerven competenties vertaald <strong>in</strong> een GIST (Geïndividualiseerd Studietraject). Tot op he<strong>de</strong>n komen we<strong>in</strong>ig<br />
flexibele leertrajecten voor.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om op het moment dat zij <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen/competenties van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
opnieuw geformuleerd heeft (zie <strong>de</strong> opmerk<strong>in</strong>gen bij on<strong>de</strong>rwerp 1), ook een grondige herzien<strong>in</strong>g van het<br />
programma door te voeren.<br />
De commissie vraagt een betere expliciter<strong>in</strong>g en een dui<strong>de</strong>lijker on<strong>de</strong>rver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van een aantal<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len.<br />
De commissie beveelt aan dat keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len – m<strong>in</strong>imaal <strong>in</strong> <strong>de</strong> laatste twee semesters – zou<strong>de</strong>n<br />
overwogen wor<strong>de</strong>n, om een verruim<strong>in</strong>g van het programma tot stand te brengen. Hierbij raadt <strong>de</strong> commissie aan<br />
meer af te stemmen met een representatief werkveld <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> eisen van <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong><br />
beroeps<strong>prof</strong>ielen. Door contact op te nemen met een representatieve groep van „ spelers‟ zal <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> staat<br />
zijn om een analyse te maken betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong> rol en <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid van een operator, een supportteam<br />
en een <strong>de</strong>veloper.<br />
De commissie adviseert om <strong>de</strong> procedure <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong> curriculumaanpass<strong>in</strong>gen te formaliseren.<br />
Facet 2.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Kennisontwikkel<strong>in</strong>g door stu<strong>de</strong>nten v<strong>in</strong>dt plaats via vakliteratuur, aan <strong>de</strong> beroeps- of kunstpraktijk ontleend<br />
studiemateriaal en via <strong>in</strong>teractie met <strong>de</strong> beroepspraktijk, <strong>de</strong> kunstpraktijk en/of (toegepast) on<strong>de</strong>rzoek.<br />
- Het programma heeft aantoon<strong>ba</strong>re ver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met actuele ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het vakgebied/<strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>e.<br />
- Het programma waarborgt <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van beroeps- of artistieke vaardighe<strong>de</strong>n en heeft aantoon<strong>ba</strong>re<br />
ver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> actuele beroepspraktijk.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: onvoldoen<strong>de</strong><br />
4 8 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> vermeldt dat <strong>de</strong> kennisontwikkel<strong>in</strong>g gebeurt via verschei<strong>de</strong>ne kanalen of vormen:<br />
contacturen, zelfstudie, projecten, via <strong>in</strong>terne en externe sem<strong>in</strong>aries, bedrijfsbezoeken en stages. Ver<strong>de</strong>r vermeldt<br />
het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> dat per (<strong>de</strong>el)opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>de</strong> meest geschikte on<strong>de</strong>rwijs- en werkvormen wor<strong>de</strong>n<br />
gekozen.<br />
De hoofdlijnen van het didactische concept tonen een evolutie van kennis naar vaardighe<strong>de</strong>n, en van begeleid<br />
naar zelfstandig werken. De commissie heeft dit didactische concept echter onvoldoen<strong>de</strong> kunnen terugv<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> leerdoelenmatrices. In <strong>de</strong>ze matrices is <strong>in</strong> een aantal gevallen een on<strong>de</strong>rscheid tussen het belang van kennis,<br />
vaardighe<strong>de</strong>n en attitu<strong>de</strong>s per (<strong>de</strong>el)opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el aangetroffen, maar vaak was dit onvolledig.<br />
In het programma zijn verschillen<strong>de</strong> elementen <strong>in</strong>gebouwd om stu<strong>de</strong>nten beroepsvaardighe<strong>de</strong>n te laten<br />
ontwikkelen.<br />
Er wordt naar gestreefd om <strong>de</strong> meest recente versies van <strong>de</strong> gebruikte software ter beschikk<strong>in</strong>g te stellen aan <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten, en ze te gebruiken <strong>in</strong> <strong>de</strong> practica en <strong>de</strong> projecten. De stu<strong>de</strong>nten krijgen zicht op het werkveld via<br />
actieve <strong>de</strong>elname <strong>in</strong> werkgroepen van Antwerp Digital Ma<strong>in</strong>port. ICT-ontwikkel<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n voldoen<strong>de</strong> op <strong>de</strong><br />
voet gevolgd. Deze ontwikkel<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n ook geïntegreerd <strong>in</strong> het programma – met <strong>de</strong>ze kantteken<strong>in</strong>g dat het<br />
zich weerom beperkt tot programmeren en zuivere technologische aspecten.<br />
In elk semester is er één projectweek voorzien. In semester drie en vier werken <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten een twee<strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>formaticaproject uit. De projectweken hebben ook als doel <strong>de</strong> realiteit van een <strong>in</strong>formatica<strong>ba</strong>an te simuleren.<br />
Ofwel komen <strong>de</strong>ze opdrachten vanuit het werkveld, waardoor er regelmatige <strong>in</strong>teractie met het werkveld<br />
gerealiseerd wordt, ofwel betreft het automatiser<strong>in</strong>gsopdrachten b<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement. In het laatste geval<br />
wordt er gewerkt met fictieve klanten om het werkveld te simuleren.<br />
Via <strong>de</strong> <strong>de</strong>elname van docenten aan <strong>de</strong> PWO-projecten wor<strong>de</strong>n actuele ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het vakgebied<br />
geïnventariseerd en <strong>in</strong> het programma <strong>in</strong>gebed. De commissie is echter van oor<strong>de</strong>el dat <strong>de</strong> actuele<br />
ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het vakgebied zo snel gaan, dat participatie <strong>in</strong> <strong>de</strong> PWO-projecten alleen onvoldoen<strong>de</strong> garantie<br />
geeft om <strong>de</strong>ze ontwikkel<strong>in</strong>gen a<strong>de</strong>quaat te kunnen volgen.<br />
De stage van veertien weken vormt een sluitstuk bij het <strong>in</strong>tegreren van <strong>de</strong> beroepsspecifieke competenties. De<br />
stage is <strong>in</strong>ge<strong>de</strong>eld bij het dome<strong>in</strong> „<strong>in</strong>terdiscipl<strong>in</strong>aire vaardighe<strong>de</strong>n‟, omdat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt via <strong>de</strong> praktijkstage zijn<br />
kennis en vaardighe<strong>de</strong>n uit <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en dient <strong>in</strong> te zetten <strong>in</strong> een <strong>prof</strong>essionele omgev<strong>in</strong>g waar<strong>in</strong> hij<br />
later wordt tewerkgesteld. Belangrijk is volgens <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g dat „<strong>de</strong> stage <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt toelaat zich ver<strong>de</strong>r te<br />
specialiseren <strong>in</strong> zijn/haar gekozen specialisatie‟.<br />
De commissie merkt hierbij op dat <strong>de</strong> stage <strong>de</strong> enige mogelijkheid is voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt om zich <strong>in</strong> een beperkte<br />
vorm van specialisatie te verdiepen. De commissie betreurt dit.<br />
Tij<strong>de</strong>ns gesprekken wordt met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> criteria voor <strong>de</strong> kwaliteit van stageplaatsen aangehaald dat een<br />
stu<strong>de</strong>nt een stage moet v<strong>in</strong><strong>de</strong>n bij een ICT-bedrijf of een groter bedrijf met een grote ICT-af<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g. Daarnaast<br />
on<strong>de</strong>rhoudt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zo veel mogelijk contacten met bedrijven waarvan zij meent dat ze goe<strong>de</strong> stageplaatsen<br />
bie<strong>de</strong>n. Stu<strong>de</strong>nten mogen ook zelf een stagebedrijf aanbrengen. Hieromtrent is er telefonisch contact tussen het<br />
bedrijf en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en die zij aanbie<strong>de</strong>n als stageplaats. De <strong>in</strong>teractie tussen het bedrijf en <strong>de</strong><br />
school wordt voornamelijk door <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n via terugkommomenten van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt op <strong>de</strong><br />
hogeschool. De stagiair moet voldoen<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rsteund wor<strong>de</strong>n door het stagebedrijf, en komt zo <strong>in</strong> contact met<br />
nieuwe technologieën en met <strong>de</strong> realiteit van het beroepsleven. Voor <strong>de</strong> monitor<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stage gaat <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g m<strong>in</strong>stens twee keer langs bij het stagebedrijf. Twee keer komt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt een presentatie geven op <strong>de</strong><br />
school, waaron<strong>de</strong>r een e<strong>in</strong>dpresentatie. De stagementor krijgt een evaluatieformulier toegestuurd waarna een<br />
oor<strong>de</strong>el wordt vastgelegd.<br />
De commissie wil benadrukken dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g nog meer aandacht moet beste<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> borg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
kwaliteit van <strong>de</strong> stageplaatsen en <strong>de</strong> stageverslagen/e<strong>in</strong>dwerken door het opstellen van eenduidige criteria,<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 49
waardoor <strong>de</strong> stage beantwoordt aan een reeks vooropgestel<strong>de</strong> <strong>in</strong>houds- en kwaliteitsnormen. Deze criteria<br />
dienen te garan<strong>de</strong>ren dat <strong>de</strong> stage doorgaat b<strong>in</strong>nen een werkveld dat voldoet aan <strong>de</strong> actuele beroepspraktijk en<br />
<strong>de</strong> actuele ontwikkel<strong>in</strong>gen van het vakgebied en dat aansluit bij dat van een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica. De commissie is van men<strong>in</strong>g dat het programma <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten onvoldoen<strong>de</strong> voorbereidt op <strong>de</strong><br />
actuele <strong>prof</strong>essionele context/werkveld waarb<strong>in</strong>nen ze als <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelors zullen moeten werken. Re<strong>de</strong>n<br />
hiervoor is dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g onvoldoen<strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n biedt aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten om hun beroepsvaardighe<strong>de</strong>n te<br />
scholen op het niveau van een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor b<strong>in</strong>nen een stageplaats die <strong>de</strong> actuele beroepspraktijk en<br />
<strong>de</strong> actuele ontwikkel<strong>in</strong>gen van het vakgebied voldoen<strong>de</strong> opvolgt.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie wil benadrukken dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g nog meer aandacht moet beste<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> borg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
kwaliteit van <strong>de</strong> stageplaatsen en <strong>de</strong> stageverslagen/e<strong>in</strong>dwerken door het opstellen van eenduidige criteria,<br />
waardoor <strong>de</strong> stage beantwoordt aan een reeks vooropgestel<strong>de</strong> <strong>in</strong>houds- en kwaliteitsnormen.<br />
Facet 2.3<br />
Samenhang van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Stu<strong>de</strong>nten volgen een <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk samenhangend opleid<strong>in</strong>gsprogramma.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opbouw en <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van het programma zijn opge<strong>de</strong>eld <strong>in</strong> zes semesters met steeds <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en.<br />
Deze structuur is vooral het gevolg van eer<strong>de</strong>re programmahervorm<strong>in</strong>gen, waarbij ernaar gestreefd werd om <strong>de</strong><br />
samenhang en <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ver<strong>de</strong>r te verbeteren, en beter af te stemmen op <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n en <strong>de</strong><br />
vragen van het werkveld.<br />
De vijf specifieke dome<strong>in</strong>en komen geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong> eerste vijf semesters met een gelijkblijven<strong>de</strong> studieomvang aan<br />
bod, waardoor een consequent evenwicht tussen <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en aangebo<strong>de</strong>n en aangehou<strong>de</strong>n wordt<br />
tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> volledige opleid<strong>in</strong>g. Het zes<strong>de</strong> semester bestaat uit een praktijkstage die het volledige semester omvat<br />
en die het sluitstuk vormt van dit praktijkgerichte, ervar<strong>in</strong>gsgerichte en naar zelfstudie evolueren<strong>de</strong> programma.<br />
In <strong>de</strong> eerste vijf semesters wordt b<strong>in</strong>nen „<strong>in</strong>terdiscipl<strong>in</strong>aire vaardighe<strong>de</strong>n‟ aandacht besteed aan <strong>ba</strong>sisbegrippen<br />
uit <strong>de</strong> sociale en fiscale wetgev<strong>in</strong>g, wiskun<strong>de</strong> voor <strong>in</strong>formatici, communicatietechnieken en teambuild<strong>in</strong>g<br />
(waaron<strong>de</strong>r het specifieke „COPER-event‟), sem<strong>in</strong>aries en juridische aspecten van <strong>in</strong>formatica. Het grootste<br />
on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van dit dome<strong>in</strong> wordt <strong>in</strong>gevuld met <strong>in</strong>terdiscipl<strong>in</strong>aire en/of vakoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> projecten. Tij<strong>de</strong>ns het<br />
zes<strong>de</strong> semester krijgt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt <strong>de</strong> gelegenheid om door <strong>de</strong> keuze van zijn stageplaats en -opdracht een zekere<br />
specialisatie te kiezen.<br />
De commissie betreurt dat bedrijfskundige opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len <strong>in</strong> het hele programma ontbreken en dat er geen<br />
aandacht besteed wordt aan vreem<strong>de</strong>talenon<strong>de</strong>rwijs.<br />
Uit <strong>de</strong> programma-evaluatie blijkt dat stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> samenhang van het programma goed beoor<strong>de</strong>len. Ook <strong>de</strong><br />
verhoud<strong>in</strong>g theorie en praktijk wordt bij sterkte-zwaktegesprekken goed bevon<strong>de</strong>n.<br />
De commissie heeft <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk dat er wel sprake is van een sequentiële opbouw en coherentie van het programma<br />
<strong>in</strong> termen van het normtraject. Zij stelt wel <strong>de</strong> toepass<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheid <strong>in</strong> vraag. De commissie heeft<br />
geen dui<strong>de</strong>lijke samenwerk<strong>in</strong>gsvormen met an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen vastgesteld. Een afstemm<strong>in</strong>g van het programma<br />
met an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen wordt aanbevolen.<br />
50 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
Ook het aanbie<strong>de</strong>n van taal- en bedrijfsgeoriënteer<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len zal <strong>in</strong> <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong><br />
programmaherzien<strong>in</strong>g moeten wor<strong>de</strong>n verwerkt.<br />
De commissie vraagt aandacht voor <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheid.<br />
Facet 2.4<br />
Studieomvang<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g voldoet aan <strong>de</strong> formele eisen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> studieomvang, <strong>ba</strong>chelor: tenm<strong>in</strong>ste 180<br />
studiepunten.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: OK<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g bestaat uit drie studiejaren van elk 60 studiepunten. In totaal wordt dus een opleid<strong>in</strong>gsprogramma<br />
georganiseerd van 180 studiepunten en voldoet <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g hiermee aan <strong>de</strong> formele eisen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong><br />
m<strong>in</strong>imale studieomvang van een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Facet 2.5<br />
Studielast<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De werkelijke studietijd wordt getoetst en sluit aan bij <strong>de</strong> normen vastgesteld krachtens <strong>de</strong>creet.<br />
- Het programma is stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>ar doordat factoren, die betrekk<strong>in</strong>g hebben op dat programma en die <strong>de</strong><br />
studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk wor<strong>de</strong>n weggenomen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Het aantal studiepunten is gelijkmatig ver<strong>de</strong>eld over <strong>de</strong> 5 dome<strong>in</strong>en <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste 5 semesters. Het 6e semester<br />
wordt voorbehou<strong>de</strong>n voor stage. De glo<strong>ba</strong>le voorziene studietijd bedraagt 1500 uur per 60 studiepunten, of 25 uur<br />
per studiepunt. De studietijd is opgenomen <strong>in</strong> <strong>de</strong> studiegids en is het resultaat van een <strong>in</strong>schatt<strong>in</strong>g door <strong>de</strong><br />
docenten. Uit <strong>de</strong> docenten- en programma-evaluatie blijkt dat <strong>de</strong>ze getallen realistisch zijn. De commissie kon<br />
bevrag<strong>in</strong>gen aan stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong>kijken over <strong>de</strong> (ervaren) studietijd, maar er is nog geen aandacht voor een<br />
genormeer<strong>de</strong> plann<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> studietijd, en er is ook nog geen feitelijke, formele en structurele studietijdmet<strong>in</strong>g<br />
on<strong>de</strong>r stu<strong>de</strong>nten gedaan. Docenten reageren hierop door te stellen dat zij dit op <strong>ba</strong>sis van ervar<strong>in</strong>g kunnen doen.<br />
Het valt daardoor niet te checken of er sprake is van overeenstemm<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> begrote en <strong>de</strong> reële studietijd.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> gesprekken merken <strong>de</strong> alumni op dat er geen problemen waren met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> studietijd en -<br />
belast<strong>in</strong>g. In hun ogen was het makkelijk haal<strong>ba</strong>ar.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 51
Door <strong>de</strong> aandacht van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>arheid en studieloop<strong>ba</strong>anbegeleid<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
slaagkansen van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt verhoogd. Toch kunnen er grote verschillen bestaan per (<strong>de</strong>el)opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el,<br />
afhankelijk van voorkennis en aanleg. Stu<strong>de</strong>nten die al een opleid<strong>in</strong>g gevolgd hebben <strong>in</strong> het secundair on<strong>de</strong>rwijs<br />
of al een jaar universiteit achter <strong>de</strong> rug hebben, ervaren een veel lagere studiebelast<strong>in</strong>g. Dit komt tot uit<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
eerste twee semesters, waar<strong>in</strong> <strong>de</strong>ze voorkennis nog vrij sterk meespeelt. In <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> semesters is het effect<br />
uitgevlakt.<br />
Er zijn geen uitgesproken studiebelemmeren<strong>de</strong> factoren. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> sterkte-zwaktegesprekken en <strong>de</strong> PROZAbevrag<strong>in</strong>g<br />
kwamen losse opmerk<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong> <strong>in</strong>frastructuur en het veelvuldige gebruik van<br />
PowerPo<strong>in</strong>t-voorstell<strong>in</strong>gen. Daartegenover staat dat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g van studiebegelei<strong>de</strong>rs, <strong>de</strong> ombudspersoon<br />
en <strong>de</strong> docenten <strong>in</strong> het algemeen goed scoren.<br />
Acties wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rnomen om studiebelemmeren<strong>de</strong> factoren op te sporen en te remediëren, namelijk <strong>de</strong> uitbouw<br />
van een ka<strong>de</strong>r van studieloop<strong>ba</strong>anbegeleid<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> verwijz<strong>in</strong>g naar een studiebegelei<strong>de</strong>r, een aanspreekpunt bij<br />
studiemoeilijkhe<strong>de</strong>n en plann<strong>in</strong>gsproblemen, <strong>de</strong> organisatie van een nabesprek<strong>in</strong>g van het examen, <strong>de</strong><br />
psychosociale begeleid<strong>in</strong>g door Sovoha (Sociale Voorzien<strong>in</strong>gen Hogeschool Antwerpen), <strong>de</strong> faciliteiten voor<br />
stu<strong>de</strong>nten met speciale statuten, het streven naar twee lesvrije halve dagen en het vermij<strong>de</strong>n van tussenuren bij<br />
het opstellen van <strong>de</strong> lessenroosters, <strong>de</strong> splits<strong>in</strong>g <strong>in</strong> kle<strong>in</strong>e groepen voor praktische opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, en ten<br />
slotte het laagdrempelige contact tussen docent en stu<strong>de</strong>nt.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt met aandrang dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zou starten met het objectiveren en formaliseren van <strong>de</strong><br />
studietijdmet<strong>in</strong>g. Dit zal bijdragen tot <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re uitbouw van <strong>de</strong> kwaliteit van het programma.<br />
Facet 2.6<br />
Afstemm<strong>in</strong>g tussen vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Het didactisch concept is <strong>in</strong> lijn met <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen.<br />
- De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g hanteert een traditioneel, impliciet on<strong>de</strong>rwijsconcept dat vooral ge<strong>ba</strong>seerd is op <strong>de</strong> eigen ervar<strong>in</strong>g<br />
van <strong>de</strong> docenten. Dit leidt tot een vrij klassikaal on<strong>de</strong>rwijstype, dat nood heeft aan creativiteit.<br />
Het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> vermeldt dat <strong>de</strong> kennisontwikkel<strong>in</strong>g gebeurt via verschei<strong>de</strong>ne kanalen of vormen:<br />
contacturen, zelfstudie, projecten, via <strong>in</strong>terne en externe sem<strong>in</strong>aries, bedrijfsbezoeken en stages. Per<br />
(<strong>de</strong>el)opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el wor<strong>de</strong>n volgens <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> meest geschikte on<strong>de</strong>rwijs- en werkvormen gekozen.<br />
De on<strong>de</strong>rwijswerkvormen die wor<strong>de</strong>n gebruikt, lijken overwegend „hoorcolleges‟ te zijn. Daarnaast komen <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
beschrijv<strong>in</strong>gen ook <strong>de</strong>monstraties, oefen<strong>in</strong>gen, on<strong>de</strong>rwijsleergesprekken, opdrachten, begelei<strong>de</strong> zelfstudie en<br />
practicum voor. Het geheel maakt een sterk docentgecentreer<strong>de</strong> <strong>in</strong>druk. Hier ligt een kans tot <strong>in</strong>tegratie van een<br />
aantal competenties, door <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten te laten focussen op het vlak van technical writ<strong>in</strong>g en voorstudies.<br />
De leermid<strong>de</strong>len die wor<strong>de</strong>n gebruikt, zijn voornamelijk handboeken en PowerPo<strong>in</strong>t-presentaties van docenten,<br />
die te zien zijn op <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g Blackboard. Omdat er veel gebruik wordt gemaakt van<br />
presentaties, is het noodzakelijk dat elk lokaal beschikt over ten m<strong>in</strong>ste een computer en een beamer.<br />
52 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
Voor het oefenen van <strong>in</strong>stallaties en netwerkbeheer kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten gebruikmaken van een experimenteel<br />
netwerk. Hier krijgen ze dan ook toegangsrechten op. Het niet aanwezig zijn van <strong>de</strong> gebruikelijke<br />
afscherm<strong>in</strong>gen/beveilig<strong>in</strong>gen van en <strong>in</strong> dit netwerk, biedt <strong>de</strong> nodige ruimte aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten tot studie en<br />
experimenteren. Het feit om zo te kunnen experimenteren met alle functionaliteiten van een netwerk, zon<strong>de</strong>r dat<br />
dit <strong>de</strong> operationaliteit van gebruikers <strong>in</strong> gevaar brengt, is essentieel om <strong>de</strong> competenties netwerkbeheer mee te<br />
geven. De commissie ervaart dit element, <strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>r het gebruik van „het computerhuis‟, als positief.<br />
In <strong>de</strong> Blackboard-omgev<strong>in</strong>g hebben stu<strong>de</strong>nten 50 MB ruimte voor het bouwen van een digitale portfolio. De<br />
commissie heeft niet kunnen constateren of stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong>ze ruimte gebruiken, en ook niet <strong>in</strong> hoeverre <strong>de</strong>ze 50<br />
MB volstaan. Opvallend <strong>in</strong> <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g is dat alle tools die standaard <strong>in</strong> Blackboard ter<br />
beschikk<strong>in</strong>g staan, niet wor<strong>de</strong>n gebruikt. In <strong>de</strong> cursus communicatietechnieken mag men nochtans verwachten<br />
dat tools als blogs, journalen, portfolio‟s en groepen erg actief wor<strong>de</strong>n gebruikt. Ook <strong>in</strong> an<strong>de</strong>re cursussen treft <strong>de</strong><br />
commissie geen <strong>in</strong>teractieve werkvormen aan. Het geeft <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk dat <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g zich<br />
beperkt tot het plaatsen van documenten, zodat <strong>de</strong>ze gedownload kunnen wor<strong>de</strong>n. Desgevraagd geven<br />
stu<strong>de</strong>nten aan dat zij Blackboard vooral als een „ad valvas‟ gebruiken en om wat documenten op te la<strong>de</strong>n.<br />
De commissie heeft bij het <strong>in</strong>kijken van <strong>de</strong> cursussen vastgesteld dat een aantal cursussen gedateerd zijn, zoals<br />
systeemanalyse en bestur<strong>in</strong>gssystemen. Ver<strong>de</strong>r mist <strong>de</strong> commissie <strong>in</strong> sommige cursussen een dui<strong>de</strong>lijke,<br />
<strong>prof</strong>essionele en didactische aanpak. De literatuur van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g bestaat uit een aantal boeken uit <strong>de</strong><br />
boekhan<strong>de</strong>l. Er zijn hoegenaamd geen syllabi <strong>in</strong> hardcopy aangetroffen, en uit <strong>de</strong> gesprekken leidt <strong>de</strong> commissie<br />
af dat er geen cursusdienst is.<br />
De opleid<strong>in</strong>gsverantwoor<strong>de</strong>lijken geven aan dat <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>g erg toepass<strong>in</strong>gsgericht is. De commissie heeft dit<br />
uit <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijswerkvormen niet kunnen opmaken, en v<strong>in</strong>dt dat het geheel een sterk docentgecentreer<strong>de</strong> <strong>in</strong>druk<br />
maakt. De gehanteer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijswerkvormen zijn <strong>in</strong> essentie hoorcolleges. Het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> vermeldt ook<br />
<strong>de</strong>monstraties, oefen<strong>in</strong>gen, on<strong>de</strong>rwijsleergesprekken, begelei<strong>de</strong> zelfstudie en practicum. De opleid<strong>in</strong>g bevat<br />
toepass<strong>in</strong>gsgerichte elementen. Toch is <strong>de</strong> commissie van men<strong>in</strong>g dat dit nog veel beter kan.<br />
De commissiele<strong>de</strong>n doorzochten <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g Blackboard op gebruik door stu<strong>de</strong>nten.<br />
Opvallend is bijvoorbeeld dat alle tools die standaard op Blackboard ter beschikk<strong>in</strong>g staan, niet wor<strong>de</strong>n gebruikt.<br />
Opvallend is ook dat cursussen die han<strong>de</strong>len over communicatie <strong>de</strong> tools zoals berichten, blogs, journalen,<br />
portfolio‟s, groepen en <strong>de</strong>rgelijke niet gebruiken. Ook <strong>in</strong> an<strong>de</strong>re cursussen trof <strong>de</strong> commissie geen <strong>in</strong>teractieve<br />
werkvormen aan.<br />
Alle eerste- en twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten hebben <strong>de</strong>elgenomen aan <strong>de</strong> „COPER-week‟. COPER staat voor<br />
„Communicatie- en Persoonlijkheidstra<strong>in</strong><strong>in</strong>g‟. Meer<strong>de</strong>re gespreksgroepen hebben <strong>de</strong> commissie overtuigd van het<br />
belang van <strong>de</strong> COPER-week, als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> persoonlijke ontwikkel<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> groepsdynamiek van <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten. Enkele stu<strong>de</strong>nten geven ook aan dat zij door <strong>de</strong>ze projectweek enigsz<strong>in</strong>s zijn veran<strong>de</strong>rd, voornamelijk<br />
doordat zij met elkaar leren samenwerken. Zij zijn erg tevre<strong>de</strong>n ook over <strong>de</strong> <strong>in</strong>formele contacten met <strong>de</strong> docenten.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie is zich bewust van <strong>de</strong> beperk<strong>in</strong>gen, verbon<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> <strong>in</strong>frastructuur van het gebouw, maar spoort<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan tot meer creativiteit <strong>in</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsvormen.<br />
De commissie adviseert om het elektronische leerplatform ook daadwerkelijk <strong>in</strong> te schakelen <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, en<br />
dit niet enkel te beperken tot <strong>de</strong> functies „<strong>de</strong>len van <strong>in</strong>formatie‟ en „ad valvas‟.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 53
Facet 2.7<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Door <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen, toets<strong>in</strong>gen en examens wordt a<strong>de</strong>quaat en voor stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong>zichtelijk getoetst of <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> leerdoelen van (on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van) het programma hebben gerealiseerd.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: onvoldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie heeft bij het <strong>in</strong>kijken van <strong>de</strong> examenvragen opgemerkt dat alle examens eenzelf<strong>de</strong> format<br />
hanteren, met <strong>in</strong> een ka<strong>de</strong>r <strong>de</strong> relevante <strong>in</strong>formatie over <strong>de</strong> kengetallen van het examen. Veel van <strong>de</strong> vragen zijn<br />
op het toepass<strong>in</strong>gsniveau en correspon<strong>de</strong>ren daarmee met het niveau van <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. De<br />
meeste examens zijn <strong>in</strong> opdrachtvorm. De commissie trof ook een examen aan dat het meerkeuzevragensysteem<br />
hanteert. In alle gevallen van <strong>de</strong>ze meerkeuzevragen gaat het om een kennisniveau waarbij het begrijpen van <strong>de</strong><br />
syntaxis van <strong>de</strong> vraag meer bepalend is voor het geven van een goed antwoord, dan het kennen van <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd<br />
van <strong>de</strong> leerstof.<br />
De commissie heeft geen borg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> toets<strong>in</strong>g vastgesteld. De commissie stel<strong>de</strong> vast dat er geen criteria zijn<br />
voor <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van (<strong>de</strong>el)examens door docenten. Docenten beoor<strong>de</strong>len niet op <strong>ba</strong>sis van een format met<br />
(gedrags)<strong>in</strong>dicatoren. Elke docent heeft zijn eigen verantwoor<strong>de</strong>lijkheid <strong>in</strong> <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> examens. Dit<br />
geldt ook voor <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g door <strong>de</strong> Examencommissie. Door het ontbreken van dui<strong>de</strong>lijke evaluatiecriteria is<br />
er geen dui<strong>de</strong>lijke verantwoord<strong>in</strong>g mogelijk over grensgevallen bij al dan niet slagen.<br />
In gesprekken werd bevestigd dat dit ook geldt voor <strong>de</strong> stages. De stagementor beoor<strong>de</strong>elt <strong>de</strong> stage en <strong>de</strong> tij<strong>de</strong>ns<br />
<strong>de</strong> stage te bereiken competenties van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten aan <strong>de</strong> hand van een daarvoor bestemd formulier. Op dit<br />
formulier kan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt wor<strong>de</strong>n beoor<strong>de</strong>eld op een aantal competenties, zoals <strong>de</strong> algemene competenties, <strong>de</strong><br />
algemene beroepsgerichte competenties en <strong>de</strong> beroepsspecifieke competenties. De mentor vult op het formulier<br />
een beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g <strong>in</strong> volgens „uitstekend‟, „goed‟, „voldoen<strong>de</strong>‟, „onvoldoen<strong>de</strong>‟ en „niet van toepass<strong>in</strong>g‟. De commissie<br />
vraagt zich af <strong>in</strong> welke mate <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>r voldoen<strong>de</strong> geïnformeerd en opgeleid is om een oor<strong>de</strong>el te geven<br />
over <strong>de</strong>ze competenties. Er wordt namelijk niet beschreven wat er met <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong> competentie wordt<br />
bedoeld. Dit wordt tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> gesprekken ook erkend door <strong>de</strong> gesprekspartners.<br />
Er is geen expliciet beleid om <strong>de</strong> kwaliteitsbewak<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> toets<strong>in</strong>g vorm te geven. Er is geen controle op <strong>de</strong><br />
totstandkom<strong>in</strong>g van een examen, en evenm<strong>in</strong> is er sprake van een formeel overleg on<strong>de</strong>r collega's. De<br />
commissie merkt op dat nauwelijks gebruik wordt gemaakt van verschillen<strong>de</strong> evaluatievormen <strong>in</strong> relatie tot <strong>de</strong><br />
doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g als geheel. De commissie vond geen documenten die<br />
betrekk<strong>in</strong>g hebben op aspecten als concept, gerichtheid van <strong>de</strong> evaluatie, (geïntegreerd) toetsen van kennis,<br />
<strong>in</strong>zicht, vaardighe<strong>de</strong>n en attitu<strong>de</strong>s, en moeilijkheidsgraad.<br />
Stu<strong>de</strong>nten geven aan dat zij vooraf geïnformeerd wor<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> toetsen. Zij maken echter geen gebruik van<br />
metacognitieve vaardighe<strong>de</strong>n – zoals plann<strong>in</strong>g, diagnose, verbeter<strong>in</strong>g en reflectie – om hun leerproces te<br />
reguleren.<br />
Met alle stu<strong>de</strong>nten die één of meer tekorten had<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> examens van januari wer<strong>de</strong>n <strong>in</strong>dividuele gesprekken<br />
gevoerd, <strong>in</strong> samenspraak met <strong>de</strong> dienst Studieloop<strong>ba</strong>anbegeleid<strong>in</strong>g. Daaruit bleek dat vooral studieplann<strong>in</strong>g nog<br />
een groot probleem is voor veel stu<strong>de</strong>nten. Na elke examenperio<strong>de</strong> (januari, juni, september) krijgen <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten alle examenresultaten, ook die van <strong>de</strong> (<strong>de</strong>el)opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. Onmid<strong>de</strong>llijk nadien kunnen <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten die dat wensen met <strong>de</strong> titularis hun examens <strong>in</strong>kijken. De commissie v<strong>in</strong>dt dit positief.<br />
De commissie vraagt dr<strong>in</strong>gend werk te maken van <strong>de</strong> borg<strong>in</strong>g van het niveau van toetsen en examens. Hiervoor<br />
is een uniformer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria noodzakelijk, met een expliciter<strong>in</strong>g van „waarop‟ er gemeten<br />
54 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
wordt, „hoe‟ er gemeten wordt via formele criteria. Een <strong>in</strong>tegratie van <strong>de</strong> „soft-skills‟ <strong>in</strong> <strong>de</strong> evaluatie dr<strong>in</strong>gt zich op,<br />
en op het vlak van evaluatie van <strong>de</strong> stage vraagt <strong>de</strong> commissie een eenduidig schema van quoter<strong>in</strong>g.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt dr<strong>in</strong>gend werk te maken van <strong>de</strong> borg<strong>in</strong>g van het niveau van toetsen en examens. Hiervoor<br />
is een uniformer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria noodzakelijk, met een expliciter<strong>in</strong>g via formele criteria van waarop<br />
en hoe er wordt gemeten. Een <strong>in</strong>tegratie van <strong>de</strong> soft skills <strong>in</strong> <strong>de</strong> evaluatie dr<strong>in</strong>gt zich op. Op het vlak van evaluatie<br />
van <strong>de</strong> stage vraagt <strong>de</strong> commissie een eenduidig schema van quoter<strong>in</strong>g.<br />
Facet 2.8<br />
Masterproef<br />
Dit facet is niet van toepass<strong>in</strong>g voor een <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>chelor.<br />
Facet 2.9<br />
Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
Het programma sluit qua vorm en <strong>in</strong>houd aan bij <strong>de</strong> kwalificaties van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>ba</strong>chelor:<br />
- diploma secundair on<strong>de</strong>rwijs, diploma van het hoger on<strong>de</strong>rwijs van het korte type met volledig leerplan,<br />
diploma van het hoger on<strong>de</strong>rwijs voor sociale promotie of een diploma of getuigschrift dat bij of krachtens een<br />
wet, <strong>de</strong>creet, Europese richtlijn of een an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>ternationale overeenkomst als gelijkwaardig wordt erkend;<br />
- door het <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gsbestuur bepaal<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n voor personen die niet aan bovengenoem<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n<br />
voldoen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Een diploma secundair on<strong>de</strong>rwijs vormt <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sistoelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong> tot <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Het programma sluit aan<br />
bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom, aangezien <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dtermen van secundaire opleid<strong>in</strong>gen als startcompetenties beschouwd wor<strong>de</strong>n<br />
om <strong>de</strong> eerste twee semesters van <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>g te kunnen volgen. Gezien <strong>de</strong> diversiteit van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom wordt<br />
geen specifieke voorkennis van <strong>de</strong> <strong>in</strong>formaticavakken gevraagd. Alle nodige <strong>ba</strong>sisbegrippen en <strong>in</strong>zichten wor<strong>de</strong>n<br />
vanaf het beg<strong>in</strong> opgebouwd. Voor wiskun<strong>de</strong> en communicatietechnieken wordt gestart op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> m<strong>in</strong>imale<br />
e<strong>in</strong>dtermen secundair on<strong>de</strong>rwijs. Er zijn geen voorbereid<strong>in</strong>gsprogramma‟s.<br />
De grootste groep <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten volg<strong>de</strong> TSO <strong>in</strong> het mid<strong>de</strong>l<strong>ba</strong>ar, gevolgd door een bijna even grote<br />
groep ASO. Instroom vanuit het BSO varieert van 3 tot 18 procent. Stu<strong>de</strong>nten kunnen per<br />
(<strong>de</strong>el)opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el vrijstell<strong>in</strong>gen krijgen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> EVC/EVK-procedure van <strong>de</strong> associatie AUHA.<br />
S<strong>in</strong>ds het aca<strong>de</strong>miejaar 2004-2005 wer<strong>de</strong>n bijzon<strong>de</strong>re maatregelen genomen om <strong>prof</strong>essioneel actieve stu<strong>de</strong>nten<br />
<strong>de</strong> kans te geven <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica te volgen. In het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar kunnen<br />
kandidaat-stu<strong>de</strong>nten het bijzon<strong>de</strong>re statuut van <strong>prof</strong>essioneel actieve stu<strong>de</strong>nt Toegepaste <strong>in</strong>formatica (PASTI)<br />
aanvragen aan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator. Stu<strong>de</strong>nten die van dit statuut genieten, zijn vrijgesteld van <strong>de</strong> verplichte<br />
aanwezigheid <strong>in</strong> <strong>de</strong> hoorcolleges en practica, en kunnen eventueel vervangopdrachten voor <strong>de</strong> practica krijgen.<br />
Het is aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zelf om contact met <strong>de</strong> docenten op te nemen om hierover <strong>de</strong> nodige afspraken te<br />
maken.<br />
Een onthaalavond wordt georganiseerd waarop <strong>de</strong> docenten zich voorstellen en <strong>in</strong>itiële afspraken kunnen wor<strong>de</strong>n<br />
gemaakt. Dit gebeurt vooral wanneer het aantal PASTI-stu<strong>de</strong>nten relatief groot is. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> onthaalavond leren<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 55
ze elkaar ook kennen, zodat ze mogelijk op elkaar kunnen steunen. De actuele lijst van PASTI-stu<strong>de</strong>nten wordt <strong>in</strong><br />
het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar gecommuniceerd naar <strong>de</strong> docenten via e-mail en Blackboard.<br />
Stu<strong>de</strong>nten geven aan dat zij voor <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>g hebben gekozen op <strong>ba</strong>sis van praktijkgericht on<strong>de</strong>rwijs en<br />
<strong>in</strong>frastructuur, en ook omdat het een kle<strong>in</strong>e opleid<strong>in</strong>g is en stu<strong>de</strong>nten zo <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk hebben dat zij persoonlijk<br />
wor<strong>de</strong>n behan<strong>de</strong>ld en geen nummer zijn. Uit <strong>de</strong> antwoor<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten conclu<strong>de</strong>ert <strong>de</strong> commissie dat zij<br />
juist voor <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>g kiezen omdat hier (veel) meer tijd aan programmeren wordt besteed, en <strong>in</strong> veel gevallen<br />
ook omwille van het feit dat er geen vreem<strong>de</strong> talen gegeven wor<strong>de</strong>n, wat voor sommige stu<strong>de</strong>nten een<br />
struikelblok kan vormen.<br />
Wat het beleid <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong> diversiteit van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom betreft, is een beg<strong>in</strong> gemaakt met <strong>de</strong> aanpak van<br />
vroegtijdige uitvallers. De hogeschool startte een on<strong>de</strong>rzoek rond diversiteit en gelijke kansen; <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
analyseert <strong>de</strong> exitformulieren. Die aanpak zal gerichter kunnen verlopen zodra <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoeksgegevens<br />
geïnterpreteerd zijn.<br />
De commissie beveelt aan om meer aandacht te beste<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom van alle kansengroepen. Dit zou<br />
on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re kunnen door taaltesten en taalcursussen aca<strong>de</strong>misch Ne<strong>de</strong>rlands aan te bie<strong>de</strong>n aan stu<strong>de</strong>nten met<br />
onvoldoen<strong>de</strong> kennis van het Ne<strong>de</strong>rlands.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie raadt aan meer werk te maken van <strong>in</strong>stroombegeleid<strong>in</strong>g en leerattitu<strong>de</strong>testen. De opleid<strong>in</strong>g zal<br />
meer aandacht moeten beste<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> voorkennis van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten, door een dui<strong>de</strong>lijke omschrijv<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
onthaalbrochures en studiegidsen.<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om voorberei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> cursussen te organiseren.<br />
De commissie beveelt aan om meer aandacht te beste<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom van alle kansengroepen. Dit zou<br />
on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re kunnen door taaltesten en taalcursussen aca<strong>de</strong>misch Ne<strong>de</strong>rlands aan te bie<strong>de</strong>n aan stu<strong>de</strong>nten met<br />
onvoldoen<strong>de</strong> kennis van het Ne<strong>de</strong>rlands.<br />
56 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 2, programma: onvoldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 2.1, relatie tussen doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>houd van het programma:<br />
facet 2.2, eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma:<br />
facet 2.3, samenhang van het programma:<br />
facet 2.4, studieomvang:<br />
facet 2.5, studielast:<br />
facet 2.6, afstemm<strong>in</strong>g tussen vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd:<br />
facet 2.7, beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g:<br />
facet 2.8, masterproef:<br />
facet 2.9, toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
OK<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
niet van toepass<strong>in</strong>g<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp onvoldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn. De visitatiecommissie maakt een negatieve afweg<strong>in</strong>g, en stelt dat <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> huidige stand van zaken onvoldoen<strong>de</strong> potentieel heeft om <strong>de</strong> vastgestel<strong>de</strong> tekortkom<strong>in</strong>gen te<br />
verhelpen. De commissie beoor<strong>de</strong>elt het programma als onvoldoen<strong>de</strong>, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re door het gebrek aan<br />
keuzemogelijkhe<strong>de</strong>n, het onvoldoen<strong>de</strong> breed gericht zijn op een beg<strong>in</strong>nend niveau van <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor,<br />
een ondui<strong>de</strong>lijke expliciter<strong>in</strong>g en on<strong>de</strong>rver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van een aantal opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, en het gebrek aan borg<strong>in</strong>g<br />
van het niveau van toetsen en examens. De commissie is er echter van overtuigd dat er een potentieel aanwezig<br />
is om <strong>de</strong>ze scores <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst op te trekken.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 57
On<strong>de</strong>rwerp 3<br />
Inzet van het personeel<br />
Facet 3.1<br />
Kwaliteit van het personeel<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Het personeel is gekwalificeerd voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke, on<strong>de</strong>rwijskundige en organisatorische realisatie van het<br />
programma.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie heeft vastgesteld dat er geen expliciet beleid is met betrekk<strong>in</strong>g tot het <strong>in</strong>zetten van personeel voor<br />
on<strong>de</strong>rwijsactiviteiten. Individuele <strong>in</strong>itiatieven vormen <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g. Er is geen expliciet<br />
beleid geformuleerd. De commissie vond ook geen expliciet beleid om <strong>de</strong> kennis/ervar<strong>in</strong>g van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong><br />
personeel te borgen, zowel op vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk als op on<strong>de</strong>rwijskundig en didactisch vlak.<br />
Voor nieuw personeel is een va<strong>de</strong>mecum beschik<strong>ba</strong>ar.<br />
Aangezien <strong>de</strong> meeste docenten uit <strong>de</strong> bedrijfswereld komen, is kennis/ervar<strong>in</strong>g op <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk vlak aanwezig. De<br />
opleid<strong>in</strong>g geeft bij <strong>de</strong> aanwerv<strong>in</strong>g <strong>de</strong> voorkeur aan sollicitanten die beroepservar<strong>in</strong>g kunnen <strong>in</strong>brengen. Gezien <strong>de</strong><br />
grote marktvraag naar <strong>in</strong>formatici en <strong>de</strong> navenante verlon<strong>in</strong>g is het niet altijd gemakkelijk om voldoen<strong>de</strong><br />
kandidaten te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n.<br />
Het <strong>de</strong>partement stimuleert bijschol<strong>in</strong>gen en reserveert daarvoor dan ook voldoen<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len. Dit kan afgeleid<br />
wor<strong>de</strong>n uit <strong>de</strong> curricula vitae. Uit <strong>de</strong>ze cv‟s blijkt ook dat het <strong>de</strong>partement zelf algemene en on<strong>de</strong>rwijsgerelateer<strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g voorziet tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale studiedagen.<br />
De commissie meent dat <strong>de</strong> aangehaal<strong>de</strong> thema's niet steeds <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g zijn met <strong>de</strong> concrete, actuele<br />
no<strong>de</strong>n. De laatste aca<strong>de</strong>miejaren zijn on<strong>de</strong>rwerpen aan bod gekomen als diversiteit en gelijke kansen, PWO <strong>in</strong><br />
het <strong>de</strong>partement, <strong>de</strong> algemene on<strong>de</strong>rwijsregel<strong>in</strong>g aca<strong>de</strong>miejaar 2007 - 2008, <strong>in</strong>formatie met betrekk<strong>in</strong>g tot<br />
preventie en veiligheid, en <strong>de</strong> stijl van het huis (met on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re cursussen en communicatie, studiefiches,<br />
studiewijzer, openleercentrum, en mogelijkhe<strong>de</strong>n en beperk<strong>in</strong>gen). De commissie conclu<strong>de</strong>ert dat <strong>in</strong>dividuele<br />
<strong>in</strong>itiatieven <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis vormen van <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g. De commissie vond ook geen expliciet<br />
(<strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>gs)beleid om <strong>de</strong> <strong>de</strong>skundigheid van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel te borgen, zowel op<br />
vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk als on<strong>de</strong>rwijskundig en didactisch vlak.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat een opleid<strong>in</strong>g van het docentenkorps zich opdr<strong>in</strong>gt op het vlak van <strong>de</strong> richtlijnen,<br />
verwacht<strong>in</strong>gen en normen die zich b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zelf bev<strong>in</strong><strong>de</strong>n op het vlak van IKZ en Europese normen.<br />
Kennis nemen van het Europese kwalificatieka<strong>de</strong>r is een eerste cruciale stap. Hierbij moet <strong>de</strong> centrale organisatie<br />
een on<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> en sturen<strong>de</strong> rol spelen.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> functioner<strong>in</strong>gsgesprekken peilt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator naar <strong>de</strong> <strong>in</strong>teresses en kwalificaties van <strong>de</strong><br />
docenten, en zorgt hij ervoor dat alle vereiste specialisaties van <strong>de</strong> docenten <strong>in</strong> het programma aan bod komen.<br />
Voor bevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g is een procedure voorzien op hogeschoolniveau. Maar tot op he<strong>de</strong>n lieten <strong>de</strong> f<strong>in</strong>anciële<br />
mid<strong>de</strong>len geen effectief bevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gsbeleid toe <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partement Bedrijfskun<strong>de</strong>, Lerarenopleid<strong>in</strong>g & Sociaal<br />
Werk. Het gemis aan bevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gskansen werkt volgens <strong>de</strong> commissie we<strong>in</strong>ig stimulerend en motiverend.<br />
Er gebeur<strong>de</strong>n formele evaluaties van het personeel <strong>in</strong> 1999 en 2004. Voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
behaal<strong>de</strong>n alle docenten een voldoen<strong>de</strong>. De opleid<strong>in</strong>g voorziet een tweejaarlijks functioner<strong>in</strong>gsgesprek door het<br />
hoofd Studiegebied of <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator.<br />
Hoewel ze niet formeel beschreven staat, streeft <strong>de</strong> werkwijze voor het toewijzen van taken dui<strong>de</strong>lijk naar een<br />
evenwichtige taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g. Het is een werkwijze die met het Departementaal Overlegcomité besproken is en<br />
58 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
waarover overleg <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g mogelijk is. Voor het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 wordt een nieuw taakmo<strong>de</strong>l<br />
uitgewerkt. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> budgettaire mogelijkhe<strong>de</strong>n stelt het hoofd Studiegebied een glo<strong>ba</strong>le taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g op.<br />
In juni wordt die aan <strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n bezorgd. De docenten kunnen dan nog wijzig<strong>in</strong>gen vragen of <strong>de</strong>ze <strong>in</strong><br />
on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>g overleg voorstellen. De weekroosters wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> cel Plann<strong>in</strong>g opgemaakt met maximale aandacht<br />
voor <strong>de</strong> <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rata van <strong>de</strong> docenten. In <strong>de</strong> praktijk hebben <strong>de</strong> meeste docenten dan ook een 'goed‟<br />
lessenrooster.<br />
Uit <strong>de</strong> algemene personeelstevre<strong>de</strong>nheidsenquête blijkt dat <strong>de</strong> algemene tevre<strong>de</strong>nheid <strong>in</strong> <strong>de</strong> lijn ligt van <strong>de</strong><br />
algemene tevre<strong>de</strong>nheids<strong>in</strong><strong>de</strong>x.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan <strong>de</strong> functioner<strong>in</strong>gsgesprekken uit te brei<strong>de</strong>n en over te gaan tot meer<br />
competentiemet<strong>in</strong>g.<br />
De commissie vraagt aandacht voor <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g van het on<strong>de</strong>rwijzend personeel op on<strong>de</strong>rwijskundig<br />
en didactisch vlak. Het opstellen van een <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>gsbeleid en het formaliseren van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gsbudgetten dr<strong>in</strong>gt zich op.<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> kwaliteit van het personeel te borgen en te stimuleren via een daadwerkelijk<br />
bevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gsbeleid.<br />
Facet 3.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g sluit aan bij <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> criteria voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>zet van personeel van een <strong>prof</strong>essioneel gerichte<br />
opleid<strong>in</strong>g: het on<strong>de</strong>rwijs wordt voor een belangrijk <strong>de</strong>el verzorgd door personeel dat een verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g legt<br />
tussen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> beroeps- of kunstpraktijk.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De meer<strong>de</strong>rheid van <strong>de</strong> docenten (80 procent) comb<strong>in</strong>eert een praktijkloop<strong>ba</strong>an met een on<strong>de</strong>rwijsloop<strong>ba</strong>an of<br />
komt uit <strong>de</strong> privésector. De commissie stelt vast dat <strong>de</strong> docenten beschikken over <strong>prof</strong>essionele ervar<strong>in</strong>g en<br />
kennis van <strong>de</strong> beroepspraktijk, doordat zij zelf ook vaak nog <strong>in</strong> het bedrijfsleven werken. De<br />
on<strong>de</strong>rzoeks<strong>de</strong>skundigheid en -activiteit zijn echter niet sterk ontwikkeld. Dit geldt ook voor <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijskundige<br />
gerichtheid.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat er een grote waaier aan specialisaties aanwezig is bij <strong>de</strong> docenten om het<br />
vakgebied dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g vooropstelt, voldoen<strong>de</strong> af te <strong>de</strong>kken. Bij sem<strong>in</strong>aries wordt gebruikgemaakt van<br />
on<strong>de</strong>rwijs<strong>in</strong>breng vanuit het beroepenveld.<br />
De commissie heeft niet kunnen vaststellen dat docenten <strong>in</strong> actieve z<strong>in</strong> een bijdrage leveren aan <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
van <strong>de</strong> eigen schoolorganisatie, <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g of <strong>de</strong> beroepsgroep op het didactische en/of vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke vlak.<br />
Er is een aanvraag voor een PWO-on<strong>de</strong>rzoek op het terre<strong>in</strong> van M-learn<strong>in</strong>g. De commissie ervaart dit als een<br />
sterk punt, omdat het on<strong>de</strong>rwerp erg actueel is. Het is voor <strong>de</strong> commissie niet dui<strong>de</strong>lijk of <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g hier<strong>in</strong> een<br />
voortrekkersrol speelt, of dat <strong>de</strong>ze aanvraag voortvloeit uit <strong>de</strong> persoonlijke <strong>in</strong>teresse van een docent.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 59
Een aantal regelmatig terugkeren<strong>de</strong> evenementen en studiedagen wor<strong>de</strong>n door meer<strong>de</strong>re le<strong>de</strong>n van het team<br />
gevolgd (Microsoft, IBM …).<br />
De commissie stelt vast dat samenwerk<strong>in</strong>g op nationaal en <strong>in</strong>ternationaal vlak op het gebied van Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica een noodzaak is. Hiervoor kan <strong>de</strong> participatie van het personeel <strong>in</strong> diverse netwerken en<br />
samenwerk<strong>in</strong>gsver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n gestimuleerd wor<strong>de</strong>n. Een beter beleid rond <strong>de</strong> te volgen opleid<strong>in</strong>gen, een afstemm<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> functie van het programma en <strong>in</strong>terne on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge <strong>rapport</strong>er<strong>in</strong>g, samen met formele afspraken rond budgetten,<br />
zullen bijdragen tot <strong>de</strong> kwaliteit.<br />
Uit het curriculum van <strong>de</strong> docenten blijkt dat zij beperkt participeren <strong>in</strong> <strong>in</strong>ternationale conferenties. Enkele<br />
docenten hebben <strong>in</strong> een vorige functie <strong>de</strong>elgenomen aan een <strong>in</strong>ternationale conferentie. De cursussen en<br />
conferenties waaraan zij hebben <strong>de</strong>elgenomen, zijn voor het overgrote <strong>de</strong>el ge<strong>ba</strong>seerd op <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke<br />
vakspecifieke on<strong>de</strong>rwerpen. Wel participeert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> BUSINET (www.bus<strong>in</strong>et.org.uk). De meeste<br />
docenten nemen niet <strong>de</strong>el aan <strong>in</strong>ternationale contacten. Deelname aan <strong>in</strong>ternationale conferenties is niet aan <strong>de</strong><br />
or<strong>de</strong>. Dit wordt ook bevestigd door docenten en me<strong>de</strong>werkers van <strong>de</strong> af<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g Internationaliser<strong>in</strong>g. Op<br />
<strong>de</strong>partementaal niveau zijn op dit vlak geen key performance <strong>in</strong>dicators (KPI‟s) geformuleerd.<br />
De commissie spoort <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan werk te maken van samenwerk<strong>in</strong>g op nationaal en <strong>in</strong>ternationaal vlak op<br />
het gebied van Toegepaste <strong>in</strong>formatica. Professionele contacten zullen bij het personeel gestimuleerd wor<strong>de</strong>n,<br />
met terugkoppel<strong>in</strong>g naar het on<strong>de</strong>rwijs, participatie aan <strong>in</strong>ternationale netwerken, samenwerk<strong>in</strong>gsver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met<br />
b<strong>in</strong>nenlandse en buitenlandse partner<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen. Een betere formaliser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> te volgen opleid<strong>in</strong>gen, een<br />
on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge afstemm<strong>in</strong>g <strong>in</strong> functie van het programma en m<strong>in</strong><strong>de</strong>r op <strong>ba</strong>sis van eigen <strong>in</strong>teresses en een<strong>in</strong>terne<br />
on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge <strong>rapport</strong>er<strong>in</strong>g met doorgeven van <strong>de</strong> <strong>in</strong>teressante topics en aspecten zullen bijdragen tot <strong>de</strong> kwaliteit.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie spoort <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan werk te maken van samenwerk<strong>in</strong>g op nationaal en <strong>in</strong>ternationaal vlak op<br />
het gebied van Toegepaste <strong>in</strong>formatica. Professionele contacten zullen bij het personeel gestimuleerd wor<strong>de</strong>n,<br />
met terugkoppel<strong>in</strong>g naar het on<strong>de</strong>rwijs, participatie aan nationale en <strong>in</strong>ternationale netwerken, en<br />
samenwerk<strong>in</strong>gsver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met b<strong>in</strong>nen- en buitenlandse partner<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen.<br />
Een a) betere formaliser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> te volgen opleid<strong>in</strong>gen, b) on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge afstemm<strong>in</strong>g <strong>in</strong> functie van het programma<br />
en m<strong>in</strong><strong>de</strong>r op <strong>ba</strong>sis van eigen <strong>in</strong>teresses en c) een <strong>in</strong>terne on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge <strong>rapport</strong>er<strong>in</strong>g met het doorgeven van <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>teressante topics en aspecten zullen bijdragen tot <strong>de</strong> kwaliteit.<br />
Facet 3.3<br />
Kwantiteit personeel<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Er wordt voldoen<strong>de</strong> personeel <strong>in</strong>gezet om <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> gewenste kwaliteit te verzorgen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Het opleid<strong>in</strong>gsteam bestaat uit 15 docenten. Eén lid neemt <strong>de</strong> functie van opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator waar.<br />
Reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>nd met het <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> docentenopdracht b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica telt <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g 5,54 VTE‟s. De IKZ-werk<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g bedraagt 0,30 VTE‟s. Dit leidt tot een ratio van 16,44<br />
stu<strong>de</strong>nten per docent.<br />
60 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
De meeste docenten ervaren <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> werkdruk als normaal , maar er zijn piekmomenten.<br />
Het docententeam wordt <strong>de</strong>partementaal on<strong>de</strong>rsteund door drie netwerkbeheer<strong>de</strong>rs en één adm<strong>in</strong>istratief<br />
me<strong>de</strong>werker voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenadm<strong>in</strong>istratie.<br />
Uit <strong>de</strong> voorgeleg<strong>de</strong> documenten stelt <strong>de</strong> commissie vast dat <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g qua geslacht bij <strong>de</strong> docenten 30 procent<br />
vrouw en 70 procent man is. Er zijn slechts 5 van <strong>de</strong> docenten benoemd, en ongeveer <strong>de</strong> helft werkt voltijds voor<br />
<strong>de</strong> hogeschool maar slechts ge<strong>de</strong>eltelijk <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI.<br />
Er is een goe<strong>de</strong> mix tussen collega‟s met ervar<strong>in</strong>g en jongere collega‟s.<br />
De commissie merkt op dat voor <strong>de</strong> IKZ-werk<strong>in</strong>g slechts een kle<strong>in</strong>e opdracht beschik<strong>ba</strong>ar is, zeker <strong>in</strong> verhoud<strong>in</strong>g<br />
tot <strong>de</strong> omvang van <strong>de</strong> taken die hier moeten gebeuren. Er is één persoon op <strong>de</strong>partementsniveau, terwijl<br />
meer<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen volledig herzien moeten wor<strong>de</strong>n op het terre<strong>in</strong> van kwaliteitszorg. Daarnaast is er geen<br />
on<strong>de</strong>rwijskundige on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie verzoekt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een on<strong>de</strong>rwijskundige aan te stellen, die een belangrijke bijdrage kan<br />
leveren aan <strong>de</strong> diverse aspecten van het on<strong>de</strong>rwijsproces – zowel <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk en didactisch als op het vlak van<br />
kwaliteitszorg.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 3, <strong>in</strong>zet van het personeel: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 3.1, kwaliteit personeel:<br />
facet 3.2, eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid:<br />
facet 3.3, kwantiteit personeel:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 61
On<strong>de</strong>rwerp 4<br />
Voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Facet 4.1<br />
Materiële voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De huisvest<strong>in</strong>g en materiële voorzien<strong>in</strong>gen zijn toereikend om het programma te realiseren.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Op <strong>ba</strong>sis van een analyse van het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> en het bezoek aan <strong>de</strong> lokalen merkt <strong>de</strong> commissie op dat<br />
<strong>de</strong> <strong>in</strong>frastructuur een erfenis uit het verle<strong>de</strong>n is, wat maakt dat <strong>de</strong> <strong>in</strong>frastructuur geen he<strong>de</strong>ndaagse look heeft en<br />
geen uithangbord kan zijn voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. De school is gehuisvest <strong>in</strong> een oud gebouw dat niet meer geschikt is<br />
voor hoger on<strong>de</strong>rwijs. De hogeschool voorziet echter nieuwbouw op korte termijn. De kwaliteit van <strong>de</strong> huidige<br />
on<strong>de</strong>rwijsruimtes is op dit moment onvoldoen<strong>de</strong>. De commissie is wel van men<strong>in</strong>g dat met <strong>de</strong> beschik<strong>ba</strong>re<br />
mid<strong>de</strong>len al heel wat gerealiseerd is, maar een fundamentele <strong>in</strong>haalbeweg<strong>in</strong>g blijft nodig. In het huidige gebouw<br />
ontbreekt het creatief aanwen<strong>de</strong>n van on<strong>de</strong>rwijsruimtes <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsactiviteiten. De commissie<br />
vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g dan ook met aandrang hiervoor aandacht te hebben bij <strong>de</strong> nieuwbouw. De<br />
commissie scoort dit facet toch voldoen<strong>de</strong> gezien <strong>de</strong> plannen voor een nieuwbouw aanwezig zijn.<br />
De hogeschool heeft een masterplan ontwikkeld om <strong>de</strong> nieuwe campus Campus Noord te bouwen. Gezien <strong>de</strong><br />
grootschaligheid van dit project is <strong>de</strong> datum van <strong>in</strong>gebruiknem<strong>in</strong>g al enkele keren achteruitgeschoven. Dit heeft<br />
tot gevolg dat belangrijke renovatieplannen opgeborgen wor<strong>de</strong>n, en dat er enige onzekerheid is over welke<br />
on<strong>de</strong>rhoudswerkzaamhe<strong>de</strong>n nog kunnen wor<strong>de</strong>n uitgevoerd.<br />
Het <strong>de</strong>partement en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica zijn momenteel gunstig gelegen op Campus ‟t Zuid.<br />
B<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement vult een me<strong>de</strong>werker Facilitaire Dienstverlen<strong>in</strong>g <strong>de</strong> functie van preventieadviseur <strong>in</strong>. Zij<br />
zorgt ervoor dat <strong>de</strong> wettelijke voorschriften nageleefd wor<strong>de</strong>n en houdt toezicht op <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g van het nodige<br />
on<strong>de</strong>rhoud. Voor kle<strong>in</strong> technisch on<strong>de</strong>rhoud zijn twee on<strong>de</strong>rhoudstechnici <strong>in</strong> dienst. De drie auditoria zijn volledig<br />
<strong>in</strong> or<strong>de</strong>, <strong>de</strong> leslokalen niet altijd. De on<strong>de</strong>rhoudstechnici zijn wel voltijds bezig met aanpass<strong>in</strong>gen en renovatie van<br />
<strong>de</strong> lokalen.<br />
Voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsactiviteiten plaats <strong>in</strong> <strong>de</strong> Bouwmeestersstraat. De<br />
stu<strong>de</strong>nten Toegepaste <strong>in</strong>formatica gebruiken leslokalen, auditoria, projectruimtes en specifieke lokalen voor ICT.<br />
De meeste practica v<strong>in</strong><strong>de</strong>n plaats <strong>in</strong> „het computerhuis‟. De gelijkvloerse en <strong>de</strong> eerste verdiep<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n gebruikt<br />
als computerlab. In het laboratorium voor het dome<strong>in</strong> netwerken & bestur<strong>in</strong>gssystemen wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> meeste<br />
practica gegeven voor <strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en programmeertechnieken, programmeertalen, bestur<strong>in</strong>gssystemen &<br />
netwerken, systeemanalyse & data<strong>ba</strong>nken en <strong>in</strong>terdiscipl<strong>in</strong>aire vaardighe<strong>de</strong>n. S<strong>in</strong>ds 2006 is <strong>in</strong> het computerhuis<br />
ook meer ruimte voorzien voor stu<strong>de</strong>nten die hun eigen laptop willen gebruiken. Op <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> verdiep<strong>in</strong>g is een<br />
experimenteel netwerk opgesteld waar <strong>in</strong>stallaties, bestur<strong>in</strong>gssystemen, servers en netwerken kunnen wor<strong>de</strong>n<br />
uitgetest. Het meubilair werd vernieuwd maar slechts <strong>in</strong> beperkte mate, vanwege het vooruitzicht van <strong>de</strong> nieuwe<br />
campus. De commissie v<strong>in</strong>dt <strong>de</strong> aanwezigheid van „het computerhuis‟ positief.<br />
Daarnaast beschikt <strong>de</strong> campus ‟t Zuid over twee zelfstudielokalen met elk 16 multimediacomputers met dvdcdr/rw.<br />
Stu<strong>de</strong>nten hebben er toegang tot <strong>in</strong>ternet en het <strong>in</strong>tranet van het <strong>de</strong>partement. Door het <strong>in</strong>tensief gebruik<br />
kan dit alleen via een strikt reserver<strong>in</strong>gssysteem. Pr<strong>in</strong>ters, scanners, kleurenpr<strong>in</strong>ters, tv- en vi<strong>de</strong>otoestellen (met<br />
kabel), foto- en filmapparatuur, een vi<strong>de</strong>omontagestudio, een multimediaprojector, diaprojector met scherm, dvd-<br />
en cd-copier, cd- en cassettespelers, fotokopieerapparaten en fax staan ter beschikk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> gebruikers. Een<br />
aantal Telenet-hotspots bie<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> campus beperkte draadloze toegang tot <strong>in</strong>ternet.<br />
62 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
In <strong>de</strong> docentenkamer heeft elke docent een postvakje en een persoonlijk kastje. Tevens staan er pc‟s ter<br />
beschikk<strong>in</strong>g.<br />
De mediatheek is gevestigd <strong>in</strong> <strong>de</strong> Verschans<strong>in</strong>gstraat. In <strong>de</strong> eerste plaats is <strong>de</strong> bibliotheek door <strong>de</strong> specificiteit<br />
van <strong>de</strong> collectie bestemd voor stu<strong>de</strong>nten en personeel van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen van het <strong>de</strong>partement.<br />
Stu<strong>de</strong>nten en personeelsle<strong>de</strong>n van an<strong>de</strong>re <strong>de</strong>partementen van <strong>de</strong> hogeschool en van <strong>de</strong> associatie, oudstu<strong>de</strong>nten,<br />
mentoren en stu<strong>de</strong>nten van universiteiten en hogescholen buiten <strong>de</strong> Associatie zijn echter ook<br />
welkom. De bibliotheek heeft ruime open<strong>in</strong>gsuren, ook tij<strong>de</strong>ns vakantieperio<strong>de</strong>s.<br />
De digitale bibliotheek op Blackboard wordt gebruikt voor zelfstudie. Specifiek voor <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor<br />
Toegepaste <strong>in</strong>formatica omvat <strong>de</strong> collectie:<br />
- boeken: ongeveer 1000 titels gerelateerd aan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g (<strong>in</strong>formatica, wiskun<strong>de</strong>, statistiek, recht).<br />
- bibliografische (of secundaire) data<strong>ba</strong>nken zoals Bronco, Swetswise, Web of Science, Zentralblatt Math en<br />
Mathematics Didactics Data<strong>ba</strong>se, met verwijz<strong>in</strong>gen naar fulltext artikels <strong>in</strong> wetenschappelijke tijdschriften.<br />
- elektronische tijdschriften: fulltext artikels <strong>in</strong> tijdschriften over computerwetenschap, wiskun<strong>de</strong>, statistiek,<br />
sociaal recht, <strong>in</strong>formaticarecht… via multidiscipl<strong>in</strong>aire en ICT-gerichte tijdschriftendata<strong>ba</strong>nken zoals EBSCO,<br />
Science Direct, Spr<strong>in</strong>ger Onl<strong>in</strong>e Journals en IEEE Xplore.<br />
De stu<strong>de</strong>nten Toegepaste <strong>in</strong>formatica bezoeken <strong>de</strong> bibliotheek zel<strong>de</strong>n fysiek, maar werken wel erg veel via<br />
<strong>in</strong>ternet. De commissie vraagt dat het specifieke <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> bibliotheek gerelateerd aan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica grondig geactualiseerd en geoptimaliseerd wordt.<br />
B<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement wordt een strikte scheid<strong>in</strong>g gemaakt tussen het adm<strong>in</strong>istratieve netwerk en het<br />
educatieve netwerk. Stu<strong>de</strong>nten hebben alleen toegang tot het laatste. Het dagelijkse beheer van het dome<strong>in</strong> is <strong>in</strong><br />
han<strong>de</strong>n van een team van drie personen.<br />
Voor het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel zijn er, naast hun persoonlijke mappen, op <strong>de</strong> bestandsservers van het<br />
educatieve LAN gepersonaliseer<strong>de</strong> mappen aangemaakt voor het opslaan van opgave en het verzamelen van<br />
afgewerkte opdrachten van stu<strong>de</strong>nten. De stu<strong>de</strong>nten krijgen ook een beperkte ruimte toegewezen op <strong>de</strong> server,<br />
waar ze hun bestan<strong>de</strong>n kunnen opslaan.<br />
De opleid<strong>in</strong>g heeft een eigen website www.artesis.be/<strong>toegepaste</strong><strong>in</strong>formatica (of www.artesis.be/ti). Die bevat<br />
on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re een <strong>in</strong>formatiefol<strong>de</strong>r voor stu<strong>de</strong>nten.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie heeft begrip voor <strong>de</strong> huisvest<strong>in</strong>gsproblemen <strong>in</strong> een oud gebouw. Toch vraagt <strong>de</strong> commissie dat het<br />
specifieke <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> bibliotheek gerelateerd aan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica grondig geactualiseerd<br />
en geoptimaliseerd wordt.<br />
De commissie v<strong>in</strong>dt dat <strong>de</strong> prioriteit voor nieuwbouw zeker aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong> is.<br />
Facet 4.2<br />
Studiebegeleid<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten zijn a<strong>de</strong>quaat met het oog op <strong>de</strong><br />
studievoortgang.<br />
- De studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten sluiten aan bij <strong>de</strong> behoefte van stu<strong>de</strong>nten.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 63
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g zet zich <strong>in</strong> om maximale slaagkansen te realiseren voor een zo breed mogelijke <strong>in</strong>stroom. Daarvoor<br />
wor<strong>de</strong>n acties op het gebied van <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g en studiebegeleid<strong>in</strong>g on<strong>de</strong>rnomen. Deze acties passen <strong>in</strong><br />
het mo<strong>de</strong>l „Studieloop<strong>ba</strong>anbegeleid<strong>in</strong>g‟ dat door <strong>de</strong> centrale adm<strong>in</strong>istratie van <strong>de</strong> hogeschool wordt uitgewerkt.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> hogeschool wordt gebruikgemaakt van een eigen ontworpen leerstijlentest. Het betreft hier een<br />
aanpass<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> leerstijlentest van Vermunt. Deze is echter niet wetenschappelijk gevali<strong>de</strong>erd. De<br />
leerstijlentest kan door <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>gevuld. De commissie merkt op dat er ver<strong>de</strong>r met <strong>de</strong> testresultaten<br />
niet veel gebeurt. De stu<strong>de</strong>nt krijgt hierbij geen begeleid<strong>in</strong>g, en evenm<strong>in</strong> maken docenten gebruik van <strong>de</strong><br />
resultaten van <strong>de</strong>ze test bij <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g van hun on<strong>de</strong>rwijs. Deze tool is volledig voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten.<br />
De dienst Studiebegeleid<strong>in</strong>g voorziet een aantal studielessen voor stu<strong>de</strong>nten die daar behoefte aan hebben. Bij<br />
<strong>de</strong>ze lessen nemen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten hun materiaal mee en er wordt even met elkaar overlegd over aanpakgedrag,<br />
leermethodiek en <strong>de</strong>rgelijke. De commissie stelt vast dat er geen gerichte leerlessen voorzien wor<strong>de</strong>n op het<br />
terre<strong>in</strong> van regulatieve leeractiviteiten door stu<strong>de</strong>nten. Evenm<strong>in</strong> is er sprake van borg<strong>in</strong>g door <strong>de</strong> dienst om te<br />
meten of <strong>de</strong> gepleeg<strong>de</strong> <strong>in</strong>terventie effect heeft gehad. De dienst <strong>ba</strong>seert zich op „ervar<strong>in</strong>g‟, wat moeilijk te meten<br />
valt. Stu<strong>de</strong>nten geven <strong>de</strong>sgevraagd aan dat zij nauwelijks gebruikmaken van <strong>de</strong> diensten. Stu<strong>de</strong>nten geven ook<br />
aan dat zij geen problemen hebben en daardoor niet bij <strong>de</strong> Ombudsdienst terechtkomen.<br />
Voor <strong>de</strong> eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten wordt een onthaaldag georganiseerd. Ze maken dan kennis met <strong>de</strong> docenten en <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>frastructuur. De studieloop<strong>ba</strong>anbegeleid<strong>in</strong>g legt uit welke vormen van on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n. Voor<br />
zwaar<strong>de</strong>re problemen wordt doorverwezen naar Sociale Voorzien<strong>in</strong>gen HA (SoVoHA). De SoVoHA-me<strong>de</strong>werker<br />
geeft toelicht<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> aanpak bij sociale, economische, juridische en psychologische problemen.<br />
De opleid<strong>in</strong>g spant zich <strong>in</strong> om <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten te helpen zicht te krijgen op hun beg<strong>in</strong>situatie ten opzichte van <strong>de</strong><br />
vereiste <strong>in</strong>stroomcompetenties, <strong>de</strong> remediër<strong>in</strong>gsmogelijkhe<strong>de</strong>n en hun vor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen/studievoortgang. An<strong>de</strong>rzijds<br />
probeert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g vat te krijgen op <strong>de</strong> problematiek van <strong>de</strong> voortijdige schoolverlaters en houdt ze reken<strong>in</strong>g<br />
met <strong>de</strong> diversiteit van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom. Dit past b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> visie van <strong>de</strong> AHA, die werkt aan een „belemmer<strong>in</strong>gsarme‟<br />
hogeschool.<br />
Voor het bijwerken van tekorten b<strong>in</strong>nen specifieke opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len is – officieel – monitoraat voorzien. Dit zit<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> opdracht van elke docent. Elke docent geeft aan het monitoraat een <strong>in</strong>dividuele <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g. Dit zorgt ervoor<br />
dat er voor sommige on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len veel monitoraat is en voor an<strong>de</strong>re m<strong>in</strong><strong>de</strong>r. S<strong>in</strong>ds het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008<br />
wordt na een sessie monitoraat via een standaardformulier bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten gepeild naar <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong><br />
sessie. Gezien <strong>de</strong> kle<strong>in</strong>e groepen is het monitoraat niet <strong>in</strong> een strakke vorm gegoten. Veel vragen en<br />
opmerk<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n beantwoord vóór en na <strong>de</strong> lessen. De commissie is van men<strong>in</strong>g dat het formaliseren van het<br />
monitoraat kan lei<strong>de</strong>n tot hogere slaagcijfers.<br />
De opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica organiseert elk aca<strong>de</strong>miejaar een communicatie - en<br />
persoonlijkheidstra<strong>in</strong><strong>in</strong>g (COPER). In het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 werd <strong>de</strong>ze tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g, on<strong>de</strong>r leid<strong>in</strong>g van een<br />
ervaren psycholoog, gecomb<strong>in</strong>eerd met het uitvoeren van <strong>in</strong>formaticaprojecten. Hiervoor trokken alle stu<strong>de</strong>nten TI<br />
een weekje naar het natuurcentrum Borzee <strong>in</strong> La Roche-en-Ar<strong>de</strong>nne. Deze activiteit bevor<strong>de</strong>rt ook <strong>de</strong> <strong>in</strong>formele<br />
contacten tussen stu<strong>de</strong>nten en docenten.<br />
S<strong>in</strong>ds het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten meer <strong>in</strong>dividueel opgevolgd. Als een docent merkt dat<br />
een bepaal<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt beg<strong>in</strong>t af te haken, <strong>in</strong>formeert hij bij me<strong>de</strong>stu<strong>de</strong>nten en collega‟s naar mogelijke oorzaken.<br />
In functie van <strong>de</strong> antwoor<strong>de</strong>n wordt al dan niet <strong>de</strong> dienst Studieloop<strong>ba</strong>anbegeleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong>geschakeld om <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt<br />
hetzij opnieuw te motiveren of hem te helpen bij het v<strong>in</strong><strong>de</strong>n van een meer gepaste opleid<strong>in</strong>g (heroriëntatie).<br />
Stu<strong>de</strong>nten die zich officieel uitschrijven, vullen een „exitformulier‟ <strong>in</strong>. In 2006-2007 was dit een kort vragenlijstje,<br />
maar <strong>in</strong>mid<strong>de</strong>ls is dit uitgebreid op <strong>ba</strong>sis van het mo<strong>de</strong>l van T<strong>in</strong>to (factoren stu<strong>de</strong>ntenuitval). De antwoor<strong>de</strong>n<br />
geven een eerste <strong>in</strong>druk van <strong>de</strong> factoren die b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g doorslaggevend waren. Departementaal zijn<br />
twee ombudspersonen (0,6 VTE) aangesteld. Deze personen zijn vertrouwd met stu<strong>de</strong>nten- en<br />
examenproblematiek, en bemid<strong>de</strong>len <strong>in</strong> alle aangelegenhe<strong>de</strong>n waar<strong>in</strong> er sprake is van een conflict. Statutair<br />
maken ze <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong> Examencommissie.<br />
64 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
Voor <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g bij <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g voorziet het <strong>de</strong>partement Bedrijfskun<strong>de</strong>, Lerarenopleid<strong>in</strong>g & Sociaal<br />
werk een logistieke structuur <strong>in</strong> <strong>de</strong> vorm van een <strong>in</strong>formatiekantoor, het International Office (IntOff), waar alle<br />
stu<strong>de</strong>nten terechtkunnen voor <strong>in</strong>formatie en begeleid<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> adm<strong>in</strong>istratieve uitwerk<strong>in</strong>g van hun dossier. Vanuit<br />
het IntOff wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten jaarlijks via <strong>in</strong>formatieverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen geïnformeerd over hun <strong>in</strong>ternationale<br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n (Erasmus-mobiliteit, Erasmus Placement…). Via <strong>de</strong> Blackboard-organisatie Internationaliser<strong>in</strong>g<br />
BLS kunnen stu<strong>de</strong>nten zelf <strong>de</strong> relevante <strong>in</strong>formatie raadplegen.<br />
Alle <strong>in</strong>formatie over <strong>de</strong> diensten van SoVoHA is te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n op <strong>de</strong> website van SoVoHA (www.artesis.be/sovoha)<br />
en via fol<strong>de</strong>rs die op diverse plaatsen op <strong>de</strong> campus wor<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n.<br />
De opleid<strong>in</strong>g beseft dat bepaal<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>ba</strong>at zou<strong>de</strong>n hebben bij (studie)begeleid<strong>in</strong>g maar <strong>de</strong> weg erheen niet<br />
v<strong>in</strong><strong>de</strong>n. Schriftelijke, digitale en klassikale mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>ge communicatie hebben niet altijd voldoen<strong>de</strong> effect.<br />
Het mo<strong>de</strong>l van studieloop<strong>ba</strong>anbegeleid<strong>in</strong>g, waarbij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g als eerste <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid opneemt met<br />
het oog op een optimale studievoortgang en daarbij een beroep kan doen op <strong>de</strong> dienst „Kansrijk leren!‟, werkt<br />
bevredigend. De opleid<strong>in</strong>g streeft naar een betere samenwerk<strong>in</strong>g (doorverwijz<strong>in</strong>g, participeren aan bepaal<strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, on<strong>de</strong>rzoeken hoe <strong>de</strong> competentie levenslang leren <strong>in</strong> het programma geïmplementeerd<br />
kan wor<strong>de</strong>n enzovoort).<br />
De commissie stelt <strong>de</strong> <strong>in</strong>zet en gedrevenheid van het zorgteam op prijs. Dit is een belangrijke schakel <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
bena<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> „grootste<strong>de</strong>lijkheid‟. De commissie vraagt <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> verbetertrajecten te bun<strong>de</strong>len tot<br />
één verbetertraject studieloop<strong>ba</strong>anbegeleid<strong>in</strong>g en vraagt <strong>de</strong> opricht<strong>in</strong>g van een specifieke werkgroep<br />
studieloop<strong>ba</strong>anbegeleid<strong>in</strong>g. Een betere <strong>in</strong>tegratie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> „Zorg-groep‟ en meer formele<br />
afstemm<strong>in</strong>gsmomenten is zeker een aanbevel<strong>in</strong>g.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> verbetertrajecten te bun<strong>de</strong>len tot één verbetertraject<br />
studieloop<strong>ba</strong>anbegeleid<strong>in</strong>g en vraagt <strong>de</strong> opricht<strong>in</strong>g van een specifieke werkgroep Studieloop<strong>ba</strong>anbegeleid<strong>in</strong>g.<br />
Een betere <strong>in</strong>tegratie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> „Zorggroep‟ en meer formele afstemm<strong>in</strong>gsmomenten zijn zeker<br />
aanbevel<strong>in</strong>gen.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 4, voorzien<strong>in</strong>gen: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 4.1, materiële voorzien<strong>in</strong>gen:<br />
facet 4.2, studiebegeleid<strong>in</strong>g:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 65
On<strong>de</strong>rwerp 5<br />
Interne kwaliteitszorg<br />
Facet 5.1<br />
Evaluatie resultaten<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g wordt periodiek geëvalueerd, me<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> hand van toets<strong>ba</strong>re streefdoelen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: onvoldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
In het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> geeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan dat kwaliteitszorg zich op verschillen<strong>de</strong> niveaus situeert. Zo zet<br />
een IKZ-commissie, bestaan<strong>de</strong> uit een centrale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator en <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale<br />
kwaliteitscoörd<strong>in</strong>atoren op centraal niveau, <strong>de</strong> lijnen voor kwaliteitszorg uit. Een stuurgroep Kwaliteitszorg is<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijk voor het <strong>de</strong>partementale niveau en organiseert met<strong>in</strong>gen. Het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> stipuleert dat<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zelf verantwoor<strong>de</strong>lijk is voor haar eigen kwaliteitszorg. Meer<strong>de</strong>re documenten omschrijven <strong>de</strong><br />
aandacht voor <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg: „Integrale Kwaliteitszorg‟, „Draaiboek Kwaliteitszorg Hogeschool Antwerpen‟<br />
(2003-2004) en „Beleidsnota IKZ, <strong>de</strong>partement BLS‟ (2007-2008). De eerste twee documenten wor<strong>de</strong>n geüpdatet<br />
door nieuwe verantwoor<strong>de</strong>lijken <strong>in</strong> dit dome<strong>in</strong>.<br />
Tevens stelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> haar zelfevaluatie<strong>rapport</strong> dat verschillen<strong>de</strong> met<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n uitgevoerd, zoals een<br />
PROZA-met<strong>in</strong>g, een personeelstevre<strong>de</strong>nheidsenquête en een alumni- en werkveldbevrag<strong>in</strong>g.<br />
Een i<strong>de</strong>eënbus/klachtenbus biedt <strong>de</strong> mogelijkheid voorstellen te suggereren. Hiervan wordt een overzicht<br />
bijgehou<strong>de</strong>n, en ook welke actie werd on<strong>de</strong>rnomen, en wie <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g ervan bewaakt en uitvoert. Van <strong>de</strong><br />
werkgroep IKZ keek <strong>de</strong> commissie verslagen <strong>in</strong>. Die zijn vooral gericht op <strong>de</strong> voorbereid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> visitatie en<br />
accreditatie.<br />
De commissie ervaart uit <strong>de</strong> gevoer<strong>de</strong> gesprekken, getoetst aan <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzochte documenten, dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
geen geëxpliciteerd kwaliteitsbeleid voert en ook niet beschikt over toets<strong>ba</strong>re streefdoelen. De aanpak op het vlak<br />
van <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg blijft beperkt. De commissie vond geen ge<strong>de</strong>personaliseer<strong>de</strong> samenvatt<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong><br />
meetresultaten van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
De commissie heeft ervaren dat <strong>de</strong> kwaliteitscultuur b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> hogeschool geduren<strong>de</strong> lange tijd geen prioriteit<br />
was. In het gesprek met het <strong>de</strong>partementshoofd en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsverantwoor<strong>de</strong>lijken blijkt dat zij op korte termijn<br />
or<strong>de</strong> op zaken gaan stellen. Verbeteraspecten zullen op een transparante manier wor<strong>de</strong>n geregistreerd en zullen<br />
ook <strong>in</strong>gezien wor<strong>de</strong>n door alle beleidsorganen. De opvolg<strong>in</strong>g wordt gerealiseerd bij het <strong>de</strong>partement. Zo wordt het<br />
<strong>de</strong>partement zowel horizontaal als verticaal verankerd en kunnen <strong>de</strong> organisatorische processen op elkaar<br />
wor<strong>de</strong>n afgestemd.<br />
De veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen die op hogeschoolniveau zijn <strong>in</strong>gezet, moeten voor <strong>de</strong> commissie snel effect hebben op<br />
<strong>de</strong>partementaal en opleid<strong>in</strong>gsniveau. De commissie oor<strong>de</strong>elt dat <strong>de</strong> evaluatie van <strong>de</strong> resultaten een grondige<br />
aanpak verdienen. Coörd<strong>in</strong>atie, centrale aanstur<strong>in</strong>g en on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g, en centrale bewak<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> op te leveren<br />
resultaten zijn hier<strong>in</strong> essentieel. Het huidige team heeft nood aan stur<strong>in</strong>g en on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g.<br />
66 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie volgt <strong>de</strong> visie van <strong>de</strong> algemeen directeur en het <strong>de</strong>partementshoofd <strong>in</strong> hun streven naar een meer<br />
centraal on<strong>de</strong>rsteun<strong>de</strong> en begelei<strong>de</strong> <strong>in</strong>tegrale kwaliteitszorg. Bij <strong>de</strong> implementatie is een formele gestructureer<strong>de</strong><br />
aanpak een absolute noodzaak.<br />
De commissie beveelt het opstarten aan van een kwaliteitsbeleid rond toets<strong>ba</strong>re streefdoelen. Het opstarten van<br />
met<strong>in</strong>gen waarvan <strong>de</strong> resultaten wor<strong>de</strong>n geanalyseerd en waarbij conclusies wor<strong>de</strong>n getrokken, is een dr<strong>in</strong>gen<strong>de</strong><br />
noodzaak. De commissie vraagt aan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een kwaliteitshandboek op te starten, waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> procedures en<br />
processen <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met kwaliteitszorg expliciet wor<strong>de</strong>n beschreven. Hier<strong>in</strong> dient <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g en<br />
stur<strong>in</strong>g te krijgen van <strong>de</strong> centrale diensten van <strong>de</strong> hogeschool.<br />
Facet 5.2<br />
Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De uitkomsten van <strong>de</strong>ze evaluatie vormen <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis voor aantoon<strong>ba</strong>re verbetermaatregelen die bijdragen aan<br />
<strong>de</strong> realisatie van <strong>de</strong> streefdoelen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: onvoldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie is tot het besluit gekomen dat, vermits er geen streefdoelen <strong>in</strong> het verle<strong>de</strong>n zijn geformuleerd, zij<br />
ook niet kan oor<strong>de</strong>len over <strong>de</strong> mate van <strong>de</strong> realisatie van <strong>de</strong> streefdoelen uit het verle<strong>de</strong>n.<br />
De verbeteracties op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> vorige visitatie zijn uitgebreid beschreven <strong>in</strong> het ZER. De commissie betreurt<br />
dat <strong>de</strong>ze verbeteracties <strong>in</strong> <strong>de</strong> praktijk we<strong>in</strong>ig gestructureerd wer<strong>de</strong>n verricht, <strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> toekenn<strong>in</strong>g van<br />
mid<strong>de</strong>len, <strong>de</strong> toewijz<strong>in</strong>g van verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n en bevoegdhe<strong>de</strong>n, en <strong>de</strong> plann<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het<br />
ka<strong>de</strong>r van het projectmanagement. Er is meer sprake van <strong>in</strong>tenties dan van concrete realisaties. Op dat vlak<br />
ontbreekt <strong>de</strong> kwaliteitszorg. Er is geen dui<strong>de</strong>lijk en beschreven bewijs dat er concrete maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g<br />
zijn <strong>in</strong>gevoerd.<br />
De commissie merkt op dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> met<strong>in</strong>gen onvoldoen<strong>de</strong> analyseert en onvoldoen<strong>de</strong><br />
aanleid<strong>in</strong>g geven tot het opstellen van verbeterplannen. De opleid<strong>in</strong>g dient bij <strong>de</strong> uitbouw van haar<br />
kwaliteitszorgbeleid <strong>de</strong> uitkomsten van uitgevoer<strong>de</strong> evaluaties te hanteren als <strong>ba</strong>sis voor verbetermaatregelen die<br />
bijdragen tot <strong>de</strong> realisatie van <strong>de</strong> streefdoelen. De opleid<strong>in</strong>g dient over een procedure te beschikken voor het<br />
opstellen van verbeterplannen en het formeel uitvoeren en realiseren van verbetermaatregelen.<br />
De commissie stelt vast dat het systeem van <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg door velen nog gepercipieerd wordt als een<br />
extra taakbelast<strong>in</strong>g. Er is nood aan coörd<strong>in</strong>atie, aan centrale aanstur<strong>in</strong>g en on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g en aan een centrale<br />
bewak<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> op te leveren resultaten.<br />
Geduren<strong>de</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 stel<strong>de</strong> zich een probleem met <strong>de</strong> cont<strong>in</strong>uïteit van het <strong>de</strong>partementaal<br />
beleid. Aangezien <strong>de</strong> functie van <strong>de</strong>partementshoofd niet <strong>in</strong>gevuld was, werd <strong>de</strong> taak van <strong>de</strong>partementshoofd<br />
ge<strong>de</strong>eld tussen <strong>de</strong> algemeen directeur en het adjunct-<strong>de</strong>partementshoofd. Tegelijk werd gestart met het<br />
evalueren en bijsturen van <strong>de</strong> organisatie. Gezien <strong>de</strong> omvang van dit proces en het beperkte tijdska<strong>de</strong>r waar<strong>in</strong> dit<br />
moest gebeuren, is dit verbetertraject nog niet volledig gerealiseerd.<br />
Zoals reeds bij facet 5.1 gemeld, volgt <strong>de</strong> commissie <strong>de</strong> visie van <strong>de</strong> algemeen directeur en het<br />
<strong>de</strong>partementshoofd <strong>in</strong> hun streven naar een meer centraal on<strong>de</strong>rsteun<strong>de</strong> en begelei<strong>de</strong> Integrale kwaliteitszorg.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 67
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie volgt <strong>de</strong> visie van <strong>de</strong> Algemeen directeur en het <strong>de</strong>partementshoofd <strong>in</strong> hun streven naar een meer<br />
centraal on<strong>de</strong>rsteun<strong>de</strong> en begelei<strong>de</strong> Integrale kwaliteitszorg. De opleid<strong>in</strong>g dient bij <strong>de</strong> uitbouw van haar<br />
kwaliteitszorgbeleid <strong>de</strong> uitkomsten van uitgevoer<strong>de</strong> evaluaties te hanteren als <strong>ba</strong>sis voor verbetermaatregelen die<br />
bijdragen tot <strong>de</strong> realisatie van <strong>de</strong> streefdoelen. De opleid<strong>in</strong>g dient over een procedure te beschikken voor het<br />
opstellen van verbeterplannen en het formeel uitvoeren en realiseren van verbetermaatregelen.<br />
Facet 5.3<br />
Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg zijn me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en het afnemend beroepenveld van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g actief betrokken.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie stel<strong>de</strong> tij<strong>de</strong>ns haar bezoek vast dat ra<strong>de</strong>n en commissies die betrokken zijn bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne<br />
kwaliteitszorg, vrij <strong>in</strong>formeel functioneren. Dit geldt ook voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenparticipatie.<br />
De betrokkenheid van het personeel bij <strong>de</strong> besluitvorm<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> evaluaties <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne<br />
kwaliteitszorg is hiermee vergelijk<strong>ba</strong>ar. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> gesprekken kreeg <strong>de</strong> commissie het gevoel dat, juist omdat het<br />
om zo‟n kle<strong>in</strong>e groep mensen gaat, er een cultuur ontstaan is waarbij veel d<strong>in</strong>gen „tussendoor‟ wor<strong>de</strong>n geregeld.<br />
Via <strong>de</strong> vertegenwoordig<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> diverse beleidsorganen (Departementsraad, Stu<strong>de</strong>ntenraad, stuurgroep IKZ,…)<br />
participeren <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten aan het beleid. Zij kunnen daar hun behoeften en wensen ken<strong>ba</strong>ar maken, en feed<strong>ba</strong>ck<br />
geven op activiteiten en resultaten. De betrokkenheid van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten bij <strong>de</strong> besluitvorm<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> evaluaties <strong>in</strong><br />
het ka<strong>de</strong>r van <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg, <strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsevaluaties en curriculumherzien<strong>in</strong>gen, is<br />
beperkt. De Departementale Stu<strong>de</strong>ntenraad komt volgens <strong>de</strong> <strong>in</strong>gekeken documenten slechts twee keer per jaar<br />
bijeen. Daarnaast is er op opleid<strong>in</strong>gsniveau ook een groep die twee keer per jaar bijeenkomt. In dit overleg komen<br />
reguliere zaken aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong> die betrekk<strong>in</strong>g hebben op <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Bij <strong>de</strong> commissie leeft <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk dat <strong>de</strong> vertegenwoordig<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten noch bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, noch bij <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten erg leeft.<br />
De betrokkenheid van afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n en het beroepenveld bij on<strong>de</strong>rwijsevaluaties en curriculumvernieuw<strong>in</strong>gen,<br />
en <strong>de</strong> contacten tussen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g enerzijds en <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n en het beroepenveld an<strong>de</strong>rzijds, is beperkt<br />
en vooral ge<strong>ba</strong>seerd op <strong>in</strong>formeel contact. Een verbred<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> contacten met het werkveld dr<strong>in</strong>gt zich op. Het<br />
werkveld dat vertegenwoordigd is <strong>in</strong> <strong>de</strong> overlegra<strong>de</strong>n, lijkt gekozen <strong>in</strong> functie van <strong>de</strong> eigen visie, die zich <strong>in</strong><br />
essentie beperkt tot het opleveren van programmeurs. Dit heeft een negatief versterkend effect. Bedrijfsbezoeken<br />
bij en contacten met an<strong>de</strong>re bedrijven dan <strong>de</strong> huidige dr<strong>in</strong>gen zich op.<br />
Hoewel <strong>de</strong> Departementsraad <strong>de</strong> zelfevaluatie<strong>rapport</strong>en steeds goedkeurt en opvolgt, is dit nog niet het geval<br />
voor <strong>de</strong> jaarlijkse verbetervoorstellen. Dit zou echter het kwaliteitsbeleid dichter bij het <strong>de</strong>partementale beleid<br />
kunnen brengen.<br />
Ten slotte stel<strong>de</strong> <strong>de</strong> commissie vast dat er een nieuwe w<strong>in</strong>d waait <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. De commissie is ervan<br />
overtuigd dat <strong>de</strong> nieuwe leid<strong>in</strong>g op diverse niveaus zal bijdragen tot een verbeter<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g. De commissie adviseert om tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> implementatie van het kwaliteitsgebeuren het volledige team te<br />
betrekken om een maximaal resultaat te behalen.<br />
68 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie volgt <strong>de</strong> visie van <strong>de</strong> Algemeen directeur en het <strong>de</strong>partementshoofd <strong>in</strong> hun streven naar een meer<br />
centraal on<strong>de</strong>rsteun<strong>de</strong> en begelei<strong>de</strong> Integrale kwaliteitszorg. De commissie adviseert om tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> implementatie<br />
van het kwaliteitsgebeuren het volledige team te betrekken om een maximaal resultaat te behalen.<br />
De commissie vraagt aan <strong>de</strong>ze kwantitatief kle<strong>in</strong>e opleid<strong>in</strong>g om <strong>in</strong> formele z<strong>in</strong> reken<strong>in</strong>g te hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong><br />
betrokkenheid van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en het beroepenveld bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg. Dit houdt<br />
ook een goed functioneren<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenvertegenwoordig<strong>in</strong>g <strong>in</strong>. Stel een externe, uitgebrei<strong>de</strong> adviesraad of<br />
beroepenveldcommissie samen, die meer<strong>de</strong>re malen per jaar bijeenkomt en waar<strong>in</strong> curriculaire on<strong>de</strong>rwerpen<br />
besproken wor<strong>de</strong>n.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 5, <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg: onvoldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 5.1, evaluatie resultaten:<br />
facet 5.2, maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g:<br />
facet 5.3, betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld:<br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp onvoldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn. De visitatiecommissie maakt een negatieve afweg<strong>in</strong>g en stelt dat <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g onvoldoen<strong>de</strong> potentieel heeft om <strong>de</strong> vastgestel<strong>de</strong> tekortkom<strong>in</strong>gen te verhelpen. Voor het facet 5.1<br />
scoort <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g onvoldoen<strong>de</strong>, bij gebrek aan dui<strong>de</strong>lijke procedures en processen betreffen<strong>de</strong> kwaliteitszorg.<br />
Een kwaliteitshandboek en stur<strong>in</strong>g vanuit <strong>de</strong> centrale adm<strong>in</strong>istratie kan <strong>de</strong>ze tekortkom<strong>in</strong>gen verhelpen. Wat facet<br />
5.2 betreft, betreurt <strong>de</strong> commissie dat er geen dui<strong>de</strong>lijk beschreven bewijs is dat <strong>de</strong> maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g<br />
zijn <strong>in</strong>gevoerd. Het verbetertraject is niet volledig gerealiseerd, gezien <strong>de</strong> omvang van het proces <strong>in</strong> een beperkt<br />
tijdska<strong>de</strong>r.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 69
On<strong>de</strong>rwerp 6<br />
Resultaten<br />
Facet 6.1<br />
Gerealiseerd niveau<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De gerealiseer<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties zijn <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> nagestreef<strong>de</strong> competenties qua niveau,<br />
oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: onvoldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Uit gesprekken met afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n leidt <strong>de</strong> commissie af dat zij een goe<strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis hebben op het vlak van het<br />
programmeren, maar dat <strong>de</strong> confrontatie met <strong>de</strong> realiteit van het werkveld wel groot is. De stu<strong>de</strong>nten beamen dat<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g (bijna) uitsluitend focust op het programmeren. Dit geeft aan <strong>de</strong> commissie <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk dat <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong>staat voor een f<strong>in</strong>aliteit als <strong>de</strong>velopers en te we<strong>in</strong>ig <strong>in</strong>formatici.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> limieten van <strong>de</strong> visie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties is het gerealiseer<strong>de</strong> niveau <strong>in</strong><br />
overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> nagestreef<strong>de</strong> competenties. De commissie merkt echter op dat <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong><br />
kwalificaties niet <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g zijn met het Europese Kwalificatieka<strong>de</strong>r (EKK), dat stelt dat het<br />
<strong>ba</strong>chelorniveau overeenstemt met niveau 6. De e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g stemmen volgens <strong>de</strong><br />
commissie overeen met een niveau 5.<br />
De stageverslagen van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zijn verzorgd. Er wordt gebruikgemaakt van een format waardoor <strong>de</strong><br />
opmaak van <strong>de</strong> stageverslagen eenslui<strong>de</strong>nd is. Inhou<strong>de</strong>lijk scoren <strong>de</strong> stageverslagen volgens <strong>de</strong> commissie laag.<br />
Er wor<strong>de</strong>n wel constater<strong>in</strong>gen gedaan, maar <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt geeft zel<strong>de</strong>n aan wat hij heeft geleerd en op welke<br />
manier dit bijdroeg aan zijn leerproces. In <strong>de</strong> opvatt<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> commissie zou aan stu<strong>de</strong>nten moeten wor<strong>de</strong>n<br />
aangeleerd om op een methodische lijn te reflecteren op wat hij tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stage heeft verricht, en wat dit betekent<br />
voor het eigen leerproces en <strong>de</strong> stageactiviteiten. De commissie stelt tevens vast dat <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke eisen die<br />
aan een stageverslag gesteld wor<strong>de</strong>n, ontbreken. Ook <strong>de</strong> eisen aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt betreffen<strong>de</strong> (zelf)reflectie<br />
ontbreken.<br />
Van <strong>de</strong> twaalf <strong>de</strong>r<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten g<strong>in</strong>gen er twee stage lopen bij een bedrijf <strong>in</strong> het buitenland. De keuze hiervoor<br />
is <strong>in</strong> overleg met een docent tot stand gekomen. Bij <strong>in</strong>ternationale contacten kan een stu<strong>de</strong>nt het contact leggen<br />
met een <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het buitenland. Borg<strong>in</strong>g van het niveau van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is hier niet van toepass<strong>in</strong>g.<br />
Uit meer<strong>de</strong>re gesprekken blijkt dat docenten van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zich dr<strong>in</strong>gend moeten verdiepen <strong>in</strong> het Europese<br />
Kwalificatieka<strong>de</strong>r (EKK). Het EQF/EKK is <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g niet gekend. Er kan dus ook geen sprake zijn van een<br />
vorm van borg<strong>in</strong>g van het niveau van waarop <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten afstu<strong>de</strong>ren.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> nagestreef<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties te herbekijken en <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n te<br />
borgen op niveau zes van het Europese Kwalificatieka<strong>de</strong>r.<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een verbred<strong>in</strong>g van het beroepenveld <strong>in</strong> <strong>de</strong> richt<strong>in</strong>g van bus<strong>in</strong>essprocessen, -<br />
architectuur en -methodieken.<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aandacht voor het <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke niveau van <strong>de</strong> stageverslagen. Aan stu<strong>de</strong>nten<br />
moeten wor<strong>de</strong>n aangeleerd om op een methodische lijn te reflecteren op wat hij tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stage heeft verricht, en<br />
wat dit betekent voor het eigen leerproces en <strong>de</strong> stageactiviteiten.<br />
70 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
De commissie vraagt tevens om <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke eisen voor een stageverslag vast te leggen.<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een grotere <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g te leveren op het vlak van <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g, en <strong>de</strong><br />
uitwissel<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten en lectoren.<br />
Facet 6.2<br />
On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Voor het on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment zijn streefcijfers geformuleerd <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met relevante an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen.<br />
- Het on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment voldoet aan <strong>de</strong>ze streefcijfers.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Vlaan<strong>de</strong>ren heeft geen traditie <strong>in</strong> het verzamelen van slaagcijfers per studiegebeid en/of opleid<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> jaren.<br />
Uit ervar<strong>in</strong>g blijkt dat <strong>de</strong> glo<strong>ba</strong>le slaagcijfers voor generatiestu<strong>de</strong>nten op Vlaams niveau tussen <strong>de</strong> 45 en 50<br />
procent liggen. Noch <strong>de</strong> evolutie over <strong>de</strong> jaren, noch <strong>de</strong> situatie per opleid<strong>in</strong>g of studiegebied wordt opgevolgd.<br />
Daardoor kan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g geen streefcijfers formuleren <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met relevante an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen.<br />
De commissie stelt vast dat er regelmatig on<strong>de</strong>rzoek gedaan wordt naar <strong>de</strong> realisatie van ren<strong>de</strong>menten (<strong>in</strong>putthroughput-output)<br />
en naar doorstoomanalyses. De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om een document op te<br />
stellen met streefcijfers voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op verschillen<strong>de</strong> terre<strong>in</strong>en (<strong>in</strong>put-throughput-output).De opleid<strong>in</strong>g<br />
beschikt over enkele statistische uitdraaien van ren<strong>de</strong>menten – zoals „het aantal credits behaald <strong>in</strong> het<br />
aca<strong>de</strong>miejaar‟ –, maar naast <strong>de</strong> statistische uitdraaien zijn er geen documenten waaruit blijkt welke betekenis<br />
<strong>de</strong>ze ren<strong>de</strong>menten hebben voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. In haar zelfevaluatie<strong>rapport</strong> stelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g dat een zo hoog<br />
mogelijk slaagcijfer wordt nagestreefd, met behoud van het kwaliteitsniveau en reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>stroom.<br />
Op het gebied van <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g is er geen streefcijfer voor <strong>de</strong> uitwissel<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten. Desgevraagd<br />
geeft <strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>ator Internationaliser<strong>in</strong>g wel aan dat zij ernaar streeft 20 procent te realiseren, <strong>in</strong><br />
overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> Europese norm.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt meer aandacht op het vlak van <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g en een meer beleidsmatige houd<strong>in</strong>g ten<br />
aanzien van ren<strong>de</strong>mentscijfers.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 71
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 6, resultaten: onvoldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 6.1, gerealiseerd niveau:<br />
facet 6.2, on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment:<br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp onvoldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn. De visitatiecommissie maakt een negatieve afweg<strong>in</strong>g, en stelt dat <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> huidige stand van zaken onvoldoen<strong>de</strong> potentieel heeft om <strong>de</strong> vastgestel<strong>de</strong> tekortkom<strong>in</strong>gen te<br />
verhelpen. De commissie hield <strong>in</strong> haar afweg<strong>in</strong>g vooral reken<strong>in</strong>g met het gebrek aan borg<strong>in</strong>g van het niveau <strong>in</strong> het<br />
Europese Kwalificatieka<strong>de</strong>r. De e<strong>in</strong>dkwalificaties moeten grondig herbekeken en aangepast wor<strong>de</strong>n, met een<br />
verbred<strong>in</strong>g van het beroepenveld en een grotere <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g. De commissie<br />
verwacht dat er wel <strong>de</strong>gelijk een potentieel aanwezig is naar verbeter<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst.<br />
72 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
Glo<strong>ba</strong>al oor<strong>de</strong>el<br />
De visitatiecommissie <strong>ba</strong>seer<strong>de</strong> haar oor<strong>de</strong>el en motiver<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> bronnen:<br />
- het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> bijhoren<strong>de</strong> bijlagen,<br />
- <strong>de</strong> gevoer<strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> betrokkenen,<br />
- <strong>de</strong> documenten ter <strong>in</strong>zage tij<strong>de</strong>ns het bezoek,<br />
- <strong>de</strong> opgevraag<strong>de</strong> documenten,<br />
- <strong>de</strong> reactie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op het opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong>.<br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 1, niveau en oriëntatie:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 2, programma:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 3, personeel:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 4, voorzien<strong>in</strong>gen:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 5, <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 6, resultaten:<br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> commissie van men<strong>in</strong>g dat er onvoldoen<strong>de</strong> generieke kwaliteitswaarborgen <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> A r t e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n | 73
Overzichtstabel van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len<br />
score facet<br />
score on<strong>de</strong>rwerp<br />
On<strong>de</strong>rwerp 1: Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Facet 1.1: Niveau en oriëntatie onvoldoen<strong>de</strong><br />
Facet 1.2: Dome<strong>in</strong>specifieke eisen onvoldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 2: Programma<br />
Facet 2.1: Relatie doelstell<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid onvoldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.3: Samenhang voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.4: Studieomvang OK<br />
Facet 2.5: Studietijd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.6: Afstemm<strong>in</strong>g vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.7: Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g onvoldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.8: Masterproef niet van toepass<strong>in</strong>g<br />
Facet 2.9: Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 3: Inzet van personeel<br />
Facet 3.1: Kwaliteit personeel voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 3.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 3.3: Kwantiteit personeel voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 4: Voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Facet 4.1: Materiële voorzien<strong>in</strong>gen voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 4.2: Studiebegeleid<strong>in</strong>g voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 5: Interne kwaliteitszorg<br />
Facet 5.1: Evaluatie resultaten onvoldoen<strong>de</strong><br />
Facet 5.2: Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g onvoldoen<strong>de</strong><br />
Facet 5.3:<br />
On<strong>de</strong>rwerp 6: Resultaten<br />
Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en<br />
beroepenveld<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 6.1: Gerealiseerd niveau onvoldoen<strong>de</strong><br />
Facet 6.2: On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment voldoen<strong>de</strong><br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
De oor<strong>de</strong>len zijn van toepass<strong>in</strong>g voor:<br />
Artesis<br />
Artesis Hogeschool Antwerpen<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
74 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Artesis Hogeschool Antwerpen
Hoofdstuk 2 Erasmushogeschool Brussel<br />
Algemene toelicht<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica aan <strong>de</strong><br />
Erasmushogeschool Brussel<br />
Het <strong>de</strong>partement Industriële Wetenschappen & Technologie (IWT) is een van <strong>de</strong> negen on<strong>de</strong>rwijseenhe<strong>de</strong>n van<br />
<strong>de</strong> Erasmushogeschool Brussel, Vlaamse autonome hogeschool. Het <strong>de</strong>partement werd <strong>in</strong> juli 1995 opgericht<br />
naar aanleid<strong>in</strong>g van het <strong>de</strong>creet van 13 juli 1994, dat <strong>de</strong> fusie van meer<strong>de</strong>re kle<strong>in</strong>e hogescholen <strong>in</strong> het Brusselse<br />
Gewest en Vilvoor<strong>de</strong> concretiseer<strong>de</strong>.<br />
Het <strong>de</strong>partement bestond voor <strong>de</strong>ze fusie als <strong>de</strong> Industriële Hogeschool Brussel (IHB), en hiervoor als <strong>de</strong><br />
Industriële Hogeschool van het Rijk - Bra<strong>ba</strong>nt (ontstaan <strong>in</strong> 1977 als fusie van het Hoger Rijks<strong>in</strong>stituut voor<br />
Technisch On<strong>de</strong>rwijs en het Hoger Rijks<strong>in</strong>stituut voor Kernenergiebedrijven). In 1984 wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> vroegere<br />
campussen verlaten voor <strong>de</strong> huidige campus aan <strong>de</strong> Nijverheidskaai 170 <strong>in</strong> Brussel.<br />
Beg<strong>in</strong> jaren zeventig werd <strong>de</strong> af<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g Systeemanalyse opgericht. De Industriële Hogeschool van het Rijk -<br />
Bra<strong>ba</strong>nt was toen een van <strong>de</strong> zes hogescholen die <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>g mochten aanbie<strong>de</strong>n. Het was een tweejarige<br />
opleid<strong>in</strong>g. Het succes van <strong>in</strong>formatica zette ook an<strong>de</strong>re hogescholen ertoe aan een graantje mee te pikken.<br />
Vooral vanuit <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen boekhou<strong>de</strong>n en elektronica wer<strong>de</strong>n specialisaties <strong>in</strong>formatica opgericht.<br />
Met <strong>de</strong> hervorm<strong>in</strong>g van alle graduaten tot een driejarige opleid<strong>in</strong>g werd een eerste regularisatie van al <strong>de</strong>ze<br />
<strong>in</strong>formaticaopleid<strong>in</strong>gen gerealiseerd en ontstond het graduaat Toegepaste <strong>in</strong>formatica. Het aantal hogescholen<br />
dat <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>g mocht aanbie<strong>de</strong>n, werd ook verhoogd. Met <strong>de</strong>ze hervorm<strong>in</strong>g verdwenen ook <strong>de</strong> verplichte<br />
leerprogramma‟s, en kregen <strong>de</strong> hogescholen zelf een grote verantwoor<strong>de</strong>lijkheid voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van het<br />
opleid<strong>in</strong>gsprogramma, zodat een hogeschool zelf klemtonen kon leggen. Het <strong>de</strong>partement IWT nam <strong>de</strong>ze<br />
mogelijkheid te <strong>ba</strong>at om een totale herzien<strong>in</strong>g van het opleid<strong>in</strong>gsprogramma door te voeren. Een werkgroep van<br />
tien externe le<strong>de</strong>n uit het <strong>in</strong>formaticawerkveld aanvaard<strong>de</strong> <strong>de</strong> opdracht om een opleid<strong>in</strong>gsprogramma voor te<br />
stellen dat volledig tegemoet kwam aan <strong>de</strong> eisen en wensen van het werkveld. Het resultaat hiervan was een vrij<br />
grote <strong>in</strong>krimp<strong>in</strong>g van het pakket wiskun<strong>de</strong> en boekhou<strong>de</strong>n, een uitbreid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>in</strong>formaticavakken naar<br />
gegevens<strong>ba</strong>nken, bestur<strong>in</strong>gssystemen, datacommunicatie en netwerken, en vooral het <strong>in</strong>voeren van een fulltime<br />
stageperio<strong>de</strong> van m<strong>in</strong>imaal drie maan<strong>de</strong>n. Dit werd <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis voor een nieuwe structuur van het<br />
opleid<strong>in</strong>gsprogramma, waarvan <strong>de</strong> aparte opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len jaarlijks <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk wer<strong>de</strong>n geactualiseerd.<br />
De complexiteit van <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatica met nieuwe dimensies zoals netwerken, webtechnologieën en multimedia, en<br />
<strong>de</strong> <strong>in</strong>troductie van nieuwe on<strong>de</strong>rwijsvormen, noopte <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ertoe <strong>in</strong> 2000 het opleid<strong>in</strong>gsprogramma<br />
nogmaals grondig aan te passen. Deze aanpass<strong>in</strong>g resulteer<strong>de</strong> <strong>in</strong> een dal<strong>in</strong>g van het aantal uren<br />
contacton<strong>de</strong>rwijs, ten voor<strong>de</strong>le van projecten die <strong>in</strong> teamver<strong>ba</strong>nd moeten wor<strong>de</strong>n gerealiseerd. Ver<strong>de</strong>r wer<strong>de</strong>n er,<br />
om verdiep<strong>in</strong>g <strong>in</strong> één van <strong>de</strong> vele <strong>de</strong>eldome<strong>in</strong>en toe te laten, drie keuzepakketten opgericht: data<strong>ba</strong>nken,<br />
multimedia en netwerken.<br />
In 2003-2004 werd gestart met <strong>de</strong> opbouw van <strong>de</strong> <strong>ba</strong>mastructuur. De <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica, een driejarige opleid<strong>in</strong>g met 180 studiepunten, wil stu<strong>de</strong>nten oplei<strong>de</strong>n tot uitvoeren<strong>de</strong> <strong>in</strong>formatici met<br />
een hoge vak<strong>de</strong>skundigheid. Het zijn geschool<strong>de</strong> <strong>in</strong>formatici die over een voldoen<strong>de</strong> bre<strong>de</strong> <strong>ba</strong>siskennis<br />
beschikken en een ruime kijk hebben op het hele <strong>in</strong>formatiser<strong>in</strong>gproces. Door <strong>de</strong> veelheid aan specialiteiten en<br />
<strong>de</strong>eldome<strong>in</strong>en, <strong>in</strong>herent aan <strong>de</strong> sector, wil <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> kans geven zich te specialiseren<br />
naargelang hun <strong>in</strong>teresse of <strong>de</strong> vraag van <strong>de</strong> markt. De vroegere keuzepakketten, die zich beperkten tot 16<br />
studiepunten, wer<strong>de</strong>n uitgebreid tot „specialisaties‟ van 32 studiepunten: <strong>in</strong>dustriële <strong>in</strong>formatica, multimedia en<br />
network management. Om ook <strong>de</strong> bedrijfskundige <strong>in</strong>formatica aan bod te laten komen, werd <strong>in</strong> 2006-2007 gestart<br />
met <strong>de</strong> specialisatie IT bus<strong>in</strong>ess management solutions. Een vijf<strong>de</strong> specialisatie, softwareontwikkel<strong>in</strong>g, is met<br />
<strong>in</strong>gang van 2009-2010 van start gegaan.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 75
On<strong>de</strong>rwerp 1<br />
Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Facet 1.1<br />
Niveau en oriëntatie van <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>chelor<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
De opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen zijn er op gericht <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt te brengen tot:<br />
- het beheersen van algemene competenties als <strong>de</strong>nk- en re<strong>de</strong>neervaardigheid, het verwerven en verwerken<br />
van <strong>in</strong>formatie, het vermogen tot kritische reflectie en projectmatig werken, creativiteit, het kunnen uitvoeren<br />
van eenvoudige leid<strong>in</strong>ggeven<strong>de</strong> taken, het vermogen tot communiceren van <strong>in</strong>formatie, i<strong>de</strong>eën, problemen en<br />
oploss<strong>in</strong>gen, zowel aan specialisten als aan leken en een <strong>in</strong>gesteldheid tot levenslang leren;<br />
- het beheersen van algemene beroepsgerichte competenties als teamgericht kunnen werken,<br />
oploss<strong>in</strong>gsgericht kunnen werken <strong>in</strong> <strong>de</strong> z<strong>in</strong> van het zelfstandig kunnen <strong>de</strong>f<strong>in</strong>iëren en analyseren van<br />
complexe probleemsituaties <strong>in</strong> <strong>de</strong> beroepspraktijk en het kunnen ontwikkelen en toepassen van z<strong>in</strong>volle<br />
oploss<strong>in</strong>gstrategieën, en het besef van maatschappelijke verantwoor<strong>de</strong>lijkheid samenhangend met <strong>de</strong><br />
beroepspraktijk;<br />
- het beheersen van beroepsspecifieke competenties op het niveau van een beg<strong>in</strong>nend beroepsbeoefenaar.<br />
Het oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie noteert dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> essentie <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelors wil afleveren die direct <strong>in</strong>zet<strong>ba</strong>ar zijn,<br />
breed geschoold en <strong>prof</strong>essioneel. Om het competentiegerichte <strong>prof</strong>iel te <strong>de</strong>f<strong>in</strong>iëren, werd via <strong>de</strong><br />
kwaliteitswerkgroep Competenties, on<strong>de</strong>r auspiciën van <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie en met <strong>de</strong> hulp van het<br />
voltallige team, het opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica opnieuw geformuleerd <strong>in</strong> termen<br />
van e<strong>in</strong>dcompetenties. Hiervoor werd gebruikgemaakt van het handboek „Aan <strong>de</strong> slag met competenties‟, en<br />
werd ver<strong>de</strong>r <strong>in</strong>spiratie geput uit het „Competentiewoor<strong>de</strong>nboek‟ van <strong>de</strong> Vlaamse Overheid. Met <strong>in</strong>gang van 2007-<br />
2008 werd <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een werkgroep Competenties opgericht, met als doel dit ka<strong>de</strong>r jaarlijks te evalueren en<br />
bij te sturen. In het opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> competenties toegelicht en on<strong>de</strong>rver<strong>de</strong>eld <strong>in</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
niveaus, die <strong>de</strong> beheers<strong>in</strong>gsgraad bepalen. Hoe hoger het bereikte niveau, hoe ver<strong>de</strong>r <strong>de</strong> competentie wordt<br />
uitgediept en/of verbreed.<br />
De commissie stelt vast dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g haar doelstell<strong>in</strong>gen heeft afgetoetst aan het Structuur<strong>de</strong>creet, en dat <strong>de</strong><br />
algemene en <strong>de</strong> algemene beroepsgerichte competenties overeenstemmen met het Structuur<strong>de</strong>creet.<br />
De opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieert <strong>de</strong> beroepsspecifieke competenties als volgt:<br />
- begrijpen en beschrijven van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len en <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g van hard- en softwaresystemen;<br />
- ontwerpen en ontwikkelen van softwaresystemen;<br />
- ontwerpen en ontwikkelen van <strong>in</strong>formatiesystemen;<br />
- ontwerpen en ontwikkelen van digitale multimedia- en webproducten;<br />
- ontwerpen en ontwikkelen van <strong>in</strong>dustriële en embed<strong>de</strong>d toepass<strong>in</strong>gen;<br />
- ontwerpen <strong>in</strong> implementeren van actieve en passieve netwerkcomponenten;<br />
- ontwerpen en ontwikkelen van bedrijfssystemen met behulp van een ERP-systeem.<br />
De specialisaties kunnen één of enkele van <strong>de</strong>ze competenties ver<strong>de</strong>r uitdiepen en/of verbre<strong>de</strong>n.<br />
De competenties zijn samengesteld uit 5 opbouwen<strong>de</strong> niveaus. Elk niveau diept <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong> competentie<br />
ver<strong>de</strong>r uit. Op die manier wor<strong>de</strong>n elk van <strong>de</strong> 17 competenties van het opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel uitgeschreven <strong>in</strong> 5<br />
niveaus, die <strong>de</strong> beheers<strong>in</strong>gsgraad bepalen. Hiermee toont <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g meteen ook aan dat ze aandacht heeft<br />
voor het competentiegerichte leren <strong>in</strong> <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen.<br />
76 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
De commissie merkt hierbij op dat <strong>de</strong> competentiematrix met niveaus wel <strong>de</strong>gelijk bestaat, maar niet onl<strong>in</strong>e<br />
beschik<strong>ba</strong>ar is.<br />
De opleid<strong>in</strong>gsverantwoor<strong>de</strong>lijken <strong>de</strong>el<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> commissie mee dat het niet <strong>de</strong> bedoel<strong>in</strong>g is om elke<br />
competentie volledig te bereiken. De aanpak <strong>in</strong> niveaus houdt <strong>de</strong> mogelijkheid open om het programma later,<br />
geënt op hetzelf<strong>de</strong> <strong>prof</strong>iel, uit te brei<strong>de</strong>n. Ook hoeven niet alle stu<strong>de</strong>nten met <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dcompetenties en<br />
niveaus af te stu<strong>de</strong>ren. De specialisaties, <strong>de</strong> stage en <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef laten <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten toe om sommige<br />
competenties eer<strong>de</strong>r oppervlakkig te verwerven en an<strong>de</strong>re ver<strong>de</strong>r uit te diepen. De opleid<strong>in</strong>g legt <strong>de</strong> nadruk op<br />
een bre<strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis voor alle afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n. Voor elke competentie moet een m<strong>in</strong>imum wor<strong>de</strong>n gehaald dat door<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is vastgelegd en voor alle stu<strong>de</strong>nten telt.<br />
Het is voor <strong>de</strong> commissie van belang dat het competentiegebeuren beter geïmplementeerd en ken<strong>ba</strong>ar gemaakt<br />
wor<strong>de</strong>n aan alle actoren. Zowel het opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel als <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen moeten strikt up-to-date<br />
gehou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n, en zowel op <strong>de</strong> website als op an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>formatiekanalen <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> formuler<strong>in</strong>gen <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n om<br />
alle verwarr<strong>in</strong>g te vermij<strong>de</strong>n.<br />
De opleid<strong>in</strong>g streeft naar een on<strong>de</strong>rwijsvisie waarbij competentiegerichte opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen nagestreefd<br />
wor<strong>de</strong>n via een aangepaste mix van werkvormen, die <strong>de</strong> betrokkenheid en <strong>de</strong> motivatie van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt verhogen<br />
en een uitdagen<strong>de</strong>, eigen on<strong>de</strong>rwijsstijl aanbie<strong>de</strong>n. Projectwerk (ook multidiscipl<strong>in</strong>air), peer assessment en<br />
elektronische leeromgev<strong>in</strong>gen dragen al geruime tijd progressief bij aan <strong>de</strong> mo<strong>de</strong>rniser<strong>in</strong>g van werk- en<br />
evaluatievormen <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
De algemene opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n gecommuniceerd via <strong>de</strong> studiegids, bereik<strong>ba</strong>ar via <strong>de</strong> website van<br />
<strong>de</strong> hogeschool, en <strong>in</strong>formatiebrochures rond <strong>de</strong> stage en <strong>ba</strong>chelorproef.<br />
Externe belanghebben<strong>de</strong>n, zoals stagebegelei<strong>de</strong>rs uit <strong>de</strong> bedrijven, wor<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> hoogte gebracht van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen via <strong>de</strong> stagebun<strong>de</strong>l en het <strong>in</strong>dividuele contact bij <strong>de</strong> stagebesprek<strong>in</strong>g. Aan<br />
bedrijfscontacten wordt gevraagd om feed<strong>ba</strong>ck of suggesties te geven via een werkvel<strong>de</strong>nquête. De<br />
samenwerk<strong>in</strong>g tussen het werkveld en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wordt geformaliseerd via een Bedrijvenraad.<br />
De commissie adviseert om <strong>de</strong> Bedrijvenraad frequenter samen te laten komen.<br />
De opleid<strong>in</strong>g heeft een vergelijk<strong>in</strong>g uitgevoerd van <strong>de</strong> geformuleer<strong>de</strong> competenties met die van enkele an<strong>de</strong>re<br />
Vlaamse hogescholen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert het competentiegebeuren beter te implementeren en ken<strong>ba</strong>ar te maken bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
en bij <strong>de</strong> lectoren.<br />
Het is belangrijk om een up-to-date opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel en up-to-date opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen op <strong>de</strong> website te<br />
plaatsen, en om te vermij<strong>de</strong>n dat op verschillen<strong>de</strong> plaatsen verschillen<strong>de</strong> formuler<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsdoelen<br />
gehanteerd wor<strong>de</strong>n.<br />
Ook naar het werkveld is het belangrijk <strong>de</strong> te verwachten competenties en competentieniveaus dui<strong>de</strong>lijk te<br />
communiceren.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 77
Facet 1.2<br />
Dome<strong>in</strong>specifieke eisen<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g (uitgedrukt <strong>in</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt) sluiten aan bij <strong>de</strong> eisen die<br />
door (buitenlandse) vakgenoten en het relevante beroepenveld gesteld wor<strong>de</strong>n aan een opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het<br />
betreffen<strong>de</strong> dome<strong>in</strong> (vakgebied/discipl<strong>in</strong>e en/of beroepspraktijk of kunstpraktijk). Ze zijn, <strong>in</strong>geval van<br />
gereglementeer<strong>de</strong> beroepen, <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> reglementer<strong>in</strong>g of regelgev<strong>in</strong>g ter zake.<br />
- Voor <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>gen zijn <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties getoetst bij het relevante<br />
beroepenveld.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g heeft overleg gepleegd met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>gen Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Unie van <strong>de</strong> Vlaamse Autonome Hogescholen (UVAH). Op dat niveau is een dome<strong>in</strong>vergelijk<strong>in</strong>g<br />
gebeurd, zowel op Vlaams als op <strong>in</strong>ternationaal niveau. Het eigen dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r werd, aan <strong>de</strong><br />
hand van het programma, hiervoor getransformeerd naar een generiek ka<strong>de</strong>r. De opleid<strong>in</strong>g Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica richt zich op <strong>de</strong> vorm<strong>in</strong>g van uitvoeren<strong>de</strong> <strong>in</strong>formatici met een hoge vak<strong>de</strong>skundigheid en een<br />
bedrijfseconomische achtergrond. Zij beantwoordt aan <strong>de</strong> vraag van <strong>de</strong> arbeidsmarkt, en vormt analistprogrammeurs<br />
en beheer<strong>de</strong>rs van geïntegreer<strong>de</strong> <strong>in</strong>formatiesystemen, data<strong>ba</strong>nken en netwerken. De opleid<strong>in</strong>g<br />
verzorgt ook <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g van <strong>in</strong>ternetspecialisten, webmasters en ontwikkelaars van we<strong>ba</strong>pplicaties met gebruik<br />
van multimedia, en vormt <strong>in</strong>tegratoren van adm<strong>in</strong>istratieve systemen. Advies- en opleid<strong>in</strong>gstaken kunnen<br />
eveneens door hen wor<strong>de</strong>n opgenomen. De opleid<strong>in</strong>g erkent zich <strong>in</strong> het referentieka<strong>de</strong>r dat door <strong>de</strong> commissie<br />
werd opgesteld.<br />
Met het oog op een coherent opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel en een betere afstemm<strong>in</strong>g ervan op verschillen<strong>de</strong><br />
beroeps<strong>prof</strong>ielen, heeft <strong>de</strong> werkgroep Competenties <strong>in</strong> 2008 en 2009 een eerste benchmark<strong>in</strong>g uitgevoerd met<br />
an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen, zowel nationaal als <strong>in</strong>ternationaal. Het resultaat van <strong>de</strong>ze benchmark<strong>in</strong>g heeft <strong>de</strong><br />
besprek<strong>in</strong>gen gevoed over <strong>de</strong> beroepsspecifieke competenties en <strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len<br />
hierop via <strong>de</strong> competentiematrix. De beroepsspecifieke e<strong>in</strong>dcompetenties van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wer<strong>de</strong>n dan ook twee<br />
keer herzien, zowel <strong>de</strong> competenties zelf, <strong>de</strong> op<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g <strong>in</strong> niveaus als <strong>de</strong> specifieke prestatie-<strong>in</strong>dicatoren per<br />
competentie en niveau. Een her<strong>in</strong><strong>de</strong>l<strong>in</strong>g resulteer<strong>de</strong> tot een betere <strong>de</strong>kk<strong>in</strong>g van het <strong>prof</strong>iel dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
beoogt. Deze herwerk<strong>in</strong>g gebeur<strong>de</strong> <strong>in</strong> grondig overleg met <strong>de</strong> betrokken collega‟s en werd ook besproken b<strong>in</strong>nen<br />
<strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie.<br />
Omdat het werkveld een belangrijke bewaker is van <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> dome<strong>in</strong>specifieke doelstell<strong>in</strong>gen, zou <strong>de</strong><br />
commissie een <strong>in</strong>tensifiëren van <strong>de</strong> contacten met verschillen<strong>de</strong> bedrijven op prijs stellen. Deze contacten wor<strong>de</strong>n<br />
tot vandaag vooral benut voor stages en tewerkstell<strong>in</strong>g van alumni. De contactpersonen wor<strong>de</strong>n jaarlijks<br />
gevraagd om tij<strong>de</strong>ns of na <strong>de</strong> evaluaties van <strong>de</strong> stages een korte enquête <strong>in</strong> te vullen. Bedoel<strong>in</strong>g is te polsen <strong>in</strong><br />
hoeverre <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> actuele trends <strong>in</strong>speelt en aan <strong>de</strong> dome<strong>in</strong>specifieke eisen tegemoetkomt.<br />
In 2007-2008 werd een kwaliteitswerkgroep Relatie Opleid<strong>in</strong>g-Werkveld opgericht, met als taak te on<strong>de</strong>rzoeken<br />
op welke manier <strong>de</strong> <strong>in</strong>breng van het werkveld <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g kan geïntensifieerd wor<strong>de</strong>n. Met dit doel werd ook<br />
een Bedrijvenraad opgericht. Ook hier vraagt <strong>de</strong> commissie om <strong>de</strong>ze raad <strong>in</strong>tensiever te laten verga<strong>de</strong>ren, met <strong>de</strong><br />
bedoel<strong>in</strong>g dui<strong>de</strong>lijke actiepunten uit die verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen te distilleren. Van het werkveld vraagt <strong>de</strong> commissie <strong>de</strong><br />
nodige <strong>in</strong>breng <strong>in</strong> <strong>de</strong> samenstell<strong>in</strong>g en/of <strong>de</strong> bijstur<strong>in</strong>g van het opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel.<br />
De on<strong>de</strong>rwijsvisie en <strong>de</strong> algemene opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n systematisch geëvalueerd en bijgestuurd via<br />
vaste <strong>in</strong>formatiekanalen voor <strong>in</strong>terne en externe reflectie. Lectoren formuleren hun suggesties via <strong>de</strong><br />
Opleid<strong>in</strong>gscommissie of <strong>de</strong> Departementsraad, <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gswerkgroepen of op <strong>de</strong> algemene<br />
personeelsverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen. Stu<strong>de</strong>nten geven jaarlijks feed<strong>ba</strong>ck via hun vertegenwoordig<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
Opleid<strong>in</strong>gscommissie en/of <strong>de</strong> Departementsraad. Ze wor<strong>de</strong>n ook <strong>in</strong>dividueel bevraagd via <strong>de</strong> jaarlijkse<br />
78 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
stu<strong>de</strong>ntenenquête of, zoals <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008, via een bevrag<strong>in</strong>g <strong>in</strong> focusgroepen. Ook <strong>de</strong> alumnienquête,<br />
een bevrag<strong>in</strong>g specifiek gericht aan <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n, draagt hieraan bij.<br />
De commissie stelt vast dat uit <strong>de</strong> EFQM/TRIS-scor<strong>in</strong>g enkele sterke punten aan het licht kwamen:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g beschikt over een dui<strong>de</strong>lijk en coherent opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel <strong>in</strong> termen van algemene,<br />
beroepsgerichte en beroepsspecifieke competenties, die een vertal<strong>in</strong>g zijn uit <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen en<br />
e<strong>in</strong>dtermen.<br />
- De e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n zijn geënt op een dui<strong>de</strong>lijk en actueel beroeps<strong>prof</strong>iel.<br />
Verbeterpunten zijn, volgens <strong>de</strong> scor<strong>in</strong>g:<br />
- Een meer systematische vergelijk<strong>in</strong>g en controle van het opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel met het werkveld, ook<br />
<strong>in</strong>ternationaal.<br />
- Een externe analyse van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsdoelen en <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsvisie moet <strong>de</strong>gelijk wor<strong>de</strong>n uitgewerkt.<br />
De opleid<strong>in</strong>g vermeldt acties ter verbeter<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> bovenvermel<strong>de</strong> punten:<br />
- Input van <strong>de</strong> bedrijven <strong>in</strong> <strong>de</strong> samenstell<strong>in</strong>g van zowel het opleid<strong>in</strong>gs- als beroeps<strong>prof</strong>iel wordt geïntensifieerd<br />
door <strong>de</strong> opricht<strong>in</strong>g van een Bedrijvenraad.<br />
- De afstemm<strong>in</strong>g van het opleid<strong>in</strong>gs- op het beroeps<strong>prof</strong>iel werd <strong>in</strong> het najaar 2008 herbekeken door <strong>de</strong><br />
kwaliteitswerkgroep Competenties.<br />
Benchmark<strong>in</strong>g, zowel tussen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>ielen van <strong>de</strong> Vlaamse autonome hogescholen als <strong>in</strong>ternationaal<br />
gelijkaardige opleid<strong>in</strong>gen, wordt aanzien als een belangrijk actiepunt ter optimalisatie van het opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel.<br />
Een eerste benchmark<strong>in</strong>g is al gedaan en moet jaarlijks wor<strong>de</strong>n herhaald. De kwaliteitswerkgroep<br />
Internationaliser<strong>in</strong>g neemt <strong>in</strong>itiatieven <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>in</strong>ternationale benchmark<strong>in</strong>g: elke docentenmobiliteit moet<br />
resulteren <strong>in</strong> het bezit van het meest actuele programma van <strong>de</strong> betrokken partner, zodat er ook genoeg<br />
gegevens voorhan<strong>de</strong>n zijn om een benchmark<strong>in</strong>g te kunnen uitvoeren.<br />
Het <strong>de</strong>partement bouw<strong>de</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r jaren een beperkt <strong>in</strong>ternationaal contactennetwerk uit, dat kan gebruikt<br />
wor<strong>de</strong>n voor stu<strong>de</strong>nten- en docentenmobiliteit. De commissie is van oor<strong>de</strong>el dat dit netwerk beter kan wor<strong>de</strong>n<br />
<strong>in</strong>gezet en uitgebreid. Dit is een verbeterpunt. De commissie <strong>de</strong>nkt aan activiteiten zoals<br />
<strong>in</strong>ternationalisation@home, die aan alle stu<strong>de</strong>nten een (beperkte) ervar<strong>in</strong>g bie<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>in</strong>ternationale<br />
thema‟s en omgev<strong>in</strong>gen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> beleidslijnen <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g op hogeschoolniveau te vertalen naar <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g.<br />
Omdat het werkveld een belangrijke bewaker is van <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> dome<strong>in</strong>specifieke doelstell<strong>in</strong>gen, zou <strong>de</strong><br />
commissie een <strong>in</strong>tensifiëren van <strong>de</strong> contacten met verschillen<strong>de</strong> bedrijven op prijs stellen.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 79
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 1, doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 1.1, niveau en oriëntatie: voldoen<strong>de</strong><br />
facet 1.2, dome<strong>in</strong>specifieke eisen: voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
80 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
On<strong>de</strong>rwerp 2<br />
Programma<br />
Facet 2.1<br />
Relatie tussen doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>houd van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Het programma is een a<strong>de</strong>quate concretiser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g qua niveau,<br />
oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen.<br />
- De e<strong>in</strong>dkwalificaties zijn a<strong>de</strong>quaat vertaald <strong>in</strong> leerdoelen van (on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van) het programma.<br />
- De <strong>in</strong>houd van het programma biedt stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> mogelijkheid om <strong>de</strong> geformuleer<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties te<br />
bereiken.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g heeft na een hervorm<strong>in</strong>g van het opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel <strong>in</strong> termen van competenties (2004) <strong>in</strong> een twee<strong>de</strong><br />
fase (2005-2006) het programma on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> loep genomen. Het aanvankelijk ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieer<strong>de</strong> competentieka<strong>de</strong>r<br />
werd aangepast naar een praktischer hanteer<strong>ba</strong>ar competentieka<strong>de</strong>r: een beperkte reeks van dui<strong>de</strong>lijk<br />
ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieer<strong>de</strong> competenties met competentieniveaus. Een beperkte groep lectoren, on<strong>de</strong>r leid<strong>in</strong>g van het<br />
<strong>de</strong>partementshoofd, werkte een nieuw competentieka<strong>de</strong>r uit dat werd voorgesteld, besproken en aangepast,<br />
zowel <strong>in</strong> een aantal algemene lectorenverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen als f<strong>in</strong>aal <strong>in</strong> <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie. Het vastleggen van<br />
beg<strong>in</strong>- en e<strong>in</strong>dcompetenties per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el is een oefen<strong>in</strong>g die regelmatig wordt herzien. De opleid<strong>in</strong>g<br />
heeft als doelstell<strong>in</strong>g een competentiegericht curriculum met een aansluiten<strong>de</strong> competentiegerichte evaluatie. De<br />
competentiematrix wordt beschouwd als een dynamisch raster <strong>in</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g. Een kwaliteitswerkgroep<br />
Competenties past het competentieka<strong>de</strong>r aan op <strong>ba</strong>sis van suggesties van diverse stakehol<strong>de</strong>rs. De<br />
Opleid<strong>in</strong>gscommissie legt het opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel jaarlijks vast. De <strong>in</strong>dividuele lectoren enten vervolgens hun<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len op dit competentieka<strong>de</strong>r <strong>in</strong> termen van verwachte beg<strong>in</strong>- en beoog<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dcompetenties.<br />
Doelstell<strong>in</strong>gen, gewenste beg<strong>in</strong>competenties en beoog<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dcompetenties wor<strong>de</strong>n per <strong>in</strong>dividueel<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el uitgewerkt <strong>in</strong> <strong>de</strong> overeenkomstige opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>elfiche. Deze fiches zijn toegankelijk via<br />
<strong>de</strong> studiegids, en wor<strong>de</strong>n eveneens opgenomen <strong>in</strong> <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g Dokeos.<br />
Het geheel van competenties waarop het programma is afgestemd, zorgt voor een polyvalente <strong>ba</strong>sisvorm<strong>in</strong>g.<br />
Deze competenties en het <strong>de</strong>nken <strong>in</strong> competentietermen moeten beter geïmplementeerd wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
organisatie. De commissie suggereert daarom dat <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re implementatie van <strong>de</strong> competenties op een<br />
gestructureer<strong>de</strong> en projectmatige manier wordt on<strong>de</strong>rsteund en zich richt naar alle lectoren. Zo zal <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
vlotter omgaan met competenties en doelstell<strong>in</strong>gen, en zal <strong>de</strong> borg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> vooropgestel<strong>de</strong> competentieniveaus<br />
op een eenduidige manier wor<strong>de</strong>n vastgelegd. Nu stelt <strong>de</strong> commissie vast dat van <strong>de</strong> 17 opleid<strong>in</strong>gsdoelen <strong>in</strong><br />
termen van competenties slechts 7 <strong>in</strong> het programma afge<strong>de</strong>kt zijn tot op niveau 5. Twee competenties,<br />
waaron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> competentie „organiseren en on<strong>de</strong>rnemen‟, wordt volgens <strong>de</strong> competentiematrix <strong>in</strong> het programma<br />
slechts nagestreefd tot op niveau 2.<br />
Het grootste <strong>de</strong>el van het opleid<strong>in</strong>gsprogramma (148 studiepunten) bestaat uit stamvakken. Dit beschouwt <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g als essentieel om een voldoen<strong>de</strong> hoog niveau te kunnen bereiken. De <strong>ba</strong>sisvorm<strong>in</strong>g wordt <strong>in</strong> het<br />
opleid<strong>in</strong>gsprogramma gegaran<strong>de</strong>erd door een geheel van klassieke vakken, projecten, een stage en een<br />
<strong>ba</strong>chelorproef.<br />
De studiepunten uit <strong>de</strong> stam van het programma wer<strong>de</strong>n ver<strong>de</strong>eld over 12 <strong>de</strong>eldome<strong>in</strong>en (programmeren,<br />
bestur<strong>in</strong>gssystemen en netwerken, elektronica, bedrijfsprocessen, communicatie moe<strong>de</strong>rtaal, communicatie<br />
vreem<strong>de</strong> taal, wiskun<strong>de</strong>, gegevens<strong>ba</strong>nken, analyse en ontwerp, stage, multimedia/webprogrammer<strong>in</strong>g en<br />
an<strong>de</strong>re). De gegevens van <strong>de</strong> UVAH, aangevuld met an<strong>de</strong>re hogescholen, wer<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns het aca<strong>de</strong>miejaar<br />
2007-2008 naast elkaar geplaatst en vergeleken. Tegenover <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re hogescholen <strong>prof</strong>ileert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zich<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 81
dui<strong>de</strong>lijk op het gebied van programmeren, softwareontwikkel<strong>in</strong>g en netwerken. Wat ver<strong>de</strong>r opviel, was het<br />
ontbreken van enerzijds communicatie <strong>in</strong> vreem<strong>de</strong> talen en an<strong>de</strong>rzijds wiskun<strong>de</strong>. Hieraan werd – mee op vraag<br />
van het werkveld – on<strong>de</strong>rtussen verholpen, en wer<strong>de</strong>n Frans en Engels opnieuw <strong>in</strong> het curriculum<br />
geïntroduceerd. Het opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel besteed<strong>de</strong> tot het jaar 2000 nog sterk aandacht aan wetenschappelijke<br />
<strong>ba</strong>sisvorm<strong>in</strong>g – met <strong>in</strong>begrip van wiskun<strong>de</strong> en statistiek.<br />
De commissie stelt vast dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zich nu <strong>prof</strong>ileert <strong>in</strong> een opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel zon<strong>de</strong>r wiskundige component,<br />
en dus ook <strong>in</strong> een programma zon<strong>de</strong>r wiskun<strong>de</strong>. De opleid<strong>in</strong>g is van men<strong>in</strong>g dat een wiskundige <strong>ba</strong>sisvorm<strong>in</strong>g<br />
geen doelstell<strong>in</strong>g op zich is voor een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica. Wiskun<strong>de</strong>, pr<strong>in</strong>cipiële logica<br />
en an<strong>de</strong>re pr<strong>in</strong>cipes wor<strong>de</strong>n waar nodig wel <strong>in</strong>gebed <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len die het programma<br />
samenstellen. Een <strong>de</strong>rgelijk geïntegreerd aanbod past ook <strong>in</strong> het aanbie<strong>de</strong>n van competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs. Zo<br />
komt er meer ruimte vrij om te beste<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> steeds bre<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n<strong>de</strong> waaier van <strong>in</strong>formaticadome<strong>in</strong>en.<br />
Voor een vergelijk<strong>in</strong>g van het programma op <strong>in</strong>ternationaal niveau werkte <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g samen met <strong>de</strong> Vlaamse<br />
autonome hogescholen. Op die manier wer<strong>de</strong>n gegevens verzameld van <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> verschillen<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n –<br />
waaron<strong>de</strong>r Ne<strong>de</strong>rland, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Zwe<strong>de</strong>n, Spanje, Portugal, Roemenië, Polen, F<strong>in</strong>land en<br />
Litouwen. Uit <strong>de</strong>ze vergelijk<strong>in</strong>g blijkt een enorme verschei<strong>de</strong>nheid aan opleid<strong>in</strong>gen en hogere<br />
on<strong>de</strong>rwijs<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Europa, die alle an<strong>de</strong>re accenten en prioriteiten leggen. Waar <strong>de</strong> Scand<strong>in</strong>avische lan<strong>de</strong>n<br />
traditioneel veel aandacht beste<strong>de</strong>n aan elektronica en <strong>in</strong>gebed<strong>de</strong> systemen, leggen <strong>de</strong> zui<strong>de</strong>rse lan<strong>de</strong>n meer<br />
nadruk op wiskun<strong>de</strong> en softwareontwikkel<strong>in</strong>g. Vlaan<strong>de</strong>ren <strong>prof</strong>ileert zich hier wat <strong>in</strong> het mid<strong>de</strong>n, met aandacht<br />
voor alle <strong>de</strong>elgebie<strong>de</strong>n zon<strong>de</strong>r specifieke prioriteiten. De gegevens zijn moeilijk bruik<strong>ba</strong>ar <strong>in</strong> <strong>de</strong> herzien<strong>in</strong>g van het<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel, wegens <strong>de</strong> te grote variëteit en moeilijke synthese. De opleid<strong>in</strong>g is vragen<strong>de</strong> partij naar een<br />
Europees referentieka<strong>de</strong>r vanuit <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen als EPOS of <strong>de</strong> VLHORA.<br />
De benchmark<strong>in</strong>g, het vergelijken van het opleid<strong>in</strong>gsprogramma met dat van an<strong>de</strong>re b<strong>in</strong>nen- en buitenlandse<br />
<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen, gebeurt volgens <strong>de</strong> commissie niet op een systematische manier en wordt door haar als een<br />
belangrijk verbeterpunt beschouwd.<br />
De opleid<strong>in</strong>g biedt ook <strong>de</strong> mogelijkheid een verkort programma IT bus<strong>in</strong>ess management solutions (SAP) of<br />
network management (CCNA) <strong>in</strong> afstandson<strong>de</strong>rwijs te volgen. Het verkorte programma laat specifieke<br />
diplomahou<strong>de</strong>rs toe om het diploma <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica te behalen <strong>in</strong> 73 studiepunten, verspreid<br />
over 2 aca<strong>de</strong>miejaren. Het programma is ver<strong>de</strong>eld over 21 studiepunten algemene vakken, 32 studiepunten<br />
specialisatievakken en 20 studiepunten voor een <strong>ba</strong>chelorproef (e<strong>in</strong>dverhan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g).<br />
De specialisatie IT bus<strong>in</strong>ess management solutions bena<strong>de</strong>rt het automatiseren van bedrijfsprocessen door een<br />
ERP-systeem (Enterprise Resources Plann<strong>in</strong>g), waar<strong>in</strong> SAP <strong>de</strong> marktlei<strong>de</strong>r is. Op <strong>de</strong> arbeidsmarkt is er dan ook<br />
een erg grote vraag naar technisch en functioneel geschool<strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers die een SAP-systeem kunnen<br />
implementeren, afstemmen op <strong>de</strong> specifieke gebruikersno<strong>de</strong>n, <strong>in</strong>tegreren met an<strong>de</strong>re applicaties en gebruikers<br />
on<strong>de</strong>rsteunen.<br />
De specialisatie IT bus<strong>in</strong>ess management solutions biedt <strong>de</strong> noodzakelijke functionele kennis over mo<strong>de</strong>rne<br />
bedrijfsprocessen, maar focust voornamelijk op <strong>de</strong> praktijk: leren programmeren <strong>in</strong> het mySAP ERP‐systeem met<br />
<strong>de</strong> programmeertaal ABAP (Advanced Bus<strong>in</strong>ess Application Programm<strong>in</strong>g).<br />
De specialisatie network management biedt <strong>de</strong> noodzakelijke opleid<strong>in</strong>g om het certificaat Cisco Certified Network<br />
Associate (CCNA) te behalen. De vakken <strong>in</strong> <strong>de</strong> specialisatie leggen <strong>de</strong> nadruk op <strong>de</strong> praktijk, en wor<strong>de</strong>n gegeven<br />
<strong>in</strong> het Cisco-netwerklabo met netwerkapparatuur die <strong>de</strong> cursist <strong>de</strong> kans geeft <strong>de</strong> nodige praktische vaardighe<strong>de</strong>n<br />
te ontwikkelen. In het twee<strong>de</strong> <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> specialisatie wor<strong>de</strong>n servertoepass<strong>in</strong>gen on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> loep genomen <strong>in</strong><br />
W<strong>in</strong>dows en L<strong>in</strong>ux, en wordt <strong>de</strong> beveilig<strong>in</strong>g van mo<strong>de</strong>rne <strong>in</strong>ternetwerken aangekaart.<br />
Enkele stamvakken die analyse, ontwikkel<strong>in</strong>g, programmeren en data<strong>ba</strong>nken uitdiepen, zijn toegevoegd aan dit<br />
programma.<br />
Ten slotte zal <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt ook een <strong>ba</strong>chelorproef als e<strong>in</strong>dverhan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g uitwerken, zelfstandig of <strong>in</strong> beperkt<br />
teamver<strong>ba</strong>nd.<br />
De algemene competenties, zoals <strong>de</strong>nk- en re<strong>de</strong>neervaardigheid, verwerken en verwerven van <strong>in</strong>formatie,<br />
zelfontplooi<strong>in</strong>g en communiceren, wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> m<strong>in</strong><strong>de</strong>re mate aangeraakt via klassieke werkvormen, maar<br />
voornamelijk gestimuleerd <strong>in</strong> zelfstandige taken, projecten, <strong>de</strong> stage (<strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen- of buitenland) en <strong>de</strong><br />
82 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
achelorproef. Beroepsgerichte competenties als teamgericht werken, on<strong>de</strong>rnemen, maatschappelijke<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijkheid en on<strong>de</strong>rzoek wor<strong>de</strong>n eveneens gerealiseerd <strong>in</strong> projecten, <strong>de</strong> stage en <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef.<br />
De commissie stelt vast dat een aantal opleid<strong>in</strong>gsdoelen onvoldoen<strong>de</strong> vertaald wordt <strong>in</strong> <strong>de</strong> concrete<br />
doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, en dat het beoog<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dniveau van <strong>de</strong> competentie „organiseren en<br />
on<strong>de</strong>rnemen‟ tot op he<strong>de</strong>n vrij laag blijft.<br />
De theoretische kennis en <strong>de</strong> technische vaardighe<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n aangeleerd <strong>in</strong> pure <strong>in</strong>formaticavakken. De<br />
doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> <strong>in</strong>formaticavakken bie<strong>de</strong>n een uitgebrei<strong>de</strong> vorm<strong>in</strong>g <strong>in</strong> dome<strong>in</strong>en als<br />
organisatie en architectuur van computersystemen, programmeertechnieken, <strong>in</strong>formatieanalyse en<br />
gegevens<strong>ba</strong>nken, netwerken en <strong>in</strong>ternet- en webtechnologie.<br />
Ver<strong>de</strong>r kan een stu<strong>de</strong>nt extra studiepunten verwerven door zich te engageren <strong>in</strong> <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g en het bestuur van<br />
<strong>de</strong> hogeschool, of <strong>in</strong> <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g van eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten. Wanneer een stu<strong>de</strong>nt zetelt <strong>in</strong> <strong>de</strong> raad van<br />
bestuur, <strong>de</strong> Sociale Raad of <strong>de</strong> Departementsraad krijgt hij automatisch het statuut van<br />
stu<strong>de</strong>ntenvertegenwoordiger, en kan hij zich <strong>in</strong>schrijven voor het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el stu<strong>de</strong>ntenparticipatie.<br />
Met <strong>in</strong>gang van het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 neemt het <strong>de</strong>partement <strong>de</strong>el aan een tutor<strong>in</strong>g-project, waarbij<br />
twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten, on<strong>de</strong>r begeleid<strong>in</strong>g van een lector, <strong>in</strong>geschakeld wor<strong>de</strong>n om eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten te<br />
begelei<strong>de</strong>n <strong>in</strong> hun studies.<br />
Om tegemoet te komen aan <strong>de</strong> stijgen<strong>de</strong> vraag naar gespecialiseer<strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n, werd een aantal<br />
keuzepakketten uitgebreid tot specialisatiericht<strong>in</strong>gen die elk 32 studiepunten aan gespecialiseer<strong>de</strong> vorm<strong>in</strong>g<br />
aanbie<strong>de</strong>n <strong>in</strong> een van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> <strong>in</strong>formaticadome<strong>in</strong>en: <strong>in</strong>dustriële <strong>in</strong>formatica, IT bus<strong>in</strong>ess management<br />
solutions, multimedia, network management en softwareontwikkel<strong>in</strong>g. Om <strong>de</strong> concrete <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
specialisaties af te stemmen op <strong>de</strong> actuele ontwikkel<strong>in</strong>gen en technologieën, wor<strong>de</strong>n speciale programma‟s<br />
gevolgd die aangebo<strong>de</strong>n en gecertificeerd wor<strong>de</strong>n door grote <strong>in</strong>ternationale spelers op <strong>de</strong> huidige IT-markt, zoals<br />
Cisco Systems en Apple. B<strong>in</strong>nen elke specialisatie is een project voorzien van 4 studiepunten om het<br />
<strong>in</strong>teressedome<strong>in</strong> van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten ver<strong>de</strong>r te vervolmaken.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat het werkveld nog niet voldoen<strong>de</strong> betrokken wordt <strong>in</strong> <strong>de</strong> stam. De recente<br />
opricht<strong>in</strong>g van een Bedrijvenraad gaat <strong>in</strong> <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> richt<strong>in</strong>g.<br />
De <strong>in</strong>ternationale component <strong>in</strong> het programma beperkt zich vandaag tot het gebruik van Engelstalig<br />
cursusmateriaal. Met <strong>in</strong>gang van het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 werd het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el „<strong>in</strong>ternationale<br />
activiteiten‟ <strong>in</strong>gericht, met als doel alle stu<strong>de</strong>nten te laten proeven van <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale context waarb<strong>in</strong>nen ze<br />
zullen opereren. Dit biedt mogelijkhe<strong>de</strong>n zoals een bezoek aan een <strong>in</strong>ternationale beurs of bedrijf, sem<strong>in</strong>aries met<br />
<strong>in</strong>ternationale gastsprekers of een mobiliteit waarbij een <strong>de</strong>el van het studieprogramma, <strong>de</strong> stage of <strong>de</strong><br />
<strong>ba</strong>chelorproef wordt afgelegd bij een van <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale partner<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
De commissie stelt echter vast dat het luik „mobiliteit‟ erg zwak scoort. In dat ver<strong>ba</strong>nd ontbreken ook streefcijfers.<br />
Stu<strong>de</strong>ntenmobiliteit is slechts sporadisch aanwezig <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Via een VLIR-UOS-project tussen Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
en <strong>de</strong> Hanoi University of Technology <strong>in</strong> Vietnam, hebben <strong>in</strong> het verle<strong>de</strong>n al vier stu<strong>de</strong>nten een VLIR-UOS-beurs<br />
verworven, en zijn zij voor een vijftal weken vertrokken naar Hanoi <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van hun <strong>ba</strong>chelorproef. De<br />
commissie spoort <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan om <strong>de</strong>rgelijke <strong>in</strong>itiatieven uit te brei<strong>de</strong>n.<br />
Wat curriculumontwikkel<strong>in</strong>g en -<strong>in</strong>novatie betreft, hanteert het <strong>de</strong>partement specifieke procedures. Het<br />
opleid<strong>in</strong>gsprogramma en <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n periodiek aangepast aan <strong>de</strong><br />
technologische en pedagogische evolutie. Het beheer van het curriculum wordt toevertrouwd aan <strong>de</strong><br />
Opleid<strong>in</strong>gscommissie. De <strong>in</strong>terne kwaliteitszorgcoörd<strong>in</strong>ator is een van <strong>de</strong> drie le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> werkgroep<br />
Competenties. Elke lesgever die bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g betrokken is, kan als adviserend lid aan <strong>de</strong> commissie wor<strong>de</strong>n<br />
toegevoegd. De besliss<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n na <strong>de</strong><strong>ba</strong>t meestal bij consensus genomen of <strong>in</strong> sommige gevallen na<br />
stemm<strong>in</strong>g. De stu<strong>de</strong>ntenvertegenwoordigers hebben naast hun stemrecht ook een actieve rol <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong><strong>ba</strong>tten.<br />
Jaarlijks stelt <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie het opleid<strong>in</strong>gsprogramma samen. Een aantal <strong>in</strong>grijpen<strong>de</strong> wijzig<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het<br />
verle<strong>de</strong>n heeft geresulteerd <strong>in</strong> een programma dat positief geëvalueerd wordt, zowel door <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten als het<br />
werkveld. In <strong>de</strong> dynamische <strong>in</strong>formaticasector zijn beperkte, jaarlijkse <strong>in</strong>grepen noodzakelijk, zeker b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong><br />
sterk evolueren<strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en van <strong>de</strong> specialisaties. De verantwoor<strong>de</strong>lijken van <strong>de</strong> specialisaties adviseren dan<br />
ook jaarlijks <strong>de</strong> samenstell<strong>in</strong>g van hun specifieke programma‟s aan <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie. Ook <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 83
geven <strong>in</strong>put <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van curriculumontwikkel<strong>in</strong>g, zowel via <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie als via <strong>de</strong> jaarlijkse<br />
stu<strong>de</strong>ntenbevrag<strong>in</strong>g.<br />
De opleid<strong>in</strong>gsprogramma‟s van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> specialisaties wor<strong>de</strong>n sterk beïnvloed door het werkveld.<br />
Zo werkt <strong>de</strong> specialisatie <strong>in</strong>dustriële <strong>in</strong>formatica nauw samen met Siemens, Kuka en an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>ternationale<br />
spelers op <strong>de</strong> markt van automatiser<strong>in</strong>g en robotica. Het programma van <strong>de</strong> specialisatie IT bus<strong>in</strong>ess<br />
management solutions is volledig gericht op het ERP-systeem mySAP ERP, en werkt samen met Ord<strong>in</strong>a en<br />
Cernum. In <strong>de</strong> specialisatie multimedia wordt samengewerkt met Apple, DesignExpress en Adobe. Het<br />
<strong>de</strong>partement IWT is s<strong>in</strong>ds kort ook erkend als officieel Apple Authorised Tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g Center. Het programma van <strong>de</strong><br />
richt<strong>in</strong>g network management wordt samengesteld <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met Cisco Systems, en <strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>ator van<br />
het Cisco Network<strong>in</strong>g Aca<strong>de</strong>my Program, waarb<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g gecertificeerd is als officiële Cisco Network<strong>in</strong>g<br />
Aca<strong>de</strong>my.<br />
De commissie beschouwt het als een belangrijk verbeterpunt dat het werkveld een grotere <strong>in</strong>breng zou hebben <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> stam van het opleid<strong>in</strong>gsprogramma. De <strong>in</strong>breng van het werkveld is nu beperkt tot <strong>de</strong> jaarlijkse<br />
werkvel<strong>de</strong>nquête. Met <strong>de</strong> opricht<strong>in</strong>g van een Bedrijvenraad zal het werkveld meer betrokken wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g, en actief <strong>de</strong>elnemen aan <strong>de</strong> evaluatie van het opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel.<br />
Ver<strong>de</strong>r merkt <strong>de</strong> commissie op dat er we<strong>in</strong>ig vak- en opleid<strong>in</strong>gsoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> elementen <strong>in</strong> het programma<br />
aanwezig zijn.<br />
Het afstandson<strong>de</strong>rwijs is beperkt tot twee keuzetrajecten: IT bus<strong>in</strong>ess management solutions (SAP) of network<br />
management (CCNA). Er was op het ogenblik van <strong>de</strong> visitatie nog geen volledige opleid<strong>in</strong>gscyclus doorlopen, en<br />
<strong>de</strong> curriculumon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van het laatste semester waren nog ter discussie, waardoor het voor <strong>de</strong> commissie<br />
moeilijk is om een f<strong>in</strong>ale beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g te vormen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
Het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel moet meer betrokken wor<strong>de</strong>n bij het <strong>in</strong>voeren van competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs, en<br />
moet hiervoor <strong>de</strong> nodige opleid<strong>in</strong>g krijgen. Na het ontb<strong>in</strong><strong>de</strong>n van <strong>de</strong> „tij<strong>de</strong>lijke competentiewerkgroep‟ moeten <strong>de</strong><br />
nodige procedures, processen en verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n <strong>in</strong> voege zijn.<br />
De commissie vraagt voor verschillen<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsdoelen een betere vertal<strong>in</strong>g <strong>in</strong> meer concrete doelstell<strong>in</strong>gen<br />
van opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len en van het programma, en een dui<strong>de</strong>lijke borg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> competentieniveaus – en dit<br />
voor alle vormen van aangebo<strong>de</strong>n TI-opleid<strong>in</strong>gen.<br />
De commissie vraagt gebruik te maken van kwaliteits<strong>in</strong>dicatoren om <strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd op <strong>de</strong><br />
doelstell<strong>in</strong>gen te optimaliseren.<br />
De commissie beveelt aan dat het werkveld meer betrokken wordt bij het evalueren van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> „stam‟ van het programma.<br />
De commissie vraagt een betere promotie van <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale mobiliteit van stu<strong>de</strong>nten en lectoren, ter<br />
on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g van een meer doorgedreven <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g van het programma.<br />
84 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
Facet 2.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Kennisontwikkel<strong>in</strong>g door stu<strong>de</strong>nten v<strong>in</strong>dt plaats via vakliteratuur, aan <strong>de</strong> beroeps- of kunstpraktijk ontleend<br />
studiemateriaal en via <strong>in</strong>teractie met <strong>de</strong> beroepspraktijk, <strong>de</strong> kunstpraktijk en/of (toegepast) on<strong>de</strong>rzoek.<br />
- Het programma heeft aantoon<strong>ba</strong>re ver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met actuele ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het vakgebied/<strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>e.<br />
- Het programma waarborgt <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van beroeps- of artistieke vaardighe<strong>de</strong>n en heeft aantoon<strong>ba</strong>re<br />
ver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> actuele beroepspraktijk.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Aandacht voor het bijbrengen van beroepsvaardighe<strong>de</strong>n is een ro<strong>de</strong> draad doorheen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Dit gebeurt <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> eerste plaats doorheen <strong>de</strong> hoor- en werkcolleges en <strong>de</strong> labo‟s. Vanaf het eerste opleid<strong>in</strong>gsjaar wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze<br />
werkvormen aangevuld met projecten waar<strong>in</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> teams samenwerken om beroepskennis- en<br />
vaardighe<strong>de</strong>n tot op toepass<strong>in</strong>gsniveau te brengen. Daarbij is er doorheen dit proces ook een ruime aandacht<br />
voor algemene competenties als communicatievaardighe<strong>de</strong>n en samenwerken. In het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsjaar wordt<br />
het bijbrengen van beroepsvaardighe<strong>de</strong>n <strong>in</strong> sterke mate gerealiseerd door <strong>de</strong> stage en <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef.<br />
De opleid<strong>in</strong>g houdt via diverse kanalen voel<strong>in</strong>g met het werkveld, en probeert recente ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het<br />
werkveld een plaats te geven <strong>in</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len of <strong>in</strong> het programma.<br />
De commissie las <strong>in</strong> <strong>de</strong> „Beleidsnota voor on<strong>de</strong>rwijs van <strong>de</strong> Erasmushogeschool‟ dat <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele gerichtheid<br />
van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g het kenmerk bij uitstek is van <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g. De opleid<strong>in</strong>g voorziet <strong>in</strong> een<br />
„algemene vorm<strong>in</strong>g en streeft <strong>de</strong> verwerv<strong>in</strong>g na van <strong>prof</strong>essionele competenties die gestoeld zijn op <strong>de</strong><br />
toepass<strong>in</strong>g van wetenschappelijke kennis, creativiteit en praktijkkennis <strong>in</strong> een beroep of groep van beroepen‟.<br />
De opleid<strong>in</strong>g blijft op <strong>de</strong> hoogte van <strong>de</strong> verwacht<strong>in</strong>gen en actuele trends <strong>in</strong> het beroepenveld. De stu<strong>de</strong>nten<br />
nemen kennis van <strong>de</strong> actuele beroepspraktijk via:<br />
- aan <strong>de</strong> beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via <strong>in</strong>teractie;<br />
- projecten, bedrijfsbezoeken, een bedrijvendag en sem<strong>in</strong>aries;<br />
- een samenwerk<strong>in</strong>g met het <strong>prof</strong>essionele veld via <strong>de</strong> stageplaatsen en <strong>de</strong> specialisaties;<br />
- <strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> culturele sector, <strong>de</strong> non-<strong>prof</strong>itsector en <strong>de</strong> bedrijfswereld, aangehaald via maatschappelijke<br />
dienstverlen<strong>in</strong>g.<br />
De opleid<strong>in</strong>g verwacht van <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n dat zij <strong>in</strong> staat zijn om nieuwe <strong>prof</strong>essionele uitdag<strong>in</strong>gen tot een<br />
goed e<strong>in</strong><strong>de</strong> te brengen. Zij moeten een <strong>ba</strong>siskennis verwerven die <strong>de</strong> fun<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g vormt voor <strong>de</strong> specialisatie die <strong>in</strong><br />
het beroepsleven zal <strong>in</strong>geslagen wor<strong>de</strong>n en voor <strong>de</strong> latere permanente bijschol<strong>in</strong>g. Deze <strong>ba</strong>sisvorm<strong>in</strong>g biedt <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g aan <strong>in</strong> on<strong>de</strong>rwerpen die ge<strong>ba</strong>seerd zijn op <strong>de</strong> <strong>ba</strong>siskennis van <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatica, gegevens<strong>ba</strong>nken,<br />
netwerken, <strong>in</strong>ternet en webtechnologie, multimedia en een ge<strong>de</strong>gen programmeerkennis. Er is aandacht voor <strong>de</strong><br />
verwerv<strong>in</strong>g van maatschappelijk gerichte dome<strong>in</strong>en zoals communicatievaardighe<strong>de</strong>n en -technieken, en<br />
bedrijfseconomie.<br />
De commissie kon vaststellen dat voor elk opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el actuele kennisbronnen gebruikt wor<strong>de</strong>n, zowel <strong>in</strong><br />
het cursusmateriaal als bij <strong>de</strong> aangebo<strong>de</strong>n actuele vakliteratuur. Bij elk opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el wordt m<strong>in</strong>stens één<br />
referentiewerk voorzien dat ter beschikk<strong>in</strong>g ligt <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale bibliotheek. Voor opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len uit<br />
<strong>de</strong> stamopleid<strong>in</strong>g en voor vele opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len uit <strong>de</strong> specialisatiericht<strong>in</strong>gen, wordt gewerkt met<br />
studiemateriaal dat rechtstreeks aan <strong>de</strong> beroepspraktijk ontleend is of aangepast is voor didactische doele<strong>in</strong><strong>de</strong>n.<br />
De opleid<strong>in</strong>g stelt hoge eisen op het vlak van <strong>in</strong>zichtelijk analyseren, probleemoplossend <strong>de</strong>nken,<br />
zelfwerkzaamheid, werken <strong>in</strong> (<strong>in</strong>ternationaal) teamver<strong>ba</strong>nd, projectmatig werken, sociale vaardighe<strong>de</strong>n,<br />
communicatie- en taalvaardigheid. Het belang van vaardigheidstra<strong>in</strong><strong>in</strong>g blijkt uit een gevarieer<strong>de</strong> mix van<br />
werkvormen met nadruk op beroepsspecifieke vaardigheidstra<strong>in</strong><strong>in</strong>g. De meeste opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n<br />
on<strong>de</strong>rwezen <strong>in</strong> <strong>de</strong> vorm van een werkcollege. De stu<strong>de</strong>nten leren er analyseren en <strong>de</strong> gepaste werkwijze kiezen.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 85
Er is veel aandacht voor projectwerk<strong>in</strong>g. Stu<strong>de</strong>nten werken aan een multidiscipl<strong>in</strong>air jaarproject, authentieke<br />
cases en opdrachten.<br />
Sluitstukken van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zijn <strong>de</strong> stage en <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef. De stage is geprogrammeerd <strong>in</strong> het eerste<br />
semester van het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong>eltraject. Normaal gezien wordt <strong>de</strong> stage enkel gevolgd door <strong>de</strong> laatstejaarsstu<strong>de</strong>nten,<br />
hoewel stu<strong>de</strong>nten met een persoonlijk <strong>de</strong>eltraject die ook kunnen opnemen <strong>in</strong> hun programma, mits ze voldoen<br />
aan <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheidsvoorwaar<strong>de</strong>n en geen on<strong>de</strong>rwijsactiviteiten hebben <strong>in</strong> het eerste semester. In een<br />
uitzon<strong>de</strong>rlijk geval kan het een stu<strong>de</strong>nt wor<strong>de</strong>n toegelaten om <strong>de</strong> stage te comb<strong>in</strong>eren met één vak, mits het<br />
stagebedrijf akkoord gaat. Voor <strong>de</strong> stage wor<strong>de</strong>n 17 studiepunten aangerekend, wat overeenkomt met een<br />
studieomvang van 476 uren. Deze studiebelast<strong>in</strong>g is berekend op <strong>ba</strong>sis van een stageperio<strong>de</strong> van 12 weken <strong>in</strong><br />
het stelsel van <strong>de</strong> 38-uren week (totaal 456 uren) en ver<strong>de</strong>r nog op 20 extra uren voor het samenstellen van het<br />
stage<strong>rapport</strong>, en het voorberei<strong>de</strong>n en geven van <strong>de</strong> stagepresentatie.<br />
Interactie met <strong>de</strong> beroepspraktijk is <strong>in</strong> het opleid<strong>in</strong>gsprogramma <strong>in</strong>gebouwd. De <strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> bedrijfswereld<br />
wor<strong>de</strong>n aangehaald via maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g. Het curriculum voorziet expliciet werkvel<strong>de</strong>rvar<strong>in</strong>g via<br />
een stage van 12 weken <strong>in</strong> <strong>de</strong> bedrijfswereld. Internationale stages zijn beperkt aanwezig. Dit is een<br />
aandachtspunt voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Werkvel<strong>de</strong>rvar<strong>in</strong>g wordt ook aangebo<strong>de</strong>n via bedrijfsbezoeken en sem<strong>in</strong>aries,<br />
verzorgd door <strong>prof</strong>essionelen.<br />
Voor <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef wor<strong>de</strong>n 20 studiepunten aangerekend, wat overeenkomt met een studieomvang van 560<br />
uren. Deze studiebelast<strong>in</strong>g is <strong>in</strong>clusief het schrijven van het verslag en het voorberei<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijke<br />
presentatie en ver<strong>de</strong>dig<strong>in</strong>g.<br />
Het uitwerken van <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef beoogt het kunnen toepassen van <strong>de</strong> opgedane kennis en <strong>de</strong> uitbreid<strong>in</strong>g of<br />
specialisatie ervan.<br />
De <strong>ba</strong>chelorproef heeft tot doel het verwerven van on<strong>de</strong>r meer volgen<strong>de</strong> competenties en attitu<strong>de</strong>s:<br />
- het vermogen tot re<strong>de</strong>neren en reflecteren,<br />
- het vermogen tot kritische oor<strong>de</strong>elsvorm<strong>in</strong>g,<br />
- het vermogen tot communiceren en <strong>rapport</strong>eren,<br />
- het ontwikkelen van het creatieve vermogen,<br />
- het ontwikkelen van <strong>de</strong> zelfwerkzaamheid en <strong>de</strong> zelfstudie,<br />
- een <strong>prof</strong>essionele attitu<strong>de</strong> tot het zelfstandig functioneren en het probleemgericht werken,<br />
- <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele verantwoor<strong>de</strong>lijkheid om (eventueel samen met een team) <strong>de</strong> vooropgestel<strong>de</strong> resultaten te<br />
bereiken.<br />
Afhankelijk van het on<strong>de</strong>rwerp kan <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef <strong>in</strong>dividueel of <strong>in</strong> beperkt teamver<strong>ba</strong>nd (twee, hooguit drie<br />
stu<strong>de</strong>nten) wor<strong>de</strong>n uitgewerkt.<br />
De stu<strong>de</strong>nten hebben ook <strong>de</strong> mogelijkheid <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef af te leggen <strong>in</strong> het buitenland via een Erasmusbeurs.<br />
Deze mogelijkheid werd nog niet vaak benut. Tussen het aca<strong>de</strong>miejaar 2002-2003 en 2007-2008 hebben<br />
zes stu<strong>de</strong>nten wel succesvol een VLIR-UOS-beurs ontvangen om hun e<strong>in</strong>dwerk te voltooien <strong>in</strong> een<br />
ontwikkel<strong>in</strong>gsland, op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale contacten. Eén stu<strong>de</strong>nt g<strong>in</strong>g naar Bangkok (Thailand), één naar<br />
Ulaan Baatar (Mongolië), en vier stu<strong>de</strong>nten g<strong>in</strong>gen naar Hanoi (Vietnam) <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van een bestaand<br />
VLIR/IUC-project.<br />
In <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> specialisatiericht<strong>in</strong>gen wordt nauw aangesloten bij recente ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het vakgebied.<br />
Hiervoor zijn overeenkomsten uitgewerkt met bedrijven, zodat een beroep kan gedaan wor<strong>de</strong>n op<br />
cursusmateriaal en vakliteratuur dat zij ontwikkel<strong>de</strong>n. Docenten volgen <strong>de</strong> officiële (tra<strong>in</strong>er)opleid<strong>in</strong>gen die <strong>de</strong>ze<br />
bedrijven organiseren, zodat nieuwe ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het opleid<strong>in</strong>gsprogramma geïntegreerd wor<strong>de</strong>n.<br />
De opleid<strong>in</strong>g vervult een actieve maatschappelijke rol <strong>in</strong> <strong>de</strong> samenlev<strong>in</strong>g. Ze staat open voor <strong>in</strong>terne<br />
dienstverlen<strong>in</strong>g – b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Erasmushogeschool – en dienstverlen<strong>in</strong>g aan <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n. Een aantal projecten werd<br />
gerealiseerd <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g, zowel <strong>in</strong>tern als extern, met als belangrijkste thema‟s <strong>de</strong><br />
ontwikkel<strong>in</strong>g van websites, softwareprogramma‟s en tools, en het netwerkbeheer voor het <strong>de</strong>partement<br />
Toegepaste Taalkun<strong>de</strong>.<br />
86 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
Veel lectoren verzorgen <strong>in</strong>formaticatra<strong>in</strong><strong>in</strong>gen voor on<strong>de</strong>rnem<strong>in</strong>gen, bedien<strong>de</strong>n en werkzoeken<strong>de</strong>n.<br />
De VDAB-opleid<strong>in</strong>g „CISCO CCNA Discovery‟ wordt verzorgd door lectoren van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Het <strong>de</strong>partement organiseert elk jaar een bedrijvendag, waarop bedrijven, stu<strong>de</strong>nten en lectoren <strong>de</strong> kans krijgen<br />
elkaar te ontmoeten.<br />
Ook <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten dragen bij tot maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g via <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef en <strong>de</strong> stage.<br />
De <strong>prof</strong>essionele gerichtheid speelt een belangrijke rol <strong>in</strong> alle facetten van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Er is meestal een l<strong>in</strong>k met<br />
het beroepenveld. De <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wordt getoetst aan <strong>de</strong> hand van een jaarlijkse<br />
bevrag<strong>in</strong>g van het werkveld – via <strong>de</strong> stagebedrijven – en <strong>in</strong>formele gesprekken met gastsprekers en <strong>de</strong><br />
verantwoor<strong>de</strong>lijken van <strong>de</strong> bedrijven die aanwezig zijn op <strong>de</strong> jaarlijkse bedrijvendag.<br />
Driejaarlijks is er een bevrag<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> oud-stu<strong>de</strong>nten. Het is <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ale manier om <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> haar geheel te<br />
toetsen aan <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> beroepspraktijk. Deze <strong>in</strong>formatie wordt <strong>in</strong> <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie gebruikt om het<br />
opleid<strong>in</strong>gsprogramma <strong>in</strong> zijn geheel bij te sturen.<br />
De commissie vraagt blijven<strong>de</strong> aandacht voor <strong>de</strong> koppel<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> beroepspraktijk die nog consequenter kan<br />
verbreed wor<strong>de</strong>n, ook <strong>in</strong>ternationaal, en sterker geformaliseerd wor<strong>de</strong>n. De afstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> beroepspraktijk<br />
moet ook gebeuren voor het verkorte programma dagon<strong>de</strong>rwijs en het opleid<strong>in</strong>gsprogramma <strong>in</strong> het<br />
afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Facet 2.3<br />
Samenhang van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Stu<strong>de</strong>nten volgen een <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk samenhangend opleid<strong>in</strong>gsprogramma.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
In het reguliere dagon<strong>de</strong>rwijs is het programma on<strong>de</strong>rver<strong>de</strong>eld <strong>in</strong> drie <strong>de</strong>eltrajecten, die op hun beurt ver<strong>de</strong>eld zijn<br />
<strong>in</strong> twee trimesters. De opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n ver<strong>de</strong>eld over <strong>de</strong> zes trimesters, en hierbij wordt reken<strong>in</strong>g<br />
gehou<strong>de</strong>n met een logische on<strong>de</strong>rver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheid.<br />
Het verkorte programma van het dagon<strong>de</strong>rwijs omvat 73 studiepunten voor specifieke diplomahou<strong>de</strong>rs, gespreid<br />
over 2 aca<strong>de</strong>miejaren.<br />
Het afstandson<strong>de</strong>rwijs loopt eveneens over twee aca<strong>de</strong>miejaren, analoog aan het verkorte programma, maar is<br />
voornamelijk ge<strong>ba</strong>seerd op zelfstudie <strong>in</strong> comb<strong>in</strong>atie met contactmomenten.<br />
De volgtij<strong>de</strong>lijkheid <strong>in</strong> het programma blijkt uit <strong>de</strong> naamgev<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len.<br />
Het 1e <strong>de</strong>eltraject is een gemeenschappelijke stam. Het 2e <strong>de</strong>eltraject bestaat uit een stam van 40 studiepunten.<br />
Voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> overige 20 studiepunten maken <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten een keuze uit een van <strong>de</strong> vijf aangebo<strong>de</strong>n<br />
specialisaties: <strong>in</strong>dustriële <strong>in</strong>formatica, multimedia, network management, softwareontwikkel<strong>in</strong>g en IT bus<strong>in</strong>ess<br />
management solutions. Dit systeem zet zich ver<strong>de</strong>r <strong>in</strong> het 3e <strong>de</strong>eltraject, waar <strong>de</strong> stam bestaat uit 20<br />
studiepunten voor <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef, 17 studiepunten voor <strong>de</strong> stage, een aantal algemene vakken en nog 12<br />
studiepunten b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> al gekozen specialisatie.<br />
De stu<strong>de</strong>nten volgen een <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk samenhangend programma, dat naar het verwerven van <strong>de</strong><br />
e<strong>in</strong>dcompetenties is uitgewerkt.<br />
Het curriculum is concentrisch opgebouwd: <strong>de</strong> competenties wor<strong>de</strong>n op een steeds hoger niveau aangebo<strong>de</strong>n en<br />
<strong>de</strong> complexiteit van aangereikte problemen, opdrachten en <strong>toegepaste</strong> kennis stijgt. De opleid<strong>in</strong>g beschouwt <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 87
<strong>in</strong>gebouw<strong>de</strong> graduele toename van complexiteit als een on<strong>de</strong>rwijscontext waar<strong>in</strong> competentiegericht leren<br />
operationeel wordt. Het voorgeschreven studieverloop is een bewuste didactische en organisatorische keuze. De<br />
competenties wor<strong>de</strong>n op een steeds hoger niveau aangebo<strong>de</strong>n en het gewenste beheers<strong>in</strong>gsniveau is bepaald.<br />
Hierdoor kunnen on<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> vakken en studiebegeleid<strong>in</strong>g op geschikte momenten wor<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n.<br />
De commissie stelt vast dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ervoor kiest stu<strong>de</strong>nten een bre<strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis mee te geven <strong>in</strong> comb<strong>in</strong>atie met<br />
<strong>de</strong> specialisatie. Dit wordt door <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten sterk geapprecieerd. De commissie v<strong>in</strong>dt dat het aangebo<strong>de</strong>n<br />
programma goed gestructureerd is, maar stelt zich vragen rond <strong>de</strong> haal<strong>ba</strong>arheid en het ren<strong>de</strong>ment van vijf<br />
specialisaties, gezien <strong>de</strong> grote diversiteit. Daarom vraagt <strong>de</strong> commissie een studie rond <strong>de</strong> rentabiliteit van <strong>de</strong> vijf<br />
specialisaties en het verkorte programma. Om het programma beheers<strong>ba</strong>ar te hou<strong>de</strong>n, moeten <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong><br />
mid<strong>de</strong>len optimaal kunnen wor<strong>de</strong>n ver<strong>de</strong>eld. De commissie heeft vooral vragen rond <strong>de</strong> plaats van <strong>de</strong><br />
specialisatie „<strong>in</strong>dustriële <strong>in</strong>formatica‟ <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. De commissie beseft dat <strong>de</strong> vraag naar specialisaties zowel<br />
vanuit het werkveld als <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten steeds groter wordt, weliswaar b<strong>in</strong>nen een algemeen ka<strong>de</strong>r dat een bre<strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>formatica<strong>ba</strong>sis blijft behou<strong>de</strong>n.<br />
De keuzepakketten wer<strong>de</strong>n – zoals hoger vermeld – uitgebreid tot specialisaties van 32 studiepunten: <strong>in</strong>dustriële<br />
<strong>in</strong>formatica, multimedia, network management, softwareontwikkel<strong>in</strong>g en IT bus<strong>in</strong>ess management solutions, <strong>de</strong>ze<br />
laatste om een antwoord te bie<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> vraag van het werkveld naar gespecialiseer<strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n <strong>in</strong> ERPsystemen.<br />
Om te voldoen aan <strong>de</strong> vraag van het werkveld naar specifiek geschool<strong>de</strong> specialisten <strong>in</strong> ERPsystemen<br />
en SAP, werd ook <strong>de</strong> specialisatie IT bus<strong>in</strong>ess management solutions aangebo<strong>de</strong>n <strong>in</strong> een verkort<br />
opleid<strong>in</strong>gstraject <strong>in</strong> avondon<strong>de</strong>rwijs. Ook via een postgraduaat kunnen geïnteresseer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
specialisaties komen volgen.<br />
Naast <strong>de</strong> specialisaties krijgen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> kans om een persoonlijke <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g te geven aan hun<br />
studieloop<strong>ba</strong>an via <strong>de</strong> stage en <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef. Die zijn vrij <strong>in</strong> te vullen, zolang <strong>de</strong> stageplaats, het takenpakket<br />
en <strong>de</strong> opdracht voor het afstu<strong>de</strong>erwerk <strong>in</strong> <strong>de</strong> lijn van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g liggen.<br />
De stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n niet verplicht om <strong>de</strong> stage en/of <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef te doorlopen b<strong>in</strong>nen hun<br />
specialisatiericht<strong>in</strong>g. Stu<strong>de</strong>nten ervaren dit als positief. Het biedt hen <strong>de</strong> mogelijkheid om zich <strong>in</strong> meer<strong>de</strong>re<br />
<strong>de</strong>elsectoren te specialiseren.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is er ruimte voor flexibele leertrajecten – het zogenaam<strong>de</strong> persoonlijke <strong>de</strong>eltraject (PDT) –<br />
dat, mee door het Flexibiliser<strong>in</strong>g<strong>de</strong>creet, een groeiend succes kent. Aan elk opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el zijn<br />
volgtij<strong>de</strong>lijkheidsvoorwaar<strong>de</strong>n verbon<strong>de</strong>n. De stu<strong>de</strong>nten met een persoonlijk <strong>de</strong>eltraject benutten <strong>de</strong>ze<br />
mogelijkheid voor <strong>de</strong> vakken die zich <strong>in</strong> <strong>de</strong> cluster van het programmeren bev<strong>in</strong><strong>de</strong>n. De opleid<strong>in</strong>g spant zich <strong>in</strong> om<br />
<strong>de</strong> doorstroom van stu<strong>de</strong>nten zo veel mogelijk te garan<strong>de</strong>ren zon<strong>de</strong>r aan kwaliteit van <strong>de</strong> leerstof <strong>in</strong> te boeten.<br />
Ook wat <strong>de</strong> collegeroosters betreft, wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen geleverd, zodat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zo we<strong>in</strong>ig mogelijk<br />
beperkt wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het volgen van <strong>de</strong> lessen.<br />
Bepaal<strong>de</strong> categorieën stu<strong>de</strong>nten kunnen aangepaste vormen van het programma volgen. Dit is het geval voor<br />
topsporters, maar ook voor stu<strong>de</strong>nten die <strong>in</strong>stromen vanuit het Hoger On<strong>de</strong>rwijs voor Sociale Promotie (HOSP) of<br />
met een an<strong>de</strong>r <strong>ba</strong>chelor- of masterdiploma zijn speciale verkorte leertrajecten opgesteld.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt een rentabiliteitsstudie aan betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong> vijf specialisaties <strong>in</strong> het dagon<strong>de</strong>rwijs en het<br />
verkorte programma.<br />
Er dient cont<strong>in</strong>u een evenwicht gevon<strong>de</strong>n te wor<strong>de</strong>n tussen het aanbie<strong>de</strong>n van een voldoen<strong>de</strong> breed<br />
<strong>ba</strong>sisprogramma en flexibiliteit via <strong>de</strong> specialisatie.<br />
De bestaan<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len moeten optimaal ver<strong>de</strong>eld kunnen wor<strong>de</strong>n om het programma beheers<strong>ba</strong>ar en met een<br />
dui<strong>de</strong>lijke volgtij<strong>de</strong>lijkheid aan te bie<strong>de</strong>n.<br />
88 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
De commissie vraagt <strong>de</strong> nodige analyse te maken betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong> plaats van <strong>in</strong>dustriële <strong>in</strong>formatica <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze<br />
opleid<strong>in</strong>g.<br />
Facet 2.4<br />
Studieomvang<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g voldoet aan <strong>de</strong> formele eisen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> studieomvang, <strong>ba</strong>chelor: tenm<strong>in</strong>ste 180<br />
studiepunten.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: OK<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Dagon<strong>de</strong>rwijs: <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g bestaat uit 3 studiejaren van elk 60 studiepunten. In totaal wordt dus een<br />
opleid<strong>in</strong>gsprogramma georganiseerd van 180 studiepunten, en voldoet <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g hiermee aan <strong>de</strong> formele<br />
eisen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> m<strong>in</strong>imale studieomvang van een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor. De opleid<strong>in</strong>g kent aan <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten die zetelen <strong>in</strong> beleidsorganen en die <strong>de</strong>elnemen aan tutor<strong>in</strong>g (als tutor) een beperkt aantal<br />
studiepunten – 3 – toe.<br />
Verkort programma: het verkorte programma voor specifieke diplomahou<strong>de</strong>rs omvat 73 studiepunten, verspreid<br />
over 2 aca<strong>de</strong>miejaren.<br />
Afstandson<strong>de</strong>rwijs: omvat 73 studiepunten, verspreid over 2 aca<strong>de</strong>miejaren, en behan<strong>de</strong>lt 2 keuzetrajecten: IT<br />
bus<strong>in</strong>ess management solutions (SAP) of network management (CCNA).<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Facet 2.5<br />
Studielast<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De werkelijke studietijd wordt getoetst en sluit aan bij <strong>de</strong> normen vastgesteld krachtens <strong>de</strong>creet.<br />
- Het programma is stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>ar doordat factoren, die betrekk<strong>in</strong>g hebben op dat programma en die <strong>de</strong><br />
studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk wor<strong>de</strong>n weggenomen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g vermeldt <strong>in</strong> het ZER dat meer<strong>de</strong>re pog<strong>in</strong>gen on<strong>de</strong>rnomen wor<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> studietijd op een objectieve<br />
manier te meten. Zo wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten gevraagd een persoonlijke leerfiche bij te hou<strong>de</strong>n. In <strong>de</strong><br />
praktijk bleek dit een (te) grote <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Daaruit leidt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g af dat objectieve met<strong>in</strong>gen<br />
moeilijk haal<strong>ba</strong>ar zijn. Uit <strong>de</strong> resultaten bleek dat <strong>de</strong> reële tijd die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten beste<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> studie van een<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el, een gevoelsmatige en dus subjectieve appreciatie, is die moeilijk kwantificeer<strong>ba</strong>ar en<br />
veralgemeen<strong>ba</strong>ar is. De <strong>in</strong>schatt<strong>in</strong>g van studieduur en natuurlijk ook <strong>de</strong> reëel beste<strong>de</strong> studietijd verschillen nogal<br />
sterk van <strong>in</strong>dividu tot <strong>in</strong>dividu. Concreet werd daarom aan <strong>de</strong> jaarlijkse on<strong>de</strong>rwijsevaluatie een aantal vragen rond<br />
studietijd toegevoegd. Per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el geeft <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt op een schaal van „veel m<strong>in</strong><strong>de</strong>r‟ over „ongeveer<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 89
evenveel‟ tot „veel meer‟ naar zijn persoonlijke <strong>in</strong>schatt<strong>in</strong>g aan of <strong>de</strong> begrote studietijd voor het gegeven<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el correspon<strong>de</strong>ert met <strong>de</strong> tijd die hij <strong>in</strong> realiteit aan dit opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el heeft besteed. Dit<br />
leidt tot een eer<strong>de</strong>r kwalitatieve en niet zozeer een kwantitatieve beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g.<br />
Uit <strong>de</strong> evaluaties voor 2006-2007 (waarbij 56 cursussen uit het mo<strong>de</strong>ltraject geëvalueerd wer<strong>de</strong>n) bleek voor 41<br />
cursussen (73 procent) dat <strong>de</strong> werkelijke studiebelast<strong>in</strong>g goed overeenkomt met <strong>de</strong> aangekondig<strong>de</strong>. Acht waren<br />
m<strong>in</strong><strong>de</strong>r zwaar dan ze zou<strong>de</strong>n moeten zijn, 7 zwaar<strong>de</strong>r dan ze zou<strong>de</strong>n mogen zijn. De resultaten wor<strong>de</strong>n<br />
meege<strong>de</strong>eld aan <strong>de</strong> betrokken titularis, en er wordt gerekend op „autocorrectie‟. De resultaten van <strong>de</strong> jaarlijkse<br />
on<strong>de</strong>rwijsevaluatie wor<strong>de</strong>n verspreid on<strong>de</strong>r het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel en besproken tij<strong>de</strong>ns een<br />
functioner<strong>in</strong>gsgesprek. Stu<strong>de</strong>ntenklachten met betrekk<strong>in</strong>g tot onaangepaste studiebelast<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rzocht<br />
en opgelost. Aangezien <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie een stu<strong>de</strong>ntenvertegenwoordig<strong>in</strong>g voorziet uit elk<br />
mo<strong>de</strong>ltrajectjaar, volgt men zo het meren<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len op.<br />
Voor het afstandson<strong>de</strong>rwijs wer<strong>de</strong>n nog geen studietijdmet<strong>in</strong>gen uitgevoerd.<br />
Bij <strong>de</strong> opmaak van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsprogramma‟s en <strong>de</strong> aca<strong>de</strong>miejaarplann<strong>in</strong>g wordt gestreefd naar een evenredige<br />
spreid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> studielast over <strong>de</strong> <strong>de</strong>eltrajecten enerzijds en b<strong>in</strong>nen elk <strong>de</strong>eltraject an<strong>de</strong>rzijds. Een gelijkmatige<br />
gesprei<strong>de</strong> studielast bevor<strong>de</strong>rt een vlot studieverloop van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt.<br />
De studielast <strong>in</strong> het 1e mo<strong>de</strong>ltraject wordt bijna automatisch gespreid door <strong>de</strong> op<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van het jaar <strong>in</strong> 3 perio<strong>de</strong>s:<br />
7 lesweken, gevolgd door 1 evaluatieweek; 7 lesweken, gevolgd door 2 evaluatieweken; 14 lesweken, gevolgd<br />
door 5 evaluatieweken. Na 7 lesweken volgt onmid<strong>de</strong>llijk een evaluatieweek, waar<strong>in</strong> een aantal<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len ge<strong>de</strong>eltelijk wordt geëxam<strong>in</strong>eerd. De overgang van het secundair naar het hoger on<strong>de</strong>rwijs<br />
verloopt hierdoor gelijkmatiger, wat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>arheid ten goe<strong>de</strong> komt. Na opnieuw 7 lesweken volgt een<br />
uitgebrei<strong>de</strong> examenperio<strong>de</strong>.<br />
In het 2e semester wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten geacht <strong>de</strong> studielast zelfstandiger te plannen. Examenvormen zoals<br />
permanente evaluaties zetten stu<strong>de</strong>nten er bovendien toe aan om op een regelmatige <strong>ba</strong>sis te stu<strong>de</strong>ren. Vanaf<br />
het 2e jaar wordt overgegaan naar een jaar<strong>in</strong><strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van 2 keer 14 lesweken, gevolgd door meer<strong>de</strong>re<br />
examenweken. Van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten wordt dus een grotere zelfstandigheid verwacht, wat <strong>de</strong> plann<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
studielast betreft. Ook <strong>in</strong> het laatste jaar is een grote zelfstandigheid een noodzaak, gezien het gewicht van <strong>de</strong><br />
<strong>ba</strong>chelorproef en <strong>de</strong> stage. De glo<strong>ba</strong>le on<strong>de</strong>rwijsevaluatie 2006-2007 leert dat 90 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten geen<br />
probleem heeft met <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> studiebelast<strong>in</strong>g doorheen <strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltrajectjaren.<br />
Een studiebelemmeren<strong>de</strong> – maar niet te vermij<strong>de</strong>n – factor is <strong>de</strong> veelvuldigheid aan persoonlijke <strong>de</strong>eltrajecten. Bij<br />
een persoonlijk <strong>de</strong>eltraject is het samenstellen van een programma niet eenvoudig, gezien het respecteren van<br />
het volgtij<strong>de</strong>lijke karakter van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> studiericht<strong>in</strong>g. De stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> hun<br />
keuze voor een persoonlijk <strong>de</strong>eltraject begeleid door <strong>de</strong> studie- en trajectbegeleidster.<br />
De reguliere opleid<strong>in</strong>g beschouwt ook <strong>de</strong> diversiteit aan <strong>in</strong>stroom als een mogelijke studiebelemmeren<strong>de</strong> factor.<br />
Stu<strong>de</strong>nten uit het ASO, TSO en BSO v<strong>in</strong><strong>de</strong>n hun weg naar <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. De voorkennis van stu<strong>de</strong>nten is daardoor<br />
erg uiteenlopend.<br />
Een studiebevor<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> factor is het werken met kle<strong>in</strong>ere groepen. De commissie meent dat <strong>de</strong> <strong>in</strong>frastructuur,<br />
zoals het Cisco-netwerklabo, <strong>de</strong> met Mac‟s uitgeruste multimediaklas en multimediastudio, en <strong>de</strong> Kuka-robot <strong>in</strong><br />
het labo <strong>in</strong>dustriële <strong>in</strong>formatica enkele voorbeel<strong>de</strong>n zijn van een goe<strong>de</strong> <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gspolitiek.<br />
Wat stimulansen voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>arheid betreft, stelt <strong>de</strong> commissie <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> sterke punten vast: <strong>de</strong> <strong>in</strong>spraak<br />
van stu<strong>de</strong>nten, <strong>de</strong> aanspreek<strong>ba</strong>arheid en motivatie van <strong>de</strong> lectoren, <strong>de</strong> <strong>in</strong>tensieve studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong><br />
mo<strong>de</strong>rne uitrust<strong>in</strong>g. De studietijdmet<strong>in</strong>g blijft een aandachtspunt, dat al aangehaald werd als verbeterpunt door <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g zelf.<br />
90 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan om <strong>de</strong> procedures voor studietijdmet<strong>in</strong>g te verfijnen, reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong> diverse<br />
facetten die hiervoor <strong>in</strong> aanmerk<strong>in</strong>g komen. De commissie is ervan overtuigd dat het nieuw geïntroduceer<strong>de</strong><br />
systeem heel wat mogelijkhe<strong>de</strong>n biedt, maar er moet werk van gemaakt wor<strong>de</strong>n om dit realistisch te bena<strong>de</strong>ren.<br />
Studietijdmet<strong>in</strong>gen moeten ook voor OHO-afstandson<strong>de</strong>rwijs plaatsv<strong>in</strong><strong>de</strong>n.<br />
Facet 2.6<br />
Afstemm<strong>in</strong>g tussen vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Het didactisch concept is <strong>in</strong> lijn met <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen.<br />
- De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie stelt vast dat het didactische concept van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> sterke mate gericht is op <strong>de</strong><br />
competentieontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt. De werkvormen <strong>in</strong> <strong>de</strong> meeste opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len zijn <strong>in</strong> sterke mate<br />
afgestemd op <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van competenties uit het opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel. De opleid<strong>in</strong>g stimuleert een groeipatroon<br />
bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en werkt op die manier aan <strong>de</strong> <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van het uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijke competentieka<strong>de</strong>r. De opleid<strong>in</strong>g is<br />
erg praktijkgericht. Van bij <strong>de</strong> aanvang van <strong>de</strong> studies werkt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met concrete vraagstukken bij het<br />
behan<strong>de</strong>len van projecten <strong>in</strong> teamver<strong>ba</strong>nd.<br />
De <strong>prof</strong>essionele kennis en <strong>de</strong> diverse vaardighe<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten aangebracht via een mix van<br />
on<strong>de</strong>rwijswerkvormen zoals:<br />
- hoorcolleges, voornamelijk <strong>in</strong> het eerste <strong>de</strong>eltraject en <strong>in</strong> m<strong>in</strong><strong>de</strong>re mate <strong>in</strong> het twee<strong>de</strong> en <strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong>eltraject,<br />
aan groepen van maximaal zeventig stu<strong>de</strong>nten;<br />
- werkcolleges, waarbij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten on<strong>de</strong>r begeleid<strong>in</strong>g aan oefen<strong>in</strong>gen werken. Het gebruik van <strong>de</strong>ze<br />
werkvorm zorgt ervoor dat lectoren <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> het eerste jaar snel leren kennen, en <strong>in</strong>dividueel kunnen<br />
opvolgen en remediëren. De stu<strong>de</strong>nten werken tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> werkcolleges ook samen <strong>in</strong> werkgroepen die<br />
heterogeen zijn samengesteld;<br />
- projectwerk, waarbij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> geziene stof toepassen op probleemstell<strong>in</strong>gen uit het werkveld. Meestal<br />
wordt gewerkt met kle<strong>in</strong>e groepjes, zodat grotere en realistischere opgaven kunnen wor<strong>de</strong>n uitgewerkt. Dit<br />
projectwerk wordt gecoörd<strong>in</strong>eerd door één of meer<strong>de</strong>re begelei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> lectoren. Stu<strong>de</strong>nten en alumni<br />
appreciëren <strong>de</strong> aandacht die vooral tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze projecten gaat naar het leren werken <strong>in</strong> team;<br />
- sem<strong>in</strong>ars, die gegeven wor<strong>de</strong>n door bedrijven;<br />
- bedrijfsbezoeken;<br />
- stage <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong>eltraject. De stu<strong>de</strong>nten lopen stage geduren<strong>de</strong> twaalf weken. De stu<strong>de</strong>nt komt er <strong>in</strong><br />
contact met reële situaties uit <strong>de</strong> bedrijfswereld;<br />
- <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef: het sluitstuk van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. De stu<strong>de</strong>nt bewijst dat hij kennis en vaardighe<strong>de</strong>n kan<br />
bun<strong>de</strong>len <strong>in</strong> een zelfstandig uitgewerkte opdracht.<br />
Stu<strong>de</strong>nten die een tutor-rol opnemen, kunnen credits behalen voor het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el tutor<strong>in</strong>g. Dit<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el werd centraal uitgewerkt en ook <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica met succes<br />
geïmplementeerd. De stu<strong>de</strong>nt-tutoren kunnen met coach<strong>in</strong>gvragen terecht bij <strong>de</strong> begelei<strong>de</strong>r van het tutor<strong>in</strong>gproject,<br />
en met <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke vragen bij <strong>de</strong> vaklectoren. Ze getuigen dat ze door hun tutor-ervar<strong>in</strong>g hun <strong>in</strong>zichten <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> leerstof verdiepen en hun communicatieve vaardighe<strong>de</strong>n ontwikkelen.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 91
Voor het afstandson<strong>de</strong>rwijs gel<strong>de</strong>n een grote flexibiliteit en een doorgedreven vorm van zelfstudie. De stu<strong>de</strong>nt<br />
wordt begeleid via <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g Dokeos en via e-mail. Voor een aantal opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len<br />
zijn oefen<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> een gespecialiseer<strong>de</strong> labo‐omgev<strong>in</strong>g noodzakelijk, en wordt voorzien <strong>in</strong> een beperkt aantal<br />
contactmomenten en remediër<strong>in</strong>gsmomenten op <strong>de</strong> hogeschool op zaterdagen.<br />
De stu<strong>de</strong>nten beschikken over <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> werkmid<strong>de</strong>len:<br />
- syllabi: voor elk opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el is een syllabus of een handboek voorzien. Om <strong>de</strong> kwaliteitsgarantie van<br />
<strong>de</strong> syllabi te verzekeren, wordt een „sjabloon stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>arheid‟ toegevoegd aan elke syllabus;<br />
- handboeken: <strong>de</strong> meeste handboeken zijn <strong>in</strong>ternationaal bekend b<strong>in</strong>nen het vakdome<strong>in</strong> en zijn vaak een<br />
vertal<strong>in</strong>g uit het Engels. In <strong>de</strong> specialisatievakken maakt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g gebruik van enkele Engelstalige<br />
boeken;<br />
- tijdschriften wor<strong>de</strong>n hoofdzakelijk elektronisch aangebo<strong>de</strong>n;<br />
- referentiewerken en vakliteratuur – aangera<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len – en an<strong>de</strong>re vakliteratuur,<br />
cursussen en naslagwerken zijn beschik<strong>ba</strong>ar <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale bibliotheek, en kunnen wor<strong>de</strong>n<br />
uitgeleend. Om het <strong>de</strong> <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale stu<strong>de</strong>nten eenvoudiger te maken <strong>de</strong> leerstof te verwerken,<br />
voorziet <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g m<strong>in</strong>stens één Engelstalig referentiewerk per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el;<br />
- elektronisch studiemateriaal wordt aangeleverd via <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g Dokeos, dat ook een<br />
medium is om koppel<strong>in</strong>gen te leggen naar websites, aankondig<strong>in</strong>gen te doen, discussies op te starten<br />
enzovoort.<br />
De commissie vond kwaliteitsvol cursusmateriaal. Telkens is vakliteratuur en een eigen cursusbrochure<br />
voorhan<strong>de</strong>n, soms <strong>in</strong> het Engels. Ook <strong>de</strong> cursusbeschrijv<strong>in</strong>g geeft gestructureer<strong>de</strong> <strong>in</strong>fo, zoals voorzien <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
ECTS-fiches. De on<strong>de</strong>rwijsvormen zijn aangehaald.<br />
De meeste opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len maken gebruik van computer- en simulatiepakketten die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
zelfstandig <strong>in</strong>zicht laten verwerven <strong>in</strong> <strong>de</strong> leerstof. Met e-learn<strong>in</strong>g zijn <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten actiever bij het leerproces<br />
betrokken. De on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> leeromgev<strong>in</strong>g is Dokeos. Ter on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g van oefen<strong>in</strong>gen, projectwerk<br />
en <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef kan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt gebruikmaken van verschei<strong>de</strong>ne softwarepakketten. In veel gevallen kan <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nt <strong>de</strong> software niet alleen <strong>in</strong> <strong>de</strong> labo- en pc-lokalen gebruiken, maar ook thuis via een VPN-verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g.<br />
Het concept en <strong>de</strong> werkvormen wor<strong>de</strong>n regelmatig geëvalueerd. Systematisch wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len<br />
gescreend op <strong>de</strong> overeenkomst tussen beoog<strong>de</strong> en bereikte doelstell<strong>in</strong>gen door lesgevers en stu<strong>de</strong>nten. Dit<br />
gebeurt via <strong>de</strong> overlegorganen (Opleid<strong>in</strong>gscommissie, personeelsverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen…) en aan <strong>de</strong> hand van<br />
enquêter<strong>in</strong>g (alumni-enquête, stu<strong>de</strong>ntentevre<strong>de</strong>nheidsenquête…). Uit besprek<strong>in</strong>gen haalt <strong>de</strong> commissie enkele<br />
sterke punten, zoals een goe<strong>de</strong> mix van on<strong>de</strong>rwijsvormen en <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsmid<strong>de</strong>len die up-to-date zijn, ook<br />
elektronisch. Het is <strong>in</strong>herent aan het afstandson<strong>de</strong>rwijs dat het vooral gebruikmaakt van elektronische<br />
leermid<strong>de</strong>len.<br />
Hoewel het didactische concept erg actueel is, moet het ver<strong>de</strong>r evolueren om ook <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g te<br />
on<strong>de</strong>rsteunen.<br />
Het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el tutor<strong>in</strong>g is een prima <strong>in</strong>itiatief. De commissie doet wel <strong>de</strong> aanbevel<strong>in</strong>g om <strong>de</strong><br />
e<strong>in</strong>dcompetenties voor dit opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el meer realistisch te formuleren en om <strong>de</strong> vorm<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> tutoren<br />
meer systematisch aan te pakken en meer body te geven. Een opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>elfiche op maat van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g moet ook vlotter beschik<strong>ba</strong>ar zijn.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat het didactisch concept kan geactualiseerd wor<strong>de</strong>n, vooral wat <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale<br />
<strong>in</strong>breng betreft. Ook kunnen meer kwaliteits<strong>in</strong>dicatoren (<strong>in</strong>stroom, leermid<strong>de</strong>len, stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>arheid en<br />
on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment) beter aangewend wor<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g tussen vorm en <strong>in</strong>houd te optimaliseren, zeker<br />
voor het afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
92 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
Het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el tutor<strong>in</strong>g is een prima <strong>in</strong>itiatief. De commissie doet wel <strong>de</strong> aanbevel<strong>in</strong>g om <strong>de</strong><br />
e<strong>in</strong>dcompetenties voor dit opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el meer realistisch te formuleren, en om <strong>de</strong> vorm<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> tutoren<br />
meer systematisch aan te pakken en meer body te geven. Een opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>elfiche op maat van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g moet ook vlotter beschik<strong>ba</strong>ar zijn.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat het didactische concept kan geactualiseerd wor<strong>de</strong>n, vooral wat <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale<br />
<strong>in</strong>breng betreft.<br />
Ook kunnen meer kwaliteits<strong>in</strong>dicatoren (<strong>in</strong>stroom, leermid<strong>de</strong>len, stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>arheid en on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment) beter<br />
aangewend wor<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g tussen vorm en <strong>in</strong>houd te optimaliseren, zeker voor het<br />
afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
Facet 2.7<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Door <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen, toets<strong>in</strong>gen en examens wordt a<strong>de</strong>quaat en voor stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong>zichtelijk getoetst of <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> leerdoelen van (on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van) het programma hebben gerealiseerd.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie stelt vast dat procedures, reglementen en criteria voor evaluatie en <strong>de</strong>liberatie ge<strong>ba</strong>seerd zijn op<br />
<strong>de</strong> officiële richtlijnen van <strong>de</strong> Erasmushogeschool, conform <strong>de</strong> regelgev<strong>in</strong>g. Ze wor<strong>de</strong>n jaarlijks vastgelegd <strong>in</strong> het<br />
algemeen examenreglement. Een aantal <strong>de</strong>partementale specificaties vult <strong>de</strong>ze centrale reglementer<strong>in</strong>g aan. Ze<br />
hebben on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re betrekk<strong>in</strong>g op specifieke evaluatie- en <strong>de</strong>liberatiecriteria, overdracht van <strong>de</strong> resultaten voor<br />
permanente evaluatie, <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> evaluatievormen en <strong>de</strong> organisatie van examens. In het geval van<br />
betwist<strong>in</strong>g voorziet <strong>de</strong> hogeschool <strong>in</strong> een Juridische Dienst voor klachtenbehan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en beroepsprocedure.<br />
Eenvoudige klachten – bijvoorbeeld materiële vergiss<strong>in</strong>gen – kunnen onmid<strong>de</strong>llijk <strong>de</strong>partementaal wor<strong>de</strong>n<br />
behan<strong>de</strong>ld.<br />
Indien gewenst kunnen stu<strong>de</strong>nten tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> examenperio<strong>de</strong>s terecht bij <strong>de</strong> examenombudspersonen. Die zijn<br />
omwille van re<strong>de</strong>nen van discretie en neutraliteit niet rechtstreeks bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g betrokken. De f<strong>in</strong>ale besliss<strong>in</strong>g<br />
over het slagen van een stu<strong>de</strong>nt wordt genomen door <strong>de</strong> Examencommissie, voorgezeten door het<br />
<strong>de</strong>partementshoofd, en samengesteld uit alle betrokken lectoren en <strong>de</strong> examenombuds. De Examencommissie<br />
hanteert hiervoor <strong>de</strong> wettelijke reglementer<strong>in</strong>g, aangevuld met <strong>de</strong>partementale, transparante criteria.<br />
De stu<strong>de</strong>nt heeft per aca<strong>de</strong>miejaar en opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el recht op twee examenkansen. Erg uitzon<strong>de</strong>rlijk is er<br />
voor een bepaald opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el – of een <strong>de</strong>el ervan – slechts één examenkans. De eerste examenzittijd<br />
kan bestaan uit meer<strong>de</strong>re examenperio<strong>de</strong>s, zodat voorexamens mogelijk zijn. De permanente evaluaties sprei<strong>de</strong>n<br />
zich over het aca<strong>de</strong>miejaar. Toetsen, taken, projecten, presentaties… b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> permanente evaluatie wor<strong>de</strong>n<br />
ten m<strong>in</strong>ste tien collegedagen vooraf aangekondigd. De evaluatieperio<strong>de</strong>s zijn <strong>in</strong> overleg met <strong>de</strong> lectoren en<br />
stu<strong>de</strong>nten gepland. In <strong>de</strong> loop van het aca<strong>de</strong>miejaar hebben <strong>de</strong> eerstejaars- drie en <strong>de</strong> twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten<br />
twee evaluatieperio<strong>de</strong>s, waar<strong>in</strong> ze geëvalueerd wor<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> afgelopen vakken of on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len hiervan. De<br />
laatstejaarsstu<strong>de</strong>nten bewijzen hun <strong>prof</strong>essionele competenties <strong>in</strong> een f<strong>in</strong>ale examenperio<strong>de</strong>, tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stage en<br />
<strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef. Door <strong>de</strong>ze plann<strong>in</strong>g wordt <strong>de</strong> studiedruk gespreid <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste opleid<strong>in</strong>gsjaren. Er is tevens een<br />
gelei<strong>de</strong>lijke afname van het aantal toetsmomenten b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> permanente evaluaties. Dit houdt een nieuwe<br />
groeilijn <strong>in</strong> om <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten aan te zetten tot timemanagement. Voor <strong>de</strong> evaluatie van stu<strong>de</strong>nten die <strong>in</strong> het<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 93
uitenland stu<strong>de</strong>ren, wordt gebruikgemaakt van het <strong>in</strong>ternationaal erken<strong>de</strong> ECTS-systeem. Hierdoor wordt <strong>de</strong><br />
evaluatie die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt aan een gast<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g krijgt, ook door het <strong>de</strong>partement erkend.<br />
Wat het afstandson<strong>de</strong>rwijs betreft, zijn twee examenperio<strong>de</strong>s voorzien. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> laatste drie weken van januari<br />
wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> vakken van het eerste semester geëxam<strong>in</strong>eerd, tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste drie weken van juni zijn <strong>de</strong> vakken<br />
van het twee<strong>de</strong> semester aan <strong>de</strong> beurt. De examens v<strong>in</strong><strong>de</strong>n plaats volgens het reguliere examenrooster, en<br />
wor<strong>de</strong>n dus overdag afgenomen.<br />
De commissie meent dat <strong>de</strong> examens representatief zijn ten opzichte van <strong>de</strong> aangebo<strong>de</strong>n leerstof. De toets<strong>in</strong>g<br />
van <strong>de</strong> vooropgestel<strong>de</strong> competenties moet nog uitgebreid en verfijnd wor<strong>de</strong>n, om beter te kunnen evalueren of <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van hun on<strong>de</strong>rwijsrit <strong>de</strong> competenties ook effectief hebben verworven.<br />
Het toetsmoment hangt <strong>de</strong>els af van <strong>de</strong> leerdoelen. De vaardigheidstra<strong>in</strong><strong>in</strong>g wordt geëvalueerd via permanente<br />
evaluatie. Bij <strong>de</strong> projecten en <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef speelt het procesverloop een rol <strong>in</strong> <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dbeoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g. De overige<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n glo<strong>ba</strong>al <strong>in</strong> <strong>de</strong> daarvoor voorziene perio<strong>de</strong>s geëvalueerd. De stages van <strong>de</strong><br />
laatstejaarsstu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> samenspraak met <strong>de</strong> stagementor van het bedrijf en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g beoor<strong>de</strong>eld.<br />
De werkgroep Competenties ontwikkel<strong>de</strong> een toetsmo<strong>de</strong>l. Dit mo<strong>de</strong>l brengt voor alle te behalen competenties <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ale meet<strong>in</strong>strumenten <strong>in</strong> kaart. De verantwoor<strong>de</strong>lijken van elk opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>ba</strong>seer<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> evaluatievorm op dit mo<strong>de</strong>l. Voor het meten van het niveau van kennisverwerv<strong>in</strong>g of <strong>de</strong> beheers<strong>in</strong>gsgraad van<br />
<strong>de</strong> lagere niveaus (kennis en begrip) van <strong>de</strong> competenties, wordt voornamelijk het klassieke toets<strong>in</strong>strumentarium<br />
(mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g of schriftelijk examen, toetsen, presentatie met audiovisuele on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g, dossier, verslag…)<br />
aangewend. Daarnaast gebruikt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aangepaste evaluatiemetho<strong>de</strong>n (peer assessment, self assessment)<br />
om <strong>de</strong> beheers<strong>in</strong>gsgraad van <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re niveaus te toetsen. Bij <strong>de</strong> meeste groepsprojecten evalueren stu<strong>de</strong>nten<br />
elkaar op hun vaardighe<strong>de</strong>n en attitu<strong>de</strong>. Aan <strong>de</strong> hand van een aantal concrete criteria kennen ze hun peers een<br />
score toe, on<strong>de</strong>r of boven het groepsgemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>. De resultaten op zich wor<strong>de</strong>n als <strong>in</strong>dicatieve on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g<br />
gebruikt voor <strong>de</strong> uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijke quoter<strong>in</strong>g. Bovendien vormen ze een i<strong>de</strong>aal <strong>in</strong>strument om stu<strong>de</strong>nten automatisch<br />
bij een self assessment te sturen. Bij <strong>de</strong> evaluatie wordt steeds meer aandacht besteed aan het proces en niet<br />
enkel aan het product (e<strong>in</strong>dresultaat). Deze procesevaluatie laat tevens toe om groepsopdrachten<br />
gedifferentieerd te beoor<strong>de</strong>len, zodat <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele <strong>in</strong>breng van een stu<strong>de</strong>nt <strong>in</strong> reken<strong>in</strong>g wordt gebracht en<br />
zelf<strong>prof</strong>iler<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt nog een reële motivatie blijft.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste twee mo<strong>de</strong>ljaren wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> prestaties van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten uitsluitend <strong>in</strong>tern beoor<strong>de</strong>eld. In het<br />
laatste jaar is er een externe beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong> stages en eventueel voor externe <strong>ba</strong>chelorproeven. Externe<br />
beoor<strong>de</strong>laars krijgen een brief<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> verwacht<strong>in</strong>gen. In het geval van stages wordt <strong>de</strong> jury bijgestaan door<br />
lectoren.<br />
Voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len met een klassieke on<strong>de</strong>rwijsvorm is veelal <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele docent verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />
voor een congruentie tussen zijn didactische aanpak, <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd en <strong>de</strong> evaluatie. Bij an<strong>de</strong>re werkvormen – zoals<br />
projecten, <strong>ba</strong>chelorproef en stages – wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria door lectorenteams vastgelegd.<br />
De algemene beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria voor <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef zijn: probleemstell<strong>in</strong>g, theoretische achtergrond en<br />
literatuurstudie, methodologie, bronnenmateriaal, verwerk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> resultaten, omvang en kwaliteit van het<br />
gelever<strong>de</strong> werk, conclusies en resultaten, en <strong>de</strong> tussentijdse evaluaties door <strong>de</strong> promotor.<br />
Aangezien het hier vaak om een <strong>in</strong>tegrale competentieaanpak gaat, zijn er logischerwijze ook meer<strong>de</strong>re<br />
beoor<strong>de</strong>laars bij betrokken.<br />
De commissie stelt vast dat <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stage en <strong>ba</strong>chelorproef nog onvoldoen<strong>de</strong> gericht is op <strong>de</strong><br />
geformuleer<strong>de</strong> competenties. De commissie kan geen uitspraak doen op dit niveau voor wat OHO betreft,<br />
aangezien dit opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el nog niet aan bod is gekomen.<br />
Na afloop van elke (voor)examenperio<strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> examenresultaten <strong>in</strong>dividueel besproken met <strong>de</strong><br />
verantwoor<strong>de</strong>lijke lector (met <strong>in</strong>zagerecht van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt <strong>in</strong> <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> schriftelijke examens). De<br />
traject- en studiebegelei<strong>de</strong>r coörd<strong>in</strong>eert <strong>de</strong> feed<strong>ba</strong>ck, bespreekt met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt <strong>de</strong> remediër<strong>in</strong>gsvoorstellen en<br />
adviezen, en coörd<strong>in</strong>eert <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g. De behaal<strong>de</strong> resultaten wor<strong>de</strong>n besproken, en <strong>in</strong>dien nodig wordt ook een<br />
verbeterplan opgesteld.<br />
94 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
De opleid<strong>in</strong>g streeft ernaar om alle betrokkenen zo goed en volledig mogelijk <strong>in</strong> te lichten over <strong>de</strong> eisen en<br />
procedures verbon<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> evaluatie. In <strong>de</strong> studiegids v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> algemene richtlijnen over <strong>de</strong><br />
evaluatieprocedures en het examenreglement terug. De studiegids wordt al op <strong>de</strong> onthaaldag, <strong>de</strong> dag voor <strong>de</strong><br />
start van het aca<strong>de</strong>miejaar, uitgebreid toegelicht. Voor <strong>de</strong> eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten geeft het <strong>de</strong>partementshoofd een<br />
<strong>in</strong>fosessie over het on<strong>de</strong>rwijs- en examenreglement.<br />
De specifieke eisen en evaluatierichtlijnen voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n via verschillen<strong>de</strong><br />
kanalen ken<strong>ba</strong>ar gemaakt:<br />
- mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>ge toelicht<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> betrokken lector tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste en laatste les van het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el;<br />
- beschrijv<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> examenvormen <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>elfiches;<br />
- schriftelijke toelicht<strong>in</strong>g en voorbeel<strong>de</strong>n van examenvragen via Dokeos;<br />
- schriftelijke toelicht<strong>in</strong>g via <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenhandleid<strong>in</strong>gen voor projecten, <strong>de</strong> stage en <strong>ba</strong>chelorproef;<br />
- <strong>in</strong>fosessies over stages en <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef.<br />
Voor het afstandson<strong>de</strong>rwijs gebeurt <strong>de</strong> toelicht<strong>in</strong>g via Dokeos of tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> contactmomenten.<br />
Voor <strong>de</strong> aanvang van een examenperio<strong>de</strong> kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten hun wensen ken<strong>ba</strong>ar maken via <strong>de</strong><br />
Opleid<strong>in</strong>gscommissie en/of een klasafgevaardig<strong>de</strong>. Ze krijgen zo <strong>in</strong>spraak <strong>in</strong> <strong>de</strong> concrete plann<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
e<strong>in</strong><strong>de</strong>xamens. Voor stu<strong>de</strong>nten met een persoonlijk traject wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>dividueel aangepaste examenroosters<br />
samengesteld <strong>in</strong> samenspraak met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt.<br />
De opleid<strong>in</strong>g probeert <strong>de</strong> kwaliteit van het toetsen goed op te volgen en te optimaliseren aan <strong>de</strong> hand van<br />
kwaliteits<strong>in</strong>dicatoren. Alle <strong>in</strong>tern belanghebben<strong>de</strong>n, lectoren en stu<strong>de</strong>nten, wor<strong>de</strong>n systematisch betrokken bij <strong>de</strong><br />
ontwikkel<strong>in</strong>g, evaluatie en bijstur<strong>in</strong>g van het toetsbeleid via <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie.<br />
Een aandachtspunt vormt volgens <strong>de</strong> commissie vooral het competentiegerichte evalueren. Dit wordt beaamd<br />
door <strong>de</strong> lectoren. Hoewel <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g dui<strong>de</strong>lijk <strong>in</strong> <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> richt<strong>in</strong>g evolueert, zou<strong>de</strong>n <strong>de</strong> evaluatie-<strong>in</strong>strumenten<br />
naadlozer bij <strong>de</strong> vooraf geformuleer<strong>de</strong> competenties moeten aansluiten. Het personeel beschouwt <strong>de</strong><br />
evaluatiemethodiek als een reëel aandachtspunt.<br />
In overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> doorgevoer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijs<strong>in</strong>novatie wor<strong>de</strong>n ook <strong>de</strong> toets<strong>in</strong>strumenten herwerkt en<br />
bijgestuurd. Procesevaluatie neemt hierbij een steeds belangrijkere plaats <strong>in</strong>. De <strong>in</strong>dividuele studievoortgang van<br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> kaart brengen en dit proces automatiseren, wordt een belangrijke uitdag<strong>in</strong>g naar <strong>de</strong> toekomst.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan om <strong>de</strong> evaluaties meer te richten op vooraf afgesproken competenties.<br />
Ook <strong>de</strong> <strong>in</strong>strumenten b<strong>in</strong>nen het competentiegericht evalueren dienen hierop naadloos aan te sluiten. De<br />
commissie vraagt een doorzichtig proces rond toets<strong>in</strong>g, en meer transparantie bij <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
competenties van stage en <strong>ba</strong>chelorproef.<br />
Facet 2.8<br />
Masterproef<br />
Dit facet is niet van toepass<strong>in</strong>g voor een <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>chelor.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 95
Facet 2.9<br />
Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
Het programma sluit qua vorm en <strong>in</strong>houd aan bij <strong>de</strong> kwalificaties van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>ba</strong>chelor:<br />
- diploma secundair on<strong>de</strong>rwijs, diploma van het hoger on<strong>de</strong>rwijs van het korte type met volledig leerplan,<br />
diploma van het hoger on<strong>de</strong>rwijs voor sociale promotie of een diploma of getuigschrift dat bij of krachtens een<br />
wet, <strong>de</strong>creet, Europese richtlijn of een an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>ternationale overeenkomst als gelijkwaardig wordt erkend;<br />
- door het <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gsbestuur bepaal<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n voor personen die niet aan bovengenoem<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n<br />
voldoen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica richt zich tot kandidaat-stu<strong>de</strong>nten die <strong>in</strong> het bezit zijn van:<br />
- een diploma secundair on<strong>de</strong>rwijs,<br />
- een diploma hoger on<strong>de</strong>rwijs korte type met volledig leerplan,<br />
- een diploma hoger on<strong>de</strong>rwijs voor sociale promotie,<br />
- een diploma of getuigschrift dat wettelijk gelijkgesteld is aan <strong>de</strong> bovenstaan<strong>de</strong> diploma's en getuigschriften.<br />
Kandidaat-stu<strong>de</strong>nten die omwille van bepaal<strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n niet <strong>in</strong> het bezit zijn van een diploma secundair<br />
on<strong>de</strong>rwijs, kunnen zich on<strong>de</strong>r specifieke voorwaar<strong>de</strong>n toch <strong>in</strong>schrijven. De stu<strong>de</strong>nten moeten <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse taal<br />
machtig zijn. Indien er twijfel bestaat, kan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt gevraagd wor<strong>de</strong>n een taaltest af te leggen.<br />
Voor stu<strong>de</strong>nten die over een diploma van het hoger on<strong>de</strong>rwijs beschikken, wor<strong>de</strong>n twee verkorte programma‟s tot<br />
<strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica <strong>in</strong>gericht.<br />
De commissie stelt vast dat een <strong>de</strong>gelijk <strong>in</strong>stroom- en begeleid<strong>in</strong>gsbeleid werd <strong>in</strong>gezet. De gegevens van <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>stroom wor<strong>de</strong>n verzameld bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>schrijv<strong>in</strong>gen. De reguliere opleid<strong>in</strong>g beschouwt <strong>de</strong> diversiteit aan <strong>in</strong>stroom als<br />
een mogelijke studiebelemmeren<strong>de</strong> factor. Stu<strong>de</strong>nten uit zowel het ASO als het TSO en BSO v<strong>in</strong><strong>de</strong>n hun weg<br />
naar <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. De voorkennis van stu<strong>de</strong>nten is daardoor erg uiteenlopend. Een <strong>in</strong>tensieve<br />
stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g tracht dit euvel weg te werken. Ook het tutor<strong>in</strong>g-project, bedoeld om <strong>de</strong> drop-out tegen te<br />
gaan, biedt extra oploss<strong>in</strong>gen. Het <strong>in</strong>richten van <strong>de</strong> brugcursus programmeren, opgestart om <strong>de</strong> achterstand van<br />
eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten weg te werken, kan het verschil <strong>in</strong> startniveau bij het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el programmeren II<br />
wegwerken.<br />
Nieuwe stu<strong>de</strong>nten vullen <strong>de</strong> vragenlijst van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroomregistratie <strong>in</strong>. Daarnaast wordt via <strong>de</strong> LASSI-tool (Learn<strong>in</strong>g<br />
and Study Strategies Inventory) gepeild naar <strong>de</strong> studiemetho<strong>de</strong> en -houd<strong>in</strong>g. Een <strong>in</strong>takegesprek wordt gepland<br />
met <strong>de</strong> studiebegelei<strong>de</strong>r. Alle gegevens wor<strong>de</strong>n gebun<strong>de</strong>ld <strong>in</strong> een digitaal stu<strong>de</strong>ntvolgsysteem, zodat <strong>de</strong><br />
studiebegelei<strong>de</strong>r zicht krijgt op het hele on<strong>de</strong>rwijs- en begeleid<strong>in</strong>gsdossier van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt. Dit stu<strong>de</strong>ntvolgsysteem<br />
biedt on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g bij het geven van systematische feed<strong>ba</strong>ck, en maakt eveneens een sluiten<strong>de</strong> uitvalmonitor<strong>in</strong>g<br />
mogelijk. Een systematische analyse van <strong>de</strong>ze gegevens geeft een dui<strong>de</strong>lijk beeld over het <strong>prof</strong>iel van <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt. Zo kan het drop-outfenomeen <strong>in</strong> kaart wor<strong>de</strong>n gebracht. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong>ze<br />
<strong>in</strong>stroomanalyse heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> <strong>in</strong>tentie een aangepaste begeleid<strong>in</strong>g te ontwikkelen. Naast een<br />
<strong>in</strong>stroomanalyse is <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten sterk uitgebouwd, op persoonlijke <strong>ba</strong>sis.<br />
Voor het reguliere programma is er geen specifieke voorkennis vereist voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica.<br />
Er wordt van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten wel enige aff<strong>in</strong>iteit met ICT verwacht, wat ruimschoots ge<strong>de</strong>kt wordt door <strong>de</strong><br />
e<strong>in</strong>dtermen voor <strong>de</strong> eerste graad van het secundair on<strong>de</strong>rwijs. B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n geen niveautesten<br />
voor bepaal<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len voorzien. De meeste eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten moeten hun studiemetho<strong>de</strong><br />
aanpassen en verbeteren. Om hen daarbij te helpen, wor<strong>de</strong>n sessies studievaardighe<strong>de</strong>n georganiseerd. De<br />
opleid<strong>in</strong>g beschikt over procedures voor flexibele leerwegen, die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt toelaten ofwel via het mo<strong>de</strong>ltraject<br />
ofwel onmid<strong>de</strong>llijk via een persoonlijk traject te starten. Niet-geslaag<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die toch een aantal credits<br />
verworven hebben, kunnen via <strong>de</strong> mogelijkheid tot persoonlijke <strong>de</strong>eltrajecten <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ver<strong>de</strong>r zetten op eigen<br />
snelheid, aangepast aan hun persoonlijke situatie. Deze stu<strong>de</strong>nten kunnen opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len die ze opnieuw<br />
96 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
dienen af te leggen, aanvullen met een aantal opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len uit het volgen<strong>de</strong> studiejaar (b<strong>in</strong>nen het<br />
mo<strong>de</strong>ltraject) of <strong>in</strong> uitzon<strong>de</strong>rlijke gevallen zelfs het volledige volgen<strong>de</strong> studiejaar. Persoonlijke trajecten en<br />
creditcontracten bie<strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten flexibiliteit. In <strong>de</strong>ze persoonlijke studieprogramma's wordt strikt gewaakt<br />
over <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne logica en <strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len via <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheidsvoorwaar<strong>de</strong>n.<br />
De trajectbegelei<strong>de</strong>r, samen met <strong>de</strong> Examencommissie, heeft een grote verantwoor<strong>de</strong>lijkheid bij het uitstippelen<br />
en goedkeuren van dit traject. De trajectbegelei<strong>de</strong>r neemt hiervoor <strong>de</strong> tijd en voert met elke PDT-stu<strong>de</strong>nt (stu<strong>de</strong>nt<br />
met een persoonlijk <strong>de</strong>eltraject) een uitgebreid gesprek, om een zo optimaal en realistisch mogelijk traject uit te<br />
werken. Bij <strong>de</strong> uitstippel<strong>in</strong>g van dit traject wordt ook <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijke voor <strong>de</strong> les- en examenrooster<strong>in</strong>g<br />
betrokken. Voor het samenstellen van <strong>de</strong> persoonlijke <strong>de</strong>eltrajecten hanteert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een aantal vooraf<br />
opgestel<strong>de</strong> richtlijnen.<br />
De Erasmushogeschool biedt topsporters <strong>de</strong> kans hun studies te comb<strong>in</strong>eren met topsport. In samenspraak met<br />
<strong>de</strong> trajectbegelei<strong>de</strong>r wordt voor hen een persoonlijk programma samengesteld.<br />
Een stu<strong>de</strong>nt kan eer<strong>de</strong>r verworven competenties aanvragen door een portfolio samen te stellen dat volgens <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nt <strong>de</strong>ze competenties aantoont. Dit dossier wordt <strong>in</strong>gediend bij <strong>de</strong> Universitaire Associatie Brussel (UAB),<br />
die centraal <strong>de</strong> commissie samenstelt. Indien <strong>de</strong> competenties door <strong>de</strong> UAB erkend wor<strong>de</strong>n, kan op <strong>ba</strong>sis van het<br />
behaal<strong>de</strong> bekwaamheidsbewijs een aanvraag <strong>in</strong>gediend wor<strong>de</strong>n tot studieomvangverm<strong>in</strong><strong>de</strong>r<strong>in</strong>g. Bij <strong>de</strong>ze<br />
procedure wordt <strong>de</strong> trajectbegelei<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt wil volgen, betrokken. De<br />
Opleid<strong>in</strong>gscommissie en <strong>de</strong> Departementsraad hebben <strong>de</strong> f<strong>in</strong>ale besliss<strong>in</strong>g <strong>in</strong> han<strong>de</strong>n. De <strong>in</strong>formatie voor <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten is beschik<strong>ba</strong>ar <strong>in</strong> het EVC-handboek en het „Reglement betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong> erkenn<strong>in</strong>g van eer<strong>de</strong>r<br />
verworven competenties b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Universitaire Associatie Brussel‟.<br />
Het erkennen van eer<strong>de</strong>r verworven kwalificaties kan voor stu<strong>de</strong>nten een versnel<strong>de</strong> studievoortgang betekenen.<br />
De Erasmushogeschool organiseert <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale EVK-on<strong>de</strong>rzoeken op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> door <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt<br />
<strong>in</strong>gedien<strong>de</strong> stukken om het dossier te staven. Hierbij wordt nagegaan of <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd en het niveau van <strong>de</strong> el<strong>de</strong>rs<br />
behaal<strong>de</strong> kwalificaties overeenstemmen met die van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len waarvoor een vrijstell<strong>in</strong>g werd<br />
aangevraagd. De kandidaat-stu<strong>de</strong>nt kan zich voor een EVK-on<strong>de</strong>rzoek aanmel<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>schrijv<strong>in</strong>g, en <strong>de</strong><br />
trajectbegelei<strong>de</strong>r zorgt voor <strong>de</strong> nodige on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g. De Opleid<strong>in</strong>gscommissie legt een voorstel tot besliss<strong>in</strong>g, na<br />
advies van <strong>de</strong> titularis van <strong>de</strong> betrokken opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, ter goedkeur<strong>in</strong>g voor aan het <strong>de</strong>partementshoofd.<br />
De regelgev<strong>in</strong>g staat omschreven <strong>in</strong> <strong>de</strong> „Algemene on<strong>de</strong>rwijsregel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> Erasmushogeschool‟. Extra<br />
<strong>in</strong>formatie, het tijdspad en een aanvraagformulier zijn terug te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n op <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale website on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
rubriek „flexibele leerwegen‟.<br />
S<strong>in</strong>ds het aca<strong>de</strong>miejaar 2006-2007 biedt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g 2 programma‟s aan met studieduurverkort<strong>in</strong>g. Afhankelijk<br />
van <strong>de</strong> specifieke vooropleid<strong>in</strong>g kan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt een programma van 73 of 118 studiepunten volgen, gespreid over<br />
2 aca<strong>de</strong>miejaren. Het korte programma van 73 studiepunten, voornamelijk bedoeld voor stu<strong>de</strong>nten uit het HOSP<br />
<strong>in</strong>formatica, werd aangebo<strong>de</strong>n <strong>in</strong> avondon<strong>de</strong>rwijs, specifiek gericht op <strong>de</strong> comb<strong>in</strong>atie met een voltijdse <strong>ba</strong>an en/of<br />
een gez<strong>in</strong>sleven. Een evaluatie van dit programma heeft <strong>in</strong> <strong>de</strong> loop van 2008 geleerd dat het avondon<strong>de</strong>rwijs niet<br />
het verhoopte succes ken<strong>de</strong>. De opleid<strong>in</strong>g heeft ervoor gekozen om, <strong>in</strong> eerste <strong>in</strong>stantie het verkorte programma<br />
van 73 studiepunten, aan te bie<strong>de</strong>n <strong>in</strong> afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
Met <strong>de</strong> hulp van <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g volgen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten een leerpad om cursussen en modules op<br />
zelfstandige <strong>ba</strong>sis te verwerken en oefen<strong>in</strong>gen uit te voeren. Onl<strong>in</strong>ebegeleid<strong>in</strong>g is er zowel synchroon, via een<br />
chatkanaal en contactmomenten op <strong>de</strong> hogeschool, als asynchroon via een forum en/of e-mail. Om het contact<br />
tussen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>g en met <strong>de</strong> docent niet te verliezen, en om toch enige voel<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> hogeschool te<br />
creëren, wor<strong>de</strong>n contactmomenten georganiseerd op zaterdagvoormiddag. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> contactmomenten kunnen<br />
stu<strong>de</strong>nten vragen stellen, lossen ze gezamenlijk oefen<strong>in</strong>gen op en voeren ze praktijklabo‟s uit. Het verkorte<br />
programma <strong>in</strong> afstandson<strong>de</strong>rwijs is voor het eerst gelanceerd, en is succesvol te noemen. Er is <strong>in</strong> totaal een<br />
<strong>de</strong>rtigtal stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong>geschreven. De opleid<strong>in</strong>g hoopt dit aantal nog te kunnen opdrijven via gerichte<br />
<strong>in</strong>formatiecampagnes, gestuurd door <strong>de</strong> centrale dienst Communicatie, <strong>in</strong> samenspraak met het <strong>de</strong>partement.<br />
De opleid<strong>in</strong>g streeft ernaar om <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst <strong>de</strong> volledige <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g te kunnen aanbie<strong>de</strong>n <strong>in</strong><br />
afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 97
Om <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom vanuit an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen, voornamelijk vanuit <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong>formatica (K.U.Leuven) en <strong>de</strong><br />
<strong>ba</strong>chelor computerwetenschappen (VUB) te vereenvoudigen, wordt een prece<strong>de</strong>ntendata<strong>ba</strong>nk voor EVK<br />
ontwikkeld, waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> relaties tussen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len aan <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> eigen<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len eenduidig wor<strong>de</strong>n vastgelegd. Wanneer een kandidaat-stu<strong>de</strong>nt al een aantal ECTS-credits<br />
behaald heeft <strong>in</strong> een an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g, kan bijna automatisch bepaald wor<strong>de</strong>n voor welke vrijstell<strong>in</strong>gen op <strong>ba</strong>sis<br />
van EVK hij of zij <strong>in</strong> aanmerk<strong>in</strong>g komt. Dit systeem kan later ook uitgebreid wor<strong>de</strong>n naar an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen. De<br />
prece<strong>de</strong>ntendata<strong>ba</strong>nk voor EVK is <strong>in</strong> aanbouw.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 2, programma: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 2.1, relatie tussen doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>houd van het programma: voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.2, eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma: goed<br />
facet 2.3, samenhang van het programma:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.4, studieomvang:<br />
OK<br />
facet 2.5, studielast:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.6, afstemm<strong>in</strong>g tussen vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.7, beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.8, masterproef:<br />
niet van toepass<strong>in</strong>g<br />
facet 2.9, toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n:<br />
goed<br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
98 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
On<strong>de</strong>rwerp 3<br />
Inzet van het personeel<br />
Facet 3.1<br />
Kwaliteit van het personeel<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Het personeel is gekwalificeerd voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke, on<strong>de</strong>rwijskundige en organisatorische realisatie van het<br />
programma.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie stelt vast dat <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g van het personeel verloopt op twee niveaus. Het <strong>de</strong>partement<br />
wil kennis en competenties optimaliseren via bijschol<strong>in</strong>g en tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen het vakgebied. Het gaat hier om<br />
<strong>in</strong>itiatieven op vraag van <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele lector. Deze vraag wordt on<strong>de</strong>rsteund <strong>in</strong>dien ze f<strong>in</strong>ancieel haal<strong>ba</strong>ar en <strong>in</strong><br />
functie van <strong>de</strong> opdracht te verantwoor<strong>de</strong>n is. Het optimaliseren van kennis en competenties wordt ook gestuurd<br />
vanuit het <strong>de</strong>partementale beleid. Ter on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijs<strong>in</strong>novatie wor<strong>de</strong>n regelmatig <strong>in</strong>fo- en<br />
tra<strong>in</strong><strong>in</strong>gssessies aangebo<strong>de</strong>n voor het voltallige on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel (bijvoorbeeld competenties, het<br />
elektronische leerplatform Dokeos…). De Erasmushogeschool organiseert overigens jaarlijks <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g<br />
met <strong>de</strong> VUB een on<strong>de</strong>rwijs<strong>in</strong>novatiedag, waar<strong>in</strong> <strong>in</strong>gespeeld wordt op actuele trends.<br />
De leid<strong>in</strong>g van het <strong>de</strong>partement en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g realiseert haar personeelsbeleid en -plann<strong>in</strong>g aan <strong>de</strong> hand van<br />
kennis- en competentiemanagement. Bij selectie en aanwerv<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> kennis en competenties<br />
geïnventariseerd, en <strong>de</strong> gewenste kennis en competenties geï<strong>de</strong>ntificeerd. Expertise speelt hierbij een steeds<br />
grotere rol. Vacatures wor<strong>de</strong>n opgesplitst <strong>in</strong> een opdrachtomschrijv<strong>in</strong>g, een functie<strong>prof</strong>iel en diplomavereisten.<br />
Bijkomen<strong>de</strong> eisen (kunnen) zijn: nuttige beroepservar<strong>in</strong>g, bre<strong>de</strong> <strong>in</strong>zet<strong>ba</strong>arheid, bereidheid tot het verwerven van<br />
ver<strong>de</strong>re <strong>prof</strong>essionele <strong>de</strong>skundigheid, on<strong>de</strong>rwijskundige en didactische bekwaamheid met bereidheid tot ver<strong>de</strong>re<br />
<strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g op dit terre<strong>in</strong>, ervar<strong>in</strong>g met <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g en toegepast wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek. Een<br />
optimale <strong>in</strong>zet <strong>in</strong> functie van <strong>de</strong> te realiseren on<strong>de</strong>rwijsdoelstell<strong>in</strong>gen wordt gegaran<strong>de</strong>erd via<br />
functioner<strong>in</strong>gsgesprekken. Het bevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gsbeleid tot hoofd(praktijk)lector impliceert een selectie op <strong>ba</strong>sis van<br />
selectiecriteria, het functie<strong>prof</strong>iel, een portfolio en een selectiegesprek.<br />
Personeelsbeleid en -plann<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n cont<strong>in</strong>u bijgestuurd op <strong>ba</strong>sis van probleemsignaler<strong>in</strong>g via <strong>de</strong> diverse<br />
overlegorganen of <strong>de</strong> personeelsbevrag<strong>in</strong>gen. De personeelsformatie en taakbelast<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ld op<br />
het DOC, besproken op <strong>de</strong> Departementsraad, en jaarlijks geëvalueerd en bijgestuurd. Tij<strong>de</strong>ns gesprekken stelt<br />
<strong>de</strong> commissie vast dat een aantal le<strong>de</strong>n van het OP <strong>de</strong> werkdruk en taakbelast<strong>in</strong>g als hoog tot te hoog ervaart. Bij<br />
enkelen is er ook m<strong>in</strong><strong>de</strong>r tevre<strong>de</strong>nheid over <strong>de</strong> evenwichtige ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van taken. Als re<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong>ze soms hoge<br />
werkdruk wordt aangehaald dat <strong>de</strong> werkdruk voor personeelsle<strong>de</strong>n met uitsluitend een on<strong>de</strong>rwijsopdracht<br />
geconcentreerd wordt <strong>in</strong> 24 lesweken, wat op sommige momenten leidt tot overbelast<strong>in</strong>g. Bovendien doet een<br />
aantal zaterdagwerk voor contactmomenten <strong>in</strong> het afstandson<strong>de</strong>rwijs. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze piekmomenten kan <strong>de</strong><br />
werkdruk bij sommigen nog stijgen. Het ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gsmechanisme van <strong>de</strong> f<strong>in</strong>anciële mid<strong>de</strong>len op hogeschoolniveau<br />
impliceert ook dat <strong>de</strong> <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gsmid<strong>de</strong>len moeten gevon<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n via bespar<strong>in</strong>gen op het personeelsluik. Om<br />
die re<strong>de</strong>nen probeert het <strong>de</strong>partement <strong>de</strong> statutaire personeelskosten te beperken tot maximum 80 procent.<br />
De commissie noteert dat het <strong>de</strong>partement streeft naar <strong>de</strong> uitbouw van een personeelsformatie waarbij kwaliteit<br />
en expertise <strong>de</strong> aanwerv<strong>in</strong>gscriteria bij uitstek vormen. Er is regelmatig feed<strong>ba</strong>ck en bijstur<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g<br />
van <strong>de</strong> opdracht van <strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n. De personeelsevaluatie steunt op een transparant systeem en correcte<br />
<strong>in</strong>formatie via functioner<strong>in</strong>gsgesprekken en stu<strong>de</strong>ntenbevrag<strong>in</strong>gen, die met het personeelslid wor<strong>de</strong>n besproken.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 99
De commissie stelt een grote tevre<strong>de</strong>nheid vast over <strong>de</strong> taak<strong>in</strong>houd en -kenmerken. De personeelsle<strong>de</strong>n zijn het<br />
erover eens dat <strong>de</strong> aard van hun taken overeenkomen met hun bekwaamhe<strong>de</strong>n en <strong>in</strong>teresses, en dat het<br />
dui<strong>de</strong>lijk is wat van hen wordt verwacht.<br />
Het bijschol<strong>in</strong>gsbeleid is stimulerend. De waar<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g door het personeel voor het volgen van bijschol<strong>in</strong>gen is<br />
hoog.<br />
De opleid<strong>in</strong>g beschikt over een jong lectorenkorps. Dit houdt <strong>in</strong> dat een gebrek aan bedrijfservar<strong>in</strong>g kan ontstaan.<br />
Dit kan gecompenseerd wor<strong>de</strong>n door het uitnodigen van meer gast<strong>prof</strong>essoren.<br />
De competentieontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers wordt ver<strong>de</strong>r verbreed. Hierbij dient een bijschol<strong>in</strong>gsbeleid<br />
ontwikkeld te wor<strong>de</strong>n, waarbij aandacht gegeven wordt aan het opstellen van een persoonlijk ontwikkel<strong>in</strong>gsplan.<br />
Het streefdoel is dat b<strong>in</strong>nen drie jaar elk personeelslid tien dagen opleid<strong>in</strong>g, sem<strong>in</strong>aries, bedrijfsstage, , ... per jaar<br />
volgt – wat ook <strong>de</strong> norm is b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> ICT-sector. De opleid<strong>in</strong>g werkte <strong>in</strong> 2008-2009 een voorstel tot<br />
bijschol<strong>in</strong>gsbeleid uit.<br />
De commissie noteert dat het aanwerv<strong>in</strong>gs- en selectiebeleid <strong>in</strong> han<strong>de</strong>n is van een gemandateer<strong>de</strong><br />
selectiecommissie, die <strong>de</strong> sollicitatiedossiers analyseert en <strong>de</strong> kandidaten uitnodigt van wie het <strong>prof</strong>iel voldoet<br />
aan <strong>de</strong> vooropgestel<strong>de</strong> eisen. S<strong>in</strong>ds enkele jaren vraagt het <strong>de</strong>partement aan <strong>de</strong> sollicitant een korte proefles –<br />
over een on<strong>de</strong>rwerp dat bepaald wordt door <strong>de</strong> commissie – te geven, om zo beter <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijskundige<br />
competenties te evalueren. De Selectiecommissie legt een gemotiveerd voorstel met een rangschikk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
kandidaten voor aan <strong>de</strong> Departementsraad. Een gemotiveerd voorstel wordt uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk door <strong>de</strong><br />
Departementsraad aan het bestuurscollege ter goedkeur<strong>in</strong>g voorgelegd.<br />
Het opleid<strong>in</strong>gshoofd en het <strong>de</strong>partementshoofd voeren functioner<strong>in</strong>gsgesprekken om via dialoog <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g<br />
van taken en het functioneren te optimaliseren. Hierbij wor<strong>de</strong>n formeel afspraken gemaakt. De gesprekken zijn<br />
ge<strong>ba</strong>seerd op <strong>de</strong> analyses van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenbevrag<strong>in</strong>gen en probleemsignaler<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie,<br />
<strong>de</strong> Ombudsdienst, het opleid<strong>in</strong>gshoofd of <strong>de</strong> adm<strong>in</strong>istratie. Op <strong>ba</strong>sis van dit gesprek wordt een verslag<br />
opgemaakt dat bezorgd wordt aan het personeelslid en bewaard wordt <strong>in</strong> het personeelsdossier. Het<br />
personeelslid heeft het recht correcties aan te vragen op dit verslag of <strong>in</strong>formatie te laten toevoegen aan het<br />
personeelsdossier. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> maand januari 2010 kreeg het <strong>de</strong>partementshoofd een tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g <strong>in</strong> het afnemen van<br />
functioner<strong>in</strong>gs- en evaluatiegesprekken.<br />
Elk tij<strong>de</strong>lijk personeelslid wordt jaarlijks „statutair‟ geëvalueerd door het <strong>de</strong>partementshoofd. Vastbenoemd<br />
personeel wordt driejaarlijks „statutair‟ geëvalueerd. Er is ook nog voorzien <strong>in</strong> een „omstandigheidsevaluatie‟, die<br />
verplicht is bij een vraag tot vaste benoem<strong>in</strong>g. Hier is ook een tussenscore „ge<strong>de</strong>eltelijke voldoen<strong>in</strong>g‟ mogelijk.<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen „onvoldoen<strong>de</strong>‟ kunnen, zoals bepaald <strong>in</strong> het <strong>de</strong>creet, aanleid<strong>in</strong>g geven tot ontslag. Er is <strong>in</strong> een<br />
beroepsmogelijkheid voorzien. De beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g „ge<strong>de</strong>eltelijke voldoen<strong>in</strong>g‟ zal <strong>de</strong> vaste benoem<strong>in</strong>g met één jaar<br />
uitstellen.<br />
De personeelsplann<strong>in</strong>g betreft het <strong>in</strong>zetten van personeel voor on<strong>de</strong>rwijs en on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong><br />
activiteiten. Het <strong>de</strong>partementshoofd, het opleid<strong>in</strong>gshoofd en <strong>de</strong> Departementsraad omschrijven functies en taken<br />
die moeten wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>gevuld. Hiervoor steunen zij op <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n die voortvloeien uit het opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel en het<br />
opleid<strong>in</strong>gsprogramma, het on<strong>de</strong>rwijsconcept, <strong>de</strong> <strong>de</strong>cretale en adm<strong>in</strong>istratieve vereisten.<br />
Het personeelsbudget daalt noodgedwongen door een verm<strong>in</strong><strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> toegewezen mid<strong>de</strong>len enerzijds en<br />
door <strong>de</strong> erosie ervan tengevolge van <strong>de</strong> <strong>in</strong>flatie an<strong>de</strong>rzijds. Dit is mee het gevolg van <strong>de</strong> bevriez<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
gesloten enveloppe en <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne verschuiv<strong>in</strong>gen van het stu<strong>de</strong>ntenaan<strong>de</strong>el van het <strong>de</strong>partement b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong><br />
hogeschool.<br />
Op het ontwikkel<strong>de</strong> bevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gs- en loop<strong>ba</strong>anontwikkel<strong>in</strong>gsbeleid kunnen nu we<strong>in</strong>ig of geen me<strong>de</strong>werkers<br />
aanspraak maken wegens <strong>de</strong> hoge anciënniteitsvoorwaar<strong>de</strong>n (m<strong>in</strong>imaal tien jaar). Dit wordt als negatief ervaren.<br />
De <strong>prof</strong>essionele ervar<strong>in</strong>g en kennis van <strong>de</strong> beroepspraktijk bij het personeel met een on<strong>de</strong>rwijs- of<br />
on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> opdracht zijn aanwezig. Uit <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenbevrag<strong>in</strong>g blijkt dat dit ook heel sterk<br />
geapprecieerd wordt door <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Toch wil <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g die nog ver<strong>de</strong>r uitbouwen. In het voorjaar 2008<br />
werd door <strong>de</strong> kwaliteitswerkgroep Relatie Opleid<strong>in</strong>g-Werkveld een kwaliteitsverbeterplan uitgewerkt.<br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> personeelsbevrag<strong>in</strong>gen stelt <strong>de</strong> commissie dat er een groot engagement en<br />
grote betrokkenheid is van <strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n.<br />
100 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
Voor nieuwe me<strong>de</strong>werkers verdui<strong>de</strong>lijkt het <strong>de</strong>partementshoofd <strong>in</strong> een <strong>in</strong>lei<strong>de</strong>nd gesprek <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsvisie en het<br />
beleid van het <strong>de</strong>partement. De nieuwe collega wordt geïnformeerd over zijn opdracht en <strong>de</strong> verwacht<strong>in</strong>gen.<br />
Nieuwe personeelsle<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n voorgesteld aan <strong>de</strong> collega‟s en het opleid<strong>in</strong>gshoofd, die hen <strong>in</strong> <strong>de</strong> concrete<br />
werk<strong>in</strong>g <strong>in</strong>troduceert. Voor nieuwe personeelsle<strong>de</strong>n is er geen gestructureer<strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g voorzien. Dat betekent<br />
dat een collega bereid moet wor<strong>de</strong>n gevon<strong>de</strong>n een <strong>in</strong>troductie te geven <strong>in</strong> het gebruik van <strong>de</strong><br />
computer<strong>in</strong>frastructuur, <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> bibliotheek. B<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement werd een<br />
onthaalbrochure ontwikkeld met <strong>de</strong> belangrijkste adm<strong>in</strong>istratieve procedures.<br />
Een punt van ongenoegen bij een aantal le<strong>de</strong>n van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel is <strong>de</strong> beperkte elasticiteit <strong>in</strong> hun<br />
<strong>in</strong>komen en <strong>de</strong> beperkte mogelijkhe<strong>de</strong>n tot bevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g. Dit vormt een probleem bij het aantrekken en vooral<br />
behou<strong>de</strong>n van beloftevolle jonge kandidaten. Wegens het tekort aan <strong>in</strong>formatici op <strong>de</strong> arbeidsmarkt is het vaak<br />
moeilijk nieuwe vacatures <strong>in</strong> te vullen<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een grotere <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g te leveren op het vlak van <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g op<br />
didactisch niveau.<br />
Ook vraagt <strong>de</strong> commissie om <strong>de</strong> taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> docenten zo evenwichtig mogelijk te ver<strong>de</strong>len. Het proces<br />
is aanwezig, maar conclusies moeten consequenter wor<strong>de</strong>n toegepast.<br />
Facet 3.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g sluit aan bij <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> criteria voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>zet van personeel van een <strong>prof</strong>essioneel gerichte<br />
opleid<strong>in</strong>g: het on<strong>de</strong>rwijs wordt voor een belangrijk <strong>de</strong>el verzorgd door personeel dat een verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g legt<br />
tussen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> beroeps- of kunstpraktijk.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De <strong>prof</strong>essionele ervar<strong>in</strong>g en kennis van <strong>de</strong> beroepspraktijk zijn aanwezig bij een <strong>de</strong>el van het personeel.<br />
Beroepspraktijk is een criterium bij werv<strong>in</strong>g. Daarnaast heeft elke lector een opdracht voor ver<strong>de</strong>re<br />
<strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g. Alle lesgevers begelei<strong>de</strong>n een aantal stu<strong>de</strong>nten bij hun stage en staan <strong>in</strong> contact met <strong>de</strong><br />
beroepspraktijk. De <strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met het beroepenveld wor<strong>de</strong>n ver<strong>de</strong>r aangehaald via maatschappelijke<br />
dienstverlen<strong>in</strong>g, toegepast wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek en samenwerk<strong>in</strong>g met bedrijven. De uitwissel<strong>in</strong>g en<br />
ervar<strong>in</strong>g die daarmee samengaan, v<strong>in</strong><strong>de</strong>n hun weerslag <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, voorbeel<strong>de</strong>n<br />
en illustraties <strong>in</strong> lessen, en <strong>de</strong> keuze van praktische projecten.<br />
De lesgevers on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n, voornamelijk <strong>in</strong> <strong>de</strong> specialisaties, goe<strong>de</strong> contacten met één of meer<strong>de</strong>re bedrijven.<br />
Bezoeken aan ICT-bedrijven en <strong>de</strong> organisatie van verschei<strong>de</strong>ne sem<strong>in</strong>aries, verzorgd door <strong>prof</strong>essionele<br />
<strong>in</strong>formatici, verhogen <strong>de</strong> <strong>in</strong>breng van het beroepenveld. De opleid<strong>in</strong>g opteert ervoor om specifieke expertise<br />
vanuit het werkveld aan te brengen via <strong>de</strong> organisatie van sem<strong>in</strong>aries met gastsprekers en bezoeken aan<br />
(<strong>in</strong>ternationale) ICT-bedrijven. Ver<strong>de</strong>re expertise vanuit het werkveld wordt b<strong>in</strong>nengehaald door het contact van<br />
elke lector met <strong>de</strong> stagebedrijven, <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g voor opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len met bedrijven en <strong>de</strong> expertise<br />
opgedaan tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> vele DAD-projecten („Dienst aan Der<strong>de</strong>n‟).<br />
De commissie stelt vast dat het opbouwen van expertise een aandachtspunt is. De opleid<strong>in</strong>g doet ernstige<br />
<strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen om <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionaliteit en <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoeks<strong>de</strong>skundigheid van het personeel te stimuleren. Zo werd<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 101
vanaf het aca<strong>de</strong>miejaar 2009-2010 het aantal gastlessen uitgebreid. Het projectmatig wetenschappelijk<br />
on<strong>de</strong>rzoek zal <strong>de</strong> aansluit<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen met <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele wereld verzekeren.<br />
Bij het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar 2005-2006 startte <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met een toegepast on<strong>de</strong>rzoeksproject waarbij<br />
een generieke softwaretool voor het kwaliteitszorgsysteem voor een hogeschool wordt ontwikkeld. De opgedane<br />
ervar<strong>in</strong>g met <strong>de</strong>ze nieuwe technologieën en het software<strong>de</strong>signproces wordt toegepast b<strong>in</strong>nen verschei<strong>de</strong>ne<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len.<br />
De opleid<strong>in</strong>g organiseer<strong>de</strong> <strong>in</strong> 2009 een technologiedag, die jaarlijks zal wor<strong>de</strong>n georganiseerd en uitgebreid.<br />
Met <strong>in</strong>gang van het aca<strong>de</strong>miejaar 2009-2010 werd een coörd<strong>in</strong>ator (0,45 VTE) aangesteld om het toegepast<br />
on<strong>de</strong>rzoek en <strong>de</strong> dienst aan <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g te coörd<strong>in</strong>eren en te sturen. In een eerste fase wordt<br />
ernaar gestreefd om <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoeks<strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel uit te brei<strong>de</strong>n door<br />
het ver<strong>de</strong>r uitbouwen van toegepast on<strong>de</strong>rzoek en <strong>de</strong> dienst aan <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n.<br />
De opleid<strong>in</strong>g wijst erop dat een hoge werkdruk van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel een belemmer<strong>in</strong>g is voor het<br />
uitvoeren van projectmatig wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek.<br />
De opleid<strong>in</strong>g streeft ernaar dat alle personeelsle<strong>de</strong>n een zekere <strong>in</strong>ternationale voel<strong>in</strong>g verwerven en behou<strong>de</strong>n,<br />
zowel met het werkveld als met partner<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen. Officieel zijn er samenwerk<strong>in</strong>gsver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met<br />
on<strong>de</strong>rwijs<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen uit Roemenië, F<strong>in</strong>land, Spanje, Denemarken, Turkije, Polen, Vietnam en Franstalig België.<br />
De coörd<strong>in</strong>ator Internationaliser<strong>in</strong>g, tevens opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator, bezoekt regelmatig <strong>in</strong>ternationale partners. Zo<br />
wer<strong>de</strong>n gastcolleges verzorgd <strong>in</strong> Roemenië, F<strong>in</strong>land, Spanje, Turkije en Vietnam. Enkele lesgevers hebben al een<br />
<strong>in</strong>ternationale uitwissel<strong>in</strong>g on<strong>de</strong>rnomen. Een docentenmobiliteit naar F<strong>in</strong>land was <strong>de</strong> aanzet tot het aanbie<strong>de</strong>n<br />
van het huidige Cisco Network<strong>in</strong>g Aca<strong>de</strong>my Program b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> specialisatie network management.<br />
De commissie meent dat docentenmobiliteit structureel moet wor<strong>de</strong>n uitgewerkt en <strong>in</strong>tensiever aan bod moet<br />
komen, en gedragen moet wor<strong>de</strong>n door alle docenten. Mobiliteit wordt dan ook bij voorkeur <strong>in</strong>gebed <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rwijsopdrachten. De commissie stelt echter vast dat <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>ternationale samenwerk<strong>in</strong>g beperkt is. Volgens<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is dit toe te schrijven aan <strong>de</strong> verhoog<strong>de</strong> werkdruk en een daaraan gekoppeld zwaar lessenrooster.<br />
De opleid<strong>in</strong>g wil <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst <strong>de</strong> contacten en ervar<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale<br />
beroepspraktijk nog meer <strong>in</strong>tegreren <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len: opgaven van projecten en later <strong>de</strong><br />
<strong>ba</strong>chelorproeven zullen volledig ontleend wor<strong>de</strong>n uit het werkveld, en evaluatiemetho<strong>de</strong>s en eisen uit het<br />
werkveld zullen een grotere rol spelen bij <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g. Bedrijfssimulaties en voorbeeldsituaties wor<strong>de</strong>n meer<br />
geïntegreerd <strong>in</strong> <strong>de</strong> colleges.<br />
De opleid<strong>in</strong>g wil het aantal gastlessen, sem<strong>in</strong>aries en bedrijfsbezoeken gevoelig verhogen. Hiervoor wor<strong>de</strong>n<br />
mensen met uitgebrei<strong>de</strong> beroepservar<strong>in</strong>g aangetrokken. In een eerste fase wordt voor alle projectwerken<br />
m<strong>in</strong>imaal één gastles en/of sem<strong>in</strong>arie met gastspreker georganiseerd. Het nieuwe opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el<br />
„<strong>in</strong>ternationale activiteiten‟ voorziet <strong>in</strong>ternationale sprekers en bedrijfsbezoeken.<br />
Verschei<strong>de</strong>ne docenten hou<strong>de</strong>n ook contact met het <strong>in</strong>ternationale werkveld. In het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong><br />
contacten met bedrijven zoals Apple, Adobe en Cisco Systems wonen <strong>de</strong> betrokken lesgevers nationale en<br />
<strong>in</strong>ternationale conferenties bij, om <strong>de</strong> contacten levendig te hou<strong>de</strong>n en nieuwe <strong>in</strong>formatie te vergaren<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan meer <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen te leveren om <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele ervar<strong>in</strong>g en kennis<br />
van <strong>de</strong> beroepspraktijk b<strong>in</strong>nen het personeel met een on<strong>de</strong>rwijs- of on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> opdracht up-to-date<br />
te hou<strong>de</strong>n. Dit is vooral nodig, gezien <strong>de</strong> laatste jaren door het met pensioen gaan van docenten, heel wat<br />
jongeren met m<strong>in</strong><strong>de</strong>r ervar<strong>in</strong>g wer<strong>de</strong>n aangetrokken. Een dui<strong>de</strong>lijk uitgestippeld beleid naar alle lectoren is hierbij<br />
een noodzaak.<br />
De commissie beveelt ook aan een beroep te doen op meer gastdocenten uit <strong>de</strong> bedrijfswereld.<br />
102 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
Facet 3.3<br />
Kwantiteit personeel<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Er wordt voldoen<strong>de</strong> personeel <strong>in</strong>gezet om <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> gewenste kwaliteit te verzorgen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Het <strong>de</strong>partement stelt <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 <strong>in</strong> totaal 53,29 voltijdse eenhe<strong>de</strong>n (VTE) tewerk: 36,07 VTE<br />
on<strong>de</strong>rwijzend personeel; 11,30 VTE adm<strong>in</strong>istratief en technisch personeel en 6,50 VTE on<strong>de</strong>rhoudspersoneel.<br />
Met dit personeel verzorgt het <strong>de</strong>partement <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen: een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica, een aca<strong>de</strong>mische <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong>dustriële wetenschappen, een master <strong>in</strong>dustriële wetenschappen en<br />
een master ste<strong>de</strong>nbouw en ruimtelijke plann<strong>in</strong>g.<br />
Het is onmogelijk het adm<strong>in</strong>istratieve, technische en on<strong>de</strong>rhoudspersoneel uit te splitsen over <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gen. Het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel kan vrij correct toegewezen wor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen,<br />
uitgaan<strong>de</strong> van <strong>de</strong> opdrachtcoëfficiënten). De opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica telt 12,86 VTE on<strong>de</strong>rwijzend<br />
personeel.<br />
De stu<strong>de</strong>nt-lectorratio schommelt rond 18,5. Er is een belangrijke solidariteit vanuit <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica naar <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong>dustriële wetenschappen. Deze solidariteit was groten<strong>de</strong>els noodgedwongen,<br />
omdat het stu<strong>de</strong>ntenaantal van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong>dustriële wetenschappen dalend was en het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong><br />
personeel vastbenoemd, en dus moest opgenomen wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> personeelsformatie. Deze solidariteit wordt<br />
gelei<strong>de</strong>lijk afgebouwd door het niet vervangen van personeelsle<strong>de</strong>n die gepensioneerd zijn.<br />
S<strong>in</strong>ds <strong>de</strong> voorgaan<strong>de</strong> visitatie is <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g er<strong>in</strong> geslaagd het aantal stu<strong>de</strong>nten per voltijdse eenheid terug te<br />
dr<strong>in</strong>gen.<br />
Het is <strong>de</strong> visie van het <strong>de</strong>partement om alle taken <strong>in</strong> <strong>de</strong> rand van het on<strong>de</strong>rwijs (on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> taken<br />
en voorzien<strong>in</strong>gen) <strong>in</strong> <strong>de</strong> mate van het mogelijke toe te wijzen aan het ATP-personeel. Het gaat hier vooral om <strong>de</strong><br />
coörd<strong>in</strong>eren<strong>de</strong> taken, trajectbegeleid<strong>in</strong>g, beheer van <strong>de</strong> website, beheer van <strong>de</strong> computer<strong>in</strong>frastructuur en beheer<br />
van <strong>de</strong> bibliotheek.<br />
Voor bepaal<strong>de</strong> DAD-overeenkomsten („Dienst aan Der<strong>de</strong>n‟) wordt – contractueel – personeel aangeworven. In<br />
het geval van contracton<strong>de</strong>rwijs wordt dit <strong>in</strong> <strong>de</strong> opdracht van het OP verrekend. Bijkomen<strong>de</strong> voorzien<strong>in</strong>gen en<br />
on<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> taken omvatten voor het aca<strong>de</strong>miejaar 2009-2010 kwaliteitszorg (0,35), PWO (1,15),<br />
<strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g (0,05), <strong>de</strong> ombudsfunctie (0,05) en het opleid<strong>in</strong>gsvoorzitterschap (0,2).<br />
De commissie stelt vast dat het luik <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g erg beperkt is.<br />
De opleid<strong>in</strong>g wil streven naar een grote betrokkenheid van het personeel en wil komen tot een lectorenkorps dat<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g mee draagt. Het <strong>de</strong>eltijdse personeel treft men enkel aan <strong>in</strong> <strong>de</strong> „on<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong>‟<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len zoals communicatievaardighe<strong>de</strong>n of management, en bij het personeel dat kiest voor een<br />
(<strong>de</strong>f<strong>in</strong>itief) stelsel van verm<strong>in</strong><strong>de</strong>r<strong>de</strong> prestaties. In <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica wordt het on<strong>de</strong>rwijs<br />
verzorgd door lesgevers die statutair verbon<strong>de</strong>n zijn aan <strong>de</strong> Erasmushogeschool.<br />
De opleid<strong>in</strong>g wordt bevolkt door een jong team. De meeste me<strong>de</strong>werkers van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel<br />
situeren zich <strong>in</strong> <strong>de</strong> leeftijdscategorieën 20-29 en 30-39. Voor het adm<strong>in</strong>istratieve en technisch personeel ligt <strong>de</strong><br />
leeftijd voornamelijk <strong>in</strong> <strong>de</strong> categorie 20-29 en 50-59. De relatief lage gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> leeftijd van het lectorenkorps is<br />
te verklaren door een recente golf van pensioner<strong>in</strong>gen. Het negatieve aspect is zeker een gemis aan<br />
beroepservar<strong>in</strong>g. Maar <strong>de</strong> commissie stelt het dynamisme en het actualiteitsgehalte van <strong>de</strong> kennis van dit jonge<br />
team op prijs.<br />
Het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel is ver<strong>de</strong>eld over <strong>de</strong> gra<strong>de</strong>n docent, hoofdlector, lector en praktijklector. Wegens een<br />
bevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gsbeleid waarvoor we<strong>in</strong>ig of geen lectoren <strong>in</strong> aanmerk<strong>in</strong>g komen, is <strong>de</strong> graad van hoofdlector slechts<br />
m<strong>in</strong>imaal en <strong>de</strong> graad van hoofdpraktijklector niet <strong>in</strong>gevuld.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 103
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan om, bij het berekenen van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt-lectorratio, reken<strong>in</strong>g te hou<strong>de</strong>n met alle<br />
contacturen en niet alleen met <strong>de</strong> vaktechnische lestij<strong>de</strong>n.<br />
Het is ook belangrijk om op bre<strong>de</strong>r vlak bijschol<strong>in</strong>gen te organiseren om m<strong>in</strong>stens voor alle docenten <strong>de</strong> gewenste<br />
norm te bereiken.<br />
De commissie dr<strong>in</strong>gt erop aan om <strong>de</strong> werkbelast<strong>in</strong>g van het OP door te lichten, en te on<strong>de</strong>rzoeken welke<br />
optimalisatie er mogelijk is <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met het <strong>in</strong>zetten van OP voor afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 3, <strong>in</strong>zet van het personeel: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 3.1, kwaliteit personeel:<br />
facet 3.2, eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid:<br />
facet 3.3, kwantiteit personeel:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
104 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
On<strong>de</strong>rwerp 4<br />
Voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Facet 4.1<br />
Materiële voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De huisvest<strong>in</strong>g en materiële voorzien<strong>in</strong>gen zijn toereikend om het programma te realiseren.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie stelt vast dat het campusbeleid valt on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> onmid<strong>de</strong>llijke verantwoor<strong>de</strong>lijkheid van het<br />
bestuurscollege en <strong>de</strong> raad van bestuur van <strong>de</strong> Erasmushogeschool. Het is erop gericht zich <strong>in</strong> het ste<strong>de</strong>lijke<br />
weefsel te <strong>in</strong>tegreren. De hogeschool wil een campusbeleid ontwikkelen <strong>in</strong> functie van <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt,<br />
en <strong>in</strong> functie van rationeel en efficiënt on<strong>de</strong>rwijsmanagement. Het aantal locaties zal <strong>in</strong> een nabije toekomst<br />
beperkt wor<strong>de</strong>n.<br />
Het <strong>de</strong>partement is gehuisvest b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Campus Nijverheidskaai <strong>in</strong> An<strong>de</strong>rlecht. De campus is vrij recent (1985),<br />
biedt voldoen<strong>de</strong> ruimte en park<strong>in</strong>g en kan zeker nog een belangrijke aangroei van stu<strong>de</strong>nten zon<strong>de</strong>r problemen<br />
opvangen. Het oorspronkelijke concept strookt niet helemaal met <strong>de</strong> huidige bezett<strong>in</strong>g. De <strong>in</strong>frastructuur is<br />
aangepast aan mensen met een fysieke handicap en beschikt daarvoor over speciale sanitaire voorzien<strong>in</strong>gen,<br />
liften en bre<strong>de</strong> <strong>de</strong>uren geschikt voor rolstoelgebruikers. De campus is vlot bereik<strong>ba</strong>ar met het open<strong>ba</strong>ar vervoer.<br />
Uit <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroomregistratie blijkt dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenpopulatie van het <strong>de</strong>partement voornamelijk uit pen<strong>de</strong>lstu<strong>de</strong>nten<br />
bestaat.<br />
Ondanks alle <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen voor huisvest<strong>in</strong>g heeft dit tot nu toe we<strong>in</strong>ig <strong>in</strong>vloed op <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenpopulatie. De<br />
commissie stelt vast dat <strong>de</strong> omgev<strong>in</strong>g door vele stu<strong>de</strong>nten als onveilig wordt gepercipieerd. De<br />
onveiligheidsproblemen wer<strong>de</strong>n aangekaart bij het An<strong>de</strong>rlechtse stadsbestuur. Lesuren wer<strong>de</strong>n aangepast, zodat<br />
stu<strong>de</strong>nten ‟s avonds niet <strong>in</strong> <strong>de</strong> buurt hoeven te zijn.<br />
Stu<strong>de</strong>nten stellen <strong>de</strong> vele voorzien<strong>in</strong>gen op prijs, maar vragen met aandrang een <strong>de</strong>gelijke stu<strong>de</strong>ntenruimte, en<br />
een aanpass<strong>in</strong>g en verfraai<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> nabije omgev<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> campus.<br />
De opleid<strong>in</strong>g maakt gebruik van drie gebouwen op <strong>de</strong> campus. In gebouw A bev<strong>in</strong><strong>de</strong>n zich het onthaal, het<br />
stu<strong>de</strong>nten- en <strong>de</strong>partementaal secretariaat, <strong>de</strong> ICT-dienst, ICTO, <strong>de</strong> foyer, acht grote auditoria, meer<strong>de</strong>re<br />
computerklassen en verga<strong>de</strong>r- en sem<strong>in</strong>arielokalen. Dit gebouw is tevens <strong>de</strong> belangrijkste thuis<strong>ba</strong>sis van het<br />
on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel, en huisvest ook <strong>de</strong> algemene directie van <strong>de</strong> Erasmushogeschool. Gebouw B bevat <strong>de</strong><br />
laboratoria, praktijkzalen, computerklassen, <strong>de</strong> bibliotheek en <strong>de</strong> centrale Informaticadienst van <strong>de</strong><br />
Erasmushogeschool. Gebouw D ten slotte huisvest op <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> verdiep<strong>in</strong>g het netwerklab, het multimedialab en<br />
twee Mac-computerklassen. In hetzelf<strong>de</strong> gebouw bev<strong>in</strong>dt zich op <strong>de</strong> gelijkvloerse verdiep<strong>in</strong>g het<br />
stu<strong>de</strong>ntenrestaurant. Theoretische cursussen en hoorcolleges wor<strong>de</strong>n gedoceerd <strong>in</strong> één van <strong>de</strong> acht auditoria. Er<br />
zijn nog enkele kle<strong>in</strong>ere sem<strong>in</strong>arielokalen ter beschikk<strong>in</strong>g voor kle<strong>in</strong>e groepen en/of projecten. Het <strong>de</strong>partement<br />
beschikt over twaalf computerlokalen voor werkcolleges of projecten. Voor opzoek<strong>in</strong>gwerk staan veertien<br />
computers ter beschikk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> bibliotheek.<br />
Het <strong>de</strong>partement beschikt nog over computers voor <strong>de</strong> adm<strong>in</strong>istratie, <strong>de</strong> wetenschappelijke me<strong>de</strong>werkers en <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rzoekers, en over uitleen<strong>ba</strong>re draag<strong>ba</strong>re pc‟s voor het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel. Ook stu<strong>de</strong>nten kunnen<br />
draag<strong>ba</strong>re computers uitlenen voor presentaties. In totaal beschikt het <strong>de</strong>partement zo over meer dan<br />
driehon<strong>de</strong>rd computers. Alle computers zijn verbon<strong>de</strong>n of kunnen verbon<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n met het <strong>in</strong>tranet van het<br />
<strong>de</strong>partement en <strong>in</strong>ternet. Afdrukmogelijkhe<strong>de</strong>n zijn er via centrale pr<strong>in</strong>ters bij <strong>de</strong> adm<strong>in</strong>istratie, op <strong>de</strong> ICT-dienst, <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> bibliotheek en <strong>in</strong> <strong>de</strong> lectorenruimte. Er zijn lokale pr<strong>in</strong>ters <strong>in</strong> <strong>de</strong> pc-klassen. Voor bijzon<strong>de</strong>re<br />
afdrukmogelijkhe<strong>de</strong>n zijn enkele kleurenpr<strong>in</strong>ters en een kleurenplotter beschik<strong>ba</strong>ar. De kopieertoestellen kunnen<br />
ook gebruikt wor<strong>de</strong>n als erg snelle en kwalitatieve pr<strong>in</strong>ters of scanners.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 105
In <strong>de</strong> gebouwen B en D van het <strong>de</strong>partement bev<strong>in</strong><strong>de</strong>n zich <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> laboratoria. Voor <strong>de</strong> specialisatie<br />
network management werd een Cisco-netwerklabo uitgebouwd. De specialisatie multimedia beschikt naast twee<br />
lokalen met Mac-computers over <strong>prof</strong>essionele faciliteiten, zoals een digitale audiostudio, opnameapparatuur en<br />
verschei<strong>de</strong>ne vi<strong>de</strong>ocamera‟s, diverse werkstations voor geluids- en vi<strong>de</strong>omontage, dvd-author<strong>in</strong>g en stream<strong>in</strong>g<br />
van audio en vi<strong>de</strong>o, multimediaservers voor stream<strong>in</strong>g, en web- en 3D-ontwikkel<strong>in</strong>g.<br />
De stu<strong>de</strong>nten van <strong>de</strong> specialisatiericht<strong>in</strong>g <strong>in</strong>dustriële <strong>in</strong>formatica kunnen <strong>in</strong> <strong>de</strong> lessen en labo's gebruikmaken van<br />
het volgen<strong>de</strong> materiaal: KUKA KR15 robot, een Festo Didactic-sorteersysteem, een Petra3E-<strong>ba</strong>ndsysteem,<br />
Siemens PLC‟s, een frequentiegestuur<strong>de</strong> motor van Siemens, een Siemens-visualisatiesysteem,<br />
domoticasystemen zoals Colson, X10, NIKO en IPBuild<strong>in</strong>g, data-acquisitiekaarten, PIC-programmers en PIDcontrollers.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> specialisatie IT bus<strong>in</strong>ess management solutions wordt gebruikgemaakt van het mySAP ERP-systeem,<br />
draaien<strong>de</strong> op een Intel Xeon 3,6 GigaHz Server en een VMWARE Server EAX (dual quadcore CPU, 48 GB<br />
RAM), dat gebruikt wordt als virtueel systeem voor examens, en als portal-<strong>in</strong>frastructuur en NetWeaver.<br />
De labo‟s en <strong>de</strong> computer<strong>in</strong>frastructuur zijn voor en na <strong>de</strong> lessen, op verzoek en mits registratie, toegankelijk voor<br />
<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Zo kunnen stu<strong>de</strong>nten ver<strong>de</strong>r werken aan projecten of hun <strong>ba</strong>chelorproef.<br />
Voor <strong>de</strong> lectoren is er een groot bureaulandschap met een persoonlijke werkpost voor elke me<strong>de</strong>werker. Elke<br />
me<strong>de</strong>werker krijgt een draag<strong>ba</strong>re computer ter beschikk<strong>in</strong>g. Het bureaulandschap biedt naast <strong>prof</strong>essionele<br />
werkomstandighe<strong>de</strong>n een overlegcultuur en een maximale beschik<strong>ba</strong>arheid van het personeel.<br />
De hogeschool heeft een hoofdbibliothecaris en een <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale werkgroep bibliotheekbeleid, waar<strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
verschillen<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale bibliotheken zijn vertegenwoordigd. De hoofdbibliothecaris van EhB staat <strong>in</strong> voor<br />
het algemene beleid. Het <strong>de</strong>partement beschikt over een eigen bibliothecaris die het <strong>de</strong>partementale beleid mee<br />
vormgeeft. De bibliotheek van het <strong>de</strong>partement is toegankelijk voor alle stu<strong>de</strong>nten, oud-stu<strong>de</strong>nten en<br />
personeelsle<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Erasmushogeschool en van <strong>de</strong> VUB. Lectoren en stu<strong>de</strong>nten kunnen er boeken en/of<br />
tijdschriften uitlenen. De bibliotheek beschikt over een leesruimte. Er staan veertien computers met<br />
<strong>in</strong>ternetaansluit<strong>in</strong>g voor het raadplegen van <strong>de</strong> catalogus en an<strong>de</strong>re bibliografische <strong>in</strong>formatie. Kopieerapparatuur,<br />
pr<strong>in</strong>ters en een plotter kunnen tegen een <strong>de</strong>mocratische prijs gebruikt wor<strong>de</strong>n. Alle aanwezige boeken en<br />
tijdschriften zijn <strong>in</strong>gevoerd <strong>in</strong> <strong>de</strong> onl<strong>in</strong>ecatalogus van <strong>de</strong> Erasmushogeschool. Afspraken met <strong>de</strong> VUB geven <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten en lectoren ook toegang tot <strong>de</strong> VUB-bibliotheek. Het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel zorgt ervoor dat hun<br />
vakdome<strong>in</strong> up-to-date vertegenwoordigd is <strong>in</strong> <strong>de</strong> bibliotheek. Dit houdt <strong>in</strong> dat er regelmatig gecontroleerd wordt op<br />
gedateer<strong>de</strong> werken en dat nieuwe ontwikkel<strong>in</strong>gen, technologieën en uitgaven tijdig hun plaats v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
bibliotheek. Van alle referentiewerken die wor<strong>de</strong>n vermeld <strong>in</strong> syllabi, is m<strong>in</strong>stens één exemplaar beschik<strong>ba</strong>ar <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
bibliotheek. Het <strong>de</strong>partement heeft eveneens verschei<strong>de</strong>ne abonnementen voor tijdschriften, meestal via een<br />
onl<strong>in</strong>eaanbod.<br />
De bibliotheek bev<strong>in</strong>dt zich momenteel ter ver van <strong>de</strong> leslokalen waar <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten meestal werken, en is niet<br />
toegankelijk genoeg. Het <strong>de</strong>partement plant dan ook <strong>de</strong> verhuiz<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> bibliotheek naar het hoofdgebouw.<br />
Het aanbod van <strong>de</strong> bibliotheek is onvoldoen<strong>de</strong> gekend bij stu<strong>de</strong>nten. Vooral eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>de</strong> weg<br />
naar <strong>de</strong> bibliotheek niet.<br />
E<strong>in</strong>dwerken wor<strong>de</strong>n, beperkt <strong>in</strong> tijd, bewaard. S<strong>in</strong>ds 2003 zijn <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten verplicht een elektronische versie van<br />
het e<strong>in</strong>dwerk <strong>in</strong> te dienen.<br />
Naast <strong>de</strong> bovengenoem<strong>de</strong> faciliteiten is er toegang tot een groot aantal onl<strong>in</strong>ebibliotheken. Via het e-learn<strong>in</strong>gplatform<br />
Dokeos kan men <strong>de</strong>ze bibliotheken raadplegen.<br />
De bibliotheek huisvest eveneens <strong>de</strong> Cursusdienst. Hier kunnen <strong>de</strong> aanbevolen handboeken en syllabi <strong>in</strong> een<br />
semesterpakket aangekocht wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten.<br />
De kwaliteitsbewak<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> diensten van <strong>de</strong> bibliotheek, <strong>de</strong> leeszaal en <strong>de</strong> Cursusdienst gebeurt door een<br />
Gebruikerscommissie. Deze commissie is samengesteld uit een aantal afgevaardig<strong>de</strong>n van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong><br />
personeel, het adm<strong>in</strong>istratieve en technische personeel en twee stu<strong>de</strong>ntenvertegenwoordigers. Deze commissie<br />
staat <strong>in</strong> voor het updaten van het boeken- en tijdschriftenbestand van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> specialisaties, het ter<br />
beschikk<strong>in</strong>g stellen van <strong>de</strong> referentiewerken per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el en het optimaliseren van het<br />
gebruikersreglement.<br />
De ICT-dienst van <strong>de</strong> Erasmushogeschool staat <strong>in</strong> voor het adm<strong>in</strong>istratieve computernetwerk en <strong>de</strong><br />
netwerkverb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen met <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> campussen. Deze centrale dienst han<strong>de</strong>lt ook alle overkoepelen<strong>de</strong><br />
106 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
<strong>in</strong>formaticacontracten af. Ver<strong>de</strong>r is hij verantwoor<strong>de</strong>lijk voor voorzien<strong>in</strong>gen zoals e-mailaccounts voor alle<br />
personeelsle<strong>de</strong>n, het beheer van mail<strong>in</strong>glijsten, <strong>in</strong>ternet enzovoort.<br />
De <strong>de</strong>partementale ICT-dienst, bemand door twee voltijdse <strong>in</strong>formatici, staat <strong>in</strong> voor <strong>de</strong> uitgebrei<strong>de</strong> computer- en<br />
netwerk<strong>in</strong>frastructuur. Het is ook een publieke dienst naar stu<strong>de</strong>nten en lectoren. Elke stu<strong>de</strong>nt en elk personeellid<br />
krijgen via een eigen account toegang tot alle <strong>in</strong>formaticadiensten die door het <strong>de</strong>partement wor<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n.<br />
Ter on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g van oefen<strong>in</strong>gen, projectwerk en <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef kan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt gebruikmaken van <strong>de</strong><br />
verschillen<strong>de</strong> softwarepakketten die ter beschikk<strong>in</strong>g staan op elke pc van het <strong>de</strong>partement. In veel gevallen kan<br />
<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt <strong>de</strong> beschik<strong>ba</strong>re software ook thuis gebruiken via een VPN-verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g. Er zijn<br />
samenwerk<strong>in</strong>gsver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n opgezet met bedrijven als IBM, Microsoft en DesignExpress, zodat stu<strong>de</strong>nten<br />
bepaal<strong>de</strong> software gratis ter beschikk<strong>in</strong>g krijgen. De gebouwen zijn uitgerust met een draadloos netwerk. Na<br />
registratie kunnen stu<strong>de</strong>nten en lectoren hiervan gebruikmaken.<br />
Een gebruikerscommissie ICT-dienst, met vertegenwoordig<strong>in</strong>g van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong>, adm<strong>in</strong>istratieve en<br />
technische personeel en stu<strong>de</strong>nten, brengt <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> ICT-gebruikers <strong>in</strong> kaart en evalueert op<br />
regelmatige <strong>ba</strong>sis <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> ICT-dienst. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>formatie v<strong>in</strong><strong>de</strong>n bijstur<strong>in</strong>gen aan het<br />
ICT-beleid van het <strong>de</strong>partement plaats.<br />
Op <strong>de</strong> campus bev<strong>in</strong>dt zich een stu<strong>de</strong>ntenrestaurant. Op <strong>de</strong> eerste verdiep<strong>in</strong>g van het hoofdgebouw A is er een<br />
foyer, dat gebruikt wordt bij allerlei activiteiten, zoals <strong>de</strong> bedrijvendag, recepties, open<strong>de</strong>ur- en <strong>in</strong>formatiedagen<br />
enzovoort.<br />
De campus is gelegen <strong>in</strong> een onaantrekkelijke buurt, die bovendien te kampen heeft met onveiligheidsproblemen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een <strong>de</strong>gelijke, aangename stu<strong>de</strong>ntenruimte beschik<strong>ba</strong>ar stelt, en zorgt voor<br />
een stu<strong>de</strong>ntvrien<strong>de</strong>lijke aanpass<strong>in</strong>g en een verfraai<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> nabije omgev<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> campus.<br />
De commissie stelt vast dat <strong>de</strong> onveiligheidsproblematiek <strong>in</strong> <strong>de</strong> omgev<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> campus werd aangepakt en<br />
vraagt <strong>de</strong>ze problematiek op te volgen.<br />
De commissie vraagt een betere bereik<strong>ba</strong>arheid van <strong>de</strong> bibliotheek. Het aanbod van <strong>de</strong> bibliotheek is<br />
onvoldoen<strong>de</strong> gekend bij stu<strong>de</strong>nten.<br />
Facet 4.2<br />
Studiebegeleid<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten zijn a<strong>de</strong>quaat met het oog op <strong>de</strong><br />
studievoortgang.<br />
- De studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten sluiten aan bij <strong>de</strong> behoefte van stu<strong>de</strong>nten.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Jaarlijks werkt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>gsplan uit voor het komen<strong>de</strong> aca<strong>de</strong>miejaar.<br />
Studieloop<strong>ba</strong>anbegeleid<strong>in</strong>g maakt ook <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong> studiebegeleid<strong>in</strong>g, en heeft tot doel <strong>de</strong> optimale<br />
studievoortgang van <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele stu<strong>de</strong>nt te bewaken. Een vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke begeleid<strong>in</strong>g start met <strong>de</strong> lessen die<br />
voor elk opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el wor<strong>de</strong>n gegeven.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 107
De opleid<strong>in</strong>g v<strong>in</strong>dt <strong>de</strong> aanwezigheid <strong>in</strong> <strong>de</strong> lessen belangrijk. Daarom wor<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns elk werkcollege en sommige<br />
hoorcolleges – willekeurig bepaald – aanwezighe<strong>de</strong>n opgenomen. Bij veelvuldige afwezigheid vraagt <strong>de</strong><br />
studiebegelei<strong>de</strong>r een gesprek aan met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt en wordt gepeild naar <strong>de</strong> eventuele oorzaken.<br />
Voor elk opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el uit het eerste <strong>de</strong>eltraject wor<strong>de</strong>n vaste begeleid<strong>in</strong>gsmomenten <strong>in</strong>gepland <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
lessenrooster. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze sessies wordt geen nieuwe leerstof behan<strong>de</strong>ld, maar wor<strong>de</strong>n moeilijke on<strong>de</strong>rwerpen,<br />
die voordien <strong>in</strong> <strong>de</strong> hoor- en werkcolleges aan bod kwamen, herhaald. Daarnaast kunnen stu<strong>de</strong>nten een afspraak<br />
maken met <strong>de</strong> lectoren voor ver<strong>de</strong>re <strong>in</strong>dividuele begeleid<strong>in</strong>g.<br />
Om zich optimaal voor te berei<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> examens <strong>in</strong> november, januari en juni wor<strong>de</strong>n voorbeel<strong>de</strong>xamens ter<br />
beschikk<strong>in</strong>g gesteld, waardoor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt kennis kan maken met <strong>de</strong> manier van vraagstell<strong>in</strong>g.<br />
Bij <strong>de</strong> aanvang van een opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el geeft <strong>de</strong> lector toelicht<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen, gestel<strong>de</strong> eisen, <strong>de</strong><br />
wijze van exam<strong>in</strong>eren, <strong>de</strong> aangewezen studiemetho<strong>de</strong> en het belang van oefen<strong>in</strong>gen. Deze <strong>in</strong>formatie wordt<br />
eveneens op het elektronische leerplatform ter beschikk<strong>in</strong>g gesteld, samen met het voorbeel<strong>de</strong>xamen.<br />
De afstand tussen stu<strong>de</strong>nten en lectoren is kle<strong>in</strong>. Stu<strong>de</strong>nten met vragen kunnen lectoren persoonlijk aanspreken.<br />
Lectoren die aanvoelen dat eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten extra on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g kunnen gebruiken, spreken<br />
twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten aan om een tutor-rol op te nemen. Tij<strong>de</strong>ns het aca<strong>de</strong>miejaar 2009-2010 begelei<strong>de</strong>n<br />
negentien twee<strong>de</strong>jaars- ongeveer tw<strong>in</strong>tig eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten.<br />
De twee<strong>de</strong> pijler van het begeleid<strong>in</strong>gssysteem is gericht op het aanleren van studievaardighe<strong>de</strong>n en het verfijnen<br />
van studiemetho<strong>de</strong>s. Er wordt aandacht besteed aan allerhan<strong>de</strong> problemen die kunnen opduiken bij het<br />
<strong>in</strong>stu<strong>de</strong>ren van <strong>de</strong> leerstof (studieplann<strong>in</strong>g, -metho<strong>de</strong>, -tips,…) en het afleggen van examens (concentratie,<br />
faalangst, examentips,…).<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> maan<strong>de</strong>n oktober en november houdt <strong>de</strong> studiebegelei<strong>de</strong>r een <strong>in</strong>takegesprek. De resultaten van <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>stroomregistratie en <strong>de</strong> LASSI-test wor<strong>de</strong>n als <strong>ba</strong>sis voor het gesprek gebruikt. De eerste punten van<br />
permanente evaluaties, gegevens over aanwezighe<strong>de</strong>n en opmerk<strong>in</strong>gen van lectoren wor<strong>de</strong>n ook vermeld tij<strong>de</strong>ns<br />
het gesprek. Bedoel<strong>in</strong>g van het <strong>in</strong>takegesprek is na te gaan hoe <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt zich voelt en of er eventueel<br />
problemen zijn opgedoken. Verwijz<strong>in</strong>gen naar SOVEhB en het Huis van het Ne<strong>de</strong>rlands, extra uitleg rond<br />
speciale statuten – topsport, en handicap en studie – of specifieke tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g <strong>in</strong> studievaardighe<strong>de</strong>n zijn mogelijk.<br />
Naast <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele consultaties wordt jaarlijks een <strong>in</strong>fosessie rond studiemetho<strong>de</strong>s georganiseerd. De stu<strong>de</strong>nten<br />
kunnen <strong>de</strong>ze sessie op vrijwillige <strong>ba</strong>sis volgen. Stu<strong>de</strong>nten kunnen op elk moment van hun studieloop<strong>ba</strong>an een<br />
beroep doen op <strong>de</strong> studie- en trajectbegelei<strong>de</strong>r voor advies en begeleid<strong>in</strong>g bij problemen <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong><br />
studiemetho<strong>de</strong> en –organisatie.<br />
Stu<strong>de</strong>ntenbegelei<strong>de</strong>rs, trajectbegelei<strong>de</strong>rs en <strong>de</strong> Ombudsdienst maken gebruik van een stu<strong>de</strong>ntvolgsysteem dat<br />
recent werd ontwikkeld. De resultaten van <strong>de</strong> LASSI-test en het stu<strong>de</strong>ntvolgsysteem zijn voor stu<strong>de</strong>nten via hen<br />
altijd beschik<strong>ba</strong>ar.<br />
Stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g richt zich tot stu<strong>de</strong>nten met persoonlijke problemen, on<strong>de</strong>r meer van psychosociale,<br />
juridische en f<strong>in</strong>anciële aard.<br />
Deze begeleid<strong>in</strong>g wordt door SOVEhB georganiseerd. De organisatie wordt gekenmerkt door haar<br />
laagdrempeligheid. Stu<strong>de</strong>nten kunnen met vragen <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met relaties, seksualiteit, angst, alcohol of drugs<br />
terecht op <strong>de</strong> psychosociale consultatie. De hulpverleners zijn gebon<strong>de</strong>n aan het beroepsgeheim. Die<br />
onafhankelijkheid garan<strong>de</strong>ert een volledige scheid<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> persoonlijke problematiek van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt en zijn<br />
studies. De consultaties zijn gratis. Bij <strong>de</strong> aanvang van het aca<strong>de</strong>miejaar, tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> onthaaldag, wordt <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g<br />
van SOVEhB uitvoerig toegelicht. Het <strong>de</strong>partement kan rekenen op een goe<strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met SOVEhB.<br />
Stu<strong>de</strong>nten met een fysieke handicap of een chronische ziekte kunnen het statuut „handicap en studie‟ aanvragen.<br />
Ook hier wordt samengewerkt met <strong>de</strong> contactpersoon bij SOVEhB. Samen wordt gezocht naar mogelijke<br />
voorzien<strong>in</strong>gen die voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt kunnen wor<strong>de</strong>n getroffen. Er is eveneens een statuut „topsporter‟. In<br />
samenspraak met <strong>de</strong> trajectbegelei<strong>de</strong>r wordt gekeken wat mogelijk is om het studietraject aan te passen.<br />
De pijler studieloop<strong>ba</strong>anbegeleid<strong>in</strong>g heeft tot doel <strong>de</strong> optimale studievoortgang te bewaken. Ze bestaat<br />
voornamelijk uit een overkoepelen<strong>de</strong> adm<strong>in</strong>istratieve begeleid<strong>in</strong>g gericht op het samenstellen van een<br />
studietraject aangepast aan <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele stu<strong>de</strong>nt. Studieloop<strong>ba</strong>anbegeleid<strong>in</strong>g biedt daarenboven on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g<br />
bij studie- en keuzeprocessen. Specifieke begeleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten met flexibele leertrajecten is momenteel<br />
vooral van toepass<strong>in</strong>g op stu<strong>de</strong>nten met een PDT-programma. Stu<strong>de</strong>nten die niet geslaagd zijn voor een<br />
<strong>de</strong>eltraject maar credits behaal<strong>de</strong>n, hebben <strong>de</strong> mogelijkheid om <strong>in</strong> hun programma al opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van<br />
<strong>de</strong> daaropvolgen<strong>de</strong> <strong>de</strong>eltrajecten op te nemen, mits het respecteren van <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheidsvoorwaar<strong>de</strong>n.<br />
108 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
Stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> uitstippel<strong>in</strong>g van een haal<strong>ba</strong>ar traject dan on<strong>de</strong>rsteund door <strong>de</strong><br />
studieloop<strong>ba</strong>anbegelei<strong>de</strong>rs.<br />
Potentiële stu<strong>de</strong>nten kunnen algemene <strong>in</strong>formatie verwerven via <strong>de</strong> website van <strong>de</strong> hogeschool en het<br />
<strong>de</strong>partement, of via <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale <strong>in</strong>formatiebrochure. Voor meer gerichte en persoonlijke <strong>in</strong>formatie kunnen<br />
zij terecht bij <strong>de</strong> lectoren die het <strong>de</strong>partement vertegenwoordigen op <strong>de</strong> SID-In-beurzen, <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatiebeurzen<br />
over het studieaanbod <strong>in</strong> het hoger on<strong>de</strong>rwijs. Het <strong>de</strong>partement organiseert jaarlijks ook één open<strong>de</strong>urdag <strong>in</strong> het<br />
voorjaar en drie <strong>in</strong>formatiedagen, en neemt op associatieniveau <strong>de</strong>el aan <strong>de</strong> opencampusdagen. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong><br />
open<strong>de</strong>ur- en <strong>in</strong>formatiedagen wordt door het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> en adm<strong>in</strong>istratieve personeel <strong>in</strong>formatie verstrekt<br />
over <strong>de</strong> organisatie van <strong>de</strong> studies, <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd en <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len <strong>in</strong><br />
het eerste jaar en <strong>de</strong> optimale voorkennis. De bezoekers kunnen <strong>de</strong> syllabi <strong>in</strong>kijken, en <strong>in</strong>formele gesprekken<br />
voeren met het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel en stu<strong>de</strong>nten. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> open<strong>de</strong>urdag maken <strong>de</strong> toekomstige<br />
stu<strong>de</strong>nten door mid<strong>de</strong>l van <strong>de</strong>monstraties kennis met <strong>de</strong> <strong>in</strong>frastructuur <strong>in</strong> <strong>de</strong> auditoria en laboruimtes. De<br />
opencampusdagen zijn enkel toegankelijk via een klassikale <strong>in</strong>schrijv<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> voorlaatste- en<br />
laatstejaarsleerl<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> secundaire scholen. Zij maken dan kennis met <strong>de</strong> gekozen opleid<strong>in</strong>g.<br />
De dag voor <strong>de</strong> aanvang van het aca<strong>de</strong>miejaar wordt <strong>de</strong> traditionele verwelkom<strong>in</strong>gsdag georganiseerd voor <strong>de</strong><br />
starters van het eerste jaar. Er zijn uiteenzett<strong>in</strong>gen door het opleid<strong>in</strong>gshoofd, <strong>de</strong> studie- en trajectbegelei<strong>de</strong>r, <strong>de</strong><br />
ombudsman, een SOVEhB-me<strong>de</strong>werker en <strong>de</strong> preses van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenclub. De stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n geïnformeerd<br />
over <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g van het <strong>de</strong>partement en <strong>de</strong> aanspreekpunten: lectoren, verantwoor<strong>de</strong>lijken<br />
stu<strong>de</strong>ntensecretariaat, bibliotheek, Ombudsdienst, studie- en trajectbegelei<strong>de</strong>r, en SOVEhB. Voorts wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
starters wegwijs gemaakt <strong>in</strong> <strong>de</strong> elektronische studiegids. De onthaaldag wordt afgesloten met een rondleid<strong>in</strong>g:<br />
eerst langs auditoria, labo‟s en bibliotheek, en daarna – voor <strong>de</strong> geïnteresseer<strong>de</strong>n – met een ludieke tocht door<br />
<strong>de</strong> Brusselse b<strong>in</strong>nenstad op <strong>in</strong>itiatief van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenclub. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze onthaaldag krijgen <strong>de</strong> nieuwe stu<strong>de</strong>nten<br />
een brochure met uitleg over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> maand mei wordt voor alle eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten een <strong>in</strong>fosessie georganiseerd over <strong>de</strong><br />
specialisatiericht<strong>in</strong>gen. De verantwoor<strong>de</strong>lijke lector van elke specialisatiericht<strong>in</strong>g stelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len<br />
voor van het twee<strong>de</strong> en <strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong>eltraject. Per specialisatie wordt eveneens een brochure ter beschikk<strong>in</strong>g gesteld<br />
die algemene <strong>in</strong>formatie, <strong>de</strong> beroepsverwacht<strong>in</strong>gen en een beschrijv<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> vakken bevat.<br />
In november wor<strong>de</strong>n voor enkele opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len uit het eerste <strong>de</strong>eltraject tentamens <strong>in</strong>gericht. Dit laat <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten enerzijds toe om kennis te maken met <strong>de</strong> manier van exam<strong>in</strong>eren <strong>in</strong> het hoger on<strong>de</strong>rwijs, en an<strong>de</strong>rzijds<br />
om hun studiemetho<strong>de</strong> te testen aan <strong>de</strong> realiteit. De behaal<strong>de</strong> resultaten wor<strong>de</strong>n ge<strong>de</strong>eltelijk <strong>in</strong> overweg<strong>in</strong>g<br />
genomen voor het e<strong>in</strong>dcijfer van <strong>de</strong> afgeleg<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. Dit zorgt ervoor dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten hun<br />
slaagkansen niet verliezen als blijkt dat hun resultaat niet vol<strong>de</strong>ed, zon<strong>de</strong>r dat <strong>de</strong>ze tentamens een vrijblijvend<br />
karakter krijgen. Na <strong>de</strong>ze tentamens volgt een opvolg<strong>in</strong>gsgesprek met <strong>de</strong> trajectbegelei<strong>de</strong>r.<br />
Ten slotte wor<strong>de</strong>n geduren<strong>de</strong> het hele jaar permanente evaluaties <strong>in</strong>gericht, waarbij op regelmatige tijdstippen<br />
naar <strong>de</strong> kennis van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten wordt gepolst. Deze cijfers maken <strong>de</strong>el uit van het totaalcijfer voor het vak, zij<br />
het eer<strong>de</strong>r beperkt. Op die manier is het mogelijk om problemen vroegtijdig te <strong>de</strong>tecteren en te verhelpen, zon<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt te penaliseren.<br />
Elke eerste woensdag van februari wordt een bedrijvendag georganiseerd. Verschei<strong>de</strong>ne bedrijven stellen zich<br />
voor en bie<strong>de</strong>n stageplaatsen (voor <strong>de</strong> twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten) en vacatures (voor <strong>de</strong> laatstejaarsstu<strong>de</strong>nten) aan.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> maand februari wordt een <strong>in</strong>fosessie georganiseerd voor <strong>de</strong> twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten over <strong>de</strong> stage en<br />
<strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef.<br />
De ombudsman treedt bemid<strong>de</strong>lend op <strong>in</strong> het geval van problemen en conflicten tussen stu<strong>de</strong>nt(en) en lector(en),<br />
of bij <strong>in</strong>breuken op het on<strong>de</strong>rwijs- en examenreglement. De organisatie, werk<strong>in</strong>g en taakomschrijv<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
Ombudsdienst zijn vastgelegd en te raadplegen <strong>in</strong> <strong>de</strong> studiegids. Problemen met studiebegeleid<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n,<br />
naargelang <strong>de</strong> aard van het probleem, op verschillen<strong>de</strong> wijzen naar het on<strong>de</strong>rwijsbeleid teruggekoppeld.<br />
Problemen met colleges en moeilijkhe<strong>de</strong>n met bepaal<strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van een cursus wor<strong>de</strong>n eerst met <strong>de</strong> titularis<br />
van het vak besproken. Meer algemene problemen wor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie gesignaleerd.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 109
De Erasmushogeschool heeft een Engelstalige versie van <strong>de</strong> website voorzien, zodat buitenlandse stu<strong>de</strong>nten<br />
zich vlot kunnen <strong>in</strong>formeren. Er is on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>formatie terug te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n over het bureau Internationaliser<strong>in</strong>g,<br />
uitleg over <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> uitwissel<strong>in</strong>gsprogramma‟s, cursussen Ne<strong>de</strong>rlands, <strong>in</strong> te vullen documenten, en<br />
<strong>in</strong>formatie over <strong>de</strong> stad Brussel en <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenvoorzien<strong>in</strong>gen. Vanaf het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 werd<br />
eveneens een Engelstalige versie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>elfiches voorzien.<br />
Het bureau Internationaliser<strong>in</strong>g organiseert ook socioculturele en sportactiviteiten voor <strong>de</strong> buitenlandse stu<strong>de</strong>nten<br />
aan <strong>de</strong> hogeschool en coörd<strong>in</strong>eert <strong>de</strong> huisvest<strong>in</strong>g. Momenteel is een stu<strong>de</strong>ntenhome ter beschikk<strong>in</strong>g op <strong>de</strong><br />
campus <strong>in</strong> Jette. Er wordt hen eveneens <strong>in</strong>formatie bezorgd over het Brussels International Stu<strong>de</strong>nts Centre van<br />
Quartier Lat<strong>in</strong>.<br />
Bij het beg<strong>in</strong> van elk semester is er een onthaaldag waarop <strong>de</strong> hogeschool en <strong>de</strong> stad Brussel wor<strong>de</strong>n<br />
voorgesteld. De coörd<strong>in</strong>ator Internationaliser<strong>in</strong>g en het bureau Internationaliser<strong>in</strong>g staan ter beschikk<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong><br />
dagelijkse opvang en begeleid<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten. De coörd<strong>in</strong>ator stelt een programma op voor <strong>de</strong>ze stu<strong>de</strong>nten. Bij<br />
hun aankomst wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> buitenlandse stu<strong>de</strong>nten voorgesteld aan <strong>de</strong> lectoren. De buitenlandse stu<strong>de</strong>nten<br />
genieten van hetzelf<strong>de</strong> pakket uitgebrei<strong>de</strong> faciliteiten als <strong>de</strong> reguliere stu<strong>de</strong>nten.<br />
De tevre<strong>de</strong>nheid over <strong>de</strong> <strong>in</strong>tensieve studiebegeleid<strong>in</strong>g is groot. Uit analyse van <strong>de</strong> slaagcijfers na <strong>de</strong> eerste zittijd<br />
blijkt dat <strong>de</strong> permanente evaluaties en <strong>de</strong> daarbij horen<strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g lei<strong>de</strong>n tot hogere slaagcijfers voor bijna alle<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. Uit <strong>de</strong> kwalitatieve stu<strong>de</strong>ntenbevrag<strong>in</strong>g van e<strong>in</strong>d juni 2008 blijkt dat <strong>de</strong>ze permanente<br />
evaluaties en <strong>de</strong> <strong>de</strong>elexamens als erg positief wor<strong>de</strong>n ervaren.<br />
De stu<strong>de</strong>nten betreuren dat niet voor alle opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len een permanente evaluatie wordt voorzien. Ook<br />
pleiten ze ervoor om <strong>de</strong> permanente evaluaties uit te brei<strong>de</strong>n van werk- naar hoorcolleges. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong>ze<br />
<strong>in</strong>formatie werd bij <strong>de</strong> analyse van het stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>gsplan 2007-2008 en het opstellen van het<br />
kwaliteitsverbeterplan voor studiebegeleid<strong>in</strong>g beslist om <strong>de</strong> permanente evaluaties uit te brei<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het eerste<br />
<strong>de</strong>eltraject, en die eveneens uitgebrei<strong>de</strong>r <strong>in</strong> te lassen <strong>in</strong> het twee<strong>de</strong> <strong>de</strong>eltraject.<br />
Ver<strong>de</strong>r blijkt uit <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenbevrag<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die een beroep doen op <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re vormen van<br />
stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g, die onver<strong>de</strong>eld als positief ervaren. Bij <strong>de</strong> besprek<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> Ombudsdienst halen zij aan<br />
dat die gekend is, maar dat hier <strong>in</strong> <strong>de</strong> meeste gevallen geen beroep werd op gedaan.<br />
De stu<strong>de</strong>nten vragen meer <strong>in</strong>formatie over <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n over <strong>in</strong>ternationale uitwissel<strong>in</strong>g.<br />
Ondanks <strong>de</strong> tevre<strong>de</strong>nheid over <strong>de</strong> genomen <strong>in</strong>itiatieven en <strong>de</strong> effectieve resultaten, wil <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g haar<br />
studiebegeleid<strong>in</strong>g ver<strong>de</strong>r uitbouwen met een groter aan<strong>de</strong>el permanente evaluaties, extra brugcursussen en het<br />
tutor<strong>in</strong>g-project, waarbij „ou<strong>de</strong>rejaarsstu<strong>de</strong>nten‟ hun expertise en leerervar<strong>in</strong>g gebruiken om eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten<br />
op een gestructureer<strong>de</strong> manier te begelei<strong>de</strong>n op een aantal vlakken: vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk, zelfvertrouwen, motivatie en<br />
betrokkenheid. De commissie beschouwt het tutor<strong>in</strong>g-systeem als een sterk punt voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Stu<strong>de</strong>nten en<br />
alumni geven als tip om vanuit <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> studiebegeleid<strong>in</strong>g meer aandacht te geven aan het leren<br />
plannen van zowel studieactiviteiten (vooral voor eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten) als project- en stageactiviteiten (twee<strong>de</strong>en<br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten).<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
110 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 4, voorzien<strong>in</strong>gen: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 4.1, materiële voorzien<strong>in</strong>gen:<br />
facet 4.2, studiebegeleid<strong>in</strong>g:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
goed<br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 111
On<strong>de</strong>rwerp 5<br />
Interne kwaliteitszorg<br />
Facet 5.1<br />
Evaluatie resultaten<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g wordt periodiek geëvalueerd, me<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> hand van toets<strong>ba</strong>re streefdoelen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g hanteert een aan het hoger on<strong>de</strong>rwijs aangepaste versie van het EFQM-mo<strong>de</strong>l als referentieka<strong>de</strong>r.<br />
Dit kwaliteitszorgsysteem, gekend als TRIS, reikt <strong>in</strong>strumenten aan om sterktes en zwaktes systematisch <strong>in</strong> kaart<br />
te brengen, evoluties vast te stellen en een kwaliteitsplan op te stellen, opdat organisaties hun eigen<br />
kwaliteitszorg zou<strong>de</strong>n kunnen organiseren en evalueren.<br />
Er is een visie op kwaliteitszorg <strong>in</strong> <strong>de</strong> Erasmushogeschool, en er is een goed uitgebouw<strong>de</strong> structuur om<br />
kwaliteitszorg te realiseren <strong>in</strong> alle geled<strong>in</strong>gen. De werk<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong>ze organisatiestructuur kent nog te we<strong>in</strong>ig<br />
procedurele vereisten op <strong>de</strong>partementaal vlak. Daarvoor is <strong>de</strong> implementatie van een kwaliteitsbeleidsplan voor<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van een kwaliteitshandboek aangewezen. Ook Tevens dienen streefcijfers te<br />
wor<strong>de</strong>n gehanteerd. De opleid<strong>in</strong>g ziet zelf <strong>de</strong>ze drie aandachtspunten: het ontwikkelen van een<br />
kwaliteitsbeleidsplan, het opstellen van een kwaliteitshandboek en het hanteren van streefcijfers. De eerste<br />
aanzetten hiervoor zijn al gebeurd. Er bestaan kwaliteitsverbeterplannen rond verschillen<strong>de</strong> kwaliteitsitems, er<br />
werd een kengetallenkaart voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g opgesteld en een voorstel tot streefcijfers geformuleerd voor <strong>de</strong><br />
komen<strong>de</strong> drie jaren. Er zijn procedures ontwikkeld over <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> kwaliteitswerkgroepen, en het<br />
opstellen van <strong>de</strong> kwaliteitsverbeterplannen en verslagen.<br />
De centrale dienst On<strong>de</strong>rwijs richtte een <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale commissie Kwaliteitszorg (KZ) op voor het<br />
coörd<strong>in</strong>eren van <strong>de</strong> kwaliteitscontrole. De commissie is samengesteld uit <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale KZ-coörd<strong>in</strong>atoren en<br />
verga<strong>de</strong>rt om <strong>de</strong> zes weken. Door <strong>de</strong> we<strong>de</strong>rzijdse aanwezigheid van <strong>de</strong> kwaliteitsfunctionarissen van <strong>de</strong><br />
Erasmushogeschool Brussel en <strong>de</strong> Vrije Universiteit Brussel op <strong>de</strong> respectieve overlegorganen rond<br />
kwaliteitszorg (commissie Kwaliteitszorg EhB, commissie Kwaliteitszorg VUB) wordt ook het kwaliteitsbeleid op<br />
associatieniveau op elkaar afgestemd.<br />
Het kwaliteitsbeleid van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica is door <strong>de</strong> aanwezigheid van <strong>de</strong> KZ-coörd<strong>in</strong>ator <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie, <strong>de</strong> Departementsraad en <strong>de</strong> diverse werkgroepen verankerd <strong>in</strong> <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong><br />
overlegorganen, om zo voor een breed draagvlak te zorgen. De KZ-coörd<strong>in</strong>ator <strong>in</strong>formeert en consulteert <strong>de</strong><br />
betrokkenen uiteraard bij relevante thema‟s via <strong>de</strong> kwaliteitszorgverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen<br />
wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> aandachtspunten geformuleerd en <strong>de</strong> uitwerk<strong>in</strong>g ervan besproken. S<strong>in</strong>ds 2007-2008 wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
aandachtspunten uitgewerkt door enkele kwaliteitswerkgroepen. Alle le<strong>de</strong>n van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel<br />
maken <strong>de</strong>el uit van ten m<strong>in</strong>ste één kwaliteitswerkgroep. Een kwaliteitswerkgroep werkt aan <strong>de</strong><br />
kwaliteitsverbeter<strong>in</strong>g van een on<strong>de</strong>rwerp – bepaald <strong>in</strong> <strong>de</strong> overkoepelen<strong>de</strong> kwaliteitszorgverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g – volgens <strong>de</strong><br />
PDCA-cirkel, stelt nieuw te behan<strong>de</strong>len verbeterpunten voor of een verbeterpunt dat een nieuwe PDCA-cyclus<br />
start, en schrijft <strong>de</strong>ze verbeterpunten uit <strong>in</strong> een verbeterplan.<br />
Voor het evalueren van zijn processen, waar<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g en e<strong>in</strong>dresultaten beschikt het <strong>de</strong>partement over een<br />
uitgebreid <strong>in</strong>strumentarium, ge<strong>ba</strong>seerd op <strong>de</strong> specifieke on<strong>de</strong>rwijsrealiteit <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Aan <strong>de</strong> hand van <strong>de</strong> algemene stu<strong>de</strong>ntentevre<strong>de</strong>nheidsenquête wordt semesterieel gepeild naar <strong>de</strong> tevre<strong>de</strong>nheid<br />
van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten over <strong>de</strong> kwaliteit van het on<strong>de</strong>rwijs en <strong>de</strong> studietij<strong>de</strong>rvar<strong>in</strong>g per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el. De<br />
enquête gebeurt elektronisch en kan zowel op school als el<strong>de</strong>rs wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>gevuld. De stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n<br />
aangespoord <strong>de</strong>el te nemen via <strong>de</strong> studiegids, een persoonlijke mail, flyers, en mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>ge aanspor<strong>in</strong>g en<br />
motivatie na het laatste examen.<br />
112 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
Omwille van <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke en organisatorische re<strong>de</strong>nen werd beslist om vanaf 2008-2009 een nieuwe<br />
hogeschoolbre<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntentevre<strong>de</strong>nheidsenquête te ontwikkelen. Het technische luik (software) wordt ontwikkeld<br />
via het PWO-project „ontwikkel<strong>in</strong>g van een generieke tool voor het kwaliteitszorgsysteem‟ van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Toegepaste <strong>in</strong>formatica. De nieuwe bevrag<strong>in</strong>g laat toe om opleid<strong>in</strong>gsspecifieke vragen toe te voegen. Voor <strong>de</strong><br />
verwerk<strong>in</strong>g en opvolg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong>ze bevrag<strong>in</strong>g, en voor <strong>de</strong> organisatie van <strong>de</strong> feed<strong>ba</strong>ck naar<br />
stu<strong>de</strong>nten, werkte <strong>de</strong> commissie Kwaliteitszorg een procedure uit.<br />
S<strong>in</strong>ds 2006-2007 wordt aan alle nieuwe stu<strong>de</strong>nten bij hun <strong>in</strong>schrijv<strong>in</strong>g gevraagd <strong>de</strong> vragenlijst van <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>stroomregistratie <strong>in</strong> te vullen. Hiervoor wordt <strong>de</strong> generieke tool, ontwikkeld door <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica, gebruikt. De bevrag<strong>in</strong>g peilt naar <strong>de</strong> voorgeschie<strong>de</strong>nis van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt (vooropleid<strong>in</strong>g, taalvaardigheid,<br />
sociaal milieu…). De gegevens wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste plaats gebruikt door <strong>de</strong> studie- en trajectbegelei<strong>de</strong>r voor <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>dividuele begeleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Daarenboven geven zij <strong>de</strong> mogelijkheid het <strong>prof</strong>iel van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> kaart te brengen en acties te on<strong>de</strong>rnemen om drop-out tegen te gaan.<br />
De behoefte-enquête van SOVEhB en <strong>de</strong> centrale dienst On<strong>de</strong>rwijs van <strong>de</strong> Erasmushogeschool peilt naar het<br />
gebruik en <strong>de</strong> bekendheid van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> diensten – Ombudsdienst, studiebegeleid<strong>in</strong>g,<br />
trajectbegeleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> diensten van SOVEhB – bij stu<strong>de</strong>nten. De bevrag<strong>in</strong>g werd voor een eerste<br />
keer uitgevoerd met <strong>de</strong> generieke tool <strong>in</strong> juni 2008.<br />
In 2006 organiseer<strong>de</strong> het <strong>de</strong>partement voor het eerst een grote elektronische oud-stu<strong>de</strong>ntenenquête. Tot dan toe<br />
verliep <strong>de</strong> consultatie van <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n via een korte, papieren bevrag<strong>in</strong>g bij het afhalen van het diploma. In<br />
februari 2008 werd voor het eerst een gezamenlijke alumnibevrag<strong>in</strong>g georganiseerd voor <strong>de</strong> Erasmushogeschool<br />
met behulp van <strong>de</strong> generieke tool. De opleid<strong>in</strong>g had <strong>de</strong> mogelijkheid om een opleid<strong>in</strong>gsspecifiek luik toe te<br />
voegen aan <strong>de</strong>ze bevrag<strong>in</strong>g.<br />
In 2007 ontwikkel<strong>de</strong> het <strong>de</strong>partement een eigen personeelsbevrag<strong>in</strong>g.<br />
De bevrag<strong>in</strong>g van het werkveld gebeurt systematisch naar aanleid<strong>in</strong>g van het evaluatiegesprek van <strong>de</strong> stagiair.<br />
De opleid<strong>in</strong>g neemt <strong>de</strong> gelegenheid te <strong>ba</strong>at om bij <strong>de</strong> stagebedrijven te polsen naar relevante feed<strong>ba</strong>ck over<br />
on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsprogramma‟s. S<strong>in</strong>ds 2006 is ook hiervoor een digitaal sjabloon ontworpen.<br />
Op het niveau van <strong>de</strong> algemene organisatie en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsfaciliteiten zijn <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten tevre<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne<br />
communicatie, <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatie <strong>in</strong> <strong>de</strong> studiegids, <strong>de</strong> bereik<strong>ba</strong>arheid, <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g en kwaliteit van het<br />
stu<strong>de</strong>ntensecretariaat, <strong>de</strong> studie- en trajectbegeleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> Ombudsdienst. Een hoge tevre<strong>de</strong>nheid is er over <strong>de</strong><br />
computerfaciliteiten, <strong>de</strong> les<strong>in</strong>frastructuur, het digitale leerplatform, <strong>de</strong> sfeer tussen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>g en<br />
tussen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en lectoren.<br />
De commissie noteert <strong>de</strong> signalen uit <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> kwaliteit van het mediatheekaanbod.<br />
Twee focusgroepen wer<strong>de</strong>n samengesteld, met stu<strong>de</strong>nten uit diverse trajecten en met verschillen<strong>de</strong><br />
achtergron<strong>de</strong>n. De stu<strong>de</strong>nten haal<strong>de</strong>n als sterke punten on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re aan: <strong>de</strong> praktijkgerichtheid van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> actualiser<strong>in</strong>gsgraad, het goe<strong>de</strong> contact met <strong>de</strong> lectoren, het gemotiveer<strong>de</strong> lectorenkorps en hun<br />
ge<strong>de</strong>gen vakkennis, <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> organisatie en transparantie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> uitbreid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> permanente<br />
evaluaties <strong>in</strong> het eerste <strong>de</strong>eltraject en <strong>de</strong> studiebegeleid<strong>in</strong>g. Als verbeterpunten noteert <strong>de</strong> commissie <strong>de</strong><br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n tot <strong>in</strong>ternationale uitwissel<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> transparantie bij <strong>de</strong> evaluatie van stages.<br />
De resultaten van een behoefte-enquête geven een goed beeld over het bereik van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> diensten.<br />
Een belangrijk actiepunt is het ver<strong>de</strong>r bekendmaken van het <strong>in</strong>tegrale systeem voor studiebegeleid<strong>in</strong>g.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> EFQM-scor<strong>in</strong>g van 2008 wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>ngebie<strong>de</strong>n voor kwaliteit, zijn<strong>de</strong> „lei<strong>de</strong>rschap‟, „beleid<br />
en strategie‟ en „me<strong>de</strong>werkers en partners & mid<strong>de</strong>len‟, en <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsprocessen doorgelicht. „Leid<strong>in</strong>g‟ werd<br />
geïnterpreteerd op het niveau van het <strong>de</strong>partement en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, <strong>in</strong> concreto het <strong>de</strong>partementshoofd en het<br />
opleid<strong>in</strong>gshoofd. Uit <strong>de</strong>ze scor<strong>in</strong>g kwamen als sterktes naar voor: <strong>de</strong> hoge aanspreek<strong>ba</strong>arheid en <strong>de</strong> uitbouw van<br />
externe partnerschappen. Als verbeterpunten ziet het personeel: <strong>de</strong> visie van het <strong>de</strong>partement explicieter en<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 113
gestructureer<strong>de</strong>r uitdragen, en <strong>de</strong> terugkoppel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> beleidsorganen naar het personeel beter<br />
structureren.<br />
Uit diverse enquêtes blijkt dat <strong>de</strong> werkdruk een belangrijk aandachtspunt is. De taak<strong>in</strong>houd en -kenmerken<br />
wor<strong>de</strong>n erg geapprecieerd. Alle personeelsle<strong>de</strong>n zijn het ermee eens dat <strong>de</strong> aard van <strong>de</strong> taken die men uitvoert,<br />
overeenkomt met zijn bekwaamhe<strong>de</strong>n en <strong>in</strong>teresses, dat men <strong>de</strong> ruimte heeft om zelf zijn manier van werken te<br />
bepalen, dat <strong>de</strong> toevertrouw<strong>de</strong> taken een z<strong>in</strong>vol geheel vormen, waarbij er een gezon<strong>de</strong> vorm van afwissel<strong>in</strong>g en<br />
variatie is <strong>in</strong> het werk, en men het gevoel heeft dat het werk dat men verricht, z<strong>in</strong>vol is. Het knipperlicht voor <strong>de</strong><br />
taakbelast<strong>in</strong>g en werkdruk brandt. Er is wel een significant verschil tussen het AT-personeel, dat vrij tevre<strong>de</strong>n is<br />
over <strong>de</strong> werkdruk en <strong>de</strong> evenwichtige ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g ervan. Bij het OP beschouwen enkele le<strong>de</strong>n <strong>de</strong> werkdruk en<br />
taakbelast<strong>in</strong>g als hoog. Hoewel <strong>de</strong> meeste personeelsle<strong>de</strong>n v<strong>in</strong><strong>de</strong>n dat hun loon <strong>in</strong> verhoud<strong>in</strong>g staat tot hun<br />
prestatie en opleid<strong>in</strong>gsniveau, v<strong>in</strong><strong>de</strong>n ze dat <strong>de</strong> hogeschool we<strong>in</strong>ig tot geen kansen biedt om er f<strong>in</strong>ancieel op<br />
vooruit te gaan.<br />
De resultaten uit <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>g van het werkveld, naar aanleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stages, zijn <strong>in</strong> hoofdzaak een bevestig<strong>in</strong>g<br />
van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsvisie en het curriculum.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert om een kwaliteitshandboek te starten waar<strong>in</strong> procedures en processen rond<br />
kwaliteitszorg expliciet wor<strong>de</strong>n beschreven. De kwaliteitszorg is aanwezig <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, maar moet nog<br />
doordr<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>de</strong> organisatie.<br />
Facet 5.2<br />
Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De uitkomsten van <strong>de</strong>ze evaluatie vormen <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis voor aantoon<strong>ba</strong>re verbetermaatregelen die bijdragen aan<br />
<strong>de</strong> realisatie van <strong>de</strong> streefdoelen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie heeft vastgesteld dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g reken<strong>in</strong>g hield met <strong>de</strong> aanbevel<strong>in</strong>gen van het laatste<br />
visitatie<strong>rapport</strong> uit 2003.<br />
Wat het luik „<strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g‟ betreft, is s<strong>in</strong>ds het vorige visitatiebezoek het aantal <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> en uitgaan<strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten erg licht gestegen, maar blijft het aantal nog steeds bedui<strong>de</strong>nd laag. Het aantal uitgaan<strong>de</strong> lectoren is<br />
toegenomen. Er is voldoen<strong>de</strong> <strong>in</strong>teresse van <strong>de</strong> lectoren om te on<strong>de</strong>rwijzen <strong>in</strong> een buitenlandse <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g. Omwille<br />
van het kle<strong>in</strong>e aantal beschik<strong>ba</strong>re beurzen, is het niet mogelijk om meer dan twee lectoren per jaar te f<strong>in</strong>ancieren.<br />
De Opleid<strong>in</strong>gscommissie verrichtte werk om <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale dimensie van het opleid<strong>in</strong>gsprogramma uit te<br />
brei<strong>de</strong>n. Wat het personeelsbeleid betreft, werd een nieuwe reeks protocollen – gaan<strong>de</strong> van aanwerv<strong>in</strong>g tot<br />
bevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van personeelsle<strong>de</strong>n – ontwikkeld.<br />
Wat kwaliteitszorg betreft, stel<strong>de</strong> <strong>de</strong> centrale commissie Kwaliteitszorg een functiebeschrijv<strong>in</strong>g op voor <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>partementale KZ-coörd<strong>in</strong>ator en adviseer<strong>de</strong> <strong>de</strong> commissie procedures rond stu<strong>de</strong>ntenenquêtes en <strong>de</strong> opmaak<br />
van het zelfevaluatie<strong>rapport</strong>, en expliciteer<strong>de</strong> en veranker<strong>de</strong> ze daar<strong>in</strong> <strong>de</strong> rol van <strong>de</strong> KZ-coörd<strong>in</strong>ator. De KZcoörd<strong>in</strong>ator<br />
maakt <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie. Dit alles heeft <strong>de</strong> kwaliteitswerk<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen het<br />
<strong>de</strong>partement een dui<strong>de</strong>lijke impuls gegeven.<br />
114 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
De afgelopen jaren werd op verschillen<strong>de</strong> terre<strong>in</strong>en werk gemaakt van verbeteracties aan <strong>de</strong> hand van<br />
kwaliteitsverbeterplannen. Deze acties hebben al geleid tot een effectieve kwaliteitsverbeter<strong>in</strong>g:<br />
Jaarlijks werd een studiebegeleid<strong>in</strong>gplan opgesteld dat ook telkens geëvalueerd werd en vervolgens aanleid<strong>in</strong>g<br />
gaf tot een volgend begeleid<strong>in</strong>gsplan.<br />
Heel wat an<strong>de</strong>re kwaliteitsverbeteracties zijn <strong>in</strong> volle gang. Momenteel zijn drie kwaliteitswerkgroepen aan het<br />
werk die systematisch werk maken van verbeteracties aan <strong>de</strong> hand van een verbeterplan:<br />
- op het terre<strong>in</strong> van competenties: het <strong>in</strong>voeren van een competentiemo<strong>de</strong>l en het consequent doorvoeren<br />
ervan <strong>in</strong> het curriculum, met <strong>in</strong>begrip van competentiegericht evalueren;<br />
- met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> relatie opleid<strong>in</strong>g-werkveld;<br />
- met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g.<br />
De commissie apprecieert <strong>de</strong> gestructureer<strong>de</strong> aanpak van <strong>de</strong>ze verbetermaatregelen.<br />
Wat <strong>in</strong>terne communicatie en functiebeschrijv<strong>in</strong>gen betreft, stelt <strong>de</strong> commissie een goe<strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g vast.<br />
De werkdruk bij <strong>de</strong> lectoren was en blijft nog steeds een gevoelig aandachtspunt. De samenwerk<strong>in</strong>g en<br />
communicatie met het personeel van <strong>de</strong> centrale adm<strong>in</strong>istratie verlopen volgens het personeel nog niet optimaal,<br />
maar zijn wel aanzienlijk verbeterd.<br />
De hoge drop-out <strong>in</strong> het eerste jaar werd opgevangen via het tutor<strong>in</strong>g-project.<br />
De enquêtes wor<strong>de</strong>n afgenomen via een generieke bevrag<strong>in</strong>gstool, ontwikkeld via een PWO-project b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g. De tool automatiseert alle bevrag<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> Erasmushogeschool, en zal <strong>de</strong> mogelijkheid bie<strong>de</strong>n om<br />
meteen na afloop van een bevrag<strong>in</strong>g <strong>de</strong> resultaten automatisch te laten genereren <strong>in</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
uitvoerformaten. Ook wordt het mogelijk trends te genereren. De Erasmushogeschool heeft al haar<br />
alumnibevrag<strong>in</strong>gen, <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroomregistratie en <strong>de</strong> behoefte-enquête geïntegreerd <strong>in</strong> <strong>de</strong> ontwikkel<strong>de</strong> softwaretool.<br />
In het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 wordt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntentevre<strong>de</strong>nheidsenquête opgenomen <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze tool. De volledige<br />
tool zal uitgewerkt zijn op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar 2009-2010. In tussentijd wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong><br />
algemene stu<strong>de</strong>ntentevre<strong>de</strong>nheidsenquête wel gebruikt om <strong>de</strong> perceptie over <strong>de</strong> studietijd te kennen.<br />
Zoals <strong>in</strong> facet 5.1 aangegeven, wordt <strong>in</strong> <strong>de</strong> kwaliteitswerkgroep gewerkt aan kwaliteitsverbeter<strong>in</strong>g, en wor<strong>de</strong>n<br />
verbeterpunten en -plannen opgesteld. Deze verbeterplannen wor<strong>de</strong>n ter goedkeur<strong>in</strong>g voorgelegd aan <strong>de</strong><br />
Opleid<strong>in</strong>gscommissie, waarna ze wor<strong>de</strong>n voorgelegd aan het <strong>de</strong>partementshoofd. Na het doorlopen van <strong>de</strong><br />
PDCA-cirkel voor een verbeterpunt stelt <strong>de</strong> kwaliteitswerkgroep een evaluatie<strong>rapport</strong> op, dat een omschrijv<strong>in</strong>g<br />
bevat van alle acties die on<strong>de</strong>rnomen wer<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> controles en eventueel een nieuw<br />
verbeterplan. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> kwaliteitszorgverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> plannen en (tussentijdse) resultaten van elke<br />
kwaliteitswerkgroep voorgesteld aan <strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n. De opleid<strong>in</strong>g geeft aan dat tweemaal per jaar overlegd<br />
wordt over <strong>de</strong> stand van zaken van alle opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n verbeterplannen tij<strong>de</strong>ns een lectorenverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g.<br />
Tij<strong>de</strong>ns het visitatiebezoek heeft <strong>de</strong> commissie ervaren dat een aantal lectoren niet op <strong>de</strong> hoogte waren van een<br />
aantal verbeterplannen.<br />
Via diverse <strong>de</strong>partementale gebruikerscommissies wordt <strong>de</strong> kwaliteit van verschei<strong>de</strong>ne on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong><br />
diensten bewaakt. Deze commissies volgen <strong>de</strong> aandachts- en verbeterpunten die <strong>in</strong> het verle<strong>de</strong>n geformuleerd<br />
wer<strong>de</strong>n, op.<br />
Wat <strong>de</strong> realisatie van streefdoelen uit het verle<strong>de</strong>n betreft, heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een volwaardig systeem voor<br />
studiebegeleid<strong>in</strong>g uitgebouwd. Ver<strong>de</strong>r richtte <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie haar aandacht op het competentie<strong>de</strong>nken.<br />
Dit is <strong>in</strong> een ontwikkel<strong>in</strong>gsfase. De opleid<strong>in</strong>g stel<strong>de</strong> een actieplan op om bijstur<strong>in</strong>gen te realiseren.<br />
Naar <strong>de</strong> toekomst ziet <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een aantal streefdoelen en verbeteracties, op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> EFQM/TRISconsensusverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen:<br />
<strong>de</strong> relatie werkveld-opleid<strong>in</strong>g, het competentie<strong>de</strong>nken, het <strong>in</strong>ternationale aspect <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> studiebegeleid<strong>in</strong>g. Voor elk van <strong>de</strong>ze kwaliteitsitems werd een kwaliteitsverbeterplan opgesteld.<br />
De werkgroep Competenties stel<strong>de</strong> een kwaliteitsverbeterplan op rond vier verbeterpunten:<br />
- <strong>de</strong> analyse van <strong>de</strong> competentiematrix op <strong>ba</strong>sis van het competentie<strong>prof</strong>iel van gelijkaardige <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen en<br />
algemene beroeps<strong>prof</strong>ielen, om uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk te komen tot een geactualiseer<strong>de</strong> competentiematrix;<br />
- het mo<strong>de</strong>rniseren van <strong>de</strong> werkvormen, reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>nd met het competentiegerichte on<strong>de</strong>rwijs;<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 115
- het mo<strong>de</strong>rniseren en standaardiseren van <strong>de</strong> evaluatievormen;<br />
- het verbeteren van het <strong>in</strong>ternationale aspect <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Om het kwaliteitsitem studiebegeleid<strong>in</strong>g ver<strong>de</strong>r te optimaliseren, formuleert het kwaliteitsverbeterplan drie<br />
verbeterpunten:<br />
- <strong>de</strong> slaagcijfers per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el ver<strong>de</strong>r verhogen tot m<strong>in</strong>stens 60 procent van <strong>de</strong> actief <strong>in</strong>geschreven<br />
stu<strong>de</strong>nten;<br />
- <strong>de</strong> aanwezigheid van stu<strong>de</strong>nten tij<strong>de</strong>ns hoor- en werkcolleges verhogen;<br />
- <strong>de</strong> naambekendheid voor het <strong>in</strong>tegrale systeem voor stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g verhogen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert om voor <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieer<strong>de</strong> acties <strong>in</strong> jaaractieplannen telkens prioriteiten toe te kennen, en<br />
een eigenaar en e<strong>in</strong>ddatum vast te leggen, zodat <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g op een projectmatige manier kan wor<strong>de</strong>n<br />
uitgevoerd.<br />
Een nog betere communicatie <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met IKZ en een doorgedreven sensibiliser<strong>in</strong>g van alle me<strong>de</strong>werkers van<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g dr<strong>in</strong>gt zich op.<br />
Facet 5.3<br />
Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg zijn me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en het afnemend beroepenveld van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g actief betrokken.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Het voltallige lectorenkorps werkt mee aan het kwaliteitszorgbeleid via <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> kwaliteitswerkgroepen, en<br />
zorgt voor een gedragenheid door ie<strong>de</strong>reen. De KZ-coörd<strong>in</strong>ator <strong>in</strong>formeert en consulteert <strong>de</strong> betrokkenen bij<br />
relevante thema‟s via <strong>de</strong> kwaliteitsverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen. B<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement is er <strong>de</strong> maan<strong>de</strong>lijkse<br />
Departementsraad, samengesteld uit verkozen vertegenwoordigers van het personeel, drie stu<strong>de</strong>nten, een<br />
secretaris, drie le<strong>de</strong>n uit <strong>de</strong> sociaal-economische-culturele sector en het <strong>de</strong>partementshoofd. De<br />
Departementsraad heeft <strong>in</strong> <strong>de</strong> meeste on<strong>de</strong>rwijsmateries besliss<strong>in</strong>gsbevoegdheid. Indien wenselijk wordt bij het<br />
personeel – <strong>in</strong> een algemene personeelsverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g of via e-mail – gepolst naar een standpunt, zodat dit mee <strong>de</strong><br />
discussie kan kleuren. Adviezen van <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie wor<strong>de</strong>n besproken op <strong>de</strong> Departementsraad.<br />
Personeelsle<strong>de</strong>n kunnen zich via <strong>de</strong> verslagen op <strong>de</strong> hoogte stellen van <strong>de</strong> besliss<strong>in</strong>gen.<br />
Op <strong>de</strong>partementaal niveau functioneert een beleidscommissie. Hier<strong>in</strong> verga<strong>de</strong>ren het <strong>de</strong>partementshoofd, <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gshoof<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> commissievoorzitters en <strong>de</strong> KZ-coörd<strong>in</strong>ator tweewekelijks over <strong>de</strong> algemene organisatie en<br />
werk<strong>in</strong>g. Op opleid<strong>in</strong>gsniveau functioneert een Opleid<strong>in</strong>gscommissie. Hier<strong>in</strong> verga<strong>de</strong>ren het opleid<strong>in</strong>gshoofd, drie<br />
vertegenwoordigers van het on<strong>de</strong>rwijzend personeel en drie stu<strong>de</strong>nten over <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> organisatie van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g.<br />
De opleid<strong>in</strong>g stimuleert en motiveert stu<strong>de</strong>nten om hieraan <strong>de</strong>el te nemen. Op <strong>de</strong> onthaaldag wor<strong>de</strong>n het belang<br />
en <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> commissie, en het belang van kwaliteitszorg voorgesteld aan <strong>de</strong> eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten. In<br />
het opleid<strong>in</strong>gsaanbod 2008-2009 werd een opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el stu<strong>de</strong>ntenparticipatie <strong>in</strong>gevoerd, waarbij<br />
stu<strong>de</strong>nten drie credits kunnen verdienen voor hun engagement <strong>in</strong> bestuursorganen. Ver<strong>de</strong>r zijn er enkele<br />
116 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
ijkomen<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale gebruikerscommissies – ICT-dienst, website en <strong>in</strong>terne communicatie en bibliotheek<br />
– zodat meer<strong>de</strong>re stu<strong>de</strong>nten bij het <strong>de</strong>partementale beleid wor<strong>de</strong>n betrokken. De opleid<strong>in</strong>gscommissies en <strong>de</strong><br />
meeste gebruikerscommissies beschikken over een eigen stek op het elektronische leerplatform.<br />
Om aan <strong>de</strong> wens van meer betrokkenheid en participatie van lectoren en stu<strong>de</strong>nten bij <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g, organisatie en<br />
algemeen beleid tegemoet te komen, en om het lessenrooster geen obstakel te laten zijn bij verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen en<br />
gezamenlijke overlegmomenten, werd s<strong>in</strong>ds 2002 <strong>de</strong> maandagnamiddag als volledig lesvrije verga<strong>de</strong>rnamiddag<br />
<strong>in</strong>gevoerd. Op <strong>de</strong>ze namiddag wor<strong>de</strong>n alle mogelijke <strong>de</strong>partementale overlegmomenten georganiseerd:<br />
algemene personeelsverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen, opleid<strong>in</strong>gscommissies, kwaliteitszorgverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen, verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen van<br />
kwaliteitswerkgroepen en gebruikerscommissies. Ondanks alle verga<strong>de</strong>rmomenten v<strong>in</strong>dt het meeste overleg<br />
buiten <strong>de</strong>ze formele verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen plaats, <strong>in</strong> het grote bureaulandschap. De <strong>in</strong>spraak van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
Opleid<strong>in</strong>gscommissie brengt moeilijkhe<strong>de</strong>n of tekortkom<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het programma aan het licht. De <strong>in</strong>spraak komt<br />
ook tot zijn recht bij het opstellen van <strong>de</strong> jaarplann<strong>in</strong>g en les- en examenroosters.<br />
Naast <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>g van het werkveld naar aanleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stages blijft het overleg met <strong>de</strong> beroepswereld<br />
hoofdzakelijk <strong>in</strong>formeel: contacten met gastsprekers, contacten via <strong>de</strong> stageplaatsen en <strong>ba</strong>chelorproeven, via<br />
bijschol<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> beroepsorganisaties. De opleid<strong>in</strong>g is gestart met een Bedrijvenraad, om <strong>de</strong> verwevenheid van<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met het werkveld te optimaliseren.<br />
De commissie betreurt dat zij tij<strong>de</strong>ns het bezoek geen extern lid van <strong>de</strong> Bedrijvenraad heeft ontmoet.<br />
Uit <strong>de</strong> personeelsenquête 2007 en <strong>de</strong> EFQM/TRIS-scor<strong>in</strong>g blijkt dat het personeel dat rechtstreeks betrokken is<br />
bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica glo<strong>ba</strong>al tevre<strong>de</strong>n is op het gebied van beleid, leid<strong>in</strong>g, loop<strong>ba</strong>an,<br />
taak<strong>in</strong>houd en werkmid<strong>de</strong>len. Het personeel is tevre<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> voldoen<strong>de</strong> f<strong>in</strong>anciële ruimte die voorzien wordt<br />
voor bijschol<strong>in</strong>gen en opleid<strong>in</strong>gen die <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g toelaten. De praktische plann<strong>in</strong>g bij het<br />
volgen van een opleid<strong>in</strong>g wordt echter als moeilijk ervaren. De betrokkenheid van <strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g is heel groot. De personeelsle<strong>de</strong>n ervaren dat er voldoen<strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n zijn om <strong>in</strong>breng te krijgen <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> ra<strong>de</strong>n en commissies op alle niveaus.<br />
De commissie stelt het engagement van het personeel op prijs.<br />
De alumniwerk<strong>in</strong>g blijft een belangrijk aandachtspunt. Formeel wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n betrokken bij het beleid<br />
via <strong>de</strong> oud-stu<strong>de</strong>ntenenquête. Informeel overleg gebeurt bij het terugzien op bedrijvendagen, open<strong>de</strong>urdagen en<br />
bedrijfsbezoeken. De bevrag<strong>in</strong>gen leveren heel wat verbeterpunten op. Belangrijk is om werk te maken van en<br />
terugkoppel<strong>in</strong>g te voorzien van punten zoals <strong>de</strong> bekendheid van het mediatheekaanbod en van <strong>de</strong><br />
Ombudsdienst, <strong>de</strong> <strong>in</strong>bedd<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale uitwissel<strong>in</strong>g, transparantie van <strong>de</strong> evaluatie van stages, <strong>de</strong><br />
bekendheid van het <strong>in</strong>tegrale systeem voor studiebegeleid<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> visie van het <strong>de</strong>partement uitdragen,<br />
terugkoppel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> beleidsorganen, werkdruk, stress en <strong>de</strong> f<strong>in</strong>anciële situatie van het personeel.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie dr<strong>in</strong>gt aan op het meer formeler betrekken van het werkveld en <strong>de</strong> alumni <strong>in</strong> het beleid, en meer<br />
specifiek <strong>in</strong> <strong>de</strong> curriculumherzien<strong>in</strong>gen.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 117
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 5, <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 5.1, evaluatie resultaten:<br />
facet 5.2, maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g:<br />
facet 5.3, betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
118 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
On<strong>de</strong>rwerp 6<br />
Resultaten<br />
Facet 6.1<br />
Gerealiseerd niveau<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De gerealiseer<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties zijn <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> nagestreef<strong>de</strong> competenties qua niveau,<br />
oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op het gebied van gerealiseerd niveau impliceren een streven naar opgelei<strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten die vlot <strong>in</strong>zet<strong>ba</strong>ar zijn, en over <strong>de</strong> nodige <strong>ba</strong>gage beschikken om <strong>prof</strong>essionele verantwoor<strong>de</strong>lijkheid te<br />
dragen en een gevarieerd takenpakket efficiënt te beheren. Om <strong>de</strong>ze doelstell<strong>in</strong>g te realiseren, bouw<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g een opleid<strong>in</strong>gsprogramma dat niet langer louter op kennisoverdracht is ge<strong>ba</strong>seerd. Het programma<br />
beoogt het tra<strong>in</strong>en van specifieke tools en het aanbrengen van functionele kennis. De on<strong>de</strong>rwijsvernieuw<strong>in</strong>g<br />
vorm<strong>de</strong> een echte trendbreuk met <strong>de</strong> traditionele on<strong>de</strong>rwijsvisie, die docentgericht was met passieve<br />
on<strong>de</strong>rwijsvormen en puur kennisgeoriënteerd was. Het competentie<strong>de</strong>nken is <strong>in</strong> een snelle evolutie, waar<strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
aandacht verschuift naar reflectie en het verfijnen van <strong>de</strong> concrete on<strong>de</strong>rwijsrealiteit. De opleid<strong>in</strong>g getuigt hiervan<br />
door <strong>de</strong> <strong>in</strong>troductie van een multidiscipl<strong>in</strong>air project, <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegratie van een opleid<strong>in</strong>gon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el „<strong>in</strong>ternationale<br />
activiteiten‟ <strong>in</strong> het opleid<strong>in</strong>gsprogramma, het concept van <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef en <strong>de</strong> bijstur<strong>in</strong>g naar begeleid<strong>in</strong>g, <strong>de</strong><br />
regelmatige actualiser<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, zowel naar vorm als <strong>in</strong>houd, het uitwerken<br />
en verfijnen van alternatieve evaluatietechnieken en <strong>de</strong> actiepunten rond <strong>de</strong> relatie werkveld-opleid<strong>in</strong>g.<br />
De opleid<strong>in</strong>g benadrukt <strong>de</strong> dome<strong>in</strong>specifieke eisen, <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> programma‟s, het<br />
personeelsbeleid, <strong>de</strong> materiële voorzien<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> <strong>in</strong>frastructuur. Professionaliser<strong>in</strong>g is en blijft een essentieel<br />
aandachtspunt.<br />
De stage en <strong>ba</strong>chelorproef zijn voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g i<strong>de</strong>ale geïntegreer<strong>de</strong> werkvormen waar<strong>in</strong> een stu<strong>de</strong>nt zijn<br />
<strong>prof</strong>essionele kunnen f<strong>in</strong>aal mag bewijzen. Omwille van <strong>de</strong>ze meerwaar<strong>de</strong> is er gesleuteld aan <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g,<br />
om <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke kwaliteit te garan<strong>de</strong>ren en te on<strong>de</strong>rsteunen. Een begeleid<strong>in</strong>gsbrochure voor <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef<br />
en <strong>de</strong> stage werd ontwikkeld, <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g door <strong>de</strong> lector bij <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef werd uitgebreid en <strong>de</strong> stagiair<br />
wordt begeleid door zowel een <strong>in</strong>terne als externe stagebegelei<strong>de</strong>r.<br />
De commissie noteert als sterke punten voor <strong>de</strong> stage:<br />
- Er is een uitgebrei<strong>de</strong> lijst van stagebedrijven, en er wordt een jaarlijkse bedrijvendag georganiseerd.<br />
- De stu<strong>de</strong>nten ontvangen dui<strong>de</strong>lijke <strong>in</strong>formatie vooraf, ze ontvangen richtlijnen en wor<strong>de</strong>n goed begeleid<br />
tij<strong>de</strong>ns het verloop van <strong>de</strong> stage.<br />
- De bedrijven zijn tevre<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> stage.<br />
Er blijven voor <strong>de</strong> commissie een aantal aandachtspunten:<br />
- Het aantal <strong>in</strong>ternationale stages is beperkt.<br />
- Er is nood aan meer objectieve beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria.<br />
- Het aantal bevrag<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> stagebedrijven kan wor<strong>de</strong>n opgedreven.<br />
Op het ogenblik van <strong>de</strong> visitatie was er nog geen dui<strong>de</strong>lijkheid rond het stageconcept voor afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
De <strong>ba</strong>chelorproef is het sluitstuk van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, dat alle vooropgestel<strong>de</strong> algemene competenties en een aantal<br />
beroepsspecifieke competenties ver<strong>de</strong>r uitdiept.<br />
De beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g is een evaluatie van het gelever<strong>de</strong> werk, het verslag en <strong>de</strong> presentatie.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 119
De commissie noteert als sterke punten voor <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef, dat <strong>de</strong>ze proef geënt is op een competentiegericht<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel en samen met <strong>de</strong> stage <strong>de</strong> kroon op het werk is van <strong>de</strong> competentievorm<strong>in</strong>g. De<br />
<strong>ba</strong>chelorproeven zijn van een hoge en <strong>prof</strong>essionele kwaliteit, en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g won al meermaals <strong>de</strong> <strong>Bachelor</strong>.beafstu<strong>de</strong>erprijs.<br />
De commissie apprecieert <strong>de</strong> cont<strong>in</strong>ue begeleid<strong>in</strong>g, die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt voldoen<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g geeft<br />
bij <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van zijn zelfstandigheid.<br />
Voor stu<strong>de</strong>nten met een <strong>ba</strong>chelordiploma Toegepaste <strong>in</strong>formatica werd een verkort programma uitgewerkt met<br />
het oog op het behalen van een aca<strong>de</strong>mische <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong>dustriële wetenschappen. Dit diploma geeft toegang tot<br />
<strong>de</strong> masteropleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong>dustriële wetenschappen, afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g elektronica-ICT. Dit programma wordt tij<strong>de</strong>ns<br />
een <strong>in</strong>fosessie „ver<strong>de</strong>r stu<strong>de</strong>ren‟ door het <strong>de</strong>partementshoofd voorgesteld aan <strong>de</strong> laatstejaarsstu<strong>de</strong>nten. Tegelijk<br />
wordt meer uitleg gegeven over <strong>de</strong> schakelprogramma‟s die stu<strong>de</strong>nten aan <strong>de</strong> VUB kunnen volgen, met het oog<br />
op het behalen van een master computerwetenschappen of Toegepaste <strong>in</strong>formatica.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Universitaire Associatie Brussel wor<strong>de</strong>n twee expliciete vervolgopleid<strong>in</strong>gen aangebo<strong>de</strong>n. Stu<strong>de</strong>nten<br />
met een diploma <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica wor<strong>de</strong>n op <strong>ba</strong>sis van EVK vrijgesteld van een<br />
vastgelegd pakket opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, en kunnen een programma met studieduurverkort<strong>in</strong>g volgen om <strong>de</strong><br />
aca<strong>de</strong>mische <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong>dustriële wetenschappen, afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g elektronica-ICT te behalen.<br />
S<strong>in</strong>ds vijf jaar bestaat er een nauwe samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> vakgroep Computerwetenschappen van <strong>de</strong> Vrije<br />
Universiteit Brussel (VUB) om <strong>de</strong> doorstroom van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten naar een masteropleid<strong>in</strong>g te vereenvoudigen en<br />
te bevor<strong>de</strong>ren. Dit resulteert <strong>in</strong> een aangepast programma, waarbij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt kan opteren om <strong>in</strong> plaats van één<br />
van <strong>de</strong> vijf specialisaties, voor 32 studiepunten vakken op te nemen uit het schakelprogramma<br />
computerwetenschappen van <strong>de</strong> VUB, verspreid over het twee<strong>de</strong> en <strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong>eltraject. Deze mogelijkheid biedt<br />
<strong>de</strong> kans om na <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g het schakelprogramma voor <strong>de</strong> master<br />
computerwetenschappen aan <strong>de</strong> VUB aan te vangen met een reeks verworven vrijstell<strong>in</strong>gen. Zo kunnen <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten na hun opleid<strong>in</strong>g een gereduceerd schakelprogramma aanvangen dat later toegang geeft tot <strong>de</strong> één- of<br />
tweejarige masteropleid<strong>in</strong>g. Tot vandaag heeft geen enkele stu<strong>de</strong>nt <strong>de</strong>ze mogelijkheid benut. Uit gesprekken blijkt<br />
dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten dit als een zwaar programma ervaren.<br />
Alle laatstejaarsstu<strong>de</strong>nten ontvangen <strong>de</strong> brochure „Afgestu<strong>de</strong>erd en nu, , ...‟. Deze brochure bevat <strong>in</strong>formatie over<br />
werknemer of zelfstandige wor<strong>de</strong>n, het huren of kopen van een huis, het huwelijk en <strong>de</strong> wettelijke samenwon<strong>in</strong>g,<br />
verzeker<strong>in</strong>gen en vaste kosten.<br />
Als aandachtspunten ziet <strong>de</strong> commissie meer aanmoedig<strong>in</strong>g van <strong>in</strong>ternationale e<strong>in</strong>dwerken, ook via Erasmusbeurzen.<br />
Om een transparantere beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef te bekomen, werd vanaf het aca<strong>de</strong>miejaar<br />
2009-2010 een competentiegericht beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gsformulier <strong>in</strong> gebruik genomen. De commissie adviseert <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g om dit te evalueren.<br />
Op het vlak van <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g bleef <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenmobiliteit <strong>de</strong> afgelopen jaren beperkt. Merkwaardig is wel<br />
dat er relatief meer <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> dan uitgaan<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zijn. Wat <strong>de</strong> docentenmobiliteit betreft, zijn <strong>de</strong> aantallen<br />
nog beperkter. Er zijn geen <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> lectoren genoteerd. De commissie beschouwt dit als een belangrijk<br />
aandachtspunt.<br />
Op het ogenblik van <strong>de</strong> visitatie was er nog geen dui<strong>de</strong>lijkheid rond <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef voor afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
Aan een recente enquête bij 151 afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> voorbije drie jaren namen 38 personen <strong>de</strong>el. De<br />
bevrag<strong>in</strong>g omvatte als aandachtsgebie<strong>de</strong>n: <strong>de</strong> studie, <strong>de</strong> tewerkstell<strong>in</strong>gskansen, <strong>de</strong> huidige werksituatie, <strong>de</strong><br />
bijschol<strong>in</strong>gen na <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> evaluatie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Uit <strong>de</strong>ze bevrag<strong>in</strong>g en uit <strong>de</strong> gesprekken met afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n blijkt dat <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n erg snel aan het werk<br />
gaan. Geen enkele afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> is werkloos, en 7,9 procent stu<strong>de</strong>ert ver<strong>de</strong>r. Een grote meer<strong>de</strong>rheid van <strong>de</strong><br />
oud-stu<strong>de</strong>nten heeft daarenboven een <strong>ba</strong>an die <strong>in</strong> <strong>de</strong> lijn ligt van haar diploma. De opleid<strong>in</strong>g biedt ruime<br />
perspectieven qua tewerkstell<strong>in</strong>g. Ongeveer 86 procent van <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n oefent een <strong>ba</strong>an uit die<br />
overeenkomt met of zelfs boven het opleid<strong>in</strong>gsniveau ligt. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>dicatoren kan men stellen dat <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g zijn primaire doelstell<strong>in</strong>g bereikt: alle afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n v<strong>in</strong><strong>de</strong>n tot eigen tevre<strong>de</strong>nheid werk <strong>in</strong> <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong><br />
afzetmarkt.<br />
Een grote meer<strong>de</strong>rheid van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rvraag<strong>de</strong>n (87 procent) is tevre<strong>de</strong>n tot erg tevre<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> gevolg<strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g, en zou opnieuw opteren voor <strong>de</strong> richt<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica aan <strong>de</strong> Erasmushogeschool.<br />
120 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> gesprekken mel<strong>de</strong>n <strong>de</strong> alumni dat zij uitgesproken positief zijn over <strong>de</strong> gebo<strong>de</strong>n praktijkkansen. De<br />
stage wordt als bijzon<strong>de</strong>r verrijkend ervaren. De score voor <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorproef ligt iets lager: 61 procent is van<br />
men<strong>in</strong>g dat die z<strong>in</strong>vol tot heel z<strong>in</strong>vol is voor <strong>de</strong> beroepsbekwaamheid.<br />
Afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n geven aan dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g goed tot heel goed <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> competenties bijbrengt:<br />
beroepsrelevante kennis, analytisch vermogen, <strong>in</strong>zet, presenteren, samenwerken, verantwoor<strong>de</strong>lijkheid nemen,<br />
sociale en communicatieve vaardighe<strong>de</strong>n, organiseren, kritische geest en attitu<strong>de</strong>, en een attitu<strong>de</strong> voor<br />
levenslang stu<strong>de</strong>ren. De opleid<strong>in</strong>g scoort m<strong>in</strong><strong>de</strong>r goed voor het bijbrengen van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> competenties:<br />
creativiteit, klantgerichtheid, overtuig<strong>in</strong>gskracht, durf, <strong>de</strong>legeren en het opereren <strong>in</strong> een <strong>in</strong>ternationale<br />
werkomgev<strong>in</strong>g.<br />
Tot slot een aantal van <strong>de</strong> sterkste punten die uit <strong>de</strong> enquête voortvloeien, en die bevestigd wor<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong><br />
gesprekken met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten: <strong>de</strong> praktische gerichtheid van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, het projectmatig werken, <strong>de</strong><br />
aanspreek<strong>ba</strong>arheid en bekwaamheid van <strong>de</strong> lesgevers, en <strong>de</strong> <strong>de</strong>gelijke en uitgebrei<strong>de</strong> <strong>in</strong>frastructuur.<br />
Zwakkere punten zijn volgens <strong>de</strong> alumni: <strong>de</strong> schoolomgev<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> ligg<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> communicatie over wat er achter<br />
<strong>de</strong> schermen gebeurt, en <strong>de</strong> objectiviteit bij beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g stage en e<strong>in</strong>dwerk.<br />
De commissie acht het voor<strong>ba</strong>rig om het behaal<strong>de</strong> niveau van het afstandson<strong>de</strong>rwijs dui<strong>de</strong>lijk <strong>in</strong> te schatten. Het<br />
curriculum is nog niet volledig doorlopen, <strong>de</strong> toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n zijn sterk EVC- en EVK-gerelateerd en er<br />
wor<strong>de</strong>n slechts twee keuzetrajecten aangebo<strong>de</strong>n.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt om het niveau van <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor te borgen <strong>in</strong> <strong>de</strong> vijf keuzetrajecten en <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
f<strong>in</strong>aliteiten van het verkorte dagon<strong>de</strong>rwijs en het afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
De commissie beveelt aan werk te maken van een stabiele stam door het verm<strong>in</strong><strong>de</strong>ren van <strong>de</strong> ad-hoc<br />
curriculumwijzig<strong>in</strong>gen.<br />
Facet 6.2<br />
On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Voor het on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment zijn streefcijfers geformuleerd <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met relevante an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen.<br />
- Het on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment voldoet aan <strong>de</strong>ze streefcijfers.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Vlaan<strong>de</strong>ren heeft geen traditie <strong>in</strong> het verzamelen van slaagcijfers per studiegebeid en/of opleid<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> jaren.<br />
Uit ervar<strong>in</strong>g blijkt dat <strong>de</strong> glo<strong>ba</strong>le slaagcijfers voor generatiestu<strong>de</strong>nten op Vlaams niveau tussen <strong>de</strong> 45 en 50<br />
procent liggen. Noch <strong>de</strong> evolutie over <strong>de</strong> jaren, noch <strong>de</strong> situatie per opleid<strong>in</strong>g of studiegebied wordt opgevolgd.<br />
Daardoor kan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g geen streefcijfers formuleren <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met relevante an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen.<br />
De opleid<strong>in</strong>g streeft ernaar dat m<strong>in</strong>imaal 60 procent van <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el uit<br />
het eerste <strong>de</strong>eltraject slaagt. Bovendien wil zij <strong>de</strong> drop-outcijfers beperken tot maximaal 10 procent van <strong>de</strong><br />
eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten.<br />
De opleid<strong>in</strong>g vergeleek <strong>de</strong> cijfers die beschik<strong>ba</strong>ar gesteld wer<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica van<br />
<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re Vlaamse autonome hogescholen, en daaruit blijkt dat het studieren<strong>de</strong>ment b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, samen<br />
met <strong>de</strong> Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren, het hoogst ligt. Dit geldt eveneens voor <strong>de</strong> aca<strong>de</strong>miejaren 2005-2006 en<br />
2006-2007, waarvoor <strong>de</strong> vergelijk<strong>in</strong>g werd opgesteld.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 121
Tij<strong>de</strong>ns het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 schreven 125 stu<strong>de</strong>nten zich <strong>in</strong> voor (opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len uit) het eerste<br />
<strong>de</strong>eltraject. Tij<strong>de</strong>ns het aca<strong>de</strong>miejaar schreven 14 stu<strong>de</strong>nten (11,2 procent) zich uit. Voor <strong>de</strong>ze „stopzetters‟ werd<br />
een monitor<strong>in</strong>g opgezet door mid<strong>de</strong>l van een exitprocedure. Een gestructureerd gesprek en <strong>de</strong> registratie daarvan<br />
bij <strong>de</strong> uitschrijv<strong>in</strong>g laten <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g toe na te gaan waarom men <strong>de</strong> studies stopzet en wat <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re plannen<br />
zijn: stu<strong>de</strong>ren, werken… De drop-outcijfers van <strong>de</strong> laatste drie jaar vertonen hier een dal<strong>in</strong>g. Een verklar<strong>in</strong>g<br />
hiervan ligt volgens <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> geïntensifieer<strong>de</strong> studiebegeleid<strong>in</strong>g die er is bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten uit het eerste<br />
<strong>de</strong>eltraject. Een stu<strong>de</strong>ntenvolgsysteem is <strong>in</strong> opbouw. De gegevens uit <strong>de</strong> studie- en trajectbegeleid<strong>in</strong>g laten toe<br />
om <strong>in</strong> <strong>de</strong> nabije toekomst een betere uitvalmonitor<strong>in</strong>g en on<strong>de</strong>rzoek hiernaar te doen.<br />
De opleid<strong>in</strong>g meldt dat <strong>de</strong> slaagcijfers voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len voor <strong>de</strong> laatste 60<br />
studiepunten opnemen, tussen <strong>de</strong> 83 en 88 procent liggen. Uit <strong>de</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re Vlaamse autonome<br />
hogescholen blijkt dit een gemid<strong>de</strong>ld cijfer. De dal<strong>in</strong>g van het aantal geslaag<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 is<br />
volgens <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g te wijten aan stu<strong>de</strong>nten uit het verkorte programma die er niet <strong>in</strong> slagen alle credits te<br />
verzamelen op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van hun traject.<br />
70,4 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die hun diploma behaal<strong>de</strong>n, heeft dit volbracht <strong>in</strong> <strong>de</strong> vooropgestel<strong>de</strong> drie jaar. 19,2<br />
procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten had één extra jaar nodig. In vergelijk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> cijfers uit <strong>de</strong> vorige visitatie is dit een<br />
stijg<strong>in</strong>g van 5 procent bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die op tijd afstu<strong>de</strong>ren.<br />
De gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> studieduur voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ligt op drie jaar en vijf maan<strong>de</strong>n. Met uitzon<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van het<br />
aca<strong>de</strong>miejaar 2006-2007 wijken <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> aca<strong>de</strong>miejaren nauwelijks af van dit gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zorg te dragen voor een expliciete notitie op het terre<strong>in</strong> van <strong>de</strong> streefcijfers.<br />
De commissie vraagt een ren<strong>de</strong>mentsanalyse per specialisatiericht<strong>in</strong>g om <strong>de</strong> rendabiliteit van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g beter<br />
uit te bouwen. Zo kan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zich beter <strong>prof</strong>ileren als „expert‟ <strong>in</strong> het vormen van bepaal<strong>de</strong> ICTspecialisaties.<br />
Dit mag echter niet ten koste gaan van <strong>de</strong> „algemene‟ TI-opleid<strong>in</strong>g voor het gros van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 6, resultaten: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 6.1, gerealiseerd niveau:<br />
facet 6.2, on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
122 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmushogeschool Brussel
Glo<strong>ba</strong>al oor<strong>de</strong>el<br />
De visitatiecommissie <strong>ba</strong>seer<strong>de</strong> haar oor<strong>de</strong>el en motiver<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> bronnen:<br />
- het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> bijhoren<strong>de</strong> bijlagen,<br />
- <strong>de</strong> gevoer<strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> betrokkenen,<br />
- <strong>de</strong> documenten ter <strong>in</strong>zage tij<strong>de</strong>ns het bezoek,<br />
- <strong>de</strong> opgevraag<strong>de</strong> documenten,<br />
- <strong>de</strong> reactie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op het opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong>.<br />
Het ZER was dui<strong>de</strong>lijk opgesteld, met een groot aantal verwijz<strong>in</strong>gen naar bijlagen en URL‟s. Enkele van die<br />
URL‟s waren <strong>de</strong>ad l<strong>in</strong>ks. Het ZER werd ook opgesteld met een Mac-tekstverwerker en werd oorspronkelijk<br />
aangebo<strong>de</strong>n <strong>in</strong> PDF. Later bezorg<strong>de</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een Wordversie, maar <strong>de</strong> lay-out was dan ook erg<br />
onregelmatig.<br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 1, niveau en oriëntatie:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 2, programma:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 3, personeel:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 4, voorzien<strong>in</strong>gen:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 5, <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 6, resultaten:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> commissie van men<strong>in</strong>g dat er voldoen<strong>de</strong> generieke kwaliteitswaarborgen <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Erasmush o g e s c h o o l B r u s s e l | 123
Overzichtstabel van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len<br />
score facet<br />
score on<strong>de</strong>rwerp<br />
On<strong>de</strong>rwerp 1: Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Facet 1.1: Niveau en oriëntatie voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 1.2: Dome<strong>in</strong>specifieke eisen voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 2: Programma<br />
Facet 2.1: Relatie doelstell<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid goed<br />
Facet 2.3: Samenhang voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.4: Studieomvang OK<br />
Facet 2.5: Studietijd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.6: Afstemm<strong>in</strong>g vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.7: Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.8: Masterproef niet van toepass<strong>in</strong>g<br />
Facet 2.9: Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n goed<br />
On<strong>de</strong>rwerp 3: Inzet van personeel<br />
Facet 3.1: Kwaliteit personeel voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 3.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 3.3: Kwantiteit personeel voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 4: Voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Facet 4.1: Materiële voorzien<strong>in</strong>gen voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 4.2: Studiebegeleid<strong>in</strong>g goed<br />
On<strong>de</strong>rwerp 5: Interne kwaliteitszorg<br />
Facet 5.1: Evaluatie resultaten voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 5.2: Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 5.3:<br />
On<strong>de</strong>rwerp 6: Resultaten<br />
Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en<br />
beroepenveld<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 6.1: Gerealiseerd niveau voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 6.2: On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
De oor<strong>de</strong>len zijn van toepass<strong>in</strong>g voor:<br />
EhB<br />
Erasmushogeschool Brussel<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
124 | o p l e i d i n g s r a p p o r t E r a s m u s h o g e s c h o o l B r u s s e l
Hoofdstuk 3 Hogeschool Gent<br />
Algemene toelicht<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica aan<br />
<strong>de</strong> Hogeschool Gent<br />
De Hogeschool Gent is een autonome hogeschool die <strong>in</strong> 1995 ontstond uit <strong>de</strong> fusie van het hoger<br />
gemeenschapson<strong>de</strong>rwijs (ARGO) <strong>in</strong> Gent en Aalst, en het Gentse ste<strong>de</strong>lijk hoger on<strong>de</strong>rwijs. In 2001 is ook het<br />
prov<strong>in</strong>ciaal hoger on<strong>de</strong>rwijs (Mercator Hogeschool) tot <strong>de</strong> fusie toegetre<strong>de</strong>n.<br />
De Hogeschool Gent is een multisectorale hogeschool en biedt 38 <strong>ba</strong>sisopleid<strong>in</strong>gen aan, gespreid over 13<br />
<strong>de</strong>partementen.<br />
De <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica (PBA TI) wordt b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Hogeschool Gent<br />
aangebo<strong>de</strong>n <strong>in</strong> twee <strong>de</strong>partementen: BEST (<strong>de</strong>partement Bedrijfskun<strong>de</strong> Aalst) en BINF (<strong>de</strong>partement<br />
Bedrijfs<strong>in</strong>formatie, gevestigd <strong>in</strong> Gent). De opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica werd voor het eerst omstreeks 1975<br />
<strong>in</strong> BINF en rond 1982 <strong>in</strong> BEST <strong>in</strong>gericht. De bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen bie<strong>de</strong>n geen afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen aan, maar <strong>in</strong><br />
het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject bestaat wel <strong>de</strong> mogelijkheid om een keuzevak te volgen.<br />
De opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica tel<strong>de</strong> op het moment van het bezoek 700 stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> BINF en 165<br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> BEST.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 2 5
On<strong>de</strong>rwerp 1<br />
Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Facet 1.1<br />
Niveau en oriëntatie van <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>chelor<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
De opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen zijn er op gericht <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt te brengen tot:<br />
- het beheersen van algemene competenties als <strong>de</strong>nk- en re<strong>de</strong>neervaardigheid, het verwerven en verwerken<br />
van <strong>in</strong>formatie, het vermogen tot kritische reflectie en projectmatig werken, creativiteit, het kunnen uitvoeren<br />
van eenvoudige leid<strong>in</strong>ggeven<strong>de</strong> taken, het vermogen tot communiceren van <strong>in</strong>formatie, i<strong>de</strong>eën, problemen en<br />
oploss<strong>in</strong>gen, zowel aan specialisten als aan leken en een <strong>in</strong>gesteldheid tot levenslang leren;<br />
- het beheersen van algemene beroepsgerichte competenties als teamgericht kunnen werken,<br />
oploss<strong>in</strong>gsgericht kunnen werken <strong>in</strong> <strong>de</strong> z<strong>in</strong> van het zelfstandig kunnen <strong>de</strong>f<strong>in</strong>iëren en analyseren van<br />
complexe probleemsituaties <strong>in</strong> <strong>de</strong> beroepspraktijk en het kunnen ontwikkelen en toepassen van z<strong>in</strong>volle<br />
oploss<strong>in</strong>gstrategieën, en het besef van maatschappelijke verantwoor<strong>de</strong>lijkheid samenhangend met <strong>de</strong><br />
beroepspraktijk;<br />
- het beheersen van beroepsspecifieke competenties op het niveau van een beg<strong>in</strong>nend beroepsbeoefenaar.<br />
Het oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica <strong>in</strong> BEST en BINF zijn behoorlijk<br />
geformuleerd, en kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt brengen tot het beheersen van <strong>de</strong> algemene, <strong>de</strong> algemene beroepsgerichte<br />
en <strong>de</strong> beroepsspecifieke competenties op het niveau van een beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> beroepsbeoefenaar.<br />
De doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wer<strong>de</strong>n <strong>in</strong> april 2008 geactualiseerd en <strong>in</strong> een opleid<strong>in</strong>gsfiche geformuleerd.<br />
Voor <strong>de</strong> algemene competenties en <strong>de</strong> algemene beroepsgerichte competenties verwijst <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g naar <strong>de</strong><br />
algemene en algemene beroepsgerichte competenties zoals bepaald <strong>in</strong> artikel 58 van het Structuur<strong>de</strong>creet voor<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen die lei<strong>de</strong>n tot <strong>de</strong> graad van <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> het hoger <strong>prof</strong>essioneel on<strong>de</strong>rwijs.<br />
Voor <strong>de</strong> beroepsspecifieke competenties, vereist voor een beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> beroepsbeoefenaar <strong>in</strong> een van <strong>de</strong> vele<br />
beroepen b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> ICT, vermeldt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> competenties:<br />
- het ontwikkelen van <strong>in</strong>formatiesystemen; met name analyseren, ontwerpen en co<strong>de</strong>ren van<br />
computerprogramma's;<br />
- het ontwikkelen, on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n en on<strong>de</strong>rvragen van data<strong>ba</strong>sesystemen;<br />
- het ontwerpen en realiseren van netwerkoploss<strong>in</strong>gen;<br />
- het ontwikkelen en on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n van <strong>in</strong>formatieservers voor <strong>in</strong>ternet.<br />
Om <strong>de</strong> competenties te kunnen vastleggen, <strong>de</strong>ed <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g on<strong>de</strong>rzoek naar <strong>de</strong> beroepen waar <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Toegepaste <strong>in</strong>formatica naar leidt. De opleid<strong>in</strong>g <strong>ba</strong>seer<strong>de</strong> zich daarvoor on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re op het „Competenties en<br />
Beroepen Repertorium voor <strong>de</strong> Arbeidsmarkt‟ van <strong>de</strong> VDAB (COBRA), <strong>de</strong> beroepscompetentie<strong>prof</strong>ielen van <strong>de</strong><br />
SERV, <strong>de</strong> beroeps<strong>prof</strong>ielen van Agoria ICT en <strong>in</strong>formatie bezorgd door alumni, stagementoren en<br />
vertegenwoordigers uit het beroepenveld.<br />
Alle competenties (algemene, algemeen beroepsgerichte en specifiek beroepsgerichte) wer<strong>de</strong>n verzameld <strong>in</strong> een<br />
competentielijst, waarbij zowel aandacht uitg<strong>in</strong>g naar <strong>de</strong> algemene competenties als naar meer beroepsgerichte<br />
competenties, zoals <strong>in</strong>formaticaskills.<br />
Naast <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen dient <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ook reken<strong>in</strong>g te hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> algemene doelstell<strong>in</strong>gen die<br />
wor<strong>de</strong>n geformuleerd door <strong>de</strong> Hogeschool Gent op het gebied van personeel, on<strong>de</strong>rzoek en on<strong>de</strong>rwijs. De<br />
hogeschool wil afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n afleveren die onmid<strong>de</strong>llijk <strong>in</strong>zet<strong>ba</strong>ar zijn op <strong>de</strong> arbeidsmarkt.<br />
126 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
In <strong>de</strong> missie en <strong>de</strong> visie van <strong>de</strong> Hogeschool Gent is bepaald dat <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g essentieel is voor <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g. Daarom beogen zij zowel stu<strong>de</strong>nten- als docentenmobiliteit, <strong>in</strong>ternationale projecten en een<br />
<strong>in</strong>ternationale dimensie van het programma via een <strong>in</strong>ternationale week. Toch komt <strong>de</strong>ze visie te we<strong>in</strong>ig tot uit<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen.<br />
Op on<strong>de</strong>rwijskundig vlak beoogt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een evolutie van zuiver kennisgericht naar competentiegericht<br />
on<strong>de</strong>rwijs. Ook wil <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong>ze competenties evalueren via nieuwe evaluatievormen zoals peer en self<br />
assessment, die al <strong>in</strong> enkele opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n toegepast. Ook e-learn<strong>in</strong>g en afstandson<strong>de</strong>rwijs<br />
wor<strong>de</strong>n genoemd als doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> hogeschool en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Hogeschool Gent wil zich ook richten op toegepast en projectmatig wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek. Omdat <strong>de</strong><br />
<strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>gen geen traditie hebben <strong>in</strong> on<strong>de</strong>rzoek, werd hogeschoolbreed een aantal<br />
opleid<strong>in</strong>gssessies georganiseerd voor <strong>de</strong> geïnteresseer<strong>de</strong> lectoren.<br />
De doelstell<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele lectoren meege<strong>de</strong>eld via opleid<strong>in</strong>gscommissies,<br />
vakgroepverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen, meet<strong>in</strong>gs, <strong>in</strong>terne nota‟s en digitale documenten via <strong>in</strong>tranet en <strong>de</strong> elektronische<br />
leeromgev<strong>in</strong>g Dokeos. B<strong>in</strong>nen kle<strong>in</strong>e groepen per <strong>de</strong>partement wor<strong>de</strong>n dan voorstellen geformuleerd voor <strong>de</strong><br />
ECTS- of studiefiches. In <strong>de</strong>ze groepen gebeurt er ook een horizontale en verticale afstemm<strong>in</strong>g. Daarna is er<br />
overleg tussen <strong>de</strong> collega‟s van BEST en BINF en wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> studiefiches die b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> twee <strong>de</strong>partementen<br />
wer<strong>de</strong>n opgesteld, besproken op een „studiefichedag‟. De ECTS-fiches bevatten maximaal drie kerncompetenties<br />
en maximaal twee algemene competenties per fiche en <strong>de</strong> manier waarop <strong>de</strong> competenties wor<strong>de</strong>n geëvalueerd.<br />
Ze zijn i<strong>de</strong>ntiek <strong>in</strong> <strong>de</strong> twee <strong>de</strong>partementen op het niveau van <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> te bereiken competenties. Er<br />
zijn wel verschillen mogelijk wat het gebruikte leermateriaal en <strong>de</strong> manier van evalueren betreft. De stu<strong>de</strong>nten<br />
moeten <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> competenties behalen, en <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> <strong>in</strong>dicatoren om dit te meten wor<strong>de</strong>n gebruikt.<br />
De commissie stel<strong>de</strong> vast dat vooral <strong>in</strong> <strong>de</strong> ECTS-fiches voor talen <strong>de</strong> competenties correct wor<strong>de</strong>n ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieerd.<br />
Voor an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wordt soms verwezen naar het verwerven van <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke kennis <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
hoofdstukken <strong>in</strong> <strong>de</strong> cursus, <strong>in</strong> plaats van naar te verwerven competenties. Men slaagt er wel <strong>in</strong> om <strong>de</strong> studiefiches<br />
van <strong>de</strong> twee campussen voor het overgrote <strong>de</strong>el gelijk te maken.<br />
De stu<strong>de</strong>nten nemen kennis van <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> te bereiken competenties via het elektronische<br />
leerplatform Dokeos, waar ze <strong>de</strong> studiefiches kunnen v<strong>in</strong><strong>de</strong>n, en via <strong>de</strong> studiefiches <strong>in</strong> <strong>de</strong> cursussen. Een groot<br />
aantal lectoren besteedt ook tijd aan het verklaren van <strong>de</strong> ECTS-fiches bij het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar of het<br />
semester.<br />
Het werkveld is op <strong>de</strong> hoogte van <strong>de</strong> te bereiken competenties: voor wat <strong>de</strong> stagementoren betreft via het<br />
stage<strong>prof</strong>iel en <strong>de</strong> evaluatieformulieren voor <strong>de</strong> stages, en voor wat het bre<strong>de</strong>re beroepsveld betreft via <strong>de</strong><br />
Resonantiecommissie en fora.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie meent dat het opstellen van <strong>de</strong> ECTS-fiches meer efficiënt zou kunnen gebeuren, <strong>in</strong>dien van meet<br />
af aan <strong>de</strong> vakgroepen van <strong>de</strong> twee <strong>de</strong>partementen zou<strong>de</strong>n samen zitten.<br />
De commissie vraagt ook meer aandacht te beste<strong>de</strong>n aan sommige ECTS-fiches, zowel wat <strong>de</strong> vertal<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
doelstell<strong>in</strong>gen naar competenties toe betreft, als naar <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd die soms niet <strong>in</strong> overeenkomst is met <strong>de</strong><br />
benam<strong>in</strong>g van het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el en <strong>de</strong> te bereiken competenties.<br />
De commissie is ook van oor<strong>de</strong>el dat <strong>de</strong> visie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g onvoldoen<strong>de</strong> aanwezig is <strong>in</strong> <strong>de</strong> competenties. Zij<br />
beveelt daarom aan dui<strong>de</strong>lijker te communiceren rond <strong>de</strong> missie en visie van <strong>de</strong> hogeschool en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
De commissie waar<strong>de</strong>ert het e-learn<strong>in</strong>g-<strong>in</strong>itiatief <strong>in</strong> BINF, en dr<strong>in</strong>gt erop aan dit ver<strong>de</strong>r te realiseren en ook zo snel<br />
mogelijk <strong>in</strong> te voeren <strong>in</strong> BEST.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 2 7
Facet 1.2<br />
Dome<strong>in</strong>specifieke eisen<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g (uitgedrukt <strong>in</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt) sluiten aan bij <strong>de</strong> eisen die<br />
door (buitenlandse) vakgenoten en het relevante beroepenveld gesteld wor<strong>de</strong>n aan een opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het<br />
betreffen<strong>de</strong> dome<strong>in</strong> (vakgebied/discipl<strong>in</strong>e en/of beroepspraktijk of kunstpraktijk). Ze zijn, <strong>in</strong>geval van<br />
gereglementeer<strong>de</strong> beroepen, <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> reglementer<strong>in</strong>g of regelgev<strong>in</strong>g ter zake.<br />
- Voor <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>gen zijn <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties getoetst bij het relevante<br />
beroepenveld.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Voor het opstellen van het dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica van <strong>de</strong><br />
Hogeschool Gent werd gebruikgemaakt van <strong>de</strong> COBRA-data<strong>ba</strong>nk, <strong>de</strong> beroepscompetentie<strong>prof</strong>ielen van <strong>de</strong> SERV<br />
en <strong>de</strong> beroeps<strong>prof</strong>ielen van Agoria ICT. Ver<strong>de</strong>r werd ook <strong>de</strong> competentielijst van <strong>de</strong> Associatie Universiteit<br />
Leuven gebruikt. De uitgebrei<strong>de</strong> competentielijst werd herleid tot een competentielijst met kern- en algemene<br />
competenties. Alle kern- en algemene competenties zijn on<strong>de</strong>rgebracht <strong>in</strong> een competentiematrix. Elke<br />
competentie wordt on<strong>de</strong>r een dome<strong>in</strong>specifieke competentie geplaatst, en er wordt aangeduid <strong>in</strong> welk<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>de</strong> realisatie van <strong>de</strong>ze competentie wordt beoogd.<br />
De opleid<strong>in</strong>gsfiche met <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dcompetenties van <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n werd <strong>in</strong> BEST <strong>in</strong> 2005 tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> fora<br />
besproken. In BINF wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> jaarlijkse verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> Werkveldcommissie <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len met hun <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n besproken en geëvalueerd.<br />
De opleid<strong>in</strong>g wil <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste plaats oplei<strong>de</strong>n tot analist-programmeur, netwerkbeheer<strong>de</strong>r, ma<strong>in</strong>framebeheer<strong>de</strong>r en<br />
multimediaontwerper, maar wil <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten toch een bre<strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis meegeven, zodat ze ook <strong>in</strong> an<strong>de</strong>re beroepen<br />
terechtkunnen. Daarom beoogt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> competenties:<br />
- gegevens behan<strong>de</strong>len,<br />
- analyseren,<br />
- oploss<strong>in</strong>gen uitwerken,<br />
- beheren,<br />
- projectmatig werken,<br />
- communiceren,<br />
- zijn eigen gedrag aanpassen,<br />
- kwaliteitsvol han<strong>de</strong>len.<br />
Voor elk van <strong>de</strong>ze competenties wer<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het ZER <strong>de</strong> <strong>de</strong>elcompetenties opgesomd. Wanneer we <strong>de</strong><br />
kerncompetenties die naar voren wor<strong>de</strong>n geschoven <strong>in</strong> het dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> commissie<br />
vergelijken met die van <strong>de</strong> Hogeschool Gent, stellen we vast dat alleen <strong>de</strong> ontwikkeltalen en -tools <strong>in</strong> het<br />
dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> Hogeschool Gent niet afzon<strong>de</strong>rlijk wor<strong>de</strong>n opgelijst. Ze komen echter<br />
wel aan bod on<strong>de</strong>r een van <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re competenties. Wat communiceren betreft, werd Engels als een van <strong>de</strong><br />
twee te verwerven vreem<strong>de</strong> talen niet geëxpliciteerd, hoewel dit <strong>de</strong> facto wel het geval is.<br />
Jaarlijks wordt <strong>in</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen bij <strong>de</strong> alumni gepeild naar <strong>de</strong> competenties die tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zijn<br />
verworven. Ook <strong>de</strong> stage-<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n jaarlijks bevraagd.<br />
Ook wordt via enquêtes bij lectoren, stu<strong>de</strong>nten, stagementoren, oud-stu<strong>de</strong>nten en vertegenwoordigers van het<br />
werkveld regelmatig nagegaan of <strong>de</strong> kerncompetenties en <strong>de</strong> implementatie ervan <strong>in</strong> het on<strong>de</strong>rwijs op een goe<strong>de</strong><br />
wijze aandacht krijgen. Met <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> enquêtes, fora en werkveldcommissies wordt reken<strong>in</strong>g<br />
gehou<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> actualiser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len en <strong>de</strong> bijhoren<strong>de</strong> competentielijsten.<br />
Omwille van <strong>de</strong> signalen vanuit het werkveld <strong>in</strong> BINF werd besloten om een keuzepakket ma<strong>in</strong>frameapplicaties<br />
en -beheer aan te bie<strong>de</strong>n. Ook wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> programmeertalen Java (ter vervang<strong>in</strong>g van C++) en XML <strong>in</strong>gevoerd.<br />
128 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
De dome<strong>in</strong>specifieke doelstell<strong>in</strong>gen wer<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste plaats bepaald op het niveau van <strong>de</strong> Hogeschool Gent<br />
en <strong>in</strong> een latere fase op associatieniveau, meer bepaald <strong>in</strong> overleg tussen <strong>de</strong> Hogeschool Gent en <strong>de</strong> Hogeschool<br />
West-Vlaan<strong>de</strong>ren. Er wer<strong>de</strong>n ook gesprekken gevoerd met alle Vlaamse autonome hogescholen. De<br />
dome<strong>in</strong>specifieke doelstell<strong>in</strong>gen wer<strong>de</strong>n ook besproken of getoetst aan die van <strong>de</strong> buitenlandse partners..<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan om dui<strong>de</strong>lijker mee te <strong>de</strong>len waar <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor staat en wat juist <strong>de</strong> verschillen<br />
zijn met an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen en opleid<strong>in</strong>gen. Omdat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g beschikt over een vrij groot aantal buitenlandse<br />
partners meent <strong>de</strong> commissie dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g meer gebruik kan maken van <strong>de</strong> daar aanwezige expertise om<br />
haar doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> te bereiken competenties ver<strong>de</strong>r te benchmarken en daaraan <strong>de</strong> nodige conclusies en<br />
acties te koppelen.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 1, doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 1.1, niveau en oriëntatie:<br />
facet 1.2, dome<strong>in</strong>specifieke eisen:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> kwaliteitswaarborgen<br />
aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 2 9
On<strong>de</strong>rwerp 2<br />
Programma<br />
Facet 2.1<br />
Relatie tussen doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>houd van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Het programma is een a<strong>de</strong>quate concretiser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g qua niveau,<br />
oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen.<br />
- De e<strong>in</strong>dkwalificaties zijn a<strong>de</strong>quaat vertaald <strong>in</strong> leerdoelen van (on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van) het programma.<br />
- De <strong>in</strong>houd van het programma biedt stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> mogelijkheid om <strong>de</strong> geformuleer<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties te<br />
bereiken.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De vertal<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen naar het programma is behoorlijk en een a<strong>de</strong>quate concretiser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> te<br />
bereiken competenties qua niveau, oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen. De opleid<strong>in</strong>g richt zich naar <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt<br />
die een <strong>prof</strong>essionele loop<strong>ba</strong>an nastreeft b<strong>in</strong>nen het dome<strong>in</strong> van <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g voor organisaties. Zij wil<br />
een bre<strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis aanbie<strong>de</strong>n, en heeft er daarom voor gekozen om geen afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen aan te bie<strong>de</strong>n maar<br />
wel keuzepakketten <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject. De opleid<strong>in</strong>g wil stu<strong>de</strong>nten afleveren die een dui<strong>de</strong>lijk <strong>in</strong>zicht<br />
hebben <strong>in</strong> <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g van organisaties, die vlot kunnen communiceren <strong>in</strong> het Ne<strong>de</strong>rlands, Frans en Engels en <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong>ze talen ook kunnen <strong>rapport</strong>eren en vakliteratuur lezen. Op het vlak van <strong>in</strong>formatica moeten ze actief kunnen<br />
mee<strong>de</strong>nken over <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatiebehoeften b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> organisatie, en over hoe men die behoeften ten dienste stelt<br />
van <strong>de</strong> bedrijfsdoelstell<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> nodige on<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> systemen hiervoor ontwerpt. Met het oog op het<br />
behalen van <strong>de</strong>ze algemene doelstell<strong>in</strong>gen is het noodzakelijk om <strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len ontwerpen, programmeren,<br />
data<strong>ba</strong>nken, netwerken, <strong>in</strong>ternettoepass<strong>in</strong>gen en on<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> vakken meer aan bod te laten komen <strong>in</strong> het<br />
opleid<strong>in</strong>gsprogramma. De vakken uit het bre<strong>de</strong>re ka<strong>de</strong>r van bedrijfskun<strong>de</strong> en management doen hier wel een<br />
pog<strong>in</strong>g toe.<br />
De verschillen<strong>de</strong> gebie<strong>de</strong>n komen <strong>in</strong> <strong>de</strong> drie mo<strong>de</strong>ltrajecten aan bod. In het eerste mo<strong>de</strong>ltraject wordt een <strong>ba</strong>sis<br />
gelegd, <strong>in</strong> het twee<strong>de</strong> wordt <strong>de</strong>ze <strong>ba</strong>sis verbreed om ten slotte <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject te wor<strong>de</strong>n uitgediept. In<br />
het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject krijgen stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> kans om zich te specialiseren b<strong>in</strong>nen een <strong>de</strong>elvakgebied.<br />
De commissie waar<strong>de</strong>ert <strong>de</strong> dynamische studiefiches die <strong>in</strong> lijn zijn met <strong>de</strong> markttrends, maar toch gefocust zijn<br />
op een bre<strong>de</strong> kennis. Ze stelt wel vast dat het programma groten<strong>de</strong>els beperkt blijft tot applicatieontwikkel<strong>in</strong>g en -<br />
beheer.<br />
Er is een opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el sociale en juridische beroepsaspecten. Toch meent <strong>de</strong> commissie dat <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>ontologische en algemeen ethische aspecten van het beroep te we<strong>in</strong>ig aan bod komen <strong>in</strong> het programma. De<br />
opleid<strong>in</strong>g rekent hiervoor op <strong>de</strong> stagebedrijven.<br />
De opleid<strong>in</strong>gscommissies beschrijven <strong>in</strong> overleg met <strong>de</strong> vakgroepen <strong>de</strong> plaats van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len,<br />
modules, projecten, keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len en stages <strong>in</strong> het on<strong>de</strong>rwijsprogramma. Ze ver<strong>de</strong>len <strong>de</strong> na te<br />
streven competenties over <strong>de</strong> drie mo<strong>de</strong>ltrajecten en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, en zorgen voor <strong>de</strong> horizontale en<br />
verticale afstemm<strong>in</strong>g.<br />
De resultaten van diverse bevrag<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> <strong>in</strong>breng van werkveld-, vakgroep- en opleid<strong>in</strong>gscommissies en<br />
stu<strong>de</strong>ntenparticipatie kunnen aanleid<strong>in</strong>g geven tot curriculumherzien<strong>in</strong>g en -<strong>in</strong>novatie. Dit gebeurt <strong>in</strong> eerste<br />
<strong>in</strong>stantie b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> vakgroepen en nadien op het niveau van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Vooraleer een wijzig<strong>in</strong>g aan het<br />
opleid<strong>in</strong>gsprogramma te kunnen doorvoeren, moet <strong>de</strong> procedure die beschreven staat <strong>in</strong> het procedurehandboek<br />
130 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
van <strong>de</strong> Hogeschool Gent wor<strong>de</strong>n gevolgd. Deze procedure stipuleert on<strong>de</strong>r meer dat er dient van uitgegaan te<br />
wor<strong>de</strong>n dat:<br />
- wijzig<strong>in</strong>gen dui<strong>de</strong>lijk dienen aan te sluiten bij het geformuleer<strong>de</strong> beroeps- of opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel;<br />
- wijzig<strong>in</strong>gen dienen reken<strong>in</strong>g te hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> reëel beoog<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsvorm en <strong>de</strong> reële studielast;<br />
- het eerste mo<strong>de</strong>ltraject b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g een gemeenschappelijk traject is;<br />
- hyperspecialisatie en versnipper<strong>in</strong>g via keuzevakken <strong>in</strong> strijd is met <strong>de</strong> actuele trend van mobiliteit <strong>in</strong> het<br />
beroepsleven.<br />
Het <strong>de</strong>partementshoofd legt, op advies van <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie, aan <strong>de</strong> Departementsraad voorstellen tot<br />
wijzig<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het opleid<strong>in</strong>gsprogramma voor. De algemeen directeur, <strong>in</strong> samenspraak met het sectorhoofd<br />
On<strong>de</strong>rwijs, legt het betreffen<strong>de</strong> voorstel van besliss<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> Departementsraad ter besliss<strong>in</strong>g voor aan het<br />
bestuurscollege en <strong>de</strong> raad van bestuur.<br />
De commissie meent dat het werkveld te we<strong>in</strong>ig wordt betrokken bij het bespreken van <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
studiefiches.<br />
In het aca<strong>de</strong>miejaar 2002-2003 werd een grondige herzien<strong>in</strong>g van het curriculum gestart20022003. Bestaan<strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wer<strong>de</strong>n gehergroepeerd, en nieuwe technologieën – zoals objectgeoriënteerd ontwerpen<br />
en analyseren, en <strong>de</strong> vakoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> projecten – wer<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> drie mo<strong>de</strong>ltrajecten geïntroduceerd.<br />
S<strong>in</strong>dsdien heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g het curriculum nog herhaal<strong>de</strong>lijk aangepast. Zo werd tij<strong>de</strong>ns het aca<strong>de</strong>miejaar 2006-<br />
2007 op vraag van het werkveld het keuzepakket ma<strong>in</strong>frame <strong>in</strong>gericht. Vervolgens werd <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar<br />
2007-2008 het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el XML als volwaardig opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>in</strong> het curriculum opgenomen, en<br />
wijzig<strong>de</strong> taalvaardigheid Ne<strong>de</strong>rlands <strong>in</strong> het meer op IT-gerichte communicatie <strong>in</strong> IT.<br />
Het programma is i<strong>de</strong>ntiek <strong>in</strong> BEST en BINF, maar er zijn verschillen wat het gebruikte cursusmateriaal en <strong>de</strong><br />
manier van evalueren betreft. Uit gesprekken met zowel het beleid, <strong>de</strong> lectoren, stu<strong>de</strong>nten als het beroepsveld<br />
blijkt dat <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n en het doelpubliek van <strong>de</strong> twee <strong>de</strong>partementen verschillend zijn. De commissie erkent <strong>de</strong>ze<br />
regionale no<strong>de</strong>n en karakteristieken, waardoor het <strong>de</strong>partement <strong>in</strong> Aalst zijn eigen accenten kan leggen.<br />
Naast het mo<strong>de</strong>ltraject bestaat bovendien <strong>de</strong> mogelijkheid om op een meer geïndividualiseer<strong>de</strong> wijze een<br />
studieloop<strong>ba</strong>an uit te bouwen, reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheid van opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len.<br />
De vakoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> elementen zijn aanwezig via <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len project I1 (eerste mo<strong>de</strong>ltraject) en<br />
project II (twee<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject), waarbij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n voorbereid op <strong>de</strong> stage (<strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject). Het<br />
doel van <strong>de</strong>ze vakoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> projecten is <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten een ICT-project te laten ontwikkelen van het beg<strong>in</strong><br />
tot het e<strong>in</strong><strong>de</strong>: van een <strong>in</strong>terview met <strong>de</strong> opdrachtgever tot <strong>de</strong> implementatie en <strong>de</strong>monstratie van het e<strong>in</strong>dproduct.<br />
Naast <strong>de</strong> technische vaardighe<strong>de</strong>n – analyseren, ontwerpen, programmeren en beheren van gegevens –<br />
verwerven <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze projecten ook an<strong>de</strong>re vaardighe<strong>de</strong>n, zoals luisteren, <strong>in</strong>terviewen,<br />
verga<strong>de</strong>ren, <strong>rapport</strong>eren, en presenteren <strong>in</strong> het Ne<strong>de</strong>rlands, Frans en Engels, en wordt niet alleen aandacht<br />
besteed aan kennis en vaardighe<strong>de</strong>n maar ook aan attitu<strong>de</strong>s. De stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> een team geplaatst, en<br />
wekelijks wor<strong>de</strong>n afspraken gemaakt. Omdat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten geduren<strong>de</strong> vier uur per week <strong>in</strong> groep werken, kunnen<br />
<strong>de</strong> lectoren ze makkelijk observeren en evalueren.<br />
De commissie apprecieert <strong>de</strong> <strong>de</strong>gelijkheid van <strong>de</strong>ze praktische component van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Om lectoren te helpen bij het begelei<strong>de</strong>n en evalueren van <strong>de</strong>ze projecten werd b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> sem<strong>in</strong>aries<br />
On<strong>de</strong>rwijskundige Vorm<strong>in</strong>g, die nu op associatieniveau wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>gericht, bijschol<strong>in</strong>g voorzien rond coachen en<br />
feed<strong>ba</strong>ck geven aan stu<strong>de</strong>nten. In BINF werd bij <strong>de</strong> start van het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 nog een extra<br />
<strong>in</strong>tensieve tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g voor lectoren-projectbegelei<strong>de</strong>rs georganiseerd.<br />
In het aca<strong>de</strong>miejaar 2003-2004 wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> keuzepakketten multimedia, netwerken en programmeren ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieerd<br />
en <strong>in</strong>gevoerd. In het keuzepakket multimedia wordt extra aandacht besteed aan nieuwe webtechnologieën die<br />
gebruikmaken van Flex, PHP enzovoort. In het keuzepakket programmeren wordt ook <strong>in</strong>gespeeld op SOAarchitectuur<br />
en webservices.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 3 1
Het aanbie<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g via onl<strong>in</strong>eon<strong>de</strong>rwijs werd door verschei<strong>de</strong>ne betrokkenen vernoemd als een van<br />
<strong>de</strong> prioritaire doelstell<strong>in</strong>gen voor <strong>de</strong> toekomst. De commissie heeft <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g momenteel reeds<br />
<strong>in</strong>itiatieven op opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>lenniveau heeft uitgewerkt maar nog geen geheel programma.<br />
De <strong>in</strong>ternationale dimensie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g komt vooral tot uit<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> mogelijkheid om buitenlandse stage te<br />
lopen en <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale week (een <strong>in</strong>ternationale driedaagse <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partement BINF). Er zijn momenteel<br />
geen uitgaan<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die een studieprogramma – bijvoorbeeld Erasmus Mobility for Study – volgen aan een<br />
buitenlandse <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g, hoewel hiervoor akkoor<strong>de</strong>n wer<strong>de</strong>n afgesloten. Er zijn wel stu<strong>de</strong>nten van het <strong>de</strong>partement<br />
BINF die gebruikmaken van <strong>de</strong> mogelijkheid om een <strong>in</strong>ternationale stage te lopen, terwijl die <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partement<br />
BEST onbenut blijft, ondanks <strong>de</strong> mogelijkheid om een voorberei<strong>de</strong>nd talenpakket te volgen. Een beperkt aantal<br />
docenten participeert ook aan <strong>in</strong>ternationale docentenmobiliteit.<br />
Daarnaast zijn er <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partement BINF ook <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> buitenlandse stu<strong>de</strong>nten en lectoren <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van<br />
het Erasmus-stu<strong>de</strong>nten- en docentenuitwissel<strong>in</strong>gsprogramma.<br />
Om <strong>de</strong> <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> buitenlandse stu<strong>de</strong>nten optimaal op te vangen, biedt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica <strong>in</strong><br />
BINF alle opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len uit het <strong>in</strong>ternationale programma BLITS <strong>in</strong> het Engels aan. Ten slotte werkt het<br />
<strong>de</strong>partement BINF aan een aantal <strong>in</strong>ternationale on<strong>de</strong>rzoeksprojecten.<br />
Voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die niet <strong>de</strong>elnemen aan het uitwissel<strong>in</strong>gsprogramma wordt een <strong>in</strong>ternationale week of<br />
<strong>in</strong>ternationalisation@home voorzien. Dit wordt erg op prijs gesteld door <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> BINF, maar komt<br />
onvoldoen<strong>de</strong> aan bod <strong>in</strong> BEST.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie meent dat een meer doorgedreven samenwerk<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> twee <strong>de</strong>partementen zou kunnen<br />
lei<strong>de</strong>n tot synergieën die nu niet wor<strong>de</strong>n benut.<br />
Ook meent <strong>de</strong> commissie dat het beter zou zijn dat <strong>de</strong> studiefiches werkelijk <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementaal zou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n<br />
opgesteld, waardoor <strong>de</strong> horizontale en verticale <strong>in</strong>tegratie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van meet af aan kan<br />
wor<strong>de</strong>n bewaakt.<br />
De commissie adviseert om slechts één opleid<strong>in</strong>gscommissie voor <strong>de</strong> twee <strong>de</strong>partementen <strong>in</strong> te voeren. Zo zou<br />
men automatisch komen tot meer synergie.<br />
De commissie beveelt aan om <strong>de</strong> <strong>de</strong>ontologische aspecten van het beroep meer aan bod te laten komen <strong>in</strong> het<br />
programma. Hoewel <strong>de</strong>ze aspecten bij <strong>de</strong> stage aan bod komen, zou <strong>de</strong> commissie het appreciëren <strong>in</strong>dien <strong>de</strong>ze<br />
aspecten al eer<strong>de</strong>r aan bod kon<strong>de</strong>n komen.<br />
Ze meent ook dat het werkveld eer<strong>de</strong>r moet betrokken wor<strong>de</strong>n bij het opstellen van <strong>de</strong> studiefiches.<br />
Hoewel <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale coörd<strong>in</strong>atoren zeker het nodige enthousiasme aan <strong>de</strong> dag leggen meent <strong>de</strong> commissie<br />
dat men vooral <strong>in</strong> BEST een an<strong>de</strong>re strategie dient aan te wen<strong>de</strong>n om meer stu<strong>de</strong>nten aan te zetten om <strong>de</strong>el te<br />
nemen aan <strong>de</strong> uitwissel<strong>in</strong>gsprogramma‟s of aan an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>ternationale activiteiten.<br />
Wat BINF betreft, vraagt <strong>de</strong> commissie om nog meer te diversifiëren qua <strong>in</strong>ternationale dimensie en meer<br />
aandacht te beste<strong>de</strong>n aan stu<strong>de</strong>ntenmobiliteit <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> studies en <strong>in</strong>ternationale projecten, zoals<br />
Intensive Programmes of Curriculum Development.<br />
132 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
Facet 2.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Kennisontwikkel<strong>in</strong>g door stu<strong>de</strong>nten v<strong>in</strong>dt plaats via vakliteratuur, aan <strong>de</strong> beroeps- of kunstpraktijk ontleend<br />
studiemateriaal en via <strong>in</strong>teractie met <strong>de</strong> beroepspraktijk, <strong>de</strong> kunstpraktijk en/of (toegepast) on<strong>de</strong>rzoek.<br />
- Het programma heeft aantoon<strong>ba</strong>re ver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met actuele ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het vakgebied/<strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>e.<br />
- Het programma waarborgt <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van beroeps- of artistieke vaardighe<strong>de</strong>n en heeft aantoon<strong>ba</strong>re<br />
ver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> actuele beroepspraktijk.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Het programma is klaar en dui<strong>de</strong>lijk afgestemd op <strong>de</strong> beroepspraktijk. De l<strong>in</strong>k met het werkveld is aanwezig via <strong>de</strong><br />
stages en <strong>de</strong> Resonantiecommissie.<br />
In <strong>de</strong> studiefiches wor<strong>de</strong>n s<strong>in</strong>ds het aca<strong>de</strong>miejaar 2005-2006 algemene en kerncompetenties opgenomen,<br />
waarvoor telkens <strong>in</strong>dicatoren wer<strong>de</strong>n bepaald. Zij wor<strong>de</strong>n elk jaar geactualiseerd, reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>nd met<br />
opmerk<strong>in</strong>gen van het werkveld en resultaten van bevrag<strong>in</strong>gen, bijvoorbeeld naar aanleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stage.<br />
De stu<strong>de</strong>nten verwerven kennis over het beroepsveld via gastsprekers en occasionele bedrijfsbezoeken <strong>in</strong> het<br />
eerste en twee<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject, en via <strong>de</strong> stages <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject. Ook <strong>de</strong> projecten I en II dragen bij tot<br />
een betere kennis van <strong>de</strong> beroepspraktijk. De opleid<strong>in</strong>g tracht vaardighe<strong>de</strong>n, zoals het dubbelchecken van<br />
<strong>in</strong>formatie uit fora, communities en onl<strong>in</strong>erartikelen, te stimuleren via BZL-opdrachten (begeleid zelfstandig leren).<br />
De opleid<strong>in</strong>g tracht regelmatig het opleid<strong>in</strong>gsprogramma aan te passen aan <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n van het bedrijfsleven en <strong>de</strong><br />
trends <strong>in</strong> het werkveld. Ook houdt ze reken<strong>in</strong>g met gemaakte opmerk<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met te verbeteren<br />
competenties bij <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n. De voornaamste <strong>in</strong>put daarvoor wordt gegeven via <strong>de</strong> Resonantiecommissie<br />
(BINF) en <strong>de</strong> Forum-resonantiecommissie (BEST), en <strong>de</strong> stagebedrijven, maar ook via <strong>de</strong> alumni, (<strong>in</strong>ternationale)<br />
congressen en <strong>de</strong>elname aan on<strong>de</strong>rzoeksprojecten. Dit heeft on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re geleid tot <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van ma<strong>in</strong>frame<br />
(keuzevak <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject: ma<strong>in</strong>frameapplicaties en -beheer); XML (opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>in</strong> het twee<strong>de</strong><br />
mo<strong>de</strong>ltraject); C# (opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>in</strong> het twee<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject: dynamische we<strong>ba</strong>pplicaties en het<br />
keuzepakket programmeren <strong>in</strong> 3 TI); het gebruik van Ciscomateriaal (opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>in</strong> het twee<strong>de</strong> en <strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
mo<strong>de</strong>ltraject); <strong>de</strong> recentste editie en versie van Java (opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>in</strong> het eerste, twee<strong>de</strong> en <strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
mo<strong>de</strong>ltraject) en opensourcesoftware (keuzepakket multimedia <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject, projecten II <strong>in</strong> het<br />
twee<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject).<br />
Een aantal lectoren <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partement BINF zit zich <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen een on<strong>de</strong>rzoeksgroep, waar<strong>in</strong> on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re wordt<br />
gewerkt aan projectmatig wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek: een PWO-project rond MES-bedrijfs<strong>in</strong>formatiesystemen –<br />
<strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> schedul<strong>in</strong>g en fijnplann<strong>in</strong>g <strong>in</strong> biotechnologie en <strong>de</strong> voed<strong>in</strong>gssector –, een FP7 (Seventh<br />
Framework Program van <strong>de</strong> Europese commissie), eveneens rond schedul<strong>in</strong>g, en een Leonardo-project dat vorig<br />
jaar werd beë<strong>in</strong>digd rond voortdurend leren en IT-validatie. Dit on<strong>de</strong>rzoek resulteer<strong>de</strong> <strong>in</strong> het postgraduaat<br />
computer system validation. Voor het FP7-project werd een aantal on<strong>de</strong>rzoekers aangeworven. Ten slotte loopt<br />
er ook een on<strong>de</strong>rzoek naar „afstu<strong>de</strong>ren met een functiebeperk<strong>in</strong>g‟, <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van het Aanmoedig<strong>in</strong>gsfonds voor<br />
Beleidsspeerpunten van <strong>de</strong> Vlaamse reger<strong>in</strong>g.<br />
In het <strong>de</strong>partement BEST is men slechts recent aan projectmatig wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek begonnen. Er is<br />
ook een PWO-coörd<strong>in</strong>ator aangesteld die aan het hoofd staat van een on<strong>de</strong>rzoekscel. Er loopt momenteel een<br />
on<strong>de</strong>rzoeksproject rond „failleren <strong>in</strong> Vlaan<strong>de</strong>ren‟, een project naar kwaliteitszorg <strong>in</strong> HBO5 en een naar trends en<br />
<strong>in</strong>novatie, die <strong>in</strong> feite m<strong>in</strong><strong>de</strong>r direct gerelateerd zijn aan <strong>de</strong> bezochte opleid<strong>in</strong>g. Bij het laatste project is een lector<br />
van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica promotor. Bij <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re projecten zijn geen lectoren van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
betrokken.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 3 3
Ook het project „HENDI: een automatische hel<strong>de</strong>rheidstool voor Engels en Ne<strong>de</strong>rlands discours <strong>in</strong> parallelle en<br />
vergelijk<strong>ba</strong>re teksten‟ werd goedgekeurd <strong>in</strong> 2007. Hier is wel een van <strong>de</strong> lectoren van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica copromotor van het project.<br />
In bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen staat ook een aantal lectoren extern en <strong>in</strong>tern ter beschikk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van<br />
maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g. OP-le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> vakgroep Informatica geven on<strong>de</strong>r meer lessen voor<br />
secundaire scholen en bedrijven.<br />
Daarnaast heeft een aantal lectoren bijschol<strong>in</strong>gen gevolgd die een onmid<strong>de</strong>llijke positieve impact had<strong>de</strong>n op <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g. Zo volg<strong>de</strong>n twee OP-le<strong>de</strong>n <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g tot Cisco-certified Aca<strong>de</strong>my Instructor, die er niet alleen toe<br />
leid<strong>de</strong> dat <strong>de</strong> betrokkenen erken<strong>de</strong> tra<strong>in</strong>ers wer<strong>de</strong>n, maar ook dat er Cisco-e-learn<strong>in</strong>gmateriaal op school en thuis<br />
voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten ter beschikk<strong>in</strong>g werd gesteld.<br />
De stages en het stageverslag krijgen samen een gewicht van 27 studiepunten. De stages wor<strong>de</strong>n erg behoorlijk<br />
georganiseerd. Tij<strong>de</strong>ns het twee<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wordt een eerste <strong>in</strong>fosessie over <strong>de</strong> stage<br />
gehou<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> stagecoörd<strong>in</strong>ator. Hier<strong>in</strong> wordt aandacht besteed aan het belang van <strong>de</strong> stage, <strong>de</strong> tim<strong>in</strong>g en <strong>de</strong><br />
praktische organisatie. De stagecoörd<strong>in</strong>ator is het aanspreekpunt van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten tot op het ogenblik dat <strong>de</strong><br />
stageopdrachten wor<strong>de</strong>n toegewezen. Nadat aan elke stageopdracht een stagebegelei<strong>de</strong>r is toegekend, wor<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten ver<strong>de</strong>r door <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>r begeleid.<br />
In het <strong>de</strong>partement BEST moeten <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zelf naar een stage zoeken en doen ze zo een eerste sollicitatieervar<strong>in</strong>g<br />
op. In het <strong>de</strong>partement BINF kiezen <strong>de</strong> meeste stu<strong>de</strong>nten uit een lange lijst met beschik<strong>ba</strong>re stages. In<br />
<strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen wordt het stage<strong>prof</strong>iel grondig geëvalueerd vooraleer <strong>de</strong> stageplaats wordt<br />
goedgekeurd. Centraal staat <strong>de</strong> opdracht die het bedrijf <strong>de</strong> stagiair aanbiedt en <strong>de</strong> competenties die hij/zij zo kan<br />
verwerven. In BEST krijgen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten twee à drie keer bezoek van een stagebegelei<strong>de</strong>r, <strong>in</strong> BINF vijf à zes<br />
keer.<br />
Naast <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>r is er ook een stagementor, een personeelslid van <strong>de</strong> stage-<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
dagelijks begeleidt op <strong>de</strong> werkvloer. Stagementoren kunnen altijd problemen signaleren aan <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>r.<br />
In <strong>de</strong> studiefiche van stages staan <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen:<br />
- efficiënt functioneren <strong>in</strong> een reële bedrijfssituatie;<br />
- vakkennis toepassen <strong>in</strong> concrete werksituaties;<br />
- spontaan attitu<strong>de</strong>s als z<strong>in</strong> voor zelfstandigheid, verantwoor<strong>de</strong>lijkheid, assertiviteit, samenwerk<strong>in</strong>g en<br />
doelgerichtheid aanwen<strong>de</strong>n.<br />
De stages wor<strong>de</strong>n geëvalueerd door <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt en <strong>de</strong> stagementor (b<strong>in</strong>nen het bedrijf) aan <strong>de</strong> hand van<br />
stageformulieren waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> te behalen competenties maar ook <strong>de</strong> vooruitgang die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt maakt, wor<strong>de</strong>n<br />
geëvalueerd. De stageformulieren wer<strong>de</strong>n recent eenvormig gemaakt voor <strong>de</strong> twee <strong>de</strong>partementen. De<br />
vertegenwoordigers van het werkveld zijn tevre<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> meeste stagiairs en over <strong>de</strong> manier<br />
waarop zij wor<strong>de</strong>n begeleid.<br />
De stages zijn voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ook een aanleid<strong>in</strong>g om een direct contact te hebben met het werkveld. Enerzijds<br />
zijn er <strong>de</strong> ervar<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>rs en an<strong>de</strong>rzijds zijn er <strong>de</strong> evaluaties van <strong>de</strong> stagebedrijven. Indien<br />
zowel stagebedrijven als <strong>de</strong> Resonantiecommissie aangeven dat er wijzig<strong>in</strong>gen op til zijn op <strong>de</strong> arbeidsmarkt, kan<br />
dat aanleid<strong>in</strong>g geven tot nieuwe opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len of aanpass<strong>in</strong>gen aan <strong>de</strong> studiefiches.<br />
De e<strong>in</strong>dwerken <strong>in</strong> BINF zijn vervangen door <strong>de</strong> stageverslagen. In BEST zijn er een stageverslag en een scriptie.<br />
Er is daar ook een scriptiecoörd<strong>in</strong>ator aangesteld voor <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> scriptie. Elke stu<strong>de</strong>nt neemt tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong><br />
stageperio<strong>de</strong> twee tot drie keer contact op met <strong>de</strong> scriptiecoörd<strong>in</strong>ator. In BEST gebeurt <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
stageverslagen door <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>rs.<br />
134 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
In het <strong>de</strong>partement BINF lopen momenteel 13 stu<strong>de</strong>nten stage <strong>in</strong> het buitenland (op 100 stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
mo<strong>de</strong>ltraject). Er zijn ook 18 <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Voor <strong>de</strong>ze b<strong>in</strong>nenkomen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten wordt lesgegeven <strong>in</strong> het<br />
Engels. Daarnaast is er nog een <strong>in</strong>ternationale week (driedaagse) <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partement BINF.<br />
Het <strong>de</strong>partement BEST wil meer bedrijven v<strong>in</strong><strong>de</strong>n met een <strong>in</strong>ternationale dimensie, terwijl het <strong>de</strong>partement BINF<br />
<strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale stages nog wil verbeteren.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
Bij <strong>de</strong> gesprekken met stu<strong>de</strong>nten en alumni bleek dat <strong>de</strong> beroepsgerichte component <strong>in</strong> het programma nog zou<br />
moeten verhogen via meer gastsprekers en bedrijfsbezoeken <strong>in</strong> het eerste en twee<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject.<br />
Facet 2.3<br />
Samenhang van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Stu<strong>de</strong>nten volgen een <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk samenhangend opleid<strong>in</strong>gsprogramma.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Er is een behoorlijke samenhang tussen <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van het opleid<strong>in</strong>gsprogramma. De<br />
opleid<strong>in</strong>g steunt op drie pijlers:<br />
- het <strong>in</strong>formaticage<strong>de</strong>elte,<br />
- <strong>de</strong> bedrijfseconomische en communicatieve aspecten,<br />
- <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> elementen.<br />
Wat het <strong>in</strong>formaticage<strong>de</strong>elte betreft, wordt ver<strong>de</strong>r een on<strong>de</strong>rscheid gemaakt tussen:<br />
- softwareontwikkel<strong>in</strong>g,<br />
- netwerk- en systeembeheer,<br />
- we<strong>ba</strong>pplicaties en –services.<br />
Voor het <strong>in</strong>vullen van <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> competenties per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el wordt gebruikgemaakt van een<br />
competentiematrix. Via een kruistabel wordt <strong>de</strong> relatie tussen <strong>de</strong> competenties en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len<br />
gevisualiseerd, en wordt een concreet overzicht gebo<strong>de</strong>n van welk opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el voor welke competentie<br />
zorgt, of omgekeerd: welke competentie <strong>in</strong> welk opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el kan wor<strong>de</strong>n behaald.<br />
De opleid<strong>in</strong>g streeft naar een bre<strong>de</strong> gemeenschappelijke <strong>ba</strong>sis <strong>in</strong> het eerste mo<strong>de</strong>ltraject. In het twee<strong>de</strong> en <strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
mo<strong>de</strong>ltraject wordt gezorgd voor een ver<strong>de</strong>re en logische opbouw van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, met een evolutie<br />
van <strong>ba</strong>sis naar uitbreid<strong>in</strong>g, eenvoud naar complexiteit, en verwerv<strong>in</strong>g naar toepass<strong>in</strong>g.<br />
Om te zorgen voor een coherente en sequentiële samenhang van het programma waken <strong>de</strong> voorzitters van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gscommissies en <strong>de</strong> vakgroepen erover dat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len elkaar zowel horizontaal als verticaal goed<br />
aanvullen, en dat er geen storen<strong>de</strong> overlapp<strong>in</strong>gen zijn.<br />
Een horizontale controle zorgt ervoor dat collega‟s die <strong>in</strong> parallelle groepen lesgeven <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> eisen stellen wat<br />
<strong>de</strong> leerstof betreft, en <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> competenties en attitu<strong>de</strong>s nastreven. Dit wordt vastgelegd <strong>in</strong> <strong>de</strong> studiefiche. De<br />
verticale controle bewaakt <strong>de</strong> vooruitgang b<strong>in</strong>nen vergelijk<strong>ba</strong>re opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len over <strong>de</strong> drie opleid<strong>in</strong>gsjaren.<br />
Ook bij een curriculumwijzig<strong>in</strong>g wordt <strong>de</strong>ze verticale afstemm<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len bewaakt.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 3 5
In het eerste en twee<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject zijn er geen keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. In het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject wordt aan<br />
<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> mogelijkheid gebo<strong>de</strong>n zich via een keuzepakket ver<strong>de</strong>r te verdiepen <strong>in</strong> een van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong><br />
dome<strong>in</strong>en: ma<strong>in</strong>frameapplicaties en -beheer, multimedia, netwerken en programmeren. Dit keuzepakket neemt<br />
slechts 4 procent van het aan<strong>de</strong>el <strong>in</strong> het totale programma <strong>in</strong>. Daarnaast is er <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g ook een twee<strong>de</strong> keuzepakket, waarbij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt een an<strong>de</strong>re weg kan bewan<strong>de</strong>len via het Studium<br />
Generale, of kiezen voor een uitdiep<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> communicatievaardigheid Ne<strong>de</strong>rlands (2 procent van het totale<br />
traject).<br />
Naast het mo<strong>de</strong>ltraject bestaat bovendien <strong>de</strong> mogelijkheid om op een meer geïndividualiseer<strong>de</strong> wijze een<br />
studieloop<strong>ba</strong>an uit te bouwen, reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheid van opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. Bovendien<br />
kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong>eltijds volgen. Dit kan op twee manieren:<br />
Horizontaal betekent dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten geduren<strong>de</strong> het volledige aca<strong>de</strong>miejaar (twee semesters) halftijds stu<strong>de</strong>ren.<br />
Hiervoor wordt het opleid<strong>in</strong>gsprogramma <strong>in</strong> zes modules van elk ongeveer vijftien credits opgesplitst.<br />
Verticaal kan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt voltijds geduren<strong>de</strong> een semester per aca<strong>de</strong>miejaar stu<strong>de</strong>ren. Het eerste aca<strong>de</strong>miejaar is<br />
dat geduren<strong>de</strong> het eerste semester voltijds voor ongeveer <strong>de</strong>rtig credits. In het twee<strong>de</strong> aca<strong>de</strong>miejaar wordt het<br />
eerste semester overgeslagen, en stu<strong>de</strong>ren <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten geduren<strong>de</strong> het twee<strong>de</strong> semester voltijds voor <strong>de</strong><br />
resteren<strong>de</strong> credits van het mo<strong>de</strong>ltraject.<br />
Door <strong>de</strong> verplichte <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van semesters voor alle opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len evolueert men <strong>in</strong> <strong>de</strong> richt<strong>in</strong>g van een<br />
grotere flexibiliteit, omdat <strong>de</strong> hele opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> facto herleid wordt tot een opeenvolg<strong>in</strong>g van vijf semesters,<br />
gevolgd door een stagesemester.<br />
Behalve <strong>de</strong>eltijds stu<strong>de</strong>ren kan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt ook kiezen voor een <strong>in</strong>dividueel traject, omdat hij/zij al vrijstell<strong>in</strong>gen<br />
heeft verworven en/of studievertrag<strong>in</strong>g heeft opgelopen. Voor het samenstellen van een <strong>in</strong>dividueel traject dient<br />
<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt reken<strong>in</strong>g te hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheid van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len.<br />
Uit gesprekken met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten bleek dat <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheid dui<strong>de</strong>lijk wordt meege<strong>de</strong>eld en gekend is. Toch<br />
menen sommige stu<strong>de</strong>nten dat het niet-slagen voor bepaal<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len met zich meebrengt dat een<br />
(te) groot aantal opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len niet kan wor<strong>de</strong>n opgenomen omwille van <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheid.<br />
Ook stu<strong>de</strong>nten met bijzon<strong>de</strong>re faciliteiten, bijvoorbeeld <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van stu<strong>de</strong>ren met een functiebeperk<strong>in</strong>g,<br />
kunnen <strong>de</strong> toelat<strong>in</strong>g krijgen om een traject op maat of een <strong>in</strong>dividueel traject te volgen. Er zijn ook procedures<br />
voor EVC en EVK. Voor <strong>de</strong> CVO‟s van Gent en Lokeren werd een proefproject opgezet, om een voorstel voor<br />
aanvull<strong>in</strong>gstraject vast te leggen voor wat vanaf dit aca<strong>de</strong>miejaar HBO5 is. Dit traject moet jaarlijks herbekeken<br />
en eventueel aangepast wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van curriculumwijzig<strong>in</strong>gen of aanpass<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> leer<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n.<br />
Voor an<strong>de</strong>re CVO‟s past men <strong>de</strong> EVC en EVK-procedure toe.<br />
Dit alles brengt met zich mee dat het aantal stu<strong>de</strong>nten met een <strong>in</strong>dividueel traject blijft stijgen. Om het opnemen<br />
van een <strong>in</strong>dividueel traject concreet mogelijk te maken, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltrajecten <strong>in</strong> BEST alternerend voor of na<br />
<strong>de</strong> middag geprogrammeerd, en kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> BINF met een <strong>in</strong>dividueel traject zelf hun rooster<br />
samenstellen, aangezien voor elk mo<strong>de</strong>ltraject meer<strong>de</strong>re klassen wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>gericht.<br />
Omdat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die <strong>in</strong>ternationaal mobiel zijn praktisch uitsluitend stage lopen <strong>in</strong> het buitenland, heeft dit<br />
geen gevolgen voor <strong>de</strong> samenhang van het programma.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie meent dat aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten meer mogelijkhe<strong>de</strong>n moeten gebo<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n voor het kiezen van<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. Momenteel is <strong>de</strong>ze keuze te beperkt.<br />
136 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
Facet 2.4<br />
Studieomvang<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g voldoet aan <strong>de</strong> formele eisen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> studieomvang, <strong>ba</strong>chelor: tenm<strong>in</strong>ste 180<br />
studiepunten.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: OK<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g bestaat uit 3 studiejaren van elk 60 studiepunten. In totaal wordt dus een opleid<strong>in</strong>gsprogramma<br />
georganiseerd van 180 studiepunten, en voldoet <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g hiermee aan <strong>de</strong> formele eisen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong><br />
m<strong>in</strong>imale studieomvang van een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Facet 2.5<br />
Studielast<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De werkelijke studietijd wordt getoetst en sluit aan bij <strong>de</strong> normen vastgesteld krachtens <strong>de</strong>creet.<br />
- Het programma is stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>ar doordat factoren, die betrekk<strong>in</strong>g hebben op dat programma en die <strong>de</strong><br />
studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk wor<strong>de</strong>n weggenomen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De totale studietijd is begroot op 1500 uur per mo<strong>de</strong>ltraject. Om na te gaan of <strong>de</strong> begrote studietijd overeen komt<br />
met <strong>de</strong> reële studietijd wor<strong>de</strong>n studietijdmet<strong>in</strong>gen georganiseerd. Vanaf het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 wordt een<br />
methodiek met een grotere registratiefrequentie voor studietijdmet<strong>in</strong>g gebruikt, via een module geïntegreerd <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
ELO-omgev<strong>in</strong>g Dokeos. Uit gesprekken met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en lectoren bleek echter dat het hier <strong>in</strong> het<br />
<strong>de</strong>partement BINF gaat om <strong>de</strong> metho<strong>de</strong> van tijdschatt<strong>in</strong>g en niet tijdschrijven, en dat slechts een beperkt aantal<br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong>elneemt aan <strong>de</strong>ze tijdschatt<strong>in</strong>gen. Hierdoor zijn <strong>de</strong> resultaten m<strong>in</strong><strong>de</strong>r betrouw<strong>ba</strong>ar. In het<br />
<strong>de</strong>partement BEST gebeuren <strong>de</strong> tijdmet<strong>in</strong>gen wel aan <strong>de</strong> hand van tijdschrijven.<br />
Daarnaast wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen systematische studietijdmet<strong>in</strong>gen met resonantiegesprekken via<br />
retrospectieve tijdsschatt<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n, on<strong>de</strong>r leid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator (BINF) of <strong>de</strong><br />
lectoren (BEST).<br />
Waar <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g discrepanties waarneemt tussen <strong>de</strong> begrote en reële studietijd, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze besproken <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
Opleid<strong>in</strong>gscommissie en <strong>de</strong> betrokken vakgroepen. Daar werd gesuggereerd om <strong>in</strong> <strong>de</strong> lessen te verwijzen naar<br />
<strong>de</strong> studiefiches, en uit te leggen waarvoor <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> uren en co<strong>de</strong>s staan. Zowel <strong>in</strong> het eerste als het<br />
twee<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject wordt het vooropgestel<strong>de</strong> aantal studie-uren niet gehaald. Maar het verwachte en<br />
gepresteer<strong>de</strong> aantal uren volgen <strong>in</strong> het twee<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject wel nagenoeg <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> curve. Ook <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
mo<strong>de</strong>ltraject zijn <strong>de</strong> gemeten gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> studietij<strong>de</strong>n voor alle opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len lager dan <strong>de</strong> begrote<br />
studietij<strong>de</strong>n. De gemeten studietijd was aanvankelijk zowel <strong>in</strong> BINF als BEST aanzienlijk lager dan <strong>de</strong> begrote<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 3 7
studietijd. In het <strong>de</strong>partement BEST werd wel <strong>in</strong> <strong>de</strong> recente studietijdmet<strong>in</strong>gen een veel hogere studietijd gemeten<br />
voor zowel het eerste, twee<strong>de</strong> als <strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject. In het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject was <strong>de</strong> gemeten studietijd zelfs<br />
groter dan <strong>de</strong> begrote.<br />
Om <strong>de</strong> gemeten en geprogrammeer<strong>de</strong> studietijd sterker <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g te brengen, werd on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re voor<br />
taalvaardigheid Ne<strong>de</strong>rlands <strong>in</strong> het eerste mo<strong>de</strong>ltraject een verbeterplan uitgewerkt. Toch bleek dit niet het<br />
verwachte effect te hebben. De meer frequente niet-perio<strong>de</strong>gebon<strong>de</strong>n evaluaties had<strong>de</strong>n echter wel <strong>de</strong>gelijk een<br />
effect.<br />
Om <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>arheid te vergroten, werd ook een aantal maatregelen genomen:<br />
- een semesterstructuur met examens op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het semester voor alle opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len;<br />
- een weloverwogen <strong>in</strong>rooster<strong>in</strong>g van contacturen (geen tussenuren);<br />
- <strong>in</strong>spraak van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten bij het opstellen van het examenrooster;<br />
- het <strong>in</strong>voeren van opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>eloverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> projecten <strong>in</strong> het eerste en twee<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject;<br />
- meer en systematischer <strong>in</strong>voeren van niet-perio<strong>de</strong>gebon<strong>de</strong>n evaluatie (oefen<strong>in</strong>gen, groepstaken…);<br />
- organiseren van monitoraat voor vakgebon<strong>de</strong>n studieproblemen;<br />
- systematisch <strong>in</strong>roosteren van begeleid zelfstandig leren.<br />
Voor bepaal<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wordt gewerkt met niet-perio<strong>de</strong>gebon<strong>de</strong>n evaluatie, al of niet aangevuld met<br />
een examen.<br />
In het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 is een curriculumwijzig<strong>in</strong>g <strong>in</strong>gevoerd, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re om <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>arheid te<br />
vergroten. Zo werd het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el taalvaardigheid Ne<strong>de</strong>rlands vervangen door een nieuw<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el communicatie <strong>in</strong> IT, en wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> contacturen evenwichtiger ver<strong>de</strong>eld over het eerste en<br />
twee<strong>de</strong> semester.<br />
Speciale statuten behoren ook tot <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n om stu<strong>de</strong>nten met een functiebeperk<strong>in</strong>g, een sportstatuut of<br />
een bestuursfunctie b<strong>in</strong>nen of buiten <strong>de</strong> Hogeschool Gent op te vangen en zo <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>arheid voor <strong>de</strong>ze<br />
stu<strong>de</strong>nten te verhogen.<br />
Uit gesprekken met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten blijkt dat door een aantal stu<strong>de</strong>nten het eerste mo<strong>de</strong>ltraject als erg licht wordt<br />
ervaren. Dit werd echter tegengesproken door an<strong>de</strong>re stu<strong>de</strong>nten, waaruit blijkt dat <strong>de</strong> studielast <strong>in</strong> het eerste<br />
mo<strong>de</strong>ltraject vooral afhankelijk is van <strong>de</strong> vooropleid<strong>in</strong>g. Alle stu<strong>de</strong>nten zijn het erover eens dat <strong>de</strong> studielast het<br />
zwaarst is <strong>in</strong> het vijf<strong>de</strong> semester (het eerste semester van het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject). Zij v<strong>in</strong><strong>de</strong>n dit echter niet slecht,<br />
omdat zij menen dat het een goe<strong>de</strong> voorbereid<strong>in</strong>g is op het echte beroepsleven.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie steunt het voornemen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om meer betrouw<strong>ba</strong>re en representatieve tijdsmet<strong>in</strong>gen uit<br />
te voeren die niet alleen uitgaan van <strong>de</strong> m<strong>in</strong>imumstudiebelast<strong>in</strong>g en vraagt om dit effectief te implementeren. Het<br />
<strong>de</strong>partement BINF kan daarbij <strong>de</strong> metho<strong>de</strong> van het <strong>de</strong>partement BEST overnemen.<br />
138 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
Facet 2.6<br />
Afstemm<strong>in</strong>g tussen vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Het didactisch concept is <strong>in</strong> lijn met <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen.<br />
- De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
In het ZER wordt niet verwezen naar een dui<strong>de</strong>lijk didactisch concept. Wel wordt aangegeven dat voor <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica het curriculum van <strong>de</strong> Hogeschool Gent is opgebouwd rond twee 2belangrijke<br />
assen:<br />
- het optimaliseren van <strong>de</strong> leer- en verwerv<strong>in</strong>gsprocessen,<br />
- het implementeren van <strong>de</strong> vaardighe<strong>de</strong>n, competenties en attitu<strong>de</strong>s waarover <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n moeten<br />
beschikken.<br />
Het doel van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> vaardighe<strong>de</strong>n, competenties en attitu<strong>de</strong>s te ontwikkelen waarover<br />
ze moeten beschikken om <strong>in</strong> een breed spectrum van beroepsmogelijkhe<strong>de</strong>n te kunnen functioneren. Behalve<br />
over <strong>in</strong>formaticatechnische competenties moeten <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n TI ook beschikken over sociale<br />
vaardighe<strong>de</strong>n, en moeten ze zowel <strong>in</strong>dividueel als <strong>in</strong> team kunnen werken.<br />
De werkvormen zijn groten<strong>de</strong>els <strong>in</strong> lijn met <strong>de</strong> vooropgestel<strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen van competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs en<br />
het optimaliseren van leerprocessen. Naast het klassikaal of ex-cathedraon<strong>de</strong>rwijs en <strong>de</strong> praktijkoefen<strong>in</strong>gen en<br />
opdrachten, zijn er enkele vakoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, simulaties en rollenspellen en wordt <strong>de</strong><br />
nodige aandacht besteed aan BZL (begeleid zelfstandig leren), on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re via <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g<br />
Dokeos.<br />
De commissie waar<strong>de</strong>ert het gebruik van Dokeos, dat niet alleen gebruikt wordt als een <strong>in</strong>formatieplatform maar<br />
voor een aantal opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len ook functioneert als leerplatform. Bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen beschikken<br />
hiervoor over <strong>de</strong> nodige <strong>in</strong>frastructuur en een draadloos netwerk. Er wordt gebruikgemaakt van diverse software,<br />
cd-roms, tutorials, websites enzovoort. De lectoren wiskun<strong>de</strong> en Engels maken tevens gebruik van <strong>de</strong> AIM-server<br />
voor het ontwikkelen en aanbie<strong>de</strong>n van extra oefenmateriaal.<br />
De commissie stel<strong>de</strong> vast dat vooral <strong>de</strong> vakoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> projecten I en II en het talenon<strong>de</strong>rwijs <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt<br />
centraal stellen en gericht zijn op competentieverwerv<strong>in</strong>g. De opdrachten zijn dui<strong>de</strong>lijk omschreven en trachten <strong>de</strong><br />
brug te maken tussen on<strong>de</strong>rwijs en <strong>de</strong> beroepswereld. Theoretische mo<strong>de</strong>llen en concepten wor<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns het<br />
werken aan het project ont<strong>de</strong>kt en geëxploreerd, waar nodig <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> lector. Volgens <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten werken <strong>de</strong> projecten motiverend en leren zij heel veel bij, zowel <strong>in</strong>dividueel als van elkaar.<br />
Bij projecten I en II wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten van nabij gevolgd, en niet alleen getoetst op kennis en vaardighe<strong>de</strong>n<br />
maar ook op attitu<strong>de</strong>s. Hoewel <strong>de</strong> competenties per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el wor<strong>de</strong>n opgelijst, blijft een aantal<br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n onbenut om <strong>de</strong> competenties op een meer <strong>in</strong>novatieve manier bij te brengen <strong>in</strong> een aantal an<strong>de</strong>re<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len.<br />
In ICT-management wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten geconfronteerd met cases uit <strong>de</strong> praktijk. Dit v<strong>in</strong>dt <strong>de</strong> commissie<br />
positief. Toch meent <strong>de</strong> commissie dat het gebruikte cursusmateriaal en <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd niet beantwoor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong><br />
benam<strong>in</strong>g van het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el.<br />
De commissie meent dat te we<strong>in</strong>ig aandacht wordt besteed aan <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke opbouw van sommige cursussen.<br />
Ook is het gebruik van <strong>in</strong>novatieve werkvormen zoals portfolio‟s nog te beperkt. Dat is eveneens het geval wat<br />
<strong>in</strong>teractieve werkvormen betreft.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 3 9
Over het algemeen zijn <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten tevre<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> vernieuw<strong>de</strong> aanpak van het talenon<strong>de</strong>rwijs, dat specifiek<br />
aansluit op <strong>de</strong> latere beroepswereld en meer competentiegericht is dan <strong>in</strong> het verle<strong>de</strong>n. Toch menen sommige<br />
stu<strong>de</strong>nten dat het niveau van Frans (vooral <strong>in</strong> BEST) hoger zou kunnen.<br />
Voor ongeveer <strong>de</strong> helft van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wordt een handboek gebruikt. De cursussen wor<strong>de</strong>n ter<br />
beschikk<strong>in</strong>g gesteld door <strong>de</strong> centrale Cursusdienst, die ervoor zorgt dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten hun handboeken voor het<br />
beg<strong>in</strong> van het semester kunnen aankopen tegen een voor<strong>de</strong>lige prijs. Zoals al eer<strong>de</strong>r vermeld, kunnen <strong>de</strong><br />
cursussen <strong>in</strong> <strong>de</strong> twee <strong>de</strong>partementen van elkaar verschillen. De meeste cursussen zijn actueel.<br />
Ook <strong>de</strong> syllabi wor<strong>de</strong>n ver<strong>de</strong>eld via <strong>de</strong> Cursusdienst. Voor het eerste mo<strong>de</strong>ltraject zijn ze gratis. De bijkomen<strong>de</strong><br />
sli<strong>de</strong>s en presentaties die tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> lessen wor<strong>de</strong>n gebruikt, stellen <strong>de</strong> lectoren elektronisch ter beschikk<strong>in</strong>g via<br />
Dokeos.<br />
De aanbevolen literatuur, vaktijdschriften, cd-roms en naslagwerken zijn ter beschikk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
mediatheek/bibliotheek.<br />
De beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> kwaliteit van het gebruikte cursusmateriaal gebeurt blijk<strong>ba</strong>ar uitsluitend via<br />
stu<strong>de</strong>ntenenquêtes. Uit <strong>de</strong>ze enquêtes blijkt dat ongeveer drie vier<strong>de</strong> van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten tevre<strong>de</strong>n is over het<br />
gebruikte cursusmateriaal.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
Voor <strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> vormgev<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van het programma vraagt <strong>de</strong> commissie bijzon<strong>de</strong>re<br />
aandacht voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke opbouw van sommige cursussen en voor meer <strong>in</strong>novatieve werkvormen, zoals<br />
portfolio‟s en meer <strong>in</strong>teractieve werkvormen. Het vakoverschrij<strong>de</strong>nd werken dat dui<strong>de</strong>lijk zijn nut heeft bewezen bij<br />
projecten I en II, verdient navolg<strong>in</strong>g <strong>in</strong> an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len.<br />
Om <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> gebruikte leermaterialen te bewaken, kan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een beroep doen op externen uit<br />
het beroepsveld, maar ook op collega‟s van an<strong>de</strong>re hogescholen of partner<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen- en buitenland.<br />
De commissie vraagt ook dat wanneer <strong>in</strong> cursussen kopieën wor<strong>de</strong>n overgenomen van bestaan<strong>de</strong> handboeken,<br />
er ten m<strong>in</strong>ste een bronverwijz<strong>in</strong>g zou aanwezig zijn, voor zover er toelat<strong>in</strong>g is voor het gebruik van <strong>de</strong>ze kopieën.<br />
De opleid<strong>in</strong>g moet er ook over waken dat <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van het vak – bijvoorbeeld ICT-management – <strong>de</strong> lad<strong>in</strong>g<br />
<strong>de</strong>kt.<br />
Facet 2.7. Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Door <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen, toets<strong>in</strong>gen en examens wordt a<strong>de</strong>quaat en voor stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong>zichtelijk getoetst of <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> leerdoelen van (on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van) het programma hebben gerealiseerd.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
In <strong>de</strong> aca<strong>de</strong>mische kalen<strong>de</strong>r is een blok- en examenperio<strong>de</strong> voorzien <strong>in</strong> <strong>de</strong> maan<strong>de</strong>n januari-februari en mei-juni.<br />
De twee<strong>de</strong> examenperio<strong>de</strong> v<strong>in</strong>dt plaats e<strong>in</strong>d augustus en beg<strong>in</strong> september. Volgens <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die <strong>de</strong><br />
commissie ontmoette, zijn <strong>de</strong> examens behoorlijk gespreid <strong>in</strong> <strong>de</strong> tijd. De stu<strong>de</strong>nten hebben ook <strong>in</strong>spraak bij het<br />
140 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
opstellen van het examenrooster; hier wordt wel <strong>de</strong>gelijk reken<strong>in</strong>g mee gehou<strong>de</strong>n. In het <strong>de</strong>partement BEST<br />
mogen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zelfs een voorstel doen.<br />
Bij het beg<strong>in</strong> van het semester krijgen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten een overzichtelijke kalen<strong>de</strong>r met <strong>de</strong> geplan<strong>de</strong> toetsen en<br />
taken. De Opleid<strong>in</strong>gscommissie gaat na of er voldoen<strong>de</strong> spreid<strong>in</strong>g is <strong>in</strong> <strong>de</strong> taken en toetsen. In <strong>de</strong> studiefiches is<br />
bovendien ook aangegeven hoeveel gewicht er gegeven wordt aan permanente evaluatie en an<strong>de</strong>re<br />
evaluatievormen.<br />
Het schriftelijk examen is <strong>de</strong> meest gebruikte toets<strong>in</strong>gsvorm. Voor sommige opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wordt<br />
permanente evaluatie – presentaties, paper, gequoteer<strong>de</strong> oefen<strong>in</strong>gen,… – gebruikt naast een examen.<br />
Sommige opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n geëvalueerd met een schriftelijk examen en één of meer<strong>de</strong>re opdrachten.<br />
De evaluatie <strong>in</strong> <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> zittijd gebeurt meestal met een schriftelijk examen.<br />
In het eerste en twee<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el projecten I en II multidiscipl<strong>in</strong>aire<br />
opdrachten <strong>in</strong> groepsver<strong>ba</strong>nd uitgevoerd, waarbij niet alleen technische aspecten, maar ook attitu<strong>de</strong>s en<br />
competenties wor<strong>de</strong>n geëvalueerd. Niet alleen <strong>de</strong> lectoren evalueren <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. De stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n ook<br />
beoor<strong>de</strong>eld via self (zelfevaluatie) en peer assessment (groepsevaluatie). Niet alleen kennis wordt beoor<strong>de</strong>eld,<br />
maar ook attitu<strong>de</strong>s en vaardighe<strong>de</strong>n zoals samenwerken <strong>in</strong> team, leren luisteren, het schrijven van een <strong>rapport</strong> en<br />
verga<strong>de</strong>ren komen hierbij erg uitdrukkelijk aan bod. Bij <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van stages en projecten I en II wor<strong>de</strong>n<br />
checklists gebruikt om <strong>de</strong> competenties te evalueren.<br />
De meeste stu<strong>de</strong>nten met wie <strong>de</strong> commissie sprak, meen<strong>de</strong>n dat zij rechtvaardig wer<strong>de</strong>n geëvalueerd bij <strong>de</strong><br />
projecten I en II en <strong>de</strong> stages. Toch stel<strong>de</strong>n enkele stu<strong>de</strong>nten dat <strong>de</strong> verschillen <strong>in</strong> evaluatie tussen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
niet altijd dui<strong>de</strong>lijk zijn.<br />
Om na te gaan welke competenties wer<strong>de</strong>n behaald, werd <strong>in</strong> het recente verle<strong>de</strong>n een specifiek hiervoor<br />
ontwikkel<strong>de</strong> tool, namelijk Trace (Trajectory Communication and Evaluation system), <strong>in</strong> een experimenteerfase<br />
als plug-<strong>in</strong> aangebo<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g Dokeos. Via <strong>de</strong>ze tool zou aan elke stu<strong>de</strong>nt bij het<br />
<strong>in</strong>dienen van een taak of het afleggen van een test, <strong>in</strong>dividuele feed<strong>ba</strong>ck gegeven kunnen wor<strong>de</strong>n over <strong>de</strong><br />
bereikte competenties. Op die manier zou <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt een perfect overzicht kunnen krijgen van welke<br />
competenties al verworven zijn en aan welke nog moet wor<strong>de</strong>n gewerkt. Hoewel <strong>de</strong> commissie meent dat het hier<br />
om een uitstekend <strong>in</strong>strument gaat, werd het nooit op grote schaal geïmplementeerd na <strong>de</strong> experimenteerfase.<br />
Een aantal lectoren volg<strong>de</strong> bijschol<strong>in</strong>g om efficiënt <strong>de</strong>ze nieuwe vormen van evalueren te kunnen toepassen en<br />
begelei<strong>de</strong>n. Zij stel<strong>de</strong>n dat zij vrij goed het groepswerk en <strong>de</strong> presentaties kunnen evalueren aan <strong>de</strong> hand van<br />
<strong>in</strong>dicatoren, maar tegelijk wezen ze erop dat <strong>de</strong> manier van evalueren van <strong>de</strong> projecten nog constant wordt<br />
bijgestuurd. Zij benadrukten dat groepswerk een groeiproces is. Daarom hou<strong>de</strong>n zij <strong>in</strong>dividuele fiches bij per<br />
stu<strong>de</strong>nt, waarbij <strong>de</strong>ze regelmatig met zijn eigen functioneren wordt geconfronteerd. Stu<strong>de</strong>nten moeten <strong>de</strong>ze<br />
fiches ook wekelijks aftekenen.<br />
Stu<strong>de</strong>nten met een functiebeperk<strong>in</strong>g kunnen genieten van examenfaciliteiten, vastgelegd <strong>in</strong> een <strong>de</strong>partementale<br />
besliss<strong>in</strong>g: mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g examen, extra examentijd, mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>ge toelicht<strong>in</strong>g, gebruik van een laptop van het<br />
<strong>de</strong>partement op het moment van het examen…<br />
De commissie waar<strong>de</strong>ert <strong>de</strong> behoorlijke organisatie van <strong>de</strong> examenperio<strong>de</strong>s – <strong>de</strong> <strong>in</strong>spraak van stu<strong>de</strong>nten,<br />
feed<strong>ba</strong>ck na examens… – en van evaluatievormen als peer en self assessment.<br />
Bij <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> examens wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> examencijfers onl<strong>in</strong>e <strong>in</strong>gebracht <strong>in</strong> <strong>de</strong> data<strong>ba</strong>se van het<br />
<strong>de</strong>liberatiepuntenpakket. De resultaten wor<strong>de</strong>n verzameld per stu<strong>de</strong>nt. Elk lid van <strong>de</strong> Examencommissie ontvangt<br />
bij het beg<strong>in</strong> van <strong>de</strong> <strong>de</strong>liberatie <strong>in</strong>formatie en toelicht<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> <strong>de</strong>liberatieprocedure en <strong>de</strong> af<strong>ba</strong>ken<strong>in</strong>g van<br />
<strong>de</strong>libereer<strong>ba</strong>re tekorten.<br />
Na elke examenperio<strong>de</strong> wordt aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> kans gebo<strong>de</strong>n om op een vast tijdstip met alle vaklectoren te<br />
spreken over het hoe en waarom van <strong>de</strong> examenresultaten, en om hun examenkopijen <strong>in</strong> te kijken. De meeste<br />
stu<strong>de</strong>nten die hiervan gebruikmaken, zijn hierover tevre<strong>de</strong>n.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 4 1
De stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n via verschillen<strong>de</strong> kanalen (<strong>de</strong> studiegids, <strong>de</strong> website van <strong>de</strong> Hogeschool Gent, <strong>de</strong> website<br />
van <strong>de</strong> respectievelijke <strong>de</strong>partementen, <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g Dokeos, mentoraatsessies…)<br />
geïnformeerd over <strong>de</strong> evaluatiemetho<strong>de</strong> en -criteria van elk opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el.<br />
In BINF zijn ongeveer zeven op tien 710van <strong>de</strong> eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten en iets meer dan <strong>de</strong> helft van <strong>de</strong><br />
twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten tevre<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> tim<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> dui<strong>de</strong>lijkheid en <strong>de</strong> spreid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> leerstof over <strong>de</strong> examens.<br />
De commissie meent dat <strong>de</strong> tevre<strong>de</strong>nheidsgraad van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten vooral <strong>in</strong> het twee<strong>de</strong> jaar vrij laag is en ruimte<br />
laat voor verbeter<strong>in</strong>g. In BEST liggen <strong>de</strong> cijfers vooral <strong>in</strong> het eerste jaar iets hoger.<br />
De lectoren evalueren zelf <strong>de</strong> kwaliteit van hun examens en toetsen. Op hogeschoolniveau wordt wel gewerkt<br />
aan een toetsbeleid, maar dat wordt nog niet toegepast.<br />
Voor <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stage wordt reken<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> te bereiken e<strong>in</strong>dcompetenties en <strong>in</strong>dicatoren.<br />
Deze zijn terug te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> studiefiche. Er wordt geëvalueerd, tussentijds en op het e<strong>in</strong><strong>de</strong>, aan <strong>de</strong> hand van<br />
formulieren waar<strong>in</strong> niet alleen gepeild wordt naar <strong>de</strong> verworven competenties, en <strong>de</strong> aanwezigheid van kennis en<br />
technische vaardighe<strong>de</strong>n, maar waar<strong>in</strong> evenzeer aandacht besteed wordt aan attitu<strong>de</strong>s. Volgens <strong>de</strong><br />
vertegenwoordigers is <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> evaluatieformulieren <strong>de</strong> laatste jaren aanzienlijk verbeterd. Toch menen<br />
zij dat ze nog op een aantal punten kunnen wor<strong>de</strong>n verbeterd.<br />
Het werk tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stageperio<strong>de</strong> en <strong>de</strong> ontwikkel<strong>de</strong> applicatie wor<strong>de</strong>n op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van <strong>de</strong> stageperio<strong>de</strong><br />
gepresenteerd voor een commissie, bestaan<strong>de</strong> uit lectoren, me<strong>de</strong>werkers van <strong>de</strong> stage-<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g en eventueel<br />
an<strong>de</strong>re personen uit het werkveld.<br />
De evaluatie van <strong>de</strong> stage en <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len is verschillend voor BINF en BEST.<br />
In BINF gaat 15 procent naar het stageverslag. De punten wor<strong>de</strong>n toegekend door <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>r en <strong>de</strong><br />
lector-bijzitter. Er is 15 procent voorzien voor <strong>de</strong> presentatie. De punten wor<strong>de</strong>n toegekend door <strong>de</strong><br />
stagebegelei<strong>de</strong>r na overleg met <strong>de</strong> aanwezige commissiele<strong>de</strong>n op <strong>ba</strong>sis van <strong>in</strong>houd, vlotheid, taalgebruik,<br />
presentatie, <strong>de</strong> gebruikte mid<strong>de</strong>len en het beantwoor<strong>de</strong>n van vragen. Ten slotte gaat 70 procent naar het werk<br />
tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stageperio<strong>de</strong> en naar <strong>de</strong> ontwikkel<strong>de</strong> applicatie.<br />
In BEST gaat 10 procent naar <strong>de</strong> voorberei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> fase (toegekend door <strong>de</strong> stagecoörd<strong>in</strong>ator) en 40 procent naar<br />
<strong>de</strong> stage zelf (toegekend door <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>r na overleg met <strong>de</strong> stagementor). Er is 15 procent voorzien voor<br />
het stageverslag (toegekend door <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>r) en 20 procent voor <strong>de</strong> scriptie (toegekend door <strong>de</strong><br />
scriptiecoörd<strong>in</strong>ator). Ten slotte is er <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>dig<strong>in</strong>g van het stageverslag en <strong>de</strong> scriptie. Vijftien procent wordt<br />
toegekend door <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>r na overleg met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> commissie.<br />
De stagebegelei<strong>de</strong>r maakt van elk stagebezoek een verslag, dat zowel door <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>r als <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
wordt on<strong>de</strong>rtekend. Door <strong>de</strong>ze transparantie weten <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten hoe hun werk en zijzelf tussentijds wor<strong>de</strong>n<br />
beoor<strong>de</strong>eld. Als er bij <strong>de</strong> tussentijdse evaluatie negatieve elementen vermeld wor<strong>de</strong>n, hebben <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten nog<br />
<strong>de</strong> kans om bij te sturen. Bij het niet behalen van credits voor het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el stages <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste zittijd,<br />
kan <strong>de</strong> stageopdracht ver<strong>de</strong>r afgewerkt en/of het verslag wor<strong>de</strong>n herwerkt. Er volgt een nieuwe ver<strong>de</strong>dig<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
loop van <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> zittijd.<br />
Om na te gaan of alle partijen tevre<strong>de</strong>n zijn over <strong>de</strong> organisatie en het verloop van <strong>de</strong> stage, wor<strong>de</strong>n diverse<br />
bevrag<strong>in</strong>gen gehou<strong>de</strong>n. De stagecoörd<strong>in</strong>ator bevraagt <strong>de</strong> stagementoren; <strong>de</strong> kwaliteits- of stagecoörd<strong>in</strong>ator<br />
bevraagt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en <strong>de</strong> stagecoörd<strong>in</strong>ator bevraagt <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>rs.<br />
142 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie meent dat <strong>de</strong> vraagstell<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> examens erg traditioneel is. Ze beveelt daarom aan <strong>de</strong> kwaliteit<br />
van <strong>de</strong> examens te laten beoor<strong>de</strong>len door <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n: collega‟s <strong>in</strong> an<strong>de</strong>re hogescholen of vertegenwoordigers van<br />
het beroepsveld.<br />
Daarnaast meent <strong>de</strong> commissie dat het nuttig zou zijn <strong>de</strong> weg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> examenvragen op alle examens dui<strong>de</strong>lijk<br />
aan te dui<strong>de</strong>n.<br />
Ten slotte steunt <strong>de</strong> commissie het voornemen van <strong>de</strong> hogeschool om werk te maken van een toetsbeleid.<br />
De commissie meent ook dat een waar<strong>de</strong>vol <strong>in</strong>strument als Trace zeker zijn nut kan bewijzen <strong>in</strong> het<br />
competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs en opnieuw dient gevaloriseerd te wor<strong>de</strong>n<br />
Facet 2.8. Masterproef<br />
Dit facet is niet van toepass<strong>in</strong>g voor een <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>chelor.<br />
Facet 2.9. Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
Het programma sluit qua vorm en <strong>in</strong>houd aan bij <strong>de</strong> kwalificaties van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>ba</strong>chelor:<br />
- diploma secundair on<strong>de</strong>rwijs, diploma van het hoger on<strong>de</strong>rwijs van het korte type met volledig leerplan,<br />
diploma van het hoger on<strong>de</strong>rwijs voor sociale promotie of een diploma of getuigschrift dat bij of krachtens een<br />
wet, <strong>de</strong>creet, Europese richtlijn of een an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>ternationale overeenkomst als gelijkwaardig wordt erkend;<br />
- door het <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gsbestuur bepaal<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n voor personen die niet aan bovengenoem<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n<br />
voldoen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Het programma sluit aan bij <strong>de</strong> kwalificaties van <strong>de</strong> meeste <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. In bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen kwam<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> voorgaan<strong>de</strong> jaren ongeveer 60 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten uit TSO en 30 à 35 procent uit het ASO. De laatste<br />
jaren is het aan<strong>de</strong>el ASO-stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen echter weer gestegen naar meer dan 40 procent.<br />
Meer dan 95 procent zijn mannelijke stu<strong>de</strong>nten. Hoewel er <strong>in</strong> het verle<strong>de</strong>n erg grote discrepanties waren tussen<br />
<strong>de</strong> slaagkansen van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten ASO en TSO, zijn <strong>de</strong>ze verschillen <strong>de</strong> laatste jaren kle<strong>in</strong>er gewor<strong>de</strong>n.<br />
Voor stu<strong>de</strong>nten met een beperkte voorkennis zijn meer<strong>de</strong>re opvangmogelijkhe<strong>de</strong>n voorzien. De stu<strong>de</strong>nten<br />
kunnen <strong>in</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen opfriss<strong>in</strong>gscursussen Frans, Engels en wiskun<strong>de</strong> volgen <strong>in</strong> <strong>de</strong> week voor het<br />
beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze week wordt ook <strong>de</strong> LASSI-test (Learn<strong>in</strong>g and Study Strategies<br />
Inventory) op vrijwillige <strong>ba</strong>sis aangebo<strong>de</strong>n. Hoewel het percentage stu<strong>de</strong>nten dat <strong>de</strong> LASSI-test doet, is<br />
toegenomen, gaat het toch nog steeds maar om 20 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. De LASSI-test bezorgt nieuwe<br />
stu<strong>de</strong>nten preventieve <strong>in</strong>formatie over hun sterktes en zwaktes op het vlak van studiemetho<strong>de</strong> en -plann<strong>in</strong>g,<br />
waarbij eveneens per aspect aanbevel<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n gegeven. Alleen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die erg zwak scoren op<br />
sommige aspecten (m<strong>in</strong><strong>de</strong>r dan 5 procent), wor<strong>de</strong>n doorverwezen naar <strong>de</strong> studiebegelei<strong>de</strong>r5. Voor<br />
vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke problemen is er later ook nog het monitoraat. S<strong>in</strong>ds het aca<strong>de</strong>miejaar 2004-2005 wor<strong>de</strong>n flexibele<br />
leerwegen aangebo<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> vorm van diploma-, credit- en examencontract.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 4 3
Stu<strong>de</strong>nten die al slaag<strong>de</strong>n voor het volledige eerste mo<strong>de</strong>ltraject (of alle credits ervan behaald hebben) van <strong>de</strong><br />
kandidatuur/aca<strong>de</strong>mische <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong>formatica, <strong>in</strong>genieurswetenschappen en <strong>in</strong>dustriële wetenschappen, wor<strong>de</strong>n<br />
meteen toegelaten tot het twee<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject. S<strong>in</strong>ds <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van het Flexibiliser<strong>in</strong>gs<strong>de</strong>creet <strong>in</strong> het<br />
aca<strong>de</strong>miejaar 2005-2006 wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> flexibele leerwegen uitgebreid en geformaliseerd. In het <strong>de</strong>partement BINF<br />
volgt momenteel 41 procent een geïndividualiseerd traject; <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partement BEST is dat 35 procent.<br />
De Hogeschool Gent heeft s<strong>in</strong>ds 2006-2007 een diversiteitbeleid. In <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen wordt gestreefd<br />
naar <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegratie en begeleid<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten met een functiebeperk<strong>in</strong>g. Stu<strong>de</strong>nten met een functiebeperk<strong>in</strong>g<br />
kunnen studie- en examenfaciliteiten krijgen <strong>in</strong> <strong>de</strong> vorm van extra materiële on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g en/of extra tijd voor<br />
een examen. Ook topsportstu<strong>de</strong>nten en stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> moeilijke socio-economische omstandighe<strong>de</strong>n kunnen een<br />
beroep doen op speciale aangepaste studie- en examenfaciliteiten. De commissie stel<strong>de</strong> echter vast dat er geen<br />
of we<strong>in</strong>ig <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen gebeuren om allochtone stu<strong>de</strong>nten aan te trekken. Stu<strong>de</strong>nten die het aca<strong>de</strong>misch<br />
Ne<strong>de</strong>rlands te we<strong>in</strong>ig beheersen,. kunnen zichzelf bijscholen via een taalprogramma, aangebo<strong>de</strong>n via het<br />
leersysteem „Hot Potatoes‟, en via een monitoraat Ne<strong>de</strong>rlands<br />
De commissie apprecieert <strong>de</strong> opfriss<strong>in</strong>gscursus bij het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar en het behoorlijke beleid<br />
<strong>in</strong>zake <strong>in</strong>dividuele leertrajecten.<br />
Er zijn enkele aanvull<strong>in</strong>gstrajecten uitgewerkt voor stu<strong>de</strong>nten die een graduaat <strong>in</strong>formatica behaal<strong>de</strong>n via het<br />
CVO (het huidige HBO5). Voor <strong>de</strong> CVO‟s waar geen afspraken mee gemaakt zijn, wordt gewerkt met EVC/EVKprocedures.<br />
Ook an<strong>de</strong>re stu<strong>de</strong>nten kunnen een aanvraag voor vrijstell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong>dienen op <strong>ba</strong>sis van EVK of EVC.<br />
Voor vrijstell<strong>in</strong>gen op <strong>ba</strong>sis van EVK dient <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt na overleg met <strong>de</strong> studietrajectbegelei<strong>de</strong>r een aanvraag <strong>in</strong><br />
bij <strong>de</strong> Departementsraad. Voor vrijstell<strong>in</strong>gen op <strong>ba</strong>sis van EVC moet <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt een uitgebrei<strong>de</strong> portfolio<br />
samenstellen die zijn/haar competenties moet bewijzen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan om meer aandacht te beste<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom van alle kansengroepen. Dit zou<br />
on<strong>de</strong>r meer kunnen door taaltesten en -cursussen aca<strong>de</strong>misch Ne<strong>de</strong>rlands aan te bie<strong>de</strong>n aan stu<strong>de</strong>nten met<br />
onvoldoen<strong>de</strong> kennis van het Ne<strong>de</strong>rlands. De commissie meent immers dat zelfstudie alleen <strong>de</strong>ze lacunes niet kan<br />
oplossen.<br />
De commissie adviseert ook om meer feed<strong>ba</strong>ck te geven op <strong>de</strong> LASSI-test. Sommige stu<strong>de</strong>nten verwon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n<br />
zich erover geen feed<strong>ba</strong>ck te hebben gekregen, hoewel ze op sommige aspecten niet goed scoor<strong>de</strong>n.<br />
144 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 2, programma: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 2.1, relatie tussen doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>houd van het programma: voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.2, eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma: goed<br />
facet 2.3, samenhang van het programma:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.4, studieomvang:<br />
OK<br />
facet 2.5, studielast:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.6, afstemm<strong>in</strong>g tussen vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.7, beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.8, masterproef:<br />
niet van toepass<strong>in</strong>g<br />
facet 2.9, toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 4 5
On<strong>de</strong>rwerp 3<br />
Inzet van het personeel<br />
Facet 3.1<br />
Kwaliteit van het personeel<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Het personeel is gekwalificeerd voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke, on<strong>de</strong>rwijskundige en organisatorische realisatie van het<br />
programma.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie ervaart een <strong>de</strong>gelijke <strong>de</strong>skundigheid bij <strong>de</strong> meeste lectoren en het adm<strong>in</strong>istratief en technisch<br />
personeel. Toch meent <strong>de</strong> commissie dat het personeelsbeleid dient te wor<strong>de</strong>n bijgestuurd. De<br />
personeelsstructuur van <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen lijkt <strong>de</strong> commissie vrij <strong>in</strong>gewikkeld, met opleid<strong>in</strong>gsverantwoor<strong>de</strong>lijken,<br />
vakverantwoor<strong>de</strong>lijken en <strong>de</strong>partementssecretarissen die <strong>de</strong> functie hebben van adjunct-<strong>de</strong>partementshoof<strong>de</strong>n<br />
maar niet verkozen zijn. Bovendien meent <strong>de</strong> commissie dat er te we<strong>in</strong>ig wordt gebruikgemaakt van mogelijke<br />
synergieën tussen <strong>de</strong> twee <strong>de</strong>partementen.<br />
De meeste lectoren hebben voldoen<strong>de</strong> kwalificaties om les te geven <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica. De<br />
grootste groep van het on<strong>de</strong>rwijzend personeel <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica, gerekend <strong>in</strong> VTE‟s<br />
(voltijdse equivalenten), heeft een opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong>formatica/wiskun<strong>de</strong> genoten. De twee<strong>de</strong> en <strong>de</strong>r<strong>de</strong> groep omvatten<br />
<strong>de</strong> lectoren met een taalopleid<strong>in</strong>g of een uit het vakgebied <strong>toegepaste</strong> economie.<br />
De stu<strong>de</strong>nten die <strong>de</strong> commissie ontmoette, waren het erover eens dat <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> meeste lectoren goed<br />
is, maar dat <strong>in</strong> bepaal<strong>de</strong> gevallen <strong>de</strong> docent onvoldoen<strong>de</strong> kennis heeft van <strong>de</strong> materie. De stu<strong>de</strong>nten hebben het<br />
gevoel dat het aankaarten van dit probleem eigenlijk niets opbrengt. An<strong>de</strong>rzijds zijn <strong>de</strong> lectoren makkelijk<br />
bereik<strong>ba</strong>ar; stu<strong>de</strong>nten kunnen vragen stellen per e-mail en krijgen meestal ook snel een antwoord.<br />
Ook het adm<strong>in</strong>istratief en technisch personeel is <strong>in</strong> staat om <strong>in</strong> te spelen op <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen.<br />
Voor ie<strong>de</strong>re functie op het secretariaat is een <strong>ba</strong>ck-up voorzien, zodat het secretariaat <strong>in</strong> alle omstandighe<strong>de</strong>n<br />
kan functioneren. Voor <strong>de</strong> permanentie <strong>in</strong> het openleercentrum <strong>in</strong> BINF zijn afspraken gemaakt met het CVO;<br />
voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatici is een wachtdienstregel<strong>in</strong>g voorzien.<br />
Voor aanwerv<strong>in</strong>g gaan <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste plaats uit van het reglement „Werv<strong>in</strong>g en selectie‟ van <strong>de</strong><br />
Hogeschool Gent. In <strong>de</strong> Departementsraad wordt na een behoefteanalyse en na overleg met <strong>de</strong> vakgroepen<br />
beslist over <strong>de</strong> vacantverklar<strong>in</strong>g en het voorstel tot aanwerv<strong>in</strong>g. De selectie wordt vervolgens uitgevoerd door een<br />
selectiecommissie die door <strong>de</strong> Departementsraad is aangeduid. Daarbij wordt enerzijds reken<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n met<br />
het <strong>prof</strong>iel zoals beschreven door <strong>de</strong> vakgroep, en an<strong>de</strong>rzijds met aandachtspunten uitgeschreven door <strong>de</strong> sector<br />
Personeel van <strong>de</strong> Hogeschool Gent.<br />
Het onthaal van een nieuwe collega berust <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste plaats bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsvoorzitter. Er is ook een<br />
<strong>in</strong>fobrochure beschik<strong>ba</strong>ar.<br />
Omwille van <strong>de</strong> dalen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<strong>in</strong>stroom <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica waren er tussen 2002 en<br />
2007 nauwelijks vacatures. Maar s<strong>in</strong>dsdien is er een kenter<strong>in</strong>g en kunnen nieuwe personeelsle<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n<br />
aangeworven. Momenteel is er echter een tekort aan <strong>in</strong>formatici op <strong>de</strong> arbeidsmarkt, en zijn er voor elke vacante<br />
betrekk<strong>in</strong>g niet altijd voldoen<strong>de</strong> kandidaten. Er wordt dan ook een grote flexibiliteit van het personeel verwacht om<br />
hiervoor een oploss<strong>in</strong>g te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n. Stu<strong>de</strong>nten signaleer<strong>de</strong>n dat zij soms <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk had<strong>de</strong>n dat sommige lectoren <strong>de</strong><br />
leerstof samen met hen trachtten te verwerven.<br />
146 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
Bij <strong>de</strong> taakstell<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opdrachten wordt <strong>in</strong> <strong>de</strong> mate van het mogelijke reken<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n<br />
met <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> vakspecialisatie van <strong>de</strong> lectoren en het evenwicht<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> belast<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> lectoren, vooral over <strong>de</strong> semesters heen.<br />
De statutaire evaluatie voor vastbenoem<strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n is volgens het hogeschoolreglement verplicht om <strong>de</strong><br />
vijf jaar; voor tij<strong>de</strong>lijke personeelsle<strong>de</strong>n is dit jaarlijks. De evaluatie van <strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n vertrekt van een<br />
zelfevaluatie door het personeelslid, gevolgd door een evaluatiegesprek, waarbij <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong><br />
bevrag<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten over <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsactiviteiten <strong>in</strong>formatief beschik<strong>ba</strong>ar zijn. Dit resulteert <strong>in</strong> een<br />
evaluatievoorstel van het <strong>de</strong>partementshoofd en/of vakgroepvoorzitter. De e<strong>in</strong>dbesliss<strong>in</strong>g ligt bij <strong>de</strong><br />
Departementsraad. Hoewel <strong>in</strong> het ZER wordt verwezen naar functioner<strong>in</strong>gsgesprekken scheen er verwarr<strong>in</strong>g te<br />
bestaan tussen functioner<strong>in</strong>gs- en evaluatiegesprekken, en schenen <strong>de</strong> eerste zich te beperken tot een<br />
zelfevaluatie of tot functioner<strong>in</strong>gsgesprekken met lectoren waarbij problemen wer<strong>de</strong>n gesignaleerd. In <strong>de</strong><br />
toekomst zal een aantal vakgroep- en opleid<strong>in</strong>gsverantwoor<strong>de</strong>lijken een bijschol<strong>in</strong>g volgen voor het voeren van<br />
functioner<strong>in</strong>gsgesprekken.<br />
De lectoren en <strong>de</strong> gedoceer<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten beoor<strong>de</strong>eld via bevrag<strong>in</strong>gen. Elke<br />
lector krijgt zijn eigen resultaten. Het <strong>de</strong>partementshoofd en <strong>de</strong> vakvoorzitter beslissen autonoom wie wordt<br />
geroepen voor een functioner<strong>in</strong>gsgesprek. De stu<strong>de</strong>nten met wie <strong>de</strong> commissie sprak, gaven aan dat <strong>de</strong> kwaliteit<br />
van <strong>de</strong> meeste lectoren goed is. Maar ze betreuren dat er te we<strong>in</strong>ig verbeteracties volgen als wordt aangegeven<br />
dat lectoren <strong>de</strong> leerstof te we<strong>in</strong>ig beheersen of die niet kunnen overbrengen.<br />
Voor <strong>de</strong> benoem<strong>in</strong>gen is het reglement van <strong>de</strong> Hogeschool Gent op „benoem<strong>in</strong>g en omstandigheidsevaluatie‟ van<br />
toepass<strong>in</strong>g; voor bevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen is dat het „Reglement bevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen on<strong>de</strong>rwijzend personeel 2007‟.<br />
Zowel <strong>de</strong> vakgroepen als <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie hebben adviesbevoegdheid voor personeelsbeleid en -<br />
aangelegenhe<strong>de</strong>n, terwijl <strong>de</strong> Departementsraad belast is met het formuleren van voorstellen <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong><br />
aanstell<strong>in</strong>gen en benoem<strong>in</strong>gen voor het OP en ATP.<br />
In <strong>de</strong> begrot<strong>in</strong>g is een bedrag voorzien voor externe opleid<strong>in</strong>gen en kostenvergoed<strong>in</strong>gen voor vervoer. De<br />
Departementsraad beslist jaarlijks over <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>elsleutel voor bijschol<strong>in</strong>g van het personeel. Het <strong>in</strong>itiatief om zich<br />
bij te scholen, wordt door het OP-lid zelf genomen op <strong>ba</strong>sis van het aanbod. De Navorm<strong>in</strong>gscommissie,<br />
bestaan<strong>de</strong> uit alle voorzitters van <strong>de</strong> vakgroepen, keurt <strong>de</strong> navorm<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>itiatieven goed.<br />
De commissie had <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk dat het naschol<strong>in</strong>gsbeleid te we<strong>in</strong>ig proactief is en niet echt wordt gestuurd, tenzij er<br />
een dr<strong>in</strong>gen<strong>de</strong> nood is aan een bepaal<strong>de</strong> expertise. Uit <strong>de</strong> lijst van gevolg<strong>de</strong> bijschol<strong>in</strong>gen blijkt dat het vaak<br />
<strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n zijn die bijschol<strong>in</strong>g volgen, en dat slechts we<strong>in</strong>ig lectoren vakspecifieke bijschol<strong>in</strong>g<br />
volgen. Bovendien had <strong>de</strong> commissie <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk dat bepaal<strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n bij afvloei<strong>in</strong>gen een groot aantal<br />
nieuwe opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len moesten of wil<strong>de</strong>n opnemen en dat zij dus een groot aantal naschol<strong>in</strong>gen dien<strong>de</strong>n<br />
te volgen samen met een totaal nieuwe opdracht.<br />
De ATP-le<strong>de</strong>n volgen ook bijschol<strong>in</strong>g, vooral <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met computervaardighe<strong>de</strong>n en het leren omgaan met<br />
computerpakketten van <strong>de</strong> Hogeschool Gent.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie dr<strong>in</strong>gt aan op meer aandacht voor <strong>de</strong> personeelsstructuur en het personeelsbeleid. Uit het<br />
organogram is niet altijd op te maken wie verantwoor<strong>de</strong>lijk is voor wat, en wie een bepaal<strong>de</strong> groep aanstuurt.<br />
De functioner<strong>in</strong>gsgesprekken wor<strong>de</strong>n niet of te we<strong>in</strong>ig aangewend als beleids<strong>in</strong>strument. De commissie beveelt<br />
aan om tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> functioner<strong>in</strong>gsgesprekken te peilen naar mogelijke opportuniteiten, vooral daar waar het om<br />
<strong>in</strong>formaticaspecialisaties gaat, en die te documenteren en op te volgen aan <strong>de</strong> hand van bijvoorbeeld een<br />
competentiematrix.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 4 7
Er dienen ook verbeter<strong>in</strong>gsacties te wor<strong>de</strong>n opgezet wanneer stu<strong>de</strong>nten klagen over te we<strong>in</strong>ig kennis of motivatie<br />
van <strong>de</strong> lectoren.<br />
Ook mogelijke synergieën op het gebied van personeelsbeleid en opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>atie tussen <strong>de</strong> twee<br />
<strong>de</strong>partementen moeten beter wor<strong>de</strong>n benut.<br />
Het naschol<strong>in</strong>gsbeleid dient nog meer te wor<strong>de</strong>n afgestemd op <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Daarenboven moeten<br />
nog meer lectoren naschol<strong>in</strong>g vormen. De commissie beveelt aan om een competentiematrix van <strong>de</strong><br />
personeelsle<strong>de</strong>n op te stellen waaruit dui<strong>de</strong>lijk blijkt welke competenties momenteel en <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst nodig zijn<br />
en op <strong>de</strong>ze manier een gericht aanwerv<strong>in</strong>gs- en naschol<strong>in</strong>gsbeleid te ontwikkelen. Een naschol<strong>in</strong>gsfiche per<br />
personeelslid is aangewezen om op <strong>de</strong>ze manier na te gaan of <strong>in</strong>dividuele personeelsle<strong>de</strong>n behoefte hebben aan<br />
naschol<strong>in</strong>g of eventueel el<strong>de</strong>rs kunnen <strong>in</strong>geschaald wor<strong>de</strong>n.<br />
Facet 3.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g sluit aan bij <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> criteria voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>zet van personeel van een <strong>prof</strong>essioneel gerichte<br />
opleid<strong>in</strong>g: het on<strong>de</strong>rwijs wordt voor een belangrijk <strong>de</strong>el verzorgd door personeel dat een verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g legt<br />
tussen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> beroeps- of kunstpraktijk.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Er is voel<strong>in</strong>g met nieuwe trends <strong>in</strong> <strong>de</strong> markt dankzij <strong>de</strong> gastsprekers en <strong>de</strong> contacten van lectoren met het<br />
beroepsveld. De commissie stel<strong>de</strong> vast dat er <strong>in</strong> het verle<strong>de</strong>n slechts we<strong>in</strong>ig lectoren aanwezig waren met<br />
beroepservar<strong>in</strong>g. Dankzij het stijgen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenaantal heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen een aantal<br />
lectoren kunnen aanwerven die over recente beroepservar<strong>in</strong>g beschikken.<br />
Een aantal lectoren van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica beschikt over gespecialiseer<strong>de</strong> kennis. Dit wordt<br />
voor een stuk weerspiegeld <strong>in</strong> <strong>de</strong> keuzepakketten programmeren, multimedia, netwerken en ma<strong>in</strong>frame. Deze<br />
specialisaties zijn ook terug te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> postgraduaten e-<strong>de</strong>sign (BEST), toegepast IT-management en<br />
computer systems validation (BINF), waar enkele lectoren van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g lesgeven. Daarnaast hebben twee<br />
OP-le<strong>de</strong>n van BINF ook <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g tot Cisco-certified aca<strong>de</strong>my <strong>in</strong>structor gevolgd. BINF heeft een formele<br />
samenwerk<strong>in</strong>gsovereenkomst met IBM.<br />
Toch heeft <strong>de</strong> commissie <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk dat vooral <strong>in</strong> BEST veel specialisaties bij één enkele lector terechtkomen.<br />
De belangrijkste <strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n van het opleid<strong>in</strong>gsteam met <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele praktijk wor<strong>de</strong>n gevormd door twee<br />
kanalen: enerzijds <strong>de</strong> Resonantiecommissie (BINF) en <strong>de</strong> Forum-resonantiecommissie (BEST), en an<strong>de</strong>rzijds <strong>de</strong><br />
stage. Een aanzienlijk <strong>de</strong>el van het OP-personeel b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is betrokken bij <strong>de</strong> stage. Dit verplicht <strong>de</strong><br />
stagebegelei<strong>de</strong>rs verschillen<strong>de</strong> keren een stagebezoek <strong>in</strong> situ te brengen.<br />
In <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen geven <strong>in</strong>formatica<strong>de</strong>skundigen – bijvoorbeeld van Fortis, Europa<strong>ba</strong>nk, Oracle, IBM en<br />
Inbev – gastcolleges. De opleid<strong>in</strong>g heeft ook een goe<strong>de</strong> relatie met Agoria-ICT, <strong>de</strong> beroepsverenig<strong>in</strong>g van<br />
<strong>in</strong>formaticabedrijven. Er zijn geen gastlectoren.<br />
Ver<strong>de</strong>r zijn <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen lid van <strong>de</strong> vzw <strong>Bachelor</strong> (<strong>de</strong> vroegere NUG), en heeft BINF ook een<br />
lidmaatschap afgesloten met on<strong>de</strong>r meer Biwug (Benelux Information Worker User Group), SAI, Bejug (Belgian<br />
Java User Group), Feweb, Voka en Agoria. BEST is eveneens lid van Voka, het Vlaamse netwerk van<br />
148 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
on<strong>de</strong>rnem<strong>in</strong>gen, en van Agoria-ICT, beroepsverenig<strong>in</strong>g van <strong>in</strong>formaticabedrijven. Het <strong>de</strong>partement BINF tracht<br />
ook contact met het werkveld te on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n via <strong>de</strong> recente alumniwerk<strong>in</strong>g.<br />
Een (kle<strong>in</strong>) aantal lectoren van het <strong>de</strong>partement BINF heeft <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> bilaterale<br />
samenwerk<strong>in</strong>govereenkomsten <strong>de</strong>elgenomen aan <strong>de</strong> mobiliteit van docenten. Er is ook een overeenkomst met<br />
Troy University (VS) maar die leid<strong>de</strong> niet tot docentenmobiliteit. Voor BEST is er een docentenuitwissel<strong>in</strong>g met<br />
MSPU <strong>in</strong> Moskou en een stu<strong>de</strong>ntenuitwissel<strong>in</strong>g met Troy University. Toch nam slechts één enkele lector <strong>de</strong>el aan<br />
<strong>de</strong> lectorenmobiliteit.<br />
S<strong>in</strong>ds het zogenaam<strong>de</strong> Structuur<strong>de</strong>creet moeten <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>gen aan projectmatig<br />
wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek (PWO) doen. In BINF wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> eerste voorstellen al <strong>in</strong> 2004 <strong>in</strong>gediend, <strong>in</strong> BEST<br />
pas <strong>in</strong> 2007. Zowel <strong>in</strong> BINF als <strong>in</strong> BEST is een aantal lectoren betrokken bij het PWO. Deze projecten wer<strong>de</strong>n al<br />
beschreven on<strong>de</strong>r facet 2.2. In <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen wordt ook aan maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g gedaan.<br />
Informaticatechnische opleid<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n verzorgd bij on<strong>de</strong>r meer Cevora, het OCMW Aalst en <strong>de</strong> firma Jan De<br />
Nul.<br />
Hoewel <strong>de</strong> mogelijkheid bestaat om bijschol<strong>in</strong>g te volgen, blijkt uit <strong>de</strong> lijst van bijschol<strong>in</strong>gen dat slechts een kle<strong>in</strong><br />
aantal naschol<strong>in</strong>gen vakspecifiek is. Het gaat vaak om algemene of pedagogische naschol<strong>in</strong>g, of om het bijwonen<br />
van congressen en symposia. Daarnaast neemt een aantal lectoren <strong>de</strong>el aan <strong>in</strong>ternationale congressen van<br />
on<strong>de</strong>r meer Space (Network of European Institutions of Higher Education) en EAIE (European Association for<br />
International Education). Deze congressen zijn nuttig <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van het opstellen van bilaterale contracten,<br />
maar zijn niet opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan om <strong>de</strong> mogelijkheid van gastlectoren <strong>in</strong> overweg<strong>in</strong>g te nemen, omdat zo <strong>de</strong> l<strong>in</strong>k met<br />
het werkveld gestructureerd aanwezig is.<br />
De commissie beveelt ook aan om meer aandacht te beste<strong>de</strong>n aan het <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>gsbeleid van <strong>de</strong><br />
lectoren.<br />
Facet 3.3. Kwantiteit personeel<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Er wordt voldoen<strong>de</strong> personeel <strong>in</strong>gezet om <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> gewenste kwaliteit te verzorgen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Tij<strong>de</strong>ns het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 waren <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partement Bedrijfskun<strong>de</strong> Aalst 56 (46 OP en 10 ATP) en <strong>in</strong><br />
het <strong>de</strong>partement Bedrijfs<strong>in</strong>formatie 79 (66 OP en 13 ATP) personeelsle<strong>de</strong>n tewerkgesteld. In het <strong>de</strong>partement<br />
BEST zijn daarvan 8,8 voltijdse eenhe<strong>de</strong>n (VTE) als OP werkzaam b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica.<br />
De totale personeelsomka<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica bedraagt 27,05 VTE, gespreid over 52<br />
personeelsle<strong>de</strong>n. In BEST is 90 procent van <strong>de</strong> OP‟s en 80 procent van <strong>de</strong> ATP‟s vastbenoemd; <strong>de</strong> overigen zijn<br />
tij<strong>de</strong>lijken. In BINF is 80 procent van <strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n vastbenoemd; bij <strong>de</strong> ATP‟s zijn ook 1,5 VTE<br />
contractuelen werkzaam. In <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen is <strong>de</strong> grote meer<strong>de</strong>rheid van <strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n fulltime<br />
werkzaam b<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement (maar daarom niet <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g). Voor BEST is dat bijna het hele OP en 60<br />
procent van het ATP. Voor BINF is bijna 80 procent fulltime werkzaam b<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 4 9
In <strong>de</strong> twee <strong>de</strong>partementen ligt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt-lectorratio rond <strong>de</strong> tw<strong>in</strong>tig stu<strong>de</strong>nten per lector. De opleid<strong>in</strong>g ervaart dit<br />
als voldoen<strong>de</strong>. Er waren dan ook geen klachten over <strong>de</strong> werklast bij <strong>de</strong> OP-le<strong>de</strong>n. Het personeel van het nieuwe<br />
openleercentrum <strong>in</strong> BINF vreest wel dat men met te we<strong>in</strong>ig is om het grote bezoekersaantal en <strong>de</strong> ruime<br />
bezoekuren het hoofd te kunnen bie<strong>de</strong>n.<br />
De commissie heeft vastgesteld dat sommige personeelsle<strong>de</strong>n <strong>in</strong> BEST moeten een erg bre<strong>de</strong> waaier aan<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len verzorgen, wat voor een verhoog<strong>de</strong> werklast zorgt. Ook <strong>de</strong> help<strong>de</strong>sk van BEST klaag<strong>de</strong><br />
over een hoge werkdruk.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt erover te waken dat er tijdig wordt gezocht naar OP-le<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> nodige competenties, en<br />
te vermij<strong>de</strong>n dat sommige lectoren te zwaar wor<strong>de</strong>n belast met een te grote waaier aan specialisaties. Een<br />
gericht naschol<strong>in</strong>gsbeleid en het mogelijk aanwerven van gastlectoren en/of contractuelen kunnen daarbij helpen.<br />
De commissie vraagt ook aandacht voor <strong>de</strong> personeelsbezett<strong>in</strong>g van het nieuwe openleercentrum <strong>in</strong> BINF. Het<br />
grote succes hiervan noodzaakt waarschijnlijk een uitbreid<strong>in</strong>g van het personeel.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 3, <strong>in</strong>zet van het personeel: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 3.1, kwaliteit personeel:<br />
facet 3.2, eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid:<br />
facet 3.3, kwantiteit personeel:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
150 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
On<strong>de</strong>rwerp 4<br />
Voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Facet 4.1<br />
Materiële voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De huisvest<strong>in</strong>g en materiële voorzien<strong>in</strong>gen zijn toereikend om het programma te realiseren.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
S<strong>in</strong>ds het aca<strong>de</strong>miejaar 2004-2005 organiseert het <strong>de</strong>partement BEST zijn on<strong>de</strong>rwijs <strong>in</strong> een volledig nieuw<br />
gebouw (blok L) <strong>in</strong> <strong>de</strong> Arbeidstraat 14 <strong>in</strong> Aalst. Een aangrenzend gebouw (blok C) werd volledig gerenoveerd en<br />
werd <strong>in</strong> 2006 <strong>in</strong> gebruik genomen. Het nieuwe gebouw telt drie bouwlagen, en het vernieuw<strong>de</strong> gebouw telt twee<br />
verdiep<strong>in</strong>gen. Er bev<strong>in</strong><strong>de</strong>n zich 28 on<strong>de</strong>rwijsruimtes, waaron<strong>de</strong>r 6 computerlokalen voor laptopgebruik, 3<br />
computerlokalen met vaste pc‟s en 1 netwerk/hardwarepracticumklas. Deze netwerkklas beschikt over 6 nieuwe<br />
servers die draadloos bereik<strong>ba</strong>ar zijn door <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten, zowel vanuit <strong>de</strong> netwerkklas als van el<strong>de</strong>rs op <strong>de</strong><br />
campus. Ver<strong>de</strong>r zijn 4 Cisco-routers en 1 switch aanwezig. Op <strong>de</strong> 6 servers is MS W<strong>in</strong>dows Server 2003<br />
geïnstalleerd. Ver<strong>de</strong>r is <strong>de</strong> software SemSim CCNA Router Simulator aanwezig.<br />
De commissie stel<strong>de</strong> vast dat er geen racks aanwezig waren. In <strong>de</strong> vloeren van <strong>de</strong> computerlokalen zijn<br />
stopcontacten en netwerkaansluit<strong>in</strong>gen verwerkt. Elk lokaal beschikt over een whiteboard en een advalvasprikbord.<br />
Er zijn twee VTE aanwezig voor IT-on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g. Zij vormen het Systeam. Het Systeam staat <strong>in</strong> voor het<br />
computeron<strong>de</strong>rhoud en <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g van hard- en softwareproblemen voor stu<strong>de</strong>nten en personeel:<br />
herstellen pc‟s, netwerk beheren, servers <strong>in</strong>stalleren, websites programmeren, boekhoud<strong>in</strong>g, <strong>in</strong>ventaris,<br />
opbouwen/herstellen/renoveren van pc-lokalen, en help<strong>de</strong>sk voor stu<strong>de</strong>nten en lectoren. Vragen hiervoor komen<br />
via e-mail of wor<strong>de</strong>n gesteld tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> pauzes. Er zijn geen Service Level Agreements (SLA) of Diensten Niveau<br />
Overeenkomsten (DNO).<br />
Er is <strong>in</strong> het nieuwe gebouw <strong>in</strong> BEST ook een ontmoet<strong>in</strong>gsruimte waar <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten kunnen werken, lunchen<br />
(broodjeslunch) en zich ontspannen. In <strong>de</strong> gebouwen zijn ook twee auditoria, twee talenpractica, een<br />
verga<strong>de</strong>rruimte, een lectorenkamer, een coörd<strong>in</strong>atorenruimte en secretariaten.<br />
Daarnaast is een mediatheek met zelfstudiecentrum uitgerust met 14 computers. Er is ook een tweetal laptops<br />
beschik<strong>ba</strong>ar, die kunnen wor<strong>de</strong>n uitgeleend. De stu<strong>de</strong>nten kunnen ook <strong>in</strong> groep werken <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze mediatheek. De<br />
boekencollectie is vrij beperkt. Het budget voor het hele <strong>de</strong>partement bedraagt slechts 1000 euro. Het is <strong>de</strong><br />
Navorm<strong>in</strong>gscommissie die beslist over <strong>de</strong> aankoop van naslagwerken. An<strong>de</strong>rzijds kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
gebruikmaken van <strong>de</strong> erg uitgebrei<strong>de</strong> elektronische bibliotheek van <strong>de</strong> Hogeschool Gent, waaraan 80.000 euro<br />
per jaar wordt besteed. De stu<strong>de</strong>nten kunnen hierop ook thuis <strong>in</strong>loggen. De bibliotheek beschikt ook over een<br />
aantal e-books van Spr<strong>in</strong>ger. In <strong>de</strong> bibliotheek werken 2 VTE‟s (1 VTE + 2 halve VTE) en een assistente. Er<br />
v<strong>in</strong><strong>de</strong>n 3700 uitlen<strong>in</strong>gen per jaar plaats. De stu<strong>de</strong>nten krijgen tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> onthaalweek <strong>in</strong>formatie over hoe ze <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
catalogus kunnen zoeken en hoe ze data<strong>ba</strong>nken kunnen gebruiken. Het openleercentrum is alle dagen geopend<br />
van 8 tot 17 uur (op vrijdag tot 16 uur). Voor sommige opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wordt <strong>in</strong> BEST gebruikgemaakt van<br />
<strong>de</strong> AIM-server, waarop <strong>de</strong> lector zelfstudiepakketten met feed<strong>ba</strong>ck kan ontwikkelen.<br />
Waterfonte<strong>in</strong>tjes zijn ter beschikk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Buiten zijn er fietsenrekken en uitleenfietsen die door<br />
Sovoreg wer<strong>de</strong>n gef<strong>in</strong>ancierd. De commissie apprecieert <strong>de</strong> aangename atmosfeer <strong>in</strong> het BEST-gebouw.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 5 1
Het hoofdgebouw B van BINF dateert van rond 1975 en is aan <strong>de</strong> buitenkant <strong>in</strong> een slechte toestand. De laatste<br />
drie jaar is er heel wat geïnvesteerd <strong>in</strong> <strong>de</strong> renovatie van <strong>de</strong> b<strong>in</strong>nenkant van het gebouw. Zo zijn <strong>de</strong> vloeren en<br />
muren <strong>in</strong> <strong>de</strong> gangen van <strong>de</strong> drie hoogste verdiep<strong>in</strong>gen vernieuwd. Toch oogt het nog steeds niet aantrekkelijk.<br />
Het gebouw wordt gebruikt door verschillen<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen van <strong>de</strong> Hogeschool Gent. In totaal zijn er <strong>in</strong> dit<br />
gebouw 4 bouwlagen met ongeveer 144 leslokalen, waarvan 2 lokalen per verdiep<strong>in</strong>g uitgebouwd zijn tot<br />
auditoria. Voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI zijn er 12 pc-lokalen met vaste <strong>de</strong>sktops, waarvan 2 lokalen voor het<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el netwerken. BINF beschikt over 4 nieuwe DNS-DHCP-servers die <strong>in</strong> <strong>de</strong> 2 netwerkklassen<br />
on<strong>de</strong>r meer wor<strong>de</strong>n gebruikt voor <strong>in</strong>stallatievoorbeel<strong>de</strong>n van Microsoft Commerce/Exchange/Sharepo<strong>in</strong>t. Deze<br />
servers wor<strong>de</strong>n ook gebruikt voor <strong>de</strong> gevirtualiseer<strong>de</strong> L<strong>in</strong>ux- en W<strong>in</strong>dows-omgev<strong>in</strong>g. Er zijn ook 2 grote<br />
netwerkkasten voorzien, waar<strong>in</strong> voor 12.000 euro aan Cisco-apparatuur werd geplaatst. Daarnaast zijn er boxen<br />
waar<strong>in</strong> al het gebruikte materiaal kan wor<strong>de</strong>n opgeborgen.<br />
Twee lectoren hebben het Cisco-certificaat behaald; <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten kunnen ervoor kiezen het Cisco-certificaat te<br />
behalen als ze dit <strong>de</strong>els zelf bekostigen. Slechts 10 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zit <strong>in</strong> het certificatieproject; <strong>de</strong><br />
f<strong>in</strong>anciële tussenkomst door <strong>de</strong> Hogeschool Gent wordt op prijs gesteld. Alle pc-lokalen hebben WiFivoorzien<strong>in</strong>gen.<br />
Per pc-lokaal zijn ook 13 vaste lijnen van 100 Mbit voorzien voor laptops die op het CC-Hogentnetwerk<br />
zitten, zoals voor <strong>de</strong> WiFi-faciliteiten. Ver<strong>de</strong>r zijn er vier talenpractica, twee klassieke en twee digitale.<br />
Ook hier waren er tij<strong>de</strong>lijke problemen met het draadloze netwerk. De stu<strong>de</strong>nten klaag<strong>de</strong>n ook over <strong>de</strong> te kle<strong>in</strong>e<br />
lokalen – of <strong>de</strong> te grote groepen.<br />
Het Systeam van BINF staat <strong>in</strong> voor het on<strong>de</strong>rhoud van <strong>de</strong> pc-klassen en het <strong>in</strong>stalleren of updaten van software.<br />
Voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica wor<strong>de</strong>n <strong>prof</strong>ielen aangemaakt met 40veertig verschillen<strong>de</strong><br />
programma‟s. In BINF bestaat het Systeam uit één 1halftijds OP-, één 1halftijds ATP-lid en één 1voltijds ATP-lid.<br />
Elk lid van het Systeam heeft zijn eigen verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n: er is 1één systeembeheer<strong>de</strong>r voor het netwerk,<br />
één 1voor het programmeerwerk en één 1voor <strong>de</strong> meer manuele taken, zoals herstell<strong>in</strong>gen. De me<strong>de</strong>werkers van<br />
het Systeam (BINF) hebben een procedurehandboek samengesteld over <strong>de</strong> hierboven vermel<strong>de</strong><br />
werkzaamhe<strong>de</strong>n. Via een webpag<strong>in</strong>a kunnen lectoren problemen signaleren. Ook hier zijn er geen SLA‟s, maar<br />
het Systeam bepaalt wel prioriteiten voor het oplossen van problemen. Het systeem schijnt goed te werken. De<br />
stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n ook via hun accounts geresponsabiliseerd voor <strong>de</strong> gebruikte pc‟s. De computerfaciliteiten van<br />
<strong>de</strong> Hogeschool Gent zijn ook thuis toegankelijk via VPN.<br />
Naast <strong>de</strong> Systeams van BINF en BEST is <strong>de</strong> Sector Informatiser<strong>in</strong>g verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> firewall, <strong>de</strong><br />
elektronische bibliotheken en het draadloze netwerk.<br />
Op <strong>de</strong> campus van BINF zijn er drie restaurants, waarvan een zelfbedien<strong>in</strong>g voor warme schotels en broodjes,<br />
een voor snacks en een waar men een dagschotel kan krijgen. Er is nog een vier<strong>de</strong> restaurant <strong>in</strong> aanbouw.<br />
Sovoreg (Sociale Voorzien<strong>in</strong>gen Regio Gent) zorgt voor <strong>de</strong>mocratische prijzen.<br />
Het nieuwe openleercentrum is ruim en omvat twee verdiep<strong>in</strong>gen. Naast een groot aantal vaste pc‟s kunnen <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten er ook werken met laptops. Het openleercentrum is elke dag toegankelijk van 8 tot 22 uur. Er zijn<br />
momenteel al 1200 bezoekers per dag, waardoor het aanwezige personeel on<strong>de</strong>r grote druk staat. De stu<strong>de</strong>nten<br />
dienen te reserveren via een reservatietool en kunnen maximaal vier uur per dag reserveren. Ze beschikken over<br />
een aantal credits per semester. Ook <strong>de</strong> docenten dienen te reserveren. Zij beschikken over enkele<br />
docenten<strong>de</strong>sks. Voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die <strong>in</strong> stilte willen werken, is er een stille ruimte. Daarnaast is er ook een<br />
aantal studiecellen waar stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> absolute stilte kunnen werken. De beveilig<strong>in</strong>g werd aan een externe firma<br />
toevertrouwd; hiervoor zijn er wel SLA‟s.<br />
Er is naast het openleercentrum ook een aantal kle<strong>in</strong>e lokalen voor gesprekken en groepswerk. Het<br />
ombudslokaal is centraal gelegen, maar biedt we<strong>in</strong>ig privacy omwille van <strong>de</strong> grote ramen die op het ogenblik van<br />
het bezoek niet waren afgeschermd.<br />
Voor <strong>de</strong> lectoren is een lectorenlokaal uitgerust met vier computers en een aantal zetels. Dit lokaal lijkt echter<br />
beter uitgerust voor overleg dan om <strong>in</strong> stilte te werken.<br />
De bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen hebben een <strong>in</strong>firmerie met een brancard en alles wat nodig is voor EHBO.<br />
152 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
Zowel <strong>in</strong> BINF als BEST kunnen alle lectoren beschikken over een laptop van het <strong>de</strong>partement. Er zijn ook een<br />
gratis eerstelijnshelp<strong>de</strong>sk voor hard- en softwareproblemen door het Systeam en <strong>de</strong> help<strong>de</strong>sk van <strong>de</strong> dienst<br />
Informatiser<strong>in</strong>g voorhan<strong>de</strong>n. De lectoren en stu<strong>de</strong>nten kunnen bovendien gebruikmaken van het elektronische<br />
leerplatform Dokeos. Elk jaar kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en het personeel een laptop met drie jaar „on site next<br />
bus<strong>in</strong>ess day‟-garantie aankopen tegen <strong>de</strong>mocratische prijzen via <strong>de</strong> Hnet-website van <strong>de</strong> Sector Informatiser<strong>in</strong>g.<br />
Jaarlijks maken <strong>de</strong> vakgroepen een plann<strong>in</strong>g op voor <strong>de</strong> materiële mid<strong>de</strong>len die ze willen aankopen. Die wordt<br />
vervolgens besproken <strong>in</strong> <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie (voor BINF) en <strong>in</strong> <strong>de</strong> Departementsraad<br />
(voor BEST). Voor <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gsgoe<strong>de</strong>ren wordt <strong>de</strong> aanbested<strong>in</strong>g voorbereid door <strong>de</strong> vakgroep en besproken met<br />
het <strong>de</strong>partementshoofd, die budgethou<strong>de</strong>r is. Verbruiksgoe<strong>de</strong>ren wor<strong>de</strong>n aangekocht door <strong>de</strong> budgethou<strong>de</strong>r, <strong>in</strong><br />
samenspraak met <strong>de</strong> voorzitters van <strong>de</strong> vakgroepen en <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie.<br />
Over het algemeen zijn zowel <strong>in</strong> BINF als BEST <strong>de</strong> lokalen behoorlijk uitgerust. De commissie waar<strong>de</strong>ert het feit<br />
dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> BINF wor<strong>de</strong>n geresponsabiliseerd voor het gebruik van het materiaal. De commissie<br />
waar<strong>de</strong>ert het nieuwe openleercentrum <strong>in</strong> Gent en <strong>de</strong> nieuwbouw <strong>in</strong> Aalst.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan <strong>de</strong> help<strong>de</strong>sk van BEST beter te organiseren. Zij kunnen zich laten <strong>in</strong>spireren door <strong>de</strong><br />
procedure die door het Systeam van BINF wordt gebruikt.<br />
De commissie meent ook dat het goed zou zijn te <strong>rapport</strong>eren over het aantal en het soort tussenkomsten, en op<br />
<strong>ba</strong>sis hiervan mogelijke proactieve acties te nemen.<br />
Ze beveelt ook aan dat <strong>de</strong> netwerkklas <strong>in</strong> BEST zou uitgerust wor<strong>de</strong>n met netwerkkasten.<br />
De commissie v<strong>in</strong>dt dat het lokaal van <strong>de</strong> Ombudsdienst <strong>in</strong> BINF meer privacy moet kunnen garan<strong>de</strong>ren.<br />
Daarnaast v<strong>in</strong>dt ze dat <strong>de</strong> lectoren <strong>in</strong> BINF moeten beschikken over een lokaal waar ze ongeh<strong>in</strong><strong>de</strong>rd kunnen<br />
werken.<br />
Facet 4.2. Studiebegeleid<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten zijn a<strong>de</strong>quaat met het oog op <strong>de</strong><br />
studievoortgang.<br />
- De studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten sluiten aan bij <strong>de</strong> behoefte van stu<strong>de</strong>nten.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De abituriënten wor<strong>de</strong>n geïnformeerd over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g via <strong>de</strong> website van <strong>de</strong> hogeschool en <strong>de</strong> websites van <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>partementen. Er zijn ook centrale en <strong>de</strong>partementale <strong>in</strong>fobrochures met <strong>in</strong>formatie over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen, <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rwijsfaciliteiten en <strong>de</strong> flexibele leermogelijkhe<strong>de</strong>n. De commissie v<strong>in</strong>dt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsbrochure goed en<br />
aantrekkelijk.<br />
Daarnaast richt elk <strong>de</strong>partement jaarlijks meer<strong>de</strong>re <strong>in</strong>formatiedagen en een open<strong>de</strong>urdag <strong>in</strong>, waarop <strong>de</strong><br />
geïnteresseer<strong>de</strong>n terechtkunnen met al hun vragen over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en het ver<strong>de</strong>r stu<strong>de</strong>ren. Tevens wordt<br />
<strong>de</strong>elgenomen aan <strong>de</strong> door het <strong>de</strong>partement On<strong>de</strong>rwijs georganiseer<strong>de</strong> SID-In‟s <strong>in</strong> <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> Vlaamse<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 5 3
prov<strong>in</strong>cies. Bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen zijn aanwezig op <strong>in</strong>fosessies, georganiseerd door secundaire scholen en<br />
verenig<strong>in</strong>gen. Ter voorbereid<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> studiekeuze organiseren <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen ‘Live‟, waarop<br />
abituriënten <strong>in</strong>dividueel of <strong>in</strong> groep het <strong>de</strong>partement-<strong>in</strong>-werk<strong>in</strong>g kunnen bezoeken. Het <strong>de</strong>partement BINF biedt<br />
het hele jaar door aan laatstejaarsleerl<strong>in</strong>gen <strong>de</strong> kans om een dag te proeven van het hoger on<strong>de</strong>rwijs. Door <strong>de</strong><br />
organisatie van workshops laat het <strong>de</strong>partement BINF leerl<strong>in</strong>gen kennismaken met <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Om jongeren te<br />
laten kennismaken met het IT-beroep en <strong>de</strong> vooroor<strong>de</strong>len hierover te ontkrachten, werd aan het <strong>de</strong>partement<br />
BINF <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 „Pimp IT up!‟ georganiseerd.<br />
Voor <strong>de</strong> opvang van <strong>de</strong> nieuwe stu<strong>de</strong>nten is een <strong>in</strong>troductieweek voorzien, waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> nieuwkomers via allerlei<br />
praktische <strong>in</strong>formatie en een rondleid<strong>in</strong>g wegwijs wor<strong>de</strong>n gemaakt. In het <strong>de</strong>partement BEST nemen bijna alle<br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong>el aan <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>troductieweek. In het <strong>de</strong>partement BINF is <strong>de</strong> respons kle<strong>in</strong>er. Sovoreg bezorgt <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten bovendien jaarlijks <strong>in</strong>formatie over alle mogelijke stu<strong>de</strong>ntenvoorzien<strong>in</strong>gen aan <strong>de</strong> hogeschool via <strong>de</strong><br />
website, een stu<strong>de</strong>ntmap (stadsplan) en een Blix-agenda. Op het moment van <strong>de</strong> <strong>in</strong>schrijv<strong>in</strong>g krijgen<br />
eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> fol<strong>de</strong>r „Stu<strong>de</strong>er met Suxes!‟, waar<strong>in</strong> <strong>in</strong>formatie over studieadvies en -begeleid<strong>in</strong>g staat.<br />
Ze krijgen tevens een brochure over studievaardighe<strong>de</strong>n. Ook <strong>de</strong> naam, website en bereik<strong>ba</strong>arheid van <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>partementale studiebegelei<strong>de</strong>r, <strong>de</strong> trajectbegelei<strong>de</strong>r en <strong>de</strong> ombudsman wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r meer via dit kanaal<br />
bekendgemaakt.<br />
Voor <strong>de</strong> meer <strong>in</strong>formele contacten wordt <strong>in</strong> BEST, <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met Sovoreg en <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenclub, jaarlijks <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> eerste week van het aca<strong>de</strong>miejaar een stu<strong>de</strong>ntikoze open<strong>in</strong>gsavond <strong>in</strong>gericht. Voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> Gent<br />
organiseert <strong>de</strong> stad Gent een „Kickoff‟-evenement en verwelkomt Sovoreg <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten met een fuif.<br />
De diversiteit van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom wordt vastgesteld door <strong>de</strong> analyse van <strong>de</strong> gegevens die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten bij hun<br />
<strong>in</strong>schrijv<strong>in</strong>g mee<strong>de</strong>len. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> <strong>in</strong>troductieweek wordt <strong>de</strong> heterogeniteit opgevangen door <strong>de</strong> organisatie van<br />
opfriss<strong>in</strong>gscursussen en aanvangstoetsen, on<strong>de</strong>r meer voor talen en wiskun<strong>de</strong>. In <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen<br />
wor<strong>de</strong>n voor Frans en Engels onl<strong>in</strong>e-oefenpakketten aangebo<strong>de</strong>n. S<strong>in</strong>ds het aca<strong>de</strong>miejaar 2006-2007 is <strong>in</strong> elk<br />
<strong>de</strong>partement van <strong>de</strong> Hogeschool Gent een voltijdse trajectbegeleid(st)er aangesteld. De trajectbegelei<strong>de</strong>r is het<br />
hele aca<strong>de</strong>miejaar actief bij het begelei<strong>de</strong>n van het leertraject van stu<strong>de</strong>nten. De studie(traject)begelei<strong>de</strong>r geeft <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>in</strong>troductieweek <strong>in</strong>formatie over <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n van studiehulp <strong>in</strong> <strong>de</strong> ruimste betekenis. Daar<strong>in</strong> komen<br />
mogelijke <strong>in</strong>dividuele studie- en trajectbegeleid<strong>in</strong>g, sessies over studiemetho<strong>de</strong>, -plann<strong>in</strong>g en faalangst, en<br />
on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g bij een sociale en psychische problematiek door <strong>de</strong> studiebegelei<strong>de</strong>r, Sovoreg of externen aan<br />
bod. De groepssessies ken<strong>de</strong>n vooral <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partement BINF we<strong>in</strong>ig succes. Daarom wordt nu meer<br />
overgegaan tot <strong>in</strong>dividuele begeleid<strong>in</strong>g. Tot vorig jaar bestond er ook een mentoraat, maar dit werd afgeschaft<br />
omwille van <strong>de</strong> lage respons.<br />
In <strong>de</strong> eerste week ontvangt elke stu<strong>de</strong>nt <strong>in</strong>formatie over <strong>de</strong> website waarop het studiecontract en <strong>de</strong> studiegids<br />
staan. In <strong>de</strong> studiegids zijn <strong>de</strong> studiefiches van alle opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, met vermeld<strong>in</strong>g van on<strong>de</strong>r meer <strong>de</strong><br />
doelstell<strong>in</strong>gen, <strong>in</strong>houd, didactische werkvormen en evaluatiecriteria, vermeld. Ook <strong>de</strong> algemene on<strong>de</strong>rwijs- en<br />
examenregel<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale aanvull<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n daar<strong>in</strong> beschreven.<br />
De eerstelijnsbegeleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten ligt bij <strong>de</strong> lectoren. Zij zijn erg toegankelijk voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten,<br />
waardoor <strong>de</strong>ze laatsten van nabij kunnen wor<strong>de</strong>n gevolgd en begeleid. Zij kunnen stu<strong>de</strong>nten aanbevelen zich te<br />
wen<strong>de</strong>n tot het monitoraat, <strong>de</strong> studiebegeleid<strong>in</strong>g of <strong>de</strong> trajectbegeleid(st)er. Met het stijgen<strong>de</strong> aantal stu<strong>de</strong>nten<br />
dat niet langer <strong>in</strong> een mo<strong>de</strong>ltraject zit, wordt het belang van <strong>de</strong> trajectbegelei<strong>de</strong>rs steeds groter.<br />
De stu<strong>de</strong>nten bevestig<strong>de</strong>n dat zij monitoraat kunnen krijgen wanneer zij er behoefte aan hebben. Zij bevestig<strong>de</strong>n<br />
eveneens dat <strong>de</strong> meeste lectoren <strong>in</strong>gaan op <strong>de</strong> vraag om meer oefen<strong>in</strong>gen of extra uitleg. Ook op het niveau van<br />
<strong>de</strong> Hogeschool Gent is er een verantwoor<strong>de</strong>lijke voor studieadvies en studiebegeleid<strong>in</strong>g. Hij verzorgt vooral<br />
aanvullen<strong>de</strong> coach<strong>in</strong>g en studieadvies, en stuurt <strong>de</strong> werkgroep Studiebegelei<strong>de</strong>rs aan.<br />
De diensten van Sovoreg zijn voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten van BINF makkelijk te bereiken. Voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten van BEST is<br />
er ook regelmatig een maatschappelijk werker van Sovoreg aanwezig, die kan <strong>in</strong>staan voor actieve hulp en<br />
eventueel voor externe hulp kan zorgen bij psychosociale en f<strong>in</strong>anciële problemen. De commissie heeft echter<br />
154 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
geen verantwoor<strong>de</strong>lijke van Sovoreg ontmoet. Voor stu<strong>de</strong>nten met een functiebeperk<strong>in</strong>g gebeurt <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> GON-begelei<strong>de</strong>rs en eventueel <strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rs.<br />
In elk <strong>de</strong>partement is een ombudsman beschik<strong>ba</strong>ar. De ombudsfunctie heeft als doel te bemid<strong>de</strong>len bij conflicten<br />
tussen stu<strong>de</strong>nten en lectoren van <strong>de</strong> Examencommissie, en te <strong>in</strong>termediëren bij conflicten tussen stu<strong>de</strong>nten en<br />
lectoren, en stu<strong>de</strong>nten on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>g, ook buiten evaluatiemomenten. De <strong>de</strong>partementen hebben besloten om vooral<br />
preventief op te tre<strong>de</strong>n. Vooral het <strong>de</strong>partement BINF geeft een ruime <strong>in</strong>terpretatie aan <strong>de</strong> taak van <strong>de</strong><br />
ombudsman. Toch zijn er per jaar blijk<strong>ba</strong>ar maar tien tot vijftien dossiers. Misschien heeft dit te maken met het<br />
we<strong>in</strong>ig discrete lokaal van <strong>de</strong> ombudsman.<br />
In <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen zijn lectoren vrijgesteld om <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> buitenlandse stages te begelei<strong>de</strong>n.<br />
Hoewel <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partement BEST een bedrag van 500 euro ter beschikk<strong>in</strong>g wordt gesteld van stu<strong>de</strong>nten die <strong>in</strong> het<br />
buitenland stage willen lopen, zijn er <strong>de</strong> laatste jaren geen kandidaten geweest.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan dat er nog meer aandacht wordt besteed aan <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> LASSI-test.<br />
Stu<strong>de</strong>nten verwachten niet alleen feed<strong>ba</strong>ck van het programma, maar ook een persoonlijke feed<strong>ba</strong>ck van <strong>de</strong><br />
studiebegelei<strong>de</strong>rs.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 4, voorzien<strong>in</strong>gen: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 4.1, materiële voorzien<strong>in</strong>gen :<br />
facet 4.2, studiebegeleid<strong>in</strong>g:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 5 5
On<strong>de</strong>rwerp 5<br />
Interne kwaliteitszorg<br />
Facet 5.1<br />
Evaluatie resultaten<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g wordt periodiek geëvalueerd, me<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> hand van toets<strong>ba</strong>re streefdoelen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De Hogeschool Gent heeft ervoor gekozen zelfevaluatie<strong>rapport</strong>en op te stellen op <strong>ba</strong>sis van EFQM en met<br />
behulp van <strong>de</strong> TRIS-metho<strong>de</strong>. In <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen heeft een aantal lectoren <strong>de</strong> TRIS- assessoropleid<strong>in</strong>g<br />
gevolgd.<br />
Op elk niveau – <strong>de</strong> hogeschool als geheel, <strong>de</strong> sector, <strong>de</strong> dienst van <strong>de</strong> algemeen directeur, het <strong>de</strong>partement en<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g – wordt regelmatig een zelfevaluatie uitgevoerd om na te gaan of aan <strong>de</strong> vooropgezette<br />
kwaliteitseisen wordt voldaan, zodat <strong>de</strong> strategische doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> betrokken eenheid wor<strong>de</strong>n<br />
nagestreefd.<br />
De commissie meent echter dat kwaliteitsmanagement te theoretisch wordt bena<strong>de</strong>rd, en dat <strong>de</strong> vooropgezette<br />
strategische doele<strong>in</strong><strong>de</strong>n te we<strong>in</strong>ig wor<strong>de</strong>n ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieerd <strong>in</strong> termen van streefcijfers en toets<strong>ba</strong>re streefdoelen.<br />
Daardoor is het moeilijk na te gaan of <strong>de</strong> strategische doelstell<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n gehaald. Er gebeuren ook <strong>in</strong>terne<br />
audits, maar die gaan alleen over <strong>de</strong> procedures en niet over <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd. De laatste audit gebeur<strong>de</strong> drie jaar<br />
gele<strong>de</strong>n.<br />
De opleid<strong>in</strong>gen stellen om <strong>de</strong> acht jaar een evaluatie<strong>rapport</strong> op voor <strong>de</strong> visitatie. In <strong>de</strong> Hogeschool Gent werd <strong>de</strong><br />
afspraak gemaakt dat elke opleid<strong>in</strong>g tussentijds, met name vier jaar na het opstellen van het zelfevaluatie<strong>rapport</strong><br />
voor visitatie, een <strong>rapport</strong> opstelt voor <strong>in</strong>tern gebruik. Bij het beg<strong>in</strong> van <strong>de</strong> werkperio<strong>de</strong> – <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partement is dit<br />
het aca<strong>de</strong>miejaar, <strong>in</strong> <strong>de</strong> centrale diensten het kalen<strong>de</strong>rjaar – wordt een „Jaaractieplan kwaliteitszorg‟ goedgekeurd<br />
door <strong>de</strong> overeenstemmen<strong>de</strong> bestuurs<strong>in</strong>stantie. De centrale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator (CKC) staat ter beschikk<strong>in</strong>g om<br />
elke eenheid te on<strong>de</strong>rsteunen bij haar kwaliteitszorg. Elke eenheid bezorgt aan <strong>de</strong> CKC <strong>de</strong> verslaggev<strong>in</strong>g van<br />
haar zelfevaluatie, <strong>in</strong>clusief <strong>de</strong> afgelei<strong>de</strong> verbeterdoelen, <strong>de</strong> eigen bevrag<strong>in</strong>gsresultaten met een analyse, haar<br />
verbeterplannen, haar „Jaaractieplan kwaliteitszorg‟ en het hoofdstuk „Kwaliteitszorg‟ van haar jaarverslag.<br />
Ondanks dit theoretisch <strong>de</strong>gelijk mo<strong>de</strong>l stelt <strong>de</strong> commissie vast dat het kwaliteits<strong>de</strong>nken onvoldoen<strong>de</strong> aanwezig is<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> hogeschool. Omwille van het feit dat concrete <strong>in</strong>dicatoren ontbreken, is het immers<br />
onmogelijk na te gaan of <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> resultaten wer<strong>de</strong>n behaald.<br />
De belanghebben<strong>de</strong>n (stu<strong>de</strong>nten, alumni, me<strong>de</strong>werkers van <strong>de</strong> hogeschool en vertegenwoordigers van het<br />
beroepenveld) wor<strong>de</strong>n regelmatig bevraagd over <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, maar ook daar ontbreken<br />
streefcijfers en kengetallen. In het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 werd een werkgroep opgestart die als doel heeft alle<br />
bevrag<strong>in</strong>gen <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk aan te passen.<br />
Hoewel <strong>de</strong> commissie positief is over het feit dat <strong>de</strong>ze bevrag<strong>in</strong>gen plaatshebben, zijn volgens haar <strong>de</strong> conclusies<br />
over <strong>de</strong> evaluatieresultaten erg slordig en zelfs fout. Zo wor<strong>de</strong>n soms <strong>de</strong> neutrale scores bij <strong>de</strong> positieve<br />
gerekend, of wordt geen reken<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die niet antwoord<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> vraag. Zo zegt <strong>in</strong><br />
2006-2007 slechts 14 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten dat <strong>de</strong> studiefiches <strong>de</strong> nodige <strong>in</strong>formatie gaven; 2 procent zegt<br />
dat dit niet het geval was. De an<strong>de</strong>re stu<strong>de</strong>nten hebben <strong>de</strong>ze vraag niet beantwoord. Dit leidt toch tot een<br />
positieve evaluatie. Daarenboven zijn <strong>de</strong> resultaten soms gesteund op veel te we<strong>in</strong>ig waarnem<strong>in</strong>gen (bijvoorbeeld<br />
twee lectoren). Ook wordt bij <strong>de</strong> resultaatsmet<strong>in</strong>gen te we<strong>in</strong>ig reken<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> standaardafwijk<strong>in</strong>g. Ook<br />
wanneer <strong>de</strong>ze erg groot is, stelt men zich geen vragen over <strong>de</strong> relatief positieve resultaten van <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>g. De<br />
opleid<strong>in</strong>g geeft toe dat <strong>de</strong> respons op sommige bevrag<strong>in</strong>gen maar ook op <strong>de</strong> tijdsmet<strong>in</strong>gen te beperkt is.<br />
156 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
Bovendien gebeurt <strong>de</strong> analyse van <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>gen niet eenvormig. De <strong>de</strong>partementale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator en<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementssecretaris (<strong>in</strong> BINF) of <strong>de</strong> voorzitter van <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie (<strong>in</strong> BEST) zijn verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />
voor het organiseren van enquêtes bij stu<strong>de</strong>nten over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g (om <strong>de</strong> drie jaar) en opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len (drie<br />
of vier per mo<strong>de</strong>ltraject). BINF gebruikt <strong>de</strong> „Teleform‟-formulieren, waarvan <strong>de</strong> verwerk<strong>in</strong>g door <strong>de</strong> centrale<br />
diensten wordt on<strong>de</strong>rsteund. In BEST wordt een lector TI enkele uren vrijgesteld voor het onl<strong>in</strong>e plaatsen van <strong>de</strong><br />
enquêtes en <strong>de</strong> statistische verwerk<strong>in</strong>g ervan. In <strong>de</strong> toekomst zal <strong>de</strong> verwerk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> enquêtes uniform<br />
gebeuren op centraal niveau.<br />
De <strong>de</strong>partementale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator organiseert ver<strong>de</strong>r <strong>de</strong> enquêter<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> alumni en het personeel (om<br />
<strong>de</strong> vier of vijf jaar), en ook die van het werkveld (stagebedrijven jaarlijks). In BINF organiseert <strong>de</strong> stagecoörd<strong>in</strong>ator<br />
<strong>de</strong> enquêter<strong>in</strong>g van stagebedrijven. De vakgroepvoorzitter Informatica organiseert <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong><br />
Werkveldcommissie. In <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen wordt ook bij <strong>de</strong> lectoren en <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten gepeild naar <strong>de</strong><br />
kwaliteit van <strong>de</strong> stageplaats. Volgens <strong>de</strong> commissie is <strong>de</strong> frequentie van sommige enquêter<strong>in</strong>gen te laag<br />
(personeel).<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
Het kwaliteitsbewustzijn <strong>in</strong> <strong>de</strong> hogeschool en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g dient nog te groeien. De commissie adviseert om <strong>de</strong><br />
strategische doelstell<strong>in</strong>gen voor <strong>de</strong> hogeschool en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g te <strong>de</strong>f<strong>in</strong>iëren <strong>in</strong> streefcijfers en kengetallen. Ze<br />
vraagt ook om voor elke doelstell<strong>in</strong>g <strong>in</strong>dicatoren vast te leggen, zowel overkoepelend als op het niveau van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g.<br />
De commissie beveelt ook aan dat <strong>de</strong> analyse van <strong>de</strong> meetresultaten statistisch correct zou gebeuren, zodat men<br />
een eerlijker zicht krijgt op <strong>de</strong> behaal<strong>de</strong> resultaten, en verbeteracties gerichter kunnen wor<strong>de</strong>n opgezet. Daarbij<br />
dient men er ook reken<strong>in</strong>g mee te hou<strong>de</strong>n dat resultaten alleen betrouw<strong>ba</strong>ar zijn wanneer ze voldoen<strong>de</strong><br />
representatief zijn.<br />
Ten slotte adviseert <strong>de</strong> commissie dat <strong>de</strong> frequentie van sommige bevrag<strong>in</strong>gen wordt opgedreven.<br />
Facet 5.2. Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De uitkomsten van <strong>de</strong>ze evaluatie vormen <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis voor aantoon<strong>ba</strong>re verbetermaatregelen die bijdragen aan<br />
<strong>de</strong> realisatie van <strong>de</strong> streefdoelen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Elk aca<strong>de</strong>miejaar wor<strong>de</strong>n zowel <strong>in</strong> BEST als BINF een jaaractieplan en verbeterplannen opgesteld. In <strong>de</strong><br />
verbeterplannen staat een tijdspad, en ook <strong>de</strong> wijze waarop wordt on<strong>de</strong>rzocht of <strong>de</strong> verbeter<strong>in</strong>g werd<br />
gerealiseerd.<br />
In BEST is alle <strong>in</strong>formatie <strong>in</strong> een tekstbestand opgenomen. In BINF staan <strong>de</strong> verbeterplannen <strong>in</strong> een tekstbestand<br />
en <strong>de</strong> overige actiepunten <strong>in</strong> een Excel-bestand.<br />
Als een verbeterplan niet volledig uitgevoerd werd, wordt <strong>de</strong> re<strong>de</strong>n vermeld en wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> resteren<strong>de</strong> actiepunten<br />
opgenomen <strong>in</strong> het actieplan voor het volgen<strong>de</strong> aca<strong>de</strong>miejaar. Zo stelt <strong>de</strong> commissie vast dat nog niet alle<br />
aanbevel<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> vorige visitatie gerealiseerd zijn. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat voor een<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 5 7
aantal verbeteracties geen meet<strong>ba</strong>re <strong>in</strong>dicatoren of realistische streefdata geformuleerd zijn, waardoor ze telkens<br />
weer opduiken <strong>in</strong> <strong>de</strong> opeenvolgen<strong>de</strong> verbeterplannen.<br />
De keuze van <strong>de</strong> verbeterpunten gebeurt jaarlijks door <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie, na consultatie van <strong>de</strong><br />
vakgroepen. De <strong>de</strong>partementale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator, die hiervoor 50 procent van zijn opdracht krijgt, plant <strong>de</strong><br />
verbeteracties na overleg <strong>in</strong> <strong>de</strong> stafverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g. De uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijke besliss<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> verbeterplannen gebeurt <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
Departementsraad. Na elk werkjaar maakt <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator een jaarverslag op waar<strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>ba</strong>lans van elke verbeteractie wordt opgemaakt. Toch kon <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aanvankelijk geen document voorleggen<br />
waaruit dui<strong>de</strong>lijk bleek welke streefdoelen al wer<strong>de</strong>n gerealiseerd en welke <strong>in</strong> uitvoer<strong>in</strong>g waren. Op vraag van <strong>de</strong><br />
commissie werd dit document tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> visitatie opgesteld.<br />
De commissie v<strong>in</strong>dt het wel positief dat <strong>de</strong> aanbevel<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> visitatiecommissie officemanagement wer<strong>de</strong>n<br />
aangegrepen om over te gaan tot verbeteracties b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica. Zo heeft <strong>de</strong><br />
commissie kunnen vaststellen dat <strong>de</strong> evaluatiecriteria voor <strong>de</strong> stage tussen BINF en BEST groten<strong>de</strong>els wer<strong>de</strong>n<br />
gestroomlijnd. Ook werd <strong>in</strong> <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen <strong>in</strong>gegaan op <strong>de</strong> suggestie van <strong>de</strong> commissie om aan <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten feed<strong>ba</strong>ck te geven over <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>gen. In <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen werd ook het<br />
begeleid zelfstandig leren bijgestuurd. In BINF wer<strong>de</strong>n een procedurehandboek voor <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g en een<br />
<strong>de</strong>partementaal kwaliteitshandboek, waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> processen wor<strong>de</strong>n beschreven die belangrijk zijn voor <strong>de</strong><br />
kwaliteitszorg, opgesteld. In BEST wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> studietijdmet<strong>in</strong>gen nu systematisch georganiseerd.<br />
Daarnaast is een aantal verbeteracties opgezet naar aanleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>gen. Zo werd on<strong>de</strong>r meer het<br />
verbeterpunt „<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len sterker afstemmen op <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g‟<br />
omgezet <strong>in</strong> een verbeteractie, die vooral zicht<strong>ba</strong>ar is <strong>in</strong> het talenon<strong>de</strong>rwijs.<br />
Ten slotte is s<strong>in</strong>ds het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van een Kwaliteitscel – bestaan<strong>de</strong> uit het<br />
<strong>de</strong>partementshoofd, <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementssecretaris, <strong>de</strong> voorzitter van <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie, <strong>de</strong> voorzitters van <strong>de</strong><br />
betrokken vakgroepen en <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator – een eerste stap <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g van<br />
<strong>de</strong> kwaliteitszorg b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> hogeschool.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan om <strong>de</strong> streefdoelen, <strong>de</strong> daaraan gekoppel<strong>de</strong> verbeteracties en <strong>de</strong> realisaties op een<br />
systematische en eenvormige manier te documenteren. De verbeterplannen van BINF en BEST moeten m<strong>in</strong>stens<br />
op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> manier opgesteld zijn.<br />
De commissie stelt voor om aan <strong>de</strong> hand van een concreet plan met <strong>in</strong>dicatoren en via tussentijdse met<strong>in</strong>gen na<br />
te gaan <strong>in</strong> hoeverre <strong>de</strong> geplan<strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen wer<strong>de</strong>n gerealiseerd.<br />
Facet 5.3: Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg zijn me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en het afnemend beroepenveld van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g actief betrokken.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
158 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie heeft vastgesteld dat me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en het werkveld bij <strong>de</strong> kwaliteitszorg<br />
betrokken zijn via bevrag<strong>in</strong>gen en verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen.<br />
Zowel <strong>in</strong> BEST als <strong>in</strong> BINF zijn <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers en stu<strong>de</strong>nten betrokken via <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie. Die<br />
verga<strong>de</strong>rt ongeveer één keer per maand. In die commissie zitten verkozen lectoren en stu<strong>de</strong>nten. De<br />
<strong>de</strong>partementale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator heeft eveneens zitt<strong>in</strong>g <strong>in</strong> die commissie, en <strong>in</strong> overleg met <strong>de</strong> voorzitter<br />
brengt hij <strong>de</strong> agendapunten aan <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met kwaliteitszorg. Alle le<strong>de</strong>n – dus ook <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten – kunnen<br />
voorstellen formuleren rond kwaliteitsverbeter<strong>in</strong>gen. Ook <strong>in</strong> <strong>de</strong> vakgroepen, waarvan alle lectoren lid zijn, bestaat<br />
<strong>de</strong> mogelijkheid om voorstellen tot verbeter<strong>in</strong>g te formuleren. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> maan<strong>de</strong>lijkse stafverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen kan<br />
kwaliteitszorg eveneens aan bod komen. In BEST zijn <strong>de</strong> verslagen van <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie en <strong>de</strong><br />
vakgroepen te raadplegen <strong>in</strong> een map <strong>in</strong> <strong>de</strong> lectorenkamer, en elektronisch op een platform <strong>in</strong> Dokeos. In <strong>de</strong><br />
bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen kunnen <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers <strong>de</strong> notulen van <strong>de</strong>ze verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen <strong>in</strong>kijken. De<br />
Departementsraad keurt het jaaractieplan Kwaliteitszorg goed, en waakt eveneens over <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
plannen, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re via <strong>de</strong> goedkeur<strong>in</strong>g van het jaarverslag Kwaliteitszorg.<br />
Op het niveau van <strong>de</strong> hogeschool zijn er <strong>de</strong> maan<strong>de</strong>lijkse verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen van alle <strong>de</strong>partementale<br />
kwaliteitscoörd<strong>in</strong>atoren, on<strong>de</strong>r het voorzitterschap van <strong>de</strong> centrale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator. In <strong>de</strong>ze verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen<br />
wordt on<strong>de</strong>r meer <strong>in</strong>formatie uitgewisseld (best practices), wor<strong>de</strong>n knelpunten besproken en wordt gediscussieerd<br />
over het hogeschoolbeleid rond kwaliteitszorg.<br />
De algemeen directeur, het bestuurscollege en <strong>de</strong> raad van bestuur formuleren <strong>de</strong> visie op kwaliteitszorg en<br />
nemen ook concrete <strong>in</strong>itiatieven. In het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 hebben <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementsra<strong>de</strong>n van BEST en<br />
BINF ten behoeve van het bestuurscollege een besliss<strong>in</strong>g genomen over <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> visitatie van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g officemanagement, omdat een aantal verbeterdoelen die hier<strong>in</strong> opgenomen wer<strong>de</strong>n, niet alleen<br />
betrekk<strong>in</strong>g had<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Office management maar ook op <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica.<br />
Bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne zelfevaluatie van Toegepaste <strong>in</strong>formatica, die <strong>in</strong> BEST en BINF gezamenlijk gehou<strong>de</strong>n werd <strong>in</strong> 2005<br />
-2006, wer<strong>de</strong>n alle lectoren uitgenodigd om <strong>de</strong>el te nemen aan TRIS-sessies en consensusverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen. Alle<br />
lectoren die aanwezig kon<strong>de</strong>n zijn – <strong>in</strong> totaal 43 –, namen <strong>de</strong>el43. Dit zelfevaluatie<strong>rapport</strong> is ook tot stand<br />
gekomen door samenwerk<strong>in</strong>g van diverse <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale teams, bestaan<strong>de</strong> uit 21 lectoren van BEST en<br />
BINF. Alle lectoren uit <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica van BEST en BINF zijn vervolgens uitgenodigd om<br />
<strong>de</strong>el te nemen aan leesgroepen. Tij<strong>de</strong>ns diverse consensusverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen (per on<strong>de</strong>rwerp) van <strong>de</strong> leesgroepen<br />
zijn <strong>de</strong> voorlopige teksten bijgestuurd en aangevuld.<br />
De stu<strong>de</strong>nten participeren rechtstreeks via <strong>de</strong> Participatiecommissie en via hun vertegenwoordigers <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gscommissies en <strong>de</strong> Departementsraad. In elk <strong>de</strong>partement is er een Departementale<br />
Participatiecommissie, samengesteld uit alle verkozen klasverantwoor<strong>de</strong>lijken. Zij participeren ook onrechtstreeks<br />
via <strong>de</strong> <strong>de</strong>elname aan enquêtes. S<strong>in</strong>ds het aca<strong>de</strong>miejaar 2006-2007 wor<strong>de</strong>n alle stu<strong>de</strong>nten uitgenodigd op een<br />
uiteenzett<strong>in</strong>g waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator per studiejaar <strong>de</strong> resultaten van diverse enquêtes<br />
bespreekt en toelicht. De voorzitter van <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie organiseert op regelmatige <strong>ba</strong>sis<br />
panelgesprekken met stu<strong>de</strong>nten uit <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> studiejaren, om eventuele knelpunten <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met het<br />
curriculum, leer<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n, studiebelast<strong>in</strong>g of praktische problemen te <strong>de</strong>tecteren en te bespreken.<br />
De alumniwerk<strong>in</strong>g waarmee <strong>in</strong> BINF <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2006-2007 en <strong>in</strong> BEST <strong>in</strong> 2007 is begonnen, maakt het<br />
voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g gemakkelijker om nauwe contacten te on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> alumni. De alumni participeren ook<br />
op regelmatige <strong>ba</strong>sis aan schriftelijke enquêtes via <strong>in</strong>ternet. Daarnaast richt het <strong>de</strong>partement BEST ten dienste<br />
van alumni vakgerichte workshops en bedrijfsvoorstell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong>.<br />
Een vrij grote groep lectoren fungeert als stagebegelei<strong>de</strong>r. Zij bezoeken elk stagebedrijf m<strong>in</strong>stens drie tot vier<br />
keer per stageperio<strong>de</strong>en hebben daarbij uitgebrei<strong>de</strong> contacten met <strong>de</strong> opdrachtgever <strong>in</strong> het bedrijf, die<br />
beschouwd kan wor<strong>de</strong>n als een vertegenwoordiger van het werkveld. Naar aanleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stages wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 5 9
stagebedrijven uitgebreid bevraagd via een schriftelijke enquête. Daarnaast zitten <strong>in</strong> BINF vertegenwoordigers<br />
van het werkveld <strong>in</strong> <strong>de</strong> Werkveldcommissie, die twee keer per jaar verga<strong>de</strong>rt. In BEST nemen ze <strong>de</strong>el aan het<br />
jaarlijkse forum. De commissie on<strong>de</strong>rlijnt het belang van <strong>de</strong>ze resonantiecommissies.<br />
Bij <strong>de</strong> besprek<strong>in</strong>gen die geleid hebben tot een curriculumvernieuw<strong>in</strong>g, hebben die vertegenwoordigers van het<br />
werkveld een erg belangrijke <strong>in</strong>breng gehad. Ook hebben <strong>de</strong>ze besprek<strong>in</strong>gen geleid tot het <strong>in</strong>richten van het<br />
postgraduaat e-<strong>de</strong>sign <strong>in</strong> BEST. In <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementsra<strong>de</strong>n van BINF en BEST zitten een paar vertegenwoordigers<br />
van het werkveld, on<strong>de</strong>r wie een oud-stu<strong>de</strong>nt uit Toegepaste <strong>in</strong>formatica.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie heeft vastgesteld dat <strong>de</strong> laatste bevrag<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers dateert van 2003. Ze beveelt<br />
daarom aan om <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers op een meer regelmatige <strong>ba</strong>sis te organiseren. Daarnaast<br />
meent <strong>de</strong> commissie dat <strong>de</strong> alumniwerk<strong>in</strong>g nog moet wor<strong>de</strong>n uitgebreid.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 5: Interne kwaliteitszorg: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 5.1, evaluatie resultaten<br />
facet 5.2, maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g<br />
facet 5.3, betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong><br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
generieke<br />
160 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
On<strong>de</strong>rwerp 6<br />
Resultaten<br />
Facet 6.1<br />
Gerealiseerd niveau<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De gerealiseer<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties zijn <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> nagestreef<strong>de</strong> competenties qua niveau,<br />
oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Om na te gaan of <strong>de</strong> nagestreef<strong>de</strong> competenties wor<strong>de</strong>n bereikt qua niveau, oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke<br />
eisen, wordt <strong>in</strong> <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen jaarlijks een bevrag<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> pas afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n, het<br />
werkveld en <strong>de</strong> stage-<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen. De enquêtes gaan over <strong>de</strong> tewerkstell<strong>in</strong>g (type van bedrijf/<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g, functie<br />
waar <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> is tewerkgesteld…), <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g (<strong>de</strong> mate waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> functie aansluit bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g,<br />
beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opgedane competenties…) en <strong>de</strong> stage (on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g). Ook hier mist <strong>de</strong><br />
commissie <strong>in</strong>dicatoren om het behalen van <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen te meten.<br />
Uit <strong>de</strong> schriftelijke bevrag<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten bleek dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten niet tevre<strong>de</strong>n zijn over <strong>de</strong> motivatie en<br />
vakkennis van een aantal lectoren. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> gesprekken bleek echter dat het hier slechts om enkele lectoren<br />
g<strong>in</strong>g, en <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten stel<strong>de</strong>n vast dat er meestal het daaropvolgen<strong>de</strong> jaar werd <strong>in</strong>gegrepen.<br />
De afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica zijn werkzaam als softwareontwikkelaar,<br />
systeemanalist, multimediaontwerper, data<strong>ba</strong>seadm<strong>in</strong>istrator, <strong>de</strong>skundige technische on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g (ICT),<br />
computeroperator en netwerkbeheer<strong>de</strong>r. Zij zijn hoofdzakelijk tewerkgesteld <strong>in</strong> kle<strong>in</strong>e en mid<strong>de</strong>lgrote bedrijven,<br />
vooral als programmeur. Uit bevrag<strong>in</strong>gen blijkt dat vrijwel alle afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n een eerste job verwerven die <strong>in</strong> het<br />
verleng<strong>de</strong> ligt van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica, <strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>r aansluitend op<br />
hun stage.<br />
Het werkveld apprecieert het niveau van <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n. Ze zijn vooral tevre<strong>de</strong>n over hun onmid<strong>de</strong>llijke<br />
<strong>in</strong>zet<strong>ba</strong>arheid, technische kennis en kennis van vreem<strong>de</strong> talen. Toch meent een aantal vertegenwoordigers van<br />
het werkveld dat <strong>de</strong> communicatievaardighe<strong>de</strong>n, en <strong>de</strong> kennis en het niveau van Frans nog kunnen verbeteren.<br />
Zij stellen <strong>de</strong> laatste jaren wel een verbeter<strong>in</strong>g vast van <strong>de</strong> communicatieve vaardighe<strong>de</strong>n. De<br />
vertegenwoordigers van het werkveld menen ook dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten te we<strong>in</strong>ig weten over <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong><br />
bedrijfsprocessen, en dat hier meer aandacht dient aan besteed te wor<strong>de</strong>n. Ook test<strong>in</strong>g, methodologie en<br />
documentatie verdienen meer aandacht <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Dit werd ook al aangehaald door <strong>de</strong> lectoren van het<br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject.<br />
Uit <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>gen blijkt dat <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n over het algemeen tevre<strong>de</strong>n zijn over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, maar dat zij<br />
meer technische kennis over hardware en netwerken wensen. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> gesprekken bleek dat zij <strong>in</strong> grote lijnen<br />
on<strong>de</strong>rschrijven wat het werkveld heeft gezegd. Zij wijzen erop dat zij onmid<strong>de</strong>llijk <strong>in</strong>zet<strong>ba</strong>ar zijn. De meer<strong>de</strong>rheid<br />
van <strong>de</strong> aanwezige alumni had al een contract voor men afstu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>, vaak <strong>in</strong> zijn stagebedrijf. Bijna alle<br />
afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n zijn van men<strong>in</strong>g dat het schrijven en bijhou<strong>de</strong>n van technische documentatie meer aandacht<br />
verdient <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Ook zou<strong>de</strong>n stu<strong>de</strong>nten meer moeten weten over bedrijfsprocessen. Kennis van<br />
methodologie en on<strong>de</strong>r meer tools ter on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g van test<strong>in</strong>g zou eveneens een toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong><br />
betekenen. Enkele afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n menen dat men meer aandacht moet beste<strong>de</strong>n aan virtualisatietechnieken.<br />
De alumni appreciëren het feit dat een echte alumniwerk<strong>in</strong>g is opgestart. De opleid<strong>in</strong>g organiseert samenkomsten<br />
met bedrijven, waardoor <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n <strong>de</strong> gelegenheid hebben om te netwerken. Daarnaast organiseert <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 6 1
opleid<strong>in</strong>g een nieuwjaarsreceptie en stuurt ze jo<strong>ba</strong>anbied<strong>in</strong>gen aan alumni door. Ook bij L<strong>in</strong>kedIn Alumni is al een<br />
aanzienlijk aantal alumni aangesloten.<br />
De voorbereid<strong>in</strong>g op het werkveld gebeurt hoofdzakelijk tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stage. Daarnaast moeten <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> het<br />
twee<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject van BINF een bus<strong>in</strong>essplan opstellen. In het <strong>de</strong>partement BEST werken s<strong>in</strong>ds 2003<br />
stu<strong>de</strong>nten small bus<strong>in</strong>ess projects uit. Als voorbereid<strong>in</strong>g hierop nemen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten van BEST al <strong>in</strong> het eerste<br />
mo<strong>de</strong>ltraject <strong>de</strong>el aan een bus<strong>in</strong>essgame. In het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject is er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len<br />
communicatievaardighe<strong>de</strong>n Ne<strong>de</strong>rlands, Frans en Engels ruime aandacht voor sollicitatietra<strong>in</strong><strong>in</strong>g, en het opstellen<br />
van een cv en sollicitatiebrief. Het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el sociale en juridische beroepsaspecten besteedt aandacht<br />
aan <strong>in</strong>formaticacontracten, bescherm<strong>in</strong>g van software, <strong>in</strong>formaticacrim<strong>in</strong>aliteit, arbeidscontracten enzovoort.<br />
Wat <strong>de</strong> stages betreft, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> stagiairs <strong>in</strong> BINF meer bezocht door <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>rs; <strong>in</strong> BEST wil men <strong>de</strong><br />
stagiairs een eerste sollicitatie-ervar<strong>in</strong>g laten opdoen en responsabiliseren. Zowel het beroepsveld als <strong>de</strong> alumni<br />
zijn tevre<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> organisatie, <strong>in</strong>houd en evaluatie van <strong>de</strong> stages. Bei<strong>de</strong> groepen wijzen erop dat <strong>de</strong><br />
evaluatiedocumenten voor <strong>de</strong> stages veel verbeterd zijn, en dat er reken<strong>in</strong>g wordt gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> gemaakte<br />
opmerk<strong>in</strong>gen. Toch zou<strong>de</strong>n sommige vertegenwoordigers van het beroepsveld nog meer ruimte willen voor<br />
opmerk<strong>in</strong>gen die niet <strong>in</strong> <strong>de</strong> checklist zijn voorzien. Uit <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>gen van zowel stu<strong>de</strong>nten als het werkveld blijkt<br />
echter dat <strong>de</strong> laatste jaren het aantal stu<strong>de</strong>nten en bedrijven dat erg tevre<strong>de</strong>n is over <strong>de</strong> stage, afneemt.<br />
De commissie stel<strong>de</strong> vast dat het niveau van <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dwerken voldoen<strong>de</strong> is. Bij <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dwerken<br />
houdt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g niet alleen reken<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd maar ook met het proces, <strong>de</strong> taal, <strong>de</strong> structuur van het<br />
e<strong>in</strong>dwerk en <strong>in</strong> sommige gevallen met <strong>de</strong> problematiek van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt (bijvoorbeeld autismespectrumstoornis).<br />
Zowel alumni als vertegenwoordigers van het beroepsveld die <strong>de</strong> commissie heeft ontmoet, zijn lid van <strong>de</strong><br />
resonantiecommissies. Allen zij ze het erover eens dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g openstaat voor suggesties, en dat ze hiermee<br />
reken<strong>in</strong>g heeft gehou<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> curriculumhervorm<strong>in</strong>g. Zo wijst een aantal alumni op het feit dat het<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el analyse en ontwerp nu vroeger <strong>in</strong> het opleid<strong>in</strong>gstraject wordt aangebo<strong>de</strong>n, op vraag van <strong>de</strong><br />
alumni.<br />
Afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n met een diploma Toegepaste <strong>in</strong>formatica van <strong>de</strong> Hogeschool Gent kunnen terecht <strong>in</strong> het<br />
schakelprogramma naar master <strong>in</strong>dustrieel <strong>in</strong>genieur, om zo <strong>in</strong> twee jaar een masterdiploma te halen. Een kle<strong>in</strong><br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong> van <strong>de</strong>ze stu<strong>de</strong>nten behaalt ook dit diploma.<br />
Wat <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g betreft, wil <strong>de</strong> commissie een on<strong>de</strong>rscheid maken tussen BINF en BEST. De participatie<br />
aan <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g <strong>in</strong> BINF is goed, maar eenzijdig. Stu<strong>de</strong>nten nemen alleen <strong>de</strong>el aan stagemobiliteit. In het<br />
jaar van <strong>de</strong> visitatie waren er <strong>de</strong>rtien uitgaan<strong>de</strong> en achttien <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten, op een totaal van hon<strong>de</strong>rd<br />
100stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>ltraject. De dalen<strong>de</strong> ten<strong>de</strong>ns van uitgaan<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten is blijk<strong>ba</strong>ar voor het eerst<br />
<strong>in</strong> jaren doorbroken. Het aantal <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten was over <strong>de</strong> voorbije jaren sterk gestegen en stagneert nu.<br />
Voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n lessen <strong>in</strong> het Engels gedoceerd (Blits). Daarnaast is er ook nog een<br />
<strong>in</strong>ternationale week, waaraan alle stu<strong>de</strong>nten kunnen <strong>de</strong>elnemen. Ongeveer drie tot vier lectoren nemen jaarlijks<br />
<strong>de</strong>el aan <strong>de</strong> docentenmobiliteit. De opleid<strong>in</strong>g werkt ook aan enkele <strong>in</strong>ternationale PWO-projecten.<br />
In het <strong>de</strong>partement BEST was er op het ogenblik van <strong>de</strong> visitatie geen enkele <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> of uitgaan<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt. In<br />
het aca<strong>de</strong>miejaar 2006-2007 waren er nochtans nog vier uitgaan<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten naar Troy University <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
Verenig<strong>de</strong> Staten. Er was <strong>in</strong> het jaar van <strong>de</strong> visitatie ook geen docentenmobiliteit. In het verle<strong>de</strong>n bleef <strong>de</strong><br />
docentenmobiliteit beperkt tot één lector. Het voorziene budget voor <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g daal<strong>de</strong>, maar werd <strong>de</strong><br />
jongste jaren <strong>de</strong>sondanks nooit opgebruikt. Om <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g <strong>in</strong> BEST te stimuleren, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
geïnteresseer<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten van het <strong>de</strong>partement uitgenodigd voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>fosessie <strong>in</strong> BINF, waar zij kennis kunnen<br />
maken met stu<strong>de</strong>nten die hebben <strong>de</strong>elgenomen aan <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale mobiliteit. De opleid<strong>in</strong>g opper<strong>de</strong> zelf <strong>de</strong><br />
mogelijkheid van <strong>in</strong>ternationale am<strong>ba</strong>ssa<strong>de</strong>urs <strong>in</strong> <strong>de</strong> persoon van alumni die geëmigreerd zijn.<br />
In geen van <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen is het aspect <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g op het gebied van bedrijfsprocessen en -<br />
structuren aanwezig<br />
162 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een dui<strong>de</strong>lijk schema van <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen met een aantal <strong>in</strong>dicatoren eraan<br />
gekoppeld, op te stellen. Alleen zo kan wor<strong>de</strong>n gemeten of <strong>de</strong> behaal<strong>de</strong> kwalificaties <strong>in</strong> overeenkomst zijn met <strong>de</strong><br />
nagestreef<strong>de</strong> competenties qua niveau, oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen.<br />
De commissie heeft ook vastgesteld dat <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g door <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n <strong>in</strong> 2007-2008<br />
m<strong>in</strong><strong>de</strong>r positief was dan <strong>in</strong> het verle<strong>de</strong>n. Zij vraagt erover te waken dat <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wordt<br />
gehandhaafd, en dat waar nodig verbeteracties wor<strong>de</strong>n opgezet. De opleid<strong>in</strong>g kan daarbij reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>n met<br />
<strong>de</strong> positieve suggesties van alumni en het beroepenveld.<br />
De commissie meent ook dat het <strong>de</strong>partement BEST dr<strong>in</strong>gend werk moet maken van <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g. De<br />
<strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen die wor<strong>de</strong>n geleverd, zijn blijk<strong>ba</strong>ar niet efficiënt. In eerste <strong>in</strong>stantie zou het <strong>de</strong>partement werk<br />
kunnen maken van een mobiliteit naar <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re gemeenschappen van België.<br />
Facet 6.2<br />
On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Voor het on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment zijn streefcijfers geformuleerd <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met relevante an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen.<br />
- Het on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment voldoet aan <strong>de</strong>ze streefcijfers.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Vlaan<strong>de</strong>ren heeft geen traditie <strong>in</strong> het verzamelen van slaagcijfers per studiegebeid en/of opleid<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> jaren.<br />
Uit ervar<strong>in</strong>g blijkt dat <strong>de</strong> glo<strong>ba</strong>le slaagcijfers voor generatiestu<strong>de</strong>nten op Vlaams niveau tussen <strong>de</strong> 45 en 50<br />
procent liggen. Noch <strong>de</strong> evolutie over <strong>de</strong> jaren heen, noch <strong>de</strong> situatie per opleid<strong>in</strong>g of studiegebied wordt<br />
opgevolgd. Daardoor kan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g geen streefcijfers formuleren <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met relevante an<strong>de</strong>re<br />
opleid<strong>in</strong>gen.<br />
De Hogeschool Gent heeft geen echte kwantificeer<strong>ba</strong>re (expliciete) doelstell<strong>in</strong>gen voor on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment.<br />
Impliciet zijn er wel streefcijfers, zoals: zoveel mogelijk stu<strong>de</strong>nten laten slagen, zoveel mogelijk stu<strong>de</strong>nten laten<br />
slagen b<strong>in</strong>nen gestel<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties of gesteld competentieniveau, streven naar het Vlaamse gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> en<br />
stu<strong>de</strong>nten optimale/maximale slaagkansen bie<strong>de</strong>n.<br />
Tot en met het aca<strong>de</strong>miejaar 2005-2006 werd b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Hogeschool Gent een vergelijk<strong>in</strong>g gemaakt van <strong>de</strong><br />
slaagcijfers van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> hogeschool met die van <strong>de</strong> Vlaamse hogescholen als<br />
totaliteit. Bij vergelijk<strong>in</strong>g met slaagpercentage van <strong>de</strong> eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten blijkt dat gemid<strong>de</strong>ld over <strong>de</strong> 4<br />
aca<strong>de</strong>miejaren (2001 tot 2005) <strong>de</strong> slaagcijfers van <strong>de</strong> eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten Toegepaste <strong>in</strong>formatica (gemid<strong>de</strong>ld<br />
voor <strong>de</strong> Hogeschool Gent) hoger zijn: 48,1 procent tegenover 45,3 procent.<br />
Voor bijna alle aca<strong>de</strong>miejaren, met uitzon<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van het aca<strong>de</strong>miejaar 2003-2004, ligt het slaagpercentage van<br />
<strong>de</strong> eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten Toegepaste <strong>in</strong>formatica aan <strong>de</strong> Hogeschool Gent hoger <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> Vlaamse<br />
hogescholen als totaliteit.<br />
De opleid<strong>in</strong>g heeft oog voor het afhaken van stu<strong>de</strong>nten. Uitschrijv<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n zoveel mogelijk voorafgegaan<br />
door een exitgesprek met <strong>de</strong> studie(traject)begelei<strong>de</strong>r en me<strong>de</strong>werkers van het stu<strong>de</strong>ntensecretariaat. De<br />
re<strong>de</strong>nen van uitschrijv<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n geregistreerd en besproken <strong>in</strong> <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie. Er gebeurt wel geen<br />
systematisch on<strong>de</strong>rzoek naar <strong>de</strong> re<strong>de</strong>nen van uitstelgedrag en afhaken.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 6 3
Aangezien recente gegevens <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong> Vlaamse hogescholen nog niet wer<strong>de</strong>n vrijgegeven, heeft <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g cijfermateriaal uitgewisseld met <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen Toegepaste <strong>in</strong>formatica van enkele partnerscholen<br />
b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Unie Vlaamse Autonome Hogescholen. Bij vergelijk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> percentages „verworven studiepunten‟<br />
met <strong>de</strong> partnerscholen van <strong>de</strong> Unie Vlaamse Autonome Hogescholen, blijkt dat het behalen van <strong>de</strong> eerste zestig<br />
60studiepunten voor alle stu<strong>de</strong>nten even moeilijk is. Hoe meer studiepunten stu<strong>de</strong>nten verworven hebben, hoe<br />
groter hun slaagkansen.<br />
Omwille van <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> flexibiliser<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het hoger on<strong>de</strong>rwijs heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
van BINF een <strong>in</strong>stroomanalyse gemaakt, om een beter beeld te krijgen per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>in</strong> plaats van per<br />
mo<strong>de</strong>ltraject. Er is een stijg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> slaagkansen van stu<strong>de</strong>nten (eerste mo<strong>de</strong>ltraject) voor <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. Deze stijg<strong>in</strong>g is merk<strong>ba</strong>ar bij zowel ASO- als TSO-stu<strong>de</strong>nten. Vooral <strong>de</strong> slaagkansen van<br />
<strong>de</strong>ze laatsten zijn gestegen.<br />
Voor BEST werd ook een analyse gemaakt van <strong>de</strong> slaagpercentages per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van het eerste<br />
mo<strong>de</strong>ltraject voor <strong>de</strong> aca<strong>de</strong>miejaren 2004-2005, 2005-2006 en 2006-2007. Voor het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el<br />
taalvaardigheid Frans + Engels I <strong>in</strong> BEST behaal<strong>de</strong> net geen 50 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten credits. Voor alle<br />
an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len behaal<strong>de</strong> meer dan 50 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten credits.<br />
In <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen blijkt dat stu<strong>de</strong>nten die kiezen voor een voltijds traject na het behalen van 60<br />
respectievelijk 120 studiepunten, een grotere kans hebben op het verwerven van credits dan stu<strong>de</strong>nten die<br />
opteren voor een <strong>de</strong>eltijds traject. De slaagkansen voor stu<strong>de</strong>nten die al m<strong>in</strong>imaal 120 studiepunten verworven,<br />
zijn erg hoog.<br />
De gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> studieduur <strong>in</strong> BINF schommel<strong>de</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2004-2008 tussen 3 jaar en 6 maan<strong>de</strong>n en 2 jaar<br />
en 11 maan<strong>de</strong>n. In BEST bedroeg <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> studieduur <strong>in</strong> <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2003-2008 tussen 3 jaar en 5<br />
maan<strong>de</strong>n en 2 jaar en 11 maan<strong>de</strong>n.<br />
Geduren<strong>de</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2002-2003 bedroeg <strong>de</strong> studie-uitval bij <strong>de</strong> generatiestu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> BINF 8,2 procent<br />
(ge<strong>ba</strong>seerd op stu<strong>de</strong>ntenaantallen van 1 februari 2004); <strong>in</strong> 2003-2004 was dat 7,7 procent en <strong>in</strong> 2004-2005<br />
17,1 procent. Daar waar <strong>in</strong> het beg<strong>in</strong> enkel het aantal stu<strong>de</strong>nten dat zijn studie voortijdig beë<strong>in</strong>dig<strong>de</strong>, werd<br />
bijgehou<strong>de</strong>n, wordt momenteel door <strong>de</strong> trajectbegelei<strong>de</strong>r een gesprek gevoerd met <strong>de</strong> betrokken stu<strong>de</strong>nt om na<br />
te gaan wat <strong>de</strong> re<strong>de</strong>n is om te stoppen. De opleid<strong>in</strong>g wil hier <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst nog meer aandacht aan beste<strong>de</strong>n.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie stelt vast dat een aanzienlijk aantal stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2004-2005 afhaakte. Er waren<br />
geen cijfers beschik<strong>ba</strong>ar van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> jaren.<br />
De commissie steunt het voornemen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om nog meer aandacht te beste<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> exitgesprekken<br />
en daaruit verbeteracties te laten voortvloeien. Toch meent <strong>de</strong> commissie dat het ook belangrijk is het aantal dat<br />
afhaakt, te blijven noteren.<br />
164 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 6, resultaten: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 6.1, gerealiseerd niveau:<br />
facet 6.2, on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 6 5
Glo<strong>ba</strong>al oor<strong>de</strong>el<br />
De visitatiecommissie <strong>ba</strong>seer<strong>de</strong> haar oor<strong>de</strong>el en motiver<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> bronnen:<br />
- het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> bijhoren<strong>de</strong> bijlagen,<br />
- <strong>de</strong> gevoer<strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> betrokkenen,<br />
- <strong>de</strong> documenten ter <strong>in</strong>zage tij<strong>de</strong>ns het bezoek,<br />
- <strong>de</strong> opgevraag<strong>de</strong> documenten,<br />
- <strong>de</strong> reactie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op het opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong><br />
De opleid<strong>in</strong>g heeft ervoor gekozen om <strong>in</strong> het ZER via l<strong>in</strong>ks te verwijzen naar bijkomen<strong>de</strong> documenten. Op het<br />
eerste gezicht leek dit praktisch, maar door <strong>de</strong> overvloed aan l<strong>in</strong>ks werd <strong>de</strong> lees<strong>ba</strong>arheid helemaal niet<br />
bevor<strong>de</strong>rd. Bovendien g<strong>in</strong>g het vaak om essentiële elementen – zoals <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen – die <strong>in</strong> het ZER niet<br />
voorkwamen, en moesten ook al <strong>de</strong>ze l<strong>in</strong>ks geopend wor<strong>de</strong>n, omdat an<strong>de</strong>rs essentiële <strong>in</strong>formatie ontbrak.<br />
Daardoor kon het ZER <strong>in</strong> feite alleen onl<strong>in</strong>e wor<strong>de</strong>n gelezen. Ondanks <strong>de</strong>ze overvloed aan <strong>in</strong>formatie ontbraken<br />
toch belangrijke elementen, waardoor <strong>de</strong> commissie genoodzaakt was om ter plaatse bijkomen<strong>de</strong> documenten op<br />
te vragen.<br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 1, niveau en oriëntatie:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 2, programma:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 3, personeel:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 4, voorzien<strong>in</strong>gen:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 5, <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 6, resultaten:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> commissie van men<strong>in</strong>g dat er voldoen<strong>de</strong> generieke kwaliteitswaarborgen <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aanwezig zijn.<br />
In haar reactie op het opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> eerste terugmeld<strong>in</strong>g geeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> acties of<br />
verbeter<strong>in</strong>gen gepland of uitgevoerd te hebben na het bezoek:<br />
- De werkruimte voor <strong>de</strong> lectoren, die tij<strong>de</strong>ns het bezoek bezocht werd, is <strong>in</strong>tussen volledig uitgerust met 4<br />
computers, <strong>in</strong>ternetaansluit<strong>in</strong>g, een netwerkpr<strong>in</strong>ter, dossierkasten, boekenrek,….<br />
- Tegen mid<strong>de</strong>n <strong>de</strong>cember 2010 wordt enerzijds het kwaliteitshandboek van <strong>de</strong> Hogeschool Gent gef<strong>in</strong>aliseerd<br />
en aan <strong>de</strong> On<strong>de</strong>rwijskwaliteitraad voorgelegd en an<strong>de</strong>rzijds een doeltreffen<strong>de</strong> <strong>in</strong>dicatorenset ontworpen om<br />
<strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> context van <strong>de</strong> Hogeschool Gent te meten en te benchmarken.<br />
- Er werd een stafme<strong>de</strong>werker datamanagement aangetrokken vanaf 1/9/2009 door <strong>de</strong> centrale adm<strong>in</strong>istratie<br />
die zorgt voor <strong>de</strong> statistische verwerk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> gegevens.<br />
- Dit verbeterplan dat over 2 jaar gespreid is, is on<strong>de</strong>rtussen succesvol afgerond. De opleid<strong>in</strong>g heeft beslist om<br />
<strong>de</strong> ganse opleid<strong>in</strong>g aan te bie<strong>de</strong>n via afstandson<strong>de</strong>rwijs/e-learn<strong>in</strong>g.<br />
De commissie heeft op <strong>ba</strong>sis hiervan geen aanpass<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len doorgevoerd.<br />
166 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent
Overzichtstabel van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len<br />
score facet<br />
score on<strong>de</strong>rwerp<br />
On<strong>de</strong>rwerp 1: Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Facet 1.1: Niveau en oriëntatie voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 1.2: Dome<strong>in</strong>specifieke eisen voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 2: Programma<br />
Facet 2.1: Relatie doelstell<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid goed<br />
Facet 2.3: Samenhang voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.4: Studieomvang OK<br />
Facet 2.5: Studietijd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.6: Afstemm<strong>in</strong>g vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.7: Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.8: Masterproef niet van toepass<strong>in</strong>g<br />
Facet 2.9: Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 3: Inzet van personeel<br />
Facet 3.1: Kwaliteit personeel voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 3.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 3.3: Kwantiteit personeel voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 4: Voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Facet 4.1: Materiële voorzien<strong>in</strong>gen voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 4.2: Studiebegeleid<strong>in</strong>g voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 5: Interne kwaliteitszorg<br />
Facet 5.1: Evaluatie resultaten voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 5.2: Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 5.3:<br />
On<strong>de</strong>rwerp 6: Resultaten<br />
Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en<br />
beroepenveld<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 6.1: Gerealiseerd niveau voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 6.2: On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
De oor<strong>de</strong>len zijn van toepass<strong>in</strong>g voor:<br />
HoGent<br />
Hogeschool Gent<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica, <strong>de</strong>partement Aalst<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica, <strong>de</strong>partement Gent<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool Gent | 1 6 7
168 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
Hoofdstuk 4 Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
Algemene toelicht<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica aan <strong>de</strong><br />
Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
De Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren is s<strong>in</strong>ds <strong>de</strong> start van het aca<strong>de</strong>miejaar 2009-2010 <strong>in</strong>ge<strong>de</strong>eld <strong>in</strong> drie<br />
<strong>de</strong>partementen:<br />
- het <strong>de</strong>partement Professionele <strong>Bachelor</strong>opleid<strong>in</strong>gen Brugge (<strong>de</strong> vroegere <strong>de</strong>partementen Simon Stev<strong>in</strong>,<br />
waarvan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI <strong>de</strong>el uitmaakt, en Lerarenopleid<strong>in</strong>g-Vesalius-Hiss),<br />
- het <strong>de</strong>partement Professionele <strong>Bachelor</strong>opleid<strong>in</strong>gen Kortrijk (het vroegere <strong>de</strong>partement Hiepso en <strong>de</strong> PBAopleid<strong>in</strong>g<br />
multimedia en communicatietechnologie uit het <strong>de</strong>partement PIH),<br />
- het <strong>de</strong>partement aca<strong>de</strong>mische opleid<strong>in</strong>gen Kortrijk (<strong>de</strong> aca<strong>de</strong>mische opleid<strong>in</strong>gen uit het vroegere PIH).<br />
De algemene diensten van <strong>de</strong> hogeschool on<strong>de</strong>rsteunen <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen vanuit het beleidsniveau.<br />
HOWEST biedt opleid<strong>in</strong>gen aan op vier campussen. In Brugge zijn er twee: een <strong>in</strong> <strong>de</strong> Rijselstraat (waar TI een<br />
van <strong>de</strong> aangebo<strong>de</strong>n opleid<strong>in</strong>gen is) en een <strong>in</strong> <strong>de</strong> S<strong>in</strong>t-Jorisstraat. Deze bei<strong>de</strong> campussen vormen dus het<br />
<strong>de</strong>partement Professionele <strong>Bachelor</strong>opleid<strong>in</strong>gen Brugge. De twee an<strong>de</strong>re campussen zijn <strong>in</strong> Kortrijk. Naast <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g TI, wor<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> campus Rijselstraat nog zes an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen aangebo<strong>de</strong>n.<br />
Samen met <strong>de</strong> Universiteit Gent, <strong>de</strong> Hogeschool Gent en <strong>de</strong> Artevel<strong>de</strong>hogeschool vormt <strong>de</strong> Hogeschool West-<br />
Vlaan<strong>de</strong>ren <strong>de</strong> Associatie Universiteit Gent. Hogeschool Gent biedt eveneens <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica aan.<br />
Op 30 november 2001 lanceer<strong>de</strong> HOWEST een meerjarenplan om <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>ba</strong>mastructuur te<br />
koppelen aan modulariser<strong>in</strong>g qua structuur en aan competentiegerichtheid qua <strong>in</strong>houd. Het opleid<strong>in</strong>gsteam heeft<br />
van <strong>de</strong> gelegenheid gebruikgemaakt om een aantal drastische hervorm<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> te voeren. Zo werd het i<strong>de</strong>e van<br />
het werken rond vijf pijlers gelanceerd, namelijk computer- en communicatiesystemen, Informaticamanagent,<br />
softwareontwikkel<strong>in</strong>g, ICT-management en webontwikkel<strong>in</strong>g. Daarnaast werd ervoor geopteerd om alle niet<strong>in</strong>formaticagerichte<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len te <strong>in</strong>tegreren met <strong>de</strong> <strong>in</strong>formaticagerichte materie b<strong>in</strong>nen een pijler. Ook<br />
werd beslist om grotere <strong>in</strong>tegratieprojecten op te zetten die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten beter zou<strong>de</strong>n voorberei<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> stage.<br />
Stu<strong>de</strong>nten had<strong>de</strong>n vroeger we<strong>in</strong>ig ervar<strong>in</strong>g met het werken aan grotere projecten <strong>in</strong> team. Bovendien wil<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g het aan<strong>de</strong>el van opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len <strong>in</strong> het dome<strong>in</strong> van bestur<strong>in</strong>gssystemen en netwerkbeheer<br />
gevoelig laten toenemen. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> contacten met het beroepenveld via <strong>de</strong> stages werd beslist om <strong>de</strong><br />
veelheid aan ontwikkelomgev<strong>in</strong>gen te reduceren, en twee objectgeoriënteer<strong>de</strong> programmeertalen en -<br />
omgev<strong>in</strong>gen te weerhou<strong>de</strong>n en <strong>de</strong>ze grondig uit te diepen, namelijk C# en ASP.NET <strong>in</strong> <strong>de</strong> Microsoft.NET-suite en<br />
Java van Sun. De script<strong>in</strong>gtaal PHP werd als nieuwe taal <strong>in</strong>gevoerd, om toe te laten dat <strong>de</strong> eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten<br />
op een gemakkelijke manier webge<strong>ba</strong>seer<strong>de</strong> applicaties kon<strong>de</strong>n ontwikkelen.<br />
Dit aca<strong>de</strong>miejaar (2009-2010) werd een curriculumherzien<strong>in</strong>g geïmplementeerd <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste trajectschijf. Deze<br />
herzien<strong>in</strong>g beperkt zich niet alleen tot <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen en actualiser<strong>in</strong>gen, maar zal ook <strong>in</strong>vloed<br />
hebben op <strong>de</strong> samenstell<strong>in</strong>g van modules <strong>in</strong> het curriculum.<br />
In het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 startte <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met TI@Home. Hier wordt gefocust op werkstu<strong>de</strong>nten. Het<br />
curriculum werd herschikt en <strong>de</strong> eerste modules wor<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n. Er neemt een negental cursisten <strong>de</strong>el aan<br />
dit programma.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 169
On<strong>de</strong>rwerp 1<br />
Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Facet 1.1<br />
Niveau en oriëntatie van <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>chelor<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
De opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen zijn erop gericht <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt te brengen tot:<br />
- het beheersen van algemene competenties als <strong>de</strong>nk- en re<strong>de</strong>neervaardigheid, het verwerven en verwerken<br />
van <strong>in</strong>formatie, het vermogen tot kritische reflectie en projectmatig werken, creativiteit, het kunnen uitvoeren<br />
van eenvoudige leid<strong>in</strong>ggeven<strong>de</strong> taken, het vermogen tot communiceren van <strong>in</strong>formatie, i<strong>de</strong>eën, problemen en<br />
oploss<strong>in</strong>gen, zowel aan specialisten als aan leken, en een <strong>in</strong>gesteldheid tot levenslang leren;<br />
- het beheersen van algemene beroepsgerichte competenties als teamgericht kunnen werken,<br />
oploss<strong>in</strong>gsgericht kunnen werken <strong>in</strong> <strong>de</strong> z<strong>in</strong> van het zelfstandig kunnen <strong>de</strong>f<strong>in</strong>iëren en analyseren van<br />
complexe probleemsituaties <strong>in</strong> <strong>de</strong> beroepspraktijk, het kunnen ontwikkelen en toepassen van z<strong>in</strong>volle<br />
oploss<strong>in</strong>gsstrategieën, en het besef van <strong>de</strong> maatschappelijke verantwoor<strong>de</strong>lijkheid die samenhangt met <strong>de</strong><br />
beroepspraktijk;<br />
- het beheersen van beroepsspecifieke competenties op het niveau van een beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> beroepsbeoefenaar.<br />
Het oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g beantwoor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> „Missie van <strong>de</strong> Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren‟ en aan <strong>de</strong><br />
„Opdrachtverklar<strong>in</strong>g van het <strong>de</strong>partement‟. Deze missie is vertaald naar <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica tot<br />
volgen<strong>de</strong> kernz<strong>in</strong>nen: „De opleid<strong>in</strong>g tot <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica wil een praktijkgerichte en stimuleren<strong>de</strong><br />
leeromgev<strong>in</strong>g aanbie<strong>de</strong>n, waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt centraal staat en er aandacht is voor <strong>in</strong>ternationale contacten en<br />
uitwissel<strong>in</strong>gen. Specifiek krijgt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt een wetenschappelijke en economische <strong>ba</strong>sis, die het mogelijk maakt<br />
<strong>de</strong> nodige competenties te ontwikkelen om efficiënt te functioneren <strong>in</strong> het complexe en veelzijdige beroep van<br />
<strong>in</strong>formaticus.‟<br />
De opleid<strong>in</strong>g is erop gericht <strong>de</strong> algemene competenties en <strong>de</strong> algemene beroepsgerichte competenties, zoals<br />
geformuleerd <strong>in</strong> het Structuur<strong>de</strong>creet voor <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor, te behalen door aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt<br />
competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs aan te bie<strong>de</strong>n <strong>in</strong> een flexibel modulair systeem.<br />
De doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zijn afgestemd op <strong>de</strong> competenties van een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g,<br />
zoals gespecificeerd <strong>in</strong> het <strong>de</strong>creet betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong> herstructurer<strong>in</strong>g van het hoger on<strong>de</strong>rwijs <strong>in</strong> Vlaan<strong>de</strong>ren.<br />
De opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica is een <strong>prof</strong>essionele opleid<strong>in</strong>g die praktijkgericht is en bij <strong>de</strong> beroepsmatige<br />
no<strong>de</strong>n aansluit. Ze is vooral gericht op het afleveren van programmeurs/analisten die een ge<strong>de</strong>gen kennis<br />
hebben van netwerkbeheer, en voldoen<strong>de</strong> <strong>in</strong>zicht hebben <strong>in</strong> bedrijfsadm<strong>in</strong>istratieve en bedrijfseconomische<br />
aspecten. Het ICT-versus-bedrijf alignment-probleem is immers al jaren een hot topic.<br />
Vanaf het beg<strong>in</strong> van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wordt competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs verstrekt door mid<strong>de</strong>l van<br />
<strong>in</strong>tegratieopdrachten en -projecten. De stu<strong>de</strong>nt werkt discipl<strong>in</strong>eoverschrij<strong>de</strong>nd en <strong>in</strong> teamver<strong>ba</strong>nd. Hij verwerft<br />
kennis en vaardighe<strong>de</strong>n om als <strong>in</strong>formaticus <strong>in</strong> een bedrijfsomgev<strong>in</strong>g te kunnen functioneren. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
wordt een <strong>in</strong>ternationale dimensie aangebo<strong>de</strong>n door eventuele <strong>de</strong>elname aan een Intensive Programme of het<br />
volgen van een stage <strong>in</strong> het buitenland.<br />
In het aca<strong>de</strong>miejaar 2004-2005 startte <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica met het aanbie<strong>de</strong>n van modulair en<br />
competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs <strong>in</strong> het eerste jaar van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Bij <strong>de</strong>ze omvorm<strong>in</strong>g wer<strong>de</strong>n eerst <strong>de</strong> te behalen<br />
e<strong>in</strong>dcompetenties geselecteerd. Deze competenties zijn geformuleerd <strong>in</strong> overleg met het beroepenveld. Ze zijn<br />
eveneens afgestemd op <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gs- en beroeps<strong>prof</strong>ielen. In het aca<strong>de</strong>miejaar 2006-2007 zijn alle modules van<br />
het mo<strong>de</strong>ltraject (over zes semesters) competentiegericht <strong>in</strong>gevuld.<br />
De competenties zijn door alle lectoren van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g goedgekeurd en vanaf 2006-2007 toegepast.<br />
170 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
De competentiematrix werd herzien en aangepast; <strong>de</strong> nieuwe versie zal vanaf het aca<strong>de</strong>miejaar 2010-11 wor<strong>de</strong>n<br />
<strong>in</strong>gevoerd. Hierbij werd reken<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> Ce<strong>de</strong>fop-niveaus en zijn telkens competenties op niveau 1 tot<br />
4 ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieerd, waarbij level 5 gezien wordt als masterniveau.<br />
De opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieert <strong>de</strong> beroepsspecifieke competenties als volgt:<br />
- Hij kan, gebruikmakend van wetenschappelijk verantwoor<strong>de</strong> technieken, gegevens mo<strong>de</strong>lleren.<br />
- Hij kan, gebruikmakend van wetenschappelijk verantwoor<strong>de</strong> technieken, ver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n leggen.<br />
- Hij kan, gebruikmakend van analyse- en mo<strong>de</strong>ller<strong>in</strong>gstechnieken, <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatiebehoeftes van een organisatie<br />
i<strong>de</strong>ntificeren.<br />
- Hij kan, gebruikmakend van analyse- en mo<strong>de</strong>ller<strong>in</strong>gstechnieken, <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>formatiebehoeftes vertalen <strong>in</strong><br />
concepten, schema's en relaties.<br />
- Hij kan, gebruikmakend van analyse- en mo<strong>de</strong>ller<strong>in</strong>gstechnieken, <strong>de</strong> mogelijke oploss<strong>in</strong>gen documenteren.<br />
- Hij kan, gebruikmakend van analyse- en mo<strong>de</strong>ller<strong>in</strong>gstechnieken, testprocedures opstellen.<br />
- Hij kan nieuwe oploss<strong>in</strong>gen voor systemen en software programmeren (gestructureerd, objectgeoriënteerd,<br />
gedistribueerd).<br />
- Hij kan nieuwe oploss<strong>in</strong>gen voor systemen en software implementeren.<br />
- Hij kan nieuwe oploss<strong>in</strong>gen voor systemen en software documenteren.<br />
- Hij kan nieuwe oploss<strong>in</strong>gen voor systemen en software testen (op het niveau van <strong>de</strong> <strong>de</strong>elaspecten en van <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>tegratie).<br />
- Hij kan op een a<strong>de</strong>quate wijze IT-oploss<strong>in</strong>gen configureren, beveiligen en aanpassen, zodat ze blijven<br />
beantwoor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> behoeftes van <strong>de</strong> organisatie.<br />
- Hij kan systemen configureren, beveiligen en aanpassen.<br />
- Hij kan toepass<strong>in</strong>gen configureren, beveiligen en aanpassen.<br />
- Hij kan data<strong>ba</strong>nken configureren, beveiligen en aanpassen.<br />
De opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> missie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zijn opgenomen <strong>in</strong> <strong>de</strong> studiegids. De studiegids staat<br />
ter beschikk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten op het elektronische leerplatform Dokeos, meer bepaald op <strong>de</strong> cursussite Ad<br />
Valvas TI. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> <strong>in</strong>troductieweek, die <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste plaats georganiseerd wordt voor <strong>de</strong> nieuwe stu<strong>de</strong>nten,<br />
wordt het belang van <strong>de</strong> studiegids beklemtoond. Bij <strong>de</strong> start van <strong>de</strong> lessen van een nieuwe module of partim licht<br />
<strong>de</strong> lector <strong>de</strong> module- of partimdoelstell<strong>in</strong>gen toe. Hij doet dit aan <strong>de</strong> hand van <strong>de</strong> bijhoren<strong>de</strong> studiefiche en ka<strong>de</strong>rt<br />
het partim <strong>in</strong> het modulegeheel. Ook <strong>de</strong> te verwerven e<strong>in</strong>d- en <strong>de</strong>elcompetenties staan op elke studiefiche.<br />
Bovendien wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het draaiboek van elk project <strong>de</strong> relevante e<strong>in</strong>dcompetenties opgesomd. Tij<strong>de</strong>ns het eerste<br />
mentoraatgesprek wordt het belang van <strong>de</strong> studiegids toegelicht.<br />
Bij toekomstige stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen dui<strong>de</strong>lijk gemaakt op SID-In-beurzen,<br />
<strong>in</strong>formatiedagen en openlesdagen.<br />
Voor <strong>de</strong> stagementoren is er <strong>de</strong> stagebrochure, met een voorstell<strong>in</strong>g van het <strong>de</strong>partement en meer specifiek <strong>de</strong><br />
doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> stage <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica, <strong>in</strong> <strong>de</strong> vorm van een opsomm<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> te<br />
verwerven e<strong>in</strong>dcompetenties die getoetst wor<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> stage-evaluatie.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan <strong>de</strong> competenties ver<strong>de</strong>r te implementeren en refereert voornamelijk naar functionele<br />
analyse, bedrijfsprocessen en vreem<strong>de</strong> talen.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 171
Facet 1.2<br />
Dome<strong>in</strong>specifieke eisen<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g (uitgedrukt <strong>in</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt) sluiten aan bij <strong>de</strong> eisen die<br />
door (buitenlandse) vakgenoten en het relevante beroepenveld gesteld wor<strong>de</strong>n aan een opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het<br />
betreffen<strong>de</strong> dome<strong>in</strong> (vakgebied/discipl<strong>in</strong>e en/of beroeps- of kunstpraktijk). Ze zijn, <strong>in</strong> het geval van<br />
gereglementeer<strong>de</strong> beroepen, <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> reglementer<strong>in</strong>g of regelgev<strong>in</strong>g ter zake.<br />
- Voor <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>gen zijn <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties getoetst bij het relevante<br />
beroepenveld.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> Associatie Universiteit Gent bestaat <strong>de</strong> afspraak om samen het dome<strong>in</strong>specifieke<br />
referentieka<strong>de</strong>r voor gemeenschappelijke opleid<strong>in</strong>gen op te stellen. Het referentieka<strong>de</strong>r werd opgesteld <strong>in</strong><br />
samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> Hogeschool Gent.<br />
De <strong>in</strong>put van dit ka<strong>de</strong>r werd uit <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> bronnen gehaald:<br />
- VLOR, beroeps<strong>prof</strong>iel <strong>in</strong>formaticus (toepass<strong>in</strong>gen) (1996);<br />
- VLOR, studie 76: opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel Toegepaste <strong>in</strong>formatica (1998);<br />
- VDAB-<strong>prof</strong>ielen;<br />
- Agoria ICT-<strong>prof</strong>ielen;<br />
- SERV-beroeps<strong>prof</strong>ielen;<br />
- Internationale referentieka<strong>de</strong>rs, zoals het European E-competence Framework.<br />
De Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren heeft bij <strong>de</strong> implementatie van <strong>de</strong> <strong>ba</strong>mastructuur en het Flexibiliser<strong>in</strong>gs<strong>de</strong>creet<br />
gekozen voor modulair competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs, met <strong>de</strong> nadruk op het oplei<strong>de</strong>n van analist-programmeurs<br />
die een ge<strong>de</strong>gen kennis hebben van netwerkbeheer, en ook voldoen<strong>de</strong> <strong>in</strong>zicht hebben <strong>in</strong> bedrijfsadm<strong>in</strong>istratieve<br />
en -economische aspecten. Om on<strong>de</strong>r meer <strong>de</strong> <strong>prof</strong>iler<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> kaart te brengen, hebben collega‟s<br />
uit <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen Toegepaste <strong>in</strong>formatica van <strong>de</strong> Vlaamse autonome hogescholen en <strong>in</strong> latere <strong>in</strong>stantie <strong>de</strong><br />
Prov<strong>in</strong>ciale Hogeschool Limburg enkele keren verga<strong>de</strong>rd. Elke <strong>de</strong>elnemer zou zijn <strong>in</strong>ternationale contacten<br />
aanspreken en een vragenlijst voorleggen. Omdat <strong>de</strong> antwoor<strong>de</strong>n uitbleven, werd besloten <strong>de</strong> gegevens zelf te<br />
verzamelen en te verwerken. Dit was ook zo voor <strong>de</strong> gegevens van <strong>de</strong> hogescholen die niet bij <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g<br />
betrokken waren. Hierbij was het bepalen van het juiste dome<strong>in</strong> vaak niet transparant. De taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g gebeur<strong>de</strong><br />
op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen waar regelmatig mee wordt samengewerkt.<br />
De vastgeleg<strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en zijn:<br />
- Programm<strong>in</strong>g and programm<strong>in</strong>g techniques;<br />
- Operat<strong>in</strong>g systems and networks;<br />
- Electronics;<br />
- Bus<strong>in</strong>ess processes – Bus<strong>in</strong>ess management;<br />
- Communication <strong>in</strong> natural languages;<br />
- Communication <strong>in</strong> foreign languages;<br />
- Mathematics;<br />
- Data<strong>ba</strong>ses;<br />
- Analyses and <strong>de</strong>sig;n<br />
- Outplacement;<br />
- Multimedia – Webprogramm<strong>in</strong>g;<br />
- Other.<br />
De opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len waar<strong>in</strong> projectwerk voorkwam, of <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n (zoals recht) of kennis van producten (zoals<br />
Sharepo<strong>in</strong>t en documentmanagementsystemen) zijn on<strong>de</strong>rgebracht <strong>in</strong> het dome<strong>in</strong> „other‟. De commissie vraagt<br />
172 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
hiervoor een dui<strong>de</strong>lijkere benam<strong>in</strong>g. Deze dome<strong>in</strong>en komen <strong>in</strong> grote mate overeen met pijlers van <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>g<br />
– en on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van <strong>de</strong> pijlers).<br />
De opleid<strong>in</strong>g structureer<strong>de</strong> daarom <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op vijf pijlers: computer- en communicatiesystemen, <strong>in</strong>formation<br />
management, softwareontwikkel<strong>in</strong>g, ICT-management en webontwikkel<strong>in</strong>g.<br />
Hier<strong>in</strong> werd <strong>de</strong> relatie stage-outplacement en <strong>in</strong>tegratieprojecten-other niet opgenomen. Communication <strong>in</strong> foreign<br />
languages is eveneens niet opgenomen, omdat <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd waarop <strong>de</strong> vreem<strong>de</strong> talen focussen, afhankelijk is van<br />
<strong>de</strong> pijler.<br />
De opleid<strong>in</strong>g vergeleek <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Vlaan<strong>de</strong>ren. De opleid<strong>in</strong>g<br />
merkt op dat <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan <strong>de</strong> Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren het dome<strong>in</strong> wiskun<strong>de</strong> en data<strong>ba</strong>nken m<strong>in</strong><strong>de</strong>r<br />
dan gemid<strong>de</strong>ld aan bod komt, terwijl dit voor het dome<strong>in</strong> stage bedui<strong>de</strong>nd meer dan gemid<strong>de</strong>ld is. Ook komt het<br />
dome<strong>in</strong> programmeren en programmeertechnieken iets m<strong>in</strong><strong>de</strong>r dan gemid<strong>de</strong>ld aan bod, maar dit wordt<br />
gecompenseerd door het dome<strong>in</strong> webprogrammatie. Het dome<strong>in</strong> elektronica (hardware) komt het m<strong>in</strong>st aan bod.<br />
Het beoog<strong>de</strong> beroepenveld werd beg<strong>in</strong> 2002 geraadpleegd, bij <strong>de</strong> start van <strong>de</strong> voorbereid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> modulaire en<br />
competentiegerichte aanpak van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Bij alle stageplaatsen is een bevrag<strong>in</strong>g gebeurd, waar<strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
stagementoren <strong>de</strong> voor hen belangrijkste attitu<strong>de</strong>s, algemene competenties en beroepscompetenties kon<strong>de</strong>n<br />
aanstippen, net als <strong>de</strong> eventuele tekorten <strong>in</strong> het opleid<strong>in</strong>gsprogramma. De opleid<strong>in</strong>g conclu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> uit <strong>de</strong><br />
resultaten dat <strong>de</strong> veelheid aan programmeertalen moest wor<strong>de</strong>n afgebouwd ten voor<strong>de</strong>le van het creëren van<br />
een beter evenwicht tussen <strong>de</strong> technologieën, zoals Microsoft W<strong>in</strong>dows C# en ASP.NET enerzijds, versus Java<br />
en PHP an<strong>de</strong>rzijds. In <strong>de</strong> plaats van analytische wiskun<strong>de</strong> werd ruimte gemaakt voor het dieper behan<strong>de</strong>len van<br />
netwerktechnologieën en het open-source bestur<strong>in</strong>gssysteem L<strong>in</strong>ux. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong><br />
stagementoren en <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie zijn dan <strong>de</strong> uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijke opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen<br />
geformuleerd. Deze voorstellen van wijzig<strong>in</strong>gen wat opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen betreft, wer<strong>de</strong>n getoetst bij <strong>de</strong><br />
Opleid<strong>in</strong>gscommissie. Ook voor <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> curriculumherzien<strong>in</strong>g werd het beroepenveld, <strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
stagebedrijven, geconsulteerd. Op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 werd aan <strong>de</strong> stagementoren<br />
gevraagd om <strong>de</strong> sterke en zwakke punten aan te halen van <strong>de</strong> stagiair. Bovendien werd het curriculum<br />
voorgelegd, en kon<strong>de</strong>n eventuele lacunes of overbodige opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n aangehaald.<br />
Na analyse van het ZER en gesprekken tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> visitatie conclu<strong>de</strong>ert <strong>de</strong> commissie dat het <strong>prof</strong>iel van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g sterk gericht is op „<strong>de</strong>velopers met ge<strong>de</strong>gen kennis van databeheer‟, en dat <strong>de</strong> bus<strong>in</strong>essprocessen te<br />
we<strong>in</strong>ig wor<strong>de</strong>n benadrukt. On<strong>de</strong>rwerpen als „boekhou<strong>de</strong>n‟ kunnen geïmplementeerd wor<strong>de</strong>n via<br />
bus<strong>in</strong>essprocessen en -projecten. De commissie suggereert een herschikk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> management track met een<br />
grondige aanpak van ERP, gegeven door lectoren die betrokken zijn bij <strong>in</strong>formatica.<br />
De <strong>in</strong>tegratieprojecten zijn een sterk punt.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g bekwame <strong>ba</strong>chelors aflevert. Dit wordt ook bevestigd door het<br />
beroepenveld.<br />
Het proces van capter<strong>in</strong>g tot implementatie is vandaag nog niet gepland en geformaliseerd. Het zou een grote<br />
toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> hebben <strong>in</strong>dien dit wel het geval zou zijn. In <strong>de</strong> niet-ICT-gerelateer<strong>de</strong> topics is er een gebrek<br />
aan alignatie met wat het beroepenveld vraagt. De commissie meent dat <strong>in</strong> <strong>de</strong> cursussen analyse <strong>de</strong> beg<strong>in</strong>selen<br />
van procesmo<strong>de</strong>ller<strong>in</strong>g aan bod moeten komen, <strong>in</strong> functie van het bepalen van <strong>de</strong> requirements. De aandacht die<br />
besteed wordt aan standaar<strong>de</strong>n zoals Cobit en ITIL, is verdienstelijk maar mist zijn doel door het gebrek aan een<br />
ka<strong>de</strong>r en motiver<strong>in</strong>g <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong>ze standaar<strong>de</strong>n.<br />
De commissie vraagt dat <strong>de</strong> beroepscompetenties met betrekk<strong>in</strong>g tot functionele analyse, bedrijfsprocessen en<br />
vreem<strong>de</strong> talen, vermeld <strong>in</strong> het DSR, explicieter wor<strong>de</strong>n opgenomen <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsdoelen. Uit <strong>de</strong> analyse van<br />
het leertraject conclu<strong>de</strong>ert <strong>de</strong> commissie dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g het consensusmo<strong>de</strong>l, opgesteld <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met<br />
<strong>de</strong> Vlaamse autonome hogescholen, niet volledig volgt. Competentiegericht leren is een streefdoel dat nog niet<br />
volledig werd geïmplementeerd.<br />
Een sterk punt voor <strong>de</strong> hogeschool is het faciliteren van <strong>de</strong>ze implementatie vanuit <strong>de</strong> centrale diensten.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 173
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan om <strong>de</strong> <strong>in</strong>teractie met het beroepenveld te formaliseren, zowel naar organisatie van <strong>de</strong><br />
bevrag<strong>in</strong>gen als naar het documenteren en <strong>de</strong> formele toets<strong>in</strong>g.<br />
De commissie vraagt dat <strong>de</strong> bedrijfseconomische component en <strong>de</strong> bedrijfsprocessen dui<strong>de</strong>lijker aan bod komen;<br />
zij moeten wor<strong>de</strong>n afgestemd op <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>toegepaste</strong> Informatica.<br />
Een betere afstemm<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> Agoria-<strong>prof</strong>ielen wordt aangera<strong>de</strong>n.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 1, doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 1.1: Niveau en oriëntatie<br />
facet 1.2: Dome<strong>in</strong>specifieke eisen<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
174 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
On<strong>de</strong>rwerp 2<br />
Programma<br />
Facet 2.1<br />
Relatie tussen doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>houd van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Het programma is een a<strong>de</strong>quate concretiser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g qua niveau,<br />
oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen.<br />
- De e<strong>in</strong>dkwalificaties zijn a<strong>de</strong>quaat vertaald <strong>in</strong> leerdoelen van (on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van) het programma.<br />
- De <strong>in</strong>houd van het programma biedt stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> mogelijkheid om <strong>de</strong> geformuleer<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties te<br />
bereiken.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De doelstell<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI is het afleveren van stu<strong>de</strong>nten die over <strong>de</strong> nodige competenties beschikken<br />
om op <strong>de</strong> arbeidsmarkt meteen aan <strong>de</strong> slag te kunnen als <strong>in</strong>formaticus. De opleid<strong>in</strong>g levert afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n af die<br />
zich <strong>in</strong> hoofdzaak <strong>prof</strong>ileren als analist-programmeurs, met een ge<strong>de</strong>gen kennis van netwerkbeheer en met<br />
<strong>in</strong>zicht <strong>in</strong> bedrijfsadm<strong>in</strong>istratieve en -economische aspecten.<br />
S<strong>in</strong>ds het aca<strong>de</strong>miejaar 2006-2007 wordt <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegrale opleid<strong>in</strong>g aangebo<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> competentiegerichte,<br />
modulaire structuur.<br />
Het opleid<strong>in</strong>gsprogramma is opgebouwd rond vijf pijlers.<br />
- In <strong>de</strong> pijler computer- en communicatiesystemen komen on<strong>de</strong>r meer computerhardware,<br />
bestur<strong>in</strong>gssystemen, datacommunicatie en netwerkbeheer aan bod. De <strong>in</strong>houd is zowel praktijkgericht als<br />
<strong>in</strong>zichtelijk, zodat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt <strong>in</strong> staat is om bepaal<strong>de</strong> problemen te verklaren en er een oploss<strong>in</strong>g voor kan<br />
be<strong>de</strong>nken.<br />
- In <strong>de</strong> pijler Informaticamanagent komt systeemanalyse, het ontwerpen van relationele data<strong>ba</strong>nken en<br />
objectgeoriënteer<strong>de</strong> systeemanalyse aan bod, met <strong>in</strong>begrip van software <strong>de</strong>sign patterns en algoritmes voor<br />
bedrijfseconomische problemen <strong>in</strong> operationeel on<strong>de</strong>rzoek.<br />
- In <strong>de</strong> pijler softwareontwikkel<strong>in</strong>g komen, naast logica en probleemoplossend <strong>de</strong>nken, en het behan<strong>de</strong>len van<br />
belangrijke algoritmes en datastructuren, <strong>de</strong> twee programmeertalen C# en Java aan bod, zo veel mogelijk<br />
op een niet overlappen<strong>de</strong> manier. Ook ASP.NET komt hier aan bod voor het webge<strong>ba</strong>seerd programmeren.<br />
Aangezien ASP.NET sterk aanleunt bij C# is beslist om dit niet <strong>in</strong> <strong>de</strong> pijler webontwikkel<strong>in</strong>g op te nemen.<br />
- In <strong>de</strong> pijler ICT-management wordt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt voorbereid op het werken <strong>in</strong> team (<strong>rapport</strong>er<strong>in</strong>g met Officepakketten,<br />
verga<strong>de</strong>rtechnieken en sociale en communicatieve vaardighe<strong>de</strong>n), wordt <strong>de</strong> bedrijfseconomische<br />
kennis aangereikt <strong>in</strong> bedrijfsbeleid, economie, ERP en ICT-beleid, wordt het belang van <strong>de</strong> statistiek<br />
verklaard, en komt het beheren en configureren van een serverbestur<strong>in</strong>gssysteem volgens <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n van een<br />
bedrijf aan bod.<br />
- In <strong>de</strong> pijler webontwikkel<strong>in</strong>g komt wat rechtstreeks met het web te maken heeft aan bod. Dit zijn <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>formaticagerelateer<strong>de</strong> zaken zoals TCP/IP, XHTML, CSS, ontwikkelen van we<strong>ba</strong>pplicaties <strong>in</strong> PHP,<br />
configuratie van <strong>de</strong> webserver Apache, Ajax-technologie en CMS, maar ook <strong>in</strong>formaticarecht. Ten slotte komt<br />
<strong>in</strong> Java het Java Enterprise Edition-platform (JEE5) aan bod, met gebruik van MVC-frameworks zoals Struts.<br />
Het aanleren van communicatie vertrekt vanaf <strong>de</strong> competenties b<strong>in</strong>nen een module. Bij een recente<br />
curriculumwijzig<strong>in</strong>g wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> vreem<strong>de</strong> talen verwezen naar <strong>de</strong> keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, <strong>in</strong> „concurrentie‟ met<br />
an<strong>de</strong>re keuzes zoals Intensive Programme, „opstarten van een on<strong>de</strong>rnem<strong>in</strong>g‟ en „Cisco Network<strong>in</strong>g Aca<strong>de</strong>my <strong>de</strong>el<br />
1 en 2‟. Wel komt Engels actief aan bod <strong>in</strong> het programmeerproject voor alle stu<strong>de</strong>nten, dat loopt <strong>in</strong> semester 4<br />
en 5 (draaiboek, bijeenkomsten en schriftelijke neerslag <strong>in</strong> het analysedossier en <strong>de</strong> presentaties gebeuren <strong>in</strong> het<br />
Engels). Analoog wordt Frans <strong>in</strong> het programmeerproject van semester 5 opgenomen, dit eveneens voor alle<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 175
stu<strong>de</strong>nten. Toch adviseert <strong>de</strong> commissie het aspect vreem<strong>de</strong> talen meer aandacht te geven <strong>in</strong> het programma.<br />
Gesprekken met alumni en het werkveld bevestigen het standpunt van <strong>de</strong> commissie. An<strong>de</strong>rzijds beschouwt <strong>de</strong><br />
commissie het Intensive Programme als een sterk punt. De commissie beveelt aan dat <strong>de</strong> diverse stakehol<strong>de</strong>rs<br />
zou<strong>de</strong>n bevraagd wor<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> nood aan meer uitgebrei<strong>de</strong> keuzetrajecten. De projecten kunnen uitgebreid<br />
wor<strong>de</strong>n om een bre<strong>de</strong>re waaier aan managementgerelateer<strong>de</strong> vaardighe<strong>de</strong>n aan te bie<strong>de</strong>n.<br />
Een belangrijke <strong>de</strong>elcompetentie <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is het levenslang leren, waarbij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt bewust gemaakt<br />
wordt van <strong>de</strong> snelle evolutie <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>in</strong>formaticasector en <strong>de</strong> noodzaak om zich voortdurend bij te scholen. In het<br />
curriculum komt dit naar voren <strong>in</strong> <strong>de</strong> module Capita Selecta.<br />
In <strong>de</strong> studiegids wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> beg<strong>in</strong>- en e<strong>in</strong>dcompetenties van elke module/partim geformuleerd, evenals <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>elcompetenties per module/partim. Dit geldt ook voor het afstandson<strong>de</strong>rwijs ICT@Home. Ook hier is <strong>de</strong> relatie<br />
tussen <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van het programma voldoen<strong>de</strong> uitgewerkt. Het <strong>in</strong>richten van het<br />
afstandson<strong>de</strong>rwijs v<strong>in</strong>dt <strong>de</strong> commissie een sterk punt.<br />
Het vertalen naar opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen gebeurt op het niveau van elke module en elke partim. Deze<br />
doelstell<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n opgenomen <strong>in</strong> <strong>de</strong> studiegids. Het opleid<strong>in</strong>gsprogramma, voorgesteld door het<br />
opleid<strong>in</strong>gsteam, wordt goedgekeurd door <strong>de</strong> Departementsraad en bekrachtigd door het bestuurscollege van <strong>de</strong><br />
hogeschool. Er is een jaarlijkse evaluatie en verfijn<strong>in</strong>g van het programma, reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong><br />
opmerk<strong>in</strong>gen vanuit het beroepenveld en <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten, en ge<strong>ba</strong>seerd op eigen bev<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen. Zo werd recent een<br />
<strong>in</strong>itiatie web<strong>de</strong>sign <strong>in</strong>gevoerd.<br />
Het niveau en <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wer<strong>de</strong>n vastgelegd <strong>in</strong> <strong>de</strong> studiegids. Daar<strong>in</strong> wordt per<br />
module/partim het niveau omschreven als <strong>in</strong>lei<strong>de</strong>nd, verdiepend of gespecialiseerd, wat m<strong>in</strong> of meer overeenkomt<br />
met respectievelijk <strong>de</strong> Ce<strong>de</strong>fop-niveaus 2, 3 en 4. Het niveau van <strong>de</strong> te bereiken competenties per partim is ook<br />
terug te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> competentietabel. De <strong>in</strong>houd en het niveau van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n getoetst via<br />
diverse externe contacten met het beroepenveld en <strong>de</strong> oud-stu<strong>de</strong>nten (<strong>in</strong>formeel en formeel via<br />
bevrag<strong>in</strong>gen).Waar nodig leidt dit tot een bijstur<strong>in</strong>g.<br />
De opleid<strong>in</strong>g richt een aantal discipl<strong>in</strong>eoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> projecten <strong>in</strong>. Er zijn een „programmeerproject‟ en een<br />
„on<strong>de</strong>rzoeksproject‟, en een aantal „<strong>in</strong>tegratieprojecten‟. De <strong>in</strong>tegratieprojecten beschouwt <strong>de</strong> commissie als een<br />
sterk punt. De stage <strong>in</strong> het laatste semester is per <strong>de</strong>f<strong>in</strong>itie discipl<strong>in</strong>eoverschrij<strong>de</strong>nd. De diverse aangeleer<strong>de</strong> (en<br />
nieuwe, gespecialiseer<strong>de</strong>) competenties wor<strong>de</strong>n toegepast <strong>in</strong> een reële werksituatie als f<strong>in</strong>ale voorbereid<strong>in</strong>g op<br />
het uitoefenen van het toekomstige beroep. De commissie heeft als aanbevel<strong>in</strong>g dat er nog meer werk zou<br />
wor<strong>de</strong>n gemaakt van discipl<strong>in</strong>eoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> elementen.<br />
Op het vlak van <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale dimensie is <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zich bewust van het feit dat een uitbreid<strong>in</strong>g op het vlak<br />
van uitwissel<strong>in</strong>gen noodzakelijk is. De kern van <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale dimensie ligt bij een Erasmus Intensive<br />
Programme (IP). Geduren<strong>de</strong> tien werkdagen volgt men samen met stu<strong>de</strong>nten uit an<strong>de</strong>re lan<strong>de</strong>n cursussen en<br />
werkt men <strong>in</strong> projectteams. Het eerste IP „Cases <strong>in</strong> ICT-<strong>de</strong>velopment‟ werd <strong>in</strong> 2003 georganiseerd door<br />
HOWEST, met dit <strong>de</strong>partement als penhou<strong>de</strong>r. On<strong>de</strong>r coörd<strong>in</strong>atie van dit <strong>de</strong>partement wer<strong>de</strong>n nog IP‟s (twee<br />
„renewals‟) georganiseerd <strong>in</strong> Kopenhagen (2004) en <strong>in</strong> Hels<strong>in</strong>ki (2005). Ook dit jaar is <strong>de</strong> renewal goedgekeurd. In<br />
een IP is een renewal een jaarlijks herbevestigen van het programma. Dit IP v<strong>in</strong>dt plaats <strong>in</strong> maart 2010 <strong>in</strong> Utrecht,<br />
Ne<strong>de</strong>rland. Voor <strong>de</strong> renewal zijn enkel <strong>de</strong> ICT-partners weerhou<strong>de</strong>n, en is het <strong>de</strong> bedoel<strong>in</strong>g om een<br />
bus<strong>in</strong>essgame op te leveren. Zowel op het niveau van elk <strong>de</strong>partement als van elke opleid<strong>in</strong>g fungeert een<br />
<strong>in</strong>ternationale coörd<strong>in</strong>ator. De <strong>de</strong>partementale <strong>in</strong>ternationale coörd<strong>in</strong>atoren komen tweemaan<strong>de</strong>lijks samen <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale werkgroep Internationaliser<strong>in</strong>g. Over <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g van dit beleidsplan wordt ge<strong>rapport</strong>eerd <strong>in</strong><br />
het jaarverslag, en thematisch op het bestuurscollege en <strong>in</strong> <strong>de</strong> raad van bestuur. De opleid<strong>in</strong>g trachtte ook een<br />
vergelijk<strong>in</strong>g op te stellen op Europees niveau, maar stel<strong>de</strong> vast dat het aantal studiepunten <strong>in</strong> sommige lan<strong>de</strong>n<br />
afwijkt van 180, en dat <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>l<strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en sterk verschillen van land tot land.<br />
Inter<strong>de</strong>partementaal werd <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g al tweemaal bevraagd via het PROZA-mo<strong>de</strong>l en <strong>de</strong> PROZAmethodologie.<br />
ECTS werd Europees en door het Nationaal Socratesagentschap geaudit en geadviseerd,<br />
176 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
espectievelijk <strong>in</strong> 2002-2003 en 2003-2004. Telkens werd het beleid ter zake als een best practice omschreven.<br />
De opleid<strong>in</strong>g is vertaald <strong>in</strong> ECTS-studiepunten, een creditsysteem dat ge<strong>ba</strong>seerd is op <strong>de</strong> studiebelast<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nt. Door dit systeem krijgen buitenlandse stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> garantie dat hun stage en/of studie erkend wordt <strong>in</strong><br />
hun eigen land. Dit opent dui<strong>de</strong>lijk perspectieven naar <strong>de</strong> toekomst voor een <strong>in</strong>tensievere uitwissel<strong>in</strong>g van<br />
stu<strong>de</strong>nten.<br />
In het zes<strong>de</strong> semester kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten ervoor kiezen om een stage <strong>in</strong> het buitenland te lopen. Wat <strong>de</strong><br />
lectorenmobiliteit betreft, kan elke lector <strong>de</strong> nodige <strong>in</strong>formatie terugv<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> „Wegwijzer voor <strong>de</strong> mobiele<br />
HOWEST-docent‟. Daarnaast wordt teacher staff mobility gestimuleerd op studiedagen, georganiseerd door het<br />
<strong>de</strong>partement en algemene diensten. In het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 was er één <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> lector uit Portugal.<br />
Voor het aca<strong>de</strong>miejaar 2009-2010 zijn er twee uitgaan<strong>de</strong> lectoren. De opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator is vanaf 2009 Hedict-<br />
Chair b<strong>in</strong>nen Bus<strong>in</strong>et. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> Bus<strong>in</strong>et-meet<strong>in</strong>g (november 2009) werd overeengekomen om <strong>in</strong> maart 2011 een<br />
themaweek te organiseren rond Green-ICT <strong>in</strong> Lyon. Dit zal gepaard gaan met lectoren- en stu<strong>de</strong>ntenmobiliteit.<br />
Tot nu toe heeft telkens één lector <strong>de</strong>elgenomen aan <strong>de</strong> IP‟s. Aan het IP <strong>in</strong> Hels<strong>in</strong>ki heeft ook een twee<strong>de</strong> lector,<br />
on<strong>de</strong>r staff mobility, <strong>de</strong>elgenomen. Daarnaast is <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ook lid van enkele <strong>in</strong>ternationale werkgroepen, of<br />
wer<strong>de</strong>n <strong>in</strong>ternationale projecten on<strong>de</strong>rsteund.<br />
De commissie vraagt dat <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen nog meer <strong>in</strong> een <strong>in</strong>ternationale context bekeken wor<strong>de</strong>n, en vraagt<br />
meer aandacht voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale participatie van stu<strong>de</strong>nten en lectoren, en voor bijkomen<strong>de</strong> aspecten van<br />
analyse en architectuur.<br />
De algemene diensten stel<strong>de</strong>n een procedure voor curriculumherzien<strong>in</strong>g en -<strong>in</strong>novatie op. Een<br />
curriculumherzien<strong>in</strong>g en/of -<strong>in</strong>novatie wordt voorgesteld door het opleid<strong>in</strong>gsteam, naar aanleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
resultaten van <strong>de</strong> kwaliteitszorg op <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsprocessen (bijvoorbeeld stu<strong>de</strong>ntenenquête en/of<br />
Opleid<strong>in</strong>gscommissie) of algemene richtlijnen vanuit <strong>de</strong> algemene diensten. Dit voorstel wordt voor advies<br />
besproken door <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie, die paritair samengesteld is uit <strong>de</strong> (kern)teamle<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en<br />
uit evenveel vertegenwoordigers van het betrokken beroepenveld.<br />
De visitatiecommissie merkt op dat <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie zel<strong>de</strong>n verga<strong>de</strong>rt, en dat het <strong>in</strong>itiatief tot<br />
curriculumwijzig<strong>in</strong>g vooral vanuit <strong>de</strong> docenten of op aanra<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten komt. Na positief advies en na<br />
controle en positief advies door <strong>de</strong> dienst On<strong>de</strong>rwijs en On<strong>de</strong>rzoek wordt het nieuwe programma goedgekeurd<br />
door <strong>de</strong> Departementsraad, waarna het beg<strong>in</strong> mei al dan niet bekrachtigd wordt door het bestuurscollege.<br />
In procedures is voorzien dat het opleid<strong>in</strong>gsteam, <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie, <strong>de</strong> dienst On<strong>de</strong>rwijs en On<strong>de</strong>rzoek,<br />
<strong>de</strong> Departementsraad en het bestuurscollege betrokken wor<strong>de</strong>n bij elk voorstel van curriculumontwikkel<strong>in</strong>g, -<br />
herzien<strong>in</strong>g en -<strong>in</strong>novatie.<br />
De opleid<strong>in</strong>g heeft contacten met <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> Vlaamse autonome hogescholen en <strong>de</strong> Prov<strong>in</strong>ciale<br />
Hogeschool Limburg, naar aanleid<strong>in</strong>g van een gezamenlijke nationale en <strong>in</strong>ternationale benchmark<strong>in</strong>g.<br />
In functie van <strong>de</strong> geplan<strong>de</strong> herzien<strong>in</strong>g van het curriculum <strong>in</strong> 2009-2010 werd aan het beroepenveld (vooral <strong>de</strong><br />
stagebedrijven) op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van 2007-2008 het huidige curriculum voorgelegd en werd bij hen gepolst naar<br />
mogelijke bijstur<strong>in</strong>gen. Ook <strong>de</strong> laatstejaarsstu<strong>de</strong>nten wer<strong>de</strong>n na hun stage bevraagd. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> reflectie<br />
over het huidige curriculum zijn sterke en zwakke punten en <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke tekortkom<strong>in</strong>gen aangegeven.<br />
De resultaten zijn geanalyseerd en <strong>in</strong> team besproken, en er werd een voorstel uitgewerkt. In een volgen<strong>de</strong> fase<br />
wer<strong>de</strong>n meer keuzemogelijkhe<strong>de</strong>n bekeken. Dit voorstel zal voorgelegd wor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> vertegenwoordigers uit<br />
het werkveld die <strong>in</strong> <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie zetelen.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 177
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie heeft als aanbevel<strong>in</strong>g dat er nog meer werk gemaakt wordt van discipl<strong>in</strong>eoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
elementen.<br />
De commissie vraagt dat <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen nog meer <strong>in</strong> een <strong>in</strong>ternationale context bekeken wor<strong>de</strong>n, en vraagt<br />
meer aandacht voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale participatie van stu<strong>de</strong>nten en lectoren, en voor bijkomen<strong>de</strong> aspecten van<br />
analyse en architectuur.<br />
De commissie beveelt aan dat <strong>de</strong> diverse stakehol<strong>de</strong>rs zou<strong>de</strong>n bevraagd wor<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> nood aan meer<br />
uitgebrei<strong>de</strong> keuzetrajecten. De projecten kunnen uitgebreid wor<strong>de</strong>n om een bre<strong>de</strong>re waaier aan<br />
managementgerelateer<strong>de</strong> vaardighe<strong>de</strong>n aan te bie<strong>de</strong>n.<br />
Facet 2.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Kennisontwikkel<strong>in</strong>g door stu<strong>de</strong>nten v<strong>in</strong>dt plaats via vakliteratuur, aan <strong>de</strong> beroeps- of kunstpraktijk ontleend<br />
studiemateriaal en via <strong>in</strong>teractie met <strong>de</strong> beroepspraktijk, <strong>de</strong> kunstpraktijk en/of (toegepast) on<strong>de</strong>rzoek.<br />
- Het programma heeft aantoon<strong>ba</strong>re ver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met actuele ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het vakgebied/<strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>e.<br />
- Het programma waarborgt <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van beroeps- of artistieke vaardighe<strong>de</strong>n en heeft aantoon<strong>ba</strong>re<br />
ver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> actuele beroepspraktijk.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g biedt naast <strong>de</strong> nodige theoretische kennis een groot aantal uren praktijk (oefen<strong>in</strong>gen, werkcolleges)<br />
aan, en legt <strong>de</strong> nadruk op <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegratie van <strong>prof</strong>essionele kennis, vaardighe<strong>de</strong>n en attitu<strong>de</strong>s. Gelei<strong>de</strong>lijk aan wordt<br />
<strong>de</strong> trend naar kennisontwikkel<strong>in</strong>g door mid<strong>de</strong>l van praktische oefen<strong>in</strong>gen/situaties ver<strong>de</strong>r opgetrokken. De<br />
kennisontwikkel<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het curriculum gebeurt <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste modules vooral via cursusmateriaal en oefen<strong>in</strong>gen die<br />
door <strong>de</strong> lesgever ontwikkeld zijn. Er wor<strong>de</strong>n eveneens handboeken gebruikt, en naargelang het traject vor<strong>de</strong>rt,<br />
wordt ook studiemateriaal gebruikt van <strong>de</strong> beroepspraktijk. Webge<strong>ba</strong>seerd cursusmateriaal wordt gebruikt, en <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten hebben toegang tot Sun Aca<strong>de</strong>mic Initiatives, Cisco Certified Network Associate en <strong>de</strong>rgelijke. Per<br />
cursus wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> referenties opgegeven. In het zes<strong>de</strong> semester wordt een module Capita Selecta aangereikt,<br />
waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> recente trends <strong>in</strong> <strong>de</strong> ICT-wereld aan bod komen. Recente topics waren netwerkbeheer (Strong<br />
Authentication), programmeren (.NET 3.5 en SOA) en systeembeheer (Sharepo<strong>in</strong>t-technologie), ICT Audit<strong>in</strong>g<br />
(ITIL en ASL) en Server Siz<strong>in</strong>g.<br />
Het programma heeft aandacht voor vaardighe<strong>de</strong>n die het maatschappelijke en beroepsmatige functioneren<br />
on<strong>de</strong>rsteunen. Een nieuwe module projectmanagement werd recent toegevoegd met <strong>de</strong> partim sociale en<br />
communicatieve vaardighe<strong>de</strong>n, gezien <strong>de</strong> noodzaak van communicatieve vaardighe<strong>de</strong>n.<br />
De beroepsgerichte opleid<strong>in</strong>g beoogt <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste plaats direct <strong>in</strong>zet<strong>ba</strong>re <strong>prof</strong>essionelen af te leveren aan het<br />
beroepenveld. De verwerv<strong>in</strong>g van vaardighe<strong>de</strong>n die het maatschappelijke en beroepsmatige functioneren<br />
on<strong>de</strong>rsteunen, komt aan bod via <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegratieprojecten.<br />
In het programmeerproject dat loopt <strong>in</strong> het vier<strong>de</strong> en vijf<strong>de</strong> semester, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> specificaties aangeleverd door<br />
externen. In 2009-2010 lopen <strong>de</strong> projecten rond <strong>de</strong> lagere school en <strong>de</strong> revalidatiesector. De opdrachtgevers bij<br />
die projecten zijn vaak externen, maar <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g wordt door <strong>de</strong> lectoren verzorgd.<br />
178 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
Wat <strong>de</strong> stage betreft, is zowel <strong>de</strong> opdracht als <strong>de</strong> directe begeleid<strong>in</strong>g extern. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stage werkt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt op<br />
<strong>de</strong> werkplek aan een probleem uit het bedrijf waarbij hij begeleid<strong>in</strong>g krijgt van een <strong>in</strong>formaticus van het bedrijf<br />
(stagementor), maar ook door een lector van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g (stagebegelei<strong>de</strong>r). Stagebegelei<strong>de</strong>rs uit <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI<br />
kunnen door hun contacten met <strong>de</strong> stageplaatsen nieuwe ontwikkel<strong>in</strong>gen en technieken bevragen en die<br />
eventueel implementeren <strong>in</strong> het opleid<strong>in</strong>gsprogramma. De bevrag<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stageplaatsen gebeurt s<strong>in</strong>ds een<br />
aantal jaren systematisch door <strong>de</strong> enquête „Bevrag<strong>in</strong>g stageplaats‟. Wat <strong>de</strong> buitenlandse stages betreft, was een<br />
6-tal stu<strong>de</strong>nten (+/-20 procent) geïnteresseerd, maar zij verkozen alsnog een <strong>in</strong>landse stage omwille van diverse<br />
re<strong>de</strong>nen (sportstatuut, gemakkelijkere <strong>in</strong>stap bedrijfsleven, kostprijs enzovoort). Geduren<strong>de</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar<br />
2007-2008 heeft één stu<strong>de</strong>nt stage gelopen <strong>in</strong> Hels<strong>in</strong>ki. Voor 2008-2009 waren er twee kandidaten. Eén stu<strong>de</strong>nte<br />
volgt eveneens een stage <strong>in</strong> Hels<strong>in</strong>ki, <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re kandidaat doet dat <strong>in</strong> Nairobi <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van VLIR-UOS.<br />
Het e<strong>in</strong>dwerk telt mee voor 40 procent van <strong>de</strong> punten van <strong>de</strong> module stage. Vertaald naar het aan<strong>de</strong>el <strong>in</strong><br />
studiepunten komt dit ongeveer overeen met 11 studiepunten.<br />
Het e<strong>in</strong>dwerk beschrijft, naast het bespreken, omka<strong>de</strong>ren en situeren van <strong>de</strong> stageplaats <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
bedrijfseconomische context, uitvoerig het stageproject vanaf <strong>de</strong> <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> specificaties en het vooron<strong>de</strong>rzoek,<br />
tot <strong>de</strong> implementatie en <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g. Bovendien wordt aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt een kritische reflectie gevraagd over het<br />
uitgevoer<strong>de</strong> werk.<br />
De <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> partims/modules zijn aangepast aan <strong>de</strong> recente ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het vakgebied, dankzij <strong>de</strong><br />
resultaten van benchmark<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> i<strong>de</strong>eën opgedaan tij<strong>de</strong>ns bedrijfsbezoeken, <strong>de</strong> navorm<strong>in</strong>gen, <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>gen<br />
van het beroepenveld en <strong>de</strong> contacten met Agoria. Een eerste stap naar <strong>in</strong>teractie tussen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en<br />
maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g gebeurt tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegratieprojecten <strong>in</strong> <strong>de</strong> vier<strong>de</strong> en vijf<strong>de</strong> semesters waar<br />
vaak externen <strong>de</strong> project<strong>de</strong>f<strong>in</strong>itie aanleveren.<br />
De opleid<strong>in</strong>g TI doet aan maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g door posthogeschoolvorm<strong>in</strong>gen te organiseren die<br />
openstaan voor een ruimer publiek dan <strong>de</strong> eigen alumni.<br />
In het ka<strong>de</strong>r van projectmatig en wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek (PWO) is, samen met <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Multimedia en<br />
communicatietechnologie, het project „OSS <strong>in</strong> het Vlaamse kmo-landschap‟ opgestart. Het doel van dit PWOproject<br />
bestaat er<strong>in</strong> klaarheid te scheppen <strong>in</strong> het aanbod van open-source software en het gebruik van <strong>de</strong>ze<br />
producten <strong>in</strong> <strong>de</strong> Vlaamse kmo-markt. Dit zal wor<strong>de</strong>n vergeleken met an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>ternationale studies. Hieraan<br />
werken twee teamle<strong>de</strong>n mee.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> aanpak van bus<strong>in</strong>essgeoriënteer<strong>de</strong> processen en dus niet ICT-gerelateer<strong>de</strong><br />
topics te herzien. Hier <strong>de</strong>nkt <strong>de</strong> commissie vooral aan ERP- en ICT-management.<br />
De commissie vraagt meer aandacht voor een ruimer aanbod aan algemene vaardighe<strong>de</strong>n en meer klantgericht<br />
<strong>de</strong>nken.<br />
Facet 2.3<br />
Samenhang van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Stu<strong>de</strong>nten volgen een <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk samenhangend opleid<strong>in</strong>gsprogramma.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 179
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie stel<strong>de</strong> vast dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een logische en gelei<strong>de</strong>lijke kennisopbouw aanbiedt <strong>in</strong> modules en<br />
hun partims. Aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt – zowel <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt die <strong>in</strong>schrijft voor het klassieke traject als <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt<br />
afstandson<strong>de</strong>rwijs – wordt een overzichtelijke structuur <strong>in</strong> vijf pijlers aangebo<strong>de</strong>n. Hij verneemt via <strong>de</strong><br />
geformuleer<strong>de</strong> beg<strong>in</strong>competenties en toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n <strong>in</strong> elke studiefiche hoe <strong>de</strong> kennisopbouw <strong>in</strong> zijn<br />
traject evolueert. B<strong>in</strong>nen elke pijler wordt het competentieniveau stelselmatig opgebouwd. In <strong>de</strong> eerste twee<br />
semesters is het niveau vooral <strong>in</strong>lei<strong>de</strong>nd, <strong>in</strong> <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> semesters is dit uitdiepend en gespecialiseerd.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong>ze pijlers wordt gestreefd naar <strong>in</strong>tegratie. In het vier<strong>de</strong> en vijf<strong>de</strong> semester wor<strong>de</strong>n pijleroverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>tegratieopdrachten aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten gegeven. De pijlers komen overeen met vijf grote dome<strong>in</strong>en b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>formatica: computer- en communicatiesystemen (CC), Informaticamanagent (IM), softwareontwikkel<strong>in</strong>g (SO),<br />
ICT-management (MA) en webontwikkel<strong>in</strong>g (WO).<br />
De modules en partims b<strong>in</strong>nen een pijler volgen elkaar op naar <strong>in</strong>houd en niveau. Per module is een studiefiche<br />
opgesteld met <strong>de</strong> vermeld<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> beg<strong>in</strong>- en <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dcompetenties. De<br />
e<strong>in</strong>dcompetenties zijn overwegend <strong>de</strong> beg<strong>in</strong>competenties van <strong>de</strong> hierop volgen<strong>de</strong> module. De volgtij<strong>de</strong>lijkheid van<br />
<strong>de</strong> modulaire opbouw is opgenomen <strong>in</strong> <strong>de</strong> studiegids. Door <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheid wordt vastgelegd welke modules<br />
een stu<strong>de</strong>nt al moet gevolgd hebben voor hij een bepaal<strong>de</strong> module <strong>in</strong> zijn programma kan opnemen. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong><br />
recente curriculumherzien<strong>in</strong>g wer<strong>de</strong>n overlapp<strong>in</strong>gen uit het programma gehaald. Door het <strong>in</strong>voeren van<br />
<strong>in</strong>tegratieprojecten wor<strong>de</strong>n moduleteams gevormd, zodat lectoren met elkaar samenwerken en cursusmateriaal<br />
uitwisselen. Naast het <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk bijsturen van het opleid<strong>in</strong>gsprogramma wordt <strong>de</strong> coherentie b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> diverse<br />
modules benadrukt. Wat <strong>de</strong> vorm betreft, wordt gewerkt met modules die telkens per semester wor<strong>de</strong>n afgewerkt.<br />
Wat <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd betreft, is er <strong>in</strong> het glo<strong>ba</strong>le aanbod een <strong>ba</strong>lans tussen theorie en praktijk, waarbij <strong>de</strong> focus<br />
doorheen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g verschuift van kennis/<strong>in</strong>zicht, via toepass<strong>in</strong>g, naar <strong>in</strong>tegratie b<strong>in</strong>nen beroepssituaties.<br />
Ondanks <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen zien <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten niet altijd <strong>de</strong> samenhang en <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>g van <strong>de</strong>ze<br />
modules, en kunnen ze <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len niet altijd <strong>in</strong> <strong>de</strong> juiste context plaatsen.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI zijn geen afstu<strong>de</strong>ertrajecten voorzien. Door <strong>de</strong> curriculumwijzig<strong>in</strong>g kan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt nu voor<br />
12 studiepunten een keuze maken. Enerzijds zijn er <strong>de</strong> twee keuzepartims, waar <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt kan kiezen uit<br />
Erasmus Intensive Programme (als dit kan doorgaan), Frans, Engels, opstarten van een on<strong>de</strong>rnem<strong>in</strong>g, Cisco<br />
Network<strong>in</strong>g Aca<strong>de</strong>my <strong>de</strong>el 1 en 2, en project game programm<strong>in</strong>g (Java 2D/3D). An<strong>de</strong>rzijds is er het<br />
on<strong>de</strong>rzoeksproject waar <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten over twee semesters een bepaald on<strong>de</strong>rwerp kunnen uitdiepen. De<br />
on<strong>de</strong>rwerpen wor<strong>de</strong>n m<strong>in</strong> of meer door het opleid<strong>in</strong>gsteam vastgelegd.<br />
De stu<strong>de</strong>nt is vrij <strong>in</strong> zijn keuze van <strong>de</strong> stageplaats <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen- of buitenland. Een voorafgaan<strong>de</strong> goedkeur<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
stagebegelei<strong>de</strong>rs is hierbij wel nodig. In pr<strong>in</strong>cipe bestaat voor ie<strong>de</strong>re regelmatig <strong>in</strong>geschreven stu<strong>de</strong>nt <strong>de</strong><br />
mogelijkheid om een on<strong>de</strong>rwijs- of een an<strong>de</strong>re leeractiviteit te volgen <strong>in</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen voor hoger on<strong>de</strong>rwijs <strong>in</strong> het<br />
buitenland. Met <strong>de</strong> buitenlandse partner wordt een learn<strong>in</strong>g agreement afgesloten, waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> benam<strong>in</strong>g van het<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el met het aantal studiepunten wordt vermeld. In het transcript of records noteert <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>ternationale coörd<strong>in</strong>ator <strong>de</strong> evaluatie die <strong>in</strong> het eigen land van toepass<strong>in</strong>g is. De <strong>in</strong>ternationale coörd<strong>in</strong>ator van<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zet die cijfers (of letters) om naar <strong>de</strong> eigen evaluatie (ECTS-tabel).<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Associatie Universiteit Gent wordt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI ook aangebo<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> Hogeschool Gent. Met <strong>de</strong><br />
betrokken opleid<strong>in</strong>g werd overlegd om het dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r op te stellen. Dit overleg is uitgebreid<br />
naar <strong>de</strong> VAH‟s (Vlaamse autonome hogescholen) en <strong>de</strong> PHL (Prov<strong>in</strong>ciale Hogeschool Limburg). Er zijn voorlopig<br />
geen afspraken om b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> associatie opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len te volgen bij <strong>de</strong> partner<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g. Bij <strong>de</strong> module<br />
Capita Selecta wor<strong>de</strong>n gastsprekers van bedrijven uitgenodigd.<br />
In uitvoer<strong>in</strong>g van het Flexibiliser<strong>in</strong>gs<strong>de</strong>creet kan <strong>de</strong> toegang tot <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g soepeler wor<strong>de</strong>n via het erkennen<br />
van EVK en EVC. Er zijn mogelijkhe<strong>de</strong>n om via een geïndividualiseerd opleid<strong>in</strong>gsprogramma of via<br />
studieduurverkort<strong>in</strong>g op <strong>ba</strong>sis van vrijstell<strong>in</strong>gen een an<strong>de</strong>r opleid<strong>in</strong>gsparcours aan een an<strong>de</strong>r tempo te volgen.<br />
Bovendien zijn <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van een VLOR-project aanvull<strong>in</strong>gstrajecten opgesteld voor cursisten uit het HOSP die<br />
het graduaatdiploma hebben behaald. In 2009-2010 volgt 24,87 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten een persoonlijk traject<br />
(48 op een totaal van 193 stu<strong>de</strong>nten, zowel dagon<strong>de</strong>rwijs als @Home). Van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> het dagon<strong>de</strong>rwijs<br />
180 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
volgt 20,11 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten een persoonlijk traject. Het meren<strong>de</strong>el van <strong>de</strong>ze trajecten is een gevolg van<br />
het niet-slagen voor opgenomen studiepunten. De overige trajecten zijn een gevolg van toegeken<strong>de</strong> EVK‟s. Van<br />
<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> @Home volgt 58,33 procent een persoonlijk traject. Hier is <strong>de</strong> re<strong>de</strong>n vooral dat men door <strong>de</strong><br />
comb<strong>in</strong>atie van werk en stu<strong>de</strong>ren niet alle modules van een traject opneemt, en omdat men vrijstell<strong>in</strong>g krijgt op<br />
<strong>ba</strong>sis van EVK (EVC is tot nog toe niet voorgekomen).<br />
Voor stu<strong>de</strong>nten met een erkend topsportstatuut of een erken<strong>de</strong> functiebeperk<strong>in</strong>g, werken<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en<br />
stu<strong>de</strong>nten met een ernstige medische en psychosociale handicap voorziet het on<strong>de</strong>rwijs- en examenreglement<br />
extra faciliteiten wat <strong>de</strong> aanwezigheid tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsactiviteiten en het sprei<strong>de</strong>n of verplaatsen van examens<br />
betreft. Voor <strong>de</strong>ze stu<strong>de</strong>nten geldt nog meer dat zij het opleid<strong>in</strong>gsparcours volgen op hun eigen ritme.<br />
Stu<strong>de</strong>nten afstandson<strong>de</strong>rwijs merken op dat <strong>de</strong> samenstell<strong>in</strong>g van het programma voor verbeter<strong>in</strong>g vat<strong>ba</strong>ar is,<br />
met name dat <strong>de</strong> sequentie niet altijd goed afgestemd is, waardoor het soms moeilijk is om bepaal<strong>de</strong> opdrachten<br />
(projecten) uit te voeren als één of an<strong>de</strong>re component nog niet of onvoldoen<strong>de</strong> aan bod is gekomen. Een<br />
curriculumversnell<strong>in</strong>g zou eveneens niet mogelijk zijn. Meer<strong>de</strong>re stu<strong>de</strong>nten v<strong>in</strong><strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> cursussen nog<br />
onvoldoen<strong>de</strong> aangepast zijn aan <strong>de</strong>ze doelgroep.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aandacht te hebben voor meer keuzeopties, on<strong>de</strong>r meer op het gebied van<br />
architectuur, bus<strong>in</strong>essprocessen en bus<strong>in</strong>ess <strong>in</strong>telligence.<br />
De commissie dr<strong>in</strong>gt aan op het herzien van <strong>de</strong> bedrijfseconomische cursussen en vraagt dat die meer wor<strong>de</strong>n<br />
afgestemd op <strong>de</strong> he<strong>de</strong>ndaagse (ERP-)software pakketten als SAP, Oracle en People Soft.<br />
De commissie vraagt eveneens om meer aandacht te beste<strong>de</strong>n aan het TI@Home-programma, en dit beter af te<br />
stemmen op <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
Facet 2.4<br />
Studieomvang<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g voldoet aan <strong>de</strong> formele eisen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> studieomvang, <strong>ba</strong>chelor: tenm<strong>in</strong>ste 180<br />
studiepunten.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: OK<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g bestaat uit drie mo<strong>de</strong>ltrajecten van elk 60 studiepunten. In totaal wordt dus een<br />
opleid<strong>in</strong>gsprogramma georganiseerd van 180 studiepunten en voldoet <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g hiermee aan <strong>de</strong> formele eisen<br />
met betrekk<strong>in</strong>g <strong>de</strong> m<strong>in</strong>imale studieomvang van een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 181
Facet 2.5<br />
Studielast<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De werkelijke studietijd wordt getoetst en sluit aan bij <strong>de</strong> normen vastgesteld krachtens <strong>de</strong>creet.<br />
- Het programma is stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>ar doordat factoren, die betrekk<strong>in</strong>g hebben op dat programma en die <strong>de</strong><br />
studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk wor<strong>de</strong>n weggenomen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Een nieuwe „web<strong>ba</strong>sed tool‟ voor studietijdmet<strong>in</strong>g werd ontwikkeld ter vervang<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> Excel-applicatie. Deze<br />
tool werd geïmplementeerd <strong>in</strong> <strong>de</strong> hele hogeschool aan <strong>de</strong> start van dit aca<strong>de</strong>miejaar, en verm<strong>in</strong><strong>de</strong>rt <strong>de</strong><br />
adm<strong>in</strong>istratieve werklast voor <strong>de</strong> kwaliteitsme<strong>de</strong>werkers van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen. Vanuit <strong>de</strong> we<strong>ba</strong>pplicatie wor<strong>de</strong>n nu<br />
automatische her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>gsmails gestuurd naar stu<strong>de</strong>nten, en krijgen kwaliteitsme<strong>de</strong>werkers en modulevoorzitter<br />
wekelijks <strong>de</strong> responsratio‟s automatisch doorgemaild. De studietijdmet<strong>in</strong>g werd bij <strong>de</strong> start van het aca<strong>de</strong>miejaar<br />
2009-2010, <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met het vijfjarenplan van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, opgestart voor een aantal modules. In<br />
2008-2009 wer<strong>de</strong>n enkele modules kwantitatief gemeten via tijdschrijven en alle modules kwalitatief via enkele<br />
vragen uit <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenbevrag<strong>in</strong>g. De responsratio‟s van het tijdschrijven bij <strong>de</strong> meeste modules waren volgens<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g on<strong>de</strong>rmaats, zeker na <strong>de</strong> lesperio<strong>de</strong> waar <strong>de</strong> lesgever <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten niet meer persoonlijk kon<br />
aanspreken om <strong>de</strong> studietijdmet<strong>in</strong>g ver<strong>de</strong>r te zetten (blok- en examenperio<strong>de</strong>). Door <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> huidige<br />
tool voor <strong>de</strong> studietijdmet<strong>in</strong>g liggen <strong>de</strong> responsratio‟s veel hoger. De resultaten van die studietijdmet<strong>in</strong>g zijn –<br />
waar mogelijk – voorgelegd aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die <strong>de</strong> met<strong>in</strong>g hebben verricht.<br />
Concreet werd een aantal aanpass<strong>in</strong>gen aangebracht na <strong>de</strong> studietijdmet<strong>in</strong>gen: voor datageoriënteer<strong>de</strong><br />
systeemanalyse is beslist om het aantal studiepunten te verhogen en <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd <strong>in</strong> twee <strong>de</strong>len aan te bie<strong>de</strong>n,<br />
gespreid over <strong>in</strong>formatiesystemen 1 <strong>in</strong> semester 2 en <strong>in</strong>formatiesystemen 2 <strong>in</strong> semester 3. Voor sem<strong>in</strong>aries (het<br />
vroegere Capita Selecta) is beslist om dit uit te brei<strong>de</strong>n met studiebezoeken, het eventuele bezoek aan enkele<br />
firma‟s of befaam<strong>de</strong> <strong>in</strong>formaticabeurzen zoals CeBIT <strong>in</strong> Hannover. Voor <strong>de</strong> programmeerprojecten van semester<br />
4 en semester 5 is beslist om één programmeerproject te weerhou<strong>de</strong>n, gespreid over die twee semesters.<br />
Uit stu<strong>de</strong>ntenbevrag<strong>in</strong>gen bleek dat sommige piekmomenten (onvoldoen<strong>de</strong> sprei<strong>de</strong>n van taken en opdrachten)<br />
wor<strong>de</strong>n ervaren als studiebelemmeren<strong>de</strong> factoren. Om die piekbelast<strong>in</strong>g te vermij<strong>de</strong>n, zal <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een<br />
semesterplann<strong>in</strong>g opstellen waar<strong>in</strong> alle startdata en <strong>de</strong>adl<strong>in</strong>es van projecten, taken en opdrachten zijn<br />
opgenomen. Deze plann<strong>in</strong>g zal terug te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n zijn op <strong>de</strong> Ad Valvas-site van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Er wordt ook aan <strong>de</strong><br />
modulevoorzitters gevraagd om <strong>de</strong> opdracht zo snel mogelijk beschik<strong>ba</strong>ar te maken. Er wer<strong>de</strong>n ook m<strong>in</strong><strong>de</strong>r<br />
„partims‟ opgenomen <strong>in</strong> het vernieuw<strong>de</strong> curriculum. Dit leidt, samen met tussentijdse toetsen, tot een<br />
verm<strong>in</strong><strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van het aantal examens. De opleid<strong>in</strong>g beschouwt dit als studiebevor<strong>de</strong>rend. An<strong>de</strong>re<br />
studiebevor<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> factoren zijn: <strong>de</strong> uitbreid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> studiegidsen, het mentoraat voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
eerste trajectschijf, <strong>de</strong> bereik<strong>ba</strong>arheid van <strong>de</strong> lectoren via e-mail, <strong>de</strong> afname van <strong>de</strong> ZOSA-test (Zelfon<strong>de</strong>rzoek<br />
voor Studie Attitu<strong>de</strong>), <strong>de</strong> elektronische examen<strong>ba</strong>nk – die ook van thuis te raadplegen is –, <strong>de</strong> <strong>in</strong>spraak van <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten bij het opstellen van <strong>de</strong> examenroosters, <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> feed<strong>ba</strong>cksessies na <strong>de</strong> examens en het<br />
beleid rond <strong>de</strong> persoonlijke laptop. Voor TI@Home wer<strong>de</strong>n nog geen studietijdmet<strong>in</strong>gen uitgevoerd.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt frequentere studietijdmet<strong>in</strong>gen aan, zeker bij aanpass<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het curriculum, en dr<strong>in</strong>gt aan<br />
op een systematische analyse van <strong>de</strong> resultaten. Deze met<strong>in</strong>gen moeten zowel voor dag- als afstandson<strong>de</strong>rwijs<br />
wor<strong>de</strong>n uitgevoerd.<br />
182 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
Facet 2.6<br />
Afstemm<strong>in</strong>g tussen vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Het didactisch concept is <strong>in</strong> lijn met <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen.<br />
- De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie:<br />
PBA TI: voldoen<strong>de</strong><br />
@home: onvoldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
In <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica wordt een dui<strong>de</strong>lijke keuze gemaakt om <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten met verschillen<strong>de</strong><br />
werkvormen op te lei<strong>de</strong>n. De opleid<strong>in</strong>g is ervan overtuigd dat tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste twee semesters <strong>de</strong> <strong>ba</strong>siskennis<br />
moet aangereikt wor<strong>de</strong>n op een klassiekere manier via hoor- en werkcolleges, maar aangevuld met meer<br />
vernieuwen<strong>de</strong> werkvormen, zoals begelei<strong>de</strong> zelfstudie en opdrachten. Bij het aanreiken van <strong>de</strong> <strong>ba</strong>siskennis wordt<br />
meestal een l<strong>in</strong>k gelegd naar <strong>de</strong> praktijk door mid<strong>de</strong>l van begelei<strong>de</strong> en <strong>in</strong>dividuele opdrachten. Vanaf het eerste<br />
semester wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>tegratieprojecten gebruikt die <strong>in</strong> groep wor<strong>de</strong>n opgelost. Deze <strong>in</strong>tegratieprojecten beschouwt<br />
<strong>de</strong> commissie als een sterk punt. Bij het ontwerpen, uitwerken of aanpassen van het curriculum wordt steeds<br />
meer <strong>de</strong> nadruk gelegd op <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van competenties, een evolutie van „kennen‟ naar „kunnen‟.<br />
In cursussen die ver<strong>ba</strong>nd hou<strong>de</strong>n met communicatietechnieken verwachtte <strong>de</strong> commissie dat tools als blogs,<br />
journalen, portfolio‟s en groepen actief wer<strong>de</strong>n gebruikt. Ook <strong>in</strong> an<strong>de</strong>re cursussen treft <strong>de</strong> commissie we<strong>in</strong>ig<br />
<strong>in</strong>teractieve werkvormen aan. De commissie heeft <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk dat <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g zich beperkt tot<br />
het plaatsen van documenten, zodat <strong>de</strong>ze kunnen wor<strong>de</strong>n gedownload.<br />
Vermits alle stu<strong>de</strong>nten beschikken over een laptop is vrijwel alle leermateriaal aangebo<strong>de</strong>n <strong>in</strong> digitale vorm. Het<br />
leerplatform Dokeos wordt gebruikt voor alle partims. Om ervoor te zorgen dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten alle relevante ICTtools<br />
vlot kunnen gebruiken, is <strong>de</strong> nodige software op hun laptop geïnstalleerd. Hiervoor wordt tijd voorzien <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>troductieweek. Voor <strong>de</strong> projecten waar het verwerven en verwerken van <strong>in</strong>formatie net <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>g is, reiken<br />
<strong>de</strong> lectoren geen kant-en-klaar studiemateriaal aan. Steeds m<strong>in</strong><strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> cursussen op papier verspreid.<br />
Bijna al het materiaal wordt digitaal aangebo<strong>de</strong>n, maar <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt kan wel nog altijd een gedrukte versie krijgen.<br />
Op het <strong>de</strong>partement is een eigen drukkerij aanwezig, waardoor <strong>de</strong> papieren versies van <strong>de</strong> cursussen kwantitatief<br />
en kwalitatief <strong>in</strong> or<strong>de</strong> zijn. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> <strong>in</strong>troductieweek wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> gedrukte cursussen verkocht en wordt ook een<br />
boekenverkoop op het <strong>de</strong>partement zelf georganiseerd. Het cursusmateriaal is vanaf <strong>de</strong> eerste week van het<br />
aca<strong>de</strong>miejaar ter beschikk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt. Het cursusmateriaal is <strong>de</strong>gelijk, maar <strong>de</strong> commissie meent dat er<br />
een betere afstemm<strong>in</strong>g nodig is met <strong>de</strong> cursussen van TI@Home.<br />
Alle door <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g gebruikte leslokalen zijn uitgerust met een bord, <strong>de</strong>sktop-pc en beamer. Voor elke laptop is<br />
er een aansluit<strong>in</strong>g op het elektriciteitsnet, en kan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt via het draadloze netwerk werken.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een vrij traditioneel, impliciet on<strong>de</strong>rwijsconcept hanteert, dat vooral<br />
ge<strong>ba</strong>seerd is op <strong>de</strong> eigen ervar<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> docenten. Dit on<strong>de</strong>rwijstype heeft nood aan creativiteit. De<br />
on<strong>de</strong>rwijswerkvormen die wor<strong>de</strong>n gebruikt, lijken overwegend hoorcolleges te zijn. Daarnaast komen <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
beschrijv<strong>in</strong>gen ook <strong>de</strong>monstraties, oefen<strong>in</strong>gen, on<strong>de</strong>rwijsleergesprek, opdrachten, begelei<strong>de</strong> zelfstudie en<br />
practicum voor. Het geheel maakt echter een sterk docentgecentreer<strong>de</strong> <strong>in</strong>druk. Daar staat tegenover dat er wel<br />
veel vrijheid tot <strong>in</strong>itiatief wordt gegeven. De gehanteer<strong>de</strong> leermid<strong>de</strong>len zijn voornamelijk (Engelstalige)<br />
handboeken en PowerPo<strong>in</strong>t-presentaties van docenten, die te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n zijn op <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g<br />
Dokeos. De stu<strong>de</strong>nten ervaren <strong>de</strong> didactische mid<strong>de</strong>len als klassiek en beperkt. Het didactische ka<strong>de</strong>r voor<br />
afstandson<strong>de</strong>rwijs is momenteel te zwak, maar er wordt aan gewerkt. De commissie is van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong><br />
implementer<strong>in</strong>g van het afstandson<strong>de</strong>rwijs TI@Home snel moest gaan, en dat hierdoor te we<strong>in</strong>ig tijd beschik<strong>ba</strong>ar<br />
was om een specifiek on<strong>de</strong>rwijska<strong>de</strong>r te creëren, <strong>in</strong>herent aan het afstandson<strong>de</strong>rwijs. Dit blijkt ook uit <strong>de</strong> reacties<br />
van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten TI@Home.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 183
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan om het didactische concept van het afstandson<strong>de</strong>rwijs grondig te evalueren en aan te<br />
passen aan <strong>de</strong> specifieke eisen en no<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>ze doelgroep.<br />
De commissie spoort <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan tot meer creativiteit <strong>in</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsvormen.<br />
Facet 2.7<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Door <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen, toets<strong>in</strong>gen en examens wordt a<strong>de</strong>quaat en voor stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong>zichtelijk getoetst of <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> leerdoelen van (on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van) het programma hebben gerealiseerd.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De organisatie van toetsen en examens is dui<strong>de</strong>lijk omschreven <strong>in</strong> het on<strong>de</strong>rwijs- en examenreglement. Tij<strong>de</strong>ns<br />
<strong>de</strong> <strong>in</strong>troductieweek krijgt elke stu<strong>de</strong>nt toegang tot het on<strong>de</strong>rwijs- en examenreglement en <strong>de</strong> studiegids. Deze<br />
gegevens kunnen via het elektronische leerplatform wor<strong>de</strong>n geraadpleegd.<br />
Er is een <strong>in</strong>spraakprocedure om te komen tot een verantwoord examenrooster. De stu<strong>de</strong>nten krijgen <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>f<strong>in</strong>itieve examenrooster m<strong>in</strong>stens één maand voor <strong>de</strong> start van <strong>de</strong> examens. De semesterexamens bie<strong>de</strong>n het<br />
voor<strong>de</strong>el dat <strong>de</strong> studiedruk van <strong>de</strong> eerste zittijd wordt gespreid. De modules uit het eerste semester wor<strong>de</strong>n<br />
geëvalueerd op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het eerste semester, en alle modules uit het twee<strong>de</strong> semester op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het<br />
twee<strong>de</strong> semester. Aanvullend wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> november voor enkele partims tussentijdse testen georganiseerd om <strong>de</strong><br />
uitval, te wijten aan onaangepast stu<strong>de</strong>ergedrag, tegen te gaan.<br />
Op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het twee<strong>de</strong> semester volgt een <strong>de</strong>liberatie over het hele jaar. Op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het<br />
aca<strong>de</strong>miejaar wordt <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> examenkans georganiseerd voor alle modules uit het eerste en twee<strong>de</strong> semester.<br />
De evaluatieperio<strong>de</strong>s wor<strong>de</strong>n opgenomen <strong>in</strong> <strong>de</strong> aca<strong>de</strong>mische kalen<strong>de</strong>r, die bij het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar<br />
voor alle stu<strong>de</strong>nten beschik<strong>ba</strong>ar wordt gesteld. Het examensecretariaat staat <strong>in</strong> voor <strong>de</strong> officiële schriftelijke en<br />
mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>ge communicatie met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> examens, neemt <strong>de</strong> examenresultaten <strong>in</strong> ontvangst, houdt<br />
<strong>de</strong> afwezighe<strong>de</strong>n bij, zorgt ervoor dat <strong>de</strong> <strong>de</strong>liberaties tijdig kunnen doorgaan, staat <strong>in</strong> voor <strong>de</strong> bezorg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
<strong>rapport</strong>en enzovoort. Een lid van het examensecretariaat is aanwezig tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> <strong>de</strong>liberatie om <strong>de</strong> adm<strong>in</strong>istratieve<br />
taken op dat moment uit te voeren. Bij <strong>de</strong> verwerk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> resultaten wordt gebruik gemaakt van Pamflet.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wordt van verschillen<strong>de</strong> evaluatievormen gebruikgemaakt, gerelateerd aan <strong>de</strong> competenties<br />
die <strong>in</strong> <strong>de</strong> diverse modules en partims wor<strong>de</strong>n beoogd. Dit zijn, naast <strong>de</strong> traditionele examens: periodieke<br />
evaluatie, permanente evaluatie, peer en co-assessment. Bij enkele projecten is een proef gestart met het laten<br />
evalueren van relevante competenties. Deze competenties zijn <strong>in</strong>gegeven op Dokeos, en <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten kunnen<br />
voor zichzelf en voor <strong>de</strong> an<strong>de</strong>ren per competentie en <strong>de</strong>elcompetentie <strong>de</strong> positioner<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> groep bepalen. Dit<br />
resulteert <strong>in</strong> een factor die kan gebruikt wor<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele score te berekenen.<br />
Voor elke on<strong>de</strong>rwijsactiviteit wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> evaluatiecriteria beschreven <strong>in</strong> <strong>de</strong> studiegids. De lectoren lichten, <strong>in</strong> het<br />
ka<strong>de</strong>r van hun lesopdracht, <strong>de</strong> evaluatie toe. Bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegratieprojecten, stage en e<strong>in</strong>dwerk is er daarenboven een<br />
uitgeschreven handleid<strong>in</strong>g met vermeld<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> specifieke evaluatiecriteria.<br />
De competenties die door <strong>de</strong> stagiair verworven zijn, wor<strong>de</strong>n op twee momenten gescoord: tussentijds en<br />
<strong>de</strong>f<strong>in</strong>itief. De tussentijdse evaluatie gebeurt op het eerste stagebezoek, <strong>de</strong> <strong>de</strong>f<strong>in</strong>itieve evaluatie gebeurt op het<br />
laatste stagebezoek. De tussentijdse evaluatie heeft een remediërend karakter, terwijl <strong>de</strong> <strong>de</strong>f<strong>in</strong>itieve evaluatie<br />
184 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
meetelt voor <strong>de</strong> scor<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stage. Aan <strong>de</strong> stagementor wordt gevraagd om elke competentie en<br />
<strong>de</strong>elcompetentie uit <strong>de</strong> competentiematrix te scoren met een niveau: 0, 1, 2, 3 of 4. De competenties die tij<strong>de</strong>ns<br />
<strong>de</strong>ze stageperio<strong>de</strong> gemeten wor<strong>de</strong>n, tellen mee voor 40 procent van het totaalcijfer van <strong>de</strong> module stage. De<br />
stagementor kan <strong>de</strong> acht kerncompetenties scoren en daaron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> <strong>de</strong>elcompetenties. De scor<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>elcompetenties dient om <strong>de</strong> score van <strong>de</strong> competentie te staven. Reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong> scor<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
competenties en <strong>de</strong> moeilijkheidsgraad van het project wordt <strong>de</strong> stageperio<strong>de</strong> gequoteerd. De vertaalslag tussen<br />
het bepalen van het niveau van <strong>de</strong> competenties en <strong>de</strong> scor<strong>in</strong>g gebeurt op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> stelregel: van<br />
een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor wordt verwacht dat elke competentie verworven is op niveau 3. Een competentie mag<br />
verworven zijn op niveau 2 op voorwaar<strong>de</strong> dat een an<strong>de</strong>re competentie op niveau 4 is gebracht. Voldoet <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nt aan <strong>de</strong>ze regel, dan komt dit neer op een goed geëvalueer<strong>de</strong> stageperio<strong>de</strong>. Dit is het referentiepunt en<br />
dat komt neer op een score van 14. Hoe meer competenties op niveau 4 verworven zijn, hoe hoger <strong>de</strong> score<br />
wordt ten opzichte van het referentiepunt. En hoe meer competenties op niveau 2 verworven zijn, hoe lager <strong>de</strong><br />
score wordt ten opzichte van het referentiepunt. Indien <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt op één of meer competenties 0 of 1 krijgt, is <strong>de</strong><br />
stage onvoldoen<strong>de</strong>.<br />
Het e<strong>in</strong>dwerk telt mee voor 40 procent van <strong>de</strong> punten van <strong>de</strong> module stage. Dit vertegenwoordigt ongeveer 11<br />
van <strong>de</strong> 180 studiepunten. Het e<strong>in</strong>dwerk beschrijft het stageproject vanaf <strong>de</strong> <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> specificaties en het<br />
vooron<strong>de</strong>rzoek, tot <strong>de</strong> implementatie. Bovendien wordt aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt een kritische reflectie gevraagd over het<br />
uitgevoer<strong>de</strong> werk. De analyse van het stageproject geeft op een gestructureer<strong>de</strong> manier weer welk werk geleverd<br />
werd tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stageperio<strong>de</strong>: een samenhangend geheel on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> vorm van een projectdossier. In het project<br />
zijn <strong>de</strong> fasen aanwezig volgens <strong>de</strong> Software Development Life Cycle (SDLC). Deze wor<strong>de</strong>n gedocumenteerd met<br />
<strong>de</strong> nodige schema‟s.<br />
De commissie is van oor<strong>de</strong>el dat <strong>de</strong> stagebeoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g goed on<strong>de</strong>rbouwd en competentiegericht is. Dit is een sterk<br />
punt.<br />
Elk jaar stelt <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementsraad vóór 1 januari per trajectschijf en per opleid<strong>in</strong>g één examencommissie samen,<br />
zoals voorzien <strong>in</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijs- en examenregel<strong>in</strong>g. Het <strong>de</strong>partementshoofd is voorzitter van <strong>de</strong><br />
Examencommissie. De le<strong>de</strong>n zijn allen lesgevers <strong>in</strong> het betreffen<strong>de</strong> jaar. Vooraleer <strong>de</strong> Examencommissie<br />
samenkomt, komen <strong>de</strong> moduleteams bijeen om te beoor<strong>de</strong>len of <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dcompetenties van <strong>de</strong><br />
betreffen<strong>de</strong> module beheerst. Deze beheers<strong>in</strong>gsgraad wordt uitgedrukt <strong>in</strong> een cijfer dat refereert aan <strong>de</strong><br />
competentiebeheers<strong>in</strong>g.<br />
Er wordt gestreefd naar een zo transparant mogelijke evaluatie. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> <strong>in</strong>troductieweek wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
belangrijkste <strong>de</strong>len van het on<strong>de</strong>rwijs- en examenreglement toegelicht. Jaarlijks organiseert het <strong>de</strong>partement een<br />
<strong>in</strong>foavond voor stu<strong>de</strong>nten en hun ou<strong>de</strong>rs over het on<strong>de</strong>rwijs- en examenreglement, het leerkrediet en diversiteit.<br />
De studiefiches expliciteren <strong>de</strong> evaluatie op het niveau van <strong>de</strong> modules en <strong>de</strong> partims: <strong>de</strong> wijze van evalueren,<br />
samenstell<strong>in</strong>g van het cijfer enzovoort. De stu<strong>de</strong>nten kunnen hun klachten en problemen voorleggen aan <strong>de</strong><br />
ombudspersoon, <strong>de</strong> voorzitter van <strong>de</strong> Examencommissie of <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator. De opleid<strong>in</strong>g richt na elke<br />
examenperio<strong>de</strong> een feed<strong>ba</strong>cksessie of remediër<strong>in</strong>g <strong>in</strong> waarop alle lectoren aanwezig zijn. De stu<strong>de</strong>nten krijgen<br />
<strong>in</strong>zage <strong>in</strong> hun schriftelijke examen of krijgen een toelicht<strong>in</strong>g over hun mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>ge examen. Voor <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>tegratieprojecten waaraan <strong>in</strong> teams werd gewerkt, wordt een aparte feed<strong>ba</strong>cksessie georganiseerd, zodat elk<br />
team gezamenlijk feed<strong>ba</strong>ck over <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegratieopdracht krijgt.<br />
De commissie heeft we<strong>in</strong>ig borg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> toets<strong>in</strong>g kunnen vaststellen. Docenten beoor<strong>de</strong>len niet op <strong>ba</strong>sis van<br />
een „format‟ met (gedrags)<strong>in</strong>dicatoren. Door het ontbreken van eenduidige evaluatiecriteria is er geen dui<strong>de</strong>lijke<br />
verantwoord<strong>in</strong>g mogelijk over grensgevallen bij al dan niet slagen. De commissie vond ook geen samenwerk<strong>in</strong>g<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> lectoren om eenduidige toetscriteria te hanteren voor <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van (<strong>de</strong>el)examens. Elke docent<br />
heeft zijn eigen verantwoor<strong>de</strong>lijkheid <strong>in</strong> <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> examens. Dit geldt ook voor <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g door<br />
<strong>de</strong> Examencommissie. De commissie merkt op dat nauwelijks gebruik wordt gemaakt van verschillen<strong>de</strong><br />
evaluatievormen <strong>in</strong> relatie tot <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len.<br />
Vanuit <strong>de</strong> kwaliteitszorg wordt het toetsbeleid per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el en per lesgever/evaluator jaarlijks<br />
bevraagd <strong>in</strong> <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenenquête. Concreet wordt gepeild naar <strong>de</strong> communicatie betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong> evaluatie, <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>houdsvaliditeit ervan en feed<strong>ba</strong>ckmogelijkhe<strong>de</strong>n.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 185
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie dr<strong>in</strong>gt aan op een ver<strong>de</strong>re <strong>in</strong>tegratie van het competentiegerichte evalueren van alle<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len.<br />
De commissie beveelt aan dat op korte termijn een toets<strong>in</strong>gsbeleid wordt opgesteld dat voorzien wordt van<br />
dui<strong>de</strong>lijke, uniforme criteria op het gebied van <strong>de</strong> borg<strong>in</strong>g van het toets<strong>in</strong>gsproces.<br />
Het toetsbeleid moet eveneens reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> specifieke no<strong>de</strong>n van het afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
Facet 2.8<br />
Masterproef<br />
Dit facet is niet van toepass<strong>in</strong>g voor een <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>chelor.<br />
Facet 2.9<br />
Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
Het programma sluit qua vorm en <strong>in</strong>houd aan bij <strong>de</strong> kwalificaties van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>ba</strong>chelor:<br />
- diploma secundair on<strong>de</strong>rwijs, diploma van het hoger on<strong>de</strong>rwijs van het korte type met volledig leerplan,<br />
diploma van het hoger on<strong>de</strong>rwijs voor sociale promotie of een diploma of getuigschrift dat bij of krachtens een<br />
wet, <strong>de</strong>creet, Europese richtlijn of een an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>ternationale overeenkomst als gelijkwaardig wordt erkend;<br />
- door het <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gsbestuur bepaal<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n voor personen die niet aan bovengenoem<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n<br />
voldoen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie:<br />
PBA TI: voldoen<strong>de</strong><br />
@Home: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g hanteert <strong>de</strong> wettelijke toelat<strong>in</strong>gseisen voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom tot <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
De stu<strong>de</strong>nten<strong>in</strong>stroom <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2009-2010 bedraagt 106 stu<strong>de</strong>nten van wie, volgens vooropleid<strong>in</strong>g: 25<br />
procent ASO (27), 65 procent TSO (69) en 8 procent BSO (8), en 1 procent buitenlands diploma (1)en 1 procent<br />
toelat<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>rzoek (1).<br />
Volgens geslacht: 97 procent mannen (103) en 3 procent vrouwen (3).<br />
Volgens generatie: 63 procent generatiestu<strong>de</strong>nten (67) en 37 procent niet-generatiestu<strong>de</strong>nten (39).<br />
In <strong>de</strong> @Home-opleid<strong>in</strong>g schreven 27 stu<strong>de</strong>nten zich <strong>in</strong>, van wie 93 procent mannen (25) en 7 procent vrouwen<br />
(2).Als vooropleid<strong>in</strong>g heeft 41 procent ASO (11) gevolgd, 41 procent TSO (11) en 7 procent BSO (2). Elf procent<br />
is toegelaten via het toelat<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>rzoek (3). De opleid<strong>in</strong>g staat open voor <strong>in</strong>stroom van CVO naar<br />
afstandson<strong>de</strong>rwijs. Ook staat het afstandson<strong>de</strong>rwijs open voor an<strong>de</strong>re kansengroepen. Dit brengt het<br />
marktaan<strong>de</strong>el van HOWEST <strong>in</strong> <strong>de</strong> totale IT-stu<strong>de</strong>ntenpopulatie op 4,53 procent. De toename van het aantal<br />
stu<strong>de</strong>nten is iets hoger dan het Vlaamse gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>.<br />
Ondanks <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen om het aantal vrouwelijke stu<strong>de</strong>nten (projecten via ADA, Pimp IT Up…) te vergroten, blijft<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g vooral <strong>in</strong> trek bij <strong>de</strong> mannelijke stu<strong>de</strong>ntenpopulatie.<br />
In pr<strong>in</strong>cipe start elke module van het eerste semester zon<strong>de</strong>r specifieke voorkennis. Interesse hebben voor<br />
<strong>in</strong>formatica is wel een absolute vereiste. In <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenenquête wordt gevraagd <strong>in</strong> hoeverre <strong>de</strong> vooropleid<strong>in</strong>g<br />
van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt voldoen<strong>de</strong> was om aan <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsactiviteit te kunnen <strong>de</strong>elnemen. 87 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
stel<strong>de</strong> dat <strong>de</strong> partims uit <strong>de</strong> eerste twee semesters voldoen<strong>de</strong> zijn afgestemd op hun voorkennis. Voor semester 1<br />
duid<strong>de</strong> 13,70 procent en voor semester 2 13,40 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten aan dat hun vooropleid<strong>in</strong>g niet aansluit.<br />
Per partim lopen <strong>de</strong>ze resultaten sterk uiteen. Aangezien geen specifieke voorkennis vereist is, zijn er geen<br />
186 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
specifieke activiteiten ten aanzien van <strong>de</strong> aansluit<strong>in</strong>g vooropleid<strong>in</strong>g-opleid<strong>in</strong>g. De e<strong>in</strong>dtermen van het secundair<br />
on<strong>de</strong>rwijs volstaan. De opleid<strong>in</strong>g kan meer <strong>in</strong>itiatieven nemen – zoals het <strong>in</strong>richten van vakantiecursussen – om<br />
<strong>de</strong> hoge drop-out te beperken.<br />
Met <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> modulaire structuur en <strong>de</strong> implementatie van het Flexibiliser<strong>in</strong>gs<strong>de</strong>creet wor<strong>de</strong>n<br />
sommige leertrajecten geïndividualiseerd, gelet op het al dan niet slagen per module(<strong>de</strong>el) en <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele<br />
situatie van <strong>de</strong> (werken<strong>de</strong>) stu<strong>de</strong>nt. Vrijstell<strong>in</strong>gen kunnen gegeven wor<strong>de</strong>n tot op het niveau van een partim.<br />
Het aantal <strong>de</strong>eltijdse en geïndividualiseer<strong>de</strong> studietrajecten is sterk toegenomen.<br />
Er bestaat een EVC-procedure op associatieniveau. Deze procedure is opgenomen <strong>in</strong> het OER en werd b<strong>in</strong>nen<br />
<strong>de</strong> AUGent ver<strong>de</strong>r verfijnd. Bij het toekennen van vrijstell<strong>in</strong>gen geldt <strong>de</strong> autonomie van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong><br />
associatie.<br />
De Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren schreef een EVK-procedure uit met <strong>de</strong> nodige formulieren. De toekenn<strong>in</strong>g van<br />
vrijstell<strong>in</strong>gen op grond van EVK verloopt op stukken. De EVK-procedure is een essentieel on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el b<strong>in</strong>nen het<br />
OER. Het is <strong>de</strong> <strong>in</strong>tentie van HOWEST om <strong>de</strong> gehanteer<strong>de</strong> documenten b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> EVK-procedure uit te brei<strong>de</strong>n<br />
en <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementaal te stroomlijnen.<br />
Op associatieniveau werd <strong>in</strong> on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>g overleg het Flexibiliser<strong>in</strong>gs<strong>de</strong>creet ook vertaald <strong>in</strong> afwijken<strong>de</strong><br />
toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n. De procedure van het „toelat<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>rzoek‟ kent eveneens een reeks uniforme<br />
documenten die b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> AUGent wer<strong>de</strong>n ontwikkeld. De procedure wordt drie keer per jaar opgestart<br />
(augustus, <strong>de</strong>cember en april).<br />
De Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren hanteert ook <strong>de</strong> „toelat<strong>in</strong>gscheck‟, die het uitzon<strong>de</strong>rlijk mogelijk maakt om<br />
abituriënten toe te laten zon<strong>de</strong>r diploma secundair on<strong>de</strong>rwijs. Deze procedure heeft betrekk<strong>in</strong>g op abituriënten die<br />
niet <strong>in</strong> aanmerk<strong>in</strong>g komen voor het toelat<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong> AUGent, maar die zich toch willen <strong>in</strong>schrijven voor<br />
een credit- of examencontract. Een taaltest (Ne<strong>de</strong>rlands) bij <strong>de</strong> aanvang van <strong>de</strong> studies lijkt aangewezen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan om nog meer <strong>in</strong>itiatieven te nemen – zoals het <strong>in</strong>richten van<br />
vakantiecursussen – om <strong>de</strong> hoge drop-out te beperken. Een taaltest (Ne<strong>de</strong>rlands) bij <strong>de</strong> aanvang van <strong>de</strong> studies<br />
lijkt aangewezen.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 187
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 2, programma: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 2.1, relatie tussen doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>houd van het programma: voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.2, eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma: voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.3, samenhang van het programma:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.4, studieomvang:<br />
OK<br />
facet 2.5, studielast:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.6, afstemm<strong>in</strong>g tussen vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd:<br />
PBA TI: voldoen<strong>de</strong><br />
@home: onvoldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.7, beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.8, masterproef:<br />
niet van toepass<strong>in</strong>g<br />
facet 2.9, toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n:<br />
PBA TI: voldoen<strong>de</strong><br />
@home: goed<br />
De visitatiecommissie maakt een positieve afweg<strong>in</strong>g en stelt dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voldoen<strong>de</strong> potentieel heeft om <strong>de</strong><br />
vastgestel<strong>de</strong> tekortkom<strong>in</strong>gen te verhelpen. Het gaat hier <strong>in</strong> hoofdzaak over <strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g tussen vorm en <strong>in</strong>houd<br />
<strong>in</strong> het afstandson<strong>de</strong>rwijs. De commissie is ervan overtuigd dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g het nodige zal doen om een <strong>de</strong>gelijke<br />
afstell<strong>in</strong>g te realiseren.<br />
188 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
On<strong>de</strong>rwerp 3<br />
Inzet van het personeel<br />
Facet 3.1<br />
Kwaliteit van het personeel<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Het personeel is gekwalificeerd voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke, on<strong>de</strong>rwijskundige en organisatorische realisatie van het<br />
programma.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De ontwikkel<strong>in</strong>g van een personeelsbeleid wordt b<strong>in</strong>nen een autonome hogeschool beïnvloed door vele wettelijke<br />
bepal<strong>in</strong>gen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> personeelsmaterie. Het personeelsbeleid situeert zich b<strong>in</strong>nen het realiseren van<br />
een opdracht, zoals verwoord is <strong>in</strong> <strong>de</strong> missie van <strong>de</strong> hogeschool en <strong>de</strong> opdrachtverklar<strong>in</strong>g van het <strong>de</strong>partement.<br />
Hierbij benadrukt <strong>de</strong> hogeschool een aangepast werv<strong>in</strong>gs- en selectiebeleid, <strong>de</strong> organisatie van het onthaal van<br />
nieuwe me<strong>de</strong>werkers, een opvolg<strong>in</strong>g en besprek<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> werkprestatie, <strong>de</strong> keuze voor teamgericht werken, een<br />
beleid over vaste benoem<strong>in</strong>g, een zich ontwikkelend vorm<strong>in</strong>gsbeleid, maar eveneens een zoektocht naar<br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> traditioneel „vlakke loop<strong>ba</strong>an‟ te doorbreken en verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n zo laag mogelijk <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> organisatie te plaatsen.<br />
Elk jaar keurt het hogeschoolbestuur <strong>de</strong> glo<strong>ba</strong>le personeelsformatie goed. Dit gebeurt na on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g met <strong>de</strong><br />
vakorganisaties. Bij het opstellen van die formatie wordt reken<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> personeelsbehoeften van <strong>de</strong><br />
verschillen<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> programma‟s van on<strong>de</strong>rzoek en dienstverlen<strong>in</strong>g; maar dit alles b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong><br />
contouren van <strong>de</strong> aan <strong>de</strong> hogeschool toegewezen enveloppe.<br />
Bij vacatures wordt op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> teambehoeften een functie<strong>prof</strong>iel en -omschrijv<strong>in</strong>g opgemaakt van het aan te<br />
werven personeelslid. De vacaturemeld<strong>in</strong>g wordt gescreend door <strong>de</strong> centrale Personeelsdienst, die <strong>in</strong>staat voor<br />
<strong>de</strong> bekendmak<strong>in</strong>g <strong>in</strong> alle <strong>de</strong>partementen en diensten van <strong>de</strong> hogeschool, het doorsturen naar <strong>de</strong><br />
vacaturedata<strong>ba</strong>nk van <strong>de</strong> VDAB en <strong>de</strong> eventuele publicatie <strong>in</strong> persorganen. Voor vacante ambten die geduren<strong>de</strong><br />
een volledig (aca<strong>de</strong>mie)jaar wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>gericht, v<strong>in</strong>dt eveneens een open<strong>ba</strong>re publicatie plaats nadat hiervoor een<br />
bestuursbesliss<strong>in</strong>g werd genomen.<br />
Nieuwe personeelsle<strong>de</strong>n die bij vorige werkgevers <strong>in</strong> <strong>de</strong> private sector al nuttige en relevante beroepservar<strong>in</strong>g<br />
hebben opgebouwd, kunnen tot maximaal tien jaar van <strong>de</strong>ze nuttige relevante beroepservar<strong>in</strong>g erkend zien <strong>in</strong><br />
gel<strong>de</strong>lijke anciënniteit. Een vergelijk<strong>ba</strong>re regel<strong>in</strong>g is voorzien voor nieuwe personeelsle<strong>de</strong>n die al tewerkgesteld<br />
waren <strong>in</strong> <strong>de</strong> publieke sector.<br />
Bij besliss<strong>in</strong>g van het hogeschoolbestuur wor<strong>de</strong>n voor bepaal<strong>de</strong> functies „bevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gsambten‟ <strong>in</strong>gericht. Op<br />
he<strong>de</strong>n is <strong>de</strong>ze regel<strong>in</strong>g voorzien voor opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>atoren, <strong>de</strong>partementshoof<strong>de</strong>n en adjunct<strong>de</strong>partementshoof<strong>de</strong>n.<br />
Om bijzon<strong>de</strong>re <strong>in</strong>zet en extra prestaties van personeelsle<strong>de</strong>n bij projecten van posthogeschoolvorm<strong>in</strong>g<br />
en projecten van maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g te waar<strong>de</strong>ren, heeft <strong>de</strong> hogeschool<br />
voorzien <strong>in</strong> een eigen reglementer<strong>in</strong>g die het mogelijk maakt dat een persoonlijke vergoed<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong>ze extra<br />
prestaties wordt goedgekeurd.<br />
Nieuwe collega's wor<strong>de</strong>n gebrieft door het <strong>de</strong>partementshoofd wat <strong>de</strong> praktische aspecten van <strong>de</strong> job aangaat, en<br />
door <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator wat <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke en an<strong>de</strong>re facetten van het functioneren <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en het<br />
team betreft. Door het teamgericht werken is er aanzet tot samenspraak en overleg. Twee keer per jaar wordt een<br />
onthaalprogramma aangebo<strong>de</strong>n op hogeschoolniveau.<br />
De jaarlijkse functioner<strong>in</strong>gsgesprekken wor<strong>de</strong>n door het <strong>de</strong>partementshoofd gehou<strong>de</strong>n met ie<strong>de</strong>r personeelslid na<br />
het eerste semester. Naast een sterktezwakte analyse blikt men <strong>in</strong> dit gesprek ook vooruit, en heeft <strong>de</strong> lector <strong>de</strong><br />
gelegenheid om wensen te formuleren voor <strong>de</strong> toekomst.<br />
Op termijn wil <strong>de</strong> hogeschool ook een begeleid<strong>in</strong>gscyclus <strong>in</strong>voeren, waarbij elke me<strong>de</strong>werker met zijn coach een<br />
proces doorloopt van plann<strong>in</strong>gs-, functioner<strong>in</strong>gs- en afrond<strong>in</strong>gsgesprek. Tij<strong>de</strong>ns het hele proces zal ook op<br />
regelmatige <strong>ba</strong>sis feed<strong>ba</strong>ck wor<strong>de</strong>n gegeven. Dit hele proces wordt opgevolgd door het projectteam<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 189
Begeleid<strong>in</strong>gscyclus. Tij<strong>de</strong>lijke personeelsle<strong>de</strong>n moeten jaarlijks, vastbenoem<strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n m<strong>in</strong>imaal<br />
driejaarlijks wor<strong>de</strong>n geëvalueerd. De evaluatie gebeurt aan <strong>de</strong> hand van criteria, die specifiek zijn voor<br />
on<strong>de</strong>rwijzend personeel, niet-leid<strong>in</strong>ggevend adm<strong>in</strong>istratief personeel en leid<strong>in</strong>ggevend adm<strong>in</strong>istratief personeel.<br />
De lector wordt gevraagd het document „voor gezien‟ te on<strong>de</strong>rtekenen.<br />
Bij <strong>de</strong> aanwerv<strong>in</strong>g van nieuwe personeelsle<strong>de</strong>n wordt veel belang gehecht aan <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke <strong>de</strong>skundighe<strong>de</strong>n en<br />
werkvel<strong>de</strong>rvar<strong>in</strong>g, aan <strong>de</strong> nodige on<strong>de</strong>rwijskundige en didactische kwaliteiten, aan <strong>de</strong> <strong>in</strong>teresse <strong>in</strong> nieuwe<br />
on<strong>de</strong>rwijsvormen en aan <strong>de</strong> bereidheid voortdurend te willen bijscholen op didactisch vlak, <strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>r<br />
geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong> eerste jaren na <strong>de</strong> aanstell<strong>in</strong>g. Ver<strong>de</strong>r spelen een communicatieve, creatieve en<br />
teamgeoriënteer<strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g een rol, en ook het verantwoor<strong>de</strong>lijkheidsgevoel, het organisatietalent en het<br />
stu<strong>de</strong>ntgericht <strong>de</strong>nken en han<strong>de</strong>len.<br />
Jaarlijks wordt voor elk personeelslid een opdrachtomschrijv<strong>in</strong>g opgesteld die on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> en<br />
begeleid<strong>in</strong>gstaken omvat, maar ook (soms) opdrachten toegepast wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek en<br />
maatschappelijk dienstverlen<strong>in</strong>g, en organisatorische/adm<strong>in</strong>istratieve taken. De opdrachtomschrijv<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n<br />
uitgewerkt en aangevuld met <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele jaardoelstell<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> voorgestel<strong>de</strong> en geplan<strong>de</strong><br />
vorm<strong>in</strong>gsactiviteiten, en on<strong>de</strong>rtekend terugbezorgd aan <strong>de</strong> Personeelsdienst. Op he<strong>de</strong>n wordt daarvoor een<br />
webge<strong>ba</strong>seer<strong>de</strong> ICT-tool ter beschikk<strong>in</strong>g gesteld.<br />
Ook voor het adm<strong>in</strong>istratief en technisch personeel wordt een dui<strong>de</strong>lijke taakomschrijv<strong>in</strong>g opgemaakt die <strong>de</strong><br />
opdrachten van ie<strong>de</strong>reen af<strong>ba</strong>kent. Ver<strong>de</strong>r vermeldt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g dat <strong>in</strong> <strong>de</strong> schoot van <strong>de</strong> AUGent een<br />
reglementer<strong>in</strong>g wordt voorbereid die <strong>de</strong> personeelmobiliteit tussen <strong>de</strong> partners moet faciliteren.<br />
Om <strong>de</strong> didactische <strong>de</strong>skundigheid van nieuwe personeelsle<strong>de</strong>n en gevor<strong>de</strong>r<strong>de</strong> lesgevers te on<strong>de</strong>rsteunen,<br />
organiseert <strong>de</strong> hogeschool, <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> hogescholen-associatiepartners, jaarlijks een aanbod over<br />
thema's zoals competentiegericht oplei<strong>de</strong>n, casusgeoriënteerd werken, projecton<strong>de</strong>rwijs <strong>in</strong>itiëren en<br />
implementeren, open leercentra en studielandschappen, en portfolio-evaluatie.<br />
Voor autonome hogescholen heeft <strong>de</strong> <strong>de</strong>creetgever voorzien dat <strong>de</strong> personeelsgeled<strong>in</strong>g uitdrukkelijk betrokken<br />
wordt bij <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> me<strong>de</strong>zeggenschaps- en bestuursorganen. Decretaal bepaald maken zes<br />
personeelsle<strong>de</strong>n, verkozen door het personeel, <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong> Departementsraad en acht personeelsle<strong>de</strong>n,<br />
eveneens verkozen door het personeel, zijn lid van <strong>de</strong> raad van bestuur van <strong>de</strong> hogeschool. Daarnaast is er ook<br />
<strong>de</strong> syndicale vertegenwoordig<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het Hogeschoolon<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscomité (HOC) en het Departementaal<br />
On<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscomité (DOC).<br />
In het <strong>de</strong>partement is er een open beleid bij het ver<strong>de</strong>len van <strong>de</strong> opdrachten. Er wordt on<strong>de</strong>rscheid gemaakt<br />
tussen on<strong>de</strong>rwijsopdrachten en on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> opdrachten. Alle opdrachten wor<strong>de</strong>n open gesteld en<br />
bij consensus van <strong>de</strong> teamle<strong>de</strong>n vastgelegd. Voor <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> opdrachten is per taak een<br />
<strong>de</strong>partementale functieomschrijv<strong>in</strong>g gemaakt. De le<strong>de</strong>n van het opleid<strong>in</strong>gsteam nemen niet alleen<br />
on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> opdrachten <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op zich, maar ook voor het <strong>de</strong>partement.<br />
Het team beschikt op <strong>in</strong>tranet over een teammap waar<strong>in</strong> alle documenten van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g bewaard wor<strong>de</strong>n, en<br />
waar<strong>in</strong> elk teamlid lees- en schrijfrecht heeft.<br />
Het recent <strong>in</strong>voeren van een begeleid<strong>in</strong>gscyclus voor het personeel verbetert voorts <strong>de</strong> betrokkenheid van het<br />
personeel.<br />
De commissie beschouwt <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>gscyclus als een sterk punt.<br />
De hogeschool heeft een HR-adviseur aangesteld en wil zo een <strong>de</strong>gelijk personeelsbeleid steeds meer gestalte<br />
geven.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g beschikt over personeel dat voldoen<strong>de</strong> gekwalificeerd is voor <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke, on<strong>de</strong>rwijskundige en organisatorische realisaties van het programma.<br />
De commissie vraagt dat het personeel opgeleid wordt om <strong>de</strong> specifieke no<strong>de</strong>n van het afstandson<strong>de</strong>rwijs qua<br />
<strong>in</strong>zet en organisatie <strong>in</strong> te vullen. De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan het beleid rond <strong>de</strong> vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke en<br />
didactische <strong>de</strong>skundigheid van het on<strong>de</strong>rwijzend personeel te borgen.<br />
190 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt dat het personeel opgeleid wordt om <strong>de</strong> specifieke no<strong>de</strong>n van het afstandson<strong>de</strong>rwijs qua<br />
<strong>in</strong>zet en organisatie <strong>in</strong> te vullen.<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan het beleid rond <strong>de</strong> vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke en didactische <strong>de</strong>skundigheid van het<br />
on<strong>de</strong>rwijzend personeel te borgen.<br />
Facet 3.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g sluit aan bij <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> criteria voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>zet van personeel van een <strong>prof</strong>essioneel gerichte<br />
opleid<strong>in</strong>g: het on<strong>de</strong>rwijs wordt voor een belangrijk <strong>de</strong>el verzorgd door personeel dat een verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g legt<br />
tussen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> beroeps- of kunstpraktijk.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie stel<strong>de</strong> vast dat <strong>de</strong> teamle<strong>de</strong>n TI vrijwel geen loop<strong>ba</strong>an hebben <strong>in</strong> <strong>de</strong> bedrijfswereld. De contacten<br />
met <strong>de</strong> beroepspraktijk ontstaan via <strong>de</strong> contacten met stagebedrijven of <strong>de</strong> bedrijven waarmee samengewerkt<br />
wordt <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>in</strong>tegratieprojecten, het volgen van sem<strong>in</strong>ars of het lidmaatschap van gebruikersgroepen.<br />
In <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zijn er vier lectoren die ook actief zijn <strong>in</strong> het werkveld. Specifiek gaat het om <strong>de</strong> partims pchardware,<br />
webserverconfiguratie, ASP.Net, Java (JEE5) en C#. De meeste lectoren hebben contacten met het<br />
beroepenveld om gastsprekers uit te nodigen.<br />
Vanaf het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 werd een gastlector aangetrokken voor het partim servertechnologie. Ook is<br />
voor het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 voor een vervang<strong>in</strong>gsopdracht een lesgever uit <strong>de</strong> beroepspraktijk<br />
aangetrokken.<br />
Wat on<strong>de</strong>rzoeksactiviteiten betreft, heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI – als me<strong>de</strong>aanvrager – een PWO-voorstel <strong>in</strong>gediend<br />
rond het thema „Open-source software <strong>in</strong> <strong>de</strong> Vlaamse kmo‟. Aan dit on<strong>de</strong>rzoek werken twee lectoren mee, elk<br />
met een <strong>in</strong>schal<strong>in</strong>g van 20 procent <strong>in</strong> het project.<br />
Buiten <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsopdracht verzorgt het „kernteam‟ on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> opdrachten die teamgebon<strong>de</strong>n of<br />
<strong>de</strong>partementaal gebon<strong>de</strong>n zijn. Dit houdt on<strong>de</strong>r meer <strong>in</strong>: het opstellen van roosters, het systeembeheer, <strong>de</strong><br />
coörd<strong>in</strong>atie van <strong>de</strong> trajectbegeleid<strong>in</strong>g van het <strong>de</strong>partement en een workflowanalyse op hogeschoolniveau. Elke<br />
lector heeft zich <strong>in</strong> <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r jaren gespecialiseerd <strong>in</strong> een aantal vakdome<strong>in</strong>en die overeenkomen met <strong>de</strong> vijf<br />
pijlers waarop het curriculum is gebouwd.<br />
Actoren uit het beroepenveld zijn betrokken bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegratieprojecten en <strong>de</strong> stage. De stagegever of -mentor<br />
<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieert het project en geeft keuzes door met betrekk<strong>in</strong>g tot het ontwikkelplatform. Ook bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegratieprojecten<br />
beg<strong>in</strong>nen bedrijven een beroep te doen op <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Het beroepenveld komt ook aan<br />
bod bij studiebezoeken. In het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> lessen Java (JEE5) <strong>in</strong> <strong>de</strong> module webontwikkel<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n<br />
<strong>prof</strong>essionele sem<strong>in</strong>ars gevolgd op Javapolis/Devoxx.<br />
De <strong>in</strong>ternationale dimensie is belangrijk voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI. In het vier<strong>de</strong> semester kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten ervoor<br />
kiezen om een Intensive Programme te volgen. Bij <strong>de</strong> organisatie van dit <strong>in</strong>ternationale programma is een lector<br />
van TI betrokken, en <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale contacten die hieruit voortvloeien, helpen om <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan te passen <strong>in</strong><br />
een <strong>in</strong>ternationale context. HOWEST is lid van Bus<strong>in</strong>et, een <strong>in</strong>ternationaal netwerk van Europese hogescholen<br />
die bus<strong>in</strong>essgerelateer<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen aanbie<strong>de</strong>n. B<strong>in</strong>nen dit netwerk is er een work<strong>in</strong>g group rond ICT. Vanuit<br />
<strong>de</strong>ze werkgroep, toen on<strong>de</strong>r leid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator, ontstond <strong>in</strong> oktober 2001 het i<strong>de</strong>e om IP‟s te<br />
organiseren. Geduren<strong>de</strong> het IP wer<strong>de</strong>n contacten gelegd met hogescholen <strong>in</strong> het buitenland, waardoor<br />
<strong>in</strong>ternationale stages mogelijk wer<strong>de</strong>n. Tij<strong>de</strong>ns het IP <strong>in</strong> Hels<strong>in</strong>ki (2005) was er ook een lector die er on<strong>de</strong>r staff<br />
mobility stu<strong>de</strong>nten heeft begeleid.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 191
Tij<strong>de</strong>ns het Bus<strong>in</strong>et-congres 2008 werd <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator van TI opnieuw verkozen tot Work<strong>in</strong>g Chair van<br />
<strong>de</strong> ICT-werkgroep. De eerste resultaten zijn een <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> lector uit F<strong>in</strong>land voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI, en <strong>de</strong><br />
consensus om een nieuw Bus<strong>in</strong>et-ICT-project op te starten. In maart 2011 wordt een projectweek <strong>in</strong>gericht met<br />
als thema „Green ICT‟. Op <strong>de</strong> meet<strong>in</strong>g <strong>in</strong> november 2010 zal ook gestart wor<strong>de</strong>n met het opmaken van een<br />
data<strong>ba</strong>nk rond learn<strong>in</strong>g outcomes.<br />
Tij<strong>de</strong>ns het IP „ISTAR-DOT‟, <strong>in</strong> maart 2009 <strong>in</strong> Lissabon, hebben twee lectoren stu<strong>de</strong>nten begeleid en tevens een<br />
aantal gastcolleges gegeven. Ook <strong>in</strong> maart 2010 nemen twee lectoren <strong>de</strong>el aan <strong>de</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> editie van het IP <strong>in</strong><br />
Utrecht. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> jaarhelft van 2008-2009 hebben twee buitenlandse lectoren een gastcollege gegeven<br />
aan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI. Ambient comput<strong>in</strong>g (F<strong>in</strong>land) en security (Portugal).<br />
De commissie vraagt meer aandacht voor <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g van het on<strong>de</strong>rwijzend personeel via <strong>in</strong>tensieve<br />
contacten met het werkveld. De commissie beveelt ook aan een grotere variatie aan on<strong>de</strong>rwijsvormen te<br />
hanteren. Tenslotte vraagt <strong>de</strong> commissie <strong>de</strong> nodige <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen te leveren om <strong>de</strong> <strong>de</strong>elname van alle lectoren<br />
aan nationale en <strong>in</strong>ternationale conferenties en uitwissel<strong>in</strong>gsprogramma's te stimuleren.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt meer aandacht voor <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel via <strong>in</strong>tensieve<br />
contacten met het werkveld.<br />
De commissie beveelt ook aan om een grotere variatie aan on<strong>de</strong>rwijsvormen te hanteren.<br />
Ten slotte vraagt <strong>de</strong> commissie <strong>de</strong> nodige <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen te leveren om <strong>de</strong> <strong>de</strong>elname van alle lectoren aan<br />
nationale en <strong>in</strong>ternationale conferenties en uitwissel<strong>in</strong>gsprogramma's te stimuleren. De lectoren op hun beurt<br />
moeten ook <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten motiveren voor <strong>de</strong>elname aan <strong>in</strong>ternationale projecten en stages.<br />
Facet 3.3<br />
Kwantiteit personeel<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Er wordt voldoen<strong>de</strong> personeel <strong>in</strong>gezet om <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> gewenste kwaliteit te verzorgen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
In totaal hebben 21 personeelsle<strong>de</strong>n een opdracht b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica. Van hen hebben<br />
er 11 enkel een opdracht b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Het kernteam (m<strong>in</strong>imaal 40 procent <strong>in</strong>schal<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g)<br />
bestaat uit 7 lectoren. B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zijn 6 VTE personeel <strong>in</strong>geschakeld voor on<strong>de</strong>rwijsopdrachten (OO), en<br />
voor ongeveer 1 VTE wor<strong>de</strong>n opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> opdrachten (OOO) uitgevoerd. Van<br />
<strong>de</strong> 7 VTE wor<strong>de</strong>n 5 VTE <strong>in</strong>gevuld door het kernteam. Dit betekent dat 71 procent van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsopdrachten en<br />
opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> opdrachten b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g verzorgd wordt door het<br />
kernteam. Bovendien wordt ook voor 115 procent campusgerelateer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> opdrachten<br />
door het kernteam uitgevoerd.<br />
Op het moment van <strong>de</strong> visitatie zijn er 193 stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, waarvoor 7 VTE on<strong>de</strong>rwijzend personeel<br />
wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>gezet. Dat betekent 28 stu<strong>de</strong>nten per VTE. De commissie beschouwt dit als een hoge ratio. De totale<br />
on<strong>de</strong>rwijsopdracht (<strong>in</strong> studiepunten) van sommige personeelsle<strong>de</strong>n b<strong>in</strong>nen het team lijkt, bij vergelijk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
tabel uit het ZER, sterk te zijn verhoogd. Dit is het gevolg van het aanbie<strong>de</strong>n van meer<strong>de</strong>re modules via<br />
afstandson<strong>de</strong>rwijs TI@Home. Het is volgens <strong>de</strong> commissie nodig aandacht te hebben voor <strong>de</strong> steeds hogere<br />
192 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
werkbelast<strong>in</strong>g van het personeel. Deze werkbelast<strong>in</strong>g moet aangepast wor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n van dag- en<br />
afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
Van <strong>de</strong> 21 personeelsle<strong>de</strong>n met lesopdracht b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI behoort 1 lid tot <strong>de</strong> categorie „hoofdlector‟.<br />
Vijftien behoren tot <strong>de</strong> categorie „lector‟ en 2 tot <strong>de</strong> categorie „praktijklector‟. Drie le<strong>de</strong>n behoren ook tot <strong>de</strong><br />
categorie „praktijklector‟, hoewel ze <strong>in</strong>staan voor <strong>de</strong> vervang<strong>in</strong>g (50 procent) van een lector.<br />
Van <strong>de</strong> 21 personeelsle<strong>de</strong>n hebben er 14 een voltijdse betrekk<strong>in</strong>g aan HOWEST, 2 hebben een opdracht van 50<br />
procent en <strong>de</strong> 5 an<strong>de</strong>re hebben een kle<strong>in</strong>ere <strong>in</strong>schal<strong>in</strong>g. Van <strong>de</strong> 7 teamle<strong>de</strong>n zijn er 7 voltijds actief; 1 lector heeft<br />
loop<strong>ba</strong>anon<strong>de</strong>rbrek<strong>in</strong>g (50 procent).<br />
Er zijn geen gast<strong>prof</strong>essoren <strong>in</strong>geschakeld. Vier lectoren hebben tevens een <strong>ba</strong>an buiten HOWEST. Hun<br />
opdracht omvat 65 procent <strong>in</strong>schal<strong>in</strong>g (15 procent benoemd en 50 procent vervang<strong>in</strong>g loop<strong>ba</strong>anon<strong>de</strong>rbrek<strong>in</strong>g).<br />
De lectoren TI situeren zich vooral <strong>in</strong> <strong>de</strong> leeftijdscategorie 30-39. Het kernteam daarentegen, bestaan<strong>de</strong> uit 8<br />
lectoren, is meer verspreid over <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> leeftijdscategorieën, met een meer<strong>de</strong>rheid boven <strong>de</strong> 40 jaar.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> nodige aandacht voor <strong>de</strong> toenemen<strong>de</strong> werkbelast<strong>in</strong>g van het personeel en vraagt die<br />
aan te passen aan <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n van het dagon<strong>de</strong>rwijs en het afstandson<strong>de</strong>rwijs, en aan <strong>de</strong> strategische<br />
doelstell<strong>in</strong>gen die gepland zijn <strong>in</strong> een nabije toekomst.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 3, <strong>in</strong>zet van het personeel: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 3.1, kwaliteit personeel:<br />
facet 3.2, eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid:<br />
facet 3.3, kwantiteit personeel:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 193
On<strong>de</strong>rwerp 4<br />
Voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Facet 4.1<br />
Materiële voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De huisvest<strong>in</strong>g en materiële voorzien<strong>in</strong>gen zijn toereikend om het programma te realiseren.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie heeft vastgesteld dat <strong>de</strong> campus open, toegankelijk en goed on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n is. In <strong>de</strong> voorbije jaren<br />
wer<strong>de</strong>n <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen geleverd om <strong>de</strong> <strong>in</strong>frastructuur te verbeteren, te mo<strong>de</strong>rniseren en te verfraaien: vernieuw<strong>in</strong>g<br />
en uitbreid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> sanitaire blokken, <strong>de</strong> <strong>in</strong>stallatie van automatische <strong>de</strong>uren en een lift, <strong>de</strong> aanleg en<br />
beplant<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> b<strong>in</strong>nentu<strong>in</strong> en <strong>de</strong> her<strong>in</strong>richt<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> mediatheek. Naar aanleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> uitbreid<strong>in</strong>g van het<br />
laptopproject naar <strong>de</strong> meeste opleid<strong>in</strong>gen van het <strong>de</strong>partement, zijn aanzienlijke <strong>in</strong>frastructurele werken<br />
uitgevoerd. In het hele <strong>de</strong>partement is er nu een draadloos netwerk, en er is geïnvesteerd <strong>in</strong> <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re uitbouw<br />
van laptoplokalen. Een realisatie specifiek voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI is een labolokaal voor netwerktechnologie.<br />
De commissie is ervan overtuigd dat <strong>de</strong> voorziene herschikk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> locatie van een aantal diensten <strong>in</strong> het<br />
gebouw een meerwaar<strong>de</strong> kan geven. Een meer vrolijke en dynamische aankled<strong>in</strong>g, en het <strong>in</strong>richten van<br />
sfeervolle stu<strong>de</strong>ntenruimtes zou een stimulans zijn voor een meer stu<strong>de</strong>ntikoze sfeer. Met <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
modulaire en competentiegerichte opleid<strong>in</strong>gen werd ook werk gemaakt van een leeromgev<strong>in</strong>g die e-learn<strong>in</strong>g<br />
faciliteert. De ontwikkel<strong>in</strong>g van bibliotheek naar openleercentrum als „thuishaven voor <strong>de</strong> zelfwerkzaamheid‟ van<br />
<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten wordt door <strong>de</strong> commissie op prijs gesteld. De mediatheek van het <strong>de</strong>partement SST is een<br />
wetenschappelijk on<strong>de</strong>rbouw<strong>de</strong> bibliotheek, waar stu<strong>de</strong>nten en lectoren toegang krijgen tot verschillen<strong>de</strong> media.<br />
De mediatheek speelt een centrale rol <strong>in</strong> <strong>de</strong> studies van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en biedt een frisse en dynamische<br />
leeromgev<strong>in</strong>g. De l<strong>in</strong>k http://bib.howest.be geeft ook toegang tot VubisSm@rt, een van <strong>de</strong> meest mo<strong>de</strong>rne<br />
toepass<strong>in</strong>gen voor <strong>de</strong> ontsluit<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> collecties van bibliotheken. Dankzij dit programma kan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt of<br />
lector <strong>de</strong> volledige catalogus van alle <strong>de</strong>partementen van HOWEST raadplegen. In <strong>de</strong> mediatheek kunnen <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten ook werken aanvragen die zich <strong>in</strong> an<strong>de</strong>re Belgische bibliotheken bev<strong>in</strong><strong>de</strong>n. Door <strong>de</strong>ze vorm van<br />
<strong>in</strong>terbibliothecair leenverkeer beschikt <strong>de</strong> mediatheek over een immense virtuele catalogus. In <strong>de</strong> openleercentra<br />
kunnen stu<strong>de</strong>nten en personeel elektronische tijdschriftendata<strong>ba</strong>nken raadplegen. Momenteel zijn, naast <strong>de</strong><br />
VubisSm@rt-software voor <strong>de</strong> web<strong>ba</strong>sed catalogus, ook het elektronische LexisNexis beschik<strong>ba</strong>ar en wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
digitale woor<strong>de</strong>nboeken Van Dale aangekocht.<br />
Alle on<strong>de</strong>rwijsruimten bev<strong>in</strong><strong>de</strong>n zich <strong>in</strong> één gebouw op <strong>de</strong> campus. Zo hebben stu<strong>de</strong>nten van alle opleid<strong>in</strong>gen<br />
contact met elkaar. De on<strong>de</strong>rwijsruimtes zijn gelegen op <strong>de</strong> eerste en twee<strong>de</strong> verdiep<strong>in</strong>g van het gebouw. M<strong>in</strong><strong>de</strong>r<br />
mobiele stu<strong>de</strong>nten kunnen gebruikmaken van een lift om <strong>de</strong> lokalen te bereiken. In <strong>de</strong> eerste jaarhelft is er een<br />
drukke bezett<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> lokalen, waardoor lessen verplaatsen soms moeilijk is. Om <strong>de</strong> plann<strong>in</strong>g te<br />
vergemakkelijken, kunnen <strong>de</strong> lectoren op het netwerk <strong>de</strong> lokaalbezett<strong>in</strong>g consulteren. De meeste van <strong>de</strong> 30<br />
leslokalen zijn uitgerust met een „lector-pc‟ en een beamer. Overal is draadloos <strong>in</strong>ternet beschik<strong>ba</strong>ar, en <strong>in</strong> 22<br />
leslokalen zijn <strong>in</strong>dividuele stroomvoorzien<strong>in</strong>gen voorzien voor <strong>de</strong> aansluit<strong>in</strong>g van laptops.<br />
De opleid<strong>in</strong>g TI beschikt over een lokaal dat als <strong>ba</strong>sic netwerklabo is <strong>in</strong>gericht. In dit lokaal staat een tw<strong>in</strong>tigtal<br />
<strong>de</strong>sktop-pc‟s opgesteld die als W<strong>in</strong>dows-servers <strong>in</strong> een apart IP-subnet fungeren. Het lokaal is uitgerust met een<br />
L3-switch, een router, een aantal access po<strong>in</strong>ts voor draadloze netwerktoegang, een Compaq-server met DATtapedrive<br />
en een netwerkpr<strong>in</strong>ter gekoppeld aan een pr<strong>in</strong>tserver. Van <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>frastructuur wordt gebruikgemaakt <strong>in</strong><br />
W<strong>in</strong>dows server-technologie‟ <strong>in</strong> semesters 3 en 4 en <strong>de</strong> partims datacommunicatie en <strong>in</strong>tegratie <strong>in</strong> <strong>de</strong> module<br />
netwerkconfiguratie.<br />
De commissie waar<strong>de</strong>ert <strong>de</strong> ICT-mid<strong>de</strong>len en <strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>r het laptopproject!<br />
194 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
Wat <strong>de</strong> f<strong>in</strong>anciële mid<strong>de</strong>len betreft, noteert <strong>de</strong> commissie dat het <strong>de</strong>partement een jaarlijkse dotatie krijgt. Via <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator kan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g beg<strong>in</strong> september een voorstel <strong>in</strong>dienen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> aankoop van<br />
aangepast didactisch materiaal, <strong>de</strong> aanstell<strong>in</strong>g van gast<strong>prof</strong>essoren en <strong>de</strong> vergoed<strong>in</strong>g voor gastsprekers. Deze<br />
voorstellen wor<strong>de</strong>n opgenomen <strong>in</strong> het budgetvoorstel, nadat ze besproken zijn met het <strong>de</strong>partementshoofd en <strong>de</strong><br />
betrokken opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>atoren. De Departementsraad geeft advies over het budgetvoorstel aan <strong>de</strong> raad van<br />
bestuur, die uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk <strong>de</strong> begrot<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong> hogeschool goedkeurt.<br />
De opleid<strong>in</strong>g TI heeft een aantal navorm<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>itiatieven en doet aan maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g, waardoor<br />
extra f<strong>in</strong>anciële mid<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n gegenereerd. De afspraak met het <strong>de</strong>partement is dat <strong>de</strong>ze extra gel<strong>de</strong>n terug<br />
gebruikt kunnen wor<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert een herschikk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> adm<strong>in</strong>istratieve en on<strong>de</strong>rwijsruimtes <strong>in</strong> het gebouw, en raadt<br />
aan om <strong>de</strong> omvang en <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsruimtes te optimaliseren om <strong>de</strong> algemene sfeer<br />
stu<strong>de</strong>ntvrien<strong>de</strong>lijker te maken.<br />
Facet 4.2<br />
Studiebegeleid<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten zijn a<strong>de</strong>quaat met het oog op <strong>de</strong><br />
studievoortgang.<br />
- De studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten sluiten aan bij <strong>de</strong> behoefte van stu<strong>de</strong>nten.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie:<br />
PBA TI: goed<br />
@home: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
HOWEST neemt <strong>de</strong>el aan alle SID-In-beurzen (Studie-Informatiedagen) <strong>in</strong> Vlaan<strong>de</strong>ren. Fol<strong>de</strong>rs en brochures<br />
wor<strong>de</strong>n er ter beschikk<strong>in</strong>g gesteld. Aan potentiële stu<strong>de</strong>nten wordt gevraagd hun naam en adres te noteren, zodat<br />
zij daarna persoonlijk kunnen wor<strong>de</strong>n uitgenodigd voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatiedagen. Via een mail<strong>in</strong>g krijgen abituriënten<br />
een overzicht van <strong>de</strong> mogelijke opleid<strong>in</strong>gen en wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatiedagen aangekondigd. Het <strong>de</strong>partement<br />
organiseert vier <strong>in</strong>fosessies. Daarnaast wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> laatstejaarsleerl<strong>in</strong>gen van diverse secundaire scholen uit <strong>de</strong><br />
prov<strong>in</strong>cie jaarlijks uitgenodigd op <strong>de</strong> „Openlesdag‟. De opleid<strong>in</strong>g TI neemt <strong>de</strong>el aan enkele<br />
populariser<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>itiatieven zoals Pimp IT up, BeCreative, Go4IT, I love IT en Robocup.<br />
Geïnteresseer<strong>de</strong>n kunnen surfen naar <strong>de</strong> website van <strong>de</strong> hogeschool (www.howest.be), waarop nuttige <strong>in</strong>formatie<br />
zoals het opleid<strong>in</strong>gsprogramma, <strong>de</strong> studiegids en -fiches en het OER te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n zijn.<br />
De eerste week van het aca<strong>de</strong>miejaar is een <strong>in</strong>troductieweek. De eerste dag verwelkomt het <strong>de</strong>partementshoofd<br />
alle stu<strong>de</strong>nten. De opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator stelt het opleid<strong>in</strong>gsteam voor, legt <strong>de</strong> organisatie van het aca<strong>de</strong>miejaar<br />
en het lessenrooster uit, geeft toelicht<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen, het OER, <strong>de</strong> studiegids en -fiches. Alle<br />
adm<strong>in</strong>istratie wordt afgehan<strong>de</strong>ld en <strong>de</strong> agenda, <strong>de</strong> onthaalbrochure en het lessenrooster wor<strong>de</strong>n uitge<strong>de</strong>eld.<br />
Vervolgens wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong>ge<strong>de</strong>eld <strong>in</strong> mentoraatgroepen. Zij maken kennis met hun mentor. De opleid<strong>in</strong>g<br />
voorziet <strong>in</strong> <strong>de</strong> nabije toekomst ook co-mentoren, namelijk stu<strong>de</strong>nten van het twee<strong>de</strong> of <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar, wat leidt tot<br />
een snelle <strong>in</strong>tegratie. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> <strong>in</strong>troductieweek volgen nog meer <strong>in</strong>fosessies. De stu<strong>de</strong>nt leert werken met het<br />
netwerk, het elektronische leerplatform Dokeos, Outlook en <strong>de</strong> onl<strong>in</strong>ebibliotheek. De verschillen<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>partementale begeleid<strong>in</strong>gdiensten stellen zich voor. De studiecoach, <strong>de</strong> talentcoach, <strong>de</strong> Ombudsdienst en<br />
Sovowes leggen uit hoe, waarom en wanneer stu<strong>de</strong>nten een beroep op hen kunnen doen. Ook <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenclub<br />
Brihos stelt zich voor, en sluit <strong>de</strong> <strong>in</strong>troductieweek af met een stu<strong>de</strong>ntikoze activiteit. In <strong>de</strong> <strong>in</strong>troductieweek is<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 195
uimte voorzien voor trajectbegeleid<strong>in</strong>g. Wanneer stu<strong>de</strong>nten een geïndividualiseerd traject willen volgen, maken<br />
ze een afspraak met <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator/trajectbegelei<strong>de</strong>r en start <strong>de</strong> aanvraagprocedure.<br />
De stu<strong>de</strong>nten kunnen met vragen en problemen met betrekk<strong>in</strong>g tot hun opleid<strong>in</strong>g steeds terecht bij <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator en bij elke lector van het team. Voor problemen van adm<strong>in</strong>istratieve aard kunnen <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten aankloppen bij het stu<strong>de</strong>ntensecretariaat.<br />
Het elektronische leerplatform Dokeos wordt gebruikt als officieel communicatiemid<strong>de</strong>l. Op <strong>de</strong> <strong>in</strong>foschermen<br />
verschijnt actuele, praktische <strong>in</strong>formatie.<br />
De studiegids is <strong>de</strong> leidraad voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt doorheen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en bevat alle nodige <strong>in</strong>formatie voor <strong>de</strong><br />
abituriënt. De studiefiches, vroeger opgenomen <strong>in</strong> <strong>de</strong> studiegids, zijn raadpleeg<strong>ba</strong>ar vanuit <strong>de</strong> Dokeos-cursussite<br />
van het betrokken partim. De lectoren bespreken tij<strong>de</strong>ns hun eerste contact met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen<br />
van hun module/partim en ka<strong>de</strong>ren die <strong>in</strong> <strong>de</strong> ruimere doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
In <strong>de</strong> maand november organiseert <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale werkgroep Studiebegeleid<strong>in</strong>g een <strong>in</strong>foavond „Het hoger<br />
on<strong>de</strong>rwijs toegelicht‟ voor ou<strong>de</strong>rs én stu<strong>de</strong>nten.<br />
Vanaf het ontstaan van <strong>de</strong> Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren werd een <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale werkgroep<br />
Studiebegeleid<strong>in</strong>g opgericht. Conform het OOP werd een nieuwe structuur van studiebegeleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> modulaire<br />
en flexibele structuur uitgewerkt. Daar<strong>in</strong> on<strong>de</strong>rscheidt men vijf niveaus:<br />
Op het niveau van het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el/module/partim functioneert het monitoraat. Elke lesgever is monitor<br />
van zijn eigen cursus en zorgt ervoor dat voorbeel<strong>de</strong>n van examenvragen aan stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n.<br />
Elke eerstejaarsstu<strong>de</strong>nt krijgt een mentor toegewezen. De mentor verzorgt <strong>de</strong> niet-vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke begeleid<strong>in</strong>g ter<br />
bevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van het succesvol stu<strong>de</strong>ren, en fungeert als een vertrouwenspersoon. Via een aantal verplichte en<br />
vrijblijven<strong>de</strong> gesprekken – al dan niet <strong>in</strong> groep – <strong>in</strong>itieert <strong>de</strong> mentor „leeractiviteiten‟ die hun nut hebben <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
modules. Een gespreksron<strong>de</strong>, na <strong>de</strong> eerste examenperio<strong>de</strong>, is bedoeld voor stu<strong>de</strong>nten met m<strong>in</strong><strong>de</strong>r goe<strong>de</strong><br />
resultaten en kan plaatsv<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>in</strong> groep of <strong>in</strong>dividueel. In een opvolg<strong>in</strong>gsfiche noteert en omschrijft <strong>de</strong> mentor het<br />
probleem. Aan <strong>de</strong> hand van een lijst met veel voorkomen<strong>de</strong> problemen, opgesteld door <strong>de</strong> werkgroep, kan <strong>de</strong><br />
mentor een oploss<strong>in</strong>g suggereren of <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt doorverwijzen naar bepaal<strong>de</strong> diensten. Alle mentoren bezorgen<br />
hun opvolg<strong>in</strong>gsfiches aan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsverantwoor<strong>de</strong>lijke Studiebegeleid<strong>in</strong>g, die een samenvatt<strong>in</strong>g maakt van <strong>de</strong><br />
gespreksron<strong>de</strong>n. Na elke gespreksron<strong>de</strong> bespreekt het team alle opmerk<strong>in</strong>gen en problemen van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten.<br />
De <strong>de</strong>partementale werkgroep verzamelt feed<strong>ba</strong>ck van <strong>de</strong> teams en zorgt voor een update van procedure,<br />
draaiboeken en <strong>de</strong> lijst van veel voorkomen<strong>de</strong> problemen. Op <strong>de</strong>ze manier creëert het TI-team een goe<strong>de</strong> en<br />
nauwe <strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt. Het doel is <strong>de</strong> uitval van <strong>de</strong> eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten zo laag mogelijk te hou<strong>de</strong>n. Na het<br />
eerste jaar kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten blijvend een beroep doen op hun mentor.<br />
Op opleid<strong>in</strong>gsniveau functioneert een trajectbegelei<strong>de</strong>r. Stu<strong>de</strong>nten die een „an<strong>de</strong>r traject‟ willen volgen b<strong>in</strong>nen hun<br />
opleid<strong>in</strong>g kunnen bij <strong>de</strong> trajectbegelei<strong>de</strong>r terecht. Concreet kunnen stu<strong>de</strong>nten die willen <strong>in</strong>stromen en een diploma<br />
of werkervar<strong>in</strong>g hebben, bij <strong>de</strong>ze persoon terecht. Ook stu<strong>de</strong>nten zon<strong>de</strong>r diploma secundair on<strong>de</strong>rwijs wor<strong>de</strong>n<br />
naar <strong>de</strong> trajectbegelei<strong>de</strong>r doorverwezen. Wat doorstroombegeleid<strong>in</strong>g betreft, on<strong>de</strong>rsteunt <strong>de</strong> trajectbegelei<strong>de</strong>r<br />
stu<strong>de</strong>nten die een <strong>in</strong>dividueel opleid<strong>in</strong>gstraject volgen – bijvoorbeeld stu<strong>de</strong>nten met een functiebeperk<strong>in</strong>g,<br />
stu<strong>de</strong>nten die werken en stu<strong>de</strong>ren comb<strong>in</strong>eren, stu<strong>de</strong>nten die een aantal modules hernemen. De<br />
trajectbegelei<strong>de</strong>r helpt stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> al <strong>de</strong>ze omstandighe<strong>de</strong>n om het optimale leertraject uit te stippelen.<br />
Op <strong>de</strong>partementaal niveau functioneert een <strong>de</strong>partementale studiecoach bij wie stu<strong>de</strong>nten terechtkunnen rond<br />
thema‟s als studiemetho<strong>de</strong> en studieplann<strong>in</strong>g. De <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale coörd<strong>in</strong>ator Studiebegeleid<strong>in</strong>g coörd<strong>in</strong>eert<br />
<strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom-, doorstroom- en uitstroombegeleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> verschillen<strong>de</strong> <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale werkgroepen, en<br />
vertegenwoordigt <strong>de</strong> hogeschool extern op het gebied van studiebegeleid<strong>in</strong>g. De laatste jaren wordt<br />
studiebegeleid<strong>in</strong>g ook digitaal on<strong>de</strong>rsteund: er is een <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale Dokeos-site „Studiebegeleid<strong>in</strong>g en<br />
diversiteit‟, met on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re tijdstippen van navorm<strong>in</strong>gen en bijschol<strong>in</strong>gen, <strong>de</strong> aanvraagprocedure voor on<strong>de</strong>r<br />
meer cultuur- en sportstatuut en functiebeperk<strong>in</strong>g. In <strong>de</strong> loop van het eerste semester wordt aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
gevraagd <strong>de</strong> ZOSA-test <strong>in</strong> te vullen. De commissie heeft vernomen dat <strong>de</strong>ze test <strong>in</strong> een nabije toekomst wordt<br />
vervangen door <strong>de</strong> LASSI-test. Deze test stelt hen <strong>in</strong> staat een zicht te krijgen op hun capaciteiten,<br />
studiemetho<strong>de</strong>s, opdrachtverwerk<strong>in</strong>g, tijdsplann<strong>in</strong>g, <strong>de</strong>tailstudie, examens en motivatie. Het diversiteitbeleid<br />
196 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
HOWEST kiest voor een <strong>in</strong>clusief beleid met bijzon<strong>de</strong>re aandacht voor enkele specifieke doelgroepen, zoals<br />
stu<strong>de</strong>nten met een kwets<strong>ba</strong>ar studieverle<strong>de</strong>n, werkstu<strong>de</strong>nten, stu<strong>de</strong>nten met een specifieke <strong>in</strong>dividuele of socioeconomische<br />
achtergrond en stu<strong>de</strong>nten met een functiebeperk<strong>in</strong>g. S<strong>in</strong>ds september 2008 heeft het <strong>de</strong>partement<br />
een talentcoach. De talentcoach is op <strong>de</strong> eerste plaats <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijke op het gebied van <strong>de</strong><br />
aanvraagprocedure voor faciliteiten (speciale voorzien<strong>in</strong>gen die het studietraject van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt kunnen<br />
vereenvoudigen, zoals het sprei<strong>de</strong>n of verplaatsen van examens en/of stage, mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>ge toelicht<strong>in</strong>g bij<br />
examens). De talentcoach staat ook <strong>in</strong> voor <strong>de</strong> registratie van stu<strong>de</strong>nten met een functiebeperk<strong>in</strong>g en coacht<br />
stu<strong>de</strong>nten op het vlak van taal en sociale vaardighe<strong>de</strong>n. Hij bereidt daarnaast <strong>de</strong> toekomstplannen van HOWEST<br />
voor op het gebied van diversiteit.<br />
Een voorbeeld van een <strong>de</strong>rgelijk project is: „Mijn talent, mijn kans‟, een samenwerk<strong>in</strong>gsver<strong>ba</strong>nd van HOWEST<br />
met een aantal secundaire scholen om <strong>de</strong> drempel voor leerl<strong>in</strong>gen secundair on<strong>de</strong>rwijs – met speciale aandacht<br />
voor leerl<strong>in</strong>gen uit doelgroepen – naar het hoger on<strong>de</strong>rwijs te verlagen. Een an<strong>de</strong>r toekomstplan is <strong>de</strong><br />
implementatie van diversiteit <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsprogramma‟s.<br />
In het aca<strong>de</strong>miejaar 2006-2007 werd een <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale werkgroep Afstandson<strong>de</strong>rwijs opgericht. Wat<br />
uitstroombegeleid<strong>in</strong>g betreft, is er b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> hogeschool een <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale werkgroep<br />
Uitstroombegeleid<strong>in</strong>g actief. Voor <strong>de</strong> laatstejaarsstu<strong>de</strong>nten heeft <strong>de</strong> werkgroep <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen<br />
geformuleerd: <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt <strong>de</strong> nodige vaardighe<strong>de</strong>n/competenties laten verwerven om op een efficiënte manier te<br />
solliciteren, <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt begelei<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het v<strong>in</strong><strong>de</strong>n van een eerste job en een bre<strong>de</strong> waaier aan <strong>in</strong>formatie en<br />
begeleid<strong>in</strong>g (HOWEST en associatiebreed) bie<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt die wil ver<strong>de</strong>r stu<strong>de</strong>ren.<br />
Uit enquêteresultaten blijkt dat <strong>de</strong> studiebegeleid<strong>in</strong>g aan <strong>de</strong> hogeschool ontwikkel<strong>in</strong>gsfase 3 bereikt heeft,<br />
namelijk procesbeheers<strong>in</strong>g op het niveau van <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g en kwaliteit op vlak van performantieresultaten.<br />
Bij <strong>in</strong>tegratieprojecten wor<strong>de</strong>n verplichte coach<strong>in</strong>gmomenten voorzien, waarop gepeild wordt naar <strong>de</strong> vor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen<br />
van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntgroepen.<br />
Voor het TI-team fungeren een lector en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator als trajectbegelei<strong>de</strong>rs. Voor abituriënten wordt<br />
bekeken of er op <strong>ba</strong>sis van EVK een studieomvangverm<strong>in</strong><strong>de</strong>r<strong>in</strong>g mogelijk is.<br />
De mentor fungeert als aanspreekpunt bij alle niet-vakgebon<strong>de</strong>n problemen die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt heeft en verwijst <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nt door. Stu<strong>de</strong>nten die psychosociale begeleid<strong>in</strong>g nodig hebben, kunnen bij Sovowes terecht voor<br />
<strong>prof</strong>essionele hulp. Sovowes is lid van Psywest, een samenwerk<strong>in</strong>gsver<strong>ba</strong>nd tussen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenvoorzien<strong>in</strong>gen<br />
van HOWEST, <strong>de</strong> KATHO en K.U.Leuven Campus Kortrijk.<br />
Op mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en/of schriftelijk verzoek van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt treedt <strong>de</strong> ombudspersoon op als bemid<strong>de</strong>laar bij alle<br />
geschillen op het gebied van het studiecontract. De <strong>de</strong>partementale ombudspersoon is ook tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong><br />
examenperio<strong>de</strong> gemakkelijk bereik<strong>ba</strong>ar voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. De ombudspersoon is rechtstreeks door <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
aanspreek<strong>ba</strong>ar, en kan eveneens gecontacteerd wor<strong>de</strong>n via het stu<strong>de</strong>nten- en/of examensecretariaat.<br />
Wat <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g van <strong>in</strong>ternationale uitwissel<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten betreft, heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI één Waalse en<br />
zeven buitenlandse partner<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen.<br />
Inkomen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten krijgen, als ze dat willen, on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g bij het zoeken van accommodatie. Voor hun afreis<br />
ontvangen ze per post een welkomstpakket vanuit <strong>de</strong> International Office. Dit bevat on<strong>de</strong>r meer het „Practical<br />
<strong>in</strong>formation package for <strong>in</strong>com<strong>in</strong>g stu<strong>de</strong>nts‟ en een aantal fol<strong>de</strong>rs <strong>in</strong> het Engels over <strong>de</strong> prov<strong>in</strong>cie en stad van<br />
bestemm<strong>in</strong>g. Alle <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten van HOWEST krijgen <strong>de</strong> kans om <strong>de</strong> Erasmus Intensive Language<br />
Course (EILC) te volgen. Tij<strong>de</strong>ns hun semester <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partement zijn <strong>de</strong> teamverantwoor<strong>de</strong>lijke en <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>partementale verantwoor<strong>de</strong>lijke Internationaliser<strong>in</strong>g het aanspreekpunt van <strong>de</strong> buitenlandse stu<strong>de</strong>nt.<br />
Al vroeg <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wil <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> eigen stu<strong>de</strong>nten stimuleren voor een buitenlandse studie en/of stage.<br />
Tij<strong>de</strong>ns semester 4 kan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt kiezen voor <strong>de</strong>elname aan een Intensive Programme. In <strong>de</strong> <strong>in</strong>troductieweek<br />
van <strong>de</strong> twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten wordt hen uitgelegd wat <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g kan <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n, wat <strong>de</strong> meerwaar<strong>de</strong> is,<br />
welke <strong>de</strong> procedure is en vooral waar ze <strong>in</strong>formatie kunnen v<strong>in</strong><strong>de</strong>n. Jaarlijks organiseert <strong>de</strong> hogeschool een<br />
<strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale <strong>in</strong>fosessie over <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g, vooral gericht naar twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten en hun ou<strong>de</strong>rs.<br />
Wanneer <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt opteert voor buitenlandse studie en/of stage, v<strong>in</strong>dt hij uitgebrei<strong>de</strong> <strong>in</strong>formatie op<br />
http://howest.be/<strong>in</strong>ternationaal, op <strong>de</strong> Dokeos-site van het International Office en op <strong>de</strong> ad valvas voor<br />
<strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 197
De commissie beschouwt het <strong>de</strong>gelijke concept op het gebied van studiebegeleid<strong>in</strong>g als een sterk punt. De<br />
studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten zijn <strong>de</strong>gelijk uitgebouwd. Stu<strong>de</strong>nten mel<strong>de</strong>n dat <strong>in</strong><br />
eerste <strong>in</strong>stantie <strong>de</strong> docenten, die toegankelijk en open zijn, wor<strong>de</strong>n aangesproken voor on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g.<br />
Voor het afstandson<strong>de</strong>rwijs vraagt <strong>de</strong> commissie meer <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen op gebied van communicatie rond -en<br />
<strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van- begeleid<strong>in</strong>gsvormen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
Voor het afstandson<strong>de</strong>rwijs vraagt <strong>de</strong> commissie meer <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen op het gebied van communicatie rond – en<br />
<strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van – begeleid<strong>in</strong>gsvormen.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 4, voorzien<strong>in</strong>gen: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 4.1, materiële voorzien<strong>in</strong>gen:<br />
facet 4.2, studiebegeleid<strong>in</strong>g:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
PBA TI: goed<br />
@home: voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
198 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
On<strong>de</strong>rwerp 5<br />
Interne kwaliteitszorg<br />
Facet 5.1<br />
Evaluatie resultaten<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g wordt periodiek geëvalueerd, me<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> hand van toets<strong>ba</strong>re streefdoelen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren heeft gekozen voor <strong>de</strong> PDCA-cyclus als methodiek voor kwaliteitszorg.<br />
Daarnaast werd door het bestuurscollege van <strong>de</strong> hogeschool gekozen voor het PROZA-<strong>in</strong>strument (vertal<strong>in</strong>g van<br />
het EFQM-mo<strong>de</strong>l voor hoger on<strong>de</strong>rwijs), omdat het alle aspecten – management, (kern)processen, resultaten –<br />
omvat en als on<strong>de</strong>rwerp heeft, en omdat het <strong>in</strong> zijn methodiek van bevrag<strong>in</strong>g en het formuleren van (prioritaire)<br />
verbeterpunten en acties via <strong>de</strong> consensusverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen alle betrokkenen betrekt.<br />
Een sterk gestructureerd mo<strong>de</strong>l van <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg wordt aangestuurd vanuit <strong>de</strong> algemene diensten.<br />
Centraal fungeert het diensthoofd On<strong>de</strong>rwijs en On<strong>de</strong>rzoek als kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator, met een vaste voltijdse<br />
stafme<strong>de</strong>werker. Op <strong>de</strong>partementaal niveau fungeert een <strong>de</strong>partementale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator, en b<strong>in</strong>nen elke<br />
opleid<strong>in</strong>g werd een (opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n) kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator aangesteld. De kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator op<br />
opleid<strong>in</strong>gsniveau coörd<strong>in</strong>eert <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> kwaliteitszorg. Het bewaken van <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is<br />
daarnaast ook uitdrukkelijk opgenomen <strong>in</strong> het functie<strong>prof</strong>iel van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator.<br />
Een onl<strong>in</strong>e bevrag<strong>in</strong>gssysteem met geïntegreer<strong>de</strong> <strong>rapport</strong>er<strong>in</strong>gsmodule biedt <strong>de</strong> mogelijkheid om enquêtes op<br />
een vlotte wijze af te nemen en te verwerken, en <strong>de</strong> resultaten snel aan <strong>de</strong> betrokkenen te bezorgen. Deze<br />
software dient bij het opzetten van stu<strong>de</strong>ntentevre<strong>de</strong>nheidson<strong>de</strong>rzoek, stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>arheidson<strong>de</strong>rzoek,<br />
stu<strong>de</strong>ntenbevrag<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> evaluatie van het doceer- en begeleid<strong>in</strong>gsgedrag van<br />
on<strong>de</strong>rwijsme<strong>de</strong>werkers, evaluaties van opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, uitstroomon<strong>de</strong>rzoeken bij afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n,<br />
me<strong>de</strong>werkerstevre<strong>de</strong>nheidson<strong>de</strong>rzoek, werkveldon<strong>de</strong>rzoek en van on<strong>de</strong>rzoek over samenwerk<strong>in</strong>g bij structurele<br />
partners.<br />
Concreet ontwikkel<strong>de</strong> <strong>de</strong> <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale werkgroep IKZ <strong>de</strong> voorbije jaren een <strong>ba</strong>tterij van eenvoudige<br />
documenten en formulieren die <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n kwaliteitscoörd<strong>in</strong>atoren, opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>atoren en<br />
lectoren gebruiken bij <strong>de</strong> activiteiten die zij on<strong>de</strong>rnemen <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>in</strong>terne en externe kwaliteitszorg. Het<br />
gaat on<strong>de</strong>r meer om <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> documenten: <strong>de</strong> PDCA-meerjarenfiche en <strong>de</strong> IKZ-jaarplann<strong>in</strong>g. De PDCAmeerjarenfiche<br />
illustreert visueel het tweemaal doorlopen van <strong>de</strong> PDCA-cirkel tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> van accreditatie.<br />
De IKZ-jaarplann<strong>in</strong>g geeft een beeld van <strong>de</strong> activiteiten die <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen m<strong>in</strong>imaal elk jaar on<strong>de</strong>rnemen <strong>in</strong> het<br />
ka<strong>de</strong>r van kwaliteitszorg. Jaarlijks v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> evaluaties plaats:<br />
- Stu<strong>de</strong>ntenenquête over leerproces, evaluatie, c.q. stage en e<strong>in</strong>dwerk, en algemene werk<strong>in</strong>g van het<br />
<strong>de</strong>partement;<br />
- Studiebegeleid<strong>in</strong>g (enquêter<strong>in</strong>g van alle betrokkenen en eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten, gevolgd door een<br />
consensusverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g met verbeterdoelen en actieplannen; slaagpercentages; drop-outenquête). M<strong>in</strong>stens<br />
driejaarlijks wordt een alumni-enquête afgenomen.<br />
- De IKZ-verbeterfiche wordt vandaag b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> hogeschool gebruikt voor het uitwerken van verbeterdoelen.<br />
In <strong>de</strong> fiche wordt stapsgewijs aangegeven welke acties zullen wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rnomen, met verwijz<strong>in</strong>g naar <strong>de</strong><br />
eigenaars, het tijdspad, <strong>de</strong> benodig<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len en te bereiken resultaten. Daarnaast is <strong>in</strong> <strong>de</strong> fiche ruimte<br />
voorzien om te <strong>rapport</strong>eren over <strong>de</strong> voortgang van <strong>de</strong> geplan<strong>de</strong> acties. De IKZ-verbeterfiche is een concrete<br />
operationaliser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> PDCA-cirkel.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 199
Wat <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> visitaties betreft, bestond een formulier dat door <strong>de</strong> stafme<strong>de</strong>werker IKZ na het<br />
verschijnen van het open<strong>ba</strong>ar <strong>rapport</strong> werd <strong>in</strong>gevuld. Op die manier werd bewaakt dat <strong>de</strong> bev<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen en<br />
aanbevel<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> vorige visitatie wer<strong>de</strong>n opgevolgd. Het actualiseren van <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> formulieren heeft<br />
ervoor gezorgd dat <strong>de</strong> IKZ-verbeterfiche en <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>gsfiche visitaties één geheel vormen. De opvolg<strong>in</strong>gsfiche<br />
vormt als het ware <strong>de</strong> <strong>in</strong>houdsopgave van het verbeterplan. Elk verbeterdoel waarvan sprake is <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
opvolg<strong>in</strong>gsfiche wordt immers uitgewerkt <strong>in</strong> een IKZ-verbeterfiche.<br />
De stu<strong>de</strong>ntenenquête bestaat uit twee <strong>de</strong>len: een gemeenschappelijke vragenlijst over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en een<br />
vragenlijst per partim. De vragenlijst per partim wordt afgenomen na elk semester, nog voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten hun<br />
resultaten voor dat semester kennen. De gemeenschappelijke vragenlijst wordt enkel afgenomen na <strong>de</strong> even<br />
semesters. De stu<strong>de</strong>nten antwoor<strong>de</strong>n met „meer dan voldoen<strong>de</strong>‟, „voldoen<strong>de</strong>‟, „onvoldoen<strong>de</strong>‟ of „niet van<br />
toepass<strong>in</strong>g‟. De stu<strong>de</strong>nten krijgen een oproep voor het <strong>in</strong>vullen van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenenquête per e-mail. Zij kunnen<br />
<strong>de</strong> digitale stu<strong>de</strong>ntenenquête van thuis uit <strong>in</strong>vullen. De <strong>de</strong>partementale IKZ-coörd<strong>in</strong>ator volgt nauwkeurig <strong>de</strong><br />
tussentijdse responsratio‟s op. Stu<strong>de</strong>nten krijgen <strong>in</strong>dien nodig een twee<strong>de</strong> oproep per mail. Voor het mee<strong>de</strong>len<br />
van <strong>de</strong> resultaten (juni/juli) wordt aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die <strong>de</strong> enquête nog niet <strong>in</strong>gevuld hebben, gevraagd om dit<br />
alsnog te doen. De verwerk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> resultaten gebeurt door <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale coörd<strong>in</strong>atoren Enquêtes, die <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator verwittigen als <strong>de</strong> verwerkte data ter beschikk<strong>in</strong>g zijn. Tij<strong>de</strong>ns het aca<strong>de</strong>miejaar zijn twee<br />
teamverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen exclusief voorbehou<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> besprek<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> enquêteresultaten en an<strong>de</strong>re<br />
kwaliteitsgerelateer<strong>de</strong> thema‟s. De stu<strong>de</strong>ntentevre<strong>de</strong>nheid per partim scoort meestal boven 90 procent.<br />
Ook <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> enquête met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> stage wijzen op een hoge tevre<strong>de</strong>nheidsgraad.<br />
De opleid<strong>in</strong>g TI haalt voor <strong>de</strong> semestriële stu<strong>de</strong>ntenenquêtes het vooropgestel<strong>de</strong> <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementaal streefcijfer<br />
van 70 procent niet <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008, maar wel <strong>in</strong> <strong>de</strong> vorige aca<strong>de</strong>miejaren. Tij<strong>de</strong>ns het<br />
aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 von<strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten TI dat ze te veel bevraagd wer<strong>de</strong>n, waardoor <strong>de</strong> responsratio<br />
lager lag dan gewenst.<br />
Elk jaar wordt <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> studiebegeleid<strong>in</strong>g aan een kwaliteitscontrole vanuit <strong>de</strong> hogeschool<br />
on<strong>de</strong>rworpen. In 2007-2008 hebben 34 eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten TI <strong>de</strong>ze bevrag<strong>in</strong>g <strong>in</strong>gevuld. De stu<strong>de</strong>nten zijn<br />
tevre<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> verkregen <strong>in</strong>formatie <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met monitoraat, mentoraat en studiebegeleid<strong>in</strong>g (88 procent).<br />
Ze zijn ook tevre<strong>de</strong>n <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g van het monitoraat en het mentoraat (88 procent) en over <strong>de</strong> feed<strong>ba</strong>ck die ze<br />
krijgen na <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> evaluaties (82 procent). Vijftien stu<strong>de</strong>nten hebben een beroep gedaan op <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>partementale studiebegelei<strong>de</strong>r en gaven aan hierover tevre<strong>de</strong>n te zijn (94 procent). M<strong>in</strong><strong>de</strong>r goed scoor<strong>de</strong>n <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong>ze enquête het raadplegen van <strong>de</strong> Dokeos-site Studiebegeleid<strong>in</strong>g (46 procent) en het afleggen van <strong>de</strong> ZOSAtest<br />
(50 procent), ondanks het feit dat bij het eerste mentoraatsgesprek <strong>de</strong> mentor het belang van dit on<strong>de</strong>rwerp<br />
aanstipt. Ook <strong>de</strong> „Wegwijzer‟ voor stu<strong>de</strong>nten met een functiebeperk<strong>in</strong>g of een leerstoornis, en een topsportstatuut<br />
was bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten onvoldoen<strong>de</strong> (50 procent) gekend. Tij<strong>de</strong>ns het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 zal meer <strong>in</strong>formatie<br />
verspreid wor<strong>de</strong>n rond het diversiteitbeleid en werd ook b<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement een talentcoach aangesteld.<br />
Uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten blijkt dat zij verschillen<strong>de</strong> re<strong>de</strong>nen aanhalen om <strong>de</strong> hogeschool aan te<br />
bevelen aan nieuwe stu<strong>de</strong>nten. In <strong>de</strong> eerste plaats zou<strong>de</strong>n ze <strong>de</strong> hogeschool aanbevelen omwille van het<br />
praktijkgerichte karakter van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, en <strong>de</strong> klemtoon die b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g gelegd wordt op het aanleren<br />
van vaardighe<strong>de</strong>n. Op <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> plaats omwille van het stu<strong>de</strong>ntvrien<strong>de</strong>lijke karakter en <strong>de</strong> toegankelijkheid van<br />
<strong>de</strong> lectoren. Ook het feit dat elke stu<strong>de</strong>nt gelijke kansen krijgt, is voor <strong>de</strong>ze groep stu<strong>de</strong>nten een re<strong>de</strong>n om <strong>de</strong><br />
hogeschool aan te bevelen.<br />
De grootste troef van <strong>de</strong> hogeschool is volgens <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten Toegepaste <strong>in</strong>formatica het feit dat <strong>de</strong> campus zich<br />
dicht bij huis bev<strong>in</strong>dt (n = 3).<br />
Na <strong>de</strong> stageperio<strong>de</strong> wer<strong>de</strong>n vorig aca<strong>de</strong>miejaar <strong>de</strong> laatstejaarsstu<strong>de</strong>nten bevraagd. 21 van <strong>de</strong> 27 stu<strong>de</strong>nten<br />
vul<strong>de</strong>n <strong>de</strong> enquête <strong>in</strong>. Als sterkste punt van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g kwam het gevarieer<strong>de</strong> en bre<strong>de</strong> programma, en het<br />
praktijkgerichte karakter van <strong>de</strong> projecten naar voren. Het zwakste punt <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g was volgens <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
het ontbreken van een keuzetraject. De grote <strong>in</strong>tegratieprojecten <strong>in</strong> semester 4 en 5 wer<strong>de</strong>n heel positief<br />
beoor<strong>de</strong>eld.<br />
200 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
Uit <strong>de</strong>ze bevrag<strong>in</strong>g bleek dat ongeveer 80 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zou aanbevelen aan nieuwe<br />
stu<strong>de</strong>nten. De overige 20 procent zou <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g niet aanbevelen aan nieuwe stu<strong>de</strong>nten omwille van <strong>de</strong><br />
volgen<strong>de</strong> tekortkom<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het programma: te we<strong>in</strong>ig netwerktechnologie en grafisch web<strong>de</strong>sign.<br />
In <strong>de</strong> maand november na het afstu<strong>de</strong>ren krijgen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten een uitstroomenquête per mail. Deze enquête<br />
werd <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementaal opgesteld, wordt jaarlijks voorgelegd aan <strong>de</strong> pas afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n en heeft als thema<br />
„werk en tevre<strong>de</strong>nheid‟. De opleid<strong>in</strong>g TI haalt voor <strong>de</strong> uitstroomenquête het vooropgestel<strong>de</strong> <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale<br />
streefcijfer van 45 procent <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 niet. Voor <strong>de</strong> af te nemen enquête bij <strong>de</strong> alumni ligt het<br />
streefcijfer op 30 procent.<br />
In 2007 werd <strong>de</strong> PROZA-enquête afgenomen bij een zevental teamle<strong>de</strong>n, ter voorbereid<strong>in</strong>g van het ZER. De<br />
gegevens wer<strong>de</strong>n verwerkt door <strong>de</strong> centrale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator, en bezorgd aan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator en <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>partementale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong>ze bevrag<strong>in</strong>g kwam een aantal aandachts- en sterke<br />
punten van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g naar voren.<br />
Sterke punten, waarvoor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zeker moet zorgen voor <strong>de</strong> nodige borg<strong>in</strong>g, zijn: afstemm<strong>in</strong>g van<br />
competenties en leerdoelen; curriculumaanpass<strong>in</strong>gen gebeuren <strong>in</strong> team; discipl<strong>in</strong>eoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>tegratieopdrachten; praktijkervar<strong>in</strong>g via <strong>in</strong>tegratieopdrachten en stage; gedifferentieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsvormen en<br />
gevarieer<strong>de</strong> evaluatievormen; communicatie met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten; gebruik van nieuwe on<strong>de</strong>rwijsmedia en -<br />
technologie; goe<strong>de</strong> <strong>in</strong>formatiedoorstrom<strong>in</strong>g naar stu<strong>de</strong>nten; en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> afstandson<strong>de</strong>rwijs.<br />
Enkele belangrijke aandachtspunten voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zijn: externen betrekken bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g;<br />
curriculumontwikkel<strong>in</strong>g en -herzien<strong>in</strong>g; <strong>de</strong> effectiviteit nagaan van on<strong>de</strong>rwijsvormen; studietijdmet<strong>in</strong>g;<br />
stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>arheid, spreid<strong>in</strong>g taken en opdrachten bewaken; <strong>in</strong> kaart brengen van <strong>de</strong> al on<strong>de</strong>rnomen acties om<br />
stu<strong>de</strong>ntenuitval tegen te gaan en starten van nieuwe <strong>in</strong>itiatieven; planmatige aanpak van communicatie naar<br />
stu<strong>de</strong>nten (bijvoorbeeld bij projecten); systematische bevrag<strong>in</strong>g van het beroepenveld; <strong>prof</strong>iler<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
ten opzichte van b<strong>in</strong>nen- en/of buitenlandse opleid<strong>in</strong>gen; per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el expliciete verbeterdoelen<br />
formuleren; en begeleid zelfstandig leren doortrekken naar zo veel mogelijk partims en modules.<br />
Bijna alle aandachtspunten zijn opgenomen <strong>in</strong> het verbeterplan van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g of het <strong>de</strong>partement.<br />
Vanaf <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> helft van het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 startte <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een begeleid<strong>in</strong>gscyclus voor alle<br />
personeelsle<strong>de</strong>n. In dit ka<strong>de</strong>r zal er jaarlijks een plann<strong>in</strong>gs-, functioner<strong>in</strong>gs- en afrond<strong>in</strong>gsgesprek zijn met elk<br />
personeelslid. De resultaten van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenbevrag<strong>in</strong>g zullen mee dienen als <strong>ba</strong>sis voor <strong>de</strong>ze<br />
(functioner<strong>in</strong>gs)gesprekken. De commissie ervaart dit <strong>in</strong>itiatief als een sterk punt.<br />
De commissie heeft vastgesteld dat er een <strong>de</strong>gelijk uitgebouwd IKZ-platform aanwezig is op hogeschoolniveau.<br />
Het <strong>in</strong>voeren van een strategisch plan, vertaald <strong>in</strong> projectfiches, is een sterk punt. Hierbij is <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
me<strong>de</strong>verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> realisatie.<br />
De commissie heeft eveneens opgemerkt dat <strong>de</strong> nodige acties wer<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rnomen naar het uitvoeren van<br />
met<strong>in</strong>gen en bijhoren<strong>de</strong> analyses. De SWOT-analyse is een mooi voorbeeld hiervan, dat nog ver<strong>de</strong>r kan<br />
uitgewerkt wor<strong>de</strong>n naar dui<strong>de</strong>lijke actieplannen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een kwaliteitshandboek te starten, waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> procedures en processen <strong>in</strong><br />
ver<strong>ba</strong>nd met kwaliteitszorg op het niveau van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g expliciet wor<strong>de</strong>n beschreven.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 201
Facet 5.2<br />
Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De uitkomsten van <strong>de</strong>ze evaluatie vormen <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis voor aantoon<strong>ba</strong>re verbetermaatregelen die bijdragen aan<br />
<strong>de</strong> realisatie van <strong>de</strong> streefdoelen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren wordt gewerkt met een verbeterplan dat twee types fiches omvat die<br />
aan elkaar gel<strong>in</strong>kt zijn, namelijk <strong>de</strong> projectfiche IKZ en <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>gsfiche. De opvolg<strong>in</strong>gsfiche vormt <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>houdsopgave van het verbeterplan. Door <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegratie van <strong>de</strong> fiches <strong>in</strong> Infopath op het platform Sharepo<strong>in</strong>t zijn<br />
meer geavanceer<strong>de</strong> toepass<strong>in</strong>gen mogelijk. De verschillen<strong>de</strong> verbeteracties waarvan sprake <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
opvolg<strong>in</strong>gsfiche wor<strong>de</strong>n uitgewerkt <strong>in</strong> meer<strong>de</strong>re projectfiches IKZ.<br />
Inter<strong>de</strong>partementaal werd afgesproken om <strong>de</strong> verbeterplannen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen te bewaren op <strong>de</strong> centrale<br />
server, zodat opleid<strong>in</strong>gen <strong>in</strong>spiratie bij elkaar kunnen opdoen. Daarvoor kreeg ie<strong>de</strong>re me<strong>de</strong>werker b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong><br />
hogeschool leesrechten toegekend op <strong>de</strong> verbeterplannen. Er wordt gewerkt aan <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van een<br />
data<strong>ba</strong>se waardoor <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatie uit het verbeterplan vanuit verschillen<strong>de</strong> perspectieven kan wor<strong>de</strong>n bekeken<br />
(tim<strong>in</strong>g, eigenaars, thema…).<br />
Na <strong>de</strong> vorige visitatie werd een opvolg<strong>in</strong>gsfiche opgesteld met <strong>de</strong> sterke en <strong>de</strong> aandachtspunten. Er wer<strong>de</strong>n<br />
verbeterdoelen ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieerd en een actieplan opgesteld. B<strong>in</strong>nen dit actieplan wer<strong>de</strong>n acties ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieerd,<br />
mid<strong>de</strong>len bepaald, <strong>in</strong>dicatoren vastgelegd, eigenaars aangewezen en een tijdspad opgesteld. Dit proces was<br />
volledig voltooid <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008. De belangrijkste verbeterpunten wer<strong>de</strong>n gerealiseerd.<br />
Vanaf het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale aandachtspunten door <strong>de</strong> centrale<br />
kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale opvolg<strong>in</strong>gsfiche <strong>in</strong>gevuld, <strong>de</strong>partementale aandachtspunten <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>partementale opvolg<strong>in</strong>gsfiche en opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n aandachtspunten <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n<br />
opvolg<strong>in</strong>gsfiche.<br />
Het verbeterplan van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is geen statisch gebeuren. Sommige projectfiches wer<strong>de</strong>n herwerkt naarmate<br />
meer stappen waren gerealiseerd. Er wer<strong>de</strong>n ook drie nieuwe projectfiches opgesteld: één <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met het<br />
geschikter maken van het studiemateriaal voor zelfstudie, één <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met het transparanter maken van <strong>de</strong><br />
competentiematrix en het opnieuw toekennen van <strong>de</strong> niveaus voor competentieverwerv<strong>in</strong>g, en één <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd<br />
met <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re uitbouw van <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het team. Dit verbeterplan vult het <strong>de</strong>partementale en het<br />
<strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale plan aan.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat er zeker bereidheid is tot veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g.<br />
Er is een formuler<strong>in</strong>g van streefdoelen <strong>in</strong> voorgestructureer<strong>de</strong> projectfiches, maar <strong>de</strong> <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g hiervan kan meer<br />
wor<strong>de</strong>n geëxpliciteerd. Hiermee bedoelt <strong>de</strong> commissie: „Wat is het proces, wie neemt <strong>de</strong>el en wie heeft welke<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijkheid, welke taken moeten wor<strong>de</strong>n uitgevoerd tegen wanneer, en hoe en wat zijn <strong>de</strong> te<br />
verwachten resultaten?‟<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan om <strong>de</strong> best practices die gedoceerd wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met projectmanagement ook<br />
toe te passen bij <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> projectfiches, die een goed mid<strong>de</strong>l zijn tot i<strong>de</strong>ntificatie en plann<strong>in</strong>g op hoog<br />
niveau.<br />
Ver<strong>de</strong>r vraagt <strong>de</strong> commissie dat alle stakehol<strong>de</strong>rs vertegenwoordigd en aanwezig zijn bij frequentere<br />
opleid<strong>in</strong>gsra<strong>de</strong>n.<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> PDCA-cyclus strikt op te volgen, met <strong>de</strong> implementatie van verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n en<br />
tijdspad.<br />
202 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
Facet 5.3<br />
Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg zijn me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en het afnemend beroepenveld van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g actief betrokken.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Een belangrijke taak voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is het vertalen van het glo<strong>ba</strong>le actieplan van <strong>de</strong> hogeschool naar <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g. De commissie merkt op dat het ka<strong>de</strong>r dui<strong>de</strong>lijk vastligt. Er zijn officiële ra<strong>de</strong>n waar<strong>in</strong> me<strong>de</strong>werkers,<br />
stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld betrokken wor<strong>de</strong>n. De realiteit toont echter een an<strong>de</strong>r beeld dan wat <strong>in</strong> het<br />
ZER wordt vermeld. Er is stu<strong>de</strong>ntenoverleg, <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g van enquêtes wordt geagen<strong>de</strong>erd op verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen en<br />
het personeel wordt bij IKZ betrokken via <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsteams. De persoonlijke resultaten van <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>ntenenquêtes zullen <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst aanleid<strong>in</strong>g geven tot een functioner<strong>in</strong>gsgesprek – <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong><br />
begeleid<strong>in</strong>gscyclus – met <strong>de</strong> betrokken lector. Het opstarten van <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>gscyclus is een sterk punt. De<br />
le<strong>de</strong>n van het opleid<strong>in</strong>gsteam wor<strong>de</strong>n officieel betrokken bij het uitwerken van curriculumwijzig<strong>in</strong>gen, die een<br />
positief advies moeten krijgen van <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie. Deze commissie bestaat paritair uit <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het<br />
opleid<strong>in</strong>gsteam en vertegenwoordigers van het beroepenveld. De stu<strong>de</strong>nten zorgen voor <strong>de</strong> belangrijkste <strong>in</strong>put<br />
van meetgegevens die <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rbouw vormen van <strong>de</strong> IKZ over <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsprocessen. De semestriële<br />
stu<strong>de</strong>ntenenquêtes bie<strong>de</strong>n gegevens over leer<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n, evaluatie, diensten, stages en studiebegeleid<strong>in</strong>g. De<br />
resultaten hebben geleid tot aanpass<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd, didactische aanpass<strong>in</strong>gen en betere afspraken rond<br />
communicatie met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Er is ook opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n stu<strong>de</strong>ntenoverleg. Elke klasgroep heeft zijn<br />
vertegenwoordiger(s) <strong>in</strong> dit overleg, dat tweemaal per jaar plaatsv<strong>in</strong>dt.<br />
De commissie ervaart dat het overleg met en vertegenwoordig<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten wel <strong>in</strong> or<strong>de</strong> is, maar dat <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
praktijk <strong>de</strong> <strong>in</strong>spraak beperkt blijft. Zo wor<strong>de</strong>n stu<strong>de</strong>ntenvertegenwoordigers betrokken bij <strong>de</strong> goedkeur<strong>in</strong>g van<br />
aanpass<strong>in</strong>gen van het curriculum via het opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n stu<strong>de</strong>ntenoverleg en op <strong>de</strong> Departementsraad.<br />
Deze betrokkenheid is een formele aangelegenheid. In <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie TI zijn, naast het opleid<strong>in</strong>gsteam<br />
en het beroepenveld, ook <strong>de</strong> alumni vertegenwoordigd. Zo wor<strong>de</strong>n zij betrokken bij <strong>de</strong> besprek<strong>in</strong>g van<br />
curriculumvernieuw<strong>in</strong>gen. Hun positief advies is vereist voor het programma goedgekeurd wordt door <strong>de</strong><br />
Departementsraad en bekrachtigd wordt door het bestuurscollege. Het aantal alumni <strong>in</strong> <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gscommissie<br />
zal nog wor<strong>de</strong>n uitgebreid. De meeste contacten met alumni zijn tot nu toe eer<strong>de</strong>r <strong>in</strong>formeel geweest. De<br />
commissie meent dat <strong>de</strong> alumniwerk<strong>in</strong>g nog <strong>in</strong> een startfase zit en dat er nog geen sprake is van een <strong>de</strong>gelijke<br />
alumniwerk<strong>in</strong>g. Voor <strong>de</strong> alumni wer<strong>de</strong>n door een werkgroep <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen geformuleerd: <strong>de</strong> alumni<br />
op <strong>de</strong> hoogte hou<strong>de</strong>n van het reilen en zeilen aan HOWEST, om op die manier <strong>de</strong> <strong>ba</strong>nd die zij met <strong>de</strong> hogeschool<br />
had<strong>de</strong>n, aan te hou<strong>de</strong>n; <strong>de</strong> alumni op <strong>de</strong> hoogte stellen van <strong>de</strong> diverse navorm<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>itiatieven aan HOWEST <strong>in</strong><br />
het ka<strong>de</strong>r van levenslang leren; <strong>de</strong> alumni <strong>in</strong>formeren over jo<strong>ba</strong>anbied<strong>in</strong>gen voor afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n met<br />
werkervar<strong>in</strong>g; en <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> alumnibevrag<strong>in</strong>g opvolgen.<br />
Het beroepenveld heeft een <strong>in</strong>breng via <strong>de</strong> stages en <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>g na <strong>de</strong> stages. Hier wor<strong>de</strong>n eventuele<br />
tekortkom<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g gevraagd, en kan op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong>ze feed<strong>ba</strong>ck ook het curriculum wor<strong>de</strong>n<br />
aangepast. Bijkomen<strong>de</strong> aandacht voor <strong>de</strong> terugkoppel<strong>in</strong>g van resultaten van bevrag<strong>in</strong>gen is een belangrijk<br />
aandachtspunt.<br />
De visitatiecommissie is van men<strong>in</strong>g dat het werkveld niet voldoen<strong>de</strong> representatief en niet breed genoeg is.<br />
Daarom oor<strong>de</strong>elt <strong>de</strong> commissie dat grotere marktspelers kunnen betrokken wor<strong>de</strong>n, die een an<strong>de</strong>re visie hebben<br />
op ICT en ICT-beleid.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 203
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om <strong>de</strong> betrokkenheid van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en het<br />
beroepenveld bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg ver<strong>de</strong>r te formaliseren en te structureren. Dit houdt ook een goed<br />
functioneren<strong>de</strong> vertegenwoordig<strong>in</strong>g <strong>in</strong>, met een uitbreid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> vertegenwoordigers van het werkveld.<br />
De commissie meent dat er moet werk gemaakt wor<strong>de</strong>n van een goed functioneren<strong>de</strong> alumniwerk<strong>in</strong>g. Ook<br />
adviseert <strong>de</strong> commissie om tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> implementatie van het kwaliteits- en <strong>in</strong>ternationalisatiebeleid het volledige<br />
team te betrekken om een maximaal resultaat te behalen. Bij <strong>de</strong>ze implementatie is een top-downdoorstrom<strong>in</strong>g<br />
van essentieel belang om te komen tot uniforme processen over <strong>de</strong> hele hogeschool op het vlak van IKZ.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 5, <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 5.1, evaluatie resultaten:<br />
facet 5.2, maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g:<br />
facet 5.3, betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
De visitatiecommissie is van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
204 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
On<strong>de</strong>rwerp 6<br />
Resultaten<br />
Facet 6.1<br />
Gerealiseerd niveau<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De gerealiseer<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties zijn <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> nagestreef<strong>de</strong> competenties qua niveau,<br />
oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie stelt vast dat tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wordt opgevolgd <strong>in</strong> welke mate <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> te verwerven<br />
competenties behalen. Op <strong>ba</strong>sis van een aantal elementen meent <strong>de</strong> commissie dat <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties<br />
overeenstemmen met <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> competenties:<br />
- <strong>de</strong> tevre<strong>de</strong>nheid van externe promotoren, die tot uit<strong>in</strong>g komt <strong>in</strong> het feit dat <strong>de</strong> bedrijven elk jaar opnieuw<br />
vragen<strong>de</strong> partij zijn om stu<strong>de</strong>nten te begelei<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stage;<br />
- <strong>de</strong> tewerkstell<strong>in</strong>g van een aantal stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> het bedrijf waar ze hun stage liepen;<br />
- <strong>de</strong> hoge tewerkstell<strong>in</strong>gsgraad van <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n, die gemid<strong>de</strong>ld na drie maan<strong>de</strong>n aan het werk zijn;<br />
- het succesvol ver<strong>de</strong>r stu<strong>de</strong>ren van een aantal stu<strong>de</strong>nten als master <strong>in</strong>formatietechnologie aan <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
hogeschool;<br />
- <strong>de</strong> nom<strong>in</strong>atie van een stu<strong>de</strong>nt TI – afgestu<strong>de</strong>erd <strong>in</strong> 2008 – voor <strong>de</strong> Innovation Awards 2008.<br />
Om stu<strong>de</strong>nten zo goed mogelijk voor te berei<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> <strong>in</strong>stap <strong>in</strong> het beroepenveld, wordt op hogeschoolniveau<br />
een aantal acties on<strong>de</strong>rnomen. Deze acties wor<strong>de</strong>n gecoörd<strong>in</strong>eerd en gesuperviseerd door <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale werkgroep Uitstroombegeleid<strong>in</strong>g, bestaan<strong>de</strong> uit <strong>de</strong> stafme<strong>de</strong>werker On<strong>de</strong>rwijsontwikkel<strong>in</strong>g<br />
en experts uit <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen. Daarvoor organiseert <strong>de</strong> hogeschool, <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong><br />
an<strong>de</strong>re partners van <strong>de</strong> AUGent, jaarlijks een afstu<strong>de</strong>erbeurs. Elke laatstejaarsstu<strong>de</strong>nt krijgt b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong><br />
hogeschool <strong>de</strong> kans om een sollicitatietra<strong>in</strong><strong>in</strong>g te volgen. B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g komt sollicitatietra<strong>in</strong><strong>in</strong>g aan bod <strong>in</strong><br />
het partim sociale en communicatieve vaardighe<strong>de</strong>n. Ook tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> AUGent Afstu<strong>de</strong>erbeurs wor<strong>de</strong>n presentaties<br />
voorzien rond leren solliciteren, en krijgen stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> kans om bij een expert langs te gaan voor een cvanalyse.<br />
Departementaal is een verantwoor<strong>de</strong>lijke aangesteld die zorgt voor <strong>de</strong> verspreid<strong>in</strong>g van vacatures naar<br />
laatstejaarsstu<strong>de</strong>nten (Jobdienst).<br />
In het laatste semester van hun opleid<strong>in</strong>g lopen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten stage en schrijven ze hierover een e<strong>in</strong>dwerk.<br />
De tevre<strong>de</strong>nheid van <strong>de</strong> stagegevers uit zich on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re door het feit dat <strong>de</strong> voorbije jaren meer<strong>de</strong>re stu<strong>de</strong>nten<br />
een contractvoorstel op hun stageplaats kregen, en alle stageplaatsen gaven tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stagebesprek<strong>in</strong>g aan dat<br />
<strong>de</strong> stagiair vol<strong>de</strong>ed aan <strong>de</strong> gestel<strong>de</strong> verwacht<strong>in</strong>gen. Er is een cont<strong>in</strong>uïteit op het gebied van het aanbie<strong>de</strong>n van<br />
een stageplaats bij <strong>de</strong> stagegevers. Deze tevre<strong>de</strong>nheid is formeel bevestigd op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van aca<strong>de</strong>miejaar 2007-<br />
2008, na analyse van <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>g na <strong>de</strong> stages. De opleid<strong>in</strong>g wil <strong>de</strong>ze bevrag<strong>in</strong>g tweejaarlijks<br />
organiseren. Uit <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenenquête blijkt <strong>de</strong> tevre<strong>de</strong>nheid van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten over <strong>de</strong> kwaliteit<br />
van <strong>de</strong> stage en <strong>de</strong> tevre<strong>de</strong>nheid over <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g door <strong>de</strong> stagementor.<br />
De commissie raadt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan zich nog meer te verdiepen <strong>in</strong> <strong>de</strong> kennis van <strong>de</strong> bus<strong>in</strong>essprocessen, het<br />
gebruik van BPM voor het capteren van requirements en het toepassen van testmethodologie.<br />
De commissie apprecieert <strong>de</strong> <strong>de</strong>gelijke kwaliteit van <strong>de</strong> stageplaatsen. Er is een bre<strong>de</strong> variëteit aan<br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n. Bevraagd over <strong>de</strong> criteria voor <strong>de</strong> kwaliteit van stageplaatsen wordt tij<strong>de</strong>ns gesprekken<br />
aangehaald dat „een stu<strong>de</strong>nt een stage moet v<strong>in</strong><strong>de</strong>n bij een ICT-bedrijf of een groter bedrijf met een grote ICTaf<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g‟.<br />
Daarnaast on<strong>de</strong>rhoudt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zo veel mogelijk contacten met bedrijven die <strong>de</strong>gelijke<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 205
stageplaatsen bie<strong>de</strong>n. Stu<strong>de</strong>nten mogen ook zelf een stagebedrijf aanbrengen. Hieromtrent is er telefonisch<br />
contact tussen het bedrijf en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en die zij aanbie<strong>de</strong>n als stageplaats. De <strong>in</strong>teractie<br />
tussen bedrijf en school wordt voornamelijk door <strong>de</strong> docent on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n. De monitor<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stage verloopt<br />
als volgt: <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g gaat m<strong>in</strong>stens twee tot drie keer langs bij het stagebedrijf; regelmatig komt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt een<br />
presentatie geven op <strong>de</strong> school, <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt geeft een e<strong>in</strong>dpresentatie, <strong>de</strong> stagementor krijgt een<br />
evaluatieformulier toegestuurd en daarna volgt het oor<strong>de</strong>el. De <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke eisen die aan een stageverslag<br />
gesteld wor<strong>de</strong>n, zijn dui<strong>de</strong>lijk gecommuniceerd aan het stagebedrijf. De stage wordt competentiegericht<br />
geëvalueerd. De stageverslagen van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zijn verzorgd. Er wordt gebruikgemaakt van een format,<br />
waardoor <strong>de</strong> opmaak van <strong>de</strong> stageverslagen eenslui<strong>de</strong>nd is. Inhou<strong>de</strong>lijk scoren <strong>de</strong> stageverslagen hoog.<br />
De opleid<strong>in</strong>g TI draagt <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g <strong>in</strong> haar missie. Dit vertaalt zich <strong>in</strong> <strong>de</strong> mogelijkheid om een Intensive<br />
Programme te volgen en/of een buitenlandse stage te volgen. Vijf stu<strong>de</strong>nten namen recent <strong>de</strong>el aan het IP<br />
„ISTAR-Dot‟, en zes stu<strong>de</strong>nten kunnen <strong>de</strong>elnemen aan <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> editie van het IP <strong>in</strong> Lissabon. Het IP focust op<br />
het ontwikkelen van een bus<strong>in</strong>essgame voor TI-stu<strong>de</strong>nten.<br />
Tij<strong>de</strong>ns het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 werd slechts één buitenlandse stage aangevraagd. Deze stage vond plaats<br />
<strong>in</strong> het Hels<strong>in</strong>ki Stadia Institute. Tij<strong>de</strong>ns het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 liep één stu<strong>de</strong>nt stage <strong>in</strong> Hels<strong>in</strong>ki en één<br />
stu<strong>de</strong>nt <strong>in</strong> Nairobi (Kenia). Er zijn geen <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> het reguliere (Ne<strong>de</strong>rlandstalige) programma.<br />
Tij<strong>de</strong>ns het IP wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten altijd vergezeld door een lector. Door het <strong>in</strong>stappen <strong>in</strong> <strong>in</strong>ternationale projecten<br />
is <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator betrokken bij twee Tempus-projecten rond e-bus<strong>in</strong>ess. Dit behelst vooral het<br />
projectmanagement en <strong>de</strong> organisatie van <strong>de</strong> projecten, maar omvat geen echte on<strong>de</strong>rwijsmobiliteit.<br />
Op het vlak van <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g werd een aantal streefcijfers geformuleerd door <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en/of <strong>de</strong><br />
hogeschool, maar die wer<strong>de</strong>n nog niet gehaald:<br />
- uitgaan<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenmobiliteit: m<strong>in</strong>stens 25 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten heeft bij het afstu<strong>de</strong>ren een<br />
<strong>in</strong>ternationale ervar<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het buitenland;<br />
- <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> lectorenmobiliteit: m<strong>in</strong>stens één <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> lector per aca<strong>de</strong>miejaar;<br />
- uitgaan<strong>de</strong> lectorenmobiliteit: m<strong>in</strong>stens één uitgaan<strong>de</strong> lector per aca<strong>de</strong>miejaar.<br />
De commissie meent dat een extra <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g zal nodig zijn vanwege <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en <strong>de</strong> lectoren. De<br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n zijn aanwezig, maar wor<strong>de</strong>n niet of onvoldoen<strong>de</strong> benut.<br />
De afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n TI werken <strong>in</strong> een bedien<strong>de</strong>statuut, hoewel sporadisch stu<strong>de</strong>nten als zelfstandige beg<strong>in</strong>nen.<br />
Allen werken op het niveau van een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor.<br />
Inter<strong>de</strong>partementaal werd een drop-outenquête ontwikkeld, die wordt voorgelegd aan stu<strong>de</strong>nten die zich<br />
uitschrijven maar ook aan stu<strong>de</strong>nten die van opleid<strong>in</strong>g veran<strong>de</strong>ren. Het stu<strong>de</strong>ntensecretariaat zorgt ervoor dat<br />
elke stu<strong>de</strong>nt die zich uitschrijft of van opleid<strong>in</strong>g veran<strong>de</strong>rt, <strong>de</strong> enquête <strong>in</strong>vult. De IKZ-verantwoor<strong>de</strong>lijken<br />
groeperen alle <strong>in</strong>formatie en brengen die naar voren op <strong>de</strong> teamverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen. Aan <strong>de</strong> hand van <strong>de</strong>ze resultaten<br />
kunnen verbeterdoelen wor<strong>de</strong>n geformuleerd. De opleid<strong>in</strong>g TI wordt al geduren<strong>de</strong> vele jaren geconfronteerd met<br />
een grote drop-out <strong>in</strong> het eerste jaar. Die manifesteert zich vooral <strong>in</strong> het wegblijven uit <strong>de</strong> lessen en niet<br />
<strong>de</strong>elnemen aan <strong>de</strong> examens. De stu<strong>de</strong>nten schrijven zich echter niet uit. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> examenperio<strong>de</strong> <strong>in</strong> juni 2008<br />
namen slechts 35 stu<strong>de</strong>nten van <strong>de</strong> nog 65 <strong>in</strong>geschrevenen effectief <strong>de</strong>el aan <strong>de</strong> examens. De <strong>in</strong>gevul<strong>de</strong><br />
enquêtes vermel<strong>de</strong>n „persoonlijke re<strong>de</strong>nen‟ en „verkeer<strong>de</strong> keuze van opleid<strong>in</strong>g‟.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een grotere <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g te leveren op het vlak van <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g en<br />
<strong>de</strong> uitwissel<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten en lectoren.<br />
206 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
Facet 6.2<br />
On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Voor het on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment zijn streefcijfers geformuleerd <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met relevante an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen.<br />
- Het on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment voldoet aan <strong>de</strong>ze streefcijfers.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Vlaan<strong>de</strong>ren heeft geen traditie <strong>in</strong> het verzamelen van slaagcijfers per studiegebeid en/of opleid<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> jaren.<br />
Uit ervar<strong>in</strong>g blijkt dat <strong>de</strong> glo<strong>ba</strong>le slaagcijfers voor generatiestu<strong>de</strong>nten op Vlaams niveau tussen <strong>de</strong> 45 en 50<br />
procent liggen. Noch <strong>de</strong> evolutie over <strong>de</strong> jaren heen, noch <strong>de</strong> situatie per opleid<strong>in</strong>g of studiegebied wordt<br />
opgevolgd. Daardoor kan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g geen streefcijfers formuleren <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met relevante an<strong>de</strong>re<br />
opleid<strong>in</strong>gen.<br />
Op <strong>de</strong>partementaal vlak vergelijken <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen hun slaagcijfers. Bedoel<strong>in</strong>g is <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong><br />
studiebegeleid<strong>in</strong>g te beoor<strong>de</strong>len en waar nodig bij te sturen.<br />
De opleid<strong>in</strong>g TI spant zich dui<strong>de</strong>lijk <strong>in</strong>, vooral via doorgedreven mentoraat, om alle stu<strong>de</strong>nten maximale<br />
slaagkansen te geven. Na examens wordt een feed<strong>ba</strong>cksessie georganiseerd.<br />
De hogeschool werkt aan het bepalen van nieuwe streefcijfers wat betreft slaagcijfers, gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> studieduur en<br />
drop-out. Deze streefcijfers zullen het m<strong>in</strong>imale ka<strong>de</strong>r uitmaken voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen. Hierbij wordt reken<strong>in</strong>g<br />
gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> Vlaamse cijfers. Op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van dit aca<strong>de</strong>miejaar wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> streefcijfers voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Toegepaste <strong>in</strong>formatica geformuleerd. Hiervoor <strong>ba</strong>seert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zich op <strong>de</strong> m<strong>in</strong>imale <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale<br />
streefcijfers.<br />
Uit <strong>de</strong> slaagcijfers blijkt dat ongeveer 40 procent van <strong>de</strong> eerstejaars slaagt, al dan niet na <strong>de</strong>liberatie. Bij <strong>de</strong> nietgeslaag<strong>de</strong>n<br />
zijn er veel stu<strong>de</strong>nten die hebben afgehaakt. Ze hebben soms aan enkele examens <strong>de</strong>elgenomen,<br />
maar voor <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re examens dienen ze blanco <strong>in</strong>. Om die re<strong>de</strong>n kunnen <strong>de</strong>ze stu<strong>de</strong>nten niet gerangschikt<br />
wor<strong>de</strong>n bij „niet geslaagd zon<strong>de</strong>r examens‟.<br />
De slaagcijfers <strong>in</strong> het 2e en 3e jaar liggen hoog. Voor het twee<strong>de</strong> jaar bedraagt het slaagcijfer gemid<strong>de</strong>ld 80 en<br />
voor het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar 100 procent. Dit betekent dat, eens <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt geslaagd is <strong>in</strong> het 1e jaar, hij meestal na 3 jaar<br />
afstu<strong>de</strong>ert.<br />
Er is nauwelijks een on<strong>de</strong>rscheid te merken <strong>in</strong> <strong>de</strong> resultaten van al dan niet-generatiestu<strong>de</strong>nten.<br />
Uit <strong>de</strong> analyse van <strong>de</strong> doorstroom blijkt dat over <strong>de</strong> laatste 2 aca<strong>de</strong>miejaren 82,75 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zijn<br />
diploma behaalt na 6 semesters. Een kle<strong>in</strong>e groep (3 procent) behaalt het diploma na 7 semesters, en <strong>de</strong> overige<br />
14,25 procent na 8 semesters. Uit <strong>de</strong>ze cijfers conclu<strong>de</strong>ert <strong>de</strong> commissie dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten via <strong>de</strong>liberatie en het<br />
gebruik van geïndividualiseer<strong>de</strong> trajecten toch nog een goed studieren<strong>de</strong>ment bereiken.<br />
Uit <strong>de</strong> slaagcijfers 2008-2009 blijkt dat 38 procent van <strong>de</strong> eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten met meer dan 53 opgenomen<br />
studiepunten slaagt (100 procent van <strong>de</strong> opgenomen studiepunten behaald). De commissie stelt vast dat een<br />
grote drop-out – al dan niet met officiële uitschrijv<strong>in</strong>g – een groot probleem blijft. Het valt wel op dat <strong>de</strong><br />
gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> studieduur <strong>in</strong> 2006-2007 nog 3,13 jaar was en nu gestegen is tot 3,48 jaar <strong>in</strong> 2008-2009. Vier<br />
stu<strong>de</strong>nten doen er zelfs 5 jaar over. Dit is waarschijnlijk een gevolg van <strong>de</strong> flexibiliser<strong>in</strong>gsmogelijkhe<strong>de</strong>n, die<br />
aanleid<strong>in</strong>g geven tot een verleng<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> studieduur.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan gerichte <strong>in</strong>formatie te verstrekken aan toekomstige stu<strong>de</strong>nten om een<br />
„verkeer<strong>de</strong> studiekeuze‟ te vermij<strong>de</strong>n. Een aanbevel<strong>in</strong>g hierbij is om <strong>de</strong> drop-outanalyse consequent op te volgen<br />
en gepaste verbetermaatregelen te treffen.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 207
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 6, resultaten: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 6.1, gerealiseerd niveau:<br />
facet 6.2, on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
208 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
Glo<strong>ba</strong>al oor<strong>de</strong>el<br />
De visitatiecommissie <strong>ba</strong>seer<strong>de</strong> haar oor<strong>de</strong>el en motiver<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> bronnen:<br />
- het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> bijhoren<strong>de</strong> bijlagen,<strong>de</strong> gevoer<strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong><br />
betrokkenen,<br />
- <strong>de</strong> documenten ter <strong>in</strong>zage tij<strong>de</strong>ns het bezoek,<br />
- <strong>de</strong> opgevraag<strong>de</strong> documenten,<br />
- <strong>de</strong> reactie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op het opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong>.<br />
Het Zelfevaluatie<strong>rapport</strong> dat <strong>de</strong> visitatie ontv<strong>in</strong>g was dui<strong>de</strong>lijk en overzichtelijk, net zoals <strong>de</strong> (geactualiseer<strong>de</strong>)<br />
gegevens en bijlagen en <strong>de</strong> update van het ZER.<br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 1, niveau en oriëntatie:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 2, programma:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 3, personeel:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 4, voorzien<strong>in</strong>gen:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 5, <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 6, resultaten:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> commissie van men<strong>in</strong>g dat er voldoen<strong>de</strong> generieke kwaliteitswaarborgen <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n | 209
Overzichtstabel van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len<br />
score facet<br />
score on<strong>de</strong>rwerp<br />
On<strong>de</strong>rwerp 1: Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Facet 1.1: Niveau en oriëntatie voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 1.2: Dome<strong>in</strong>specifieke eisen voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 2: Programma<br />
Facet 2.1: Relatie doelstell<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.3: Samenhang voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.4: Studieomvang OK<br />
Facet 2.5: Studietijd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.6: Afstemm<strong>in</strong>g vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd PBA TI: voldoen<strong>de</strong><br />
@home:<br />
onvoldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.7: Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.8: Masterproef niet van toepass<strong>in</strong>g<br />
Facet 2.9: Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n PBA TI: voldoen<strong>de</strong><br />
@home: goed<br />
On<strong>de</strong>rwerp 3: Inzet van personeel<br />
Facet 3.1: Kwaliteit personeel voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 3.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 3.3: Kwantiteit personeel voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 4: Voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Facet 4.1: Materiële voorzien<strong>in</strong>gen voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 4.2: Studiebegeleid<strong>in</strong>g PBA TI: goed<br />
@home: voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 5: Interne kwaliteitszorg<br />
Facet 5.1: Evaluatie resultaten voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 5.2: Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 5.3:<br />
On<strong>de</strong>rwerp 6: Resultaten<br />
Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en<br />
beroepenveld<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 6.1: Gerealiseerd niveau voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 6.2: On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
De oor<strong>de</strong>len zijn van toepass<strong>in</strong>g voor:<br />
HOWEST<br />
Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
- @home; <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica, afstandson<strong>de</strong>rwijs<br />
210 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Hogeschool West- V l a a n d e r e n
Hoofdstuk 5 <strong>HUB</strong>-<strong>EHSAL</strong><br />
Algemene toelicht<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica aan<br />
<strong>de</strong> <strong>HUB</strong> - <strong>EHSAL</strong><br />
S<strong>in</strong>ds 1994 behoren <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele opleid<strong>in</strong>gen van het studiegebied Han<strong>de</strong>lswetenschappen en Bedrijfskun<strong>de</strong><br />
tot <strong>de</strong> Hogeschool voor Wetenschap & Kunst. Het gaat <strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>r om <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen Bedrijfsmanagement,<br />
Office Management en Toegepaste <strong>in</strong>formatica.<br />
Bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica horen ook <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen die <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van permanente vorm<strong>in</strong>g<br />
wor<strong>de</strong>n georganiseerd: het postgraduaat Informaticamanagement, <strong>de</strong> langlopen<strong>de</strong> cursussen Cisco Certified<br />
Aca<strong>de</strong>my Instructor (CCAI), Cisco Certified Network<strong>in</strong>g Associate (CCNA) en Cisco Certified Network<strong>in</strong>g<br />
Professional (CCNP), en <strong>de</strong> <strong>in</strong>formaticaopleid<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> opdracht van het Aanvullend Vorm<strong>in</strong>gscentrum voor <strong>de</strong><br />
Bedien<strong>de</strong>n (CEVORA).<br />
Vanaf 1 oktober 2008 v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele opleid<strong>in</strong>gen van het studiegebied Han<strong>de</strong>lswetenschappen en<br />
Bedrijfskun<strong>de</strong> hun plaats <strong>in</strong> <strong>de</strong> „On<strong>de</strong>rwijsgroep Professionele opleid<strong>in</strong>gen‟ van <strong>de</strong> Hogeschool-Universiteit<br />
Brussel (<strong>HUB</strong>).<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 1 1
On<strong>de</strong>rwerp 1<br />
Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Facet 1.1<br />
Niveau en oriëntatie van <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>chelor<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
De opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen zijn er op gericht <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt te brengen tot:<br />
- het beheersen van algemene competenties als <strong>de</strong>nk- en re<strong>de</strong>neervaardigheid, het verwerven en verwerken<br />
van <strong>in</strong>formatie, het vermogen tot kritische reflectie en projectmatig werken, creativiteit, het kunnen uitvoeren<br />
van eenvoudige leid<strong>in</strong>ggeven<strong>de</strong> taken, het vermogen tot communiceren van <strong>in</strong>formatie, i<strong>de</strong>eën, problemen en<br />
oploss<strong>in</strong>gen, zowel aan specialisten als aan leken en een <strong>in</strong>gesteldheid tot levenslang leren;<br />
- het beheersen van algemene beroepsgerichte competenties als teamgericht kunnen werken,<br />
oploss<strong>in</strong>gsgericht kunnen werken <strong>in</strong> <strong>de</strong> z<strong>in</strong> van het zelfstandig kunnen <strong>de</strong>f<strong>in</strong>iëren en analyseren van<br />
complexe probleemsituaties <strong>in</strong> <strong>de</strong> beroepspraktijk en het kunnen ontwikkelen en toepassen van z<strong>in</strong>volle<br />
oploss<strong>in</strong>gstrategieën, en het besef van maatschappelijke verantwoor<strong>de</strong>lijkheid samenhangend met <strong>de</strong><br />
beroepspraktijk;<br />
- het beheersen van beroepsspecifieke competenties op het niveau van een beg<strong>in</strong>nend beroepsbeoefenaar.<br />
Het oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen voor <strong>de</strong> <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica wor<strong>de</strong>n, volgens <strong>de</strong> commissie,<br />
dui<strong>de</strong>lijk geëxpliciteerd.<br />
Op <strong>ba</strong>sis van artikel 58 van het Structuur<strong>de</strong>creet heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica haar<br />
competentie<strong>prof</strong>iel opgesteld. Het is opge<strong>de</strong>eld <strong>in</strong> drie rubrieken: <strong>de</strong> <strong>HUB</strong>-competenties (waar <strong>HUB</strong> staat voor<br />
Hogeschool Universiteit Brussel), <strong>de</strong> algemene competenties en <strong>de</strong> dome<strong>in</strong>specifieke competenties, waarbij <strong>in</strong><br />
elke rubriek <strong>de</strong> competenties geclusterd zijn <strong>in</strong> competentiedome<strong>in</strong>en.<br />
De <strong>HUB</strong>-competenties zijn voor het on<strong>de</strong>rwijsconcept van <strong>de</strong> Hogeschool Universiteit Brussel zo belangrijk, dat<br />
ze <strong>in</strong> een aparte rubriek wor<strong>de</strong>n opgenomen. Alle opleid<strong>in</strong>gen b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Hogeschool Universiteit Brussel<br />
beste<strong>de</strong>n er aandacht aan. De <strong>HUB</strong>-competenties en <strong>de</strong> algemene competenties samen vertalen <strong>de</strong> algemene<br />
competenties en <strong>de</strong> algemene beroepscompetenties uit het <strong>de</strong>creet naar <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Daarbij werd ook reken<strong>in</strong>g<br />
gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> omschrijv<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dtermen voor alle <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>gen door een<br />
werkgroep van <strong>de</strong> Associatie Katholieke Universiteit Leuven. De competenties die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van hun opleid<strong>in</strong>g op een welbepaald niveau moeten hebben verworven, zijn zo<br />
geformuleerd dat ze kennis, vaardighe<strong>de</strong>n en attitu<strong>de</strong>s zo veel mogelijk <strong>in</strong>tegreren <strong>in</strong> termen van evalueer<strong>ba</strong>ar<br />
e<strong>in</strong>dgedrag, geka<strong>de</strong>rd <strong>in</strong> een <strong>prof</strong>essionele context.<br />
De opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieert <strong>de</strong> beroepsspecifieke competenties op het niveau van een beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong><br />
beroepsbeoefenaar als volgt:<br />
- Als systeemontwikkelaar, een computer, server, operat<strong>in</strong>g-systeem en netwerkdiensten analyseren,<br />
evalueren en toelichten.<br />
- Als systeemontwikkelaar een netwerkplan analyseren, evalueren, aanpassen, uitwerken en toelichten.<br />
- Als systeemontwikkelaar en web <strong>de</strong>veloper softwareapplicaties analyseren, evalueren, aanpassen,<br />
realiseren, <strong>in</strong>tegreren en beschik<strong>ba</strong>ar stellen via <strong>in</strong>tranet of <strong>in</strong>ternet.<br />
- Als <strong>in</strong>frastructure operations & ma<strong>in</strong>tenance eng<strong>in</strong>eer, help<strong>de</strong>skme<strong>de</strong>werker of IT-technicus een on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el<br />
van een <strong>in</strong>formatiesysteem <strong>in</strong>stalleren, configureren, bedrijfsklaar maken, upgra<strong>de</strong>n, <strong>in</strong> bedrijf hou<strong>de</strong>n en<br />
documenteren.<br />
212 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
- Als ICT bus<strong>in</strong>ess analyst & consultant <strong>de</strong> systeemvereisten, het mo<strong>de</strong>l en het plan van een<br />
<strong>in</strong>formatiesysteem analyseren, evalueren, aanpassen, uitwerken en toelichten.<br />
- Als ICT bus<strong>in</strong>ess analyst & consultant <strong>de</strong> geschikte software voor een <strong>in</strong>formatiesysteem analyseren,<br />
evalueren, plannen, bijsturen en toelichten.<br />
- Als ICT <strong>in</strong>frastructure analyst & architect een data<strong>ba</strong>seontwerp analyseren, evalueren, aanpassen, uitwerken<br />
en toelichten.<br />
- Als ICT <strong>in</strong>frastructure analyst & architect <strong>de</strong> geschikte hardware voor een <strong>in</strong>formatiesysteem, analyseren,<br />
evalueren, aanpassen, uitwerken, en toelichten.<br />
- Als projectlei<strong>de</strong>r een IT-projectplan <strong>in</strong>terpreteren, uitvoeren, aanpassen, ontwerpen, uitwerken en toelichten.<br />
- Als me<strong>de</strong>werker van ICT sales & market<strong>in</strong>g <strong>de</strong> producten <strong>in</strong> <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en van <strong>de</strong> IT- en<br />
multimediamarkt op <strong>ba</strong>sis van kwaliteitskenmerken situeren, evalueren en toelichten.<br />
De opleid<strong>in</strong>g heeft zelf nog drie competentiedome<strong>in</strong>en toegevoegd aan haar competentie<strong>prof</strong>iel om <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
extra <strong>in</strong> te bed<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het studiegebied Han<strong>de</strong>lswetenschappen en Bedrijfskun<strong>de</strong>, met aandacht voor economische<br />
en bedrijfseconomische vorm<strong>in</strong>g, en communicatie <strong>in</strong> het Ne<strong>de</strong>rlands en vreem<strong>de</strong> talen, met name:<br />
- bedrijfsgebon<strong>de</strong>n <strong>in</strong>formatie verwerken met behulp van passen<strong>de</strong> software;<br />
- een correcte <strong>in</strong>terne en externe communicatie voeren over beroepsgerichte problemen, <strong>in</strong>formatie, i<strong>de</strong>eën en<br />
oploss<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het Ne<strong>de</strong>rlands en m<strong>in</strong>stens twee vreem<strong>de</strong> talen;<br />
- blijk geven van on<strong>de</strong>rnemerschap.<br />
De verschillen<strong>de</strong> ontwerpversies van <strong>de</strong> <strong>HUB</strong>-competenties en <strong>de</strong> algemene competenties wer<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> loop van<br />
het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 besproken en bijgesteld <strong>in</strong> <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>atiegroep Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica. De <strong>de</strong>f<strong>in</strong>itieve versie werd gepubliceerd op <strong>de</strong> weblog van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, waar ze door <strong>de</strong> docenten<br />
van het on<strong>de</strong>rwijsteam kan wor<strong>de</strong>n geraadpleegd. Het is ook raadpleeg<strong>ba</strong>ar op het stu<strong>de</strong>nten- en<br />
personeelportaal en <strong>in</strong> <strong>de</strong> digitale leeromgev<strong>in</strong>g. De competentie<strong>prof</strong>ielen wor<strong>de</strong>n besproken met <strong>de</strong><br />
stagementoren en <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>rs, die jaarlijks wor<strong>de</strong>n uitgenodigd voor een brief<strong>in</strong>g rond het geïntegreerd<br />
werken met algemene en dome<strong>in</strong>specifieke competenties. Zij ontvangen een stagehandleid<strong>in</strong>g waar<strong>in</strong> het<br />
competentie<strong>prof</strong>iel expliciet is opgenomen.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> visitatie bleek uit gesprekken met verschei<strong>de</strong>ne actoren dat <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale gerichtheid iets is<br />
waarmee <strong>de</strong> docenten onwennig omgaan <strong>in</strong> hun colleges. Enerzijds blijkt dat <strong>de</strong> docenten van zichzelf v<strong>in</strong><strong>de</strong>n dat<br />
zij niet echt bewust <strong>in</strong>ternationale competenties aanleren, maar an<strong>de</strong>rzijds blijkt bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>ventariser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>ternationale dimensie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len dat een beperkte <strong>in</strong>ternationale component wel <strong>de</strong>gelijk<br />
aanwezig is.<br />
In het competentie<strong>prof</strong>iel van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica zijn er drie competenties die specifiek<br />
focussen op <strong>in</strong>ternationale gerichtheid:<br />
- het belang van <strong>in</strong>terculturele thema‟s <strong>in</strong> <strong>de</strong> uitoefen<strong>in</strong>g van een <strong>prof</strong>essionele activiteit kunnen <strong>in</strong>schatten;<br />
- <strong>de</strong> impact van <strong>in</strong>ternationale factoren op <strong>de</strong> beleidsprocessen kunnen <strong>in</strong>terpreteren;<br />
- over <strong>de</strong> startbekwaamheid beschikken om zich <strong>in</strong> een <strong>in</strong>ternationale <strong>prof</strong>essionele context te <strong>in</strong>tegreren.<br />
De commissie stel<strong>de</strong> vast uit <strong>de</strong> gesprekken met diverse actoren dat concretiser<strong>in</strong>g en structurer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
communicatie <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong> competenties ontbreekt. Ook blijkt uit <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> Proseaccreditatiescan<br />
dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten nog het gevoel hebben dat zij <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dcompetenties van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
onvoldoen<strong>de</strong> kennen. De relatie tussen competenties en <strong>de</strong> te hanteren richtlijnen hieromtrent blijkt voor <strong>de</strong><br />
commissie niet helemaal uitgewerkt en beschreven.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 1 3
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert een ver<strong>de</strong>re concretiser<strong>in</strong>g en dui<strong>de</strong>lijke structurer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> top-downcommunicatie <strong>in</strong><br />
ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong> te beheersen competenties, <strong>de</strong> processen en procedures en <strong>de</strong> richtlijnen hieromtrent.<br />
De commissie meent dat <strong>de</strong> docent, aan <strong>de</strong> hand van <strong>de</strong> ECTS-fiches, <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt nog beter wegwijs kan maken<br />
<strong>in</strong> het competentieleren. De eerste les maar ook <strong>de</strong> projectweek zijn hiervoor geschikte momenten.<br />
Facet 1.2<br />
Dome<strong>in</strong>specifieke eisen<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g (uitgedrukt <strong>in</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt) sluiten aan bij <strong>de</strong> eisen die<br />
door (buitenlandse) vakgenoten en het relevante beroepenveld gesteld wor<strong>de</strong>n aan een opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het<br />
betreffen<strong>de</strong> dome<strong>in</strong> (vakgebied/discipl<strong>in</strong>e en/of beroepspraktijk of kunstpraktijk). Ze zijn, <strong>in</strong>geval van<br />
gereglementeer<strong>de</strong> beroepen, <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> reglementer<strong>in</strong>g of regelgev<strong>in</strong>g ter zake.<br />
- Voor <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>gen zijn <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties getoetst bij het relevante<br />
beroepenveld.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica aan <strong>de</strong> Hogeschool Universiteit Brussel zijn <strong>de</strong> uitgangspunten voor <strong>de</strong><br />
beschrijv<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> dome<strong>in</strong>specifieke competenties het European Qualifications Framework en <strong>de</strong> eisen die <strong>in</strong><br />
het Structuur<strong>de</strong>creet aan een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor wor<strong>de</strong>n gesteld. Hieruit leidt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g af dat <strong>de</strong><br />
<strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van zijn opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> staat moet zijn:<br />
- te presteren op het niveau van een beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> beroepsbeoefenaar;<br />
- <strong>de</strong> theorieën en technieken eigen aan het vakgebied volledig te beheersen;<br />
- <strong>de</strong> complexe technische of beroepsactiviteiten, of projecten autonoom te managen.<br />
De opleid<strong>in</strong>gen Toegepaste <strong>in</strong>formatica van <strong>de</strong> Associatie K.U.Leuven stel<strong>de</strong>n een gemeenschappelijke<br />
competentiematrix op, waarbij <strong>de</strong> algemene competenties, <strong>de</strong> algemene beroepscompetenties en <strong>de</strong><br />
beroepsspecifieke competenties als één geheel wer<strong>de</strong>n behan<strong>de</strong>ld. De opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica van <strong>de</strong><br />
<strong>HUB</strong>russel koos ervoor om <strong>de</strong> dome<strong>in</strong>specifieke competenties concreter te omschrijven, reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>nd met<br />
<strong>de</strong> eisen die door het werkveld wor<strong>de</strong>n gesteld. In overleg met <strong>de</strong> resonantieraad Toegepaste <strong>in</strong>formatica werd<br />
tij<strong>de</strong>ns het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 contact opgenomen met <strong>de</strong> beroepsverenig<strong>in</strong>g Agoria, toonaangeven<strong>de</strong><br />
bedrijven <strong>in</strong> <strong>de</strong> IT-sector en an<strong>de</strong>re hogescholen.<br />
Op <strong>ba</strong>sis hiervan werd besloten een grondige programmarevisie door te voeren, maar het voorstel werd <strong>in</strong> eerste<br />
<strong>in</strong>stantie niet voldoen<strong>de</strong> gedragen door het volledige docentenkorps, wat ook bleek uit <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong><br />
Prose-accreditatiescan. Na een grondige besprek<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> docenten van <strong>de</strong> IT-specialisatievakken kon<strong>de</strong>n alle<br />
betrokkenen zich scharen achter een gemeenschappelijke visie op <strong>de</strong> <strong>in</strong>formaticus, die als volgt omschreven<br />
wordt: „Een goe<strong>de</strong> <strong>in</strong>formaticus is iemand die <strong>de</strong> technische <strong>ba</strong>gage heeft om een <strong>in</strong>formaticaproject te realiseren,<br />
en daarenboven over <strong>de</strong> soft skills beschikt om hierover te communiceren met niet-<strong>in</strong>formatici, zowel op het<br />
niveau van het management als <strong>de</strong> klant.‟ Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong>ze visie bleef enerzijds <strong>de</strong> focus op technologie<br />
behou<strong>de</strong>n, en wer<strong>de</strong>n nieuwe opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len <strong>in</strong> het programma opgenomen die <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> <strong>in</strong> staat<br />
stelt beter te functioneren <strong>in</strong> een bedrijfscontext.<br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> gemeenschappelijke visie, <strong>de</strong> IT-job<strong>prof</strong>ielen van Agoria en <strong>de</strong> Europese Referentieka<strong>de</strong>rs van<br />
EUCIP (een Europese organisatie die certificatietrajecten voor IT-<strong>prof</strong>essionals uitwerkt en competentiegerichte<br />
214 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
opleid<strong>in</strong>gsschema‟s voorstelt, <strong>in</strong> overleg met bedrijven uit <strong>de</strong> IT-sector) heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
zijn dome<strong>in</strong>specifieke competenties geformuleerd. Negen van <strong>de</strong> twaalf IT-job<strong>prof</strong>ielen van <strong>de</strong> beroepsverenig<strong>in</strong>g<br />
Agoria wer<strong>de</strong>n weerhou<strong>de</strong>n, omdat ze dui<strong>de</strong>lijk passen bij een opleid<strong>in</strong>g <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g<br />
Toegepaste <strong>in</strong>formatica. De opleid<strong>in</strong>g heeft zelf nog drie competentiedome<strong>in</strong>en toegevoegd aan haar<br />
competentie<strong>prof</strong>iel om <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g extra <strong>in</strong> te bed<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het studiegebied Han<strong>de</strong>lswetenschappen en<br />
Bedrijfskun<strong>de</strong>, met aandacht voor economische en bedrijfseconomische vorm<strong>in</strong>g, en communicatie <strong>in</strong> het<br />
Ne<strong>de</strong>rlands en vreem<strong>de</strong> talen.<br />
De commissie stel<strong>de</strong> vast dat <strong>de</strong> diverse actoren b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g het eens zijn met <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van het<br />
dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r. De commissie stel<strong>de</strong> echter ook vast dat <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met aanverwante<br />
opleid<strong>in</strong>gen en vakgenoten <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen- en buitenland beperkt is en sterk gestuurd wordt door een beperkt ITberoepenveld.<br />
Hierdoor kunnen <strong>de</strong> neutraliteit en objectiviteit <strong>in</strong> het gedrang komen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert een verbred<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> contacten, ook met het niet-exclusief IT-werkveld, en <strong>de</strong><br />
afstemm<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen op vakgenoten <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen- en buitenland.<br />
De laatste jaren werd al een verbred<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> competenties doorgevoerd. De commissie adviseert om dit ver<strong>de</strong>r<br />
door te zetten op het gebied van architectuur, methodieken en governance, zodat een afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> <strong>in</strong> staat is<br />
<strong>de</strong> „werk<strong>in</strong>g‟ van <strong>de</strong> klant ook op dit vlak volledig te begrijpen.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 1, doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 1.1, niveau en oriëntatie:<br />
facet 1.2, dome<strong>in</strong>specifieke eisen:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 1 5
On<strong>de</strong>rwerp 2<br />
Programma<br />
Facet 2.1<br />
Relatie tussen doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>houd van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Het programma is een a<strong>de</strong>quate concretiser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g qua niveau,<br />
oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen.<br />
- De e<strong>in</strong>dkwalificaties zijn a<strong>de</strong>quaat vertaald <strong>in</strong> leerdoelen van (on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van) het programma.<br />
- De <strong>in</strong>houd van het programma biedt stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> mogelijkheid om <strong>de</strong> geformuleer<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties te<br />
bereiken.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g heeft een verplicht programma van 173 studiepunten en een aantal keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len <strong>in</strong><br />
het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar (7 studiepunten).<br />
Het competentie<strong>prof</strong>iel van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica toont drie grote rubrieken waarop het<br />
opleid<strong>in</strong>gsprogramma gebouwd is: software & data<strong>ba</strong>nken, systemen & netwerken, en beleid & communicatie.<br />
Deze rubrieken v<strong>in</strong>dt men terug <strong>in</strong> elk on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van het mo<strong>de</strong>ltraject. Een logische nummer<strong>in</strong>g (1A, 1B, 2A, 2B)<br />
duidt <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheid aan. Het luik beleid & communicatie <strong>in</strong>tegreert opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len als <strong>prof</strong>essionele<br />
communicatie, bedrijfsorganisatie en bedrijfs<strong>in</strong>formatica, projecten, sem<strong>in</strong>aries, bedrijfseconomie, statistiek, EDP<br />
audit, change management, <strong>in</strong>novation en sales.<br />
In <strong>de</strong> competentiematrix van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wordt per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el aangegeven aan welke competenties<br />
concreet gewerkt wordt, en op welk niveau ze wor<strong>de</strong>n ontwikkeld en geëvalueerd. Hiervoor gebruikt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
<strong>de</strong> competentiepirami<strong>de</strong> van Miller als referentieka<strong>de</strong>r.<br />
Een eerste analyse toont dat een aantal elementen nog moet wor<strong>de</strong>n bijgesteld. De commissie stelt vast dat <strong>de</strong><br />
grote lijnen van het opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel zich goed vertalen <strong>in</strong> <strong>de</strong> competentiematrix.<br />
Uit <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenenquêtes kwamen <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> sterke punten naar voren <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van het<br />
programma: <strong>de</strong> (vreem<strong>de</strong>) talen, <strong>de</strong> praktijkgerichtheid, <strong>de</strong> stage en werkvel<strong>de</strong>rvar<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> stevige <strong>ba</strong>sis voor <strong>de</strong><br />
eigen specialisatie later en <strong>de</strong> polyvalentie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Enige ontevre<strong>de</strong>nheid bleek <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met<br />
statistiek (eerste en twee<strong>de</strong> jaar), theoretische <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatica (eerste jaar), bedrijfsorganisatie (eerste<br />
jaar) en COBOL (eerste jaar). Er was ook een vraag naar een opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el waar<strong>in</strong> men <strong>de</strong> hardware van<br />
<strong>de</strong> computer beter on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> knie krijgt, en er wer<strong>de</strong>n hier en daar <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke overlapp<strong>in</strong>gen tussen <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len gemeld.<br />
De alumni-enquêtes brachten als sterke punten <strong>de</strong> praktijkgerichtheid van het programma, <strong>de</strong> nadruk op<br />
programmeren en <strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g op recente ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het vakgebied naar voren. De alumni wil<strong>de</strong>n wel<br />
meer aandacht voor netwerken en grafische aspecten. Een aantal gesignaleer<strong>de</strong> problemen werd via tussentijdse<br />
programmarevisies opgelost. Het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el statistiek wordt aangebo<strong>de</strong>n met behulp van passen<strong>de</strong><br />
software en wordt een keuzevak <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar. Elementen uit statistiek wor<strong>de</strong>n ook verwerkt <strong>in</strong> an<strong>de</strong>re<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len zoals data<strong>ba</strong>nken. De <strong>in</strong>houd en <strong>de</strong> aanpak van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>formatica en bedrijfsorganisatie wer<strong>de</strong>n bijgestuurd. Het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el COBOL komt niet meer voor <strong>in</strong> het<br />
programma, om het aantal programmeertalen te beperken. Er werd ook meer nadruk gelegd op het werken met<br />
netwerken.<br />
216 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
De bemerk<strong>in</strong>gen van stu<strong>de</strong>nten en alumni vorm<strong>de</strong>n samen met het nieuwe competentie<strong>prof</strong>iel <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis voor <strong>de</strong><br />
herzien<strong>in</strong>g van het opleid<strong>in</strong>gsprogramma dat vanaf het aca<strong>de</strong>miejaar 2009-2010 wordt geïmplementeerd.<br />
De voornaamste uitgangspunten van <strong>de</strong> herzien<strong>in</strong>g waren:<br />
- De verm<strong>in</strong><strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van het aantal verschillen<strong>de</strong> programmeertalen, met als doel meer gevor<strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
competenties <strong>in</strong> het dome<strong>in</strong> programmeren te realiseren en een betere begeleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
mogelijk te maken.<br />
- Er komt meer aandacht voor het werken met frameworks, een betere bena<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> taken van<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijke voor <strong>de</strong> netwerk<strong>in</strong>frastructuur van kle<strong>in</strong>e en mid<strong>de</strong>lgrote on<strong>de</strong>rnem<strong>in</strong>gen, of voor <strong>de</strong> rol van<br />
projectme<strong>de</strong>werker voor <strong>de</strong> netwerk<strong>in</strong>frastructuur van grotere on<strong>de</strong>rnem<strong>in</strong>gen.<br />
- Het aanbie<strong>de</strong>n van keuzes <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar.<br />
In het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar van het mo<strong>de</strong>ltraject zijn keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len aanwezig. De verplichte<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len IT-project en IT-management beperken zich tot 15 studiepunten. In het eerste semester<br />
kiest <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt één van <strong>de</strong> rubrieken en kan hij zich dus specialiseren <strong>in</strong> software & data<strong>ba</strong>nken, systemen &<br />
netwerken of beleid & communicatie. Het twee<strong>de</strong> semester omvat „werkvel<strong>de</strong>rvar<strong>in</strong>g‟ en een projectweek. Een<br />
alternatief biedt <strong>de</strong> mogelijkheid om <strong>in</strong> het buitenland stage te lopen of te stu<strong>de</strong>ren.<br />
De procedure voor curriculumherzien<strong>in</strong>g is opgenomen <strong>in</strong> het kwaliteitshandboek. Dit betekent dat <strong>de</strong> curricula<br />
één keer per visitatiecyclus van acht jaar grondig zullen wor<strong>de</strong>n gereviseerd. Alle actoren wor<strong>de</strong>n hierbij<br />
geraadpleegd en betrokken.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat één revisie om <strong>de</strong> acht jaar te lang is <strong>in</strong> een zo snel evolueren<strong>de</strong> omgev<strong>in</strong>g.<br />
In <strong>de</strong> ECTS-fiches, gepubliceerd op www.hubrussel.net, geeft elke docent per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el aan, aan<br />
welke competentie(s) gewerkt wordt en over welke kennis, vaardighe<strong>de</strong>n en attitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt moet beschikken<br />
om <strong>de</strong> competenties op het gewenste niveau te bereiken. Deze <strong>in</strong>formatie wordt bij het beg<strong>in</strong> van elke cursus<br />
besproken met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten, en zij wordt jaarlijks geactualiseerd volgens een vaste procedure. Uit <strong>de</strong><br />
gesprekken met stu<strong>de</strong>nten leidt <strong>de</strong> commissie af dat <strong>de</strong> ECTS-fiches gekend zijn. De commissie stelt vast dat <strong>de</strong><br />
ECTS-fiches eenduidig zijn en dat zij <strong>de</strong> leerdoelen dui<strong>de</strong>lijk vermel<strong>de</strong>n. Uit <strong>de</strong> ECTS-fiches blijkt ook <strong>de</strong><br />
aandacht die <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g besteedt aan <strong>de</strong> <strong>HUB</strong>-competenties.<br />
De commissie merkt op dat <strong>de</strong> „update<strong>ba</strong>arheid‟ van <strong>de</strong> fiches via <strong>HUB</strong>WISE soms tot problemen kan lei<strong>de</strong>n.<br />
De commissie stelt vast dat een aantal IT-opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len <strong>in</strong>ternationale standaar<strong>de</strong>n gebruikt. De docenten<br />
gebruiken <strong>in</strong> hun cursussen ook <strong>in</strong>ternationaal erkend materiaal van bijvoorbeeld IBM, Microsoft, Sun, Cisco en<br />
Oracle. De samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>in</strong>ternationaal toonaangeven<strong>de</strong> bedrijven staat er garant voor dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
met betrekk<strong>in</strong>g tot programmeren en netwerken over <strong>de</strong> juiste competenties beschikken om <strong>in</strong> een <strong>in</strong>ternationale<br />
<strong>prof</strong>essionele context actief te zijn. De jaarlijkse <strong>in</strong>ternationale ontmoet<strong>in</strong>gsdagen die zowel door Cisco als Oracle<br />
georganiseerd wor<strong>de</strong>n, brengen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ook <strong>in</strong> contact met buitenlandse universiteiten en hogescholen.<br />
De commissie v<strong>in</strong>dt het positief dat <strong>de</strong> „netwerk‟-opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> mogelijkheid biedt om <strong>de</strong>el te nemen<br />
aan <strong>de</strong> „Cisco certificatie‟-test, die gelijkstaat met <strong>de</strong> certificatie van Cisco voor werknemers. De kosten van <strong>de</strong>ze<br />
certificatie komen echter ten laste van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt, wat mogelijk het aantal aanvragen tot certificatie negatief zal<br />
beïnvloe<strong>de</strong>n.<br />
Hierbij merkt <strong>de</strong> commissie op dat een grotere spreid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> contacten met het werkveld te overwegen valt.<br />
De aandacht die het programma besteedt aan communicatievaardighe<strong>de</strong>n Ne<strong>de</strong>rlands, maar ook Frans en<br />
Engels, biedt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> mogelijkheid om vlot te communiceren <strong>in</strong> een an<strong>de</strong>rstalige/<strong>in</strong>ternationale<br />
beroepsspecifieke context.<br />
S<strong>in</strong>ds 2007-2008 is het <strong>de</strong>partement lid van een netwerk dat gevormd wordt door <strong>de</strong> Fachhochschule Kempten<br />
(D), <strong>de</strong> Hochschule für Technik und Wirtschaft uit Dres<strong>de</strong>n (D) en <strong>de</strong> Fachhochschule Nordwestschweiz (CH), en<br />
dat wordt aangestuurd door <strong>de</strong> North Karelia Polytechnical University (SF). In dit netwerk wordt een project voor<br />
afstandsleren uitgewerkt.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 1 7
De commissie stelt vast dat er een beperkte uitwissel<strong>in</strong>g is met <strong>de</strong> North Karelia Polytechnical University. De<br />
commissie begrijpt uit <strong>de</strong> Prose-accreditatiescan dat er een noodzaak is om <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale activiteiten beter <strong>in</strong><br />
te passen <strong>in</strong> <strong>de</strong> reguliere lessen.<br />
In het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale stu<strong>de</strong>ntenmobiliteit kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> het zes<strong>de</strong> semester geduren<strong>de</strong> vier<br />
maan<strong>de</strong>n een <strong>in</strong>ternationale ervar<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het buitenland opdoen on<strong>de</strong>r het systeem van Erasmus LLP-study of<br />
on<strong>de</strong>r Erasmus LLP-workplacement. De commissie is van men<strong>in</strong>g dat dit nog meer moet gestimuleerd wor<strong>de</strong>n bij<br />
<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten om <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale ervar<strong>in</strong>g op te doen. Want ondanks alle <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen blijft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong><br />
zowel <strong>de</strong> Prose-scan 2008 als bij <strong>de</strong> alumni-enquête 2004-2005-2006 laag scoren voor het aspect<br />
<strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g. Slechts 8 van <strong>de</strong> 21 alumni v<strong>in</strong><strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g echt <strong>in</strong>ternationaal gericht is. Dit is<br />
bedui<strong>de</strong>nd m<strong>in</strong><strong>de</strong>r dan bij <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen van het studiegebied. Zeventien respon<strong>de</strong>nten vermel<strong>de</strong>n<br />
bovendien dat ze <strong>de</strong>ze competentie slechts beperkt belangrijk tot onbelangrijk v<strong>in</strong><strong>de</strong>n.<br />
De commissie beaamt, samen met <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g beschikt over talrijke mogelijkhe<strong>de</strong>n <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd<br />
met <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g, maar het bewaken van <strong>de</strong> veranker<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale <strong>in</strong>itiatieven <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
en <strong>de</strong> communicatie over het belang van <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g blijven aandachtspunten.<br />
Wat <strong>de</strong> flexibele leertrajecten betreft, stelt <strong>de</strong> commissie vast dat bijna alle stu<strong>de</strong>nten van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voltijds<br />
stu<strong>de</strong>ren op <strong>ba</strong>sis van een diplomacontract. Twee stu<strong>de</strong>nten hebben zich <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008<br />
<strong>in</strong>geschreven op <strong>ba</strong>sis van een examencontract.<br />
De commissie stelt vast dat het werken <strong>in</strong> teamver<strong>ba</strong>nd een sterk punt van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is. Vanaf jaar één wordt<br />
hieraan veel aandacht besteed <strong>in</strong> bijna alle opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. Dit vertaalt zich <strong>in</strong> <strong>de</strong> werkvormen en <strong>de</strong><br />
evaluatie. Er wordt veel gewerkt <strong>in</strong> groep, met aandacht voor procesevaluatie. Ook <strong>in</strong> <strong>de</strong> stage en <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
geïntegreer<strong>de</strong> casus is dit een punt dat expliciet aan bod komt.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat één grondige programmarevisie om <strong>de</strong> acht jaar te lang is <strong>in</strong> een zo snel<br />
evolueren<strong>de</strong> omgev<strong>in</strong>g.<br />
De commissie adviseert om <strong>de</strong> „update<strong>ba</strong>arheid‟ van <strong>de</strong> fiches via <strong>HUB</strong>WISE gebruikersvrien<strong>de</strong>lijk te maken en<br />
die beter op elkaar af te stemmen, zodat ze een coherent geheel vormen.<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om nog meer het <strong>in</strong>ternationale karakter van <strong>de</strong> stages te stimuleren en <strong>de</strong><br />
uitwissel<strong>in</strong>gsmogelijkhe<strong>de</strong>n beter bekend te maken. De commissie betreurt het dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten vandaag niet<br />
openstaan voor buitenlandse activiteiten. Het is dan ook wenselijk al bij <strong>de</strong> werv<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>stroom hiervan dui<strong>de</strong>lijk<br />
<strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>g te communiceren.<br />
Facet 2.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Kennisontwikkel<strong>in</strong>g door stu<strong>de</strong>nten v<strong>in</strong>dt plaats via vakliteratuur, aan <strong>de</strong> beroeps- of kunstpraktijk ontleend<br />
studiemateriaal en via <strong>in</strong>teractie met <strong>de</strong> beroepspraktijk, <strong>de</strong> kunstpraktijk en/of (toegepast) on<strong>de</strong>rzoek.<br />
- Het programma heeft aantoon<strong>ba</strong>re ver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met actuele ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het vakgebied/<strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>e.<br />
- Het programma waarborgt <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van beroeps- of artistieke vaardighe<strong>de</strong>n en heeft aantoon<strong>ba</strong>re<br />
ver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> actuele beroepspraktijk.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
218 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De <strong>prof</strong>essionele gerichtheid wordt bewaakt door aan te sluiten bij recente ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het vakgebied, zodat<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> IT-opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len actuele en voor <strong>de</strong> beroepspraktijk relevante <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n.<br />
Dit gebeurt door regelmatig overleg te plegen met vertegenwoordigers van IT-bedrijven (Dolmen, Oracle,<br />
Cisco…), via <strong>in</strong>formatie van het Studiecentrum Automatische Informatieverwerk<strong>in</strong>g (SAI), waarvan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g lid<br />
is, of via <strong>in</strong>terne opleid<strong>in</strong>gen van Dolmen. Het overleg met het werkveld tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong><br />
Resonantieraad levert eveneens een bijdrage tot <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma.<br />
Het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el sem<strong>in</strong>aries wordt georganiseerd <strong>in</strong> het twee<strong>de</strong> jaar van het mo<strong>de</strong>ltraject, en heeft tot<br />
doel stu<strong>de</strong>nten al tij<strong>de</strong>ns hun opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> contact te brengen met <strong>de</strong> realiteit van het bedrijfsleven <strong>in</strong> het algemeen<br />
en <strong>de</strong> IT-sector <strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>r. Daarvoor wordt een beroep gedaan op externe sprekers uit het werkveld.<br />
De commissie apprecieert het werken met realistische opdrachten en casussen, die een bijdrage leveren tot <strong>de</strong><br />
praktijkgerichtheid en <strong>de</strong> bus<strong>in</strong>essoriëntatie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Ver<strong>de</strong>r krijgen <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele gerichtheid en <strong>de</strong> bus<strong>in</strong>essoriëntatie vorm via <strong>de</strong> jaarlijkse bedrijvendag, die <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten een realistisch beeld wil bijbrengen van <strong>de</strong> IT-loop<strong>ba</strong>an.<br />
De stage <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar van het mo<strong>de</strong>ltraject (zes<strong>de</strong> semester) duurt zestig dagen (vijftien weken van vier<br />
dagen). De vijf<strong>de</strong> dag van <strong>de</strong> week bespreekt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt zijn stageactiviteiten en <strong>rapport</strong>eert hij aan <strong>de</strong><br />
stagebegelei<strong>de</strong>r. De stage is een belangrijk on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en heeft een omvang van 23<br />
studiepunten. De stu<strong>de</strong>nten van het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar van het mo<strong>de</strong>ltraject wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> stagecoörd<strong>in</strong>ator<br />
geïnformeerd over <strong>de</strong> relatie tussen <strong>de</strong> stageopdrachten en <strong>de</strong> algemene en dome<strong>in</strong>specifieke competenties. Ze<br />
krijgen <strong>de</strong> opdracht hun stage te zoeken <strong>in</strong> functie van <strong>de</strong> competenties die ze ver<strong>de</strong>r willen ontwikkelen. Tij<strong>de</strong>ns<br />
<strong>de</strong> stage bespreken <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten regelmatig hun competentiegroei met <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>r, en zij maken aan <strong>de</strong><br />
hand van een portfolio een zelfevaluatie van hun competenties. De stu<strong>de</strong>nt zoekt zelf een geschikte stageplaats.<br />
De stagecoörd<strong>in</strong>ator en <strong>de</strong> docenten adviseren en coachen bij het zoeken naar een geschikte stageplaats. De<br />
stu<strong>de</strong>nt houdt er reken<strong>in</strong>g mee dat <strong>de</strong> uit te voeren taken moeten overeenkomen met <strong>de</strong> taken die vermeld zijn <strong>in</strong><br />
het competentie<strong>prof</strong>iel. Dit betekent dat <strong>de</strong> stageopdrachten <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt <strong>in</strong> staat moeten stellen <strong>de</strong> kennis,<br />
vaardighe<strong>de</strong>n en attitu<strong>de</strong>s die hij tij<strong>de</strong>ns zijn studietijd verworven heeft, toe te passen <strong>in</strong> <strong>de</strong> praktijk, om op die<br />
manier zijn competenties ver<strong>de</strong>r te ontwikkelen.<br />
In het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten-stagiairs bevraagd over <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> stageplaats en<br />
het stageproces. De diverse aspecten van <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>g kregen een score van 3,5 op 5 of meer, wat als positief<br />
kan wor<strong>de</strong>n bestempeld.<br />
De verplichte stage kan eveneens een hulpmid<strong>de</strong>l zijn om <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegratie <strong>in</strong> een <strong>in</strong>ternationale <strong>prof</strong>essionele context<br />
te bevor<strong>de</strong>ren. Uit het overzicht van <strong>de</strong> stagebedrijven blijkt echter dat <strong>de</strong> meeste stu<strong>de</strong>nten bij voorkeur stage<br />
lopen <strong>in</strong> eigen land. Sommigen kiezen bewust voor <strong>in</strong>ternationaal georiënteer<strong>de</strong> bedrijven of <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen.<br />
De opleid<strong>in</strong>g legt geen „e<strong>in</strong>dwerk‟ op, maar <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar van het mo<strong>de</strong>ltraject werken <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong><br />
groepjes van vier aan een geïntegreerd project (geïntegreer<strong>de</strong> casus – 12 SP). Alle opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g TI komen daarbij aan bod. Op e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het project leveren <strong>de</strong> groepen <strong>de</strong> uitgewerkte<br />
projectdocumentatie <strong>in</strong> en stellen ze het project voor tij<strong>de</strong>ns een groepspresentatie, waarbij <strong>de</strong> potentiële klant<br />
moet wor<strong>de</strong>n overtuigd. De geïntegreer<strong>de</strong> casus dient ook als voorbereid<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> stage. De stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n<br />
bij <strong>de</strong> uitwerk<strong>in</strong>g van het project begeleid door meer<strong>de</strong>re vakdocenten.<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om het <strong>in</strong>ternationale karakter van <strong>de</strong> stages en <strong>de</strong><br />
uitwissel<strong>in</strong>gsmogelijkhe<strong>de</strong>n nog beter bekend te maken en te stimuleren.<br />
De commissie wil benadrukken dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g nog meer aandacht moet beste<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> borg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
kwaliteit van <strong>de</strong> stageplaatsen door het opstellen van eenduidige criteria, waardoor <strong>de</strong> stage beantwoordt een<br />
aan reeks vooropgestel<strong>de</strong> <strong>in</strong>houds- en kwaliteitsnormen.<br />
Uit gesprekken met diverse actoren ervaart <strong>de</strong> commissie dat <strong>de</strong> betrokkenheid van <strong>de</strong> beroepspraktijk ver<strong>de</strong>r<br />
moet verruimd wor<strong>de</strong>n op het niveau van plann<strong>in</strong>g en beleid. Aspecten van bus<strong>in</strong>essoriëntatie zoals bus<strong>in</strong>ess<br />
process flows komen we<strong>in</strong>ig aan bod. De commissie stelt vast dat <strong>de</strong> kennisontwikkel<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> soft skills<br />
voldoen<strong>de</strong> aan bod komen, maar dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g nog meer en sneller moet <strong>in</strong>spelen op trends <strong>in</strong> <strong>de</strong> markt. De<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 1 9
samenwerk<strong>in</strong>g met een ruim en gediversifieerd werkveld is beperkt. De commissie is overtuigd dat er meer<br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n van contact met het werkveld kunnen gebo<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n vanaf het eerste jaar.<br />
De contacten met een breed werkveld blijven beperkt. Een samenwerk<strong>in</strong>g met dit werkveld biedt <strong>de</strong> mogelijkheid<br />
om samen met dit werkveld modules te ontwikkelen en te verankeren <strong>in</strong> het curriculum (via sem<strong>in</strong>aries, stages,<br />
postgraduaat…). Dit biedt ook uitgebrei<strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n om het werkveld uit te brei<strong>de</strong>n naar m<strong>in</strong><strong>de</strong>r technische<br />
bedrijven.<br />
Ver<strong>de</strong>r stelt <strong>de</strong> commissie dat <strong>de</strong> maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>g nog <strong>in</strong> een beg<strong>in</strong>fase zit.<br />
De maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g krijgt vorm via het geven van cursussen <strong>in</strong> opdracht van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n. Het gaat<br />
om cursussen die gegeven wor<strong>de</strong>n door docenten van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica <strong>in</strong> opdracht van<br />
Cevora en <strong>de</strong> Cisco Network<strong>in</strong>g Aca<strong>de</strong>my. In opdracht van Elia (<strong>de</strong> beheer<strong>de</strong>r van het Belgische<br />
hoogspann<strong>in</strong>gsnet, die <strong>in</strong>staat <strong>in</strong> voor <strong>de</strong> transmissie van elektriciteit) gaf een docent IT <strong>in</strong> 2007 tw<strong>in</strong>tig<br />
opleid<strong>in</strong>gsdagen over netwerken. De opleid<strong>in</strong>g heeft <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> Katholieke Hogeschool Kempen<br />
een project <strong>in</strong>gediend, maar dit werd niet goedgekeurd.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om <strong>de</strong> contacten met het bre<strong>de</strong> werkveld ver<strong>de</strong>r te ontwikkelen en uit te<br />
brei<strong>de</strong>n, en <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten nog vroeger <strong>in</strong> contact te brengen met dit werkveld. Een aantal modules kan ook samen<br />
met het werkveld ontwikkeld en verankerd wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het curriculum, zodat dit voor zowel <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt, <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
als het werkveld tot een meerwaar<strong>de</strong> leidt. De belangrijke mid<strong>de</strong>len hiervoor zijn <strong>de</strong> sem<strong>in</strong>aries, <strong>de</strong> stages en <strong>de</strong><br />
permanente vorm<strong>in</strong>g via, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re, het postgraduaat.<br />
De commissie is ook van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g meer aandacht moet beste<strong>de</strong>n aan het bijbrengen van<br />
bedrijfsgerelateer<strong>de</strong> processen (bus<strong>in</strong>ess process flows) via praktijklessen en/of keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, wat<br />
een meerwaar<strong>de</strong> zal betekenen voor opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het algemeen en voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt als starten<strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele<br />
<strong>ba</strong>chelor TI.<br />
De commissie adviseert om, <strong>in</strong> samenspraak met het werkveld, een set van criteria te formuleren waaraan een<br />
stageplaats moet voldoen.<br />
Facet 2.3<br />
Samenhang van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Stu<strong>de</strong>nten volgen een <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk samenhangend opleid<strong>in</strong>gsprogramma.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie ziet een dui<strong>de</strong>lijke opbouw <strong>in</strong> het programma met een omschrijv<strong>in</strong>g <strong>in</strong> drie luiken: „software en<br />
data<strong>ba</strong>nken‟, „systemen en netwerken‟ en „beleid en communicatie‟ die <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste twee jaar wor<strong>de</strong>n<br />
aangebo<strong>de</strong>n. Ver<strong>de</strong>r stelt <strong>de</strong> commissie een dui<strong>de</strong>lijke groei vast, doorheen het curriculum, van een <strong>in</strong>lei<strong>de</strong>nd<br />
naar een gespecialiseerd niveau.<br />
De commissie stelt vast dat er een goe<strong>de</strong> verhoud<strong>in</strong>g en een dui<strong>de</strong>lijke afstemm<strong>in</strong>g bestaan tussen het verplichte<br />
programma en <strong>de</strong> keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. In het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar van het mo<strong>de</strong>ltraject omvatten <strong>de</strong> verplichte<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len vijftien studiepunten. Vijfenveertig studiepunten wor<strong>de</strong>n besteed aan een keuzetraject<br />
(negentien studiepunten) en <strong>de</strong> stage. De meeste opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong> opeenvolgen<strong>de</strong><br />
220 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
semesters van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g systematisch ontwikkeld, zodat coherente leerlijnen ontstaan. De commissie v<strong>in</strong>dt het<br />
positief dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zich <strong>in</strong> het vijf<strong>de</strong> semester kunnen specialiseren door te kiezen uit een aantal<br />
keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. Er zijn zowel IT- als bedrijfsgerelateer<strong>de</strong> keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len.<br />
De stu<strong>de</strong>nten kiezen we<strong>in</strong>ig voor flexibele leertrajecten. De meesten volgen het klassieke traject. De stu<strong>de</strong>nten<br />
meld<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> lessenroosters niet altijd reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> beschik<strong>ba</strong>arheid van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Vooral<br />
keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len die aangebo<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het avondon<strong>de</strong>rwijs, zou<strong>de</strong>n moeten aansluiten op het<br />
dagprogramma.<br />
De sequentiële samenhang en <strong>de</strong> coherentie wer<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> commissie dui<strong>de</strong>lijk gemaakt. Er wordt voor<br />
stu<strong>de</strong>nten een breed programma aangebo<strong>de</strong>n, dat relevant is en een breed spectrum van het bedrijfsleven<br />
bena<strong>de</strong>rt. De commissie leidt uit <strong>de</strong> gesprekken met stu<strong>de</strong>nten af dat <strong>de</strong> structuur en <strong>de</strong> samenhang van het<br />
(ou<strong>de</strong>) programma niet altijd dui<strong>de</strong>lijk lijken. Het vernieuw<strong>de</strong> programma startte pas dit aca<strong>de</strong>miejaar en biedt een<br />
dui<strong>de</strong>lijkere structuur.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om beter met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten te communiceren wat <strong>de</strong> structuur van het<br />
curriculum en <strong>de</strong> samenhang van <strong>de</strong> diverse opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len betreft.<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om bij het opstellen van <strong>de</strong> lessenroosters nog meer reken<strong>in</strong>g te hou<strong>de</strong>n met<br />
<strong>de</strong> beschik<strong>ba</strong>arheid van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Keuzeopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len die ook aangebo<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong><br />
avondon<strong>de</strong>rwijs, moeten bij voorkeur aansluitend op <strong>de</strong> daglessen wor<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n.<br />
Facet 2.4<br />
Studieomvang<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g voldoet aan <strong>de</strong> formele eisen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> studieomvang, <strong>ba</strong>chelor: tenm<strong>in</strong>ste 180<br />
studiepunten.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: OK<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g bestaat uit 3 studiejaren van elk 60 studiepunten. In totaal wordt dus een opleid<strong>in</strong>gsprogramma<br />
georganiseerd van 180 studiepunten, en voldoet <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g hiermee aan <strong>de</strong> formele eisen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong><br />
m<strong>in</strong>imale studieomvang van een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 2 1
Facet 2.5<br />
Studielast<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De werkelijke studietijd wordt getoetst en sluit aan bij <strong>de</strong> normen vastgesteld krachtens <strong>de</strong>creet.<br />
- Het programma is stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>ar doordat factoren, die betrekk<strong>in</strong>g hebben op dat programma en die <strong>de</strong><br />
studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk wor<strong>de</strong>n weggenomen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Tot het aca<strong>de</strong>miejaar 2006-2007 werd <strong>de</strong> studietijd om <strong>de</strong> twee jaar gemeten aan <strong>de</strong> hand van glo<strong>ba</strong>le<br />
stu<strong>de</strong>ntenenquêtes. Afwisselend werd telkens een an<strong>de</strong>r studiejaar gemeten. Aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten werd gevraagd<br />
om per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>de</strong> werkelijke studietijd <strong>in</strong> te schatten. In <strong>de</strong> studiemet<strong>in</strong>gen van 2005 en 2007 werd<br />
aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten gevraagd hoeveel tijd ze met hun studies bezig waren tij<strong>de</strong>ns lesvrije weken (examen- en<br />
vakantieperio<strong>de</strong>s). In alle jaren van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g werd <strong>de</strong> studielast tij<strong>de</strong>ns die perio<strong>de</strong>s op ongeveer 42 uur per<br />
week geschat. De eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten beschouw<strong>de</strong>n <strong>de</strong> moeilijkheidsgraad van <strong>de</strong> meeste vakken als haal<strong>ba</strong>ar.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> normale lesweken werkten zij buiten <strong>de</strong> contacturen m<strong>in</strong><strong>de</strong>r dan 21 uur per week. In het twee<strong>de</strong> jaar<br />
wer<strong>de</strong>n drie vakken als „een beetje te moeilijk‟ <strong>in</strong>geschat: OOAD, SQL2 en server-si<strong>de</strong>d script<strong>in</strong>g. De hierboven<br />
vermel<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wer<strong>de</strong>n <strong>in</strong>tussen aangepast, en sommige afwijk<strong>in</strong>gen wer<strong>de</strong>n aangepakt door<br />
programmavernieuw<strong>in</strong>g. Het is begrijpelijk dat <strong>de</strong> werkdruk door <strong>de</strong> twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten als hoog wordt<br />
gepercipieerd. Zij moeten immers leren omgaan met <strong>de</strong>adl<strong>in</strong>es, zoals dat bij IT-projecten het geval is.<br />
De meeste stu<strong>de</strong>nten gaven aan dat zij buiten <strong>de</strong> contacturen meer dan 21 uur aan hun studies besteed<strong>de</strong>n. De<br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten von<strong>de</strong>n <strong>de</strong> moeilijkheidsgraad van <strong>de</strong> meeste opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len <strong>in</strong> or<strong>de</strong>.<br />
Projectmanagement werd als „een beetje te gemakkelijk‟ <strong>in</strong>geschat, en voor JAVA werd meer studiebegeleid<strong>in</strong>g<br />
gewenst. Opnieuw werd vastgesteld dat zij <strong>de</strong> meeste tijd besteed<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> geïntegreer<strong>de</strong> casus.<br />
De opleid<strong>in</strong>g heeft <strong>in</strong> het studiejaar 2007-2008 on<strong>de</strong>r eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten studietijdmet<strong>in</strong>gen afgenomen bij <strong>de</strong><br />
verschillen<strong>de</strong> modules. Uit <strong>de</strong> analyse blijkt dat er behoorlijke verschillen per module gel<strong>de</strong>n. Zo sprei<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
contacturen voor een module van 3 studiepunten zich bijvoorbeeld tussen 15,8 (bedrijfsorganisatie) en 52,3<br />
(Cobol). Uit het overzicht wordt ook dui<strong>de</strong>lijk dat <strong>de</strong> gemeten tijd per studiepunt voor 15 van <strong>de</strong> 22 modules lager<br />
uitkomt dan <strong>de</strong> „norm‟ tussen 25 en 30 uur.<br />
De commissie stelt vast dat enquêtes on<strong>de</strong>r stu<strong>de</strong>nten niet verwerkt zijn <strong>in</strong> betekenisverlenen<strong>de</strong> <strong>in</strong>formatie,<br />
waardoor het ondui<strong>de</strong>lijk is wat <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> ervan is. Het gevolg hiervan is dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zich moeilijk kan<br />
verantwoor<strong>de</strong>n over gemaakte keuzes.<br />
Uit <strong>de</strong> diverse enquêtes bleek dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> weg<strong>in</strong>g van een aantal opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len – het aantal<br />
studiepunten – <strong>in</strong> vraag stel<strong>de</strong>n. De studielast van het twee<strong>de</strong> jaar van het mo<strong>de</strong>ltraject en <strong>de</strong> moeilijkheidsgraad<br />
wer<strong>de</strong>n als te hoog bestempeld. Ook alumni waren van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> studielast <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g erg hoog was.<br />
Bij <strong>de</strong> recentste programmarevisie werd het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el office opgenomen <strong>in</strong> het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el<br />
bedrijfs<strong>in</strong>formatica van het eerste jaar, en wor<strong>de</strong>n er m<strong>in</strong><strong>de</strong>r studiepunten aan toegekend. Voor het<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el relationele data<strong>ba</strong>nken wordt <strong>in</strong>tussen het cursusmateriaal van Oracle gebruikt, met een<br />
<strong>in</strong>ternationaal vastgestel<strong>de</strong> studietijd.<br />
De stu<strong>de</strong>nten ervaren wel overeenstemm<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> begrote en <strong>de</strong> reële studietijd. Zij geven op dit vlak we<strong>in</strong>ig<br />
specifieke respons richt<strong>in</strong>g <strong>de</strong> commissie, namelijk dat er op dit vlak „iets niet goed‟ zou zijn. Dit geldt ook voor <strong>de</strong><br />
ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> studietijd <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Wel geven stu<strong>de</strong>nten aan dat zij soms – aan het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het jaar – <strong>in</strong><br />
tijdsnood komen, omdat <strong>in</strong> die perio<strong>de</strong> een aantal <strong>de</strong>adl<strong>in</strong>es moet wor<strong>de</strong>n gehaald.<br />
De commissie heeft geen specifieke studiebelemmeren<strong>de</strong> of -bevor<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> factoren opgemerkt.<br />
222 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
Met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> studietijd adviseert <strong>de</strong> commissie om <strong>de</strong> studietijdmet<strong>in</strong>gen zoals gepland uit te voeren en<br />
<strong>in</strong>dien wenselijk op te voeren. Aan <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong>ze met<strong>in</strong>gen dienen verbeteracties gekoppeld te wor<strong>de</strong>n<br />
om <strong>de</strong> gemaakte keuzes beter te kunnen verantwoor<strong>de</strong>n.<br />
Facet 2.6<br />
Afstemm<strong>in</strong>g tussen vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Het didactisch concept is <strong>in</strong> lijn met <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen.<br />
- De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Het competentieleren staat <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g centraal. Dit houdt <strong>in</strong> dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g het competentie<strong>prof</strong>iel wil<br />
realiseren, maar ook dat stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> staat moeten zijn nieuwe competenties zelfstandig te verwerven. De<br />
opleid<strong>in</strong>g legt ook <strong>de</strong> nadruk op <strong>HUB</strong>-competenties en algemene competenties, zoals oploss<strong>in</strong>gsgericht en<br />
flexibel werken, leerbereid zijn en het vermogen hebben tot zelfstur<strong>in</strong>g bij het beroepsspecifieke functioneren <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> context van levenslang leren. Oriëntatie op <strong>de</strong> beroepspraktijk en aandacht voor <strong>in</strong>ternationale ontwikkel<strong>in</strong>gen<br />
zijn <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re klemtonen die gelegd wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het on<strong>de</strong>rwijsconcept. De opleid<strong>in</strong>g vermeldt hierbij dat een<br />
krachtige leeromgev<strong>in</strong>g nodig is, dat wordt uitgegaan van <strong>de</strong> (<strong>in</strong>ter)nationale beroepspraktijk en dat bij het<br />
formuleren van opdrachten dui<strong>de</strong>lijk wordt aangegeven wat <strong>de</strong> docent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt verwacht. De stu<strong>de</strong>nten<br />
kunnen dan door mid<strong>de</strong>l van een evaluatie aangeven dat zij door <strong>de</strong> leeractiviteiten die ze hebben uitgevoerd,<br />
een aantal leerresultaten hebben bereikt.<br />
Deze bena<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g werd niet expliciet <strong>in</strong> een concept van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsleersituatie omschreven. De commissie leidt<br />
hieruit af dat coherentie en eenduidigheid niet steeds gewaarborgd wor<strong>de</strong>n. Op <strong>de</strong> vraag wat <strong>de</strong> gevolgen van <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> competenties voor <strong>de</strong> vormgev<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsleersituatie zijn, kreeg <strong>de</strong> commissie geen<br />
dui<strong>de</strong>lijk antwoord. De commissie leidt hieruit af dat het ook voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g nog niet helemaal dui<strong>de</strong>lijk is.<br />
De opleid<strong>in</strong>g bevor<strong>de</strong>rt het zelfstandig leren van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt. Stu<strong>de</strong>nten maken zich door mid<strong>de</strong>l van zelfstandige<br />
opdrachten het „zelfstandig leren‟ eigen. Bij problemen kunnen zij terecht bij <strong>de</strong> begelei<strong>de</strong>rs. Deze begelei<strong>de</strong>rs<br />
beschikken niet altijd over voldoen<strong>de</strong> didactische methodiek om <strong>de</strong> problemen aan te pakken.<br />
Vanaf het eerste jaar wordt gewerkt met presentaties en <strong>de</strong>monstraties met gebruik van een digitaal bord. Een<br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong> tot <strong>de</strong> helft van <strong>de</strong> beschik<strong>ba</strong>re studietijd wordt besteed aan opdrachten en laboefen<strong>in</strong>gen met simulaties<br />
van reële bedrijfssituaties, waarbij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt zelfstandig of <strong>in</strong> groep werkt. Er zijn kle<strong>in</strong>e en grotere casussen<br />
b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> rubrieken van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. In het twee<strong>de</strong> en <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar van<br />
het mo<strong>de</strong>ltraject wordt meer projectgestuurd gewerkt, waarbij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt <strong>in</strong> een gesimuleer<strong>de</strong> context zelf een<br />
bedrijfsprobleem moet oplossen.<br />
De on<strong>de</strong>rwijsvormen zijn hoofdzakelijk toepass<strong>in</strong>gsgericht. Vooral voor wat <strong>de</strong> typische <strong>in</strong>formaticavakken betreft,<br />
verrichten <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zelf veel werk en proberen <strong>de</strong> docenten zich op <strong>de</strong> achtergrond te hou<strong>de</strong>n. Het<br />
zelfevaluatie<strong>rapport</strong> meldt als verbeterpunt dat er nog te we<strong>in</strong>ig tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g voor docenten is <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met<br />
studievaardighe<strong>de</strong>n en leerstijlen, maar <strong>de</strong> docenten geven hierover aan dat zij zich aanpassen aan wat <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nt wil en kan. Op het <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke vlak stelt <strong>de</strong> commissie vast dat veel afhankelijk is van <strong>de</strong> <strong>in</strong>itiatieven (en<br />
kwaliteiten) van <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele docent.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 2 3
De commissie stelt vast dat <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsmid<strong>de</strong>len wisselend is. De opleid<strong>in</strong>g maakt gebruik van<br />
boeken, syllabi en materiaal dat via <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g ter beschikk<strong>in</strong>g wordt gesteld. De commissie<br />
had tij<strong>de</strong>ns het bezoek <strong>in</strong>zage <strong>in</strong> een aantal syllabi. De aanwezige syllabi zijn enkelzijdig gekopieerd, en <strong>de</strong><br />
opmaak is verschillend (pag<strong>in</strong>a‟s landscape en verticaal afgewisseld) met een beperkte literatuuropgave. De<br />
pag<strong>in</strong>a‟s <strong>in</strong> sommige syllabi zijn niet genummerd. De commissie is van men<strong>in</strong>g dat richtlijnen en een draaiboek <strong>de</strong><br />
homogeniteit van <strong>de</strong> syllabi beter zou garan<strong>de</strong>ren. Stu<strong>de</strong>nten geven aan dat zij kunnen beschikken over alle<br />
materialen die zij nodig hebben, al of niet via <strong>in</strong>ternet). De commissie heeft vastgesteld dat voor bepaal<strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len het cursusmateriaal vertaald wordt uit het Engels naar het Ne<strong>de</strong>rlands. Aangezien er ook<br />
nadruk gelegd wordt op vreem<strong>de</strong> talen en gezien het Engels <strong>de</strong>el uitmaakt van <strong>de</strong> dagdagelijkse werkzaamhe<strong>de</strong>n<br />
van een <strong>in</strong>formaticus, stelt <strong>de</strong> commissie <strong>de</strong> toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong>ze vertal<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> vraag. In een nabije<br />
toekomst kan het gebruik van e-books <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en het gebruik van cursusmateriaal vereenvoudigen. Voor <strong>de</strong><br />
afstemm<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> vormgev<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd vraagt <strong>de</strong> commissie bijzon<strong>de</strong>re aandacht voor dit<br />
cursusmateriaal. Uit diverse gesprekken blijkt dat bij <strong>de</strong> aanvang van het aca<strong>de</strong>miejaar <strong>de</strong> beschik<strong>ba</strong>arheid van<br />
cursussen en voornamelijk handboeken niet optimaal is.<br />
Het on<strong>de</strong>rwijsconcept van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is beschreven <strong>in</strong> een algemene, <strong>in</strong>lei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> tekst. Het is<br />
„competentiegericht en sterk georiënteerd op <strong>de</strong> beroepspraktijk, met aandacht voor <strong>in</strong>ternationale ontwikkel<strong>in</strong>gen<br />
en ervar<strong>in</strong>gen, en on<strong>de</strong>rsteund door een studiebegeleid<strong>in</strong>g die <strong>in</strong>speelt op <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele stu<strong>de</strong>nt.‟<br />
De slagz<strong>in</strong> „DDDD‟ – <strong>in</strong> <strong>de</strong> missietekst van <strong>de</strong> hogeschool „<strong>de</strong>nken, durven, doen en doorzetten‟ – blijkt echter<br />
voor zowel stu<strong>de</strong>nten als docenten nog geen houvast te hebben gekregen.<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>lei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> tekst te verdui<strong>de</strong>lijken <strong>in</strong> een concept van concrete<br />
leersituatie.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g gebruikmaakt van een variatie aan on<strong>de</strong>rwijsmid<strong>de</strong>len, maar dat <strong>de</strong><br />
kwaliteit hiervan divers is. De commissie vraagt tevens om nog meer aandacht te schenken aan het zelfstandig<br />
leren. De commissie v<strong>in</strong>dt het positief dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een waaier aan werkvormen hanteert.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie meent dat een grote <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g moet geleverd wor<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> kwaliteit van sommige syllabi en <strong>de</strong><br />
verkoop van cursusmateriaal en handboeken te optimaliseren.<br />
De commissie vraagt tevens om nog meer aandacht te schenken aan het zelfstandig leren.<br />
De commissie adviseert om <strong>de</strong> studiewijzer van het on<strong>de</strong>rwijsconcept ver<strong>de</strong>r te ontwikkelen en te verdui<strong>de</strong>lijken<br />
naar <strong>de</strong> concrete leersituatie toe.<br />
Facet 2.7<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Door <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen, toets<strong>in</strong>gen en examens wordt a<strong>de</strong>quaat en voor stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong>zichtelijk getoetst of <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> leerdoelen van (on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van) het programma hebben gerealiseerd.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Voor wat <strong>de</strong> organisatie van toetsen en examens betreft, valt het <strong>de</strong> commissie op dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g geen<br />
eenduidige systematiek kent om <strong>de</strong> borg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> examenvragen en <strong>de</strong> -beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g te<br />
garan<strong>de</strong>ren. Lectoren stellen op persoonlijke titel hun examenvragen op en kijken <strong>de</strong> examens na. Een collega-<br />
224 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
lector komt hierbij niet structureel of beleidsmatig aan te pas. De commissie ervaart dit als een belangrijke leemte<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> kwaliteitsbewak<strong>in</strong>g van het toetsgebeuren. De resonantiecommissie kijkt echter wel <strong>de</strong> examenvragen <strong>in</strong>. Bij<br />
het doornemen van een aantal examens en/of werkstukken viel het <strong>de</strong> commissie op dat <strong>de</strong> werkstukken en<br />
projectdocumenten van stu<strong>de</strong>nten er veelal erg verschillend uitzien. Ondui<strong>de</strong>lijk is wat <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
docent hierbij is en hoe <strong>de</strong>ze beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g tot stand is gekomen.<br />
De examens van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g bevatten een voorblad met daarop aanwijz<strong>in</strong>gen aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt en enkele vel<strong>de</strong>n<br />
die door <strong>de</strong> docent wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>gevuld. De format van <strong>de</strong> vragen kan per examen verschillen. Er zijn diverse soorten<br />
vragen, variërend van meerkeuzevragen, casusvragen, juist/foutvragen en open opdrachten. Dit geeft aan dat er<br />
variatie bestaat <strong>in</strong> het soort vragen. De relatie tussen <strong>de</strong> vragen en <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> competenties/doelstell<strong>in</strong>gen van<br />
het vak wordt echter niet beschreven en is ook niet hel<strong>de</strong>r terug te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n. Bij <strong>de</strong> examenvragen is er een variatie<br />
aan types van vragen, maar <strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g op competenties dient verbeterd te wor<strong>de</strong>n, zowel bij <strong>de</strong> schriftelijke<br />
als <strong>de</strong> mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>ge examenvragen. De examenvragen bij <strong>de</strong> mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>ge examens waren niet beschik<strong>ba</strong>ar tij<strong>de</strong>ns<br />
<strong>de</strong> visitatie en moesten wor<strong>de</strong>n aangevraagd. De commissie vraagt een dui<strong>de</strong>lijke beschrijv<strong>in</strong>g van het tot stand<br />
komen van een e<strong>in</strong>dcijfer.<br />
In <strong>de</strong> opmaak van <strong>de</strong> examens lijkt door <strong>de</strong> fusie enige uniformiteit <strong>in</strong> aantocht te zijn. Bij <strong>in</strong>zage <strong>in</strong> twee mappen<br />
met examenvragen – als representatie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g – heeft <strong>de</strong> commissie <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk gekregen dat <strong>de</strong> vragen<br />
zich vooral op het niveau van kennis, <strong>in</strong>zicht en toepassen bev<strong>in</strong><strong>de</strong>n. Het is moeilijk om te evalueren <strong>in</strong> hoeverre<br />
het niveau van <strong>de</strong>ze vragen gel<strong>in</strong>kt is aan bijvoorbeeld <strong>de</strong> pirami<strong>de</strong> van Miller.<br />
Uit <strong>de</strong> Prose-scan 2008 blijkt dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten een grotere variatie aan evaluatievormen op prijs zou<strong>de</strong>n stellen.<br />
Daarom wor<strong>de</strong>n vanaf het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 ook mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>ge examens <strong>in</strong>gericht.<br />
De commissie steunt <strong>de</strong> <strong>in</strong>tenties van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om het competentiegerichte toetsen uit te werken. Uit <strong>de</strong><br />
gesprekken blijkt dat daarvoor didactische bijschol<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n gevolgd b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Bij sommige opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wordt gewerkt met peer en co-assessment. Stu<strong>de</strong>nten beoor<strong>de</strong>len elkaar op<br />
bepaal<strong>de</strong> projecten en geven elkaar feed<strong>ba</strong>ck. In het bijzon<strong>de</strong>r wordt <strong>de</strong> feed<strong>ba</strong>ck met elkaar gemotiveerd<br />
besproken. De eerste ervar<strong>in</strong>gen zijn positief.<br />
De stages zijn mooie voorbeel<strong>de</strong>n van competentiegericht toetsen. Dit zou moeten wor<strong>de</strong>n doorgetrokken <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. De beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stage en het stageverslag v<strong>in</strong>dt plaats door mid<strong>de</strong>l van een<br />
gesprek. Hierbij vult <strong>de</strong> docent een beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g <strong>in</strong> over <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> gerealiseer<strong>de</strong> competenties. De<br />
commissie stelt vast dat er nood is aan congruentie tussen <strong>de</strong> beschreven competenties <strong>in</strong> het boek<br />
„Stu<strong>de</strong>ntenhandleid<strong>in</strong>g stageportfolio TI 08-09‟ en het beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gsformulier „Stage gespreksleidraad<br />
procesevaluatie TI 0809‟. Ver<strong>de</strong>r blijkt uit gesprekken met stagebedrijven dat <strong>de</strong> onl<strong>in</strong>e-evaluatietool niet al te<br />
gebruikersvrien<strong>de</strong>lijk is.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt speciale aandacht voor meer competentiegerichtheid van toets<strong>in</strong>g en exam<strong>in</strong>er<strong>in</strong>g.<br />
Ver<strong>de</strong>r moeten <strong>de</strong> stageportfolio, <strong>de</strong> onl<strong>in</strong>ebeoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gstool en <strong>de</strong> evaluatiecriteria dr<strong>in</strong>gend vereenvoudigd en op<br />
elkaar afgestemd wor<strong>de</strong>n. Hierbij moet een dui<strong>de</strong>lijke beschrijv<strong>in</strong>g gemaakt wor<strong>de</strong>n van hoe een e<strong>in</strong>dcijfer per<br />
on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el tot stand komt.<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om werk te maken van eenduidige toetscriteria.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 2 5
Facet 2.8<br />
Masterproef<br />
Dit facet is niet van toepass<strong>in</strong>g voor een <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>chelor.<br />
Facet 2.9<br />
Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
Het programma sluit qua vorm en <strong>in</strong>houd aan bij <strong>de</strong> kwalificaties van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>ba</strong>chelor:<br />
- diploma secundair on<strong>de</strong>rwijs, diploma van het hoger on<strong>de</strong>rwijs van het korte type met volledig leerplan,<br />
diploma van het hoger on<strong>de</strong>rwijs voor sociale promotie of een diploma of getuigschrift dat bij of krachtens een<br />
wet, <strong>de</strong>creet, Europese richtlijn of een an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>ternationale overeenkomst als gelijkwaardig wordt erkend;<br />
- door het <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gsbestuur bepaal<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n voor personen die niet aan bovengenoem<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n<br />
voldoen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie stelt vast dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen doet naar <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Zij heeft aandacht<br />
voor het kennisniveau en <strong>de</strong> motivatie van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Er is <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>g een beperkt aanbod van flexibele<br />
leerwegen (programma voor <strong>de</strong>eltijdse stu<strong>de</strong>nten, programma met vrijstell<strong>in</strong>gen wegens vooropleid<strong>in</strong>g,<br />
programma voor werken<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten). Wel zijn er aanvullen<strong>de</strong> cursussen aanwezig.<br />
Via EVC's en EVK's kunnen an<strong>de</strong>re doelgroepen dan <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n uit het secundair on<strong>de</strong>rwijs <strong>de</strong> studies<br />
aanvatten. De <strong>in</strong>strumenten voor het toelat<strong>in</strong>gsassessment en het toekennen van EVC en EVK wer<strong>de</strong>n<br />
vastgelegd <strong>in</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijs- en examenregel<strong>in</strong>g, en uitgewerkt <strong>in</strong> procedures en steundocumenten <strong>in</strong> het<br />
kwaliteitshandboek. Een centrale me<strong>de</strong>werker van <strong>de</strong> hogeschool organiseert assessments, en kan daarbij een<br />
beroep doen op drie me<strong>de</strong>werkers van het studiegebied Han<strong>de</strong>lswetenschappen en Bedrijfskun<strong>de</strong> die een EVCassessoropleid<strong>in</strong>g<br />
volg<strong>de</strong>n, die georganiseerd werd door <strong>de</strong> dienst On<strong>de</strong>rwijsontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> K.U.Leuven.<br />
Het on<strong>de</strong>rzoek naar EVK wordt gevoerd door <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator en <strong>de</strong> studie- en trajectbegelei<strong>de</strong>rs.<br />
De commissie stel<strong>de</strong> vast dat tot op he<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica zich nog geen kandidaten<br />
hebben aangemeld om op <strong>ba</strong>sis van eer<strong>de</strong>r/el<strong>de</strong>rs verworven competenties vrijstell<strong>in</strong>gen te verwerven.<br />
Het meren<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten dat <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica <strong>in</strong>stroomt, komt rechtstreeks<br />
uit het secundair on<strong>de</strong>rwijs (generatiestu<strong>de</strong>nten). De aandacht voor taalachterstand bij <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten is<br />
een sterk punt van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Om <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse taalvaardigheid van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromers die het Ne<strong>de</strong>rlands niet<br />
als thuistaal hanteren, te on<strong>de</strong>rsteunen, leggen <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten bij het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar een<br />
taalvaardigheidstest Ne<strong>de</strong>rlands af, die werd ontwikkeld <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met het Huis van het Ne<strong>de</strong>rlands. Op<br />
<strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> resultaten van die test wordt <strong>in</strong> een passen<strong>de</strong> remediër<strong>in</strong>g voorzien.<br />
De commissie moedigt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan <strong>de</strong> aandacht voor taalachterstand ver<strong>de</strong>r op te bouwen via<br />
vakantiecursussen. De <strong>in</strong>itiatieven zoals <strong>in</strong>formatiedagen bij secundaire scholen zijn een positief gegeven.<br />
Dergelijke <strong>in</strong>itiatieven mogen ver<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n geïntensifieerd.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om <strong>de</strong> taalachterstand van sommige <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten ook via<br />
vakantiecursussen <strong>de</strong>els weg te werken.<br />
226 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 2, programma: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 2.1, relatie tussen doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>houd van het programma: voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.2, eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma: voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.3, samenhang van het programma:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.4, studieomvang:<br />
OK<br />
facet 2.5, studielast:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.6, afstemm<strong>in</strong>g tussen vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.7, beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.8, masterproef:<br />
niet van toepass<strong>in</strong>g<br />
facet 2.9, toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 2 7
On<strong>de</strong>rwerp 3<br />
Inzet van het personeel<br />
Facet 3.1<br />
Kwaliteit van het personeel<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Het personeel is gekwalificeerd voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke, on<strong>de</strong>rwijskundige en organisatorische realisatie van het<br />
programma.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie heeft vastgesteld dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen doet om het on<strong>de</strong>rwijs te laten verzorgen door<br />
gekwalificeerd personeel. De documentatie die <strong>de</strong> commissie kon <strong>in</strong>zien, gaf geen dui<strong>de</strong>lijk beeld van het beleid<br />
rond aanstell<strong>in</strong>gen, taakstell<strong>in</strong>gen, benoem<strong>in</strong>gen, bevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen, evaluatieprocedure, advies en<br />
besliss<strong>in</strong>gsorganen. Bijna niemand van <strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n die belast zijn met IT-vakken is er benoemd. Dit is het<br />
gevolg van <strong>de</strong> benoem<strong>in</strong>gscriteria die voor <strong>de</strong> fusie gol<strong>de</strong>n, en van het feit dat een aantal personeelsle<strong>de</strong>n vrij<br />
recent <strong>in</strong> dienst is gekomen.<br />
S<strong>in</strong>ds het vorige aca<strong>de</strong>miejaar is er een nieuwe structuur <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong> functioner<strong>in</strong>gscyclus (functioner<strong>in</strong>gsen<br />
evaluatiegesprek). Er is een taakomschrijv<strong>in</strong>g voor elke persoon en elke functie. De commissie heeft<br />
gemotiveer<strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n gezien, die erg toegankelijk zijn. Zowel <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten als <strong>de</strong> commissie v<strong>in</strong><strong>de</strong>n dit<br />
een sterk punt van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. De praktijk en ervar<strong>in</strong>gsgerichtheid van sommige personeelsle<strong>de</strong>n is een sterk<br />
punt <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> vorm<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten.<br />
De commissie is echter wel van men<strong>in</strong>g dat het aanbod qua vakspecifieke bijschol<strong>in</strong>gen beperkt is. Er is geen<br />
beschreven beleid op het terre<strong>in</strong> van <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g. Initiatieven voor <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n vaak<br />
genomen door docenten zelf. De updat<strong>in</strong>g en/of uitbreid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke competenties is een zaak<br />
waarvoor elk personeelslid <strong>in</strong> eerste <strong>in</strong>stantie zelf verantwoor<strong>de</strong>lijk is. Het personeelslid kan steeds een voorstel<br />
tot vorm<strong>in</strong>g <strong>in</strong>dienen bij <strong>de</strong> directeur of <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator. De vorm<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>itiatieven die <strong>de</strong> docent genomen<br />
heeft, wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> reken<strong>in</strong>g gebracht bij <strong>de</strong> evaluatie van het personeelslid. Cursusevaluaties geven geen<br />
aanleid<strong>in</strong>g voor docenten om op (didactische) tra<strong>in</strong><strong>in</strong>gen te gaan. Er zijn samenwerk<strong>in</strong>gsver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met an<strong>de</strong>re<br />
opleid<strong>in</strong>gen, maar dit heeft voornamelijk een toevallige samenstell<strong>in</strong>g. Qua didactische bijschol<strong>in</strong>gen is er een<br />
aanbod op hogeschoolniveau.<br />
De werklast van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel is toegenomen, zeker voor die le<strong>de</strong>n van het personeel die ook<br />
betrokken zijn bij het ATP. De lectoren stellen vast dat <strong>de</strong> laatste jaren het adm<strong>in</strong>istratieve luik van hun taak een<br />
grotere plaats <strong>in</strong>neemt. Voor wat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijstaakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g betreft, stelt <strong>de</strong> commissie vast dat er gebruik wordt<br />
gemaakt van een systeem waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijstaken en on<strong>de</strong>rwijsgerelateer<strong>de</strong> taken wor<strong>de</strong>n ver<strong>de</strong>eld per docent<br />
(<strong>de</strong> dienst Plann<strong>in</strong>g). Meer<strong>de</strong>re docenten zijn naast hun on<strong>de</strong>rwijsgeven<strong>de</strong> taken betrokken bij an<strong>de</strong>re taken op<br />
het gebied van begeleid<strong>in</strong>g, adviser<strong>in</strong>g en mentoraat. De betreffen<strong>de</strong> docenten volgen hiervoor ook aanvullen<strong>de</strong><br />
cursussen, zoals coach<strong>in</strong>g, om <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionaliteit die hiervoor noodzakelijk is, te kunnen waarborgen. De nieuwe<br />
personeelsle<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste personeelsverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g geïntroduceerd bij <strong>de</strong> collega‟s en krijgen<br />
werkbegeleid<strong>in</strong>g door een collega-mentor (een peter of meter). Hij/zij on<strong>de</strong>rsteunt <strong>de</strong> nieuwe collega bij <strong>de</strong><br />
concrete uitvoer<strong>in</strong>g van zijn taken. De opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator neemt eveneens <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid op voor <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>troductie en <strong>in</strong>tegratie van nieuwe docenten. Qua personeelsbeleid wor<strong>de</strong>n nu grenzen overschre<strong>de</strong>n naar<br />
an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen.<br />
228 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
De <strong>in</strong>formatica-<strong>in</strong>frastructuur met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica is <strong>in</strong> han<strong>de</strong>n van een<br />
personeelslid van het studiegebied, dat met <strong>de</strong> centrale dienst Informatica <strong>in</strong>staat voor <strong>de</strong> computer<strong>in</strong>frastructuur<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> leslokalen. Docenten zijn <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk bekwaam <strong>in</strong> hun vakgebied om het on<strong>de</strong>rwijs a<strong>de</strong>quaat te verzorgen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt spoedig werk te maken van een benoem<strong>in</strong>gsbeleid dat stimulerend is voor het<br />
on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel.<br />
Het evaluatiesysteem, met functioner<strong>in</strong>gsgesprekken, vereist volgens <strong>de</strong> commissie een dr<strong>in</strong>gen<strong>de</strong> activer<strong>in</strong>g<br />
volgens het nieuwe systeem.<br />
Ook moet naar het personeel beter gecommuniceerd wor<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> organisatie van <strong>HUB</strong>, en <strong>de</strong> nieuwe<br />
richtlijnen en procedures.<br />
Facet 3.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g sluit aan bij <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> criteria voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>zet van personeel van een <strong>prof</strong>essioneel gerichte<br />
opleid<strong>in</strong>g: het on<strong>de</strong>rwijs wordt voor een belangrijk <strong>de</strong>el verzorgd door personeel dat een verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g legt<br />
tussen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> beroeps- of kunstpraktijk.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De <strong>in</strong>ternationale contacten van het personeel zijn beperkt. Een drietal docenten neemt jaarlijks <strong>de</strong>el aan een<br />
<strong>in</strong>ternationale activiteit. Er zijn weliswaar enkele projecten op het gebied van IT (b<strong>in</strong>nen een netwerk), waarbij er<br />
een driedaagse uitwissel<strong>in</strong>g is. Deelname aan <strong>in</strong>ternationale conferenties en het bijdragen <strong>in</strong> <strong>de</strong> vorm van<br />
publicaties of presentaties is niet aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong>.<br />
Desgevraagd wordt door docenten aangegeven dat zij Brussel zien als een <strong>in</strong>ternationale stad. Heel veel<br />
<strong>in</strong>ternationale bedrijven (Oracle, Cisco) en <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen zijn er aanwezig voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale contacten.<br />
Daarnaast neemt een aantal buitenlandse docenten, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re uit Ne<strong>de</strong>rland en Oostenrijk, <strong>de</strong>el aan een<br />
practicum (<strong>in</strong>ternationalisation@home). Vier lectoren zijn naast hun on<strong>de</strong>rwijsopdracht actief <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele<br />
IT-sector. Meer<strong>de</strong>re lectoren hebben ook ervar<strong>in</strong>g opgebouwd <strong>in</strong> <strong>de</strong> bedrijfswereld. Sommige docenten nemen<br />
<strong>de</strong>el aan <strong>in</strong>ternationale netwerken. Eén docent moet dit vanwege <strong>de</strong> Oracle-certificatie, en een an<strong>de</strong>re docent<br />
neemt <strong>de</strong>el vanwege het on<strong>de</strong>rhoud van een netwerk, eveneens omwille van <strong>de</strong> certificatie.<br />
Professionaliser<strong>in</strong>g van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel moet ervoor zorgen dat <strong>de</strong> aanwezige competenties op peil<br />
blijven of wor<strong>de</strong>n uitgebreid. De updat<strong>in</strong>g en/of uitbreid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke competenties is echter een<br />
zaak waarvoor elk personeelslid <strong>in</strong> eerste <strong>in</strong>stantie zelf verantwoor<strong>de</strong>lijk is. Het personeelslid kan steeds een<br />
voorstel tot vorm<strong>in</strong>g <strong>in</strong>dienen bij <strong>de</strong> directeur of <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator.<br />
In <strong>de</strong> context van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijskundige <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g wordt <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 aan <strong>de</strong> docenten<br />
van het studiegebeid Han<strong>de</strong>lswetenschappen & Bedrijfskun<strong>de</strong> twee dagen vorm<strong>in</strong>g aangebo<strong>de</strong>n <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met<br />
het coachen van stu<strong>de</strong>nten en het geven van feed<strong>ba</strong>ck. Hiervoor wordt samengewerkt met The School for<br />
Management and Coach<strong>in</strong>g.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 2 9
De commissie stelt dat <strong>de</strong> cont<strong>in</strong>ue bijschol<strong>in</strong>g van het personeel – zeker <strong>in</strong> het vakgebied IT – een absolute<br />
noodzaak is. Op diverse plaatsen <strong>in</strong> het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> blijkt dat het <strong>in</strong>itiatief van bijschol<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste<br />
plaats bij <strong>de</strong> docent zelf ligt. Er wor<strong>de</strong>n veel didactische bijschol<strong>in</strong>gen gevolgd, maar m<strong>in</strong><strong>de</strong>r vaktechnische. De<br />
commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g te leveren rond het projectmatig wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek, dat<br />
behoort tot een van <strong>de</strong> takenclusters van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel.<br />
Voel<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> praktijk gebeurt aan <strong>de</strong> hand van sem<strong>in</strong>aries, maar <strong>de</strong> commissie heeft niet kunnen vaststellen<br />
wie <strong>de</strong>ze sem<strong>in</strong>aries volgt (welke docenten, welke stu<strong>de</strong>nten, wanneer die wer<strong>de</strong>n georganiseerd, welke<br />
on<strong>de</strong>rwerpen aan bod kwamen…).<br />
Er wor<strong>de</strong>n gastsprekers en gastdocenten <strong>in</strong>geschakeld, en vertegenwoordigers van het werkveld wor<strong>de</strong>n actief<br />
betrokken bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g als stagementor.<br />
Voor <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>gscontacten met het werkveld stelt <strong>de</strong> commissie vast dat met niet-IT-bedrijven slechts<br />
beperkte contacten tot stand komen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt een ruimer aanbod aan vakspecifieke bijschol<strong>in</strong>gen aan, die gevolgd wor<strong>de</strong>n door een<br />
groter aantal personeelsle<strong>de</strong>n <strong>in</strong> een ruimer ka<strong>de</strong>r.<br />
Bedrijfsstages voor het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel zijn een aanra<strong>de</strong>r, <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van een visie en een plann<strong>in</strong>g op<br />
mid<strong>de</strong>llange termijn.<br />
Facet 3.3<br />
Kwantiteit personeel<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Er wordt voldoen<strong>de</strong> personeel <strong>in</strong>gezet om <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> gewenste kwaliteit te verzorgen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 ongeveer 4,25 VTE <strong>in</strong>gezet.<br />
Ongeveer 84 procent van dit volume wordt besteed aan on<strong>de</strong>rwijsverstrekk<strong>in</strong>g en stagebegeleid<strong>in</strong>g, 2 procent<br />
aan on<strong>de</strong>rwijs- en beleidson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> opdrachten en ongeveer 14 procent aan algemene taken.<br />
De docent-stu<strong>de</strong>ntratio voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica bedraagt ongeveer 1/25. Voor <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re<br />
opleid<strong>in</strong>gen van het studiegebied is dat respectievelijk ongeveer 1/31 (bedrijfsmanagement) en 1/17<br />
(officemanagement).<br />
Het totale aantal lesgevers <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g bedraagt 18 eenhe<strong>de</strong>n, van wie 13 mannen en 5 vrouwen. Dit betekent<br />
een dui<strong>de</strong>lijk overwicht aan mannen, terwijl er <strong>in</strong> het studiegebied een evenwicht is <strong>in</strong> <strong>de</strong> manvrouwverhoud<strong>in</strong>gen.<br />
De leeftijdsklasse met het hoogste percentage is die tussen 50 en 59 jaar, maar we zien dat ook <strong>de</strong><br />
leeftijdsklasse 30-39 jaar goed vertegenwoordigd is.<br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> cijfers die <strong>de</strong> commissie <strong>in</strong>keek, besluit <strong>de</strong> commissie dat <strong>de</strong> omvang van het personeelsbestand<br />
– ook <strong>in</strong> verhoud<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenaantallen – evenwichtig is, hoewel opgemerkt kan wor<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntdocentratio<br />
vrij groot is. De leeftijdsstructuur van <strong>de</strong> docenten is re<strong>de</strong>lijk ver<strong>de</strong>eld. Uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong><br />
230 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
lectoren leidt <strong>de</strong> commissie af dat <strong>de</strong> werklast, vooral op het vlak van complementaire adm<strong>in</strong>istratieve taken,<br />
steeds hoger wordt.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g oog te hebben voor <strong>de</strong> steeds groeien<strong>de</strong> adm<strong>in</strong>istratieve werklast van het<br />
on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel en om, wanneer <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len het toelaten, jonge lectoren aan te werven.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 3, <strong>in</strong>zet van het personeel: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 3.1, kwaliteit personeel:<br />
facet 3.2, eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid:<br />
facet 3.3, kwantiteit personeel:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 3 1
On<strong>de</strong>rwerp 4<br />
Voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Facet 4.1<br />
Materiële voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De huisvest<strong>in</strong>g en materiële voorzien<strong>in</strong>gen zijn toereikend om het programma te realiseren.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Campus Koekelberg is een van <strong>de</strong> zes campussen van <strong>de</strong> <strong>HUB</strong>russel en beschikt over een totale netto<br />
vloeroppervlakte van ongeveer 10.000 m². Naast het hoofdgebouw is er ook een sport- en trefcentrum.<br />
Deze campus huisvest op het ogenblik van <strong>de</strong> visitatie ongeveer 750 stu<strong>de</strong>nten die behoren tot <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele<br />
opleid<strong>in</strong>gen van het studiegebied Han<strong>de</strong>lswetenschappen & Bedrijfskun<strong>de</strong>. Op <strong>de</strong> campus Koekelberg staan <strong>de</strong><br />
volgen<strong>de</strong> <strong>ba</strong>sisvoorzien<strong>in</strong>gen ter beschikk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten: het onthaal, <strong>de</strong> dienst Stu<strong>de</strong>ntenadm<strong>in</strong>istratie en<br />
Plann<strong>in</strong>g, lokale vertegenwoordigers van het Centrum voor Stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g & -Voorzien<strong>in</strong>gen (CSB&V) en<br />
<strong>de</strong> studie- en trajectbegelei<strong>de</strong>rs, <strong>de</strong> vertegenwoordigers van het Centrum voor Internationaliser<strong>in</strong>g en Projecten<br />
(CIP), <strong>de</strong> Cursusdienst, <strong>de</strong> bibliotheek/mediatheek, <strong>de</strong> dienst Balie Economaat en <strong>de</strong> cafetaria.<br />
Voor <strong>de</strong> docenten is er een personeelskamer en een werkruimte voor docenten die niet over een eigen kantoor<br />
beschikken, een park<strong>in</strong>g, het secretariaat van <strong>de</strong> directeur, verga<strong>de</strong>rruimtes en kantoren voor<br />
on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> diensten. Vanaf het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 wordt aan <strong>de</strong> docenten van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Toegepaste <strong>in</strong>formatica een kantoor ter beschikk<strong>in</strong>g gesteld op <strong>de</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> verdiep<strong>in</strong>g. Docenten en stu<strong>de</strong>nten<br />
kunnen gebruikmaken van digitale fotokopieertoestellen. De meeste lokalen zijn standaard uitgerust met<br />
overheadprojectie, digitale afspeelapparatuur met een tv-monitor en een vaste dataprojector. Voor <strong>de</strong><br />
projectweken wordt ook gebruikgemaakt van lokalen <strong>in</strong> het sport- en trefcentrum.<br />
Dit gebouw dateert uit <strong>de</strong> beg<strong>in</strong>jaren 1980 en heeft ook <strong>de</strong> uitstral<strong>in</strong>g zoals die <strong>de</strong>stijds gebruikelijk was, met<br />
kle<strong>in</strong>e ruimtes en gangen. Het gebouw en <strong>de</strong> lokalen geven een „gesloten‟ <strong>in</strong>druk en hebben we<strong>in</strong>ig frisse lucht.<br />
De ruimtes waar veel computers staan, zijn veel te warm. De lokalen zijn laag, hebben we<strong>in</strong>ig licht<strong>in</strong>val vanuit <strong>de</strong><br />
ramen en het meubilair oogt gedateerd – zeker voor <strong>de</strong> werknemers. Qua on<strong>de</strong>rhoud valt op te merken dat het<br />
gebouw dr<strong>in</strong>gend aan een opknapbeurt toe is. De commissie heeft begrip voor <strong>de</strong> situatie, omdat een algemene<br />
verhuiz<strong>in</strong>g van het <strong>de</strong>partement naar een meer centraal gelegen campus voorzien is <strong>in</strong> <strong>de</strong> komen<strong>de</strong> maan<strong>de</strong>n.<br />
Tij<strong>de</strong>ns het bezoek stel<strong>de</strong> <strong>de</strong> commissie <strong>de</strong> be<strong>de</strong>nkelijke staat vast waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> bibliotheek zich op dit moment<br />
bev<strong>in</strong>dt. De commissie trof veel lege boekenrekken en ruimtes aan. De hele campus is aan herstructurer<strong>in</strong>g toe,<br />
en een <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> boekencollectie van <strong>de</strong> masteropleid<strong>in</strong>gen werd verplaatst naar een an<strong>de</strong>re locatie. De<br />
bibliotheek on<strong>de</strong>rsteunt <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sisno<strong>de</strong>n van het on<strong>de</strong>rwijs wat documentatie en <strong>in</strong>formatie betreft, zowel voor<br />
stu<strong>de</strong>nten als docenten. De catalogus is raadpleeg<strong>ba</strong>ar via pc en <strong>in</strong>formeert <strong>de</strong> gebruiker over <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd en <strong>de</strong><br />
lokalisatie van <strong>de</strong> werken b<strong>in</strong>nen het netwerk, <strong>de</strong> eigen bibliotheek en an<strong>de</strong>re netwerken.<br />
De collectie van het studiegebied Han<strong>de</strong>lswetenschappen en Bedrijfskun<strong>de</strong> wordt regelmatig geactualiseerd en<br />
uitgebreid. De opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica koopt jaarlijks tw<strong>in</strong>tig tot <strong>de</strong>rtig boeken aan <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met<br />
programmeertalen, software eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g, computersystemen & netwerken, bedrijfskundige <strong>in</strong>formatica en<br />
web<strong>de</strong>sign. Een <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> boeken van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g bev<strong>in</strong>dt zich <strong>in</strong> <strong>de</strong> centrale bibliotheek van <strong>de</strong> campus.<br />
Toch wordt ervoor geopteerd om ook een laagdrempelige labbibliotheek bij te hou<strong>de</strong>n.<br />
Wanneer nieuwe versies verschijnen van software en bestur<strong>in</strong>gssystemen wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> sites van <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong><br />
bedrijven (Cisco, Microsoft…) geraadpleegd om na te gaan welke boeken best wor<strong>de</strong>n aangeschaft. Ook<br />
onafhankelijke uitgeverijen komen aan bod. De boeken wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> eerste <strong>in</strong>stantie door <strong>de</strong> docenten als<br />
studiemateriaal gebruikt en daarna op <strong>de</strong> lijst van het aanbevolen studiemateriaal geplaatst en/of geïntegreerd <strong>in</strong><br />
232 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
het lesmateriaal. Voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len data<strong>ba</strong>nken (Oracle) en computernetwerken (Cisco) dienen <strong>de</strong><br />
boeken <strong>in</strong> <strong>de</strong> labbibliotheken als referentiemateriaal, of als on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g bij het uitwerken van oefen<strong>in</strong>gen.<br />
De centrale dienst Informatica doet <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen voor <strong>de</strong> uitbouw van een a<strong>de</strong>quaat <strong>in</strong>formaticanetwerk en voor<br />
<strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele uitrust<strong>in</strong>g van practicalokalen. Op <strong>de</strong> campus Koekelberg is een personeelslid voor 0,5 VTE<br />
aangesteld voor het beheer van <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatica-<strong>in</strong>frastructuur van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica en voor <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsactiviteiten. Daarnaast staat het personeelslid <strong>in</strong> voor <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g en <strong>de</strong><br />
begeleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> labs en <strong>de</strong> projecten, zodat stu<strong>de</strong>nten zo we<strong>in</strong>ig mogelijk h<strong>in</strong><strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rv<strong>in</strong><strong>de</strong>n van<br />
<strong>in</strong>frastructuurproblemen, zowel op het vlak van hard- als software. Dit beheer is groten<strong>de</strong>els afhankelijk van <strong>de</strong><br />
centrale vestig<strong>in</strong>g en zorgt voor on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g voor meer dan hon<strong>de</strong>rd pc‟s.<br />
De commissie stelt <strong>in</strong> dat ver<strong>ba</strong>nd vast dat er geen Service Level Agreements (SLA) gemaakt wer<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong><br />
borg<strong>in</strong>g van meet<strong>ba</strong>re afspraken. Er is we<strong>in</strong>ig <strong>rapport</strong>er<strong>in</strong>g en een erg beperkte plann<strong>in</strong>g van serveron<strong>de</strong>rhoud.<br />
Zo werd een nieuwe server geïnstalleerd tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> voorbereid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> examens.<br />
De Centrale Dienst beschikt over een staf van circa vijftien me<strong>de</strong>werkers (netwerkbeheer<strong>de</strong>rs,<br />
gegevens<strong>ba</strong>nkspecialisten, applicatieontwikkelaars, webbeheer<strong>de</strong>rs, <strong>in</strong>structeurs, en <strong>in</strong>stallatie-, on<strong>de</strong>rhouds- en<br />
help<strong>de</strong>skme<strong>de</strong>werkers). Hij on<strong>de</strong>rsteunt <strong>de</strong> hogeschool <strong>in</strong> al haar activiteiten op het vlak van <strong>in</strong>formatie- en<br />
communicatietechnologie.<br />
De opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica beschikt over een eigen netwerk, losgekoppeld van het <strong>HUB</strong>russel-netwerk,<br />
met een eigen range van externe adressen. Dit is <strong>de</strong>els omwille van <strong>de</strong> aard van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong>els om te<br />
voldoen aan <strong>de</strong> eisen die door <strong>de</strong> Cisco Regional Aca<strong>de</strong>my wor<strong>de</strong>n gesteld. Er zijn vier specifieke lokalen voor<br />
Toegepaste <strong>in</strong>formatica, die <strong>de</strong>centraal – op het niveau van <strong>de</strong> campus – wor<strong>de</strong>n beheerd. Samen gaat het om<br />
ongeveer hon<strong>de</strong>rd pc‟s. Om <strong>de</strong> vier jaar wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> pc‟s vervangen.<br />
De opleid<strong>in</strong>g heeft een aantal servers ter on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsactiviteiten en <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g: een Oracleserver<br />
en een SQL-server die gebruikt wor<strong>de</strong>n om les te geven en voor projecten. Hierop bev<strong>in</strong><strong>de</strong>n zich ook <strong>de</strong><br />
data<strong>ba</strong>nken die gebruikt wor<strong>de</strong>n bij applicaties en toepass<strong>in</strong>gen op <strong>de</strong> webserver met PHP- en MySQLon<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g.<br />
Op <strong>de</strong>ze server werken enkele applicaties voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica, en het is <strong>de</strong><br />
bedoel<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong>ze server kunnen gebruiken voor hun web<strong>ba</strong>sed projecten. De stu<strong>de</strong>nten hebben<br />
op <strong>de</strong> fileserver een homefol<strong>de</strong>r staan van 100 MB voor het eerste jaar en 5 GB voor het twee<strong>de</strong> en <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar.<br />
Zij beschikken ook over aparte accounts voor examens en tests met een homefol<strong>de</strong>r voor <strong>de</strong> afgewerkte<br />
examens of tests. Hiervan wordt steeds een <strong>ba</strong>ck-up gemaakt. Deze accounts wor<strong>de</strong>n apart beheerd, en alleen<br />
toegankelijk gemaakt op het moment van een test/examen en alleen voor die stu<strong>de</strong>nten die tests of examens<br />
hebben.<br />
Elke stu<strong>de</strong>nt heeft ook een e-mailadres van <strong>de</strong> hogeschool, maar dit wordt centraal aangemaakt door <strong>de</strong> centrale<br />
dienst Informatica. Er is ook ruimte op <strong>de</strong> servers voor het studiemateriaal dat <strong>de</strong> docenten <strong>in</strong> hun lessen willen<br />
gebruiken. Deze ruimte is toegankelijk voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten via een koppel<strong>in</strong>g, maar zij kunnen <strong>in</strong> die ruimte zelf niet<br />
schrijven.<br />
Op <strong>de</strong> webserver bev<strong>in</strong>dt zich een logboek: een applicatie die door <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ontwikkeld werd en die gebruikt<br />
wordt door docenten en stu<strong>de</strong>nten en <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> studie- en trajectbegeleid<strong>in</strong>g. Het logboek geeft <strong>de</strong><br />
docenten <strong>de</strong> mogelijkheid <strong>de</strong> geziene leerstof per les bij te hou<strong>de</strong>n, aanwezighe<strong>de</strong>n te registreren, resultaten van<br />
tests bij te hou<strong>de</strong>n en observatiefiches <strong>in</strong> te vullen. De stu<strong>de</strong>nten hebben via het logboek zicht op <strong>de</strong> geziene<br />
leerstof, <strong>de</strong> resultaten van hun tests en een overzicht van hun aanwezigheid <strong>in</strong> <strong>de</strong> lessen.<br />
Voor <strong>de</strong> studie- en trajectbegeleid<strong>in</strong>g bevat het logboek overzichten van <strong>de</strong> observatiefiches, een module voor het<br />
<strong>in</strong>vullen van <strong>de</strong> vragenlijsten voor hun persoonlijke dossier, <strong>de</strong> enquête voor het begeleid<strong>in</strong>gsgesprek, <strong>de</strong> enquête<br />
<strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met hun voorkennis, een weergave van <strong>in</strong>dividuele enquêtes voor gebruik bij gesprekken, overzichten<br />
van enquêtes <strong>in</strong> <strong>de</strong> vorm van grafieken – die eveneens kunnen gebruikt wor<strong>de</strong>n bij het voorberei<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
gesprekken –, en <strong>de</strong> verslagen van <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten (begeleid<strong>in</strong>gsgesprek, gesprek na <strong>de</strong> eerste<br />
examenperio<strong>de</strong>…)<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 3 3
De commissie stelt vast dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g erg up-to-date IT+materiaal ter beschikk<strong>in</strong>g stelt. De commissie vraagt<br />
om het huidige gebouw optimaal te gebruiken nu een aantal lokalen is vrijgekomen. Door <strong>de</strong> aangroei van <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 zijn enkele lokalen wel overbevolkt.<br />
Uit <strong>de</strong> accreditatiescan van mei 2008 en <strong>de</strong> besprek<strong>in</strong>g <strong>in</strong> oktober blijkt dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> materiële<br />
voorzien<strong>in</strong>gen als een sterk punt ervaren: bibliotheek, elektronische leeromgev<strong>in</strong>g, ICT, data<strong>ba</strong>nken, on<strong>de</strong>rwijsen<br />
leerruimtes en praktijklokalen wor<strong>de</strong>n erg gewaar<strong>de</strong>erd. Zeker <strong>de</strong> netwerk<strong>in</strong>frastructuur (routers en switches)<br />
scoort goed.<br />
De commissie adviseert naar <strong>de</strong> toekomst een betere benutt<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> nieuwste technieken qua virtualisatie van<br />
pc‟s, servers en netwerken, en het gebruik van th<strong>in</strong> clients. Dit zal <strong>de</strong> total cost of ownership aanzienlijk verlagen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt om het huidige gebouw optimaal te gebruiken nu een aantal lokalen is vrijgekomen, om <strong>de</strong><br />
overbevolk<strong>in</strong>g van een aantal lokalen te vermij<strong>de</strong>n.<br />
De commissie adviseert een betere samenwerk<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> centrale en lokale diensten die verantwoor<strong>de</strong>lijk zijn<br />
voor <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g en het beheer van <strong>de</strong> IT-<strong>in</strong>frastructuur. In dat ver<strong>ba</strong>nd adviseert <strong>de</strong> commissie om werk te maken<br />
van serviceafspraken (SLA‟s) om <strong>de</strong> nodige kwaliteit te blijven garan<strong>de</strong>ren.<br />
Facet 4.2<br />
Studiebegeleid<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten zijn a<strong>de</strong>quaat met het oog op <strong>de</strong><br />
studievoortgang.<br />
- De studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten sluiten aan bij <strong>de</strong> behoefte van stu<strong>de</strong>nten.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten is <strong>de</strong>gelijk uitgebouwd. Stu<strong>de</strong>nten mel<strong>de</strong>n dat <strong>in</strong><br />
eerste <strong>in</strong>stantie <strong>de</strong> docenten, die erg toegankelijk en open zijn, wor<strong>de</strong>n aangesproken voor on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g. Dit is<br />
een sterk punt van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Deze dienst aan stu<strong>de</strong>nten omvat:<br />
De studiebegeleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> functie van <strong>de</strong> kwaliteitsbevor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g van het leerproces. De studiebegeleid<strong>in</strong>g is dus<br />
geïntegreerd <strong>in</strong> <strong>de</strong> primaire on<strong>de</strong>rwijsopdracht. De begeleid<strong>in</strong>g on<strong>de</strong>rsteunt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> het verwerven van <strong>de</strong><br />
competenties.<br />
De trajectbegeleid<strong>in</strong>g die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten on<strong>de</strong>rsteunt bij het nemen van besliss<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>de</strong> loop van <strong>de</strong><br />
studieloop<strong>ba</strong>an: van bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom over <strong>de</strong> tussenliggen<strong>de</strong> keuzemomenten tot bij <strong>de</strong> uitstroom. Het betreft het<br />
geven van <strong>in</strong>formatie over te verwerven competenties en mogelijke trajecten om dit te bereiken, en het geven van<br />
advies over een aangepast persoonlijk traject.<br />
De stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g concentreert zich op het welzijn van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt als persoon. Zij omvat advies en<br />
begeleid<strong>in</strong>g bij studiebelemmeren<strong>de</strong> factoren die van psychologische, sociale, medische, f<strong>in</strong>anciële of culturele<br />
aard kunnen zijn, en ook <strong>in</strong>itiatieven en activiteiten die gericht zijn op <strong>de</strong> sociale en aca<strong>de</strong>mische <strong>in</strong>tegratie van<br />
stu<strong>de</strong>nten.<br />
De Ombudsdienst bemid<strong>de</strong>lt tussen <strong>de</strong> hogeschool en <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt bij problemen <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met<br />
on<strong>de</strong>rwijsverstrekk<strong>in</strong>g, on<strong>de</strong>rwijsorganisatie en examens.<br />
234 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
De studie- en trajectbegeleid<strong>in</strong>g zijn sterk verweven met <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Daarom wor<strong>de</strong>n ze ook geïntegreerd <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g en vanuit het studiegebied georganiseerd. Deze begeleid<strong>in</strong>g situeert zich zowel bij <strong>in</strong>stroom, doorstroom<br />
als <strong>de</strong> uitstroom van stu<strong>de</strong>nten. Het accent ligt op correcte en dui<strong>de</strong>lijke <strong>in</strong>formatieverstrekk<strong>in</strong>g op maat van <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>dividuele stu<strong>de</strong>nt, en het <strong>in</strong>spelen op zijn behoeften.<br />
Tot <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromers wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> abituriënten en hun omgev<strong>in</strong>g, en ook <strong>de</strong> zij-<strong>in</strong>stromers gerekend. De buitenlandse<br />
uitwissel<strong>in</strong>gsstu<strong>de</strong>nten die een studietijd aan een van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen van het studiegebied doorbrengen, wor<strong>de</strong>n<br />
eveneens tot <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromers gerekend. Bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroombegeleid<strong>in</strong>g wordt <strong>de</strong> nadruk gelegd op een correcte<br />
oriënter<strong>in</strong>g. Die beg<strong>in</strong>t <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar voorafgaand aan <strong>de</strong> <strong>in</strong>schrijv<strong>in</strong>g.<br />
De abituriënten kunnen zich <strong>in</strong>formeren via <strong>de</strong> uitgebrei<strong>de</strong> website (www.hubrussel.be) van <strong>de</strong> hogeschool en van<br />
het studiegebied. Die wordt regelmatig geactualiseerd. Zij kunnen zich ook <strong>in</strong>formeren via <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatiebrochures<br />
van het studiegebied. De opleid<strong>in</strong>gen nemen <strong>de</strong>el aan <strong>de</strong> SID-In‟s. De <strong>in</strong>formatieverstrekk<strong>in</strong>g gebeurt er door<br />
vakdocenten, zodat abituriënten gerichte vragen kunnen stellen over <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijspraktijk en <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n.<br />
Voor <strong>de</strong> abituriënten en hun ou<strong>de</strong>rs wor<strong>de</strong>n jaarlijks vier open<strong>de</strong>urdagen georganiseerd, waarop <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong><br />
sfeer van <strong>de</strong> campus kunnen opsnuiven, handboeken en cursusmateriaal kunnen <strong>in</strong>kijken en <strong>de</strong> docenten vragen<br />
kunnen stellen over het on<strong>de</strong>rwijs. De stu<strong>de</strong>nten van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n actief <strong>in</strong>geschakeld bij het <strong>in</strong>formeren<br />
van <strong>de</strong> abituriënten door mid<strong>de</strong>l van een stu<strong>de</strong>nten<strong>in</strong>formatiestand waar m<strong>in</strong>stens één stu<strong>de</strong>nt van elke<br />
opleid<strong>in</strong>g/afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g aanwezig is. Naast <strong>de</strong> open<strong>de</strong>urdagen organiseert <strong>de</strong> hogeschool <strong>in</strong> elke opleid<strong>in</strong>g<br />
een openlesdag <strong>in</strong> maart, en een negental kennismak<strong>in</strong>gsdagen waarbij <strong>de</strong> leerl<strong>in</strong>gen kennismaken met<br />
web<strong>de</strong>sign, netwerkmanagement of data<strong>ba</strong>seontwerp. Jaarlijks neemt een 120-tal leerl<strong>in</strong>gen hieraan <strong>de</strong>el.<br />
In samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> aca<strong>de</strong>mische opleid<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> faculteiten economie & management en <strong>toegepaste</strong><br />
taalkun<strong>de</strong>, en <strong>de</strong> dienst Communicatie van <strong>de</strong> K.U.Leuven wor<strong>de</strong>n jaarlijks <strong>in</strong>foavon<strong>de</strong>n over hoger on<strong>de</strong>rwijs<br />
georganiseerd voor abituriënten, ou<strong>de</strong>rs en leerkrachten van het secundair on<strong>de</strong>rwijs en me<strong>de</strong>werkers van CLB‟s.<br />
Bij het onthaal vóór het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar maakt <strong>de</strong> docent-jaarverantwoor<strong>de</strong>lijke <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten wegwijs<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> hogeschool en haar organisatie, en geeft hij <strong>de</strong> nodige toelicht<strong>in</strong>g bij het lessenrooster, <strong>de</strong> ECTS-fiches, <strong>de</strong><br />
evaluatietabel en -kalen<strong>de</strong>r, <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijs- en examenregel<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> aca<strong>de</strong>mische kalen<strong>de</strong>r en <strong>de</strong> aca<strong>de</strong>mische<br />
zakagenda. De docent-jaarverantwoor<strong>de</strong>lijke staat steeds klaar om samen met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt mogelijke h<strong>in</strong><strong>de</strong>rnissen<br />
of problemen weg te werken.<br />
De docenten Ne<strong>de</strong>rlands ontwikkel<strong>de</strong>n, <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met het Huis van het Ne<strong>de</strong>rlands <strong>in</strong> Brussel, een<br />
<strong>in</strong>schal<strong>in</strong>gstest. De eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten schrijven tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste lesweek een motivatietekst. Wie daarop<br />
m<strong>in</strong><strong>de</strong>r dan 60 procent scoort, volgt het B-uur Ne<strong>de</strong>rlands, dat is <strong>in</strong>geroosterd <strong>in</strong> hun lesrooster. Dit <strong>in</strong>itiatief<br />
beschouwt <strong>de</strong> commissie als een sterk punt.<br />
Het systeem van toetsen en/of tests tij<strong>de</strong>ns het jaar geeft <strong>de</strong> docent <strong>de</strong> mogelijkheid <strong>de</strong> studievor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nt te volgen, zodat problemen snel ge<strong>de</strong>tecteerd wor<strong>de</strong>n, en er vlot en spontaan overleg en bijstur<strong>in</strong>g is.<br />
Voor een aantal opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len (programmeren) wor<strong>de</strong>n monitoraten (extra oefensessies) georganiseerd.<br />
De begeleid<strong>in</strong>g sluit aan bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenkenmerken en is erop gericht lacunes <strong>in</strong> <strong>de</strong> vooropleid<strong>in</strong>g weg te werken.<br />
Om het doorstromen van stu<strong>de</strong>nten te bevor<strong>de</strong>ren, werd <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen van het studiegebied<br />
Han<strong>de</strong>lswetenschappen & Bedrijfskun<strong>de</strong> een laagdrempelig systeem van studie- en trajectbegeleid<strong>in</strong>g ontwikkeld,<br />
dat gericht is op het tijdig <strong>de</strong>tecteren en remediëren van studiebelemmeren<strong>de</strong> factoren. In november en april<br />
vullen alle vakdocenten een observatiefiche <strong>in</strong> voor alle eerste- en twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten. De studie- en<br />
trajectbegelei<strong>de</strong>rs verwerken <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>formatie en nemen waar nodig <strong>in</strong>itiatieven.<br />
De studie- en trajectbegelei<strong>de</strong>rs leggen per stu<strong>de</strong>nt een studievoortgangsdossier aan. Het is toegankelijk voor <strong>de</strong><br />
coörd<strong>in</strong>ator Studie- en Trajectbegeleid<strong>in</strong>g, en die oor<strong>de</strong>elt over welke gegevens <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator kan<br />
beschikken. In het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar vervult <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator <strong>de</strong> rol van studie- en trajectbegelei<strong>de</strong>r. Ook hier ligt<br />
<strong>de</strong> focus op probleemgevallen.<br />
De uitstroombegeleid<strong>in</strong>g richt zich naar afstu<strong>de</strong>ren<strong>de</strong>n en afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n. Voor afstu<strong>de</strong>ren<strong>de</strong>n die willen gaan<br />
werken, wordt jaarlijks een bedrijvendag georganiseerd met sollicitatietra<strong>in</strong><strong>in</strong>gen en cv-sessies, waarbij <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten feed<strong>ba</strong>ck krijgen bij hun sollicitatiebrief en cv.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 3 5
Het team Stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g heeft het welzijn van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt als persoon voor ogen. Stu<strong>de</strong>nten kunnen bij <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>ntenbegelei<strong>de</strong>rs terecht voor advies en begeleid<strong>in</strong>g bij alle niet-<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke problemen die hun<br />
studievoortgang of doorstroom kunnen h<strong>in</strong><strong>de</strong>ren. Zij staan <strong>in</strong> voor psychologische begeleid<strong>in</strong>g, begeleid<strong>in</strong>g van<br />
stu<strong>de</strong>nten met een functiebeperk<strong>in</strong>g of gezondheidsproblemen en vakoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ervaardighe<strong>de</strong>n.<br />
Afhakers of studiestakers wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> lokale me<strong>de</strong>werkers van het CSB&V uitgenodigd voor een exitgesprek.<br />
Vooraleer <strong>de</strong>f<strong>in</strong>itief uit te schrijven, wordt hen gevraagd een vragenlijst <strong>in</strong> te vullen. Tij<strong>de</strong>ns het exitgesprek wordt<br />
gepeild naar <strong>de</strong> re<strong>de</strong>nen voor het staken van <strong>de</strong> studies en wordt gevraagd naar <strong>de</strong> toekomstplannen. Indien ze<br />
het wensen, wordt met hen ook aan heroriënter<strong>in</strong>g gewerkt.<br />
De Ombudsdienst staat ter beschikk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten, met het oog op <strong>de</strong> bescherm<strong>in</strong>g van hun rechten en <strong>de</strong><br />
behan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van klachten.<br />
Het team Sociale Dienst on<strong>de</strong>rsteunt (potentiële) stu<strong>de</strong>nten voor wie f<strong>in</strong>anciële moeilijkhe<strong>de</strong>n of socioeconomische<br />
omstandighe<strong>de</strong>n een h<strong>in</strong><strong>de</strong>rpaal zou<strong>de</strong>n kunnen vormen om <strong>de</strong> hogere studies te volgen waarvoor<br />
zij bekwaam zijn.<br />
De commissie heeft vastgesteld dat <strong>in</strong>formatieverstrekk<strong>in</strong>g aan abituriënten, <strong>de</strong> <strong>de</strong>tectie van functiebeperk<strong>in</strong>gen,<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>tectie en aanpak van an<strong>de</strong>rstaligen en het snel zicht op <strong>de</strong> kenmerken van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom door mid<strong>de</strong>l van <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>schrijv<strong>in</strong>gsvragenlijst sterke punten voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g vormen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 4, voorzien<strong>in</strong>gen: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 4.1, materiële voorzien<strong>in</strong>gen:<br />
facet 4.2, studiebegeleid<strong>in</strong>g:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
goed<br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
236 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
On<strong>de</strong>rwerp 5<br />
Interne kwaliteitszorg<br />
Facet 5.1<br />
Evaluatie resultaten<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g wordt periodiek geëvalueerd, me<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> hand van toets<strong>ba</strong>re streefdoelen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
S<strong>in</strong>ds mei 2000 wordt <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg <strong>in</strong> het studiegebied Han<strong>de</strong>lswetenschappen & Bedrijfskun<strong>de</strong><br />
gevoerd op <strong>ba</strong>sis van het EFQM-TRIS-mo<strong>de</strong>l (European Foundation for Quality Management). Vanaf het<br />
aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 wordt, <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> <strong>HUB</strong>russel, gelei<strong>de</strong>lijk aan <strong>de</strong> overgang gemaakt naar het<br />
ISO-gecertificeer<strong>de</strong> kwaliteitssysteem dat <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>HUB</strong>russel wordt gehanteerd. De kwaliteitsbeleidsverklar<strong>in</strong>g van<br />
<strong>de</strong> <strong>HUB</strong>russel verwoordt <strong>de</strong> uitgangspunten en waar<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> strategische keuzes op <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>llange termijn en<br />
het organisatorische draagvlak voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg. Samengevat komt dit neer op <strong>de</strong> stapsgewijze<br />
uitbouw van een ISO-gecertificeerd kwaliteitssysteem. De dienst On<strong>de</strong>rwijs en Kwaliteit (DOK) van <strong>de</strong> <strong>HUB</strong>russel<br />
is een beleidsvoorberei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> dienst die <strong>de</strong> directie, <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> diensten on<strong>de</strong>rsteunt bij <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g<br />
van het beleid rond on<strong>de</strong>rwijs en kwaliteit. De cel Kwaliteitszorg en Accrediter<strong>in</strong>g (cel QA) stuurt het<br />
kwaliteitsbeleid aan, en treedt coörd<strong>in</strong>erend en faciliterend op. De directeur On<strong>de</strong>rwijs en Kwaliteit geeft leid<strong>in</strong>g<br />
aan <strong>de</strong> cel Kwaliteitszorg en Accrediter<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> studiegebie<strong>de</strong>n. Hij is lid van <strong>de</strong> stafverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g, en als lid van<br />
<strong>de</strong> directieraad pleegt hij regelmatig overleg met <strong>de</strong> directeuren. Hij <strong>rapport</strong>eert er over <strong>de</strong> doeltreffendheid van<br />
het kwaliteitssysteem, en <strong>de</strong> voortgang van het strategie- en werk<strong>in</strong>gsplan. Hij is verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong><br />
coörd<strong>in</strong>atie van het operationele kwaliteitsbeleid. In die hoedanigheid geeft hij ook leid<strong>in</strong>g aan een team van<br />
<strong>in</strong>terne auditoren, samengesteld uit docenten en me<strong>de</strong>werkers van <strong>de</strong> diensten, die coachend en <strong>in</strong>formerend<br />
optre<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg. De cel QA is ver<strong>de</strong>r samengesteld uit centrale en <strong>de</strong>centrale<br />
me<strong>de</strong>werkers. De centrale le<strong>de</strong>n zijn <strong>de</strong> directeur On<strong>de</strong>rwijs en Kwaliteit, drie me<strong>de</strong>werkers van <strong>de</strong> dienst<br />
On<strong>de</strong>rwijs en Kwaliteit, een coach Stu<strong>de</strong>ntenparticipatie en een <strong>de</strong>skundige enquêter<strong>in</strong>g en on<strong>de</strong>rzoek. De<br />
<strong>de</strong>centrale vertegenwoordig<strong>in</strong>g wordt voor <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>gen opgenomen door een<br />
ankerpersoon Kwaliteitszorg per studiegebied. Voor het studiegebied Han<strong>de</strong>lswetenschappen en Bedrijfskun<strong>de</strong> is<br />
<strong>de</strong> directeur van het studiegebied zelf ankerpersoon van <strong>de</strong> cel QA.<br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> <strong>in</strong>strumenten geven <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten hun men<strong>in</strong>g over verschillen<strong>de</strong> aspecten van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g:<br />
- De kwaliteits<strong>ba</strong>rometer. Dit <strong>in</strong>strument gaat <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen na vanuit het perspectief van <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten.<br />
- De EVADIHA-enquête. In <strong>de</strong>ze enquête evalueert <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el het didactische<br />
han<strong>de</strong>len van <strong>de</strong> docent en van <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>r.<br />
- De evaluatie van <strong>de</strong> stageplaats en het stageproces. Deze met<strong>in</strong>g werd al <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008<br />
uitgevoerd en wordt jaarlijks herhaald.<br />
- De met<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> studielast bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten op <strong>ba</strong>sis van het <strong>in</strong>strument METIS.<br />
- De evaluatie van het cursusmateriaal door <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten.<br />
De personeelsle<strong>de</strong>n kunnen hun men<strong>in</strong>g uitdrukken door mid<strong>de</strong>l van <strong>de</strong> enquête <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong><br />
arbeidsbelev<strong>in</strong>g. Deze enquête wordt voor het eerst afgenomen <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2009-2010.<br />
De commissie heeft verschillen<strong>de</strong> evaluatiematerialen <strong>in</strong>gezien (on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re „Stage Toegepaste <strong>in</strong>formatica‟<br />
perio<strong>de</strong> februari-mei 2007-2008 / 3e <strong>ba</strong>chelor stage jan-mei 2009). Deze <strong>rapport</strong>er<strong>in</strong>gen bevatten slechts <strong>de</strong><br />
frequenties van <strong>de</strong> antwoor<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten; ver<strong>de</strong>r wordt er geen betekenisverlen<strong>in</strong>g gedaan. Hierdoor is<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 3 7
het op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> documenten niet dui<strong>de</strong>lijk welke rol <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong>rgelijke evaluaties en enquêtes<br />
hebben <strong>in</strong> het systeem van <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg. Desgevraagd wordt aangegeven dat er wel streefdoelen zijn.<br />
Deze zijn echter voornamelijk kwalitatief van aard, en bij <strong>de</strong> evaluaties gaat het erom dat alleen bij gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />
scores van stu<strong>de</strong>nten van 3,5 of lager actie wordt on<strong>de</strong>rnomen. Er zijn ver<strong>de</strong>r geen kwantitatieve streefgetallen<br />
beschik<strong>ba</strong>ar.<br />
Op centraal niveau lijkt het beleidsvoeren<strong>de</strong> vermogen op het terre<strong>in</strong> van <strong>de</strong> kwaliteitszorg groter te zijn dan op<br />
<strong>de</strong>centraal niveau. Op centraal niveau is hiervoor specifiek een dienst beschik<strong>ba</strong>ar, terwijl het op <strong>de</strong>centraal<br />
niveau moet komen van <strong>de</strong> directeur. Er zijn geen documenten beschik<strong>ba</strong>ar gesteld waaruit blijkt dat <strong>de</strong> modules<br />
structureel wor<strong>de</strong>n geëvalueerd. Er zijn geen documenten beschik<strong>ba</strong>ar gesteld waaruit fase-, kolom- of<br />
curriculumevaluaties aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong> zijn. De commissie leidt hieruit af dat het kwaliteitsbewustzijn nog niet<br />
doorweven is <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g: er is geen sprake van <strong>de</strong> aanwezigheid van key performance <strong>in</strong>dicators (KPI) of<br />
Service Level Agreements (SLA), er is een beperkte betrokkenheid van <strong>de</strong> docenten bij het zelfevaluatie<strong>rapport</strong>,<br />
er zijn geen <strong>ba</strong>lanced scorecards en er zijn slechts beperkte toelicht<strong>in</strong>gen bij <strong>de</strong> mission statement.<br />
De commissie stelt vast dat <strong>in</strong> eerste <strong>in</strong>stantie op hogeschoolniveau een <strong>de</strong>gelijk kwaliteitsbeleid aanwezig is,<br />
maar dat dit moet doorstromen naar <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. De opleid<strong>in</strong>g kan hierbij gebruikmaken van een uitgebouwd<br />
<strong>in</strong>strumentarium. Uit <strong>de</strong> documenten en <strong>de</strong> gesprekken blijkt dat al een aanzet is genomen met on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re <strong>de</strong><br />
Prose-accreditatiescan en an<strong>de</strong>re met<strong>in</strong>gen. De commissie merkt hierbij op dat aan <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong><br />
met<strong>in</strong>gen concrete verbeterplannen dienen gekoppeld te wor<strong>de</strong>n. De diverse beleidsnota‟s die opgesteld zijn op<br />
hogeschoolniveau zijn gekend <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g maar zijn nog niet doorleefd en dienen nog voor <strong>de</strong> nodige effecten<br />
te zorgen <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Het kwaliteitsbewustzijn van het volledige team van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g dient nog te groeien.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt aan het volledige team van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om prioritair het kwaliteitsbewustzijn te<br />
optimaliseren, door een klare en dui<strong>de</strong>lijke communicatie van <strong>de</strong> procedures van <strong>de</strong> <strong>HUB</strong> en het opstellen van<br />
een concreet actieplan.<br />
De commissie vraagt om het kwaliteitsbeleid zoals uitgewerkt op centraal niveau te operationaliseren op<br />
opleid<strong>in</strong>gsniveau.<br />
Facet 5.2<br />
Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De uitkomsten van <strong>de</strong>ze evaluatie vormen <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis voor aantoon<strong>ba</strong>re verbetermaatregelen die bijdragen aan<br />
<strong>de</strong> realisatie van <strong>de</strong> streefdoelen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g vermeldt een lijst van <strong>de</strong> verbeteracties naar aanleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> vorige visitatie. De belangrijkste<br />
aanbevel<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> visitatiecommissie wer<strong>de</strong>n als actiepunten opgenomen door <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale staf. Vanaf<br />
het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 wor<strong>de</strong>n actiepunten opgenomen <strong>in</strong> het jaarlijkse „Strategie- en werk<strong>in</strong>gplan‟.<br />
Ter voorbereid<strong>in</strong>g van het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> en <strong>de</strong> visitatie werd <strong>in</strong> mei 2008 een Prose-accreditatiescan<br />
uitgevoerd, waarbij drie vertegenwoordigers van het beleid betrokken waren, negen docenten, achttien stu<strong>de</strong>nten,<br />
238 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
negen alumni en zes externen (le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Resonantieraad Toegepaste <strong>in</strong>formatica). Daarbij werd gepeild naar<br />
<strong>de</strong> sterke punten van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n voor verbeter<strong>in</strong>g.<br />
Aan <strong>de</strong> hand van een set stell<strong>in</strong>gen, te beoor<strong>de</strong>len op een vijfpuntenschaal, en enkele open vragen kon<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
betrokkenen aangeven wat zij excellent v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g /<strong>de</strong> organisatie, welke punten prioritair verbeterd<br />
moeten wor<strong>de</strong>n en welke verbeter<strong>in</strong>gen zij voorstellen.<br />
Volgen<strong>de</strong> thema‟s scoor<strong>de</strong>n „zeer goed‟:<br />
- <strong>de</strong> Ombudsdienst,<br />
- <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenfaciliteiten (<strong>de</strong> bibliotheek, <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> ICT-<strong>in</strong>frastructuur en <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>ternettoegang, <strong>de</strong> praktijklokalen),<br />
- het contact met en <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g en on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g door <strong>de</strong> docenten,<br />
- <strong>de</strong> dienstverlen<strong>in</strong>g door het adm<strong>in</strong>istratieve personeel,<br />
- het vakoverschrij<strong>de</strong>nd werken <strong>in</strong> projecten,<br />
- het niveau van <strong>de</strong> analysevakken en <strong>de</strong> programmeertalen,<br />
- <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> bedrijven en <strong>de</strong> constante voel<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> <strong>in</strong>dustrie.<br />
De belangrijkste punten ter verbeter<strong>in</strong>g waren:<br />
- <strong>de</strong> voorlicht<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten over <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, het<br />
studiemateriaal en <strong>de</strong> verwacht<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> docenten ten aanzien van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten,<br />
- <strong>de</strong> aansluit<strong>in</strong>g van het programma bij <strong>de</strong> startcompetenties van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten,<br />
- <strong>de</strong> didactische <strong>de</strong>skundigheid van <strong>de</strong> docenten,<br />
- <strong>de</strong> gemeten studietijd, die niet <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g lijkt met <strong>de</strong> voorziene studietijd,<br />
- <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale contacten van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op het vlak van on<strong>de</strong>rwijs en on<strong>de</strong>rzoek,<br />
- <strong>de</strong> studieprestaties van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> studieduur,<br />
- <strong>de</strong> organisatie, begeleid<strong>in</strong>g, communicatie en evaluatie van <strong>de</strong> stage.<br />
Uit <strong>de</strong> gesprekken en uit het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> blijkt dat er gewerkt wordt aan een aantal verbetermaatregelen.<br />
Enkele voorbeel<strong>de</strong>n hiervan zijn:<br />
- <strong>de</strong> ECTS-regel<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong> studiepunten die aangepast werd,<br />
- <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len systemen en netwerken die nu 30 studiepunten tellen,<br />
- <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten beschikken over een reeks onl<strong>in</strong>etools,<br />
- <strong>de</strong> taalvakken wor<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n geduren<strong>de</strong> het hele aca<strong>de</strong>miejaar,<br />
- <strong>de</strong> maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g is aanwezig, maar <strong>in</strong> beperkte mate,<br />
- <strong>de</strong> kwaliteitszorg is nog steeds een aandachtspunt,<br />
- een personeelslid voor 0,5 VTE werd aangesteld voor het beheer van <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatica-<strong>in</strong>frastructuur van <strong>de</strong><br />
campus,<br />
- het lectorenteam werd uitgebreid, mee dankzij <strong>de</strong> aangroei van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom,<br />
- het systeem van <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g blijft nog een aandachtspunt,<br />
- <strong>de</strong> besliss<strong>in</strong>gsstructuren wer<strong>de</strong>n geformaliseerd,<br />
- het <strong>in</strong>tranet werd operationeel gemaakt,<br />
- het boeken- en tijdschriftenbestand werd uitgebreid, zowel <strong>in</strong> <strong>de</strong> bibliotheek als onl<strong>in</strong>e,<br />
- er is een aanzet tot motivatie van het lectorenkorps, via het oprichten van een postgraduaat <strong>in</strong>formaticamanagement,<br />
en <strong>de</strong> cursussen CCNA en CCNP.<br />
Voor wat het meten van <strong>de</strong> studietijd betreft, wordt nu een <strong>in</strong>strument gebruikt, ontwikkeld door <strong>de</strong> Associatie<br />
K.U.Leuven, dat een meer secure bereken<strong>in</strong>g geeft van <strong>de</strong> studietijd voor <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. Op het<br />
vlak van <strong>de</strong> kwaliteitszorg tracht <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> docenten meer te motiveren en te betrekken. Wat het<br />
on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment betreft, wer<strong>de</strong>n streefcijfers vastgelegd.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 3 9
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om een procedure te implementeren en op te volgen om <strong>de</strong> resultaten van<br />
<strong>de</strong> evaluaties om te zetten <strong>in</strong> concrete verbeteracties volgens <strong>de</strong> PDCA-cyclus.<br />
Facet 5.3<br />
Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg zijn me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en het afnemend beroepenveld van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g actief betrokken.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De betrokkenheid van <strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n bij het systeem van <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg werd <strong>in</strong> het verle<strong>de</strong>n<br />
aangemoedigd door <strong>de</strong> besprek<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> acties <strong>in</strong> <strong>de</strong> stafverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen, personeelsverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen<br />
en tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> jaarlijkse <strong>de</strong>partementale studiedagen. Het sterker uitgebouw<strong>de</strong> kwaliteitssysteem b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong><br />
<strong>HUB</strong>russel op <strong>ba</strong>sis van een kwaliteitshandboek met procedures, steundocumenten en formulieren, waar<strong>in</strong><br />
beschreven wordt wie wat hoort te doen tegen wanneer en eventueel ook hoe, moet <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst een meer<br />
structurele betrokkenheid van alle actoren waarborgen. Dit is een belangrijk aandachtspunt.<br />
In een strategie- en werk<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> wordt jaarlijks ge<strong>rapport</strong>eerd over <strong>de</strong> mate van realisatie van <strong>de</strong><br />
taakstell<strong>in</strong>gen. Voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica zal <strong>de</strong> eerste voortgangs<strong>rapport</strong>er<strong>in</strong>g volgens dit<br />
kwaliteitssysteem gebeuren aan het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009. De betrokkenheid van <strong>de</strong><br />
me<strong>de</strong>werkers blijft echter een belangrijk aandachtspunt, en dit wordt ook <strong>in</strong> het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> bevestigd.<br />
De <strong>HUB</strong>russel voorziet een formele vertegenwoordig<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> tal van organen.<br />
De commissie heeft <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk dat <strong>de</strong> werkelijke betrokkenheid van stu<strong>de</strong>nten bij <strong>de</strong> besluitvorm<strong>in</strong>g en <strong>de</strong><br />
evaluaties <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg, te beperkt en niet structureel georganiseerd is. Tij<strong>de</strong>ns<br />
stu<strong>de</strong>ntenra<strong>de</strong>n komt een aantal on<strong>de</strong>rwerpen aan bod, afhankelijk van het toeval van <strong>de</strong> <strong>in</strong>breng. De commissie<br />
stelt vast dat het functioneren van <strong>de</strong> bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg betrokken ra<strong>de</strong>n en commissies – met <strong>in</strong>begrip<br />
van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenparticipatie – beperkt is.<br />
De betrokkenheid van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g bij het beroepenveld wordt gegaran<strong>de</strong>erd via <strong>de</strong> stagebegeleid<strong>in</strong>g, <strong>de</strong><br />
Resonantie- of Bus<strong>in</strong>essraad en via gast<strong>prof</strong>essoren en gastsprekers. De Bus<strong>in</strong>essraad werd opgestart. Tij<strong>de</strong>ns<br />
<strong>de</strong> Resonantieraad zijn on<strong>de</strong>rwerpen aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong> die han<strong>de</strong>len over (on<strong>de</strong>r meer) <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g,<br />
tentamens/examens en vraagstell<strong>in</strong>gen.<br />
Een specifiek segment van het werkveld is <strong>in</strong>tens betrokken bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, omdat het zowel leverancier van<br />
leerstof is als afnemer van stu<strong>de</strong>nten. Ver<strong>de</strong>r probeert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica het contact met haar<br />
oud-stu<strong>de</strong>nten te behou<strong>de</strong>n door <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van het levenslang leren een postgraduaat <strong>in</strong>formaticamanagement<br />
aan te bie<strong>de</strong>n. In het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 hebben twee oud-stu<strong>de</strong>nten zich <strong>in</strong>geschreven.<br />
De commissie betreurt het dat <strong>de</strong> alumniverenig<strong>in</strong>g HONIMA van het studiegebied Han<strong>de</strong>lswetenschappen & en<br />
Bedrijfskun<strong>de</strong> niet <strong>in</strong> staat is <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica te bereiken.<br />
De commissie heeft begrip voor het feit dat <strong>de</strong> recente fusie een aantal nieuwe structuren met zich meebracht.<br />
Een goed gestructureer<strong>de</strong> <strong>in</strong>spraak van alle actoren blijft echter een aandachtspunt.<br />
De commissie merkt op dat zowel <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten als <strong>de</strong> docenten betrokken zijn bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Met betrekk<strong>in</strong>g tot<br />
het werkveld is <strong>de</strong> betrokkenheid vooral gericht op zuivere IT-bedrijven. Het aan<strong>de</strong>el niet zuivere IT-bedrijven kan<br />
nog vergroten.<br />
240 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
Uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> alumni blijkt dat <strong>de</strong> betrokkenheid beperkt is tot een eenmalige enquête en het<br />
doorsturen van vacatureberichten. De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g om werk te maken van een alumnibeleid.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De visitatiecommissie adviseert om een alumniwerk<strong>in</strong>g op te starten.<br />
De visitatiecommissie stelt voor om meer directe feed<strong>ba</strong>ck te geven aan alle betrokkenen van <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>gen <strong>in</strong><br />
het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg. Ook adviseert <strong>de</strong> visitatiecommissie <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenparticipatie te verhogen<br />
en hen te betrekken <strong>in</strong> meer<strong>de</strong>re adviesorganen.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 5, <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 5.1, evaluatie resultaten:<br />
facet 5.2, maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g:<br />
facet 5.3, betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 4 1
On<strong>de</strong>rwerp 6<br />
Resultaten<br />
Facet 6.1<br />
Gerealiseerd niveau<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De gerealiseer<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties zijn <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> nagestreef<strong>de</strong> competenties qua niveau,<br />
oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Voor wat <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt betreft, werkt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met een overzicht van <strong>de</strong><br />
competenties „waar en <strong>in</strong> welke module wordt aandacht besteed aan <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> competenties?‟. In dit<br />
overzicht wordt een volledige <strong>de</strong>kk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> competenties per vak gegeven. Doordat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong><br />
competenties per vak ook realiseert <strong>in</strong> <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> examens, gaat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ervan uit dat aan het e<strong>in</strong><strong>de</strong><br />
van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt alle competenties heeft bereikt en dat daarmee ook het e<strong>in</strong>dniveau voldoen<strong>de</strong> is.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stage checken en beoor<strong>de</strong>len <strong>de</strong> diverse evaluatoren <strong>de</strong> verworven competenties. Er bestaat een<br />
digitale portfolio voor elke stu<strong>de</strong>nt, waar<strong>in</strong> zowel <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt, <strong>de</strong> docent als <strong>de</strong> mentor (vanuit het werkveld) per<br />
competentie kan aangeven hoe ver <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g en het resultaat van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt op dit vlak staan. De stu<strong>de</strong>nt<br />
kan bij elke competentie digitale bewijsstukken toevoegen, zodat een compleet beeld per competentie kan<br />
ontstaan. De commissie stelt bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>gekeken digitale portfolio‟s vast dat alleen <strong>de</strong> focuscompetenties zijn<br />
beantwoord, en dat veel competenties onbeoor<strong>de</strong>eld zijn gebleven. Ook blijft <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk bestaan dat <strong>de</strong> digitale<br />
portfolio‟s van erg uiteenlopen<strong>de</strong> kwaliteit zijn, zowel vanuit <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt als vanuit <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g door <strong>de</strong> docent<br />
of <strong>de</strong> mentor. Aan het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van <strong>de</strong> stage geeft <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt een presentatie, waarbij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt wordt beoor<strong>de</strong>eld<br />
op presentatievaardighe<strong>de</strong>n. De beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> gerealiseer<strong>de</strong> competenties gebeurt nog niet systematisch.<br />
Bovendien is er geen afstemm<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> formulieren die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> <strong>de</strong> competentiehandleid<strong>in</strong>g hebben<br />
en <strong>de</strong> formulieren die <strong>de</strong> docenten gebruiken voor <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g. Hierdoor is het mogelijk dat een stu<strong>de</strong>nt op<br />
verschillen<strong>de</strong> aspecten wordt beoor<strong>de</strong>eld.<br />
In ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> stage stelt <strong>de</strong> commissie vast dat <strong>de</strong> stagiairs veelal aan het werk wor<strong>de</strong>n<br />
gezet <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van een bepaald ontwikkel<strong>in</strong>gsproject. Stu<strong>de</strong>nten groeien tij<strong>de</strong>ns hun stage, omdat zij <strong>in</strong> een<br />
omgev<strong>in</strong>g terechtkomen waar een bepaal<strong>de</strong> cultuur heerst. Er is een stagementor die <strong>de</strong> stage begeleidt (docent<br />
van <strong>de</strong> <strong>HUB</strong>russel). Stu<strong>de</strong>nten lijken niet te lij<strong>de</strong>n te hebben on<strong>de</strong>r het feit dat er we<strong>in</strong>ig begeleid<strong>in</strong>g wordt<br />
gegeven vanuit <strong>de</strong> <strong>HUB</strong>russel op <strong>de</strong> werkplek.<br />
Voor wat <strong>de</strong> tewerkstell<strong>in</strong>g van afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n betreft, is er op dit moment nog geen enkel probleem <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
arbeidsmarkt, omdat er een grote behoefte aan <strong>in</strong>formatici is <strong>in</strong> <strong>de</strong> huidige conjunctuur. De waar<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong><br />
afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n door het beroepenveld is positief te noemen. Wel wordt het steeds belangrijker voor<br />
afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n om naast <strong>de</strong> pure technologie (<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rliggen<strong>de</strong> laag) meer kennis te krijgen van bus<strong>in</strong>ess flows<br />
en <strong>de</strong> bijbehoren<strong>de</strong> applicaties. Als dit het geval is, ontstaat een alumnus die zowel IT-matig als bedrijfsmatig<br />
goed on<strong>de</strong>rlegd is. In <strong>de</strong> ogen van <strong>de</strong> vertegenwoordigers uit het werkveld voldoen <strong>de</strong> alumni van <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>g<br />
hieraan. De afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n zijn tevre<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Zij hebben we<strong>in</strong>ig kritiek op <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en voelen<br />
zich gekwalificeerd voor <strong>de</strong> werkpraktijk. De opleid<strong>in</strong>g was praktisch gericht <strong>in</strong> hun ogen, waardoor ze erg op hun<br />
eigen werkterre<strong>in</strong> kon<strong>de</strong>n bezig zijn.<br />
Wat <strong>de</strong> resultaten met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g betreft, merkt <strong>de</strong> commissie op dat er <strong>in</strong>itiatieven zijn<br />
op het gebied van stu<strong>de</strong>nten- en docentenmobiliteit. Zij steunt ook <strong>de</strong> men<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g dat hieraan ver<strong>de</strong>r<br />
moet wor<strong>de</strong>n gewerkt. Het aantal uitgaan<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten is erg beperkt en er zijn, op het ogenblik van <strong>de</strong> visitatie,<br />
geen <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. De lectorenmobiliteit blijft beperkt. Daarnaast zijn er verschillen<strong>de</strong> uitwissel<strong>in</strong>gen van<br />
242 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
een week, waar<strong>in</strong> een studiereis wordt on<strong>de</strong>rnomen en waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g bepaal<strong>de</strong><br />
activiteiten uitvoeren. Er is een Engelstalig programma voor <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Ook Belgische stu<strong>de</strong>nten van<br />
TI kunnen een aantal modules van het <strong>in</strong>ternationale programma volgen (on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re <strong>de</strong> module <strong>in</strong>novation and<br />
entrepreneurship). De commissie beschouwt dit als een sterk punt van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Ongeveer <strong>de</strong> helft van <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten neemt <strong>de</strong>el aan een <strong>in</strong>ternationale module.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aandacht te hebben voor <strong>de</strong> borg<strong>in</strong>g van het niveau en voor <strong>de</strong> verbred<strong>in</strong>g van<br />
het beroepenveld <strong>in</strong> <strong>de</strong> richt<strong>in</strong>g van governance, architectuur en methodieken.<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een grotere <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g te leveren op het vlak van <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g en <strong>de</strong><br />
uitwissel<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten en lectoren.<br />
Facet 6.2<br />
On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Voor het on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment zijn streefcijfers geformuleerd <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met relevante an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen.<br />
- Het on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment voldoet aan <strong>de</strong>ze streefcijfers.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Vlaan<strong>de</strong>ren heeft geen traditie <strong>in</strong> het verzamelen van slaagcijfers per studiegebeid en/of opleid<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> jaren.<br />
Uit ervar<strong>in</strong>g blijkt dat <strong>de</strong> glo<strong>ba</strong>le slaagcijfers voor generatiestu<strong>de</strong>nten op Vlaams niveau tussen <strong>de</strong> 45 en 50<br />
procent liggen. Noch <strong>de</strong> evolutie over <strong>de</strong> jaren heen, noch <strong>de</strong> situatie per opleid<strong>in</strong>g of studiegebied wordt<br />
opgevolgd. Daardoor kan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g geen streefcijfers formuleren <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met relevante an<strong>de</strong>re<br />
opleid<strong>in</strong>gen.<br />
Tussen 2002 en 2005 lagen <strong>de</strong> slaagcijfers <strong>in</strong> het eerste jaar tussen 43 en 47 procent, <strong>in</strong> het twee<strong>de</strong> jaar tussen<br />
52 en 60 procent en <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar tussen 82 en 94 procent.<br />
De <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> flexibiliser<strong>in</strong>g vanaf het aca<strong>de</strong>miejaar 2005-2006 beteken<strong>de</strong> het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het traditionele<br />
systeem van studiejaren. Van dan af wordt het on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment bepaald <strong>in</strong> functie van het verworven aantal<br />
credits ten opzichte van het aantal opgenomen studiepunten. Tot voor het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 wer<strong>de</strong>n geen<br />
streefcijfers op het gebied van on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment geformuleerd. Vanaf het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 werkt <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> streefcijfers zoals die b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> <strong>HUB</strong>russel wer<strong>de</strong>n geformuleerd.<br />
Wat <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom van het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 betreft, vermeldt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g dat 11 van <strong>de</strong> 32 nieuwe<br />
stu<strong>de</strong>nten problemen on<strong>de</strong>rvon<strong>de</strong>n met hun studies. Acht stu<strong>de</strong>nten hebben uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk afgehaakt. De an<strong>de</strong>ren<br />
gaan door met hun studies. Het meren<strong>de</strong>el (ongeveer 75 procent) heeft een re<strong>de</strong>lijke kans om <strong>in</strong> 2009-2010<br />
zon<strong>de</strong>r studieduurvertrag<strong>in</strong>g of met slechts een korte studieduurvertrag<strong>in</strong>g af te stu<strong>de</strong>ren.<br />
Er kan gesteld wor<strong>de</strong>n dat ongeveer 70 procent van <strong>de</strong> nieuw <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zijn diploma behaalt, maar<br />
<strong>de</strong> meesten met een half tot an<strong>de</strong>rhalf jaar studieduurverleng<strong>in</strong>g.<br />
De resultaten van <strong>de</strong>ze cohortenanalyse zijn erg gelijklopend met <strong>de</strong>gene die bij an<strong>de</strong>re <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelors<br />
van <strong>HUB</strong>russel werd uitgevoerd (bijvoorbeeld <strong>ba</strong>chelor orthopedagogie: gemid<strong>de</strong>ld cijfer 68 procent). De kansen<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 4 3
op slagen wor<strong>de</strong>n ook bepaald door <strong>de</strong> vooropleid<strong>in</strong>g. Voor het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 blijkt er een overwicht<br />
van ASO (37 procent) en TSO (59 procent).<br />
Vooropleid<strong>in</strong>g, taalachterstand en allochtone achtergrond zijn factoren die dui<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong> slaagcijfers van <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten uit <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica negatief beïnvloe<strong>de</strong>n. De <strong>HUB</strong>russel-streefcijfers<br />
zijn wel geformuleerd, maar het ren<strong>de</strong>ment voor het eerste jaar wordt dui<strong>de</strong>lijk niet gehaald. Er is wel een<br />
verbeter<strong>in</strong>gsvoorstel ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieerd voor september 2009<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt <strong>de</strong> streefcijfers die op <strong>HUB</strong>russel-niveau zijn geformuleerd te vertalen naar <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Hierbij zijn criteria nodig voor <strong>de</strong> streefcijferformuler<strong>in</strong>g.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 6, resultaten: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 6.1, gerealiseerd niveau:<br />
facet 6.2, on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
244 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
Glo<strong>ba</strong>al oor<strong>de</strong>el<br />
De visitatiecommissie <strong>ba</strong>seer<strong>de</strong> haar oor<strong>de</strong>el en motiver<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> bronnen:<br />
- het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> bijhoren<strong>de</strong> bijlagen,<br />
- <strong>de</strong> gevoer<strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> betrokkenen,<br />
- <strong>de</strong> documenten ter <strong>in</strong>zage tij<strong>de</strong>ns het bezoek,<br />
- <strong>de</strong> opgevraag<strong>de</strong> documenten,<br />
- <strong>de</strong> reactie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op het opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong>.<br />
Het ZER gaf een goed overzicht van <strong>de</strong> diverse facetten. De commissie betreurt echter dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een<br />
an<strong>de</strong>re structuur dan <strong>de</strong> „klassieke‟ hanteer<strong>de</strong>, wat het werk van <strong>de</strong> commissie bemoeilijkte om alle elementen<br />
terug te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n.<br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 1, niveau en oriëntatie:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 2, programma:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 3, personeel:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 4, voorzien<strong>in</strong>gen:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 5, <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 6, resultaten:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> commissie van men<strong>in</strong>g dat er voldoen<strong>de</strong> generieke kwaliteitswaarborgen <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aanwezig zijn.<br />
In haar reactie op het opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> eerste terugmeld<strong>in</strong>g bezorg<strong>de</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor ie<strong>de</strong>re aanbevel<strong>in</strong>g ter<br />
verbeter<strong>in</strong>g opgenomen <strong>in</strong> dit <strong>rapport</strong> een lijst van acties of verbeter<strong>in</strong>gen die gepland of uitgevoerd wer<strong>de</strong>n na<br />
het bezoek. De commissie heeft op <strong>ba</strong>sis hiervan geen aanpass<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len doorgevoerd.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L | 2 4 5
Overzichtstabel van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len<br />
score facet<br />
score on<strong>de</strong>rwerp<br />
On<strong>de</strong>rwerp 1: Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Facet 1.1: Niveau en oriëntatie voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 1.2: Dome<strong>in</strong>specifieke eisen voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 2: Programma<br />
Facet 2.1: Relatie doelstell<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.3: Samenhang voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.4: Studieomvang OK<br />
Facet 2.5: Studietijd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.6: Afstemm<strong>in</strong>g vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.7: Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.8: Masterproef niet van toepass<strong>in</strong>g<br />
Facet 2.9: Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 3: Inzet van personeel<br />
Facet 3.1: Kwaliteit personeel voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 3.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 3.3: Kwantiteit personeel voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 4: Voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Facet 4.1: Materiële voorzien<strong>in</strong>gen voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 4.2: Studiebegeleid<strong>in</strong>g goed<br />
On<strong>de</strong>rwerp 5: Interne kwaliteitszorg<br />
Facet 5.1: Evaluatie resultaten voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 5.2: Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 5.3:<br />
On<strong>de</strong>rwerp 6: Resultaten<br />
Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en<br />
beroepenveld<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 6.1: Gerealiseerd niveau voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 6.2: On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
De oor<strong>de</strong>len zijn van toepass<strong>in</strong>g voor:<br />
<strong>HUB</strong>-<strong>EHSAL</strong><br />
Hogeschool-Universiteit Brussel<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
246 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> <strong>HUB</strong>- E H S A L
Hoofdstuk 6 Karel <strong>de</strong> Grote-Hogeschool<br />
Algemene toelicht<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica aan<br />
<strong>de</strong> Karel <strong>de</strong> Grote-Hogeschool<br />
De opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica wordt aangebo<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> Karel <strong>de</strong> Grote-Hogeschool. De hogeschool<br />
biedt opleid<strong>in</strong>gen aan <strong>in</strong> 6 <strong>de</strong>partementen: Gezondheidszorg, Han<strong>de</strong>lswetenschappen en Bedrijfskun<strong>de</strong>,<br />
Industriële Wetenschappen en Technologie, Lerarenopleid<strong>in</strong>g, Audiovisuele en Beel<strong>de</strong>n<strong>de</strong> Kunsten en Sociaal-<br />
Agogisch Werk. De hogeschool biedt <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze studiegebie<strong>de</strong>n meer dan 70 afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen aan <strong>in</strong> zowel<br />
<strong>ba</strong>chelor- als masteropleid<strong>in</strong>gen. De hogeschool telt meer dan 8000 stu<strong>de</strong>nten en meer dan 1000<br />
personeelsle<strong>de</strong>n.<br />
De opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica behoort tot het <strong>de</strong>partement Han<strong>de</strong>lswetenschappen en Bedrijfskun<strong>de</strong>.<br />
B<strong>in</strong>nen dit <strong>de</strong>partement wor<strong>de</strong>n 3 <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>gen aangebo<strong>de</strong>n: bedrijfsmanagement,<br />
officemanagement en Toegepaste <strong>in</strong>formatica. Het <strong>de</strong>partement is verspreid over <strong>de</strong> campussen Groenplaats en<br />
Stadswaag. B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zijn er 3 afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen en 5 keuzetrajecten. De afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g<br />
applicatieontwikkel<strong>in</strong>g bestaat uit <strong>de</strong> keuzetrajecten bedrijfsapplicaties en multimedia-applicaties. De<br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g systeem- en netwerkbeheer bestaat uit <strong>de</strong> keuzetrajecten systeem- en netwerkbeheer en<br />
bedrijfsautomatiser<strong>in</strong>g. Tot slot is er ook <strong>de</strong> afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g softwaremanagement. In <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zijn 556<br />
stu<strong>de</strong>nten aanwezig en 33 personeelsle<strong>de</strong>n.<br />
De hogeschool behoort tot <strong>de</strong> Associatie Universiteiten en Hogescholen Antwerpen (AUHA), waartoe ook <strong>de</strong><br />
Universiteit Antwerpen, <strong>de</strong> Artesis Hogeschool, <strong>de</strong> Hogere Zeevaartschool en <strong>de</strong> Plantijn Hogeschool behoren.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 247
On<strong>de</strong>rwerp 1<br />
Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Facet 1.1<br />
Niveau en oriëntatie van <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>chelor<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
De opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen zijn er op gericht <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt te brengen tot:<br />
- het beheersen van algemene competenties als <strong>de</strong>nk- en re<strong>de</strong>neervaardigheid, het verwerven en verwerken<br />
van <strong>in</strong>formatie, het vermogen tot kritische reflectie en projectmatig werken, creativiteit, het kunnen uitvoeren<br />
van eenvoudige leid<strong>in</strong>ggeven<strong>de</strong> taken, het vermogen tot communiceren van <strong>in</strong>formatie, i<strong>de</strong>eën, problemen en<br />
oploss<strong>in</strong>gen, zowel aan specialisten als aan leken en een <strong>in</strong>gesteldheid tot levenslang leren;<br />
- het beheersen van algemene beroepsgerichte competenties als teamgericht kunnen werken,<br />
oploss<strong>in</strong>gsgericht kunnen werken <strong>in</strong> <strong>de</strong> z<strong>in</strong> van het zelfstandig kunnen <strong>de</strong>f<strong>in</strong>iëren en analyseren van<br />
complexe probleemsituaties <strong>in</strong> <strong>de</strong> beroepspraktijk en het kunnen ontwikkelen en toepassen van z<strong>in</strong>volle<br />
oploss<strong>in</strong>gstrategieën, en het besef van maatschappelijke verantwoor<strong>de</strong>lijkheid samenhangend met <strong>de</strong><br />
beroepspraktijk;<br />
- het beheersen van beroepsspecifieke competenties op het niveau van een beg<strong>in</strong>nend beroepsbeoefenaar.<br />
Het oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g vertaal<strong>de</strong> <strong>de</strong> strategische visie van <strong>de</strong> hogeschool en het <strong>de</strong>partement naar <strong>de</strong> eigen opleid<strong>in</strong>g. De<br />
commissie kon uit <strong>de</strong> aanwezige documenten aflei<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong>ze visie is ge<strong>ba</strong>seerd op zes pijlers. Vooreerst wil <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g een dui<strong>de</strong>lijke plaats <strong>in</strong>nemen b<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement en <strong>de</strong> hogeschool, en beoogt zij een<br />
samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re (ICT-)opleid<strong>in</strong>gen b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> eigen <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g. Daarnaast wil zij pionier zijn <strong>in</strong> haar<br />
vakgebied, een belangrijke maatschappelijke bijdrage leveren en ongebon<strong>de</strong>n samenwerken met bedrijven. De<br />
opleid<strong>in</strong>g wil dit bereiken door breed <strong>in</strong>zet<strong>ba</strong>ar personeel aan te werven en talent te ontwikkelen, en dit b<strong>in</strong>nen<br />
een dui<strong>de</strong>lijke visie op on<strong>de</strong>rwijs, gedragen door een wetenschappelijk on<strong>de</strong>rbouwd curriculum, dat aansluit bij <strong>de</strong><br />
competenties die verwacht wor<strong>de</strong>n van een <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica.<br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong>ze visie formuleer<strong>de</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een aantal algemene opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen: <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wil<br />
stu<strong>de</strong>ntgecentreerd en competentiegericht on<strong>de</strong>rwijs aanbie<strong>de</strong>n met aandacht voor een bre<strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis en<br />
gespecialiseer<strong>de</strong> vorm<strong>in</strong>g. Men beoogt een bre<strong>de</strong> <strong>in</strong>zet<strong>ba</strong>arheid door het aanbrengen van vaardighe<strong>de</strong>n, zowel <strong>in</strong><br />
wetenschappelijke als bedrijfskundige context. De opleid<strong>in</strong>g bewaakt <strong>de</strong> pedagogische en didactische aanpak<br />
door nieuwe evoluties op het gebied van on<strong>de</strong>rwijs <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g te <strong>in</strong>tegreren. Veel aandacht gaat uit naar <strong>de</strong><br />
verwerv<strong>in</strong>g van vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke en beroepsgerichte kennis, en vaardighe<strong>de</strong>n en attitu<strong>de</strong>s die nodig zijn voor het<br />
<strong>prof</strong>essioneel functioneren van <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>, met speciale aandacht voor het ethisch en sociaal han<strong>de</strong>len<br />
van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken aflei<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong>ze doelstell<strong>in</strong>gen wel wor<strong>de</strong>n afgeleid uit contacten met het<br />
werkveld en dat <strong>de</strong> daaruitvolgen<strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>gen jaarlijks wor<strong>de</strong>n teruggekoppeld naar <strong>de</strong> resonansgroep van<br />
bedrijven op <strong>de</strong> beroepenveldavon<strong>de</strong>n, maar dat <strong>de</strong>ze niet formeel getoetst wor<strong>de</strong>n.<br />
De opleid<strong>in</strong>g ontwikkel<strong>de</strong> op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> visie en <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, en reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>nd met<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>cretale voorschriften, een competentie<strong>prof</strong>iel voor <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica. Zij<br />
<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieert een competentie als volgt: „Een competentie is het vermogen van een <strong>in</strong>dividu om kennis, vaardighe<strong>de</strong>n<br />
en attitu<strong>de</strong>s te <strong>in</strong>tegreren, om a<strong>de</strong>quaat, doelbewust en gemotiveerd te han<strong>de</strong>len <strong>in</strong> welbepaal<strong>de</strong> situaties.‟ Zo<br />
wordt een grotere nadruk gelegd op het <strong>in</strong>tegrale karakter van kennis, vaardighe<strong>de</strong>n en attitu<strong>de</strong>s, maar ook op<br />
het succesvol han<strong>de</strong>len <strong>in</strong> beroepssituaties.<br />
248 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
Het competentie<strong>prof</strong>iel is opgebouwd uit drie <strong>de</strong>len, die correspon<strong>de</strong>ren met <strong>de</strong> categorieën uit het <strong>de</strong>creet.<br />
Vooreerst zijn er <strong>de</strong> algemene competenties: <strong>de</strong>nken en re<strong>de</strong>neren, verwerven en verwerken van <strong>in</strong>formatie,<br />
kritisch reflecteren, creativiteit, communiceren <strong>in</strong> het Ne<strong>de</strong>rlands, levenslang leren, <strong>in</strong>tercultureel bewustzijn en<br />
ICT-geletterdheid. Daarna zijn er <strong>de</strong> algemene beroepsgericht competenties: teamgericht werken, uitvoeren van<br />
eenvoudige leid<strong>in</strong>ggeven<strong>de</strong> taken, projectmatig werken, oploss<strong>in</strong>gsgericht en resultaatsgericht werken, en besef<br />
van maatschappelijke verantwoor<strong>de</strong>lijkheid.<br />
De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> algemene en algemeen beroepsgerichte competenties <strong>in</strong> <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>eltrajecten van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan bod komen. Ze wor<strong>de</strong>n geïntegreerd <strong>in</strong> diverse opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len en <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
stage aangebracht. Door het systematisch <strong>in</strong>voeren van het begeleid zelfstandig leren en <strong>de</strong> laptop stimuleert <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g bovendien <strong>de</strong> competentie „levenslang leren‟, zodat stu<strong>de</strong>nten ook <strong>in</strong> het snel evolueren<strong>de</strong><br />
beroepenveld <strong>de</strong> attitu<strong>de</strong> hebben om bij te blijven. De beroepsspecifieke competenties wor<strong>de</strong>n geïntegreerd met<br />
an<strong>de</strong>re competenties aangebracht, zowel vanuit een technisch/technologische <strong>in</strong>valshoek als vanuit een<br />
bedrijfskundig perspectief.<br />
Deze competenties wor<strong>de</strong>n cont<strong>in</strong>ue up-to-date gehou<strong>de</strong>n en getoetst aan <strong>de</strong> realiteit, op <strong>ba</strong>sis van<br />
vernieuw<strong>in</strong>gen die <strong>in</strong> <strong>de</strong> bedrijfs- en ICT-wereld wor<strong>de</strong>n opgemerkt. De competenties zijn <strong>in</strong> een matrix aan elkaar<br />
gekoppeld om er op een transparantere manier te kunnen mee werken. Alle actoren zijn verantwoor<strong>de</strong>lijk voor<br />
monitor<strong>in</strong>g en bijstur<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> matrix, gezien dit <strong>in</strong>strument slechts recent <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g werd geïntroduceerd.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen wil <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ook reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>n met <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g. Dit komt al <strong>in</strong> een aantal<br />
competenties naar voren. In <strong>de</strong> praktijk werken stu<strong>de</strong>nten vaak met producten van <strong>in</strong>ternationale bedrijven en<br />
komen zij vlot <strong>in</strong> aanrak<strong>in</strong>g met <strong>in</strong>ternationale contexten, gezien <strong>de</strong> mondiale <strong>in</strong>slag van ICT. Zowel Frans als<br />
Engels is opgenomen <strong>in</strong> het programma, om stu<strong>de</strong>nten beter voor te berei<strong>de</strong>n op <strong>in</strong>ternationale<br />
toekomstmogelijkhe<strong>de</strong>n.<br />
De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen op het vlak <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g aanwezig waren.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken met mensen uit <strong>de</strong> diverse geled<strong>in</strong>gen opmaken dat <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen van<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op diverse manieren wor<strong>de</strong>n bekendgemaakt. Voor stu<strong>de</strong>nten is het centrale document hierbij <strong>de</strong><br />
studiegids. Die bevat het gewenste competentie<strong>prof</strong>iel, het programma en per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el een<br />
didactische steekkaart. Deze kaart beschrijft alle relevante gegevens <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met het<br />
(<strong>de</strong>el)opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el. Eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten krijgen een gedrukte kopie van <strong>de</strong> studiegids; <strong>de</strong><br />
leertrajectbegelei<strong>de</strong>r licht die op <strong>de</strong> <strong>in</strong>troductiedag mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g toe. De studiegids is ook steeds elektronisch te<br />
raadplegen op <strong>de</strong> website van <strong>de</strong> hogeschool en op <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g. Docenten bespreken bij <strong>de</strong><br />
aanvang van hun lessen eveneens <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen en verwachte competenties voor het betrokken<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el. Docenten zijn vertrouwd met <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen en het competentie<strong>prof</strong>iel door <strong>de</strong><br />
besprek<strong>in</strong>g van <strong>de</strong>ze documenten <strong>in</strong> opleid<strong>in</strong>gsra<strong>de</strong>n, het vakoverleg en <strong>de</strong> Departementale Raad. Zij gebruiken<br />
<strong>de</strong>ze documenten tevens als uitgangspunt en <strong>in</strong>spiratiebron voor het uitwerken van hun eigen<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. Het beroepenveld wordt formeel en <strong>in</strong>formeel tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> „Beroepenveldavond‟, tij<strong>de</strong>ns<br />
contacten <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met stage en projecten, en op netwerkevenementen op <strong>de</strong> hoogte gehou<strong>de</strong>n.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 249
Facet 1.2<br />
Dome<strong>in</strong>specifieke eisen<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g (uitgedrukt <strong>in</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt) sluiten aan bij <strong>de</strong> eisen die<br />
door (buitenlandse) vakgenoten en het relevante beroepenveld gesteld wor<strong>de</strong>n aan een opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het<br />
betreffen<strong>de</strong> dome<strong>in</strong> (vakgebied/discipl<strong>in</strong>e en/of beroepspraktijk of kunstpraktijk). Ze zijn, <strong>in</strong>geval van<br />
gereglementeer<strong>de</strong> beroepen, <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> reglementer<strong>in</strong>g of regelgev<strong>in</strong>g ter zake.<br />
- Voor <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>gen zijn <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties getoetst bij het relevante<br />
beroepenveld.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Het competentie<strong>prof</strong>iel van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en het dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r kwamen tot stand op <strong>ba</strong>sis van<br />
diverse documenten: het VLOR-opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel, het beroeps<strong>prof</strong>iel <strong>in</strong>formaticus uit 1996, het Ne<strong>de</strong>rlandse<br />
beroeps- en opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel HBO-I voor bedrijfskundig <strong>in</strong>formaticus, <strong>de</strong> Dubl<strong>in</strong>-<strong>de</strong>scriptoren, het Europese<br />
Qualification Framework (EQF), het referentieka<strong>de</strong>r voor taalcompetenties en <strong>in</strong>terculturele competenties van <strong>de</strong><br />
Ne<strong>de</strong>rlandse Taalunie, en het on<strong>de</strong>rwijsconcept van <strong>de</strong> hogeschool. Contacten met an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen,<br />
(<strong>in</strong>ter)nationale bedrijven, vakverenig<strong>in</strong>gen en organisaties vorm<strong>de</strong>n eveneens een belangrijke <strong>in</strong>spiratiebron. Op<br />
on<strong>de</strong>rwijskundig vlak werd voornamelijk <strong>in</strong>put gegeven door <strong>de</strong> preferentiële Erasmus-partners van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Trends wor<strong>de</strong>n opgepikt door docenten te laten <strong>de</strong>elnemen aan conferenties, symposia en congressen, en door<br />
het verwerken van vakliteratuur.<br />
De commissie staat positief tegenover <strong>de</strong>ze bre<strong>de</strong> <strong>in</strong>put, en is van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> belangrijkste elementen<br />
aanwezig zijn <strong>in</strong> het competentie<strong>prof</strong>iel van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Zij stelt zich wel vragen over <strong>de</strong> mate waar<strong>in</strong> <strong>de</strong>ze<br />
doelstell<strong>in</strong>gen het dagelijks han<strong>de</strong>len sturen.<br />
Door <strong>de</strong> snel evolueren<strong>de</strong> ICT-markt zijn <strong>de</strong> beroeps- en opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>ielen ge<strong>de</strong>eltelijk verou<strong>de</strong>rd. In dat opzicht<br />
gebruikt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> <strong>prof</strong>ielen die door Agoria wor<strong>de</strong>n opgesteld en geactualiseerd. Die sectorfe<strong>de</strong>ratie<br />
ver<strong>de</strong>elt <strong>de</strong> arbeidsmarkt op ICT-gebied <strong>in</strong> drie zones: fundamental level, <strong>in</strong>frastructure level en ma<strong>in</strong>tenance<br />
level. Het eerste niveau draait rond processen en research & <strong>de</strong>velopment: het ontwikkelen van<br />
<strong>ba</strong>siscomponenten op het gebied van hard- en software. Het twee<strong>de</strong> niveau gaat om applicaties en <strong>in</strong>tegratie: het<br />
<strong>in</strong>tegreren van componenten tot volledige systemen. Het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> niveau betreft on<strong>de</strong>rhoud en operationaliser<strong>in</strong>g:<br />
het operationeel hou<strong>de</strong>n en on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n van toepass<strong>in</strong>gen en systemen.<br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong>ze <strong>in</strong><strong>de</strong>l<strong>in</strong>g ontwikkel<strong>de</strong> Agoria 12 beroeps<strong>prof</strong>ielen voor <strong>de</strong> toekomstige <strong>in</strong>formaticus. De<br />
opleid<strong>in</strong>g leidt rechtstreeks op tot 8 van <strong>de</strong> 12 beroeps<strong>prof</strong>ielen, waarbij alle <strong>prof</strong>ielen van het 2 e niveau wor<strong>de</strong>n<br />
afge<strong>de</strong>kt en <strong>in</strong> <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re zones slechts 1 van <strong>de</strong> 3 <strong>prof</strong>ielen wordt beoogd.<br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong>ze context omschrijft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> voornaamste e<strong>in</strong>dkwalificaties van een afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>formaticus als volgt: <strong>de</strong> <strong>in</strong>formaticus <strong>in</strong> <strong>in</strong>zet<strong>ba</strong>ar als <strong>in</strong>formatica<strong>de</strong>skundige, als facilitator voor<br />
bedrijfsprocessen, als communicator en als lid van een team. Voor al <strong>de</strong>ze rollen en functies formuleer<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g dui<strong>de</strong>lijke <strong>de</strong>elcompetenties die wor<strong>de</strong>n verwacht. Deze beroepsspecifieke competenties zijn:<br />
voorstudie, analyse en ontwerp van een softwaresysteem, analyse en ontwerp van een ICT-<strong>in</strong>frastructuur,<br />
implementatie van een softwaresysteem, implementatie van een ICT-<strong>in</strong>frastructuur, ICT-on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g bie<strong>de</strong>n,<br />
software on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n en communiceren <strong>in</strong> een vreem<strong>de</strong> taal.<br />
Gegeven <strong>de</strong> evoluties op het gebied van ICT is het steeds noodzakelijker om zich te specialiseren <strong>in</strong> bepaal<strong>de</strong><br />
beroepsspecifieke competenties. In dat opzicht heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g gekozen voor het aanbie<strong>de</strong>n van<br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen. Afhankelijk van <strong>de</strong> gemaakte keuze zal <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> extra e<strong>in</strong>dkwalificaties verwerven<br />
op het gebied van applicatieontwikkel<strong>in</strong>g, softwaremanagement of systeem- en netwerkbeheer.<br />
Ten opzichte van an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen- en buitenland wil <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica zich<br />
<strong>prof</strong>ileren door haar vakgebied als geïntegreerd <strong>in</strong> bedrijfsprocessen te zien, eer<strong>de</strong>r dan dit louter als<br />
250 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
technologisch hulpmid<strong>de</strong>l te beschouwen. Ten opzichte van gelijkaardige opleid<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Vlaan<strong>de</strong>ren <strong>prof</strong>ileert <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g zich door het aanbie<strong>de</strong>n van afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen, <strong>de</strong> aandacht voor talen, een grote samenwerk<strong>in</strong>g met<br />
het werkveld, <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> hoge doorstroom naar masteropleid<strong>in</strong>gen. De<br />
opleid<strong>in</strong>g <strong>prof</strong>ileert zich ook expliciet als <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor op het zes<strong>de</strong> niveau van het European<br />
Qualification Framework.<br />
De commissie kon vaststellen dat er qua <strong>in</strong>ternationale afstemm<strong>in</strong>g nog beterschap mogelijk is.<br />
De opleid<strong>in</strong>g toetst haar opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen aan <strong>de</strong> bev<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> beroepsfe<strong>de</strong>ratie Agoria. Daarnaast<br />
<strong>in</strong>tegreert zij ook heel wat <strong>in</strong>formatie uit formele en <strong>in</strong>formele contacten met het bre<strong>de</strong>re beroepenveld. Jaarlijks<br />
organiseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een forum waarop een breed spectrum van bedrijven wordt uitgenodigd om na te <strong>de</strong>nken<br />
over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Dit draagt <strong>de</strong> voorkeur weg van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, die een Opleid<strong>in</strong>gscommissie te beperkend v<strong>in</strong>d<br />
voor een breed beroepenveld als dat van ICT. Op dit forum en op <strong>de</strong> „Beroepenveldavond‟ verzamelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong>formatie over nieuwe evoluties.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken met het werkveld aflei<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong>ze gesprekken <strong>in</strong> het verle<strong>de</strong>n al een<br />
<strong>in</strong>vloed hebben gehad op het programma.<br />
Via enquêter<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n ook <strong>de</strong> alumni betrokken bij <strong>de</strong> opbouw van het curriculum. De resultaten van <strong>de</strong><br />
systematische bevrag<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n steeds verwerkt <strong>in</strong> het opleid<strong>in</strong>gsprogramma.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 1, doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 1.1, niveau en oriëntatie<br />
facet 1.2, dome<strong>in</strong>specifieke eisen<br />
goed<br />
goed<br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 251
On<strong>de</strong>rwerp 2<br />
Programma<br />
Facet 2.1<br />
Relatie tussen doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>houd van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Het programma is een a<strong>de</strong>quate concretiser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g qua niveau,<br />
oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen.<br />
- De e<strong>in</strong>dkwalificaties zijn a<strong>de</strong>quaat vertaald <strong>in</strong> leerdoelen van (on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van) het programma.<br />
- De <strong>in</strong>houd van het programma biedt stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> mogelijkheid om <strong>de</strong> geformuleer<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties te<br />
bereiken.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Vanuit <strong>de</strong> visie en het competentie<strong>prof</strong>iel van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> diverse nagestreef<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g vertaald <strong>in</strong> een concreet programma. Dit programma is opgebouwd uit drie afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen,<br />
<strong>in</strong>gebed <strong>in</strong> een bedrijfskundige en communicatieve context. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> competentiematrix, het curriculum<br />
en <strong>de</strong> studiegids is <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g gekomen tot een volledig programma. B<strong>in</strong>nen elk opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van het<br />
programma zijn <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> competenties vertaald <strong>in</strong> concrete doelen, en zijn die gekoppeld aan<br />
on<strong>de</strong>rwijsvormen, mid<strong>de</strong>len en evaluatievormen. Het programma van <strong>de</strong> <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica bestaat uit drie trajecten.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen op een dui<strong>de</strong>lijke manier zijn vertaald naar een programma en<br />
dat <strong>de</strong> uitgebrei<strong>de</strong> vakfiches daarbij voldoen<strong>de</strong> dui<strong>de</strong>lijk zijn.<br />
Het eerste <strong>ba</strong>chelortraject is erop gericht stu<strong>de</strong>nten een bre<strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis bij te brengen op het gebied van<br />
applicatieontwikkel<strong>in</strong>g, systeem- en netwerkbeheer en softwaremanagement. B<strong>in</strong>nen het eerste dome<strong>in</strong> ligt <strong>de</strong><br />
nadruk op <strong>de</strong> fundamenten van programmeren en we<strong>ba</strong>pplicaties. Het twee<strong>de</strong> dome<strong>in</strong> legt zich vooral toe op<br />
computer- en netwerkarchitectuur. In het laatste dome<strong>in</strong> focust men vooral op analyse en ontwerp, maar ook op<br />
bedrijfskundige, wiskundige en logische vorm<strong>in</strong>g. Het sluitstuk van het programma wordt gevormd door<br />
talenon<strong>de</strong>rwijs en reflectie op het eigen han<strong>de</strong>len en <strong>de</strong> studievoortgang. Om tegemoet te komen aan <strong>de</strong> diverse<br />
<strong>in</strong>stroom wordt voor dit programmajaar geen voorkennis verwacht.<br />
In het twee<strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelortraject zijn <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en terug te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n. Alle aangebrachte competenties wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong><br />
dit jaar uitgediept. Wat applicatieontwikkel<strong>in</strong>g betreft, krijgen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten bijkomen<strong>de</strong> programmeertalen en een<br />
grondig zicht op <strong>in</strong>ternetapplicaties voorgeschoteld. Zo wordt een <strong>ba</strong>sis gelegd om an<strong>de</strong>re procedurele of OOprogrammeertalen<br />
aan te leren. Met betrekk<strong>in</strong>g tot systeem- en netwerkbeheer krijgen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten een grondig<br />
overzicht van <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne werk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> meest gang<strong>ba</strong>re bestur<strong>in</strong>gssystemen. In softwaremanagement wor<strong>de</strong>n<br />
analyse en ontwerp ver<strong>de</strong>r uitgediept. In het twee<strong>de</strong> jaar gaat bijkomen<strong>de</strong> aandacht naar managementprocessen<br />
en -technieken, en naar communicatieve vaardighe<strong>de</strong>n en ethische, filosofische, sociologische en religieuze<br />
vraagstukken. In het discipl<strong>in</strong>eoverschrij<strong>de</strong>nd project comb<strong>in</strong>eert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> diverse gebie<strong>de</strong>n <strong>in</strong> één<br />
opdracht.<br />
In het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelortraject wordt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g vervolledigd en kiezen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten een specialisatie <strong>in</strong> <strong>de</strong> vorm<br />
van een afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g. Er zijn drie afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen.<br />
De eerste is applicatieontwikkel<strong>in</strong>g. Die is ge<strong>ba</strong>seerd op data<strong>ba</strong>nken en mid<strong>de</strong>lware, plannen en testen, Javaapplicaties<br />
en software eng<strong>in</strong>eer<strong>in</strong>g. B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong>ze keuze kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten nog kiezen tussen <strong>de</strong> trajecten<br />
bedrijfsapplicaties of multimedia-applicaties.<br />
De twee<strong>de</strong> afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g is softwaremanagement. Bij <strong>de</strong>ze keuze krijgen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> plaats van <strong>de</strong> keuze<br />
uit twee trajecten <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len softwaremanagement, softwarearchitectuur en software <strong>de</strong>velopment.<br />
252 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
De <strong>de</strong>r<strong>de</strong> afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g is systeem- en netwerkbeheer. In <strong>de</strong>ze afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g specialiseren <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
zich <strong>in</strong> data<strong>ba</strong>nken en middleware, netwerken en netwerkarchitectuur, datacommunicatie, bedrijfsnetwerken en<br />
DBA. In <strong>de</strong>ze afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>g kan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt kiezen tussen <strong>de</strong> trajecten systeem- en netwerkbeheer of<br />
bedrijfsautomatiser<strong>in</strong>g. In het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar krijgt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt ook bedrijfskundige vorm<strong>in</strong>g, meer bepaald op het vlak<br />
van juridische, ecologische en multiculturele aspecten. Communicatie, talen en commerciële vaardighe<strong>de</strong>n<br />
vormen het sluitstuk van het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelorjaar.<br />
De „stage INF‟ zorgt ervoor dat alle competenties geïntegreerd wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> een reële bedrijfsomgev<strong>in</strong>g, om <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nt zo optimaal voor te berei<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> <strong>in</strong>stap <strong>in</strong> het werkveld.<br />
De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> beleidsnota van <strong>de</strong> hogeschool omtrent <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g<br />
verwerkt heeft <strong>in</strong> het programma. Ze wil daarmee <strong>de</strong> mobiliteit van zowel docenten als stu<strong>de</strong>nten verhogen, en<br />
stu<strong>de</strong>nten die niet naar het buitenland willen gaan, een <strong>in</strong>ternationale ervar<strong>in</strong>g aanbie<strong>de</strong>n. De commissie stel<strong>de</strong><br />
echter vast dat <strong>de</strong>ze vertal<strong>in</strong>g niet optimaal is gebeurd, en dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g nog beter moet on<strong>de</strong>rzoeken hoe<br />
<strong>in</strong>ternationale uitwissel<strong>in</strong>g en benchmark<strong>in</strong>g mogelijk zijn naast <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale stages.<br />
De dienst Internationaliser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> hogeschool is verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> uitwerk<strong>in</strong>g van het beleid, <strong>de</strong><br />
coörd<strong>in</strong>atie van <strong>in</strong>ternationale activiteiten, het verstrekken van <strong>in</strong>formatie over <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n en het<br />
on<strong>de</strong>rsteunen van praktische aspecten. Het <strong>de</strong>partement is verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> promotie van <strong>de</strong>ze<br />
activiteiten en <strong>de</strong> selectie van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten, en neemt <strong>de</strong> adm<strong>in</strong>istratieve verwerk<strong>in</strong>g op zich. Stu<strong>de</strong>nten van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g kunnen <strong>de</strong>elnemen aan verschillen<strong>de</strong> programma‟s: Erasmus, Leonardo da V<strong>in</strong>ci, Erasmus-Belgica en<br />
VLIR-UOS. In pr<strong>in</strong>cipe gebeurt een uitwissel<strong>in</strong>g of stage met preferentiële partners van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, hoewel<br />
stu<strong>de</strong>nten zelf een voorstel kunnen doen. Docenten gaan naar het buitenland via bilaterale overeenkomsten, of<br />
nodigen buitenlandse gastlectoren uit. B<strong>in</strong>nen het programma wordt elk jaar een Engelstalige International<br />
Bus<strong>in</strong>ess Course georganiseerd voor stu<strong>de</strong>nten. Stu<strong>de</strong>nten kunnen <strong>de</strong>ze als keuzevak volgen.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica zijn twee ra<strong>de</strong>n actief. De Stafraad, bestaan<strong>de</strong> uit het<br />
opleid<strong>in</strong>gshoofd en <strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>atoren, verga<strong>de</strong>rt wekelijks over on<strong>de</strong>r meer het beleid, het programma, <strong>de</strong><br />
kwaliteitszorg en <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g. De Opleid<strong>in</strong>gsraad, die bestaat uit alle docenten, komt maan<strong>de</strong>lijks samen<br />
en heeft <strong>in</strong>spraak <strong>in</strong> alle on<strong>de</strong>rwijsgebon<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rwerpen. In aparte vakwerkgroepen kunnen bijkomen<strong>de</strong><br />
afspraken wor<strong>de</strong>n gemaakt of verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gsraad wor<strong>de</strong>n voorbereid. Jaarlijks v<strong>in</strong>dt een<br />
structurele herzien<strong>in</strong>g van het programma plaats, gecoörd<strong>in</strong>eerd door <strong>de</strong> Stafraad. Deze wijzig<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n<br />
steeds besproken met <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementsdirectie, <strong>de</strong> Departementale Raad en het bedrijfsleven. Toch kon <strong>de</strong><br />
commissie vaststellen dat er geen geëxpliciteer<strong>de</strong> procedures zijn voor een herzien<strong>in</strong>g van het curriculum.<br />
Stu<strong>de</strong>nten kunnen een bijdrage leveren door mid<strong>de</strong>l van <strong>de</strong> WOPST-enquêtes en <strong>de</strong> TI-Stu<strong>de</strong>ntenraad. Deze<br />
curriculumwijzig<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rsteund door <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale coörd<strong>in</strong>ator On<strong>de</strong>rwijsontwikkel<strong>in</strong>g. De laatste<br />
grote wijzig<strong>in</strong>g van het curriculum betrof <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen. S<strong>in</strong>dsdien werd voornamelijk<br />
bijgestuurd. Een grondige doorlicht<strong>in</strong>g van het huidige curriculum is gepland <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van een ver<strong>de</strong>re<br />
implementatie van het competentiegerichte on<strong>de</strong>rwijs.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 253
Facet 2.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Kennisontwikkel<strong>in</strong>g door stu<strong>de</strong>nten v<strong>in</strong>dt plaats via vakliteratuur, aan <strong>de</strong> beroeps- of kunstpraktijk ontleend<br />
studiemateriaal en via <strong>in</strong>teractie met <strong>de</strong> beroepspraktijk, <strong>de</strong> kunstpraktijk en/of (toegepast) on<strong>de</strong>rzoek.<br />
- Het programma heeft aantoon<strong>ba</strong>re ver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met actuele ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het vakgebied/<strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>e.<br />
- Het programma waarborgt <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van beroeps- of artistieke vaardighe<strong>de</strong>n, en heeft aantoon<strong>ba</strong>re<br />
ver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> actuele beroepspraktijk.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Kennis wordt <strong>in</strong> het programma <strong>in</strong> het eerste <strong>de</strong>eltraject op een <strong>ba</strong>sisniveau overgebracht. In het twee<strong>de</strong> en <strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
normtraject wordt <strong>de</strong>ze kennis gevor<strong>de</strong>rd en gespecialiseerd gedoceerd. Deze kennisoverdracht gebeurt <strong>in</strong><br />
hoofdzaak ter on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> uitbouw van het totale beoog<strong>de</strong> competentie<strong>prof</strong>iel.<br />
In het opleid<strong>in</strong>gsprogramma van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica ligt <strong>de</strong> grootste nadruk op vaardighe<strong>de</strong>n.<br />
Vaardighe<strong>de</strong>n die het maatschappelijk en algemeen beroepsmatig functioneren on<strong>de</strong>rsteunen, komen <strong>in</strong> zekere<br />
mate voor <strong>in</strong> alle opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. In het eerste <strong>de</strong>eltraject komen <strong>de</strong>ze expliciet aan bod <strong>in</strong> <strong>de</strong> vakken<br />
gestructureerd programmeren, webtechnologie en computerarchitectuur. In het twee<strong>de</strong> <strong>de</strong>eltraject is dat <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
projecten en <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong>eltraject <strong>in</strong> software <strong>de</strong>velopment, Bus<strong>in</strong>ess Courses, projectstage en communicatie.<br />
Daarnaast komen <strong>in</strong> heel wat opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len ook vaardighe<strong>de</strong>n voor die het specifiek beroepsmatig<br />
functioneren on<strong>de</strong>rsteunen. Dit wordt verwezenlijkt door het aanbie<strong>de</strong>n van realistische casussen, en door nauw<br />
samen te werken met het werkveld voor stages en projecten. De opleid<strong>in</strong>g bouwt <strong>de</strong>ze casussen gelei<strong>de</strong>lijk op tot<br />
volledig authentieke werksituaties <strong>in</strong> het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong>eltraject.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> aanwezige documenten en <strong>de</strong> gesprekken met stu<strong>de</strong>nten en docenten opmaken dat<br />
bepaal<strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en, zoals software change, configuration management en bus<strong>in</strong>ess <strong>in</strong>telligence nog niet<br />
voldoen<strong>de</strong> <strong>in</strong>geka<strong>de</strong>rd zijn <strong>in</strong> het programma. Ook op het vlak van systeem- en netwerkbeheer is <strong>de</strong> commissie<br />
van men<strong>in</strong>g dat dit nog beter kan wor<strong>de</strong>n uitgebouwd, eventueel door <strong>de</strong>ze optie al vroeger <strong>in</strong> het programma te<br />
<strong>in</strong>troduceren.<br />
Een nauwe en cont<strong>in</strong>ue aansluit<strong>in</strong>g van het programma met het beroep wordt eveneens gerealiseerd door het<br />
<strong>in</strong>brengen van recente ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. Dit realiseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g door het uitnodigen<br />
van gastsprekers, het aanwerven van docenten die ge<strong>de</strong>eltelijk werkzaam zijn <strong>in</strong> het bedrijfsleven en door nauw<br />
samen te werken met diverse organisaties op het vlak van ICT.<br />
De opleid<strong>in</strong>g bespreekt nieuwe ontwikkel<strong>in</strong>gen en no<strong>de</strong>n van het beroepenveld <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van het<br />
on<strong>de</strong>rwijsprogramma.<br />
De commissie stond positief ten opzichte van <strong>de</strong> diverse contacten die <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met het beroepenveld<br />
organiseert, maar betreurt dat <strong>de</strong> diverse contacten niet structureel genoeg <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n opgevolgd.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> diverse gesprekken opmaken dat <strong>de</strong> projectstage een belangrijke kennismak<strong>in</strong>g is met<br />
het beroepenveld. De stage wordt uitgevoerd <strong>in</strong> een bedrijfsomgev<strong>in</strong>g en heeft <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen:<br />
ontwikkel<strong>in</strong>g van een <strong>in</strong>formatiesysteem, bedrijfservar<strong>in</strong>g, oploss<strong>in</strong>gsgericht <strong>de</strong>nken, teamwork en<br />
zelfevaluatie/reflectie. De stage neemt acht weken <strong>in</strong> beslag. Zij beg<strong>in</strong>t met <strong>de</strong> voorstell<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> projecten door<br />
<strong>de</strong> bedrijven en <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rteken<strong>in</strong>g van een stagecontract. De stage is opge<strong>de</strong>eld <strong>in</strong> twee weken analyse, vier<br />
weken implementatie, één week testen en één week documentatie. De begeleid<strong>in</strong>g gebeurt door het stagebedrijf<br />
en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Er is op regelmatige <strong>ba</strong>sis communicatie over <strong>de</strong> vor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt. Op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van<br />
<strong>de</strong> stage geeft <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt een e<strong>in</strong>dpresentatie.<br />
Internationale ontwikkel<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n opgevolgd door <strong>de</strong>elname aan <strong>in</strong>ternationale congressen en wedstrij<strong>de</strong>n, en<br />
door te participeren aan tal van onl<strong>in</strong>e communities. De commissie is van men<strong>in</strong>g dat <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g nog<br />
254 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
ver<strong>de</strong>r kan wor<strong>de</strong>n uitgewerkt <strong>in</strong> het programma. Een grotere formaliser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> contacten lijkt haar hiervoor<br />
aangewezen. Een an<strong>de</strong>rvoorbeeld voor het opvolgen en <strong>in</strong>tegreren van actuele ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het curriculum<br />
zijn <strong>de</strong> meer <strong>in</strong>ternationale gastsprekers kunnen wor<strong>de</strong>n aangetrokken.<br />
De opleid<strong>in</strong>g werkt ook nauw samen met bedrijven <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g. In het<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el projecten INF werd een project <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van ontwikkel<strong>in</strong>gssamenwerk<strong>in</strong>g uitgewerkt.<br />
Voor <strong>de</strong> stage INF werkten stu<strong>de</strong>nten occasioneel samen met non-<strong>prof</strong>itorganisaties, waaron<strong>de</strong>r een mutualiteit,<br />
een scholengemeenschap, <strong>de</strong> Universiteit Antwerpen en <strong>de</strong> stad Antwerpen. Deze projecten zijn leerrijk voor<br />
zowel stu<strong>de</strong>nten als docenten, en leveren waar<strong>de</strong>volle praktijkervar<strong>in</strong>g op.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan bepaal<strong>de</strong> actuele expertisedome<strong>in</strong>en grondiger uit te werken en <strong>in</strong> te<br />
ka<strong>de</strong>ren <strong>in</strong> het programma.<br />
Facet 2.3<br />
Samenhang van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Stu<strong>de</strong>nten volgen een <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk samenhangend opleid<strong>in</strong>gsprogramma.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Het normtraject van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica is sequentieel en coherent opgebouwd. De commissie<br />
kon uit <strong>de</strong> aanwezige documenten aflei<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong>ze opbouw te herkennen is vanuit drie perspectieven.<br />
Het eerste perspectief is <strong>de</strong> evolutie van algemene kennis en <strong>in</strong>zichten naar een verdiepen<strong>de</strong> <strong>in</strong>houd en<br />
doorgedreven specialisatie. Hoe ver<strong>de</strong>r stu<strong>de</strong>nten doorheen het normtraject zijn, hoe hoger het niveau van <strong>de</strong><br />
competenties dat verwacht wordt van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Kennis, vaardighe<strong>de</strong>n en attitu<strong>de</strong>s wor<strong>de</strong>n gelei<strong>de</strong>lijk aan<br />
verworven volgens een dui<strong>de</strong>lijk beschreven volgtij<strong>de</strong>lijkheid. Deze uitdiep<strong>in</strong>g is eveneens te merken <strong>in</strong> <strong>de</strong> drie<br />
afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> bedrijfskundige pijler.<br />
Het twee<strong>de</strong> perspectief is gericht op <strong>de</strong> verwerv<strong>in</strong>g van competenties <strong>in</strong> authentieke beroepsspecifieke situaties.<br />
In <strong>de</strong> laatste twee <strong>de</strong>eltrajecten wordt hier expliciet aandacht aan besteed <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len stage en<br />
projecten, die op een diepgaan<strong>de</strong> manier alle competenties van een beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> beroepsbeoefenaar <strong>in</strong>tegreren.<br />
In een <strong>de</strong>r<strong>de</strong> perspectief is een evolutie te merken van een grote begeleid<strong>in</strong>g naar een grote zelfstandigheid.<br />
Door mid<strong>de</strong>l van leertrajectbegeleid<strong>in</strong>g, begeleid zelfstandig leren en blen<strong>de</strong>d learn<strong>in</strong>g verwerft <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt <strong>de</strong><br />
skills om zelfstandig te werken. Zo verwerft <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt gradueel <strong>de</strong> vereiste e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
De commissie stel<strong>de</strong> vast dat het programma coherent werd uitgewerkt.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g kunnen stu<strong>de</strong>nten een flexibel leertraject volgen. Om <strong>de</strong> consistentie van het programma te<br />
bewaken, moet reken<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheid en <strong>de</strong> aanvangscompetenties van <strong>de</strong> diverse<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. Stu<strong>de</strong>nten kunnen een persoonlijk <strong>de</strong>eltraject volgen en <strong>de</strong>eltijds stu<strong>de</strong>ren. De commissie<br />
kon uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten aflei<strong>de</strong>n dat zij voldoen<strong>de</strong> zicht hebben op <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheid.<br />
Stu<strong>de</strong>nten met een persoonlijk <strong>de</strong>eltraject wor<strong>de</strong>n steeds <strong>in</strong> <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> klasgroep <strong>in</strong>geschreven, omdat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
gelooft <strong>in</strong> <strong>de</strong> voor<strong>de</strong>len van het leren <strong>in</strong> groep en ook aandacht wil hebben voor <strong>de</strong> sociale dimensie van het<br />
leerproces. De opleid<strong>in</strong>g biedt bepaal<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len meer<strong>de</strong>re keren per aca<strong>de</strong>miejaar aan. Op die<br />
manier wil <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een oploss<strong>in</strong>g bie<strong>de</strong>n aan stu<strong>de</strong>nten die later <strong>in</strong>stromen en aan <strong>de</strong> praktische problemen<br />
die verbon<strong>de</strong>n zijn aan persoonlijke <strong>de</strong>eltrajecten.<br />
Uit <strong>de</strong> diverse gesprekken kon <strong>de</strong> commissie besluiten dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g meer dan voldoen<strong>de</strong> aandacht besteedt<br />
aan <strong>de</strong> uitwerk<strong>in</strong>g van persoonlijke <strong>de</strong>eltrajecten.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 255
De opleid<strong>in</strong>g beschikt over procedures op het vlak van eer<strong>de</strong>r verworven kwalificaties en eer<strong>de</strong>r verworven<br />
competenties. Die wer<strong>de</strong>n <strong>in</strong> samenspraak met <strong>de</strong> associatie opgesteld. Voor stu<strong>de</strong>nten met een an<strong>de</strong>r diploma<br />
(„studieduurverkorters‟) zijn specifieke programma‟s ontwikkeld.<br />
De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g samenwerkt met an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen om schakelprogramma‟s voor<br />
<strong>in</strong>- en uitstroom te ontwikkelen. Er is een specifiek <strong>in</strong>stroomprogramma voor <strong>in</strong>stromers met een diploma uit het<br />
Hoger On<strong>de</strong>rwijs voor Sociale Promotie (HOSP), en er is een goe<strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>gsovereenkomst met een<br />
aantal centra voor volwassenenon<strong>de</strong>rwijs. De opleid<strong>in</strong>g on<strong>de</strong>rzoekt of leerl<strong>in</strong>gen uit het secundair on<strong>de</strong>rwijs al <strong>in</strong><br />
hun zeven<strong>de</strong> jaar credits kunnen verwerven uit het eerste traject van <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor, om zo <strong>de</strong><br />
drempel naar het hoger on<strong>de</strong>rwijs voor <strong>de</strong>ze doelgroep te verlagen. De opleid<strong>in</strong>g ziet dit <strong>in</strong>itiatief ook als een<br />
eerste stap naar samenwerk<strong>in</strong>g met het toekomstige hoger beroepson<strong>de</strong>rwijs.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Facet 2.4<br />
Studieomvang<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g voldoet aan <strong>de</strong> formele eisen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> studieomvang, <strong>ba</strong>chelor: ten m<strong>in</strong>ste 180<br />
studiepunten.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: OK<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g bestaat uit 3 studiejaren van elk 60 studiepunten. In totaal wordt dus een opleid<strong>in</strong>gsprogramma<br />
georganiseerd van 180 studiepunten, en voldoet <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g hiermee aan <strong>de</strong> formele eisen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong><br />
m<strong>in</strong>imale studieomvang van een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Facet 2.5<br />
Studielast<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De werkelijke studietijd wordt getoetst en sluit aan bij <strong>de</strong> normen vastgesteld krachtens <strong>de</strong>creet.<br />
- Het programma is stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>ar doordat factoren die betrekk<strong>in</strong>g hebben op dat programma en die <strong>de</strong><br />
studievoortgang belemmeren, zo veel mogelijk wor<strong>de</strong>n weggenomen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
256 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g werkt met een perio<strong>de</strong>systeem, waarbij het aca<strong>de</strong>miejaar is on<strong>de</strong>rver<strong>de</strong>eld <strong>in</strong> vier perio<strong>de</strong>s die acht<br />
kalen<strong>de</strong>rweken omvatten. Elke perio<strong>de</strong> bestaat uit zes lesweken en twee <strong>in</strong>haal- en evaluatieweken. Na <strong>de</strong><br />
laatste perio<strong>de</strong> zijn nog drie evaluatieweken voorzien voor eventuele <strong>in</strong>haalexamens. De eerste zittijd wordt<br />
gevormd door <strong>de</strong>ze vijf evaluatiemomenten. Met <strong>de</strong>ze <strong>in</strong><strong>de</strong>l<strong>in</strong>g beoogt men <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g meer<br />
stu<strong>de</strong>ntgeoriënteerd en m<strong>in</strong><strong>de</strong>r sturend te maken. Bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong>s wordt gewaakt over een<br />
gelijkmatige ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> studiebelast<strong>in</strong>g. Permanente evaluatie draagt eveneens bij tot een ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
studielast over het aca<strong>de</strong>miejaar. Elk opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el bestaat m<strong>in</strong>imaal uit drie studiepunten, maar kan<br />
opgesplitst wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> meer<strong>de</strong>re <strong>de</strong>elopleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. Afhankelijk van <strong>de</strong> grootte van <strong>de</strong> cursus kan het<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el over meer<strong>de</strong>re perio<strong>de</strong>s wor<strong>de</strong>n gedoceerd, hoewel dit niet <strong>de</strong> standaardprocedure is.<br />
De begrote studietijd van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica is voor <strong>de</strong> drie opleid<strong>in</strong>gsjaren <strong>in</strong> lijn met <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>cretale normen. Op het vlak van studietijdmet<strong>in</strong>gen hanteer<strong>de</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g vroeger een systeem van<br />
paarsgewijze vergelijk<strong>in</strong>g. Gezien er een grote discrepantie was tussen <strong>de</strong> <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g en het resultaat werkt men<br />
s<strong>in</strong>ds een aantal jaren met een beperktere met<strong>in</strong>g als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> enquêtes „Waar<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g<br />
On<strong>de</strong>rwijsprocessen door Stu<strong>de</strong>nten‟ (WOPST). Deze nieuwe metho<strong>de</strong> is ge<strong>ba</strong>seerd op het schatten van tijd<br />
achteraf. De resultaten van <strong>de</strong>ze enquête wor<strong>de</strong>n besproken met focusgroepen om te komen tot<br />
remediër<strong>in</strong>gsvoorstellen.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong>ze met<strong>in</strong>gen een dui<strong>de</strong>lijkere tim<strong>in</strong>g moet<br />
vooropstellen om zo te komen tot relevantere cijfers.<br />
Uit <strong>de</strong> meest recente studietijdmet<strong>in</strong>gen kon <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een aantal conclusies trekken. Over het algemeen<br />
v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten van alle jaren <strong>de</strong> belast<strong>in</strong>g per studiepunt genoeg of te veel. In het 3 e <strong>de</strong>eltraject geeft iets<br />
meer dan een kwart van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten aan dat <strong>de</strong> reële studietijd lager ligt dan <strong>de</strong> begrote. In het 2 e <strong>de</strong>eltraject<br />
<strong>de</strong>nkt 45 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten dat <strong>de</strong> studiebelast<strong>in</strong>g te zwaar is, terwijl 48 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten meent<br />
dat <strong>de</strong> totale studietijd lager ligt dan <strong>de</strong> begrote.<br />
De commissie stel<strong>de</strong> vast dat <strong>de</strong> relatie tussen <strong>de</strong> gemeten en <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> studietijd een aandachtspunt is, dat<br />
regelmatige aandacht en bijstur<strong>in</strong>g verdient.<br />
De opleid<strong>in</strong>g past <strong>in</strong> <strong>de</strong> mate van het mogelijke het on<strong>de</strong>rwijsconcept „van sterke stur<strong>in</strong>g over ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> stur<strong>in</strong>g<br />
naar zelfstur<strong>in</strong>g‟ toe <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>arheid. De opleid<strong>in</strong>g wil <strong>in</strong> lijn met <strong>de</strong> samenhang ook <strong>de</strong><br />
emancipatie van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt laten toenemen naarmate die vor<strong>de</strong>rt <strong>in</strong> het opleid<strong>in</strong>gsprogramma. De opleid<strong>in</strong>g wil<br />
dit on<strong>de</strong>r meer realiseren door te werken met gevarieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijs- en toetsvormen, leertrajectbegeleid<strong>in</strong>g,<br />
structuur van het curriculum, l<strong>in</strong>ken met het bedrijfsleven, stu<strong>de</strong>ntenparticipatie en goe<strong>de</strong> communicatie. Bij al<br />
<strong>de</strong>ze aspecten streeft zij ernaar dat dit bevor<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> factoren zijn <strong>in</strong> het leerproces van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat virtueel lesgeven <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze context een positieve bijdrage kan leveren aan het<br />
on<strong>de</strong>rwijsproces. Ook het perio<strong>de</strong>systeem, <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n qua flexibiliser<strong>in</strong>g en faciliteiten en tal van<br />
omr<strong>in</strong>gen<strong>de</strong> diensten wor<strong>de</strong>n beschouwd als studiebevor<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> factoren.<br />
De opleid<strong>in</strong>g kampt ook met een aantal studiebelemmeren<strong>de</strong> elementen. Zo ervaart zij dat <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten uit het technisch on<strong>de</strong>rwijs vaak over m<strong>in</strong><strong>de</strong>r goe<strong>de</strong> leerattitu<strong>de</strong>s beschikken dan hun collega‟s, en dat<br />
<strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g vaak is ge<strong>ba</strong>seerd op een foutieve perceptie van <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. De<br />
opleid<strong>in</strong>g on<strong>de</strong>rneemt tal van acties, zoals die hierboven beschreven staan, om <strong>de</strong>ze belemmer<strong>in</strong>gen zo veel<br />
mogelijk weg te werken.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten aflei<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> diverse <strong>in</strong>stroom zorgt voor een sterk<br />
variëren<strong>de</strong> studielast. Stu<strong>de</strong>nten uit TSO v<strong>in</strong><strong>de</strong>n technische vakken vaak makkelijker, terwijl algemene vakken<br />
voor stu<strong>de</strong>nten uit ASO vlotter stu<strong>de</strong>ren. De commissie kon vaststellend dat <strong>de</strong>ze discrepantie groten<strong>de</strong>els<br />
verdwenen is vanaf het twee<strong>de</strong> jaar. Ook het kle<strong>in</strong>e aantal vrouwelijke stu<strong>de</strong>nten ervaart <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g als een<br />
probleem. In dit ka<strong>de</strong>r participeert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan diverse <strong>in</strong>itiatieven.<br />
Stu<strong>de</strong>nten met een persoonlijk <strong>de</strong>eltraject on<strong>de</strong>rv<strong>in</strong><strong>de</strong>n vaak moeilijkhe<strong>de</strong>n om aan te sluiten bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten van<br />
het normtraject, waardoor bijkomen<strong>de</strong> didactische no<strong>de</strong>n ontstaan <strong>in</strong> <strong>de</strong> lesomgev<strong>in</strong>g. Bovendien ervaren <strong>de</strong>ze<br />
stu<strong>de</strong>nten vaak problemen met <strong>de</strong> complexiteit van het lessenrooster. Wat het twee<strong>de</strong> probleem betreft, levert <strong>de</strong><br />
dienst Plann<strong>in</strong>g aanzienlijke <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen om dit te m<strong>in</strong>imaliseren. Wat het eerste probleem betreft, wor<strong>de</strong>n<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 257
stu<strong>de</strong>nten met een persoonlijk <strong>de</strong>eltraject <strong>in</strong>ge<strong>de</strong>eld <strong>in</strong> eenzelf<strong>de</strong> klasgroep om opnieuw een stabiele groep te<br />
construeren.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan op regelmatige tijdstippen studietijdmet<strong>in</strong>gen uit te voeren.<br />
Facet 2.6<br />
Afstemm<strong>in</strong>g tussen vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Het didactische concept is <strong>in</strong> lijn met <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen.<br />
- De werkvormen sluiten aan bij het didactische concept.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Het didactische concept van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g stelt stu<strong>de</strong>ntgeoriënteerd leren en blen<strong>de</strong>d learn<strong>in</strong>g centraal. Op <strong>ba</strong>sis<br />
hiervan heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g haar on<strong>de</strong>rwijsprocessen herdacht. Zowel het leren van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt als <strong>de</strong> materiële<br />
voorzien<strong>in</strong>gen moesten voldoen aan nieuwe toepass<strong>in</strong>gen. Hierdoor hebben <strong>de</strong> docenten een opleid<strong>in</strong>g gekregen<br />
om <strong>de</strong> nieuwe manier van werken optimaal te <strong>in</strong>tegreren <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
De opleid<strong>in</strong>g legt een grote nadruk op het gebruik van diverse vernieuwen<strong>de</strong> werk- en on<strong>de</strong>rwijsvormen die<br />
aansluiten bij <strong>de</strong> nagestreef<strong>de</strong> competenties. In <strong>de</strong> ECTS-fiches van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong><br />
werkvormen vernoemd: les met <strong>in</strong>teractieve vormen, oefen<strong>in</strong>gen, casestudy, probleemgestuurd werken,<br />
projecten, groepswerk, presentaties, sem<strong>in</strong>aries en stage, practicum en labo, zelfstudie, lectuur, conversatie,<br />
talenpractica, rollenspel en hoorcollege. In <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> fiches moeten <strong>de</strong> docenten eveneens aangeven wat het<br />
aanbevolen studiemateriaal is voor <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> diverse groepen aflei<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g nog te we<strong>in</strong>ig<br />
vernieuwen<strong>de</strong> werkvormen gebruikt. Zij stel<strong>de</strong> ook vast dat <strong>de</strong> grootte van <strong>de</strong> klasgroepen <strong>in</strong> dit ver<strong>ba</strong>nd vaak<br />
h<strong>in</strong><strong>de</strong>rlijk werkt. De commissie is tevens van men<strong>in</strong>g dat differentiatie van werkvormen aan <strong>de</strong> hand van <strong>de</strong><br />
LASSI-test meer aandacht kan krijgen.<br />
De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g veel aandacht besteedt aan begeleid zelfstandig leren. De<br />
opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong>troduceer<strong>de</strong> <strong>de</strong>ze activeren<strong>de</strong> werkvorm om stu<strong>de</strong>nten aan te zetten om meer te werken en zo hun<br />
slaagkansen te verhogen. Bij <strong>de</strong>ze manier van werken wor<strong>de</strong>n docentenactiviteiten afgewisseld met<br />
verwerk<strong>in</strong>gsactiviteiten door stu<strong>de</strong>nten. De opleid<strong>in</strong>g kan zo ook beter aansluiten bij <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
beg<strong>in</strong>situaties van stu<strong>de</strong>nten, omdat stu<strong>de</strong>nten zelf bepaal<strong>de</strong> accenten kunnen leggen en op eigen tempo <strong>de</strong><br />
leerstof kunnen verwerken.<br />
Docenten kunnen zelfstandig kiezen welke werkvorm ze gebruiken <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len waarvoor ze<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijk zijn. De opleid<strong>in</strong>g is van men<strong>in</strong>g dat het hoorcollege voor kennisoverdracht nog steeds <strong>de</strong> meest<br />
aangewezen on<strong>de</strong>rwijsvorm is. Wat het aanleren van vaardighe<strong>de</strong>n en attitu<strong>de</strong>s betreft, werkt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g bij<br />
voorkeur met meer praktisch-technische werkvormen, die zo veel mogelijk ge<strong>ba</strong>seerd zijn op authentieke<br />
werksituaties. Bij <strong>de</strong>ze werkvormen legt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ook een grote nadruk op communicatieve vaardighe<strong>de</strong>n. In<br />
dit opzicht on<strong>de</strong>rhoudt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g dan ook een <strong>in</strong>tense samenwerk<strong>in</strong>g met het beroepenveld <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van<br />
projectwerk. Zo wor<strong>de</strong>n stu<strong>de</strong>nten al tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g geconfronteerd met het bedrijfsleven en wor<strong>de</strong>n reële<br />
situaties <strong>in</strong>gebracht <strong>in</strong> <strong>de</strong> leer<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
258 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
In het ka<strong>de</strong>r van blen<strong>de</strong>d learn<strong>in</strong>g heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ook heel wat tijd geïnvesteerd <strong>in</strong> het <strong>in</strong>schakelen van ICThulpmid<strong>de</strong>len.<br />
Na grondige evaluatie heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica een laptopproject <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
uitgerold, waardoor alle stu<strong>de</strong>nten voor het on<strong>de</strong>rwijs nu over een laptop moeten beschikken. Dit levert voor <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g een krachtige leeromgev<strong>in</strong>g op, die voldoet aan een aantal eisen: activer<strong>in</strong>g van en zelfregulatie door <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nt, dui<strong>de</strong>lijke doelstell<strong>in</strong>gen, een gediversifieerd aanbod afhankelijk van <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele stu<strong>de</strong>nt en<br />
collaboratief leren.<br />
Qua on<strong>de</strong>rwijsmid<strong>de</strong>len maakt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g gebruik van syllabi, cursussen, handboeken en artikelen. Al <strong>de</strong>ze<br />
elementen, <strong>in</strong>clusief bijkomen<strong>de</strong> PowerPo<strong>in</strong>t-presentaties en oefen<strong>in</strong>gen, zijn ook ter beschikk<strong>in</strong>g op <strong>de</strong><br />
elektronische leeromgev<strong>in</strong>g. Hierop kunnen docenten tevens me<strong>de</strong><strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen posten, verwijzen naar nuttige<br />
websites en fora opzetten voor discussies. Bijkomend kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten gebruikmaken van een open<br />
leerlandschap met mediatheek.<br />
De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> gebruikte on<strong>de</strong>rwijsmid<strong>de</strong>len van een voldoen<strong>de</strong> niveau waren.<br />
De opleid<strong>in</strong>g en het <strong>de</strong>partement blijven op <strong>de</strong> hoogte van recente on<strong>de</strong>rwijsontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen- en<br />
buitenland op <strong>ba</strong>sis van contacten en on<strong>de</strong>rzoekswerk met diverse on<strong>de</strong>rwijs<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen. Docenten<br />
<strong>prof</strong>essionaliseren zichzelf door <strong>de</strong>elname aan studiedagen en naschol<strong>in</strong>gsprojecten. Op het niveau van <strong>de</strong><br />
hogeschool en het <strong>de</strong>partement zijn er verantwoor<strong>de</strong>lijken On<strong>de</strong>rwijsontwikkel<strong>in</strong>g, die on<strong>de</strong>rwijs- en<br />
curriculumvernieuw<strong>in</strong>g on<strong>de</strong>rsteunen door het geven van <strong>in</strong>terne workshops. Zij ontwikkel<strong>de</strong>n tevens <strong>de</strong> brochure<br />
„On<strong>de</strong>rwijzen met souplesse‟. Docenten kunnen ook bijschol<strong>in</strong>gen volgen aan het Expertisecentrum Hoger<br />
On<strong>de</strong>rwijs (ECHO) van <strong>de</strong> Universiteit Antwerpen. Docenten kunnen bijkomen<strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale ervar<strong>in</strong>g opdoen<br />
door mid<strong>de</strong>l van Erasmus-uitwissel<strong>in</strong>gen.<br />
Ondanks <strong>de</strong>ze contacten is <strong>de</strong> commissie van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> <strong>in</strong>vloed op <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijswerkvormen en -mid<strong>de</strong>len te<br />
beperkt is en dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g hier meer aandacht moet aan beste<strong>de</strong>n.<br />
De kwaliteit van het didactische concept en <strong>de</strong> bijhoren<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsmid<strong>de</strong>len wordt gegaran<strong>de</strong>erd door <strong>de</strong><br />
<strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g van het on<strong>de</strong>rwijzend personeel en door <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n opvolg<strong>in</strong>g. De lesgevers<br />
komen regelmatig samen <strong>in</strong> vakwerkgroepen en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsra<strong>de</strong>n bespreken geregeld <strong>de</strong> werkvormen en<br />
on<strong>de</strong>rwijs- en leermid<strong>de</strong>len, <strong>de</strong> WOPST-enquêtes en <strong>de</strong> bijhoren<strong>de</strong> behan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> hogeschool is het mogelijk om een kwaliteitslabel voor on<strong>de</strong>rwijsmid<strong>de</strong>len te behalen. Dit kan door <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rwijsmid<strong>de</strong>len aan bepaal<strong>de</strong> kwaliteitscriteria, bepaald door <strong>de</strong> dienst Integrale Kwaliteitszorg, te laten<br />
voldoen. Dit komt <strong>de</strong> kwaliteit en <strong>de</strong> eenvormigheid van het cursusmateriaal ten goe<strong>de</strong>.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat dit een positief <strong>in</strong>itiatief is.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan <strong>in</strong>novatiever om te spr<strong>in</strong>gen met nieuwe werkvormen.<br />
Facet 2.7<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Door <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen, toets<strong>in</strong>gen en examens wordt a<strong>de</strong>quaat en voor stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong>zichtelijk getoetst of <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> leerdoelen van (on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van) het programma hebben gerealiseerd.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 259
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
In respectievelijk het hogeschoolon<strong>de</strong>rwijs- en examenreglement en het <strong>de</strong>partementaal on<strong>de</strong>rwijs- en<br />
examenreglement kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> juridische context van toets<strong>in</strong>g en examens v<strong>in</strong><strong>de</strong>n. De<br />
examenperio<strong>de</strong>s zijn vastgelegd <strong>in</strong> <strong>de</strong> aca<strong>de</strong>mische kalen<strong>de</strong>r en wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> twee examenzittij<strong>de</strong>n georganiseerd.<br />
Elke stu<strong>de</strong>nt die <strong>in</strong>geschreven is voor een opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el heeft recht op een twee<strong>de</strong> examenzittijd, tenzij <strong>de</strong><br />
aard van het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el dit niet toelaat. B<strong>in</strong>nen eenzelf<strong>de</strong> zittijd kan een stu<strong>de</strong>nt maar één keer voor<br />
een stage wor<strong>de</strong>n beoor<strong>de</strong>eld.<br />
In <strong>de</strong> studiegids kunnen stu<strong>de</strong>nten per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el nagaan wat <strong>de</strong> evaluatievorm is. Wijzig<strong>in</strong>gen aan <strong>de</strong><br />
examenvorm tij<strong>de</strong>ns het aca<strong>de</strong>miejaar zijn slechts <strong>in</strong> uitzon<strong>de</strong>rlijke omstandighe<strong>de</strong>n mogelijk. Individuele<br />
wijzig<strong>in</strong>gen zijn mogelijk <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van faciliteiten voor stu<strong>de</strong>nten. Bij wijzig<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zo vlug<br />
en goed mogelijk op <strong>de</strong> hoogte gebracht. Examenroosters wor<strong>de</strong>n ad valvas en via <strong>de</strong> elektronische<br />
leeromgev<strong>in</strong>g bekendgemaakt. Bij <strong>de</strong> opmaak wordt zo veel mogelijk reken<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n met praktische en<br />
<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke aspecten. De plann<strong>in</strong>g wordt voorgelegd aan stu<strong>de</strong>nten en docenten, die wijzig<strong>in</strong>gen kunnen<br />
voorstellen.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> diverse gesprekken en documenten opmaken dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> lijn met <strong>de</strong> diverse<br />
on<strong>de</strong>rwijsvormen ook gebruikmaakt van diverse evaluatievormen. De keuze van <strong>de</strong> vorm is afhankelijk van <strong>de</strong><br />
beoog<strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen van het opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el en <strong>de</strong> competenties die hiervoor behaald moeten wor<strong>de</strong>n.<br />
De opleid<strong>in</strong>g vermeldt het gebruik van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> evaluatievormen: permanente evaluatie <strong>in</strong> praktische<br />
oefen<strong>in</strong>gen, projecten en stage, en schriftelijke, mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>ge en praktische examens. Deze vormen kunnen al dan<br />
niet open boek, open of gesloten vragen, oefen<strong>in</strong>gen, opdrachten en/of probleemgestuurd zijn.<br />
De commissie staat positief ten opzichte van het gebruik van permanente evaluatie en het maken van<br />
opdrachten. Zij vraagt wel aandacht voor het bekijken van soft skills <strong>in</strong> projectwerk.<br />
Voor veel opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len brengen stu<strong>de</strong>nten vooraf gemaakte opdrachten mee naar het examen. In dit<br />
ka<strong>de</strong>r ontwikkel<strong>de</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een eigen concept om dit vlot en frau<strong>de</strong>bestendig te laten verlopen. Na examens<br />
die afgelegd wer<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> computer, moet <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt ook soms een mon<strong>de</strong>l<strong>in</strong>ge toelicht<strong>in</strong>g geven. Voor <strong>de</strong><br />
beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van groepswerk en presentaties maakt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g gebruik van peer en co-assessment.<br />
Examenvragen- en opdrachten wor<strong>de</strong>n na elke examenperio<strong>de</strong> gearchiveerd.<br />
De commissie is van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> toets<strong>in</strong>g van een behoorlijk niveau is, dat het louter reproduceren overstijgt.<br />
Zij vraagt wel aandacht voor <strong>de</strong> vorm van <strong>de</strong> examens.<br />
Na elke examenperio<strong>de</strong> krijgen stu<strong>de</strong>nten feed<strong>ba</strong>ck. Dit is zowel <strong>in</strong> groep als op <strong>in</strong>dividuele <strong>ba</strong>sis mogelijk.<br />
Over het algemeen is <strong>de</strong> lesgever ook <strong>de</strong> exam<strong>in</strong>ator van een opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el. Bij projecten, stage en <strong>de</strong><br />
Bus<strong>in</strong>ess Course wor<strong>de</strong>n ook externe vertegenwoordigers betrokken bij <strong>de</strong> evaluatie. De evaluatiecriteria wor<strong>de</strong>n<br />
eveneens <strong>in</strong> <strong>de</strong> ECTS-fiche opgenomen. De opleid<strong>in</strong>g evalueert zowel het proces als <strong>de</strong> behaal<strong>de</strong> competenties.<br />
De commissie stelt zich echter vragen bij <strong>de</strong> objectiviteit van het toetsen, en is van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op dit<br />
vlak bijkomen<strong>de</strong> <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen moet leveren.<br />
Stu<strong>de</strong>nten zijn geslaagd als ze voor een opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>de</strong> helft van <strong>de</strong> punten halen. De opleid<strong>in</strong>g hanteert<br />
bij <strong>de</strong> <strong>de</strong>liberatie een procedure waarmee kle<strong>in</strong>e tekorten <strong>de</strong> studievoortgang niet h<strong>in</strong><strong>de</strong>ren. Een <strong>de</strong>liberatie kan<br />
meer<strong>de</strong>re keren per aca<strong>de</strong>miejaar plaatsv<strong>in</strong><strong>de</strong>n. Bij elke <strong>de</strong>liberatie wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> criteria en aandachtspunten<br />
toegelicht. Alle stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>dividueel ge<strong>de</strong>libereerd.<br />
Wat <strong>de</strong> stage betreft, kon <strong>de</strong> commissie vaststellen dat <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g plaatsv<strong>in</strong>dt aan <strong>de</strong> hand van een<br />
stagedossier. In het stagedossier moet <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt zowel een <strong>rapport</strong> als een dossier <strong>in</strong>dienen. In het eerste, dat<br />
enkel voor <strong>de</strong> hogeschool is bestemd, wordt het werk <strong>in</strong> het bedrijf besproken en geeft <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt zijn ervar<strong>in</strong>gen<br />
weer. Het twee<strong>de</strong> betreft <strong>de</strong> oplever<strong>in</strong>g van het gerealiseer<strong>de</strong> <strong>in</strong>formatiesysteem. De evaluatie gebeurt door het<br />
stagebedrijf <strong>in</strong> samenspraak met het opleid<strong>in</strong>gshoofd of <strong>de</strong> stagecoörd<strong>in</strong>ator. Op <strong>ba</strong>sis van een evaluatieformulier<br />
dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g opstel<strong>de</strong>, wor<strong>de</strong>n diverse criteria beoor<strong>de</strong>eld. De diverse <strong>de</strong>elbeoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen (procesevaluatie,<br />
zelfevaluatie, stagedossier en e<strong>in</strong>dpresentatie) lei<strong>de</strong>n tot een glo<strong>ba</strong>al e<strong>in</strong>dcijfer, dat door <strong>de</strong> hele commissie <strong>in</strong><br />
consensus wordt gegeven.<br />
260 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
De commissie kon vaststellen dat er qua samenstell<strong>in</strong>g en werk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> Examencommissie dui<strong>de</strong>lijke<br />
procedures bestaan. Het <strong>de</strong>partementsbestuur duidt per opleid<strong>in</strong>g een voorzitter van <strong>de</strong> Examencommissie aan,<br />
die dan <strong>de</strong> commissie per opleid<strong>in</strong>g samenstelt. Een examencommissie is samengesteld uit een voorzitter, le<strong>de</strong>n<br />
van het on<strong>de</strong>rwijzend personeel, een ombudsman of -vrouw en een secretaris. Deze laatste twee hebben geen<br />
stemrecht. Er kan een waarnemer wor<strong>de</strong>n toegevoegd aan <strong>de</strong> commissie, en <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n kunnen wor<strong>de</strong>n gehoord.<br />
De taken van <strong>de</strong> Examencommissie zijn: het vaststellen van <strong>de</strong> Examencommissie, stu<strong>de</strong>nten al dan niet<br />
geslaagd verklaren voor opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, bepalen welke opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len moeten wor<strong>de</strong>n hernomen,<br />
b<strong>in</strong><strong>de</strong>n<strong>de</strong> maatregelen nemen qua studievoortgangsbewak<strong>in</strong>g, stu<strong>de</strong>nten geslaagd verklaren voor (een <strong>de</strong>el van)<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> graad van verdienste van een diploma vaststellen. De Examencommissie behan<strong>de</strong>lt eveneens<br />
alle onregelmatighe<strong>de</strong>n die zich voordoen tij<strong>de</strong>ns een evaluatie.<br />
De kwaliteit van <strong>de</strong> toets<strong>in</strong>g en evaluatie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wordt op verschillen<strong>de</strong> manier bewaakt. Vooreerst<br />
wordt het toetsbeleid bevraagd <strong>in</strong> <strong>de</strong> WOPST-enquêtes. Daarnaast heeft <strong>de</strong> hogeschooldienst On<strong>de</strong>rwijs <strong>de</strong><br />
brochure „One<strong>in</strong>dig getoetst‟ om het competentiegericht evalueren te optimaliseren. Daarnaast spelen <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten en <strong>de</strong> ombudsman of -vrouw een belangrijke rol <strong>in</strong> respectievelijk het vastleggen van <strong>de</strong> examens <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
examenperio<strong>de</strong> en het controleren of <strong>de</strong> toets<strong>in</strong>g gebeurt zoals voorgeschreven <strong>in</strong> het on<strong>de</strong>rwijs- en<br />
examenreglement.<br />
De commissie kon vaststellen dat er evenwel geen on<strong>de</strong>rzoek wordt verricht naar <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> evaluaties<br />
op vak- of faseniveau.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan om <strong>de</strong> objectiviteit van examens beter te bewaken, bijvoorbeeld door<br />
toetsen en examens door meer<strong>de</strong>re docenten te laten beoor<strong>de</strong>len of door het opstellen van examenmatrices.<br />
Facet 2.8<br />
Masterproef<br />
Niet van toepass<strong>in</strong>g voor een <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g.<br />
Facet 2.9<br />
Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
Het programma sluit qua vorm en <strong>in</strong>houd aan bij <strong>de</strong> kwalificaties van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>ba</strong>chelor:<br />
- diploma secundair on<strong>de</strong>rwijs, diploma van het hoger on<strong>de</strong>rwijs van het korte type met volledig leerplan,<br />
diploma van het hoger on<strong>de</strong>rwijs voor sociale promotie, of een diploma of getuigschrift dat bij of krachtens<br />
een wet, <strong>de</strong>creet, Europese richtlijn of een an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>ternationale overeenkomst als gelijkwaardig wordt<br />
erkend;<br />
- door het <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gsbestuur bepaal<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n voor personen die niet aan <strong>de</strong> bovengenoem<strong>de</strong><br />
voorwaar<strong>de</strong>n voldoen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> <strong>de</strong>cretaal voorziene toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelor<br />
hanteert.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 261
Stu<strong>de</strong>nten kunnen kiezen tussen een diploma- of een creditcontract en zich <strong>in</strong>schrijven als regulier of als<br />
examenstu<strong>de</strong>nt. On<strong>de</strong>r bepaal<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n kunnen stu<strong>de</strong>nten die on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> werkloosheidsreglementer<strong>in</strong>g<br />
vallen, zich <strong>in</strong>schrijven zon<strong>de</strong>r verlies van uitker<strong>in</strong>g. Kandidaat-stu<strong>de</strong>nten moeten een diploma hebben van<br />
secundair on<strong>de</strong>rwijs, hoger on<strong>de</strong>rwijs van het korte type, hoger on<strong>de</strong>rwijs voor sociale promotie of een<br />
studiebewijs dat gelijkwaardig is met een van <strong>de</strong> voorgaan<strong>de</strong> diploma‟s.<br />
De hogeschool heeft een uitgewerkte procedure voor „bijzon<strong>de</strong>re of afwijken<strong>de</strong> toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n‟, om<br />
tegemoet te komen aan alle doelgroepen. Deze procedure wordt vermeld <strong>in</strong> het on<strong>de</strong>rwijs- en examenreglement<br />
van <strong>de</strong> hogeschool en wordt op <strong>de</strong> website vermeld. Stu<strong>de</strong>nten kunnen een schriftelijke aanvraag <strong>in</strong>dienen bij het<br />
hoofd Stu<strong>de</strong>ntenzaken. Een on<strong>de</strong>rzoekscommissie, bestaan<strong>de</strong> uit het adjunct-<strong>de</strong>partementshoofd Aca<strong>de</strong>mische<br />
Zaken en het betrokken opleid<strong>in</strong>gshoofd, beslist over <strong>de</strong> toelat<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt. Stu<strong>de</strong>nten die voor een <strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
keer hetzelf<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el willen volgen, moeten eveneens van het adjunct-<strong>de</strong>partementshoofd<br />
toestemm<strong>in</strong>g krijgen. Aan <strong>de</strong> toelat<strong>in</strong>g zijn steeds b<strong>in</strong><strong>de</strong>n<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n qua studievoortgang gesteld.<br />
De <strong>in</strong>stroom van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica is overwegend mannelijk. Volgens <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is dit te<br />
wijten is aan het imago van het beroep. In dit ka<strong>de</strong>r participeert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het ADA-project, een partnership<br />
van vier organisaties die actief bezig zijn met het oplei<strong>de</strong>n van vrouwen <strong>in</strong> <strong>in</strong>formatica. De opleid<strong>in</strong>g on<strong>de</strong>rneemt<br />
ook diverse eigen acties om <strong>de</strong>ze trend te doorbreken.<br />
Qua vooropleid<strong>in</strong>g valt op dat ongeveer driekwart van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g afkomstig is uit het TSO.<br />
Ongeveer een vijf<strong>de</strong> is afkomstig uit het ASO en ongeveer 10 procent uit het BSO. Een kle<strong>in</strong> aantal stu<strong>de</strong>nten is<br />
afkomstig uit een an<strong>de</strong>re vooropleid<strong>in</strong>g of uit het buitenland. De opleid<strong>in</strong>g merkt dat stu<strong>de</strong>nten uit het ASO<br />
meestal vlot <strong>de</strong> overstap maken naar hoger on<strong>de</strong>rwijs, <strong>in</strong> tegenstell<strong>in</strong>g tot hun collega‟s uit an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen,<br />
waar <strong>de</strong> ervar<strong>in</strong>gen wisselend zijn.<br />
De opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len <strong>in</strong> het eerste jaar vereisen geen specifieke voorkennis en <strong>de</strong> kennis wordt op een<br />
<strong>in</strong>itiërend niveau aangebracht, om ie<strong>de</strong>reen tot eenzelf<strong>de</strong> niveau te brengen. Desondanks kon <strong>de</strong> commissie<br />
vaststellen dat veel uitvallers een verkeerd beeld hebben van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en niet beschikken over <strong>de</strong> vereiste<br />
<strong>in</strong>stroomcompetenties.<br />
Diverse problemen op het vlak van studieattitu<strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n getest aan <strong>de</strong> hand van een LASSI-test en opgevangen<br />
via <strong>de</strong> studiebegeleid<strong>in</strong>g, hoewel <strong>de</strong> commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> studieattitu<strong>de</strong>test nog niet optimaal wordt<br />
benut. Voor het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar organiseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g facultatieve <strong>in</strong>stroomcursussen om <strong>de</strong><br />
vereiste <strong>ba</strong>siskennis wiskun<strong>de</strong>, logica, bureautica, <strong>in</strong>formatica en HTML op peil te brengen.<br />
Om tegemoet te komen aan <strong>de</strong> diverse <strong>in</strong>stroom organiseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ook gedifferentieer<strong>de</strong> leertrajecten.<br />
Reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheid kunnen stu<strong>de</strong>nten alle mogelijkhe<strong>de</strong>n van het Flexibiliser<strong>in</strong>gs<strong>de</strong>creet<br />
benutten. Een persoonlijk <strong>de</strong>eltraject kan wor<strong>de</strong>n samengesteld voor een stu<strong>de</strong>nt, reken<strong>in</strong>g hou<strong>de</strong>n met zijn<br />
capaciteiten. De leertrajectbegelei<strong>de</strong>r staat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt bij <strong>in</strong> <strong>de</strong> keuze van zijn persoonlijke <strong>de</strong>eltraject. Om<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len te volgen uit een hoger <strong>de</strong>eltraject moet een stu<strong>de</strong>nt voor m<strong>in</strong>stens één <strong>de</strong>r<strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len waarvoor hij <strong>in</strong>geschreven was, geslaagd zijn.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> diverse gesprekken tevens vaststellen dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g beg<strong>in</strong> november een eerste<br />
evaluatiemoment met het oog op vroege heroriënter<strong>in</strong>g wil organiseren; zij staat positief tegenover dit <strong>in</strong>itiatief.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> diverse gesprekken en documenten vaststellen dat het aanbod <strong>in</strong> flexibele leerwegen<br />
(<strong>de</strong>eltijds stu<strong>de</strong>ren, werkstu<strong>de</strong>nten…) b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g beperkt is. Wat eer<strong>de</strong>r verworven kwalificaties betreft,<br />
beschikt het <strong>de</strong>partement over een eenvoudige procedure om vrijstell<strong>in</strong>gen te bekomen. De stu<strong>de</strong>nt dient<br />
daarvoor een schriftelijke aanvraag <strong>in</strong>, en voegt <strong>de</strong> relevante studiebewijzen toe om <strong>de</strong> gelijkwaardigheid van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len te bewijzen. Na on<strong>de</strong>rzoek door het adjunct-<strong>de</strong>partementshoofd Aca<strong>de</strong>mische Zaken wordt<br />
<strong>de</strong> vrijstell<strong>in</strong>g al dan niet toegekend. Een overzicht van al goedgekeur<strong>de</strong> vrijstell<strong>in</strong>gen is ter beschikk<strong>in</strong>g op <strong>de</strong><br />
website van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Een klachtenprocedure is mogelijk bij negatief advies.<br />
Wat eer<strong>de</strong>r verworven competenties betreft, moet een bekwaamheidson<strong>de</strong>rzoek wor<strong>de</strong>n aangevraagd bij <strong>de</strong><br />
vali<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> <strong>in</strong>stantie van <strong>de</strong> Associatie Universiteit en Hogescholen Antwerpen. Deze procedure maakt gebruik<br />
van <strong>de</strong> portfoliomethodiek op <strong>ba</strong>sis van een referentieka<strong>de</strong>r. De uitgebrei<strong>de</strong> procedure staat beschreven <strong>in</strong> drie<br />
documenten: „Handleid<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong> kandidaat‟, „Portfolio-opdracht‟ en „AUHA-EVC-reglement‟. Voor <strong>de</strong>ze<br />
procedure krijgt <strong>de</strong> aanvrager ook een begelei<strong>de</strong>r toegewezen.<br />
262 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan <strong>de</strong> verwachte <strong>in</strong>stroomcompetenties <strong>in</strong> <strong>de</strong> externe communicatie naar<br />
potentiële stu<strong>de</strong>nten dui<strong>de</strong>lijker te expliciteren.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 2, programma: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 2.1, relatie tussen doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>houd van het programma<br />
facet 2.2, eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma<br />
facet 2.3, samenhang van het programma<br />
facet 2.4, studieomvang<br />
facet 2.5, studielast<br />
facet 2.6, afstemm<strong>in</strong>g tussen vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd<br />
facet 2.7, beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g<br />
facet 2.8, masterproef<br />
facet 2.9, toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n<br />
goed<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
goed<br />
OK<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
n.v.t.<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 263
On<strong>de</strong>rwerp 3<br />
Inzet van het personeel<br />
Facet 3.1<br />
Kwaliteit van het personeel<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Het personeel is gekwalificeerd voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke, on<strong>de</strong>rwijskundige en organisatorische realisatie van het<br />
programma.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> aanwezige documenten opmaken dat <strong>de</strong> hogeschool en het <strong>de</strong>partement over een<br />
dui<strong>de</strong>lijk personeelsbeleid beschikken. Het personeelsbeleid is ge<strong>ba</strong>seerd op drie strategische doelstell<strong>in</strong>gen:<br />
werven en ontwikkelen van talent, bevor<strong>de</strong>ren van kennis<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en i<strong>de</strong>ntificatie met <strong>de</strong> KdG. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong>ze<br />
pijlers wil <strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g structureel werk maken van cont<strong>in</strong>ue curriculumvernieuw<strong>in</strong>g en <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
dienstverlen<strong>in</strong>g. Naar aanleid<strong>in</strong>g van een me<strong>de</strong>werkersenquête werd recent een humanresourcesaf<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />
opgericht om processen en structuren op het vlak van human resources b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g te on<strong>de</strong>rsteunen.<br />
De commissie kon tij<strong>de</strong>ns het bezoek vaststellen dat <strong>de</strong> f<strong>in</strong>anciële randvoorwaar<strong>de</strong>n een druk leggen op <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> personeelsbegrot<strong>in</strong>g kan het <strong>de</strong>partementshoofd, <strong>in</strong> samenspraak met het adjunct<strong>de</strong>partementshoofd<br />
Adm<strong>in</strong>istratieve Zaken een ambt vacant verklaren. De commissie kon tij<strong>de</strong>ns het bezoek<br />
vaststellen dat <strong>de</strong> f<strong>in</strong>anciële randvoorwaar<strong>de</strong>n een druk leggen op <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Dit kan zowel <strong>in</strong>tern als extern<br />
gebeuren. De vacaturetekst wordt opgesteld door <strong>de</strong> leid<strong>in</strong>ggeven<strong>de</strong>, en op diverse websites en <strong>in</strong> <strong>de</strong> pers<br />
bekendgemaakt. Een selectiecommissie, bestaan<strong>de</strong> uit één of meer<strong>de</strong>re leid<strong>in</strong>ggeven<strong>de</strong>n en <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>partementsdirectie, beoor<strong>de</strong>elt het voldoen van <strong>de</strong> kandidaten aan <strong>de</strong> formele functievereisten en bepaalt <strong>de</strong><br />
selectieproeven. De Selectiecommissie selecteert <strong>de</strong> uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijke kandidaat. Bij aanwerv<strong>in</strong>g wordt reken<strong>in</strong>g<br />
gehou<strong>de</strong>n met praktijkervar<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het bedrijfsleven, en vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke en on<strong>de</strong>rwijskundige expertise, met een<br />
grotere nadruk op competenties dan op diploma. Voor leid<strong>in</strong>ggeven<strong>de</strong> functies wordt <strong>de</strong> werv<strong>in</strong>gsprocedure<br />
aangevuld met een extern assessment.<br />
Op het vlak van evaluatie van het personeel zijn er dui<strong>de</strong>lijke reglementen b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> hogeschool. De opleid<strong>in</strong>g<br />
kan beschikken over een evaluatiematrix en een overzicht van evaluatie- en aandachtspunten <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met het<br />
correct functioneren van personeelsle<strong>de</strong>n. Er zijn dui<strong>de</strong>lijke afspraken over wie wie kan evalueren. In dit ka<strong>de</strong>r<br />
wor<strong>de</strong>n jaarlijks functioner<strong>in</strong>gsgesprekken gevoerd met alle me<strong>de</strong>werkers en kan er wor<strong>de</strong>n bijgestuurd. Bij een<br />
negatieve evaluatie wordt eerst een takenverschuiv<strong>in</strong>g betracht. Indien dit niet succesvol is, kan een uitgebrei<strong>de</strong><br />
opvolg<strong>in</strong>gsprocedure wor<strong>de</strong>n gestart. De hogeschool beschikt over een dui<strong>de</strong>lijk benoem<strong>in</strong>gsbeleid.<br />
De commissie kon <strong>de</strong>ze uitgebrei<strong>de</strong> en dui<strong>de</strong>lijke personeelsomka<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g ten zeerste appreciëren.<br />
De taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel bestaat voor 85 procent uit on<strong>de</strong>rwijsactiviteiten, voor 10<br />
procent uit on<strong>de</strong>rwijs- en organisatieon<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> activiteiten en voor 5 procent uit persoonlijke vorm<strong>in</strong>g. Het<br />
opleid<strong>in</strong>gshoofd is verantwoor<strong>de</strong>lijk voor het ver<strong>de</strong>len van <strong>de</strong> vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke en didactische competenties over<br />
<strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> docenten opmaken dat waar mogelijk reken<strong>in</strong>g wordt gehou<strong>de</strong>n met<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rata van <strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n. Glo<strong>ba</strong>al tracht men docenten voornamelijk voor hun specialisatie <strong>in</strong> te<br />
zetten. Een aantal personeelsle<strong>de</strong>n is verantwoor<strong>de</strong>lijk voor een bre<strong>de</strong>re waaier aan opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len. Het<br />
<strong>de</strong>partementshoofd is <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dverantwoor<strong>de</strong>lijke voor <strong>de</strong> taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g.<br />
De commissie kon over het algemeen vaststellen dat <strong>de</strong> docenten vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk heel goed on<strong>de</strong>rlegd zijn, maar<br />
dat er op on<strong>de</strong>rwijskundig vlak zeker nog verbeter<strong>in</strong>g mogelijk is.<br />
264 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
De opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong>vesteert <strong>in</strong> <strong>de</strong> vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke en didactische <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g van zowel het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> als<br />
on<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> personeel. Leren <strong>in</strong> team en op <strong>de</strong> werkplek heeft daarbij <strong>de</strong> voorbije jaren steeds meer<br />
aandacht gekregen. Jaarlijks organiseert <strong>de</strong> hogeschool een congres met on<strong>de</strong>rwijsgerelateer<strong>de</strong><br />
bijschol<strong>in</strong>gsactiviteiten voor het personeel. Uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> diverse geled<strong>in</strong>gen kon <strong>de</strong> commissie<br />
opmaken dat op vraag van het personeel <strong>de</strong> hogeschool brochures ontwikkel<strong>de</strong> op het vlak van nieuwe<br />
on<strong>de</strong>rwijs- en toetsvormen, en dat er voor leid<strong>in</strong>ggeven<strong>de</strong>n b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> hogeschool een <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>gstraject<br />
bestaat. Docenten kunnen ook b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> associatie bijkomen<strong>de</strong> cursussen volgen. Op het niveau van het<br />
<strong>de</strong>partement wor<strong>de</strong>n bijkomen<strong>de</strong> <strong>in</strong>itiatieven genomen en opleid<strong>in</strong>gen georganiseerd. De opleid<strong>in</strong>gshoof<strong>de</strong>n zijn<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke naschol<strong>in</strong>g. Van docenten wordt verwacht dat zij zelf <strong>in</strong>itiatief nemen om<br />
op regelmatige <strong>ba</strong>sis <strong>in</strong> te gaan op het <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>gsaanbod.<br />
Ook op dit vlak stel<strong>de</strong> <strong>de</strong> commissie vast dat er qua on<strong>de</strong>rwijskundige aspecten nog verbeter<strong>in</strong>gen mogelijk zijn,<br />
en dat bijschol<strong>in</strong>gen zich vaak beperken tot het vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke.<br />
Het adm<strong>in</strong>istratieve en leid<strong>in</strong>ggeven<strong>de</strong> personeel biedt on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g aan het on<strong>de</strong>rwijs. Vaak hebben personen<br />
zowel een on<strong>de</strong>rwijs- als een organisatorische taak. De taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g is dui<strong>de</strong>lijk ver<strong>de</strong>eld over het<br />
<strong>de</strong>partementshoofd en adjunct-<strong>de</strong>partementshoofd, die bei<strong>de</strong>n <strong>de</strong> managementtaken van het <strong>de</strong>partement<br />
behartigen. Het adm<strong>in</strong>istratieve en technische personeel is verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> adm<strong>in</strong>istratieve, technische<br />
en organisatorische omka<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> docenten opmaken dat nieuwe personeelsle<strong>de</strong>n zowel b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong><br />
hogeschool, het <strong>de</strong>partement als <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n geïntroduceerd. Op het niveau van <strong>de</strong> hogeschool is er een<br />
kennismak<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> algemeen directeur, en v<strong>in</strong>dt een sessie plaats over <strong>de</strong> belangrijkste organen en<br />
doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> hogeschool. De dienst On<strong>de</strong>rwijs organiseert tevens een aantal verplichte begelei<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
sessies voor nieuwe collega's. B<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement wordt het nieuwe personeelslid geïntroduceerd via <strong>de</strong><br />
nieuwsbrief „TamTam‟ en via diverse documenten op Blackboard. B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wordt een peter of meter<br />
toegewezen aan het nieuwe personeelslid. Na enkele weken dienst volgt een gesprek met het<br />
<strong>de</strong>partementshoofd en kan er al wor<strong>de</strong>n bijgestuurd.<br />
De hogeschool beschikt over een uitgewerkt gelijkekansenbeleid.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Facet 3.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
De opleid<strong>in</strong>g sluit aan bij <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> criteria voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>zet van personeel van een <strong>prof</strong>essioneel gerichte<br />
opleid<strong>in</strong>g:<br />
- Het on<strong>de</strong>rwijs wordt voor een belangrijk <strong>de</strong>el verzorgd door personeel dat een verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g legt tussen <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> beroeps- of kunstpraktijk.<br />
- Bij <strong>de</strong> daarvoor <strong>in</strong> aanmerk<strong>in</strong>g komen<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen moet daarenboven voldoen<strong>de</strong> personeel beschikken<br />
over kennis en <strong>in</strong>zicht <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>sbetreffen<strong>de</strong> beroeps- of kunstpraktijk.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 265
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie kon tij<strong>de</strong>ns het bezoek vaststellen dat <strong>de</strong> meer<strong>de</strong>rheid van <strong>de</strong> docenten <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Toegepaste <strong>in</strong>formatica een masterdiploma heeft en dat tevens beschikt over relevante praktijkervar<strong>in</strong>g. Drie<br />
docenten hebben een doctoraat. Naast talen en godsdienst zijn <strong>de</strong> meest voorkomen<strong>de</strong> competentiedome<strong>in</strong>en<br />
<strong>toegepaste</strong> <strong>in</strong>dustriële wetenschappen, <strong>toegepaste</strong> economische wetenschappen en han<strong>de</strong>ls- en f<strong>in</strong>anciële<br />
wetenschappen. De commissie stel<strong>de</strong> vast dat <strong>de</strong>ze samenstell<strong>in</strong>g zowel <strong>de</strong> aanwezigheid van praktische kennis<br />
als een wetenschappelijk-theoretische <strong>ba</strong>sis garan<strong>de</strong>ert. Bovendien wor<strong>de</strong>n alle le<strong>de</strong>n van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong><br />
personeel aangemoedigd om <strong>de</strong>el te nemen aan projectmatig wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek (PWO). In het<br />
aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 werkte een docent al een project uit. Gegeven <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g wordt het on<strong>de</strong>rwijs – het oplei<strong>de</strong>n van direct <strong>in</strong>zet<strong>ba</strong>re <strong>prof</strong>essionals – als prioritair gezien.<br />
Bij <strong>de</strong> keuze van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsopdracht van een docent wordt reken<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> specialisatie van <strong>de</strong><br />
docenten. Een groot <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> docenten heeft een ge<strong>de</strong>eltelijke functie <strong>in</strong> een an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>g of <strong>in</strong> het<br />
bedrijfsleven. De vakervar<strong>in</strong>g en opvolg<strong>in</strong>g van evoluties <strong>in</strong> <strong>de</strong> ICT-wereld die zo <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong>gebracht<br />
wor<strong>de</strong>n, ervaart <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g als positief.<br />
Qua personeelsbeleid tracht <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g personeel aan te trekken met praktische ervar<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het beroepenveld.<br />
Deze <strong>prof</strong>essionele kennis en <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke kennis ervoer <strong>de</strong> commissie als positief. Ondanks <strong>de</strong> krappe<br />
arbeidsmarkt slaagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g er tot op he<strong>de</strong>n <strong>in</strong> voldoen<strong>de</strong> gekwalificeerd personeel met voldoen<strong>de</strong> ervar<strong>in</strong>g<br />
aan te trekken. Het <strong>in</strong>terne „Rekruter<strong>in</strong>gs Aanmoedig<strong>in</strong>gs Project‟ (RAP) van <strong>de</strong> hogeschool beloont het eigen<br />
personeel voor het aanbrengen van nieuwe geschikte me<strong>de</strong>werkers uit zijn persoonlijke netwerk. Op het vlak van<br />
rekruter<strong>in</strong>g houdt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g naast het diploma en <strong>de</strong> werkvel<strong>de</strong>rvar<strong>in</strong>g, ook sterk reken<strong>in</strong>g met <strong>de</strong><br />
vaardighe<strong>de</strong>n en houd<strong>in</strong>gen die aansluiten bij <strong>de</strong> missie en <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> hogeschool.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> „Beroepenavond‟ en an<strong>de</strong>re formele en <strong>in</strong>formele contacten met het werkveld ontvangen <strong>de</strong> docenten<br />
heel wat feed<strong>ba</strong>ck omtrent curriculumopbouw en -vernieuw<strong>in</strong>g. Diverse docenten zijn lid van of hebben contacten<br />
met nationale en <strong>in</strong>ternationale vakverenig<strong>in</strong>gen en relevante organisaties en netwerken. Jaarlijks werkt <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g ook met diverse gastsprekers omwille van een specifieke expertise of praktijkervar<strong>in</strong>g. Al <strong>de</strong>ze<br />
contacten helpen <strong>de</strong> docenten op <strong>de</strong> hoogte te blijven van <strong>de</strong> recente evoluties en nieuwe competenties die nodig<br />
zijn op <strong>de</strong> arbeidsmarkt.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> docenten en het werkveld opmaken dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g goe<strong>de</strong> <strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n<br />
heeft met het beroepenveld.<br />
De commissie kon vaststellen dat het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel <strong>de</strong>elneemt aan <strong>in</strong>ternationale conferenties,<br />
symposia en congressen die relevant zijn voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Ze stel<strong>de</strong> echter ook vast dat hier nog verbeter<strong>in</strong>gen<br />
mogelijk zijn – bijvoorbeeld <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van benchmarken van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g – en is van men<strong>in</strong>g dat het formuleren<br />
van streefcijfers voor alle personeelsle<strong>de</strong>n bevor<strong>de</strong>rlijk kan zijn op dit vlak.<br />
B<strong>in</strong>nen het Erasmus University Charter zijn er uitwissel<strong>in</strong>gsprojecten aan <strong>de</strong> gang en <strong>in</strong> voorbereid<strong>in</strong>g met diverse<br />
lan<strong>de</strong>n: F<strong>in</strong>land, Frankrijk, Oostenrijk, Ne<strong>de</strong>rland en Ierland. Dit aanbod wordt regelmatig herbekeken en<br />
uitgebreid. B<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement is een docent belast met prospectie van potentiële partners. Voor <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica is dit niet evi<strong>de</strong>nt, omdat buitenlandse opleid<strong>in</strong>gen vaak tot <strong>de</strong> <strong>in</strong>dustriële<br />
opleid<strong>in</strong>gen dan wel <strong>de</strong> bedrijfskundige behoren.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> aanwezige documenten ook opmaken dat een aantal docenten diverse publicaties op<br />
zijn naam heeft staan, en dat enkele docenten al gastcolleges geven <strong>in</strong> het buitenland.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan om streefcijfers te formuleren qua <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g.<br />
266 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
Facet 3.3<br />
Kwantiteit personeel<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Er wordt voldoen<strong>de</strong> personeel <strong>in</strong>gezet om <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> gewenste kwaliteit te verzorgen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Het personeelska<strong>de</strong>r wordt bepaald op <strong>ba</strong>sis van een forfait, bepaald door <strong>de</strong> hogeschool en aangevuld met<br />
bijkomen<strong>de</strong> opdrachten <strong>in</strong> functie van het aantal stu<strong>de</strong>nten.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> aanwezige documenten opmaken dat b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica 34<br />
personeelsle<strong>de</strong>n werkzaam zijn, van wie er 33 belast zijn met een on<strong>de</strong>rwijsopdracht en 1 persoon een<br />
adm<strong>in</strong>istratief-technische functie heeft. Gezien het feit dat een aantal me<strong>de</strong>werkers niet voltijds <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
werkt, bedraagt het aantal voltijdse equivalenten respectievelijk 22,89 voor OP en 0,125 voor ATP. De meeste<br />
personeelsle<strong>de</strong>n zijn ook actief <strong>in</strong> an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen van het <strong>de</strong>partement of <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g MCT. Alle<br />
personeelsle<strong>de</strong>n zijn statutair aangenomen.<br />
De stu<strong>de</strong>nt-personeelsratio van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g bedraagt 23,02 uitgedrukt <strong>in</strong> VTE en 15,59 uitgedrukt <strong>in</strong> aantal<br />
perrsoneelsle<strong>de</strong>n. Wanneer enkel het on<strong>de</strong>rwijzend personeel gerekend wordt bedraagt <strong>de</strong>ze ratio respectievelijk<br />
23,28 VTE en 16,56 personeelsle<strong>de</strong>n. B<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement ligt <strong>de</strong>ze ratio op 14,73 personeelsle<strong>de</strong>n. Gezien<br />
het feit dat docenten ook voor 10 procent opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n <strong>de</strong>eltaken moeten opnemen, ligt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntpersoneelsratio<br />
<strong>in</strong> werkelijkheid bedui<strong>de</strong>nd hoger. De aanzienlijke stu<strong>de</strong>nt-personeelsratio v<strong>in</strong>dt haar oorsprong <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> betoelag<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen door <strong>de</strong> overheid op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rwijsbelast<strong>in</strong>gseenhe<strong>de</strong>n. Hierdoor wordt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g geconfronteerd met erg grote stu<strong>de</strong>ntengroepen.<br />
Hoewel <strong>de</strong> hogeschool en <strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>ator On<strong>de</strong>rwijsontwikkel<strong>in</strong>g van het <strong>de</strong>partement hiervoor on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g<br />
bie<strong>de</strong>n, ervaart <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong>ze situatie als belastend voor <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> gedoceer<strong>de</strong><br />
competenties.<br />
De commissie is van oor<strong>de</strong>el dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g over voldoen<strong>de</strong> personeel beschikt voor het uitvoeren van <strong>de</strong><br />
opdracht. Uit <strong>de</strong> diverse gesprekken met docenten kon zij opmaken dat er slechts een beperkte ruimte is voor het<br />
opnemen van niet-on<strong>de</strong>rwijstaken. De commissie vraagt zich echter af of <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op een creatievere manier<br />
kan omgaan met <strong>de</strong> ter beschikk<strong>in</strong>g zijn<strong>de</strong> personeelscapaciteit, door bijvoorbeeld <strong>de</strong> help<strong>de</strong>sk te mergen, of <strong>de</strong><br />
rol en <strong>in</strong>zet van <strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>atoren te herbekijken.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica zijn <strong>in</strong> totaal 30 lectoren en 3 praktijklectoren tewerkgesteld. De helft<br />
van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel is voltijds aangenomen. Van <strong>de</strong> halftijdse personeelsle<strong>de</strong>n zijn er 6 die<br />
tewerkgesteld zijn <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partement IWT. Tien personeelsle<strong>de</strong>n geven les <strong>in</strong> een an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>g van het<br />
<strong>de</strong>partement. 36 procent van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n zijn vrouwen. Met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong><br />
leeftijdsver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g valt op dat 41 procent van <strong>de</strong> personeelsle<strong>de</strong>n ou<strong>de</strong>r is dan 50 jaar. Door <strong>de</strong> via TBS<br />
uitstromen<strong>de</strong> collega‟s te vervangen door jongere collega‟s kan <strong>de</strong>ze situatie vlot wor<strong>de</strong>n geremedieerd.<br />
De commissie is van oor<strong>de</strong>el dat <strong>de</strong>ze samenstell<strong>in</strong>g voldoen<strong>de</strong> garanties biedt voor het aanbie<strong>de</strong>n van<br />
kwaliteitsvol on<strong>de</strong>rwijs.<br />
Het lage absenteïsme en <strong>de</strong> hoge retentie zijn een <strong>in</strong>dicator van <strong>de</strong> grote betrokkenheid en het welbev<strong>in</strong><strong>de</strong>n van<br />
het personeel.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 267
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan <strong>de</strong> taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> diverse personeelsle<strong>de</strong>n te herbekijken om zo <strong>de</strong><br />
werkdruk en -ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g te optimaliseren.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 3, <strong>in</strong>zet van het personeel: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 3.1, kwaliteit personeel<br />
facet 3.2, eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid<br />
facet 3.3, kwantiteit personeel<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
goed<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
268 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
On<strong>de</strong>rwerp 4<br />
Voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Facet 4.1<br />
Materiële voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De huisvest<strong>in</strong>g en materiële voorzien<strong>in</strong>gen zijn toereikend om het programma te realiseren.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Het <strong>de</strong>partement Han<strong>de</strong>lswetenschappen en Bedrijfskun<strong>de</strong> beschikt over twee campussen op wan<strong>de</strong>lafstand van<br />
elkaar, die vlot bereik<strong>ba</strong>ar zijn met het open<strong>ba</strong>ar vervoer. Stu<strong>de</strong>nten kunnen via <strong>de</strong> sociale voorzien<strong>in</strong>gen een<br />
fiets huren van <strong>de</strong> Stad Antwerpen. Bei<strong>de</strong> campussen zijn toegankelijk voor personen met een functiebeperk<strong>in</strong>g.<br />
Qua f<strong>in</strong>anciële mid<strong>de</strong>len beschikt <strong>de</strong> hogeschool over een dui<strong>de</strong>lijk allocatiemo<strong>de</strong>l, dat on<strong>de</strong>r meer reken<strong>in</strong>g<br />
houdt met on<strong>de</strong>rwijsbelast<strong>in</strong>gseenhe<strong>de</strong>n. Ondanks beperkte mid<strong>de</strong>len kan het <strong>de</strong>partement door zijn<br />
schaalgrootte voldoen<strong>de</strong> didactische voorzien<strong>in</strong>gen aanbie<strong>de</strong>n. De opleid<strong>in</strong>g beschikt over een eigen budget voor<br />
het aankopen van materiaal. Inkomsten uit projecten en sponsor<strong>in</strong>g kan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g naar eigen goeddunken<br />
aanwen<strong>de</strong>n.<br />
Alle leslokalen zijn uitgerust met computers en beamers en hebben toegang tot een centrale server voor het<br />
streamen van audio en vi<strong>de</strong>o. Ver<strong>de</strong>r zijn er zes aula's, drie open leerlandschappen en cafetaria's. In alle ruimtes<br />
is draadloos <strong>in</strong>ternet voorzien. Een dienst en comité Preventie en Bescherm<strong>in</strong>g op het Werk zorgt voor het<br />
naleven van <strong>de</strong> veiligheidsnormen.<br />
De commissie kon tij<strong>de</strong>ns het bezoek vaststellen dat er genoeg voorzien<strong>in</strong>gen zijn, maar is van men<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong><br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n van het voormalige kantoorgebouw nog niet ten volle <strong>in</strong>gezet wor<strong>de</strong>n voor mo<strong>de</strong>rne leervormen.<br />
Er is een mediatheek op <strong>de</strong> campus Groenplaats. Die is elektronisch verbon<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re bibliotheken van<br />
<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re hogeschool, en er is regelmatig overleg tussen <strong>de</strong> bibliothecarissen. De mediatheek is geen<br />
bewaarbibliotheek, maar streeft naar een actuele collectie. De docenten fungeren als vakreferenten om <strong>de</strong><br />
collectie voor hun opleid<strong>in</strong>g actueel te hou<strong>de</strong>n. Zij hebben <strong>in</strong>spraak <strong>in</strong> <strong>de</strong> aan- en verkoop van werken. Via e-mail<br />
ontvangen docenten <strong>in</strong>formatie over nieuwe boeken en tijdschriften. Per kwartaal ontvangen zij een nieuwsbrief<br />
over artikelen uit tijdschriften die niet systematisch wor<strong>de</strong>n samengevat. Jaarlijks wordt een boekenbeurs voor<br />
docenten georganiseerd. Via <strong>in</strong>structiemomenten leren <strong>de</strong> docenten werken met het aanbod van <strong>de</strong> mediatheek.<br />
Nagenoeg <strong>de</strong> volledige collectie is uitleen<strong>ba</strong>ar. Stu<strong>de</strong>nten kunnen <strong>de</strong> catalogus van <strong>de</strong> mediatheek raadplegen<br />
via <strong>in</strong>ternet. An<strong>de</strong>re catalogi en data<strong>ba</strong>nken zijn eveneens via <strong>in</strong>ternet raadpleeg<strong>ba</strong>ar. Uitlenen is voor stu<strong>de</strong>nten<br />
gratis b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> AUHA. Via <strong>in</strong>terbibliothecair leenverkeer kunnen ook werken van an<strong>de</strong>re associatiele<strong>de</strong>n en<br />
Antwerpse bibliotheken wor<strong>de</strong>n aangevraagd.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> aanwezige documenten en een bezoek aan <strong>de</strong> bibliotheek vaststellen dat <strong>de</strong> collectie<br />
voldoen<strong>de</strong> uitgebreid en gevarieerd is.<br />
De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g slechts beperkt gebruikmaken van <strong>de</strong><br />
mediatheekvoorzien<strong>in</strong>gen. De opleid<strong>in</strong>g verplicht stu<strong>de</strong>nten via opdrachten gebruik te maken van <strong>de</strong> mediatheek<br />
om hen kritisch met <strong>in</strong>formatiebronnen te leren omgaan.<br />
De hogeschool biedt aan alle opleid<strong>in</strong>gen een <strong>ba</strong>sisservice ICT aan, die ze als een strategische hefboom<br />
beschouwt. Er is een hogeschoolbreed computernetwerk dat ook extern toegankelijk is, en diverse diensten aan<br />
personeel en stu<strong>de</strong>nten biedt. Er is een gestandaardiseer<strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g, die <strong>in</strong>tensief wordt<br />
gebruikt.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 269
De commissie kon echter vaststellen dat <strong>de</strong> performantie van het systeem soms te wensen over laat. De<br />
commissie is ook van men<strong>in</strong>g dat er nog geen faciliteiten aanwezig zijn voor het testen of gebruiken van<br />
collaboratiesoftware, monitor<strong>in</strong>g enzovoort.<br />
De commissie kon tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> rondleid<strong>in</strong>g vaststellen dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g beschikt over een labo netwerkarchitectuur<br />
(het 'Ciscolokaal'), maar dit vol<strong>de</strong>ed slechts matig aan haar verwacht<strong>in</strong>gen. De opleid<strong>in</strong>g maakt <strong>in</strong>tensief gebruik<br />
van <strong>de</strong> ICT-hulpmid<strong>de</strong>len, zoals <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g. Stu<strong>de</strong>nten krijgen bij <strong>de</strong> aanvang van het<br />
aca<strong>de</strong>miejaar een opleid<strong>in</strong>g over het platform. Blackboard fungeert als communicatieplatform en doorgeefluik.<br />
Coöperatief werken en afstandsleren wor<strong>de</strong>n eveneens gepromoot op <strong>ba</strong>sis van dit platform.<br />
Docenten kunnen beschikken over werkplekken en verga<strong>de</strong>rruimtes op <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> campussen. Een optimaliser<strong>in</strong>g<br />
van <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>frastructuur wordt uitgevoerd naar aanleid<strong>in</strong>g van bevrag<strong>in</strong>gen van het personeel. Docenten kunnen<br />
gebruikmaken van eet- en rustruimtes. Fietsrekken en douches zijn voorzien.<br />
De stu<strong>de</strong>nten kunnen geduren<strong>de</strong> het hele jaar studiemateriaal aankopen via een stu<strong>de</strong>ntenshop. Zij kunnen hier<br />
ook diverse didactische materialen uitlenen. Fotokopiëren kan op diverse plaatsen op <strong>de</strong> campus. Er zijn<br />
sleutelkastjes ter beschikk<strong>in</strong>g voor stu<strong>de</strong>nten en personeel. Via <strong>de</strong> associatie kunnen stu<strong>de</strong>nten gebruikmaken<br />
van externe sportfaciliteiten.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan <strong>de</strong> faciliteiten op het vlak van soft- en hardware uit te brei<strong>de</strong>n door on<strong>de</strong>r<br />
meer het Ciscolokaal ver<strong>de</strong>r uit te bouwen en het aanbod <strong>in</strong>zake collaboratieve software en mo<strong>de</strong>ll<strong>in</strong>g tools te<br />
vergroten.<br />
Facet 4.2<br />
Studiebegeleid<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten zijn a<strong>de</strong>quaat met het oog op <strong>de</strong><br />
studievoortgang.<br />
- De studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten sluiten aan bij <strong>de</strong> behoefte van stu<strong>de</strong>nten.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Op het niveau van <strong>de</strong> hogeschool is een dienst Stu<strong>de</strong>ntenzaken aanwezig, die samen met <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen een<br />
visie en werkwijze uitwerkt omtrent stu<strong>de</strong>ntenon<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g en -participatie. Het beleid wordt op het niveau van<br />
het <strong>de</strong>partement en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g vertaald <strong>in</strong> concrete acties. Qua personeel is op het <strong>de</strong>partement een<br />
studieloop<strong>ba</strong>ancoörd<strong>in</strong>ator, een ombudspersoon en een adm<strong>in</strong>istratieve me<strong>de</strong>werker <strong>in</strong>zake studiebegeleid<strong>in</strong>g<br />
werkzaam. Vanuit <strong>de</strong> vzw KdG Stuvo is tevens een stu<strong>de</strong>ntenbegelei<strong>de</strong>r ge<strong>de</strong>tacheerd naar <strong>de</strong> hogeschool voor<br />
psychosociale begeleid<strong>in</strong>g.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken en <strong>de</strong> aanwezige documenten aflei<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op diverse<br />
manieren <strong>in</strong>formatie over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g verspreidt. De opleid<strong>in</strong>g verstrekt <strong>in</strong>formatie over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan<br />
abituriënten: via een magaz<strong>in</strong>e, op <strong>de</strong> SID-In-beurzen, <strong>de</strong> Opencampusdag, <strong>in</strong>fodagen en -momenten en via een<br />
studie-<strong>in</strong>formatiekrant. Alle media hebben een eigen doel, gaan<strong>de</strong> van <strong>de</strong> <strong>in</strong>troductie van hoger on<strong>de</strong>rwijs tot<br />
specifiek opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n <strong>in</strong>formatie. Geduren<strong>de</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar wor<strong>de</strong>n bijkomen<strong>de</strong> activiteiten<br />
georganiseerd, waaron<strong>de</strong>r <strong>in</strong>fosessies voor ou<strong>de</strong>rs, fol<strong>de</strong>rs over leerkrediet, <strong>de</strong>molessen voor<br />
270 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
laatstejaarsleerl<strong>in</strong>gen secundair on<strong>de</strong>rwijs en <strong>in</strong>leefdagen voor kwets<strong>ba</strong>re jongeren. Ver<strong>de</strong>r neemt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
<strong>de</strong>el aan <strong>de</strong> Wetenschapsweek en diverse privébeurzen. Tot slot kunnen toekomstige stu<strong>de</strong>nten alle <strong>in</strong>formatie<br />
over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g v<strong>in</strong><strong>de</strong>n op <strong>de</strong> website van <strong>de</strong> hogeschool, en kunnen zij via <strong>de</strong>ze weg contact opnemen met <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gsverantwoor<strong>de</strong>lijke en <strong>de</strong> studieloop<strong>ba</strong>ancoörd<strong>in</strong>ator voor persoonlijk advies en begeleid<strong>in</strong>g.<br />
Qua <strong>in</strong>stroombegeleid<strong>in</strong>g organiseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g diverse activiteiten. De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken met<br />
<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten opmaken dat op <strong>de</strong> onthaaldag <strong>de</strong> diverse diensten en personen aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n<br />
voorgesteld, en dat zij een toolkit ontvangen om hen wegwijs te maken <strong>in</strong> <strong>de</strong> hogeschool en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g kunnen stu<strong>de</strong>nten alle mogelijkhe<strong>de</strong>n op het vlak van studiebegeleid<strong>in</strong>g terugv<strong>in</strong><strong>de</strong>n op<br />
<strong>de</strong> website, het elektronische leerplatform, <strong>de</strong> diverse valven en <strong>in</strong> <strong>de</strong> kast van KdG Stuvo. Daarnaast kunnen<br />
stu<strong>de</strong>nten, afhankelijk van <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van <strong>de</strong> vraag, terecht bij <strong>de</strong> dienst Stu<strong>de</strong>ntenzaken, het opleid<strong>in</strong>gshoofd, <strong>de</strong><br />
docenten, <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>ator, het adjunct-<strong>de</strong>partementshoofd Stu<strong>de</strong>ntenzaken of <strong>de</strong> leertrajectbegelei<strong>de</strong>r.<br />
Stu<strong>de</strong>nten ontvangen jaarlijks bij <strong>in</strong>schrijv<strong>in</strong>g het geactualiseer<strong>de</strong> Hogeschool On<strong>de</strong>rwijs- en Examenreglement<br />
en het Departementale On<strong>de</strong>rwjis- en Examenreglement, een hogeschoolagenda en <strong>de</strong> studiegids. Al <strong>de</strong>ze<br />
<strong>in</strong>formatie kan ook via een elektronische „Wegwijzer‟ onl<strong>in</strong>e wor<strong>de</strong>n teruggevon<strong>de</strong>n. Stu<strong>de</strong>nten wordt aangera<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong>ze documenten grondig na te lezen.<br />
De docenten bie<strong>de</strong>n vakgebon<strong>de</strong>n studiebegeleid<strong>in</strong>g aan. Per opleid<strong>in</strong>g is een leertrajectbegelei<strong>de</strong>r werkzaam die<br />
zorgt voor <strong>de</strong> trajectbegeleid<strong>in</strong>g van <strong>in</strong>dividuele stu<strong>de</strong>nten. Dit kan zowel <strong>in</strong> groepssessies als via <strong>in</strong>dividuele<br />
coach<strong>in</strong>g. De leertrajectbegelei<strong>de</strong>r is het aanspreekpunt voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt voor alle elementen met betrekk<strong>in</strong>g tot<br />
studievoortgang, waaron<strong>de</strong>r ook <strong>in</strong>formatieverstrekk<strong>in</strong>g over flexibele leerwegen, studieattitu<strong>de</strong>testen,<br />
heroriënter<strong>in</strong>g of uitvalgesprekken en het doorverwijzen naar bevoeg<strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionele diensten. De<br />
leertrajectbegelei<strong>de</strong>r wordt bijgestaan door <strong>de</strong> studieloop<strong>ba</strong>ancoörd<strong>in</strong>ator die vorm<strong>in</strong>gen organiseert over on<strong>de</strong>r<br />
meer uitstelgedrag, motivatie en <strong>in</strong>dividuele trajecten. Met <strong>de</strong>ze vorm van studiebegeleid<strong>in</strong>g wil <strong>de</strong> hogeschool<br />
drop-out verm<strong>in</strong><strong>de</strong>ren en stu<strong>de</strong>ntgecentreer<strong>de</strong> pr<strong>in</strong>cipes b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g realiseren. Bij vakoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
studieproblemen, zoals studiemethodiek en timemanagement, is <strong>de</strong> studieloop<strong>ba</strong>ancoörd<strong>in</strong>ator verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />
voor <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten. Deze dienst is ook verantwoor<strong>de</strong>lijk voor het ver<strong>de</strong>r uitwerken van <strong>de</strong> visie en<br />
<strong>de</strong> concrete acties rond studiebegeleid<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> hogeschool.<br />
De commissie kon vaststellen dat er <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen geleverd wor<strong>de</strong>n voor <strong>in</strong>stroombegeleid<strong>in</strong>g en dat stu<strong>de</strong>nten<br />
<strong>in</strong>tensief opgevolgd wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> trajectbegelei<strong>de</strong>r bij het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar.<br />
Het adjunct-<strong>de</strong>partementshoofd Aca<strong>de</strong>mische Zaken is verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale dienst<br />
Stu<strong>de</strong>ntenzaken, en voor klachten en beroepsprocedures. Hij is <strong>de</strong> laatste <strong>in</strong>terne beroeps<strong>in</strong>stantie <strong>in</strong> het geval<br />
van klachten tegen studievoortgangbesliss<strong>in</strong>gen en bij tuchtproblemen. Zo draagt hij ook bij tot <strong>de</strong> totstandkom<strong>in</strong>g<br />
van het hogeschoolbeleid qua studiebegeleid<strong>in</strong>g.<br />
De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g beschikt over een ombudsdienst en dat <strong>de</strong>ze functie dui<strong>de</strong>lijk<br />
omschreven is. De ombudsman fungeert <strong>in</strong> eerste <strong>in</strong>stantie als bemid<strong>de</strong>laar geduren<strong>de</strong> het volledige<br />
aca<strong>de</strong>miejaar. De Ombudsdienst is verantwoor<strong>de</strong>lijk voor het bewaken van <strong>de</strong> rechtspositie van stu<strong>de</strong>nten b<strong>in</strong>nen<br />
<strong>de</strong> hogeschool. Begeleid<strong>in</strong>g tij<strong>de</strong>ns evaluatiemomenten ligt <strong>in</strong> het verleng<strong>de</strong> van stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g, gezien<br />
stu<strong>de</strong>nten ook een beroep kunnen doen op <strong>de</strong> ombudsman wat permanente evaluatie betreft. Ver<strong>de</strong>r kunnen<br />
stu<strong>de</strong>nten terecht bij <strong>de</strong>ze personen met alle problemen met betrekk<strong>in</strong>g beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g. De<br />
ombudspersoon woont <strong>de</strong> <strong>de</strong>liberaties bij als niet-stemgerechtigd lid, maar kan wel toelicht<strong>in</strong>g geven.<br />
Geheimhoud<strong>in</strong>g is gewaarborgd, tenzij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt toestemm<strong>in</strong>g geeft die op te heffen. Jaarlijks licht <strong>de</strong><br />
hogeschooldienst Stu<strong>de</strong>ntenzaken pedagogische en juridische aspecten rond exam<strong>in</strong>atie toe voor ombudsen en<br />
<strong>de</strong>liberatievoorzitters.<br />
Qua psychosociale begeleid<strong>in</strong>g organiseert KdG Stuvo <strong>in</strong>ter<strong>de</strong>partementale sessies rond diverse on<strong>de</strong>rwerpen.<br />
B<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement is <strong>de</strong>ze begeleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> han<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenbegelei<strong>de</strong>r. Die fungeert als<br />
eerstelijnsopvang en kan stu<strong>de</strong>nten eventueel doorverwijzen naar Psynet, een overkoepelend netwerk van <strong>de</strong><br />
associatie dat <strong>in</strong>staat voor psychologische hulp en begeleid<strong>in</strong>g. De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten opmaken dat <strong>de</strong>ze diensten goed zijn uitgewerkt.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 271
De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op het vlak van <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g zowel voor <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> als<br />
uitgaan<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten faciliteiten voorziet. De opleid<strong>in</strong>g biedt stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> mogelijkheid om een stage of opleid<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> het buitenland te volgen. De hogeschool stelt hierover een <strong>in</strong>formatiebrochure ter beschikk<strong>in</strong>g. Stu<strong>de</strong>nten<br />
moeten solliciteren bij <strong>de</strong> dienst Internationaliser<strong>in</strong>g. De coörd<strong>in</strong>atoren Internationaliser<strong>in</strong>g, het opleid<strong>in</strong>gshoofd en<br />
<strong>de</strong> betrokken docenten selecteren <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Motivatie, talenkennis, persoonlijke rijpheid, kennis en <strong>in</strong>zet zijn<br />
daarbij belangrijke selectiecriteria. De dienst Internationaliser<strong>in</strong>g is verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> adm<strong>in</strong>istratieve<br />
elementen van <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale uitwissel<strong>in</strong>gen. In het buitenland wordt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt opgevangen door een<br />
contactpersoon, met wie <strong>in</strong>tensief wordt samengewerkt. Op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale ervar<strong>in</strong>g kunnen<br />
stu<strong>de</strong>nten ervar<strong>in</strong>gen uitwisselen en mee<strong>de</strong>len aan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, on<strong>de</strong>r meer <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van een evaluatie van<br />
<strong>de</strong> buitenlandse partners. Docenten reizen, zeker bij een eerste uitwissel<strong>in</strong>g, regelmatig naar een buitenlandse<br />
<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g om <strong>de</strong> opvang van en <strong>de</strong> voorzien<strong>in</strong>gen voor stu<strong>de</strong>nten te controleren.<br />
Met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten is <strong>de</strong> dienst Internationaliser<strong>in</strong>g verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> adm<strong>in</strong>istratieve<br />
opvolg<strong>in</strong>g, maar ook voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatieverstrekk<strong>in</strong>g aan en opvang van buitenlandse stu<strong>de</strong>nten. B<strong>in</strong>nen het<br />
<strong>de</strong>partement wordt een International Bus<strong>in</strong>ess Course georganiseerd, die elk jaar tientallen stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> kans<br />
geeft om geduren<strong>de</strong> een jaar <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partement te stu<strong>de</strong>ren.<br />
De hogeschool beschikt over een doelgroepenbeleid waardoor stu<strong>de</strong>nten een bijzon<strong>de</strong>r statuut bijhoren<strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rwijs- en examenfaciliteiten kunnen krijgen. Dit statuut kan verkregen wor<strong>de</strong>n door stu<strong>de</strong>nten met een<br />
functiebeperk<strong>in</strong>g of een topsportstatuut, door an<strong>de</strong>rstalige nieuwkomers en buitenlandse stu<strong>de</strong>nten, en door<br />
stu<strong>de</strong>nten die <strong>de</strong>elnemen aan <strong>de</strong> diverse participatieorganen van <strong>de</strong> hogeschool. De statuten en <strong>de</strong> procedure<br />
om die te verkrijgen, zijn dui<strong>de</strong>lijk omschreven en uniform b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> hogeschool. Stu<strong>de</strong>nten met een bijzon<strong>de</strong>r<br />
statuut wor<strong>de</strong>n opgevolgd door <strong>de</strong> docenten en <strong>de</strong> dienst Stu<strong>de</strong>ntenzaken van het <strong>de</strong>partement.<br />
De hogeschool participeert <strong>in</strong> het „Trampol<strong>in</strong>e‟-project, waarmee eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten tij<strong>de</strong>ns het aca<strong>de</strong>miejaar<br />
nog kunnen heroriënteren b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> associatie zon<strong>de</strong>r bijkomend <strong>in</strong>schrijv<strong>in</strong>gsgeld te betalen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 4, voorzien<strong>in</strong>gen: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 4.1, materiële voorzien<strong>in</strong>gen:<br />
facet 4.2, studiebegeleid<strong>in</strong>g:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
goed<br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
272 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
On<strong>de</strong>rwerp 5<br />
Interne kwaliteitszorg<br />
Facet 5.1<br />
Evaluatie resultaten<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g wordt periodiek geëvalueerd, mee aan <strong>de</strong> hand van toets<strong>ba</strong>re streefdoelen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie kon tij<strong>de</strong>ns het bezoek vaststellen dat het <strong>in</strong>tegrale kwaliteitszorgsysteem van <strong>de</strong> hogeschool<br />
ge<strong>ba</strong>seerd is op drie pijlers: <strong>de</strong> klant staat centraal, ie<strong>de</strong>reen is verantwoor<strong>de</strong>lijk en er wordt cont<strong>in</strong>u verbeterd op<br />
een eenvoudige manier.<br />
Wat <strong>de</strong> eerste pijler betreft, wil <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zowel stu<strong>de</strong>nten, ou<strong>de</strong>rs, alumni, het beroepenveld, <strong>de</strong> overheid als<br />
zijn eigen me<strong>de</strong>werkers kwaliteit bie<strong>de</strong>n. Niet alleen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g maar ook <strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g moeten beantwoor<strong>de</strong>n<br />
aan <strong>de</strong> verwacht<strong>in</strong>gen van al <strong>de</strong>ze doelgroepen. Om dit te realiseren, wor<strong>de</strong>n alle personeelsle<strong>de</strong>n beschouwd<br />
als kwaliteitsverantwoor<strong>de</strong>lijke. B<strong>in</strong>nen het team en het takenpakket moet men cont<strong>in</strong>u aan kwaliteitsborg<strong>in</strong>g en -<br />
verbeter<strong>in</strong>g te doen. Hiervoor biedt <strong>de</strong> <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g diverse structuren en mid<strong>de</strong>len aan die kritische zelfreflectie en<br />
bijstur<strong>in</strong>g mogelijk maken. Om dit te faciliteren wordt, <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> pijler, maximale eenvoud<br />
nagestreefd qua term<strong>in</strong>ologie, tools en opvolgsystemen. De PDCA-cyclus wordt aan <strong>de</strong> hand van eenvoudige<br />
projectopvolgsystemen door alle betrokkenen doorlopen en opgevolgd.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> hogeschool en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wordt gewerkt met <strong>ba</strong>lanced scorecards en niet meer met <strong>de</strong> EFQMmethodiek.<br />
Deze metho<strong>de</strong> biedt <strong>de</strong> mogelijkheid om <strong>de</strong> strategie van <strong>de</strong> hogeschool en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op een<br />
gestructureer<strong>de</strong> manier <strong>in</strong> praktijk te brengen. B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g werd <strong>de</strong> <strong>ba</strong>lanced scorecard-metho<strong>de</strong> getest,<br />
waaruit <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g qua f<strong>in</strong>ancieel, klanten-, <strong>in</strong>terne processen- en leer- en groeiperspectief diverse bev<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen<br />
kon distilleren.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> docenten aflei<strong>de</strong>n dat werken met performantie-<strong>in</strong>dicatoren nieuw is<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en slechts gelei<strong>de</strong>lijk is uitgewerkt, om zo ie<strong>de</strong>reen met het <strong>in</strong>strument te leren omgaan.<br />
In het ka<strong>de</strong>r van cont<strong>in</strong>ue kwaliteitsverbeter<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n ook diverse externe bronnen geraadpleegd: benchmark<strong>in</strong>g<br />
ten opzichte van gelijkaardige <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen en opleid<strong>in</strong>gen, beroeps<strong>prof</strong>ielen van vakorganisaties,<br />
accreditatieka<strong>de</strong>rs, dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>rs en diverse <strong>in</strong>ternationale bronnen.<br />
De commissie kon vaststellen dat het beleid op het vlak van met<strong>in</strong>gen ge<strong>ba</strong>seerd is op eenvoud, flexibiliteit,<br />
<strong>de</strong>centralisatie en snelle verwerk<strong>in</strong>g, en dat zo ie<strong>de</strong>reen een bijdrage kan leveren tot <strong>de</strong> kwaliteitszorg. Met<strong>in</strong>gen<br />
wor<strong>de</strong>n uitgevoerd via het elektronische leerplatform. Het <strong>de</strong>partement en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g kunnen, on<strong>de</strong>rsteund door<br />
experts <strong>in</strong> bevrag<strong>in</strong>gen, eigen enquêtes samenstellen en uitvoeren. Occasioneel wor<strong>de</strong>n ook enquêtes op papier<br />
uitgevoerd. Bijkomend verzamelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong>formatie uit zelfevaluaties, gegevensanalyse uit <strong>in</strong>terne<br />
data<strong>ba</strong>nken en verschillenanalyse. Qua verwerk<strong>in</strong>g, <strong>in</strong>terpretaties en opvolg<strong>in</strong>g van met<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n<br />
opvolgtrajecten opgezet, waarbij <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> doelgroepen zo veel mogelijk betrokken wor<strong>de</strong>n. Naast<br />
kwantitatieve <strong>in</strong>formatie wor<strong>de</strong>n ook focus- en resonansgroepen georganiseerd om kwalitatieve gegevens te<br />
verzamelen. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong>ze gegevens stellen docenten, <strong>de</strong> Opleid<strong>in</strong>gsraad en het <strong>de</strong>partementsbestuur<br />
verbeterprojecten met een tijdspad op. Zowel resultaten, opvolgtrajecten als on<strong>de</strong>rnomen acties wor<strong>de</strong>n<br />
gecommuniceerd naar <strong>de</strong> bevraag<strong>de</strong>n en betrokkenen.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken opmaken dat er een dui<strong>de</strong>lijke taakver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g is qua kwaliteitszorg, en staat<br />
positief ten opzichte van <strong>de</strong> koppel<strong>in</strong>g tussen het management en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Op het niveau van het<br />
<strong>de</strong>partement is het <strong>de</strong>partementshoofd verantwoor<strong>de</strong>lijk voor kwaliteitszorg. Inhou<strong>de</strong>lijk is het opleid<strong>in</strong>gshoofd<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 273
samen met <strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>ator Kwaliteitszorg verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> implementatie van het beleid. De<br />
<strong>de</strong>partementale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator verga<strong>de</strong>rt regelmatig met <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementsdirecties, en komt op regelmatige<br />
tijdstippen samen met <strong>de</strong> hogeschoolcoörd<strong>in</strong>ator Kwaliteitszorg voor overleg en uitwissel<strong>in</strong>g van <strong>in</strong>formatie. Zij<br />
zorgen tevens voor <strong>de</strong> doorstroom van <strong>in</strong>formatie naar <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> organisatorische opvolg<strong>in</strong>g van<br />
verbeterprojecten en het opstellen van zelfevaluatie<strong>rapport</strong>en. Naar aanleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> strategische doelstell<strong>in</strong>gen<br />
en <strong>de</strong> accreditatie werd <strong>in</strong> mei 2007 een grondige zelfevaluatie uitgevoerd, die leid<strong>de</strong> tot tal van actieplannen voor<br />
<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> hogeschool werd <strong>in</strong> 2007 een enquête rond personeelstevre<strong>de</strong>nheid gehou<strong>de</strong>n. Vooral betrokkenheid<br />
bij het beleid en <strong>de</strong> taakbelast<strong>in</strong>g wer<strong>de</strong>n als problemen ervaren. Naast tevre<strong>de</strong>nheid wer<strong>de</strong>n ook <strong>de</strong> persoonlijke<br />
waar<strong>de</strong>n en het gebruik van ICT van het personeel bevraagd. De opvolg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong>ze enquête werd geïnitieerd<br />
door het <strong>de</strong>partementsbestuur en begeleid door een externe procesbegelei<strong>de</strong>r. De concrete opvolg<strong>in</strong>g en <strong>de</strong><br />
uitwerk<strong>in</strong>g van verbeterplannen zijn <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid van elk personeelslid.<br />
Jaarlijks bevraagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g diverse opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len <strong>in</strong> <strong>de</strong> drie opleid<strong>in</strong>gsjaren via <strong>de</strong> „Waar<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g<br />
On<strong>de</strong>rwijsprocessen door Stu<strong>de</strong>nten‟-enquête (WOPST). De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
vaststellen dat <strong>de</strong>ze met<strong>in</strong>gen op regelmatige <strong>ba</strong>sis wor<strong>de</strong>n uitgevoerd. Opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n getoetst op<br />
<strong>in</strong>houd, begeleid<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g, aan <strong>de</strong> hand van twee open vragen die peilen naar goe<strong>de</strong> en zwakke punten van<br />
<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsactiviteit. Resteren<strong>de</strong> punten wor<strong>de</strong>n gescoord op een tienpuntenschaal. Maximaal vier<br />
curriculumspecifieke stell<strong>in</strong>gen kunnen wor<strong>de</strong>n toegevoegd. De an<strong>de</strong>re vragen en stell<strong>in</strong>gen zijn <strong>in</strong> alle<br />
opleid<strong>in</strong>gen gelijk. Factoren die <strong>in</strong>vloed hebben op <strong>de</strong> keuze van opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len die wor<strong>de</strong>n bevraagd, zijn<br />
on<strong>de</strong>r meer het aantal bevrag<strong>in</strong>gen, <strong>de</strong> nieuwheid van opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, <strong>de</strong> vorige scores van<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len, en vragen van docenten en het opleid<strong>in</strong>gshoofd. Een vierjarige cyclus wordt<br />
vooropgesteld.<br />
Pas afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n jaarlijks bevraagd over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, hun verworven competenties en hun huidige job<br />
of studies. In 2008 werd een uitgebrei<strong>de</strong>re alumni-enquête gehou<strong>de</strong>n. Daarnaast werd een PESTomgev<strong>in</strong>gsanalyse<br />
gehou<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, waaruit <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g diverse nieuwe samenlev<strong>in</strong>gsvragen kon<br />
aflei<strong>de</strong>n, die geïntegreerd wer<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Jaarlijks organiseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een „Beroepenveldavond‟ om<br />
<strong>de</strong> communicatie met het bedrijfsleven te promoten. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong>ze bevrag<strong>in</strong>gen en een SWOT-analyse werd<br />
<strong>de</strong> visie voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g verfijnd.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Facet 5.2<br />
Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De uitkomsten van <strong>de</strong>ze evaluatie vormen <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis voor aantoon<strong>ba</strong>re verbetermaatregelen die bijdragen tot<br />
<strong>de</strong> realisatie van <strong>de</strong> streefdoelen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> diverse projecten en verbeteracties die <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het vorige<br />
zelfevaluatie<strong>rapport</strong> had vooropgesteld, <strong>in</strong>tussen wer<strong>de</strong>n gerealiseerd, zowel op het gebied van stu<strong>de</strong>nten en<br />
on<strong>de</strong>rwijs als op het vlak van personeel en <strong>in</strong>frastructuur. Een structurele <strong>in</strong>bedd<strong>in</strong>g van kwaliteitszorg werd<br />
274 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
eveneens gerealiseerd <strong>in</strong> alle geled<strong>in</strong>gen. Een groot <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> aanbevel<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> vorige visitatiecommissie<br />
werd eveneens gerealiseerd. Er wer<strong>de</strong>n aanpass<strong>in</strong>gen aangebracht <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>in</strong>frastructuur, <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
studie- en stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g, het personeelsbeleid, het programma en <strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met alumni en het<br />
werkveld.<br />
Op het niveau van <strong>de</strong> hogeschool is er een jaarlijks kwaliteitsplan waar<strong>in</strong> prioriteiten, verantwoor<strong>de</strong>lijken en een<br />
tijdspad wor<strong>de</strong>n weergegeven. Het <strong>de</strong>partement, <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, alle me<strong>de</strong>werkers en stu<strong>de</strong>nten kunnen dit plan als<br />
kapstok gebruiken voor het uitwerken van persoonlijke maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g.<br />
Wat visitatie en accreditatie betreffen, werkte <strong>de</strong> hogeschooldienst Kwaliteitszorg een draaiboek uit aan <strong>de</strong> hand<br />
van het visitatieprotocol en <strong>de</strong> ervar<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen. De coörd<strong>in</strong>ator Kwaliteitszorg on<strong>de</strong>rsteunt <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het schrijven van een zelfevaluatie<strong>rapport</strong>.<br />
De werk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> hogeschool als organisatie wordt verbeterd door <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>ba</strong>lanced scorecards om <strong>de</strong><br />
geformuleer<strong>de</strong> strategische doelstell<strong>in</strong>gen op te volgen en <strong>de</strong> pr<strong>in</strong>cipes van bus<strong>in</strong>ess process management <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
organisatie te sturen. Zo kunnen personeel en stu<strong>de</strong>nten acties beter ka<strong>de</strong>ren <strong>in</strong> en aligneren met <strong>de</strong> beleidslijnen<br />
van <strong>de</strong> hogeschool.<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> diverse documenten en gesprekken vaststellen dat <strong>de</strong> PDCA-cirkel geregeld doorlopen<br />
wordt op <strong>ba</strong>sis van diverse met<strong>in</strong>gen.<br />
Op het niveau van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zijn het opleid<strong>in</strong>gshoofd en <strong>de</strong> stafcoörd<strong>in</strong>ator verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> uitwerk<strong>in</strong>g<br />
van verbeteracties. De grootste verbetertrajecten wer<strong>de</strong>n gerealiseerd op het vlak van on<strong>de</strong>rwijs: het ren<strong>de</strong>ment,<br />
<strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van het perio<strong>de</strong>systeem, <strong>de</strong> toepass<strong>in</strong>g van nieuwe on<strong>de</strong>rwijsvormen, <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van „Begeleid<br />
Zelfstandig Leren‟ en <strong>de</strong> <strong>in</strong>troductie van leertrajectbegelei<strong>de</strong>rs voor <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten.<br />
De zelfevaluatie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> 2007 is niet alleen een voed<strong>in</strong>gsbo<strong>de</strong>m voor het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> <strong>in</strong> het<br />
ka<strong>de</strong>r van accreditatie, maar ook een <strong>in</strong>strument om <strong>de</strong> streefdoelen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g te bepalen en actieplannen<br />
op te zetten. In een opvolg<strong>in</strong>gsverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g wer<strong>de</strong>n diverse projecten prioritair geselecteerd. De belangrijkste<br />
aandachtspunten van alle met<strong>in</strong>gen zijn: curriculumvernieuw<strong>in</strong>g, <strong>in</strong>bedd<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> mediatheek <strong>in</strong> het on<strong>de</strong>rwijs,<br />
ver<strong>de</strong>r uitwerken van <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g en een bre<strong>de</strong>re impact van public relations.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Facet 5.3<br />
Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg zijn me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en het afnemen<strong>de</strong> beroepenveld van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g actief betrokken.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> docenten opmaken dat zij op het niveau van <strong>de</strong> hogeschool qua<br />
kwaliteitszorg betrokken zijn bij diverse ra<strong>de</strong>n en commissies: het college van bestuur, <strong>de</strong> Aca<strong>de</strong>mische Raad,<br />
het Hogeschool On<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscomité en <strong>de</strong> dienst Integrale Kwaliteitszorg. Het college van bestuur is<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijk voor het kwaliteitsbeleid en -plan. De Aca<strong>de</strong>mische Raad, waar<strong>in</strong> ook stu<strong>de</strong>nten zijn<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 275
vertegenwoordigd, is bevoegd voor on<strong>de</strong>rwijskundige elementen, waaron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> materiële voorzien<strong>in</strong>gen, <strong>de</strong><br />
personeelsformatie, diverse reglementen, studiebegeleid<strong>in</strong>g en opleid<strong>in</strong>gsprogramma‟s. Deze raad adviseert het<br />
hogeschoolbestuur ook over diverse algemene beleidselementen. Het Hogeschool On<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscomité<br />
verleent voornamelijk advies omtrent personeelsmateries. De dienst Integrale Kwaliteitszorg bestaat uit een<br />
coörd<strong>in</strong>ator Kwaliteitszorg en een opdrachthou<strong>de</strong>r Met<strong>in</strong>gen. Zij structureren het beleid op het vlak van<br />
kwaliteitszorg en on<strong>de</strong>rsteunen <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re niveaus op dit vlak. De dossierhou<strong>de</strong>r Met<strong>in</strong>gen voert met<strong>in</strong>gen uit, en<br />
on<strong>de</strong>rsteunt <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re niveaus <strong>in</strong> het uitvoeren en opvolgen van met<strong>in</strong>gen. De coörd<strong>in</strong>ator Kwaliteitszorg neemt<br />
<strong>de</strong>el aan activiteiten rond kwaliteitszorg bij <strong>de</strong> VLHORA, <strong>de</strong> AUHA en het VVKHO.<br />
Op het niveau van het <strong>de</strong>partement zijn er eveneens vier ra<strong>de</strong>n, commissies en opdrachthou<strong>de</strong>rs: het<br />
<strong>de</strong>partementsbestuur, <strong>de</strong> Departementale Raad, het Departementaal On<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscomité en <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>partementale coörd<strong>in</strong>ator Kwaliteitszorg. De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong>ze participatieorganen een<br />
dui<strong>de</strong>lijke functie hebben.<br />
Het <strong>de</strong>partementsbestuur, dat voorgezeten wordt door het <strong>de</strong>partementshoofd, is verantwoor<strong>de</strong>lijk voor het<br />
kwaliteitsbeleid van het <strong>de</strong>partement en zet het kwaliteitsbeleid- en plan om <strong>in</strong> concrete projecten en met<strong>in</strong>gen.<br />
De Departementale Raad, waar<strong>in</strong> ook stu<strong>de</strong>nten en het sociaaleconomisch veld vertegenwoordigd zijn, bespreekt<br />
on<strong>de</strong>r meer organisatorische materies, studiebegeleid<strong>in</strong>g, reglementen, lessenpakketten, <strong>de</strong> programmer<strong>in</strong>g van<br />
opleid<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g. Het Departementaal On<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscomité adviseert het<br />
<strong>de</strong>partementsbestuur voornamelijk over personeelsmateries. De <strong>de</strong>partementale coörd<strong>in</strong>ator Kwaliteitszorg<br />
bespreekt <strong>de</strong> kwaliteitszorgaspecten <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partementsbestuur, en zet die om <strong>in</strong> projecten die door <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gsra<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n geïmplementeerd.<br />
Op het niveau van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g speelt het personeel een cruciale rol <strong>in</strong> het kwaliteitsbeleid. De docenten zijn<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> formuler<strong>in</strong>g en uitwerk<strong>in</strong>g van verbeteracties. Het opleid<strong>in</strong>gshoofd en <strong>de</strong><br />
stafcoörd<strong>in</strong>atoren zijn <strong>de</strong> sturen<strong>de</strong> kracht achter <strong>de</strong> praktische implementatie.<br />
De hogeschool beschouwt stu<strong>de</strong>nten als gelijkwaardige gesprekspartners en v<strong>in</strong>dt dat stu<strong>de</strong>ntenparticipatie echte<br />
<strong>in</strong>spraak moet opleveren. De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong>ze stell<strong>in</strong>g bevestigen en<br />
staat positief ten opzichte van <strong>de</strong>ze aanpak. Op <strong>ba</strong>sis van stu<strong>de</strong>ntenraadsverkiez<strong>in</strong>gen wordt <strong>de</strong> Departementale<br />
Stu<strong>de</strong>ntenraad samengesteld. Deze raad vaardigt stu<strong>de</strong>nten af naar an<strong>de</strong>re bestuursorganen van <strong>de</strong> hogeschool:<br />
<strong>de</strong> KdG-Stu<strong>de</strong>ntenraad, <strong>de</strong> Aca<strong>de</strong>mische Raad en <strong>de</strong> Departementale Raad. Stu<strong>de</strong>nten vertegenwoordigen <strong>de</strong><br />
hogeschool ook b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Vlaamse Verenig<strong>in</strong>g voor Stu<strong>de</strong>nten. Een afvaardig<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten zit ook <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
algemene verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> raad van bestuur van <strong>de</strong> vzw KdG Stuvo. Op het niveau van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is er een<br />
TI-stu<strong>de</strong>ntenraad. Stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n gecompenseerd voor <strong>de</strong>elname aan <strong>in</strong>spraakorganen.<br />
Personeel, stu<strong>de</strong>nten, alumni en het werkveld zijn eveneens betrokken bij <strong>de</strong> besluitvorm<strong>in</strong>g, <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rwijsevaluaties en curriculumvernieuw<strong>in</strong>g. Het personeel is vertegenwoordigd <strong>in</strong> diverse overlegorganen. Zij<br />
krijgen <strong>in</strong>formatie rond het beleid <strong>in</strong> <strong>de</strong> nieuwsbrief „TamTam‟ via <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g.<br />
Stu<strong>de</strong>nten hebben <strong>in</strong>spraak via verschillen<strong>de</strong> kanalen, maar voornamelijk via <strong>de</strong> TI-stu<strong>de</strong>ntenraad. Deze raad<br />
bestaat uit vertegenwoordigers van verschillen<strong>de</strong> groepen uit verschillen<strong>de</strong> jaren. Deze raad bespreekt<br />
stu<strong>de</strong>nten- en opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n materies. Vertegenwoordigers van <strong>de</strong> Stu<strong>de</strong>ntenraad versprei<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>formatie naar <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re ra<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> bre<strong>de</strong>re stu<strong>de</strong>ntenpopulatie. Zij beschikken eveneens over een eigen<br />
ruimte op <strong>de</strong> elektronische leeromgev<strong>in</strong>g. Alle stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n via WOPST-enquêtes, studietijdmet<strong>in</strong>gen en<br />
focusgroepgesprekken betrokken bij <strong>de</strong> curriculumontwikkel<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> optimaliser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g.<br />
De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> resonansgroep bestaat uit een breed gamma van bedrijven om <strong>de</strong> diverse<br />
<strong>prof</strong>ielen <strong>in</strong> <strong>de</strong> ICT sector te vertegenwoordigen met een grote vaste kern om cont<strong>in</strong>uïteit <strong>in</strong> advies te garan<strong>de</strong>ren.<br />
De opleid<strong>in</strong>g bespreekt ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het curriculum plenair en on<strong>de</strong>rzoekt visie en no<strong>de</strong>n van het werkveld<br />
rond diverse thema‟s tij<strong>de</strong>ns werksessies. De <strong>in</strong>put wordt verwerkt <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsraad en <strong>in</strong>gebed <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len en curriculum.<br />
276 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
Jaarlijks organiseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een „Beroepenveldavond‟. Alumni wor<strong>de</strong>n jaarlijks bevraagd tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> diplomauitreik<strong>in</strong>g.<br />
Zij wor<strong>de</strong>n samen met het werkveld regelmatig bevraagd over <strong>de</strong> actuele nood aan competenties.<br />
Daarnaast zijn er ook veel <strong>in</strong>formele contacten met het werkveld en <strong>de</strong> alumni tij<strong>de</strong>ns stagebezoeken,<br />
conferenties, congressen en netwerkevenementen. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze contacten wor<strong>de</strong>n ook contactgegevens<br />
verzameld, zodat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g over een groot adressenbestand beschikt. De resultaten van al <strong>de</strong>ze bevrag<strong>in</strong>gen<br />
en contacten wor<strong>de</strong>n verwerkt <strong>in</strong> <strong>de</strong> competentiematrix en gebruikt voor het aanpassen van het curriculum.<br />
De commissie vraagt aandacht te hebben voor <strong>de</strong> representativiteit van <strong>de</strong> aanwezige bedrijven. De commissie<br />
staat echter wel positief tegenover <strong>de</strong> workshops die <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met het beroepenveld organiseert.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan <strong>de</strong> samenstell<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> Adviesraad periodiek te evalueren.<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale partners meer te betrekken bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 5, <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 5.1, evaluatie resultaten:<br />
facet 5.2, maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g:<br />
facet 5.3, betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld:<br />
goed<br />
goed<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 277
On<strong>de</strong>rwerp 6<br />
Resultaten<br />
Facet 6.1<br />
Gerealiseerd niveau<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De gerealiseer<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties zijn <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> nagestreef<strong>de</strong> competenties qua niveau,<br />
oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De algemene opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen die <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g formuleer<strong>de</strong> en concretiseer<strong>de</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> vier pijlers van het<br />
programma, wor<strong>de</strong>n gerealiseerd <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n breed gevormd op het vlak van <strong>in</strong>formatica<br />
met gespecialiseer<strong>de</strong> en diepgaan<strong>de</strong> competenties op het vlak van applicatieontwikkel<strong>in</strong>g, softwaremanagement<br />
en systeem- en netwerkbeheer. Op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g hebben alle afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n <strong>de</strong> nodige<br />
competenties om <strong>in</strong> te stappen <strong>in</strong> het werkveld, en mee te groeien geduren<strong>de</strong> hun hele loop<strong>ba</strong>an.<br />
Uit <strong>de</strong> alumni-enquête blijkt dat driekwart van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> stage als leerrijk en nuttig beschouwen en het een<br />
goe<strong>de</strong> eerste kennismak<strong>in</strong>g v<strong>in</strong><strong>de</strong>n met <strong>de</strong> bedrijfswereld. Uit <strong>de</strong> enquête blijkt ook dat stu<strong>de</strong>nten v<strong>in</strong><strong>de</strong>n dat <strong>de</strong><br />
stage relevante leerkansen bood en een goed beeld gaf van <strong>de</strong> situatie. Zeventig procent vond <strong>de</strong> stage relevant<br />
voor <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g van het latere beroep. Uit contacten met <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>rs blijkt dat ook zij tevre<strong>de</strong>n zijn<br />
over <strong>de</strong> stage. Niet alleen wor<strong>de</strong>n veel stageproducten na <strong>de</strong> stage <strong>in</strong> productie genomen, ook wor<strong>de</strong>n veel<br />
stu<strong>de</strong>nten na <strong>de</strong> stage aangeworven door hun stagebedrijf.<br />
De commissie kon vaststellen dat het niveau van <strong>de</strong> stage van een voldoen<strong>de</strong> hoog niveau is, en dat <strong>de</strong>ze <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong>gelijk voorbereid op <strong>de</strong> <strong>in</strong>stap <strong>in</strong> het werkveld. De commissie vraagt wel aandacht voor <strong>de</strong><br />
selectiecriteria van zowel het stagebedrijf als <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>r te expliciteren.<br />
Wat <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g betreft, merkt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> voorbije jaren een stijgend aantal stu<strong>de</strong>nten dat <strong>de</strong>elneemt<br />
aan een buitenlandse stage of opleid<strong>in</strong>g. De commissie moedigt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan haar <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen op het vlak<br />
van <strong>in</strong>ternationale stages en opleid<strong>in</strong>g ver<strong>de</strong>r te zetten. Hierbij wordt gedacht aan benchmark<strong>in</strong>g met peers. In het<br />
aca<strong>de</strong>miejaar 2008-2009 waren er 16 uitgaan<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten, wat neerkomt op 21,05 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten.<br />
Deelname aan <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g wordt gestimuleerd, omdat <strong>de</strong> verwerv<strong>in</strong>g van competenties volgens <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong> zelfontplooi<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt <strong>in</strong>tensiever bevor<strong>de</strong>rt. Inkomen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten volgen International<br />
Bus<strong>in</strong>ess Course-cursussen <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partement, omdat die <strong>in</strong> het Engels wor<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n. Het aantal<br />
<strong>de</strong>elnemers aan <strong>in</strong>ternationalisation@home is wisselend. De voorbije jaren was ook een lichte stijg<strong>in</strong>g merk<strong>ba</strong>ar<br />
van het aantal docenten dat <strong>de</strong>elneemt aan <strong>in</strong>ternationale uitwissel<strong>in</strong>gen.<br />
De opleid<strong>in</strong>g bereidt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten voor op <strong>de</strong> <strong>in</strong>stap <strong>in</strong> het werkveld via diverse diensten en activiteiten.<br />
Desondanks kon <strong>de</strong> commissie vaststellen dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten niet steeds een accuraat beeld hebben van <strong>de</strong><br />
realiteit, en ze vraagt zich af of werkplekleren <strong>in</strong> dit ka<strong>de</strong>r geen oploss<strong>in</strong>g kan bie<strong>de</strong>n. De Plaats<strong>in</strong>gsdienst van het<br />
<strong>de</strong>partement biedt een gratis website aan waarop werkgevers en alumni elkaar via vacatures kunnen v<strong>in</strong><strong>de</strong>n.<br />
Jaarlijks organiseert <strong>de</strong> hogeschool samen met an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen een jobbeurs <strong>in</strong> Antwerp Expo waar <strong>de</strong> VDAB<br />
en meer dan 150 bedrijven op aanwezig zijn. De dienst Stu<strong>de</strong>ntenzaken <strong>in</strong>formeert <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten uitgebreid over<br />
mogelijke vervolg- en schakeltrajecten. Ongeveer een kwart van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten kiest ervoor om ver<strong>de</strong>r te stu<strong>de</strong>ren.<br />
Via <strong>de</strong> website van <strong>de</strong> KdG kunnen alumni ook <strong>in</strong>formatie v<strong>in</strong><strong>de</strong>n over navorm<strong>in</strong>gen. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> alumnienquête<br />
blijkt dat 68 procent van <strong>de</strong> respon<strong>de</strong>nten tevre<strong>de</strong>n was over <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatieverstrekk<strong>in</strong>g over<br />
jobmogelijkhe<strong>de</strong>n na afstu<strong>de</strong>ren.<br />
278 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n makkelijk werk v<strong>in</strong><strong>de</strong>n, en dat zij <strong>in</strong> hoge mate een<br />
relevante job uitoefenen ten aanzien van hun opleid<strong>in</strong>g. 89 procent van <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Toegepaste <strong>in</strong>formatica heeft een <strong>in</strong>formaticagerelateer<strong>de</strong> functie, van wie meer dan <strong>de</strong> helft <strong>in</strong> een<br />
<strong>in</strong>formaticabedrijf werkt. Van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die geen <strong>in</strong>formaticafunctie hebben, werkt wel 44 procent <strong>in</strong> een<br />
<strong>in</strong>formaticabedrijf. Uit <strong>de</strong> alumni-enquête blijkt dat 32 procent van <strong>de</strong> alumni werkt als <strong>de</strong>veloper, 28 procent als<br />
consultant, 28 procent als eng<strong>in</strong>eer en 5 procent als tester. Qua niveau komen <strong>de</strong> meeste stu<strong>de</strong>nten terecht op<br />
het tactische niveau (40 procent). Belangrijke groepen komen ook terecht <strong>in</strong> het strategische (28 procent) en het<br />
operationele (25 procent). Een grote meer<strong>de</strong>rheid (70 procent) van <strong>de</strong> alumni v<strong>in</strong>dt dat zijn huidige functie<br />
aansluit bij zijn opleid<strong>in</strong>g. De commissie kon uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> alumni besluiten dat zij tevre<strong>de</strong>n zijn over<br />
hun opleid<strong>in</strong>g. Uit <strong>de</strong> gesprekken met het werkveld kon <strong>de</strong> commissie opmaken dat ook zij heel tevre<strong>de</strong>n zijn van<br />
het niveau van <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n.<br />
63 procent van <strong>de</strong> alumni vond op m<strong>in</strong><strong>de</strong>r dan een maand na afstu<strong>de</strong>ren werk. 21 procent <strong>de</strong>ed er 3 maan<strong>de</strong>n<br />
over. Hieruit blijkt een dui<strong>de</strong>lijke waar<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g voor het programma. Veel stagebedrijven bie<strong>de</strong>n stu<strong>de</strong>nten<br />
contracten aan. Ook <strong>de</strong> bereidwilligheid om op te tre<strong>de</strong>n als stageplaats wordt ervaren als een appreciatie van <strong>de</strong><br />
kwaliteit van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Tot slot blijkt uit <strong>de</strong> alumni-enquête dat 88 procent van <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n tevre<strong>de</strong>n tot heel tevre<strong>de</strong>n is over zijn<br />
opleid<strong>in</strong>g. Zowel wat <strong>de</strong> verwerv<strong>in</strong>g van kennis als die van vaardighe<strong>de</strong>n als attitu<strong>de</strong>s betreft, wordt sterk positief<br />
gescoord. 79 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zou <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g opnieuw kiezen <strong>in</strong>dien zij <strong>de</strong> keuze opnieuw mochten<br />
maken.<br />
Inhou<strong>de</strong>lijk hechten <strong>de</strong> alumni heel wat belang aan <strong>de</strong> beroepsspecifieke competenties die ze tij<strong>de</strong>ns hun<br />
opleid<strong>in</strong>g meekrijgen. Tachtig procent van <strong>de</strong> aangebrachte competenties wordt als belangrijk beschouwd. Bij <strong>de</strong><br />
vaardighe<strong>de</strong>n bedraagt dit percentage 82 tot 93 procent, waarbij vooral functioneren <strong>in</strong> team, oploss<strong>in</strong>gs- en<br />
resultaatgericht werken goed scoren. Werken <strong>in</strong> een multiculturele omgev<strong>in</strong>g werd slechts door 48 procent als<br />
belangrijk beschouwd. Bij <strong>de</strong> attitu<strong>de</strong>s wer<strong>de</strong>n vooral flexibiliteit, leergierigheid en <strong>in</strong>itiatief tonen belangrijk<br />
bevon<strong>de</strong>n. Over het algemeen v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>de</strong> alumni dat er meer aandacht moet gaan naar implementatie,<br />
communiceren van <strong>in</strong>formatie aan specialisten en aan leken, werken <strong>in</strong> projecten, <strong>in</strong> een team functioneren,<br />
oploss<strong>in</strong>gs- en resultaatsgericht werken, aandacht voor verantwoor<strong>de</strong>lijkheidsz<strong>in</strong> en <strong>in</strong>itiatief tonen. Evenveel<br />
aandacht moet gaan naar analyseren en ontwerpen, on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n, toepassen van vakkennis en functioneren <strong>in</strong><br />
een multiculturele omgev<strong>in</strong>g.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Facet 6.2<br />
On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Voor het on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment zijn streefcijfers geformuleerd <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met relevante an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen.<br />
- Het on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment voldoet aan <strong>de</strong>ze streefcijfers.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 279
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Vlaan<strong>de</strong>ren heeft geen traditie <strong>in</strong> het verzamelen van slaagcijfers per studiegebied en/of opleid<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> jaren.<br />
Uit ervar<strong>in</strong>g blijkt dat <strong>de</strong> glo<strong>ba</strong>le slaagcijfers voor generatiestu<strong>de</strong>nten op Vlaams niveau tussen <strong>de</strong> 45 en 50<br />
procent liggen. Noch <strong>de</strong> evolutie over <strong>de</strong> jaren heen, noch <strong>de</strong> situatie per opleid<strong>in</strong>g of studiegebied wordt<br />
opgevolgd. Daardoor kan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g geen streefcijfers formuleren <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met relevante an<strong>de</strong>re<br />
opleid<strong>in</strong>gen.<br />
Door het Flexibiliser<strong>in</strong>gs- en F<strong>in</strong>ancier<strong>in</strong>gs<strong>de</strong>creet moest <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g recent haar visie op on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment<br />
herbekijken. Het hogeschoolbeleid wil stu<strong>de</strong>nten die er<strong>in</strong> slagen hun eerste 60 credits te verwerven, zo vlug<br />
mogelijk een diploma laten behalen en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>ren zo vlug mogelijk heroriënteren. De commissie kon uit <strong>de</strong><br />
diverse gesprekken aflei<strong>de</strong>n dat een hoog ren<strong>de</strong>ment zon<strong>de</strong>r <strong>in</strong> te boeten aan kwaliteit centraal staat <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g. De diensten On<strong>de</strong>rwijs en Stu<strong>de</strong>ntenzaken van <strong>de</strong> hogeschool hebben hiervoor een on<strong>de</strong>rzoek<br />
uitgevoerd om uit te zoeken welke factoren een significante <strong>in</strong>vloed hebben op het studieren<strong>de</strong>ment. Uit <strong>de</strong>ze<br />
studie bleek dat het ren<strong>de</strong>ment afhankelijk is van geïntegreer<strong>de</strong> acties op diverse vlakken, waaron<strong>de</strong>r<br />
curriculum<strong>in</strong>houd- en organisatie, studiebegeleid<strong>in</strong>g, toetsbeleid, aandacht voor sociale aspecten en een<br />
aangepast personeelsbeleid. De hogeschool, het <strong>de</strong>partement en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g spelen op diverse manieren<br />
concreet <strong>in</strong> op <strong>de</strong>ze resultaten. Een cont<strong>in</strong>ue vergelijk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>n van het <strong>de</strong>partement zorgt voor<br />
een ijk<strong>in</strong>g. Een benchmark met an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen Toegepaste <strong>in</strong>formatica is tot op he<strong>de</strong>n niet gelukt.<br />
De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g tot op he<strong>de</strong>n geen streefcijfers heeft geformuleerd.<br />
Uit <strong>de</strong> aanwezige documenten kon <strong>de</strong> commissie opmaken dat b<strong>in</strong>nen het twee<strong>de</strong> en <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar van het<br />
normtraject <strong>de</strong> slaagcijfers respectievelijk op 70 procent en 90 tot 100 procent liggen. In het eerste jaar liggen<br />
<strong>de</strong>ze cijfers bedui<strong>de</strong>nd lager. Uit <strong>de</strong> cijfers van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g blijkt dat <strong>de</strong> slaagcijfers voor het volledige eerste<br />
<strong>de</strong>eltraject tussen <strong>de</strong> 11 en 13 procent lagen <strong>in</strong> <strong>de</strong> voorbije jaren. Dit ligt bedui<strong>de</strong>nd lager dan het Vlaamse<br />
gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> van 48,18 procent. Van <strong>de</strong> generatiestu<strong>de</strong>nten behaalt wel 52 procent tot 56 procent meer dan 25<br />
studiepunten. Een ge<strong>de</strong>elte van <strong>de</strong>ze slaagcijfers valt te verklaren aan <strong>de</strong> hand van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom die overwegend<br />
uit het TSO afkomstig is. Uit <strong>de</strong> cijfers blijkt immers dat <strong>de</strong> slaagresultaten van ASO- bijzon<strong>de</strong>r hoog zijn en die<br />
van BSO-leerl<strong>in</strong>gen bijzon<strong>de</strong>r laag. De slaagresultaten van TSO-leerl<strong>in</strong>gen zitten tussen bei<strong>de</strong> <strong>in</strong>, maar liggen wel<br />
bedui<strong>de</strong>nd lager dan bij leerl<strong>in</strong>gen uit het ASO. De <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van het perio<strong>de</strong>systeem, begeleid zelfstandig leren,<br />
<strong>de</strong> <strong>in</strong>troductie van leertrajectbegelei<strong>de</strong>rs en <strong>de</strong> persoonlijke contacten van docenten met stu<strong>de</strong>nten vormen<br />
enkele acties waarmee <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>de</strong>ze lage slaagcijfers wil remediëren.<br />
De gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> studietijd ligt <strong>de</strong> voorbije jaren op 3 jaar en 5 maan<strong>de</strong>n. Respectievelijk 64, 26 en 8 procent van<br />
<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong>ed er 3, 4 en 5 jaar over. De opleid<strong>in</strong>g streeft naar een verbeter<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> doorstroomtijd, hoewel<br />
die gezien <strong>de</strong> samenstell<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom en het feit dat veel stu<strong>de</strong>nten hun studies comb<strong>in</strong>eren met werk, van<br />
een behoorlijk niveau is. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> WOPST-enquête, <strong>de</strong> uittakegesprekken en <strong>de</strong> focusgroepen hebben <strong>de</strong><br />
lage slaagcijfers vooral te maken met onjuiste verwacht<strong>in</strong>gen over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, onvoldoen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ren en een<br />
gebrek aan motivatie, al dan niet door een gebrek aan stimulatie door <strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rs.<br />
In <strong>de</strong> voorbije jaren slaag<strong>de</strong> 80 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die <strong>in</strong>geschreven waren voor een schakeljaar of een<br />
master aan <strong>de</strong> Lessius Hogeschool. Van <strong>de</strong> alumni die zich <strong>in</strong>schreven voor een master <strong>in</strong>dustriële<br />
wetenschappen elektronica-ICT slaag<strong>de</strong>n 2 op <strong>de</strong> 3 voor het schakeljaar en 100 procent voor het masterjaar.<br />
Stu<strong>de</strong>nten die vroegtijdig stoppen, geven aan dat <strong>de</strong> studies te zwaar waren, dat ze onvoldoen<strong>de</strong> tijd had<strong>de</strong>n of<br />
wil<strong>de</strong>n beste<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> studies, dat er ze algemeen ge<strong>de</strong>motiveerd waren of f<strong>in</strong>anciële problemen had<strong>de</strong>n. Deze<br />
resultaten vertonen ook een dui<strong>de</strong>lijke positieve relatie met <strong>de</strong> lage scores van <strong>de</strong>ze stu<strong>de</strong>nten uit <strong>de</strong> LASSI-test.<br />
De commissie kon vaststellen dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ondanks diverse <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen tot op he<strong>de</strong>n slechts beperkte<br />
successen heeft geboekt wat het voorkomen van studie-uitval betreft. De opleid<strong>in</strong>g voorziet wel een <strong>de</strong>gelijke<br />
uitstroombegeleid<strong>in</strong>g, door uitvallers <strong>in</strong>formatie te verschaffen over an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen en on<strong>de</strong>rwijsniveaus. Zij<br />
participeren tevens <strong>in</strong> diverse projecten die tot doel hebben schakelprogramma‟s te ontwikkelen naar an<strong>de</strong>re<br />
280 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
opleid<strong>in</strong>gen. De opleid<strong>in</strong>g suggereert tevens dat <strong>de</strong> communicatie omtrent <strong>in</strong>formatica vaak een foutief beeld<br />
geeft van het beroep en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en dat zij dit een „gemakkelijke‟ richt<strong>in</strong>g doet lijken.<br />
Qua <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g kon <strong>de</strong> commissie vaststellen dat <strong>de</strong> geformuleer<strong>de</strong> streefcijfers nog niet wor<strong>de</strong>n<br />
gehaald.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan om vroeger <strong>in</strong> het aca<strong>de</strong>miejaar testen te organiseren om een vroege<br />
uitval te forceren en zo het ren<strong>de</strong>ment te verhogen.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 6, resultaten: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 6.1, gerealiseerd niveau:<br />
facet 6.2, on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment:<br />
goed<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 281
Glo<strong>ba</strong>al oor<strong>de</strong>el<br />
De visitatiecommissie <strong>ba</strong>seer<strong>de</strong> haar oor<strong>de</strong>el en motiver<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> bronnen:<br />
- het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> bijhoren<strong>de</strong> bijlagen,<br />
- <strong>de</strong> gevoer<strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> betrokkenen,<br />
- <strong>de</strong> documenten ter <strong>in</strong>zage tij<strong>de</strong>ns het bezoek,<br />
- <strong>de</strong> opgevraag<strong>de</strong> documenten,<br />
- <strong>de</strong> reactie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op het opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong>.<br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
On<strong>de</strong>rwerp 1: Niveau en oriëntatie:<br />
On<strong>de</strong>rwerp 2: Programma:<br />
On<strong>de</strong>rwerp 3: Personeel:<br />
On<strong>de</strong>rwerp 4: Voorzien<strong>in</strong>gen:<br />
On<strong>de</strong>rwerp 5: Interne kwaliteitszorg :<br />
On<strong>de</strong>rwerp 6: Resultaten:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> commissie van men<strong>in</strong>g dat er voldoen<strong>de</strong> generieke kwaliteitswaarborgen <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aanwezig zijn.<br />
282 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l
Overzichtstabel van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len<br />
score facet<br />
score on<strong>de</strong>rwerp<br />
On<strong>de</strong>rwerp 1: Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Facet 1.1: Niveau en oriëntatie goed<br />
Facet 1.2: Dome<strong>in</strong>specifieke eisen goed<br />
On<strong>de</strong>rwerp 2: Programma<br />
Facet 2.1: Relatie doelstell<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd goed<br />
Facet 2.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.3: Samenhang goed<br />
Facet 2.4: Studieomvang OK<br />
Facet 2.5: Studietijd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.6: Afstemm<strong>in</strong>g vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.7: Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.8: Masterproef n.v.t.<br />
Facet 2.9: Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 3: Inzet van personeel<br />
Facet 3.1: Kwaliteit personeel voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 3.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid goed<br />
Facet 3.3: Kwantiteit personeel voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 4: Voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Facet 4.1: Materiële voorzien<strong>in</strong>gen voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 4.2: Studiebegeleid<strong>in</strong>g goed<br />
On<strong>de</strong>rwerp 5: Interne kwaliteitszorg<br />
Facet 5.1: Evaluatie resultaten goed<br />
Facet 5.2: Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g goed<br />
Facet 5.3:<br />
On<strong>de</strong>rwerp 6: Resultaten<br />
Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en<br />
beroepenveld<br />
Facet 6.1: Gerealiseerd niveau goed<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 6.2: On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
De oor<strong>de</strong>len zijn van toepass<strong>in</strong>g voor:<br />
KdG<br />
Karel <strong>de</strong> Grote-Hogeschool<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Karel <strong>de</strong> Grote- H o g e s c h o o l | 283
284 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
Hoofdstuk 7 Katholieke Hogeschool Kempen<br />
Algemene toelicht<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica aan<br />
<strong>de</strong> Katholieke Hogeschool Kempen<br />
De <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica is gegroeid uit <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen boekhou<strong>de</strong>n<strong>in</strong>formatiek<br />
(1970) en boekhou<strong>de</strong>n-<strong>in</strong>formatica (1974) van het Technisch Instituut St.-Jozef, dat <strong>in</strong> 1987 werd<br />
opgesplitst <strong>in</strong> een school voor secundair on<strong>de</strong>rwijs en een voor hoger on<strong>de</strong>rwijs. Het nieuwe Hoger Instituut voor<br />
Economische Wetenschappen werd on<strong>de</strong>rgebracht op <strong>de</strong> campus HIKempen. In 1990 werd <strong>de</strong> driejarige<br />
structuur <strong>in</strong> het hoger on<strong>de</strong>rwijs van het korte type <strong>in</strong>gevoerd. Bij <strong>de</strong> start van het aca<strong>de</strong>miejaar 1990-1991 werd<br />
<strong>de</strong> af<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g EHOKTVL <strong>in</strong>formatica omgevormd tot <strong>de</strong> af<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica.<br />
Bij <strong>de</strong> hervorm<strong>in</strong>g van het hoger on<strong>de</strong>rwijs <strong>in</strong> 1994 werd het Hoger Instituut voor Economische Wetenschappen<br />
een on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Katholieke Hogeschool Kempen.<br />
De K.H.Kempen telt elf <strong>de</strong>partementen op vier campussen. Organisatorisch behoren alle opleid<strong>in</strong>gen aan <strong>de</strong><br />
K.H.Kempen tot een <strong>de</strong>partement. De <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica is een van <strong>de</strong> drie opleid<strong>in</strong>gen<br />
van het <strong>de</strong>partement Han<strong>de</strong>lswetenschappen en Bedrijfskun<strong>de</strong> Geel. De an<strong>de</strong>re twee zijn <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen<br />
<strong>ba</strong>chelor bedrijfsmanagement en <strong>ba</strong>chelor office management. De opleid<strong>in</strong>g <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica biedt geen afstu<strong>de</strong>erricht<strong>in</strong>gen aan.<br />
Opleid<strong>in</strong>gen werken <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk ook samen <strong>in</strong> <strong>de</strong>partementsoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> clusters (aanwerv<strong>in</strong>g me<strong>de</strong>werkers,<br />
curriculum, projecten, externe lez<strong>in</strong>gen, <strong>in</strong>formatie voor abituriënten, , ...). De opleid<strong>in</strong>g <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica maakt <strong>de</strong>el uit van het cluster ICT, waartoe ook <strong>de</strong> master en <strong>de</strong> <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Eelektronica-ICT<br />
behoren.<br />
Op het ogenblik van <strong>de</strong> visitatie tel<strong>de</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g 274 stu<strong>de</strong>nten waarvan 22 vrouwen en 252 mannen.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 2 8 5
On<strong>de</strong>rwerp 1<br />
Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Facet 1.1<br />
Niveau en oriëntatie van <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>chelor<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
De opleid<strong>in</strong>gsdoelstell<strong>in</strong>gen zijn er op gericht <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt te brengen tot:<br />
- het beheersen van algemene competenties als <strong>de</strong>nk- en re<strong>de</strong>neervaardigheid, het verwerven en verwerken<br />
van <strong>in</strong>formatie, het vermogen tot kritische reflectie en projectmatig werken, creativiteit, het kunnen uitvoeren<br />
van eenvoudige leid<strong>in</strong>ggeven<strong>de</strong> taken, het vermogen tot communiceren van <strong>in</strong>formatie, i<strong>de</strong>eën, problemen en<br />
oploss<strong>in</strong>gen, zowel aan specialisten als aan leken en een <strong>in</strong>gesteldheid tot levenslang leren;<br />
- het beheersen van algemene beroepsgerichte competenties als teamgericht kunnen werken,<br />
oploss<strong>in</strong>gsgericht kunnen werken <strong>in</strong> <strong>de</strong> z<strong>in</strong> van het zelfstandig kunnen <strong>de</strong>f<strong>in</strong>iëren en analyseren van<br />
complexe probleemsituaties <strong>in</strong> <strong>de</strong> beroepspraktijk en het kunnen ontwikkelen en toepassen van z<strong>in</strong>volle<br />
oploss<strong>in</strong>gstrategieën, en het besef van maatschappelijke verantwoor<strong>de</strong>lijkheid samenhangend met <strong>de</strong><br />
beroepspraktijk;<br />
- het beheersen van beroepsspecifieke competenties op het niveau van een beg<strong>in</strong>nend beroepsbeoefenaar.<br />
Het oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie stel<strong>de</strong> vast dat het competentieleren op een doorgedreven en erg consistente manier, van <strong>de</strong>f<strong>in</strong>itie<br />
tot beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g, wordt toegepast. De doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zijn erg <strong>de</strong>gelijk en correct geformuleerd.<br />
De opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica van <strong>de</strong> K.H.Kempen heeft ervoor gekozen om algemene, algemeen<br />
beroepsgerichte, en beroepsspecifieke competenties niet te schei<strong>de</strong>n, maar als een geheel te behan<strong>de</strong>len. De TIcompetenties<br />
zijn opgenomen <strong>in</strong> het document „Algemeen opleid<strong>in</strong>gs<strong>prof</strong>iel Toegepaste <strong>in</strong>formatica‟, dat <strong>in</strong><br />
november 2005 werd opgesteld door alle TI- opleid<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> Associatie K.U.Leuven. Dit document bevat een<br />
controlematrix die <strong>de</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g aantoont tussen het TI-competentie<strong>prof</strong>iel en het <strong>ba</strong>ma<strong>prof</strong>iel, zoals dat<br />
beschreven is <strong>in</strong> art. 58 van het Structuur<strong>de</strong>creet. Daarnaast werd ook reken<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong><br />
competentie<strong>prof</strong>ielen van Agoria, en werd samengewerkt met het werkveld en <strong>de</strong> alumni (Resonantieraad).<br />
Voor Toegepaste <strong>in</strong>formatica wer<strong>de</strong>n acht kerncompetenties bepaald die wer<strong>de</strong>n uitgediept <strong>in</strong> <strong>de</strong>elcompetenties:<br />
1 gegevens behan<strong>de</strong>len<br />
2 analyseren<br />
3 oploss<strong>in</strong>gen uitwerken<br />
4 beheren<br />
Hard skills<br />
5 projectmatig werken<br />
6 communiceren<br />
7 zijn eigen gedrag aanpassen<br />
8 kwaliteitsvol han<strong>de</strong>len<br />
Soft skills<br />
Voor <strong>de</strong> acht kerncompetenties wer<strong>de</strong>n ook gedrags<strong>in</strong>dicatoren of niveaus geformuleerd.<br />
De communicatie naar alle partijen blijkt behoorlijk te functioneren. De te behalen competenties zijn gekend en<br />
doorleefd bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel. Alumni bevestigen dit. De stagebegelei<strong>de</strong>rs <strong>in</strong> het<br />
werkveld zijn eveneens goed op <strong>de</strong> hoogte van <strong>de</strong> te beoor<strong>de</strong>len competenties. De competenties vormen overal<br />
<strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis voor <strong>de</strong> evaluatie. Het slotstuk van <strong>de</strong> competentiemet<strong>in</strong>g is <strong>de</strong> voorstell<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> competentieportfolio<br />
286 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten voor een jury van docenten én vertegenwoordigers van het werkveld, waarbij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt voor<br />
elke ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieer<strong>de</strong> competentie moet kunnen bewijzen dat hij ze behaald heeft en tot op welk niveau. In het ka<strong>de</strong>r<br />
van trajectbegeleid<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten doorheen <strong>de</strong> hele opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong>dividueel begeleid om <strong>de</strong><br />
vooropgestel<strong>de</strong> competenties te behalen. Daardoor bl<strong>in</strong>kt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g uit <strong>in</strong> competentiemanagement, maar ook<br />
<strong>in</strong> het meten van <strong>de</strong> competenties.<br />
De commissie apprecieert <strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> competenties op het beroepenveld en <strong>de</strong> sterke focus op<br />
<strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g, wat tot uit<strong>in</strong>g komt <strong>in</strong> <strong>de</strong> manier waarop „<strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g@home‟ is uitgewerkt. Ze meent<br />
ook dat <strong>de</strong> manier waarop met competentieleren wordt omgegaan, als voorbeeld kan genomen wor<strong>de</strong>n voor<br />
an<strong>de</strong>re hogescholen en opleid<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Vlaan<strong>de</strong>ren.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Facet 1.2<br />
Dome<strong>in</strong>specifieke eisen<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g (uitgedrukt <strong>in</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt) sluiten aan bij <strong>de</strong> eisen die<br />
door (buitenlandse) vakgenoten en het relevante beroepenveld gesteld wor<strong>de</strong>n aan een opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het<br />
betreffen<strong>de</strong> dome<strong>in</strong> (vakgebied/discipl<strong>in</strong>e en/of beroepspraktijk of kunstpraktijk). Ze zijn, <strong>in</strong>geval van<br />
gereglementeer<strong>de</strong> beroepen, <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> reglementer<strong>in</strong>g of regelgev<strong>in</strong>g ter zake.<br />
- Voor <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>gen zijn <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties getoetst bij het relevante<br />
beroepenveld.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De competenties voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica van <strong>de</strong> K.H.Kempen beantwoor<strong>de</strong>n<br />
aan <strong>de</strong> competenties die volgens het dome<strong>in</strong>specifieke referentieka<strong>de</strong>r verwacht wor<strong>de</strong>n van een beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong><br />
beroepsbeoefenaar. Zij zijn op niveau één generiek geformuleerd. Op die manier zijn ze van toepass<strong>in</strong>g <strong>in</strong><br />
uiteenlopen<strong>de</strong> werkveldcontexten. Op niveau twee wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> competenties ver<strong>de</strong>r geconcretiseerd, <strong>in</strong> functie<br />
van <strong>de</strong> dome<strong>in</strong>specifieke context van <strong>de</strong> beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> beroepsbeoefenaar Toegepaste <strong>in</strong>formatica.<br />
De doelstell<strong>in</strong>gen zijn met alle partijen afgestemd, en alle partijen zijn ervan doordrongen. Dit geldt zowel voor het<br />
voltallige team van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g (lectoren TI en on<strong>de</strong>rsteunend ka<strong>de</strong>r, zowel adm<strong>in</strong>istratief als OP), als voor <strong>de</strong><br />
externe stagebegelei<strong>de</strong>rs. De te behalen competenties voldoen dan ook aan <strong>de</strong> eisen gesteld door het werkveld.<br />
Er is enerzijds een officiële resonantieraad die zich bezighoudt met <strong>de</strong> langetermijnstrategie en die slechts om <strong>de</strong><br />
vier jaar samenkomt. Hier<strong>in</strong> zijn zowel het CIO-forum (koepelorganisatie met IT-managers), als Agoria<br />
vertegenwoordigd. Voor <strong>de</strong> meer tactisch besprek<strong>in</strong>gen organiseert <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g samenkomsten met <strong>de</strong><br />
resonantiegroep op meer regelmatige <strong>ba</strong>sis (jaarlijks of 2 jaarlijks). An<strong>de</strong>rzijds zijn coörd<strong>in</strong>atoren van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
ook lid van <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> koepelorganisaties die regelmatig samenkomen. De opleid<strong>in</strong>g maakt daarnaast gebruik van<br />
een uitgebrei<strong>de</strong> set <strong>in</strong>ternationale contacten en contacten met het bedrijfsleven, om <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen te toetsen<br />
aan <strong>de</strong> eisen van het beroepenveld en ze op te volgen, zowel nationaal als <strong>in</strong>ternationaal. De opleid<strong>in</strong>g speelt ook<br />
vlot <strong>in</strong> op <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> no<strong>de</strong>n van het werkveld, en is goed op <strong>de</strong> hoogte van <strong>de</strong> vernieuw<strong>in</strong>gen en nieuwe<br />
technologieën, zon<strong>de</strong>r echter een voorloper te zijn <strong>in</strong> bepaal<strong>de</strong> dome<strong>in</strong>en.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 2 8 7
De <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g TI van <strong>de</strong> K.H.Kempen is gericht op een zo breed mogelijk doelpubliek,<br />
waarbij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een evenwicht beoogt tussen bus<strong>in</strong>esskennis, technische vaardighe<strong>de</strong>n en<br />
persoonlijkheidsvorm<strong>in</strong>g.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie apprecieert <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> Resonantieraad, maar meent dat <strong>de</strong>ze wat vaker mag<br />
samenkomen.<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 1, doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 1.1, niveau en oriëntatie:<br />
facet 1.2, dome<strong>in</strong>specifieke eisen:<br />
goed<br />
goed<br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
288 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
On<strong>de</strong>rwerp 2<br />
Programma<br />
Facet 2.1<br />
Relatie tussen doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>houd van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Het programma is een a<strong>de</strong>quate concretiser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g qua niveau,<br />
oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen.<br />
- De e<strong>in</strong>dkwalificaties zijn a<strong>de</strong>quaat vertaald <strong>in</strong> leerdoelen van (on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van) het programma.<br />
- De <strong>in</strong>houd van het programma biedt stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> mogelijkheid om <strong>de</strong> geformuleer<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties te<br />
bereiken.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Het programma is een a<strong>de</strong>quate vertal<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g qua niveau, oriëntatie en<br />
dome<strong>in</strong>specifieke eisen. De doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd zijn goed op elkaar afgestemd. De opleid<strong>in</strong>g gebruikt <strong>de</strong><br />
Ce<strong>de</strong>fop-<strong>in</strong><strong>de</strong>l<strong>in</strong>g (European Centre for the Development of Vocational Tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g) voor het formuleren van het<br />
niveau van <strong>de</strong> gedrags<strong>in</strong>dicatoren. Voor een <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica is <strong>de</strong> standaard niveau 3: „Heeft <strong>de</strong><br />
kerncompetentie met een goed on<strong>de</strong>rbouw<strong>de</strong> theoretische kennis‟.<br />
De opleid<strong>in</strong>g <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica van <strong>de</strong> K.H.Kempen organiseer<strong>de</strong> verschei<strong>de</strong>ne <strong>in</strong>formatie- en<br />
werksessies om <strong>de</strong> docenten vertrouwd te maken met het begrip „competenties‟ en <strong>de</strong> betekenis ervan voor het<br />
curriculum. Alle docenten werkten vervolgens mee aan het opstellen van gedrags<strong>in</strong>dicatoren en aan het<br />
<strong>de</strong>f<strong>in</strong>iëren van leerlijnen en <strong>in</strong>houd. Het opleid<strong>in</strong>gsconcept van <strong>de</strong> K.H.Kempen beschrijft op een geïntegreer<strong>de</strong><br />
wijze <strong>de</strong> organisatie van opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len en on<strong>de</strong>rwijsactiviteiten <strong>in</strong> termen van competenties,<br />
doelstell<strong>in</strong>gen, <strong>in</strong>houd, werkvormen, leermid<strong>de</strong>len, evaluatievormen, studiebegeleid<strong>in</strong>g en verwacht<strong>in</strong>gen ten<br />
aanzien van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt, en verwacht<strong>in</strong>gen ten aanzien van <strong>de</strong> docent.<br />
De e<strong>in</strong>dkwalificaties zijn a<strong>de</strong>quaat vertaald <strong>in</strong> leerlijnen. Het werken met leerlijnen heeft als voor<strong>de</strong>el dat lectoren<br />
over <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsjaren bespreken wat het aanvangs- en e<strong>in</strong>dniveau voor een competentie zijn. Het<br />
gebruik van leerlijnen geeft alle lectoren ook een belangrijke ruggensteun <strong>in</strong> <strong>de</strong> curriculumwijzig<strong>in</strong>gen. Deze<br />
wor<strong>de</strong>n afgewogen b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> leerlijn, en correct <strong>in</strong> het programma geplaatst en consistent doorgevoerd. Alle<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len en elke on<strong>de</strong>rwijsactiviteit kregen ook een plaats <strong>in</strong> een competentie-vakkenmatrix. Deze<br />
oefen<strong>in</strong>g bracht <strong>de</strong> sterke en zwakke punten van het opleid<strong>in</strong>gscurriculum aan het licht. De opleid<strong>in</strong>g heeft <strong>de</strong><br />
zwakke punten van het programma weggewerkt.<br />
De leerdoelen zijn gekend en wor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten dui<strong>de</strong>lijk gecommuniceerd. Zij gebruiken dit ook concreet<br />
voor hun eigen groeiproces. De leerdoelen zijn erg dui<strong>de</strong>lijk omschreven <strong>in</strong> <strong>de</strong> „Stu<strong>de</strong>erwijzers‟. De stu<strong>de</strong>nt weet<br />
hiermee te allen tij<strong>de</strong> wat hij moet kennen en doen voor elk opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el, en hoe hij zal wor<strong>de</strong>n<br />
geëvalueerd. Het zou goed zijn, mochten ook <strong>de</strong> competenties zoals omschreven op <strong>de</strong> ECTS-fiches als<br />
dusdanig terug te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n zijn <strong>in</strong> <strong>de</strong> Stu<strong>de</strong>erwijzers.<br />
Van bij <strong>de</strong> start van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wordt begonnen aan een portfolio, die <strong>de</strong> voorbereid<strong>in</strong>g is van een <strong>de</strong>gelijke<br />
toets<strong>in</strong>g van competenties, gedragen door het werkveld. De competenties zijn dan ook <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis van alle<br />
evaluaties. Zo is er een leidraad om op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> competenties <strong>de</strong> stages te evalueren, maar ook bij <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>ternationale werk<strong>in</strong>g zijn <strong>de</strong> competenties <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis. De stu<strong>de</strong>nt moet groeien <strong>in</strong> zijn competenties, en moet via<br />
<strong>de</strong> portfolio zijn resultaten per competentie ver<strong>de</strong>digen op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van <strong>de</strong> rit.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 2 8 9
Er is een erg dui<strong>de</strong>lijke keuze gemaakt om slechts een beperkt aantal studiepunten (6) toe te wijzen aan <strong>de</strong><br />
keuzetrajecten. Ze zijn, zoals een van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>atoren het stel<strong>de</strong>, „niet meer dan <strong>de</strong> kers op <strong>de</strong> taart‟.<br />
Er wordt gestreefd naar een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor die conceptueel heeft leren werken en stu<strong>de</strong>ren.<br />
De opleid<strong>in</strong>g doet heel wat <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen om discipl<strong>in</strong>eoverschrij<strong>de</strong>nd te werken, en hier geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong> drie<br />
studiejaren een evolutie <strong>in</strong> te bouwen. Discipl<strong>in</strong>eoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> elementen zijn aanwezig <strong>in</strong> <strong>de</strong> projecten en door<br />
het PWO (klare taal, maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g…). Om dit uit te werken, zijn er discipl<strong>in</strong>eoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
werkgroepen.<br />
Ook op het gebied van <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g zijn er heel wat activiteiten en dui<strong>de</strong>lijke streefdoelen. De<br />
<strong>in</strong>ternationale dimensie is sterk aanwezig <strong>in</strong> het programma via <strong>in</strong>ternationalisation@home, Intensive Programs<br />
en buitenlandse stages. Er is ook een groot aantal stu<strong>de</strong>nten dat <strong>de</strong>elneemt aan <strong>in</strong>ternationale activiteiten.<br />
Er zijn procedures voor curriculumherzien<strong>in</strong>g <strong>in</strong> voege via <strong>in</strong>put van <strong>de</strong> Resonantieraad en van het werkveld. Dit<br />
blijft wel nog te veel een <strong>in</strong>formeel gebeuren. Het is een iteratief proces, en er is geen echte „owner‟ aangeduid,<br />
wat risico‟s <strong>in</strong>houdt.<br />
Het curriculum wordt erg snel aangepast aan <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> no<strong>de</strong>n b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Zo is het<br />
„Econoshock‟, het boek van Geert Noels, al verwerkt <strong>in</strong> het lessenpakket.<br />
Uit <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en <strong>de</strong> lectoren bleek dui<strong>de</strong>lijk dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voldoen<strong>de</strong> aandacht heeft<br />
voor flexibele leertrajecten. Zo kon<strong>de</strong>n stu<strong>de</strong>nten die laattijdig <strong>in</strong>stroom<strong>de</strong>n vanuit <strong>de</strong> universiteit of an<strong>de</strong>re<br />
opleid<strong>in</strong>gen, makkelijk aansluiten bij <strong>de</strong> groep die het normtraject volgt. De opleid<strong>in</strong>g heeft er ook bewust voor<br />
gekozen om slechts advies te geven <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong> volgtij<strong>de</strong>lijkheid.<br />
De commissie meent dat het programma op zich eer<strong>de</strong>r klassiek is, maar wel <strong>in</strong> lijn met recente ontwikkel<strong>in</strong>gen.<br />
De opleid<strong>in</strong>g is <strong>in</strong>telligent omgegaan met trajectbegeleid<strong>in</strong>g en competentiemet<strong>in</strong>g, door die on<strong>de</strong>r te brengen <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> vakken, waardoor <strong>de</strong> trajectbegeleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong>gebed is <strong>in</strong> het programma en er hiervoor geen<br />
bijkomen<strong>de</strong> taakbelast<strong>in</strong>g is.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert om <strong>de</strong> procedure <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong> curriculumaanpass<strong>in</strong>gen nog meer te formaliseren.<br />
Facet 2.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Kennisontwikkel<strong>in</strong>g door stu<strong>de</strong>nten v<strong>in</strong>dt plaats via vakliteratuur, aan <strong>de</strong> beroeps- of kunstpraktijk ontleend<br />
studiemateriaal en via <strong>in</strong>teractie met <strong>de</strong> beroepspraktijk, <strong>de</strong> kunstpraktijk en/of (toegepast) on<strong>de</strong>rzoek.<br />
- Het programma heeft aantoon<strong>ba</strong>re ver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met actuele ontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het vakgebied/<strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>e.<br />
- Het programma waarborgt <strong>de</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van beroeps- of artistieke vaardighe<strong>de</strong>n en heeft aantoon<strong>ba</strong>re<br />
ver<strong>ba</strong>n<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> actuele beroepspraktijk.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
290 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g besteedt veel aandacht aan <strong>de</strong> kennisontwikkel<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. De <strong>prof</strong>essionele gerichtheid<br />
van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is volgens <strong>de</strong> commissie uitstekend. Opbouwend van het eerste naar het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar wor<strong>de</strong>n<br />
steeds meer beroepsvaardighe<strong>de</strong>n aangeleerd aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Vooral <strong>in</strong> studieon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len als Professionele<br />
ontwikkel<strong>in</strong>g en Bus<strong>in</strong>essproject wor<strong>de</strong>n echte beroepsvaardighe<strong>de</strong>n getra<strong>in</strong>d. Taalvakken, sollicitatietra<strong>in</strong><strong>in</strong>g en<br />
sociale vaardighe<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n aanvullend <strong>in</strong> het curriculum aangebo<strong>de</strong>n, en zorgen voor een ge<strong>ba</strong>lanceer<strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g die een stu<strong>de</strong>nt aflevert die met <strong>de</strong> nodige maturiteit <strong>in</strong> het bedrijfsleven kan stappen.<br />
De lectoren zijn erg begaan met recente ontwikkel<strong>in</strong>gen. Het is <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk van <strong>de</strong> commissie dat ze misschien<br />
zelfs iets te snel reageren en onvoldoen<strong>de</strong> filteren, hoewel <strong>de</strong> commissie geen negatieve aspecten heeft kunnen<br />
vaststellen om dit te staven.<br />
De stu<strong>de</strong>nten maken al vanaf het beg<strong>in</strong> van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g kennis met het werkveld door mid<strong>de</strong>l van<br />
bedrijfsbezoeken, projecten, <strong>in</strong>terviews met stagelopen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en gastsprekers. Ze wor<strong>de</strong>n ook <strong>in</strong>gezet <strong>in</strong><br />
real-life situaties: van het ontwikkelen van programma‟s die soms zelfs op hogeschoolniveau „ live‟ georganiseerd<br />
wor<strong>de</strong>n, tot het uitwerken van een bus<strong>in</strong>esscase voor een echte opdrachtgever. De <strong>de</strong>elname en support aan <strong>de</strong><br />
Oracle Challenge biedt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> kans om nog net voor <strong>de</strong> stage kennis te maken met tools die ze niet<br />
kregen aangebo<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> lessen.<br />
De opleid<strong>in</strong>g doet <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen om beroepsmatig en maatschappelijk beter te functioneren. Er wordt via<br />
projecten en stages dui<strong>de</strong>lijk <strong>in</strong>gespeeld op het sociaaleconomisch en maatschappelijk werk. In het<br />
opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el persoonlijke ontwikkel<strong>in</strong>g leren stu<strong>de</strong>nten hun eigen stu<strong>de</strong>ergedrag kritisch bekijken. Zij<br />
berei<strong>de</strong>n functioner<strong>in</strong>gsgesprekken voor en maken SMART- afspraken. Ook blijkt <strong>de</strong> maatschappelijke<br />
betrokkenheid uit <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g (zowel stu<strong>de</strong>nten als lectoren) aan <strong>de</strong> maatschappelijke<br />
dienstverlen<strong>in</strong>g en PWO zoals het „WAI-NOT‟ –project, dat gebruikmaakt van <strong>de</strong> AnySurfer-websitestructuurnorm.<br />
„WAI-NOT‟ promoot ICT en <strong>in</strong>ternetgebruik bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en begeleid<strong>in</strong>g van mensen met verstan<strong>de</strong>lijke<br />
beperk<strong>in</strong>gen. De website werd getest op technische toegankelijkheid en klare taal, maar ook op <strong>de</strong> menu‟s en wat<br />
mensen met een verstan<strong>de</strong>lijke handicap zagen en wat ze kon<strong>de</strong>n begrijpen. Stu<strong>de</strong>nten had<strong>de</strong>n <strong>de</strong> opdracht om<br />
hier geduren<strong>de</strong> een semester aan te werken. Wie niet slaag<strong>de</strong> voor <strong>de</strong>ze opdracht, kon ook niet slagen voor<br />
web<strong>de</strong>sign. De commissie waar<strong>de</strong>ert <strong>de</strong> sociale component van het on<strong>de</strong>rzoek.<br />
De opleid<strong>in</strong>g werkt ook mee aan een zeven<strong>de</strong> Ka<strong>de</strong>rprogramma voor ICT naar jongeren met een verstan<strong>de</strong>lijke<br />
beperk<strong>in</strong>g en aan het on<strong>de</strong>rzoek naar „Klare taal‟. Ook hier wer<strong>de</strong>n stu<strong>de</strong>nten Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
<strong>in</strong>geschakeld en hebben ze hierover een e<strong>in</strong>dwerk gemaakt. De opleid<strong>in</strong>g zou samen met <strong>de</strong> Stockholm<br />
University daar rond een gezamenlijke opleid<strong>in</strong>g willen organiseren.<br />
Er zijn ook twaalf docenten van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica (1,75 à 2 VTE) betrokken bij<br />
maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g. Er is een gestructureer<strong>de</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> VDAB en Cevora, waarbij<br />
werklozen wor<strong>de</strong>n geselecteerd en opgeleid als pc- en netwerkbeheer<strong>de</strong>r (ongeveer 30 uur per week geduren<strong>de</strong><br />
zes maan<strong>de</strong>n). Er is ook een samenwerk<strong>in</strong>g met het volwassenenon<strong>de</strong>rwijs. Daarnaast heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g een<br />
zestigtal burotica- en technische opleid<strong>in</strong>gen zelf georganiseerd, on<strong>de</strong>r meer voor <strong>de</strong> Trappisten.<br />
De maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g zorgt voor <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers, maar ook voor<br />
<strong>in</strong>komsten en het behou<strong>de</strong>n van goe<strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers. Er is een werkgroep opgericht om alle opleid<strong>in</strong>gen<br />
maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g te coörd<strong>in</strong>eren. De werkgroep werkt aan gemeenschappelijke documenten<br />
(contracten enzovoort). In <strong>de</strong>ze werkgroep zitten ook <strong>de</strong> postgraduaten. Er wordt gekeken naar<br />
opleid<strong>in</strong>gscheques, certificaten en zo meer. De opleid<strong>in</strong>g gaat ook een website ontwerpen voor maatschappelijke<br />
dienstverlen<strong>in</strong>g.<br />
Zowel maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g als het on<strong>de</strong>rzoek genereert mid<strong>de</strong>len en tewerkstell<strong>in</strong>g. Ongeveer 10 à<br />
12 procent van het HWBK-personeel is tewerkgesteld <strong>in</strong> on<strong>de</strong>rzoek en maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 2 9 1
De laatstejaarsstu<strong>de</strong>nten lopen <strong>de</strong>rtien weken stage <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen- of buitenland. Deze stage duurt van beg<strong>in</strong> maart<br />
tot e<strong>in</strong>d mei, en valt dus volledig <strong>in</strong> het twee<strong>de</strong> semester van het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stageperio<strong>de</strong> maakt <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nt een e<strong>in</strong>dwerk over <strong>de</strong> uitgevoer<strong>de</strong> stage, dat hij aan het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar presenteert voor een<br />
jury van docenten en vertegenwoordigers uit het werkveld. Het schrijven van het e<strong>in</strong>dwerk en het presenteren<br />
ervan wordt het „afstu<strong>de</strong>erproject‟ genoemd. Aan het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar wordt een groepssessie over<br />
stages georganiseerd. Daar<strong>in</strong> wor<strong>de</strong>n het belang, <strong>de</strong> procedure en het praktische verloop toegelicht. In een<br />
twee<strong>de</strong> groepssessie komen het eerste contact met het stagebedrijf en het adm<strong>in</strong>istratieve luik van <strong>de</strong> stage aan<br />
bod. Stu<strong>de</strong>nten maken een afspraak met het bedrijf om zichzelf voor te stellen en <strong>de</strong> adm<strong>in</strong>istratie af te han<strong>de</strong>len<br />
(on<strong>de</strong>rteken<strong>in</strong>g stagecontracten, doornemen stagereglement…). De e<strong>in</strong>dwerkbegelei<strong>de</strong>r, <strong>de</strong> contactpersoon<br />
tussen het stagebedrijf en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, volgt dit proces mee op. Aan het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het eerste semester krijgen <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong>formatie over <strong>de</strong> structuur en <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van het e<strong>in</strong>dwerk, schrijftips en praktische richtlijnen voor het<br />
<strong>in</strong>dienen. De e<strong>in</strong>dwerkbegelei<strong>de</strong>r volgt <strong>de</strong> vor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen bij het schrijven van het e<strong>in</strong>dwerk op.<br />
Aan het beg<strong>in</strong> van <strong>de</strong> stage bezoekt <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dwerkbegelei<strong>de</strong>r het stagebedrijf. Hij licht persoonlijk <strong>de</strong> procedure<br />
voor <strong>de</strong> evaluatie van stagiairs toe, bekijkt <strong>de</strong> werkplek van <strong>de</strong> stagiair en controleert of <strong>de</strong> stageopdracht voor<br />
alle partijen dui<strong>de</strong>lijk is. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stage <strong>rapport</strong>eert <strong>de</strong> stagiair wekelijks via mail aan zijn e<strong>in</strong>dwerkbegelei<strong>de</strong>r<br />
over <strong>de</strong> uitgevoer<strong>de</strong> werkzaamhe<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> plann<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong> daaropvolgen<strong>de</strong> week. Daarnaast komt <strong>de</strong><br />
e<strong>in</strong>dwerkbegelei<strong>de</strong>r driewekelijks samen met al zijn stagiairs. Deze terugkomdagen zorgen ervoor dat <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten hun stage-ervar<strong>in</strong>gen kunnen <strong>de</strong>len met <strong>de</strong> me<strong>de</strong>stu<strong>de</strong>nten. Bij die gelegenhe<strong>de</strong>n presenteren <strong>de</strong><br />
stagiairs hun plannen voor en vor<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen van hun stage en e<strong>in</strong>dwerk. Deze on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge uitwissel<strong>in</strong>g met<br />
feed<strong>ba</strong>ck door <strong>de</strong> me<strong>de</strong>stu<strong>de</strong>nten en <strong>de</strong> begelei<strong>de</strong>r helpt hen om hun opdracht <strong>in</strong> een bre<strong>de</strong>re context te zien en<br />
<strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd te brengen met <strong>de</strong> competenties. Het maakt ook snel <strong>in</strong>grijpen mogelijk, als iets dreigt mis te lopen.<br />
Bovendien wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten op <strong>de</strong>ze manier voorbereid op <strong>de</strong> presentatie van hun stageopdracht voor een<br />
jury.<br />
De stagebegelei<strong>de</strong>r van het bedrijf staat <strong>in</strong> voor <strong>de</strong> dagelijkse begeleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stagiair. Van <strong>de</strong> stagebegelei<strong>de</strong>r<br />
wordt verwacht dat hij 10 tot 15 procent van zijn tijd besteedt aan <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stagiair. Hij behan<strong>de</strong>lt <strong>de</strong><br />
stagiair als een beg<strong>in</strong>nen<strong>de</strong> IT-werknemer en zorgt daarbij voor aangepaste on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g. Aan <strong>de</strong> bedrijven<br />
wordt gevraagd om na ongeveer vier weken <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten tussentijds te evalueren. Daarvoor ontvangen zij<br />
<strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> vragenlijst die ook op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van <strong>de</strong> stageperio<strong>de</strong> wordt gebruikt. Deze tussentijdse evaluatie geeft<br />
stagiairs <strong>de</strong> kans om extra aan <strong>de</strong> aspecten te werken waarop zij m<strong>in</strong><strong>de</strong>r goed scoor<strong>de</strong>n.<br />
Het e<strong>in</strong>dwerk is een uitgebrei<strong>de</strong> beschrijv<strong>in</strong>g van het resultaat dat tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stage werd bereikt. In dit e<strong>in</strong>dwerk<br />
bespreken <strong>de</strong> stagiairs uitvoerig <strong>de</strong> opdracht en <strong>de</strong> uitwerk<strong>in</strong>g ervan. In een bijlage lichten <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten toe op<br />
welke manier zij elk van <strong>de</strong> acht hoofdcompetenties van TI hebben verworven tij<strong>de</strong>ns hun studie en/of stage.<br />
Het werkveld is erg tevre<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> stages die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten lopen, en biedt heel wat<br />
samenwerk<strong>in</strong>gsmogelijkhe<strong>de</strong>n aan. Het stageproces wordt al vroeg gestart. Er is een groot aanbod van stages.<br />
Bedrijven kunnen <strong>in</strong>formatie over hun bedrijf en <strong>de</strong> stageopdracht registreren via een we<strong>ba</strong>pplicatie. De stu<strong>de</strong>nten<br />
kunnen dan drie keuzes voorstellen. Soms vragen bedrijven om zelf <strong>de</strong> stagestu<strong>de</strong>nten te selecteren.<br />
Men gaat ervan uit dat <strong>de</strong> stage een leermoment is. Wat <strong>de</strong> begelei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> lectoren betreft, gebeurt er een<br />
„stageveil<strong>in</strong>g‟ op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> woonplaats van lector en zijn <strong>in</strong>teresse om een bepaal<strong>de</strong> stage te begelei<strong>de</strong>n.<br />
Nieuwe lectoren doen het eerste jaar <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stage samen met een ervaren lector. Dat er heel wat<br />
flexibiliteit aan <strong>de</strong> dag wordt gelegd om <strong>in</strong> te gaan op opportuniteiten, blijkt uit het voorbeeld van een project bij<br />
Janssen Pharmaceutica (SAP-stage), waaraan zowel stu<strong>de</strong>nten als lectoren <strong>de</strong>elnamen buiten <strong>de</strong> normale<br />
stageperio<strong>de</strong>. Janssen Pharmaceutica was op zoek naar hogeschoolstu<strong>de</strong>nten die kon<strong>de</strong>n meewerken aan het<br />
project. Om <strong>de</strong> veertien dagen g<strong>in</strong>g er telkens een groep van stu<strong>de</strong>nten naar het bedrijf. De stu<strong>de</strong>nten zijn<br />
begonnen met SAP SR3. Zij hebben stresstesten en <strong>de</strong>rgelijke moeten afleggen en hebben „key users‟ getra<strong>in</strong>d.<br />
Vanaf <strong>de</strong>cember hebben ze fulltime gewerkt <strong>in</strong> <strong>de</strong> verpakk<strong>in</strong>gsaf<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g – ze waren <strong>de</strong> help<strong>de</strong>sk voor <strong>de</strong>ze<br />
af<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g. Het <strong>de</strong>partementshoofd toon<strong>de</strong> <strong>de</strong> nodige flexibiliteit om dit project mogelijk te maken. Zo moesten<br />
stu<strong>de</strong>nten die aan dit project meewerkten, niet <strong>de</strong>elnemen aan het bus<strong>in</strong>essproject. Stu<strong>de</strong>nten moesten voor<br />
Engels een PDP (Programmable Data Processor) uitwerken en daarover communiceren <strong>in</strong> het Engels.<br />
292 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
Bij het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> voorbije stages besproken. Ook opmerk<strong>in</strong>gen van stu<strong>de</strong>nten<br />
wor<strong>de</strong>n meegenomen. Momenteel wordt eraan gewerkt om <strong>de</strong> stages samen met <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ICT te<br />
coörd<strong>in</strong>eren, omdat bedrijven soms <strong>de</strong> twee opleid<strong>in</strong>gen van K.H.Kempen met elkaar verwarren <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met<br />
<strong>de</strong> stages.<br />
Omdat <strong>de</strong> besliss<strong>in</strong>g voor een buitenlandse stage meer tijd vraagt, wordt <strong>de</strong> voorbereid<strong>in</strong>g hiervan al aan het<br />
e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het twee<strong>de</strong> jaar gestart. De stu<strong>de</strong>nten krijgen dan <strong>in</strong>formatie over <strong>de</strong> leereffecten van buitenlandse<br />
stages, en geïnteresseer<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n uitgenodigd om contact op te nemen met buitenlandse stagiairs. De<br />
stu<strong>de</strong>nten kunnen kiezen uit een ruim aanbod van stageplaatsen, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re <strong>in</strong> F<strong>in</strong>land, Denemarken, Ierland,<br />
Italië en Schotland. De Europese stageplaatsen v<strong>in</strong>dt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g via <strong>de</strong> contacten met an<strong>de</strong>re Europese<br />
hogescholen.<br />
Buiten Europa biedt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g stageplaatsen aan <strong>in</strong> Ethiopië, Ch<strong>in</strong>a, Japan en India. Daarnaast kunnen<br />
stu<strong>de</strong>nten ook zelf <strong>in</strong>ternationale stageplaatsen voorstellen. Voor alle <strong>in</strong>ternationale stages zoekt <strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>ator<br />
Internationaliser<strong>in</strong>g een optimale beurs. Indien geen beurs beschik<strong>ba</strong>ar is, voorziet <strong>de</strong> K.H.Kempen zelf mid<strong>de</strong>len.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De stu<strong>de</strong>nten geven tips op <strong>de</strong> terugkommomenten van <strong>de</strong> stage. De commissie beveelt aan om hier nog meer<br />
reken<strong>in</strong>g mee te hou<strong>de</strong>n.<br />
Facet 2.3<br />
Samenhang van het programma<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Stu<strong>de</strong>nten volgen een <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijk samenhangend opleid<strong>in</strong>gsprogramma.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie is van oor<strong>de</strong>el dat het opleid<strong>in</strong>gsprogramma samenhangend is en dat er een goed evenwicht is<br />
tussen <strong>de</strong> technische en <strong>de</strong> algemene competenties. Het programma is klassiek en l<strong>in</strong>eair opgebouwd. Ook het<br />
werken met leerlijnen is een goed <strong>in</strong>itiatief, maar moet ver<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n uitgebreid. De leerlijnen zijn dui<strong>de</strong>lijk<br />
aanwezig en beschreven, en er is telkens een owner, maar <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten kennen ze m<strong>in</strong><strong>de</strong>r. Bij<br />
curriculumaanpass<strong>in</strong>gen gaat men wel uit van <strong>de</strong> leerlijnen om overlap te vermij<strong>de</strong>n. De leerlijnen vertrekken<br />
vanuit <strong>de</strong> beg<strong>in</strong>situatie, en geven aan hoe men komt tot het e<strong>in</strong>dpunt dat het werkveld wil. Het gaat niet alleen<br />
over het <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke maar ook over het on<strong>de</strong>rwijsconcept (meer zelfstandig leren). De leerlijn is het concept of<br />
het ka<strong>de</strong>r waarb<strong>in</strong>nen het curriculum wordt <strong>in</strong>gepast. In die z<strong>in</strong> zijn <strong>de</strong> leerlijnen stabieler dan het curriculum.<br />
De opleid<strong>in</strong>g biedt vooral een bre<strong>de</strong> <strong>ba</strong>sisvorm<strong>in</strong>g aan. Er zijn drie keuzetrajecten maar met beperkte opties.<br />
Stu<strong>de</strong>nten doorlopen een gemeenschappelijk eerste en twee<strong>de</strong> jaar. In het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar kunnen zij kiezen uit drie<br />
richt<strong>in</strong>gen: multimedia en web<strong>de</strong>sign, softwaremanagement en systemen en netwerkbeheer. Het verschil tussen<br />
<strong>de</strong> keuzericht<strong>in</strong>gen vertegenwoordigt slechts zes studiepunten. Het aantal keuzevakken is op zich dus heel<br />
beperkt, en <strong>de</strong> commissie meent dat <strong>de</strong> keuzetrajecten iets meer diepgang zou<strong>de</strong>n kunnen hebben. Sommige<br />
bedrijven vragen meer specialisatie. Ook is een aantal stu<strong>de</strong>nten vragen<strong>de</strong> partij naar meer. Nochtans meent <strong>de</strong><br />
commissie dat dit niet echt hoeft. Er zijn hier natuurlijk, omwille van <strong>de</strong>ze dui<strong>de</strong>lijke keuze, m<strong>in</strong><strong>de</strong>r flexibele<br />
leertrajecten dan <strong>in</strong> <strong>de</strong> meeste an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 2 9 3
De opleid<strong>in</strong>g heeft er ook voor gekozen geen volgtij<strong>de</strong>lijkheid <strong>in</strong> het programma <strong>in</strong> te bouwen. Stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n<br />
door <strong>de</strong> trajectbegelei<strong>de</strong>rs alleen geadviseerd om bepaal<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len al dan niet te volgen. Flexibele<br />
leertrajecten zijn mogelijk en wor<strong>de</strong>n ook op <strong>in</strong>dividuele <strong>ba</strong>sis begeleid door <strong>de</strong> trajectbegelei<strong>de</strong>rs.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan <strong>de</strong> leerlijnen nog beter uit te bouwen en vooral om ze beter te communiceren naar <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten, omdat die zich blijk<strong>ba</strong>ar niet bewust zijn van het bestaan van <strong>de</strong>ze leerlijnen.<br />
De commissie beveelt ook aan <strong>de</strong> keuzetrajecten iets meer diepgang te geven.<br />
Facet 2.4<br />
Studieomvang<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g voldoet aan <strong>de</strong> formele eisen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> studieomvang, <strong>ba</strong>chelor: tenm<strong>in</strong>ste 180<br />
studiepunten.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: OK<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De opleid<strong>in</strong>g bestaat uit 3 studiejaren van elk 60 studiepunten. In totaal wordt dus een opleid<strong>in</strong>gsprogramma<br />
georganiseerd van 180 studiepunten en voldoet <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g hiermee aan <strong>de</strong> formele eisen met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong><br />
m<strong>in</strong>imale studieomvang van een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Facet 2.5<br />
Studielast<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De werkelijke studietijd wordt getoetst en sluit aan bij <strong>de</strong> normen vastgesteld krachtens <strong>de</strong>creet.<br />
- Het programma is stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>ar doordat factoren, die betrekk<strong>in</strong>g hebben op dat programma en die <strong>de</strong><br />
studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk wor<strong>de</strong>n weggenomen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Associatie K.U.Leuven en <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitswerk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> K.H.Kempen wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> laatste vijftien<br />
jaar wetenschappelijke methodieken ontwikkeld om <strong>de</strong> werkelijke studietijd van stu<strong>de</strong>nten te meten. Aanvankelijk<br />
g<strong>in</strong>g het om tijdschrijven, maar momenteel gaat het om <strong>de</strong> geschatte studietijd.<br />
294 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
De commissie stel<strong>de</strong> vast dat bij <strong>de</strong> studietijdmet<strong>in</strong>gen een grote afwijk<strong>in</strong>g werd vastgesteld tussen <strong>de</strong> begrote en<br />
reële studietijd. De reële studietijd bleek veel lager dan <strong>de</strong> begrote. Bij na<strong>de</strong>r toezien bleek echter dat <strong>de</strong><br />
studietijdmet<strong>in</strong>gen niet altijd even betrouw<strong>ba</strong>ar zijn. Zo heeft <strong>de</strong> commissie vragen over het moment waarop <strong>de</strong><br />
met<strong>in</strong>g werd gedaan (vlak na het laatste examen, als ie<strong>de</strong>reen naar huis wil). Ook <strong>de</strong> statistische verwerk<strong>in</strong>g van<br />
<strong>de</strong> gegevens is nog niet zoals het hoort. Zo werd <strong>de</strong> studielast van stu<strong>de</strong>nten met vrijstell<strong>in</strong>gen (nul uren<br />
studielast) meegeteld, waardoor <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> studielast daal<strong>de</strong>. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> randfactoren <strong>de</strong>nkt <strong>de</strong><br />
commissie wel dat <strong>de</strong> studielast van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voldoet, hoewel <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk blijft dat hij aan <strong>de</strong> lage kant is – zoals<br />
bij <strong>de</strong> meeste bezochte opleid<strong>in</strong>gen.<br />
Daarom heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g het aan<strong>de</strong>el permanente evaluatie verhoogd – vooral bij het beg<strong>in</strong> van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g –<br />
en wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len per semester afgerond. Uit gesprekken met stu<strong>de</strong>nten bleek dat zij, vooral bij<br />
het beg<strong>in</strong> van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g, problemen hebben met verre <strong>de</strong>adl<strong>in</strong>es. Ook werd er bij coach<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
op toegezien dat zij voldoen<strong>de</strong> uren werkten.<br />
Bij <strong>de</strong> curriculumherzien<strong>in</strong>g werd ook reken<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> studietijdmet<strong>in</strong>g. Zo g<strong>in</strong>gen <strong>de</strong><br />
studiepunten voor stage naar 20 ECTS-punten, wat meer <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g was met <strong>de</strong> reëel gepresteer<strong>de</strong><br />
werklast. De lectoren zijn zich bewust van het probleem en werken aan oploss<strong>in</strong>gen, wat als positief kan wor<strong>de</strong>n<br />
bestempeld.<br />
Een sterk studiebevor<strong>de</strong>rend element <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is <strong>de</strong> erg persoonlijke opvolg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Er wordt<br />
hard gewerkt om alle stu<strong>de</strong>nten een <strong>in</strong>dividuele begeleid<strong>in</strong>g te kunnen bie<strong>de</strong>n.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan ervoor te zorgen dat <strong>de</strong> met<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst betrouw<strong>ba</strong>ar<strong>de</strong>r zijn. Ze raadt aan<br />
om het moment van <strong>de</strong> met<strong>in</strong>g aan te passen en <strong>de</strong> met<strong>in</strong>gen liefst te sprei<strong>de</strong>n over meer<strong>de</strong>re perio<strong>de</strong>s, <strong>in</strong> plaats<br />
van één met<strong>in</strong>g na het laatste examen.<br />
De commissie wijst er ook op dat, om tot betrouw<strong>ba</strong>re resultaten te komen, <strong>de</strong> statistische verwerk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
studietijdmet<strong>in</strong>gen correct moet gebeuren (uitzuiveren van <strong>de</strong> resultaten).<br />
Facet 2.6<br />
Afstemm<strong>in</strong>g tussen vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Het didactisch concept is <strong>in</strong> lijn met <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen.<br />
- De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie apprecieert <strong>de</strong> afstemm<strong>in</strong>g tussen <strong>de</strong> gehanteer<strong>de</strong> werkvormen en <strong>de</strong> doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g (competentieleren en een sterke nadruk op normen en waar<strong>de</strong>n). De keuze voor een werkvorm wordt<br />
bepaald door enerzijds <strong>de</strong> competenties die <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten moeten verwerven, en an<strong>de</strong>rzijds <strong>de</strong> maturiteit van <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten. Er is daarbij een evolutie van sterk begeleid leren naar zelfsturend leren. Het uitgangspunt is steeds<br />
dat die mix van werkvormen gekozen wordt, die het leerproces optimaliseert. De aandacht die geschonken wordt<br />
aan maatschappelijke waar<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zorgt voor een extra dimensie.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 2 9 5
De TI-opleid<strong>in</strong>g hanteert een bre<strong>de</strong> waaier aan didactische werkvormen. De ECTS-fiches en <strong>de</strong><br />
leerlijndocumenten bevatten een <strong>in</strong>ventaris van die werkvormen. De commissie meent dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g goed<br />
scoort wat <strong>de</strong> didactische werkvormen betreft. Naast <strong>de</strong> meer traditionele werkvormen – zoals hoorcolleges,<br />
werkcolleges en oefenpractica, klassikale besprek<strong>in</strong>g van oefen<strong>in</strong>gen en opdrachten, discussiesem<strong>in</strong>aries en<br />
sem<strong>in</strong>aries/workshops/presentaties – zijn er begelei<strong>de</strong> zelfstudie, projectwerk en cases, waarbij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
werken aan grotere taken of opdrachten. In het eerste jaar stuurt <strong>de</strong> docent het proces en legt hij tussentijdse<br />
<strong>de</strong>adl<strong>in</strong>es vast. Twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten maken hun eigen projectplann<strong>in</strong>g. De docenten coachen het proces en<br />
sturen bij. Der<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten werken zelfstandig en respecteren daarbij <strong>de</strong> <strong>de</strong>adl<strong>in</strong>es.<br />
De commissie meent dat <strong>de</strong> projecten die wor<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n op <strong>ba</strong>sis van reële situaties, gel<strong>in</strong>kt aan vragen uit<br />
het werkveld, een sterk toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> bie<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Ze zorgen ook voor een sterke motivatie<br />
bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. Zo moesten <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten een website rond Ethiopië ontwikkelen; een jaar later wil<strong>de</strong>n drie<br />
stu<strong>de</strong>nten ernaartoe voor een stage. De commissie <strong>de</strong>nkt hierbij ook aan <strong>in</strong>noveren<strong>de</strong> werkvormen zoals <strong>de</strong><br />
tweedaagse, het Bus<strong>in</strong>essproject en <strong>de</strong> Oracle Challenge. De tweedaagsen die voor elk studiejaar wor<strong>de</strong>n<br />
georganiseerd, zijn een sterk punt <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>g en werken teambevor<strong>de</strong>rend.<br />
Zoals <strong>in</strong> <strong>de</strong> meeste opleid<strong>in</strong>gen krijgen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stage <strong>de</strong> kans om <strong>in</strong> <strong>de</strong> praktijk alle competenties<br />
<strong>in</strong> te oefenen en te verbeteren. Zij maken ook een e<strong>in</strong>dwerk over hun stage. Daar<strong>in</strong> moeten ze reflecteren over <strong>de</strong><br />
verworven competenties. Het gebruik van een competentieportfolio is <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze opleid<strong>in</strong>g erg doorgedreven. Tij<strong>de</strong>ns<br />
<strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele trajectbegeleid<strong>in</strong>g (<strong>in</strong>dividueel of <strong>in</strong> kle<strong>in</strong>e groepen) reflecteren stu<strong>de</strong>nten over hun leerproces. Zo<br />
leren ze hun eigen han<strong>de</strong>len (bij) te sturen. Deze evaluatie gebeurt <strong>in</strong> <strong>de</strong> vorm van een schriftelijk reflectieverslag<br />
of een functioner<strong>in</strong>gsgesprek. De trajectbegelei<strong>de</strong>r helpt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten ook met <strong>de</strong> competentieportfolio. Van bij<br />
het beg<strong>in</strong> van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g dienen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> verworven competenties te documenteren en bij het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van<br />
<strong>de</strong> studie dienen zij aan <strong>de</strong> hand van hun portfolio aan te tonen dat zij alle vereiste competenties hebben<br />
verworven voor het behalen van een <strong>prof</strong>essioneel gericht <strong>ba</strong>chelordiploma Toegepaste <strong>in</strong>formatica.<br />
De commissie meent ook dat het cursusmateriaal erg kwalitatief en actueel is, en op een erg overzichtelijke en<br />
stu<strong>de</strong>ntvrien<strong>de</strong>lijke manier ter beschikk<strong>in</strong>g wordt gesteld. Het elektronische leerplatform Toledo wordt hiervoor op<br />
een optimale manier gebruikt. Het onl<strong>in</strong>e ter beschikk<strong>in</strong>g stellen van het studiemateriaal heeft als bijkomend –<br />
ecologisch – voor<strong>de</strong>el dat het overbodig papierverbruik voorkomt.<br />
De stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> on<strong>de</strong>rwijsevaluaties bevraagd over <strong>de</strong> kwaliteit en stu<strong>de</strong>er<strong>ba</strong>arheid van het<br />
studiemateriaal. In functioner<strong>in</strong>gsgesprekken met collega‟s wor<strong>de</strong>n afspraken gemaakt over aanpass<strong>in</strong>gen aan<br />
het cursusmateriaal, als <strong>de</strong> scores van <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>g niet goed zijn.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Facet 2.7<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Door <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen, toets<strong>in</strong>gen en examens wordt a<strong>de</strong>quaat en voor stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong>zichtelijk getoetst of <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> leerdoelen van (on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van) het programma hebben gerealiseerd.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
296 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De toetsen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zijn op het niveau van een <strong>prof</strong>essionele <strong>ba</strong>chelor, transparant en<br />
competentiegericht. De commissie kon dit vaststellen bij het nalezen van <strong>de</strong> examens. Zij apprecieert ook <strong>de</strong><br />
geïntegreer<strong>de</strong> manier van evalueren, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re via peer en self assessment. De commissie meent ook dat<br />
het concept van <strong>de</strong> e-portfolio aanzet tot het <strong>in</strong>zicht <strong>in</strong> <strong>de</strong> eigen competenties en het groeien daar<strong>in</strong>.<br />
De stu<strong>de</strong>nten zijn goed geïnformeerd en wor<strong>de</strong>n goed begeleid voor, tij<strong>de</strong>ns en na <strong>de</strong> toetsen en examens.<br />
Het on<strong>de</strong>rwijs- en examenreglement, dat <strong>de</strong>el uitmaakt van het studiecontract van elke stu<strong>de</strong>nt, vormt hiervoor <strong>de</strong><br />
leidraad. Het wordt jaarlijks nauwkeurig opgevolgd en bijgestuurd. Belangrijke wijzig<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n voor alle<br />
stu<strong>de</strong>nten door het <strong>de</strong>partementshoofd toegelicht op <strong>de</strong> adm<strong>in</strong>istratieve dag bij <strong>de</strong> start van het aca<strong>de</strong>miejaar. De<br />
studietrajectbegelei<strong>de</strong>r licht ie<strong>de</strong>r jaar <strong>de</strong> regel<strong>in</strong>g toe voor <strong>de</strong> eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten. De docenten publiceren <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
ECTS-fiches en <strong>de</strong> Stu<strong>de</strong>erwijzers per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el en on<strong>de</strong>rwijsactiviteit <strong>de</strong> wijze van exam<strong>in</strong>eren. Bij <strong>de</strong><br />
start van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsactiviteit geeft <strong>de</strong> docent <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten hierover toelicht<strong>in</strong>g. Schriftelijke examens en pcexamens<br />
wor<strong>de</strong>n zo gepland, dat stu<strong>de</strong>nten uit parallelgroepen hetzelf<strong>de</strong> examen kunnen afleggen. Docenten die<br />
parallel een on<strong>de</strong>rwijsactiviteit geven, stellen samen een examen op en bera<strong>de</strong>n zich vooraf over het<br />
beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gsschema. Dit is transparant qua beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en moeilijkheidsgraad. Docenten zon<strong>de</strong>r parallelcollega‟s<br />
laten <strong>de</strong> door hen opgestel<strong>de</strong> examens vaak kritisch nalezen door collega‟s.<br />
Het examenrooster wordt zorgvuldig opgesteld en tijdig ter beschikk<strong>in</strong>g gesteld. Voor het opstellen van het<br />
examenrooster geven <strong>de</strong> betrokken docenten voor elke on<strong>de</strong>rwijsactiviteit hun wensen <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>frastructuur en <strong>de</strong> manier van exam<strong>in</strong>eren door. De docenten ontvangen voor elke examenperio<strong>de</strong> alle<br />
<strong>in</strong>formatie over tim<strong>in</strong>g en procedures; <strong>de</strong> Stu<strong>de</strong>ntenraad krijgt <strong>in</strong>spraak bij het opstellen van het examenrooster.<br />
Na een positief advies wordt het rooster via Toledo meege<strong>de</strong>eld aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten.<br />
Het toetsbeleid <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is <strong>in</strong> volle ontwikkel<strong>in</strong>g. Diverse evaluatievormen komen voor, maar dit gebeurt<br />
dui<strong>de</strong>lijk op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> afgesproken competenties. De opleid<strong>in</strong>g heeft immers dui<strong>de</strong>lijk gekozen voor het<br />
competentiegericht toetsen. Dit is gekend en gedragen b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> organisatie en door het werkveld. Zo is het<br />
competentiegericht evalueren bij <strong>de</strong> stage al goed uitgewerkt en doorgedrongen tot bij <strong>de</strong> stagebedrijven.<br />
Daarnaast wijzigen <strong>de</strong> evaluatievormen <strong>in</strong> <strong>de</strong> loop van het studietraject. De evaluaties gaan van gesloten boek<br />
naar open boek, open <strong>in</strong>ternet, en dan naar self en peer assessment.<br />
Er is een sterk on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>gsbeleid met veel aandacht voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>dividuele stu<strong>de</strong>nt. Stu<strong>de</strong>nten kennen hun<br />
sterktes en zwaktes, en kunnen hieraan werken vóór het uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijke examen. Na <strong>de</strong> examens krijgen <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten ook feed<strong>ba</strong>ck.<br />
Bij het evalueren van <strong>de</strong> stage wor<strong>de</strong>n een uitgeschreven procedure en een stage-evaluatieformulier gebruikt.<br />
Aan het beg<strong>in</strong> van <strong>de</strong> stage bezoekt <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dwerkbegelei<strong>de</strong>r het stagebedrijf en licht hij <strong>de</strong> procedure voor <strong>de</strong><br />
evaluatie van stagiairs toe. Aan <strong>de</strong> bedrijven wordt gevraagd om na ongeveer vier weken <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
tussentijds te evalueren. Daarvoor ontvangen zij <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> vragenlijst die ook op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van <strong>de</strong> stageperio<strong>de</strong><br />
wordt gebruikt. Deze tussentijdse evaluatie geeft stagiairs <strong>de</strong> kans om extra aan <strong>de</strong> aspecten te werken waar zij<br />
m<strong>in</strong><strong>de</strong>r goed op scoor<strong>de</strong>n. Het e<strong>in</strong>dwerk is een uitgebrei<strong>de</strong> beschrijv<strong>in</strong>g van het resultaat dat tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stage<br />
werd bereikt. In dit e<strong>in</strong>dwerk bespreken <strong>de</strong> stagiairs uitvoerig <strong>de</strong> opdracht en <strong>de</strong> uitwerk<strong>in</strong>g ervan. In een bijlage<br />
lichten <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten toe op welke manier zij elke van <strong>de</strong> acht hoofdcompetenties van TI hebben verworven<br />
tij<strong>de</strong>ns hun studie en/of stage. Om een uniforme beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dwerken mogelijk te maken, gebruiken <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten een opgelegd sjabloon.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 2 9 7
Facet 2.8<br />
Masterproef<br />
Dit facet is niet van toepass<strong>in</strong>g voor een <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>chelor.<br />
Facet 2.9<br />
Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
Het programma sluit qua vorm en <strong>in</strong>houd aan bij <strong>de</strong> kwalificaties van <strong>de</strong> <strong>in</strong>stromen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>ba</strong>chelor:<br />
- diploma secundair on<strong>de</strong>rwijs, diploma van het hoger on<strong>de</strong>rwijs van het korte type met volledig leerplan,<br />
diploma van het hoger on<strong>de</strong>rwijs voor sociale promotie of een diploma of getuigschrift dat bij of krachtens een<br />
wet, <strong>de</strong>creet, Europese richtlijn of een an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>ternationale overeenkomst als gelijkwaardig wordt erkend;<br />
- door het <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gsbestuur bepaal<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n voor personen die niet aan bovengenoem<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n<br />
voldoen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De hogeschool volgt <strong>de</strong> wettelijke voorschriften met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>de</strong> toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n. De stu<strong>de</strong>nten<br />
zon<strong>de</strong>r diploma secundair on<strong>de</strong>rwijs kunnen <strong>in</strong>schrijven, op voorwaar<strong>de</strong> dat zij via een assessment op<br />
hogeschoolniveau toelat<strong>in</strong>g krijgen om te starten. Voor buitenlandse stu<strong>de</strong>nten heeft <strong>de</strong> hogeschool een<br />
toelat<strong>in</strong>gsbeleid ontwikkeld waarbij ze na een <strong>in</strong>takegesprek nog een taalexamen kunnen volgen. De hogeschool<br />
beschikt over een procedure om stu<strong>de</strong>nten met een functiebeperk<strong>in</strong>g faciliteiten te verlenen en <strong>de</strong> toepass<strong>in</strong>g<br />
ervan op te volgen. Ook voor beursstu<strong>de</strong>nten en stu<strong>de</strong>nten die een topsportstatuut wensen, heeft <strong>de</strong> hogeschool<br />
een regel<strong>in</strong>g uitgewerkt. Stu<strong>de</strong>nten met een diploma of credits hoger on<strong>de</strong>rwijs kunnen vrijstell<strong>in</strong>gen aanvragen<br />
via een EVK-procedure. De hogeschool beschikt ook over een procedure voor vrijstell<strong>in</strong>gen op <strong>ba</strong>sis van eer<strong>de</strong>r<br />
verworven competenties (EVC).<br />
De opleid<strong>in</strong>g besteedt zeker veel aandacht aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<strong>in</strong>stroom; <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g heeft hiervoor zelfs een<br />
actieplan ontwikkeld. Er wordt goed <strong>in</strong>gespeeld op <strong>de</strong> vooropleid<strong>in</strong>gen, en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is zich sterk bewust van<br />
het feit dat <strong>de</strong> K.H.Kempen als regionale hogeschool vaak stu<strong>de</strong>nten aantrekt vanuit <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> lijn (sterke<br />
stu<strong>de</strong>nten kiezen misschien iets makkelijker voor <strong>de</strong> universiteit).<br />
De opleid<strong>in</strong>g focust sterk op gelijkekansenbeleid, <strong>in</strong>stroom uit CVO, kansarmen, drop-outs van <strong>de</strong> universiteit en<br />
zo meer. Er wordt van bij <strong>de</strong> aanvang van <strong>de</strong> studie sterk geïnvesteerd <strong>in</strong> eerstelijnsbegeleid<strong>in</strong>g. Er wordt<br />
reken<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n met hiaten uit <strong>de</strong> vooropleid<strong>in</strong>g, door bijkomen<strong>de</strong> cursussen (wiskun<strong>de</strong>, talen) te voorzien, of<br />
door via trajectbegeleid<strong>in</strong>g en monitoraat <strong>de</strong> tekorten op te vangen. De opleid<strong>in</strong>g heeft ook speciale aandacht<br />
voor stu<strong>de</strong>nten met een functiebeperk<strong>in</strong>g. Ze biedt hiervoor flexibele leertrajecten en begeleid<strong>in</strong>g aan.<br />
Het is <strong>de</strong> commissie opgevallen dat stu<strong>de</strong>nten die el<strong>de</strong>rs werd afgera<strong>de</strong>n aan hun studies te beg<strong>in</strong>nen, hier toch<br />
een kans kregen en dankzij een <strong>in</strong>tense begeleid<strong>in</strong>g van bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom toch kon<strong>de</strong>n doorstromen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De opleid<strong>in</strong>g en het <strong>de</strong>partement hebben zelf aangegeven dat er nog onvoldoen<strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n zijn voor<br />
flexibele programma‟s. De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan om ver<strong>de</strong>r werk te maken van nog meer flexibele<br />
leertrajecten.<br />
298 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 2, programma: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 2.1, relatie tussen doelstell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>houd van het programma: goed<br />
facet 2.2, eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid van het programma: goed<br />
facet 2.3, samenhang van het programma:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.4, studieomvang:<br />
OK<br />
facet 2.5, studielast:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
facet 2.6, afstemm<strong>in</strong>g tussen vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd:<br />
goed<br />
facet 2.7, beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g:<br />
goed<br />
facet 2.8, masterproef:<br />
niet van toepass<strong>in</strong>g<br />
facet 2.9, toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n:<br />
goed<br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 2 9 9
On<strong>de</strong>rwerp 3<br />
Inzet van het personeel<br />
Facet 3.1<br />
Kwaliteit van het personeel<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Het personeel is gekwalificeerd voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke, on<strong>de</strong>rwijskundige en organisatorische realisatie van het<br />
programma.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie heeft kennisgemaakt met een erg dynamisch en gemotiveerd team dat zijn enthousiasme<br />
doorgeeft aan stu<strong>de</strong>nten en het werkveld. De erg gedreven en <strong>de</strong>skundige lectoren die <strong>de</strong> commissie heeft<br />
ontmoet, zijn niet alleen op <strong>de</strong> hoogte van recente evoluties, maar beste<strong>de</strong>n ook veel tijd en veel aandacht aan<br />
het welzijn van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten en zijn erg bereik<strong>ba</strong>ar voor hen. Ook het ATP maakte een goe<strong>de</strong> <strong>in</strong>druk op <strong>de</strong><br />
commissie.<br />
Wat het personeelsbeleid betreft, zijn heel wat procedures voorhan<strong>de</strong>n voor budgetter<strong>in</strong>g, rekruter<strong>in</strong>g, selectie en<br />
aanstell<strong>in</strong>g. De algemeen directeur stelt jaarlijks het document met <strong>de</strong> cont<strong>in</strong>genter<strong>in</strong>g op en on<strong>de</strong>rzoekt hier<strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
f<strong>in</strong>anciële mogelijkhe<strong>de</strong>n. Het directiecomité bespreekt het document en legt het ter advies voor aan het<br />
Hogeschoolon<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscomité (HOC). Het hogeschoolbestuur beslist op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> documenten en <strong>de</strong><br />
adviezen, en bepaalt het cont<strong>in</strong>gent. In <strong>de</strong> maand april of mei kennen <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen hun<br />
personeelscont<strong>in</strong>gent. De <strong>de</strong>partementsdirectie ver<strong>de</strong>elt <strong>in</strong> overleg met <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsteams het <strong>de</strong>partementale<br />
cont<strong>in</strong>gent. De commissie kon vaststellen dat hiervoor procedures voorhan<strong>de</strong>n zijn <strong>in</strong> het Kwaliteitshandboek.<br />
De opleid<strong>in</strong>gteams stellen <strong>in</strong> mei een „behoefteplan‟ op. Daar<strong>in</strong> budgetteren zij, op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsvisie en<br />
<strong>de</strong> daaruit voortvloeien<strong>de</strong> prioriteiten, het aantal groepen en contacturen. Zowel beroepservar<strong>in</strong>g als<br />
on<strong>de</strong>rwijs<strong>de</strong>skundigheid zijn belangrijke criteria.<br />
De formele leid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ligt <strong>in</strong> <strong>de</strong> han<strong>de</strong>n van het <strong>de</strong>partementshoofd en <strong>de</strong> adjunct<strong>de</strong>partementshoof<strong>de</strong>n.<br />
Het <strong>de</strong>partementshoofd en het adjunct-<strong>de</strong>partementshoofd, <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementsdirectie,<br />
wor<strong>de</strong>n via een procedure met een hernieuw<strong>ba</strong>ar mandaat van vier jaar aangeduid. Bij het toekennen van<br />
opdrachten houdt <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementsdirectie reken<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> <strong>de</strong>skundigheid en <strong>in</strong>teressegebie<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
docenten, <strong>de</strong> docentenbelast<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> samenhang van <strong>de</strong> opdrachten en <strong>de</strong> resultaten van functioner<strong>in</strong>gs- en<br />
plann<strong>in</strong>gsgesprekken.<br />
Ook aanwerv<strong>in</strong>g en selectie zijn taken van <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementsdirectie. Het <strong>de</strong>partementshoofd stelt een<br />
werv<strong>in</strong>gscommissie samen, die bestaat uit <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementshoof<strong>de</strong>n of adjunct-<strong>de</strong>partementshoof<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
verschillen<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen die tot een cluster behoren, en uit één of meer<strong>de</strong>re coörd<strong>in</strong>atoren van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
waarvoor <strong>de</strong> vacature is geplaatst. De selectie verloopt <strong>in</strong> drie stappen. Een eerste selectie gebeurt op <strong>ba</strong>sis van<br />
het curriculum vitae. De geselecteer<strong>de</strong> kandidaten wor<strong>de</strong>n uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek, waarna een<br />
twee<strong>de</strong> selectie plaatsv<strong>in</strong>dt. De overblijven<strong>de</strong> kandidaten wor<strong>de</strong>n uitgenodigd voor een laatste gesprek.<br />
Bij het aanwerven van nieuwe me<strong>de</strong>werkers geldt als voornaamste beleidsoptie dat die me<strong>de</strong>werkers zo flexibel<br />
mogelijk <strong>in</strong>zet<strong>ba</strong>ar zijn, niet alleen voor on<strong>de</strong>rwijs maar ook voor on<strong>de</strong>rzoek, projecten en/of maatschappelijke<br />
dienstverlen<strong>in</strong>g. Relevante beroepservar<strong>in</strong>g is een belangrijk criterium bij <strong>de</strong> selectie van nieuwe me<strong>de</strong>werkers.<br />
Er bestaat een procedure voor <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> nieuwe personeelsle<strong>de</strong>n. Uit gesprekken met <strong>de</strong> nieuwe<br />
lectoren bleek dat ze goed wer<strong>de</strong>n opgevangen en begeleid.<br />
300 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
De aanwerv<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> statutaire personeelsle<strong>de</strong>n gebeurt volgens <strong>de</strong> bepal<strong>in</strong>gen van het <strong>de</strong>creet. Het<br />
hogeschoolbestuur beslist op advies van het directiecomité over <strong>de</strong> eerste aanstell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> een vacant ambt.<br />
De hogeschool heeft een ver doorgedreven taakbelast<strong>in</strong>gsysteem uitgewerkt, maar wil dit nog ver<strong>de</strong>r verfijnen en<br />
l<strong>in</strong>ken aan <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> competentiewerk<strong>in</strong>g.<br />
Het <strong>de</strong>partementshoofd is verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> personeelsevaluatie, en organiseert die <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g<br />
met <strong>de</strong> procedure van <strong>de</strong> hogeschool. Er is een dui<strong>de</strong>lijk verschil tussen begelei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> functioner<strong>in</strong>gsgesprekken<br />
en <strong>de</strong> formele evaluatie. Alvorens geëvalueerd te wor<strong>de</strong>n, heeft elk personeelslid m<strong>in</strong>stens één begelei<strong>de</strong>nd<br />
functioner<strong>in</strong>gsgesprek gehad. Nieuwe personeelsle<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> hun eerste, twee<strong>de</strong> en <strong>de</strong>r<strong>de</strong> dienstjaar<br />
geëvalueerd. Personeelsle<strong>de</strong>n met meer dan drie dienstjaren wor<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> vijf jaar geëvalueerd, maar krijgen<br />
wel een jaarlijks functioner<strong>in</strong>gsgesprek. Bij <strong>de</strong> functioner<strong>in</strong>gs- en evaluatiegesprekken wordt reken<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n<br />
met <strong>de</strong> feed<strong>ba</strong>ck van stu<strong>de</strong>nten, opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>atoren en <strong>de</strong> Ombudsdienst.<br />
Naast <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementsdirectie staat een team van vier opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>atoren <strong>in</strong> voor <strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>atie van een<br />
aantal taken b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Zij hebben echter geen besliss<strong>in</strong>gsbevoegdheid. De commissie meent dat,<br />
hoewel dit coörd<strong>in</strong>atorenteam momenteel erg goed op elkaar is <strong>in</strong>gespeeld, <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n<br />
zon<strong>de</strong>r bevoegdhe<strong>de</strong>n een risico <strong>in</strong>hou<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> toekomst. De rol van coörd<strong>in</strong>atoren zal <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst<br />
aangepast wor<strong>de</strong>n van een uitvoeren<strong>de</strong> geautoriseer<strong>de</strong> rol naar een rol met dui<strong>de</strong>lijke verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n en<br />
bevoegdhe<strong>de</strong>n, om <strong>de</strong> organisatie van een volledige vlakke structuur naar een hiërarchische structuur te<br />
brengen.<br />
De commissie meent dat <strong>de</strong> <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g ver<strong>de</strong>r moet wor<strong>de</strong>n opgedreven. Volgens <strong>de</strong> lectoren en <strong>de</strong><br />
directie is het grootste probleem voor het volgen van naschol<strong>in</strong>gsactiviteiten het feit dat <strong>de</strong>ze vaak wor<strong>de</strong>n<br />
aangebo<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> lesuren.<br />
Het beleid gaat creatief om met het <strong>in</strong>zetten van personeel voor verschillen<strong>de</strong> taken, zoals trajectbegeleid<strong>in</strong>g en<br />
<strong>de</strong>rgelijke, die <strong>in</strong> het curriculum <strong>in</strong>gebed wor<strong>de</strong>n, waardoor <strong>de</strong>ze taken niet als extra taakbelast<strong>in</strong>g wor<strong>de</strong>n<br />
aangezien. De commissie apprecieert daarbij het sterk uitgewerkte gelijkekansenbeleid, met speciale nadruk op<br />
kansarmen en stu<strong>de</strong>nten met een functiebeperk<strong>in</strong>g.<br />
De structuur op hogeschool- en <strong>de</strong>partementaal niveau met ra<strong>de</strong>n en comités werkt goed, en zorgt voor<br />
kwaliteitsbewak<strong>in</strong>g op het gebied van <strong>de</strong> processen. Door <strong>de</strong> vlakke organisatie is het personeel <strong>in</strong> meer of<br />
m<strong>in</strong><strong>de</strong>ren mate betrokken bij het dagelijkse beleid en tactische besliss<strong>in</strong>gen. Strategische wijzig<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n<br />
vaak bottom-up aangebracht bij het <strong>de</strong>partementshoofd, die momenteel <strong>de</strong> enige besliss<strong>in</strong>gsgemachtig<strong>de</strong> is<br />
b<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De enige belemmeren<strong>de</strong> factor voor een goed personeelsbeleid is momenteel het <strong>in</strong>formele karakter van <strong>de</strong><br />
organisatie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g: vier coörd<strong>in</strong>atoren met verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n maar geen bevoegdhe<strong>de</strong>n. De<br />
commissie steunt het voornemen van <strong>de</strong> hogeschool en het <strong>de</strong>partement om <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gscoörd<strong>in</strong>atoren <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
toekomst een plaats te geven <strong>in</strong> een hiërarchische structuur.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 3 0 1
Facet 3.2<br />
Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g sluit aan bij <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> criteria voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>zet van personeel van een <strong>prof</strong>essioneel gerichte<br />
opleid<strong>in</strong>g: het on<strong>de</strong>rwijs wordt voor een belangrijk <strong>de</strong>el verzorgd door personeel dat een verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g legt<br />
tussen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> beroeps- of kunstpraktijk.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Professionele ervar<strong>in</strong>g is een belangrijk selectiecriterium. Een groot aantal lectoren heeft dan ook praktijkervar<strong>in</strong>g<br />
opgedaan <strong>in</strong> het werkveld waarvoor ze <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten oplei<strong>de</strong>n. Bijna alle lectoren wor<strong>de</strong>n betrokken bij stage- en<br />
e<strong>in</strong>dwerkbegeleid<strong>in</strong>g. Daarnaast begelei<strong>de</strong>n lectoren diverse projecten en bedrijfsbezoeken. Sommige lectoren<br />
hebben samen met <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten stage gelopen <strong>in</strong> bedrijven. Zo zijn ze systematisch betrokken bij praktijkvakken<br />
en on<strong>de</strong>rzoeksactiviteiten. De commissie stel<strong>de</strong> vast dat er een bre<strong>de</strong> waaier is aan specialisaties b<strong>in</strong>nen het<br />
personeel. Vooral wat begeleid<strong>in</strong>g betreft, beschikt het personeel over verregaan<strong>de</strong> specialisaties. Dit geldt zowel<br />
voor <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten met functiebeperk<strong>in</strong>gen, als voor <strong>de</strong> Sociale Dienst en on<strong>de</strong>rzoek (PWO) met<br />
een sociale dimensie. Zo werken zij mee aan „EasyIT‟ – een Europees project met partners uit Oostenrijk, Turkije,<br />
Polen en Vlaan<strong>de</strong>ren (EasyIT ontwikkelt een platform waarmee <strong>de</strong> ICT-<strong>ba</strong>sisvaardighe<strong>de</strong>n van <strong>in</strong>dividuele<br />
gebruikers kunnen wor<strong>de</strong>n getoetst) –, „WAI-NOT‟, dat ICT en <strong>in</strong>ternetgebruik promoot bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en<br />
begeleid<strong>in</strong>g van mensen met verstan<strong>de</strong>lijke beperk<strong>in</strong>gen, en „Internet Inclusief‟. Verschillen<strong>de</strong> lectoren zijn<br />
betrokken bij dit on<strong>de</strong>rzoek en brengen het tot bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt. De opleid<strong>in</strong>g geeft hier blijk van een erg grote<br />
creativiteit.<br />
De opleid<strong>in</strong>g is ook als partner betrokken bij het dienstverlen<strong>in</strong>gsproject „Opleid<strong>in</strong>g tot netwerkbeheer<strong>de</strong>r‟, dat<br />
Cevora en <strong>de</strong> VDAB op <strong>de</strong> Geelse campus organiseren. In samenwerk<strong>in</strong>g met Cevora geven verschillen<strong>de</strong><br />
lectoren <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r van maatschappelijke dienstverlen<strong>in</strong>g les aan werkzoeken<strong>de</strong>n en werknemers uit <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>formaticasector.<br />
Hoewel <strong>de</strong> naschol<strong>in</strong>gsactiviteiten niet altijd goed gedocumenteerd zijn, bleek uit <strong>de</strong> gesprekken dat het<br />
personeel veel bijschol<strong>in</strong>g volg<strong>de</strong> of aan an<strong>de</strong>re vormen<strong>de</strong> activiteiten <strong>de</strong>elnam. In <strong>de</strong> cv‟s zijn echter alleen <strong>de</strong><br />
activiteiten vermeld die boekhoudkundig wer<strong>de</strong>n genoteerd.<br />
Ver<strong>de</strong>r geven alle lectoren blijk van een erg grote flexibiliteit en bereidheid tot leren, en het aangaan van<br />
uitdag<strong>in</strong>gen die misschien niet zo evi<strong>de</strong>nt zijn <strong>in</strong> het on<strong>de</strong>rwijslandschap. Dat bleek on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re uit <strong>de</strong> opdracht<br />
voor Janssen Pharmaceutica voor het testen van een SAP-roll-out.<br />
Zoals gezegd, beschikt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g over een sterk uitgebouwd <strong>in</strong>ternationaal netwerk en zijn er heel wat<br />
activiteiten en contacten op <strong>in</strong>ternationaal niveau, zowel op opleid<strong>in</strong>gs-, <strong>de</strong>partementaal als hogeschoolniveau.<br />
Tij<strong>de</strong>ns het bezoek van <strong>de</strong> commissie wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> „Internationale dagen‟ georganiseerd, waarbij een vijftiental<br />
gast<strong>prof</strong>essoren waren betrokken.<br />
In <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g bestaat ook een procedure om voor een beperkt aantal contacturen gastdocenten <strong>in</strong> te schakelen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan om meer aandacht te beste<strong>de</strong>n aan het <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>gsbeleid van <strong>de</strong> lectoren. De<br />
commissie meent ook dat <strong>de</strong> lectoren hun <strong>prof</strong>essionaliser<strong>in</strong>g beter zou<strong>de</strong>n moeten documenteren zodat het<br />
dui<strong>de</strong>lijk is wie welke competentie en kennis heeft verworven. Op die manier zou <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g over een volledige<br />
competentiematrix van het on<strong>de</strong>rwijzend personeel kunnen beschikken.<br />
302 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
Facet 3.3<br />
Kwantiteit personeel<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Er wordt voldoen<strong>de</strong> personeel <strong>in</strong>gezet om <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> gewenste kwaliteit te verzorgen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Bij <strong>de</strong> OP-le<strong>de</strong>n zijn er 3 hoofdlectoren, 28 lectoren en 1 hoofdpraktijklector. Twee lectoren hebben een gemengd<br />
statuut (statutair OP en contractueel on<strong>de</strong>rzoeker). Bij <strong>de</strong> ATP-me<strong>de</strong>werkers (adm<strong>in</strong>istratief en technisch<br />
personeel) zijn er 2 met <strong>de</strong> graad B2. Het <strong>de</strong>partement heeft ook 2 contractuele bedien<strong>de</strong>n <strong>in</strong> dienst voor<br />
on<strong>de</strong>rwijson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> taken <strong>in</strong> het labo Informatica. Zes le<strong>de</strong>n van het on<strong>de</strong>rwijzen<strong>de</strong> personeel en 1 lid van<br />
het ATP werken <strong>de</strong>eltijds aan <strong>de</strong> Katholieke Hogeschool Kempen.<br />
De gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> leeftijd van <strong>de</strong> lectoren van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>ba</strong>chelor <strong>in</strong> <strong>de</strong> Toegepaste <strong>in</strong>formatica is 43 jaar.<br />
Naast <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers die rechtstreeks aan <strong>de</strong> <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica zijn verbon<strong>de</strong>n, kan <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g ook een beroep doen op personeelsle<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> algemene diensten K.H.Kempen en <strong>de</strong> algemene<br />
diensten Geel.<br />
De ratio lector-stu<strong>de</strong>nt is 1/16, wat <strong>in</strong> or<strong>de</strong> lijkt. Het taakbelast<strong>in</strong>gsysteem is dui<strong>de</strong>lijk en doorzichtig. Ondanks <strong>de</strong><br />
hoge werkbelast<strong>in</strong>g is het personeel erg gemotiveerd en is er we<strong>in</strong>ig ziekteverzuim. De structuur blijft ge<strong>ba</strong>seerd<br />
op <strong>in</strong>formele teamwerk<strong>in</strong>g. Er is wel een aanzet naar dui<strong>de</strong>lijke bevoegdhe<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> huidige coörd<strong>in</strong>atoren.<br />
De trajectbegeleid<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen het curriculum (door er studiepunten aan toe te kennen) is een creatieve oploss<strong>in</strong>g<br />
voor <strong>de</strong> hoge taakbelast<strong>in</strong>g, en schijnt goed te werken.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie vraagt aandacht te beste<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> werkbelast<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> docenten<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 3, <strong>in</strong>zet van het personeel: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 3.1, kwaliteit personeel:<br />
facet 3.2, eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid:<br />
facet 3.3, kwantiteit personeel:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
goed<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 3 0 3
On<strong>de</strong>rwerp 4<br />
Voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Facet 4.1<br />
Materiële voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De huisvest<strong>in</strong>g en materiële voorzien<strong>in</strong>gen zijn toereikend om het programma te realiseren.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De hogeschool heeft een langetermijn-<strong>in</strong>frastructuurplan (LTIP). Dit plan vertrekt vanuit <strong>de</strong> behoeften van <strong>de</strong><br />
diverse opleid<strong>in</strong>gen en van <strong>de</strong> drieledige opdracht van <strong>de</strong> hogeschool. De Infrastructuurdienst stel<strong>de</strong> het LTIP op<br />
na een bevrag<strong>in</strong>g van het personeel en na overleg met <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementshoof<strong>de</strong>n. Het plan omvat <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re<br />
uitbouw van <strong>de</strong> Geelse campus <strong>in</strong> functie van <strong>de</strong> toenemen<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoeksactiviteiten. Voor het concrete ontwerp<br />
van <strong>de</strong> nieuwbouw zijn er bouwcommissies, waarvan <strong>de</strong> betrokken opleid<strong>in</strong>gen <strong>de</strong>el uitmaken.<br />
Het Campuscomité beheert <strong>de</strong> exploitatie van <strong>de</strong> <strong>in</strong>frastructuur op <strong>de</strong> Geelse campus. Via <strong>in</strong>vulformulieren aan<br />
<strong>de</strong> receptie (meld<strong>in</strong>gskaart <strong>de</strong>fecten) of het kwaliteitshandboek kunnen lectoren, stu<strong>de</strong>nten en buitenstaan<strong>de</strong>rs<br />
problemen mel<strong>de</strong>n.<br />
De commissie heeft <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk dat er op <strong>de</strong> erg ruime campus echt wordt geleefd. De <strong>in</strong>frastructuur ziet er over het<br />
algemeen prima uit en wordt om <strong>de</strong> vier jaar geactualiseerd. In bepaal<strong>de</strong> lokalen kan er wel een verbeter<strong>in</strong>g zijn<br />
<strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met elektriciteitsvoorzien<strong>in</strong>gen – zoals een gevaarlijke situatie met dra<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> grond – en ook het<br />
computermateriaal is niet altijd up-to-date, zoals <strong>de</strong> Cisco-klas. De faciliteiten met betrekk<strong>in</strong>g tot het draadloze<br />
netwerk zijn nog niet voor <strong>de</strong> volledige campus doorgevoerd. K.H.Kempen is hier eigenlijk erg traag mee <strong>in</strong><br />
vergelijk<strong>in</strong>g met an<strong>de</strong>re hogescholen.<br />
Het hele campusgebouw is uitgerust met speciale voorzien<strong>in</strong>gen voor stu<strong>de</strong>nten met functiebeperk<strong>in</strong>gen. Zo zijn<br />
er aangepaste <strong>de</strong>uropen<strong>in</strong>gen, liften, aangepaste toiletten, parkeergelegenheid dicht bij <strong>de</strong> hoofd<strong>in</strong>gang en een<br />
gelijkvloerse verdiep<strong>in</strong>g zon<strong>de</strong>r tre<strong>de</strong>n. Stu<strong>de</strong>ntengroepen met gehandicapten hebben alleen les op <strong>de</strong><br />
gelijkvloerse verdiep<strong>in</strong>g.<br />
In <strong>de</strong> mediatheek is een studieruimte voorzien. De stu<strong>de</strong>nten gebruiken die studieruimte vooral bij opgeleg<strong>de</strong><br />
taken en projectwerk. Het aanbod aan tijdschriften en boeken <strong>in</strong> <strong>de</strong> mediatheek is voldoen<strong>de</strong>. De mediatheek is<br />
dagelijks open van 8 tot 18 uur. Er zijn een cd-romnetwerk, onl<strong>in</strong>e raadpleeg<strong>ba</strong>re data<strong>ba</strong>nken en<br />
<strong>in</strong>ternetaansluit<strong>in</strong>g. De stu<strong>de</strong>nten kunnen bibliotheekcatalogi en data<strong>ba</strong>nken <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen- en buitenland raadplegen.<br />
De mediatheek verzorgt ook het <strong>in</strong>terbibliothecair leenverkeer. Er is een nieuwe mediatheek voorzien <strong>in</strong> het plan<br />
voor <strong>de</strong> nieuwbouw.<br />
In <strong>de</strong> refter en <strong>de</strong> cafetaria kunnen stu<strong>de</strong>nten tegen aantrekkelijke prijzen eten en dr<strong>in</strong>ken. De commissie stel<strong>de</strong><br />
vast dat <strong>de</strong> refter en <strong>de</strong> cafetaria echte ontmoet<strong>in</strong>gsruimtes zijn.<br />
De Huisvest<strong>in</strong>gsdienst geeft <strong>in</strong>formatie over alle wettelijke, f<strong>in</strong>anciële en sociale aspecten waarmee kotstu<strong>de</strong>nten<br />
te maken krijgen. Stu<strong>de</strong>nten v<strong>in</strong><strong>de</strong>n er mappen met foto's en beschrijv<strong>in</strong>gen van stu<strong>de</strong>ntenkamers die voldoen<br />
aan <strong>de</strong> wettelijke bepal<strong>in</strong>gen. Die <strong>in</strong>formatie is ook elektronisch beschik<strong>ba</strong>ar. De dienst heeft ook een<br />
standaardhuurcontract om <strong>de</strong> afspraken tussen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt en <strong>de</strong> kot<strong>ba</strong>as zo dui<strong>de</strong>lijk mogelijk te maken, en<br />
bemid<strong>de</strong>lt tussen huur<strong>de</strong>rs en verhuur<strong>de</strong>rs van stu<strong>de</strong>ntenkamers.<br />
304 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
De vzw Camp<strong>in</strong>ia Media zorgt on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re voor <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en/of productie van handboeken, cursussen en<br />
syllabi. De <strong>ba</strong>lies zijn dagelijks open van 8 tot 18 uur. Het volledige pakket cursussen en handboeken is er<br />
beschik<strong>ba</strong>ar. Een groot aantal cursussen is onl<strong>in</strong>e beschik<strong>ba</strong>ar.<br />
Het elektronische leerplatform Toledo wordt erg <strong>in</strong>tensief gebruikt <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Toledo is het standaardplatform<br />
van <strong>de</strong> Associatie K.U.Leuven, en wordt voortdurend uitgebreid met nieuwe functies.<br />
De dienst Internationaliser<strong>in</strong>g on<strong>de</strong>rsteunt en coörd<strong>in</strong>eert <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale uitwissel<strong>in</strong>gs- en<br />
samenwerk<strong>in</strong>gsprogramma‟s. Stu<strong>de</strong>nten kunnen op <strong>de</strong> dienst een beroep doen wanneer ze een <strong>de</strong>el van hun<br />
opleid<strong>in</strong>g aan een van <strong>de</strong> partner<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het buitenland willen volgen.<br />
De Plaats<strong>in</strong>gsdienst centraliseert en coörd<strong>in</strong>eert het aanbod vacatures, en geeft <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>formatie en <strong>in</strong>fo over<br />
jobevenementen van bedrijven en <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen door aan alumni en laatstejaarsstu<strong>de</strong>nten. De Jobdienst bemid<strong>de</strong>lt<br />
tussen werkgevers en kandidaat-jobstu<strong>de</strong>nten voor werk tij<strong>de</strong>ns het aca<strong>de</strong>miejaar en voor vakantiewerk.<br />
De lectoren hebben een lectorenlokaal voor <strong>in</strong>formele contacten. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> pauzes kunnen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten hen<br />
daar bereiken Elke docent heeft ook een eigen werkplek <strong>in</strong> <strong>de</strong> vorm van een bureau per team met <strong>in</strong>tra- en<br />
<strong>in</strong>ternet-pc‟s.<br />
De mobiliteit is geen knelpunt, maar vraagt wel aandacht <strong>in</strong> <strong>de</strong> huidige maatschappelijke context. De Geelse<br />
campus van <strong>de</strong> K.H.Kempen is bereik<strong>ba</strong>ar met het open<strong>ba</strong>ar vervoer. Het NMBS-station van Geel ligt op twee<br />
kilometer van <strong>de</strong> campus. Een permanente busdienst verzorgt van 8 tot 17.45 uur twee ritten per uur tussen het<br />
station en <strong>de</strong> campus. Stu<strong>de</strong>nten die carpoolen, zitten <strong>in</strong> <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> lesgroep. De campus heeft een<br />
stu<strong>de</strong>ntenpark<strong>in</strong>g voor 1200 wagens. Er zijn ook over<strong>de</strong>kte fietsstall<strong>in</strong>gen, douches en goedkope fietssloten.<br />
De materiële voorzien<strong>in</strong>gen zijn goed georganiseerd, en het budgetbeheer is <strong>de</strong>gelijk via <strong>de</strong> budgetbeheer<strong>de</strong>rs en<br />
<strong>de</strong> Laboraad.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie adviseert om ver<strong>de</strong>r te <strong>in</strong>vesteren <strong>in</strong> het draadloze netwerk en <strong>de</strong> beheer<strong>ba</strong>arheid van <strong>de</strong> pc<strong>in</strong>frastructuur.<br />
De commissie beveelt ook aan om <strong>de</strong> netwerkklas te vernieuwen en vooral om gevaarlijke situaties met<br />
elektriciteitsleid<strong>in</strong>gen te vermij<strong>de</strong>n.<br />
Facet 4.2<br />
Studiebegeleid<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- De studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten zijn a<strong>de</strong>quaat met het oog op <strong>de</strong><br />
studievoortgang.<br />
- De studiebegeleid<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan stu<strong>de</strong>nten sluiten aan bij <strong>de</strong> behoefte van stu<strong>de</strong>nten.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: excellent<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 3 0 5
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De commissie apprecieert het enorm dat <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>gsstructuur van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten op een <strong>in</strong>novatieve en<br />
creatieve manier geïntegreerd is <strong>in</strong> het curriculum. Zij heeft vastgesteld dat het hier niet alleen gaat om een<br />
geïntegreer<strong>de</strong> maar ook <strong>in</strong>tegrale vorm van begeleid<strong>in</strong>g, die gekoppeld is aan competentieverwerv<strong>in</strong>g en<br />
kwaliteitszorg.<br />
De <strong>in</strong>tensieve stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g beg<strong>in</strong>t bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroom en zet zich ver<strong>de</strong>r tot bij <strong>de</strong> uitstroom van <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten. De trajectbegelei<strong>de</strong>rs volgen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten op aan <strong>de</strong> hand hun competentieportfolio. Over <strong>de</strong> drie<br />
mo<strong>de</strong>ltrajecten wordt het werken aan een competentieportfolio beschouwd als een opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van drie<br />
studiepunten (<strong>in</strong> totaal negen studiepunten). Daarbij wordt niet alleen aandacht besteed aan het verwerven van<br />
kennis en vaardighe<strong>de</strong>n, maar ook aan attitu<strong>de</strong>vorm<strong>in</strong>g. De trajectbegelei<strong>de</strong>rs zorgen waar nodig voor<br />
<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke studiebegeleid<strong>in</strong>g, of sturen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten door voor psychosociale begeleid<strong>in</strong>g. De stu<strong>de</strong>nten<br />
bevestigen dat <strong>de</strong> trajectbegelei<strong>de</strong>rs werkelijk fungeren als een klankbord bij het samenstellen van hun<br />
competentieportfolio.<br />
B<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g wordt bijzon<strong>de</strong>re aandacht besteed aan waar<strong>de</strong>n en normen, specifiek wat <strong>de</strong> <strong>in</strong>tegratie van<br />
stu<strong>de</strong>nten met een functiebeperk<strong>in</strong>g, allochtonen of sociaal m<strong>in</strong><strong>de</strong>r be<strong>de</strong>el<strong>de</strong>n betreft. Stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n erop<br />
gewezen dat er niet wordt geduld dat men mensen beschimpt. Indien stu<strong>de</strong>nten zich hier niet aan hou<strong>de</strong>n,<br />
wor<strong>de</strong>n ze erop gewezen dat ze hun eigen gedrag moeten aanpassen (een van <strong>de</strong> te behalen competenties). Op<br />
<strong>de</strong>ze manier slaagt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g er<strong>in</strong> om ook stu<strong>de</strong>nten met beperk<strong>in</strong>gen tot een hoger niveau op te tillen.<br />
De <strong>in</strong>formatie aan abituriënten/potentiële stu<strong>de</strong>nten verloopt heel behoorlijk via <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatie over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op<br />
<strong>de</strong> website van <strong>de</strong> K.H.Kempen, maar ook via opleid<strong>in</strong>gsbrochures en fol<strong>de</strong>rs, en <strong>de</strong>elname aan <strong>de</strong> Studie-<br />
Informatiedagen (SID-In‟s) <strong>in</strong> Vlaan<strong>de</strong>ren. Tij<strong>de</strong>ns <strong>in</strong>fodagen <strong>in</strong> <strong>de</strong> maan<strong>de</strong>n februari en maart, <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
zomervakantie en tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> open<strong>de</strong>urdag geven lectoren uitleg over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan potentiële stu<strong>de</strong>nten.<br />
Ook verleent <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g haar me<strong>de</strong>werk<strong>in</strong>g aan secundaire scholen, centra voor leerl<strong>in</strong>genbegeleid<strong>in</strong>g of<br />
an<strong>de</strong>re organisaties, door bijvoorbeeld sessies te verzorgen over stu<strong>de</strong>ren <strong>in</strong> het hoger on<strong>de</strong>rwijs. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong><br />
„Kempense Ont<strong>de</strong>k en Doe Dagen‟ (KODD) en <strong>de</strong> „Vlaamse Wetenschapsweek‟ krijgen jongeren <strong>de</strong> kans om <strong>de</strong>el<br />
te nemen aan projecten en kennis te maken met <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen. Geregeld wor<strong>de</strong>n ook sessies op maat<br />
georganiseerd voor secundaire scholen uit <strong>de</strong> regio. Ook <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroombegeleid<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten uit <strong>de</strong> Centra<br />
voor Volwassenenopleid<strong>in</strong>g (CVO) of van an<strong>de</strong>re zij-<strong>in</strong>stromers is uitstekend georganiseerd. Wat <strong>de</strong> overgang<br />
van het CVO naar <strong>de</strong> PBATI betreft, is <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g er zich van bewust dat dit nog niet makkelijk verloopt, omdat<br />
er onvoldoen<strong>de</strong> avond- en weekendcursussen voor <strong>de</strong>ze stu<strong>de</strong>nten kunnen wor<strong>de</strong>n georganiseerd.<br />
Het <strong>de</strong>partement organiseert aan het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar „resi<strong>de</strong>ntiële onthaaldagen‟. Samen met <strong>de</strong><br />
trajectbegelei<strong>de</strong>rs doorlopen alle eerstejaars (veertien per trajectbegelei<strong>de</strong>r) een programma dat beg<strong>in</strong>t bij <strong>de</strong><br />
kennismak<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> klasgroep en e<strong>in</strong>digt met een stu<strong>de</strong>ntikoze activiteit. Het doel van <strong>de</strong>ze activiteiten is<br />
drievoudig: enerzijds het wegwijs maken en <strong>in</strong>formeren van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten, en an<strong>de</strong>rzijds het kennismaken met <strong>de</strong><br />
groep en <strong>de</strong> groepsvorm<strong>in</strong>g. Ten slotte laat men <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten ook kennismaken met het stu<strong>de</strong>ntenleven, <strong>in</strong><br />
samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> Stu<strong>de</strong>ntenraad en Economica. Men wil elke stu<strong>de</strong>nt zo goed mogelijk <strong>in</strong>dividueel leren<br />
kennen en op <strong>de</strong>ze manier proactief te werk gaan. Zo nodig wor<strong>de</strong>n stu<strong>de</strong>nten op dat ogenblik al doorverwezen<br />
naar <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntencoach of <strong>de</strong> psychosociale dienst.<br />
Er zijn geen taaltesten, behalve voor an<strong>de</strong>rstalige stu<strong>de</strong>nten. De hogeschool rekruteert heel regionaal en heeft<br />
veel stu<strong>de</strong>nten van wie <strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rs niet hooggeschoold zijn. Daarom heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g niet gekozen voor een<br />
taaltest, maar wil ze wel <strong>de</strong> taal aanpassen aan <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt (pr<strong>in</strong>cipes van „Klare Taal‟). De LASSI-test wordt<br />
vervangen door een <strong>in</strong>dividueel gesprek. De verantwoor<strong>de</strong>lijken menen dat <strong>de</strong>ze test vrij beperkt correleert met<br />
<strong>de</strong> studieresultaten (slechts met motiver<strong>in</strong>g). De opleid<strong>in</strong>g heeft gekozen voor een <strong>in</strong>clusief beleid. Soms is er een<br />
extra coach voor an<strong>de</strong>rstalige stu<strong>de</strong>nten of stu<strong>de</strong>nten met functiebeperk<strong>in</strong>gen.<br />
Aan het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar ontvangen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten via Toledo het on<strong>de</strong>rwijs- en examenreglement. Bij<br />
<strong>de</strong> start van een on<strong>de</strong>rwijsactiviteit licht elke lector <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd, doelstell<strong>in</strong>gen, werkvormen en evaluatie van <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rwijsactiviteit toe. Voor elke on<strong>de</strong>rwijsactiviteit is er naast <strong>de</strong> ECTS-fiche een „Stu<strong>de</strong>erwijzer‟ beschik<strong>ba</strong>ar via<br />
Toledo. Toledo stelt ook alle nodige documenten, zoals het examenreglement, <strong>de</strong> jaarplann<strong>in</strong>g, lessenroosters,<br />
306 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
examenroosters enzovoort ter beschikk<strong>in</strong>g. Bij <strong>de</strong> samenstell<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> groepen wordt reken<strong>in</strong>g gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong><br />
postco<strong>de</strong> van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten, zodat zij eventueel kunnen carpoolen. Er wordt ook over gewaakt dat b<strong>in</strong>nen <strong>de</strong><br />
groepen een gezon<strong>de</strong> mix aanwezig is.<br />
De studiebegeleid<strong>in</strong>g gebeurt <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste plaats door alle vaklectoren. Via permanente evaluatie <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
verschillen<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsactiviteiten wordt <strong>de</strong> werkwijze van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt geëvalueerd en eventueel bijgestuurd. Om<br />
<strong>de</strong> studiebegeleid<strong>in</strong>g te <strong>in</strong>tensifiëren, is er <strong>de</strong> afzon<strong>de</strong>rlijke on<strong>de</strong>rwijsactiviteit „persoonlijk traject en portfolio‟. Elke<br />
stu<strong>de</strong>nt heeft een „persoonlijk begeleid<strong>in</strong>gstraject‟, dat competentieverwerv<strong>in</strong>g koppelt aan persoonlijke no<strong>de</strong>n en<br />
behoeften. Elke TI-verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g start met <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g van groepen en stu<strong>de</strong>nten. Persoonlijke bev<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen van<br />
lectoren wor<strong>de</strong>n vergeleken met die van <strong>de</strong> collega‟s. Zo kunnen <strong>de</strong> docenten <strong>in</strong>dien nodig tijdig en op een<br />
consequente manier remediëren.<br />
Het is <strong>de</strong> commissie opgevallen dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten enorm goed en persoonlijk wor<strong>de</strong>n opgevangen. Door <strong>de</strong>ze<br />
persoonlijke manier van werken is er een uitermate goe<strong>de</strong> doorstroom van stu<strong>de</strong>nten die (studie)begeleid<strong>in</strong>g of<br />
advies nodig hebben naar gespecialiseerd personeel of naar <strong>de</strong> Sociale Dienst. Discretie en confi<strong>de</strong>ntialiteit wordt<br />
altijd <strong>in</strong> acht gehou<strong>de</strong>n. De begelei<strong>de</strong>rs ijveren ervoor dat stu<strong>de</strong>nten met een functiebeperk<strong>in</strong>g op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> manier<br />
doorstromen als an<strong>de</strong>re stu<strong>de</strong>nten.<br />
Eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten werken <strong>in</strong> <strong>de</strong> trajectbegeleid<strong>in</strong>g op twee momenten een thema uit <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met hun<br />
studieloop<strong>ba</strong>an. Zij moeten daarvoor een cv en voorstellen uitwerken met nadruk op hun kwaliteiten en punten<br />
om aan te werken. De samenstell<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> groepen voor projecten wordt hier aangestuurd. Bij het beg<strong>in</strong> van het<br />
twee<strong>de</strong> semester bekijkt <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt met zijn trajectbegelei<strong>de</strong>r of <strong>de</strong> studiekeuze gegrond was. Op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van<br />
het twee<strong>de</strong> semester toetsen <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten hun keuzes aan <strong>de</strong> hand van concrete vacatures die hen <strong>in</strong>teresseren.<br />
In het twee<strong>de</strong> jaar komt <strong>de</strong> studiekeuze aan bod tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> „Projectweek‟, die past <strong>in</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsactiviteit<br />
„persoonlijk traject en portfolio‟. Tij<strong>de</strong>ns een tweedaagse op <strong>de</strong> Hoge Rielen wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten via<br />
functioner<strong>in</strong>gsgesprekken voorbereid op het PHP-project. Twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten krijgen op het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het<br />
aca<strong>de</strong>miejaar een voorstell<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> keuzericht<strong>in</strong>gen van het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar. Bij die gelegenheid wor<strong>de</strong>n ook <strong>de</strong><br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n voor b<strong>in</strong>nen- en buitenlandse stages voorgesteld.<br />
In het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar ligt <strong>de</strong> nadruk van <strong>de</strong> trajectbegeleid<strong>in</strong>g op teamvorm<strong>in</strong>g en assessment. Der<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten<br />
krijgen aan het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar een voorstell<strong>in</strong>g van het stageaanbod en adviezen bij <strong>de</strong> keuze van<br />
een geschikte stageplaats. Net voor het beg<strong>in</strong> van <strong>de</strong> stage nemen <strong>de</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong>el aan een<br />
sollicitatietra<strong>in</strong><strong>in</strong>g: zij voeren sollicitatiegesprekken met echte bedrijven en krijgen rechtstreeks feed<strong>ba</strong>ck. Door<br />
<strong>de</strong>ze manier van werken is <strong>de</strong> trajectbegeleid<strong>in</strong>g tevens een loop<strong>ba</strong>anbegeleid<strong>in</strong>g.<br />
Dat het hier wel <strong>de</strong>gelijk gaat om geïntegreer<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g blijkt ook uit het feit dat <strong>de</strong><br />
Huisvest<strong>in</strong>gsdienst erg betrokken is bij <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en opvang van stu<strong>de</strong>nten, en uit <strong>de</strong> erg <strong>in</strong>tensieve<br />
begeleid<strong>in</strong>g van stu<strong>de</strong>nten die <strong>in</strong>schrijven voor een <strong>in</strong>ternationale stage of studie. Er is ook een sterke focus op<br />
kansarmen en stu<strong>de</strong>nten met functiebeperk<strong>in</strong>gen. De begelei<strong>de</strong>rs leveren grote <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen om <strong>de</strong>ze doelgroep<br />
te laten slagen op het gebied van mid<strong>de</strong>len (geld) en begeleid<strong>in</strong>g (advies). Het lectorenkorps staat mid<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten, vangt zo heel wat signalen op en stuurt bij waar nodig.<br />
Hulpverlen<strong>in</strong>g is voor stu<strong>de</strong>nten vaak gratis, dankzij <strong>de</strong> tussenkomst van STUVO Geel, bij zware sociale,<br />
psychische, relationele, f<strong>in</strong>anciële of persoonlijke problemen. Zo zorgt STUVO on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re voor<br />
spreid<strong>in</strong>gsplannen van schoolbetal<strong>in</strong>gen, voorschotten op studietoelagen enzovoort.<br />
Daarnaast is er ook nog een Ombudsdienst, die vooral functioneert tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> examens en bemid<strong>de</strong>lt bij het<br />
verplaatsen van examens <strong>in</strong> het geval van ziekte en zo meer. Soms doen ze ook aan conflictbehan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g tussen<br />
<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt en docent. Er wordt ook een <strong>in</strong>ternationale bus<strong>in</strong>essmodule georganiseerd om buitenlandse stu<strong>de</strong>nten<br />
op te vangen.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 3 0 7
Elk jaar gebeurt ook een „afhakerson<strong>de</strong>rzoek‟: het adjunct-<strong>de</strong>partementshoofd heeft een gesprek met elke<br />
afhaker. Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong>ze gesprekken wordt een overzicht gemaakt met het aantal afhakers en <strong>de</strong> re<strong>de</strong>nen<br />
ervoor. Deze cijfers betreffen dus alleen <strong>de</strong> officieel geregistreer<strong>de</strong> afhakers en niet <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die na een<br />
aca<strong>de</strong>miejaar afhaken.<br />
De opleid<strong>in</strong>g werkt ook voortdurend aan het verbeteren van <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g. Zo wil zij nog een ver<strong>de</strong>re<br />
begeleid<strong>in</strong>g van sociaal zwakkere stu<strong>de</strong>nten om ze meer kansen te geven, en <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re uitbouw van<br />
groepstra<strong>in</strong><strong>in</strong>gen voor stu<strong>de</strong>nten met stress en faalangst. De hogeschool wil <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g ook nog<br />
verbeteren en ver<strong>de</strong>r uitbouwen, door <strong>de</strong> faciliteiten meer te stroomlijnen op K.H.Kempen- niveau en nog meer en<br />
beter te luisteren naar <strong>de</strong> gebruikers.<br />
De commissie meent dan ook dat <strong>de</strong> erg efficiënte en doordachte manier waarop <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het<br />
curriculum is geïntegreerd, een voorbeeld is voor an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen en hogescholen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 4, voorzien<strong>in</strong>gen: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 4.1, materiële voorzien<strong>in</strong>gen:<br />
facet 4.2, studiebegeleid<strong>in</strong>g:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
excellent<br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
308 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
On<strong>de</strong>rwerp 5<br />
Interne kwaliteitszorg<br />
Facet 5.1<br />
Evaluatie resultaten<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De opleid<strong>in</strong>g wordt periodiek geëvalueerd, me<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> hand van toets<strong>ba</strong>re streefdoelen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De organisatie van <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g is volledig geënt op het kwaliteitsbeleid en <strong>de</strong> -<br />
werk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> hogeschool. Centraal hierbij staan <strong>de</strong> EFQM/TRIS-metho<strong>de</strong> en <strong>de</strong> PDCA-cyclus. Op het terre<strong>in</strong><br />
van <strong>de</strong> kwaliteitszorg is <strong>de</strong> commissie tevre<strong>de</strong>n over het erg uitgebrei<strong>de</strong> en uitstekend uitgewerkte<br />
kwaliteitshandboek.<br />
Het beleidsdome<strong>in</strong> „kwaliteit‟ is een vast bestand<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> organisatiestructuur van het <strong>de</strong>partement. Dit zorgt<br />
ervoor dat <strong>de</strong> kwaliteit <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen systematisch wordt bewaakt. De doelstell<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n<br />
en <strong>de</strong> taken die on<strong>de</strong>r het beleidsdome<strong>in</strong> „kwaliteit‟ vallen, zijn vastgelegd. Er is een centrale kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator<br />
die wordt bijgestaan door een kwaliteitsme<strong>de</strong>werker, die zorgt voor het on<strong>de</strong>rhoud van het kwaliteitshandboek.<br />
Het <strong>de</strong>partement heeft eveneens een kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator en een kwaliteitsme<strong>de</strong>werker. Samen voeren zij <strong>de</strong><br />
acties <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met kwaliteitszorg uit; <strong>de</strong> kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator <strong>rapport</strong>eert hierover <strong>in</strong> <strong>de</strong> stafverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen.<br />
De strategische doelen op het vlak van kwaliteit <strong>in</strong> het beleidsplan van <strong>de</strong> K.H.Kempen, het <strong>de</strong>partementaal<br />
kwaliteitsplan en <strong>de</strong> concrete vragen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g vormen <strong>de</strong> <strong>in</strong>put voor <strong>de</strong> acties <strong>in</strong> ver<strong>ba</strong>nd met kwaliteit.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> „<strong>de</strong>partementale beleidsdag‟ <strong>in</strong> <strong>de</strong> aanloop naar elk aca<strong>de</strong>miejaar wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze voorstellen via het<br />
„matrixoverleg‟ besproken met het TI-opleid<strong>in</strong>gsteam en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsteams van <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen van het<br />
<strong>de</strong>partement. De resultaten van <strong>de</strong>ze gesprekken wor<strong>de</strong>n vastgelegd <strong>in</strong> acties, die samen met <strong>de</strong> acties van <strong>de</strong><br />
an<strong>de</strong>re beleidsdome<strong>in</strong>en en opleid<strong>in</strong>gen het „<strong>de</strong>partementaal operationeel jaaractieplan‟ vormen. Elke actie is<br />
beschreven volgens <strong>de</strong> PDCA-cyclus. Er is een dui<strong>de</strong>lijk kwaliteitsconcept uitgewerkt. Het proces daarvoor is<br />
beschreven en is al een tiental jaar operationeel<br />
Er is een Hogeschoolkwaliteitsraad die on<strong>de</strong>rsteunend werkt naar <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen. In die raad is telkens een<br />
vertegenwoordiger van ie<strong>de</strong>r <strong>de</strong>partement (<strong>de</strong>partementale coörd<strong>in</strong>atoren) en <strong>de</strong> diensten aanwezig. De raad<br />
wordt voorgezeten door een van <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementshoof<strong>de</strong>n. Daarnaast zijn er twee werkgroepen die werken aan<br />
strategische doelen, een werkgroep Indicatoren (meet<strong>in</strong>strumenten) en een werkgroep voor het<br />
kwaliteitshandboek.<br />
De commissie apprecieert <strong>de</strong>ze <strong>de</strong>gelijke organisatiestructuur voor kwaliteitszorg, die ook goed gekend is <strong>in</strong> alle<br />
geled<strong>in</strong>gen. Ze stelt ook vast dat er een erg goed uitgewerkt kwaliteitsplan aanwezig is, en dat <strong>de</strong> kwaliteitzorg<br />
sterk gestuurd wordt vanuit <strong>de</strong> hogeschool en <strong>de</strong> associatie. Toch mist kwaliteitszorg soms nog wat maturiteit op<br />
opleid<strong>in</strong>gsniveau. Ook moeten <strong>de</strong> KPI‟s (Key Performance Indicators) op hogeschoolniveau nog ver<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n<br />
uitgewerkt. Zij zijn wel geï<strong>de</strong>ntificeerd, en nu wor<strong>de</strong>n er twee per <strong>de</strong>partement uitgerold en goe<strong>de</strong> praktijken<br />
tussen <strong>de</strong>partementen uitgewisseld. De verantwoor<strong>de</strong>lijken zijn nagegaan welke <strong>in</strong>dicatoren belangrijk zijn. Er zijn<br />
wel al <strong>de</strong>f<strong>in</strong>ities, en men heeft beslist op welke manier ze wor<strong>de</strong>n opgenomen, met een l<strong>in</strong>k naar het<br />
kwaliteitsplan.<br />
Het is dui<strong>de</strong>lijk dat <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g hier volop mee bezig is, en dat er dui<strong>de</strong>lijke beleidslijnen zijn vanuit <strong>de</strong><br />
hogeschool en het <strong>de</strong>partement. Zo wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> jaaractieplannen vooral op <strong>de</strong>partementaal niveau opgesteld. De<br />
opleid<strong>in</strong>g TI heeft <strong>in</strong> haar jaaractieplan gekozen voor het coachen van stu<strong>de</strong>nten en het ver<strong>de</strong>r ontwikkelen van<br />
<strong>de</strong> leerlijnen. De acties die betrekk<strong>in</strong>g hebben op <strong>de</strong> TI-opleid<strong>in</strong>g zijn een vast agendapunt van <strong>de</strong> TI-verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 3 0 9
Op die maan<strong>de</strong>lijkse verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g zijn alle TI-docenten uitgenodigd. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> afsluiten<strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale<br />
beleidsdag gebeurt een round-up van het operationeel jaaractieplan. Elke verantwoor<strong>de</strong>lijke licht <strong>de</strong> bereikte<br />
resultaten per actie toe en vergelijkt die met het oorspronkelijke doel. Zo wordt het slag<strong>in</strong>gspercentage van elke<br />
actie vastgesteld en wor<strong>de</strong>n acties voorgesteld om bij te sturen. Die acties vormen <strong>de</strong> aanzet tot het volgen<strong>de</strong><br />
jaaractieplan.<br />
Er zijn systematische bevrag<strong>in</strong>gen van alle betrokken partijen, meestal <strong>in</strong> een cyclus van vier jaar. Daarnaast<br />
beschikt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g ook over ge<strong>de</strong>personaliseer<strong>de</strong> jaarlijkse met<strong>in</strong>gen voor <strong>de</strong> slaagcijfers (per<br />
on<strong>de</strong>rwijsactiviteit en voor het eerste jaar per vooropleid<strong>in</strong>g) van het voorbije aca<strong>de</strong>miejaar en een vergelijk<strong>in</strong>g<br />
met <strong>de</strong> vorige aca<strong>de</strong>miejaren, en nieuwe <strong>in</strong>stroomcijfers (per vooropleid<strong>in</strong>g) <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> vorige<br />
aca<strong>de</strong>miejaren. Per opleid<strong>in</strong>g zijn er ook totalen beschik<strong>ba</strong>ar per gemeente, secundaire school en<br />
<strong>in</strong>stroomricht<strong>in</strong>g.<br />
De opleid<strong>in</strong>g beschikt ook over <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> studietijdmet<strong>in</strong>g van het voorbije aca<strong>de</strong>miejaar en <strong>de</strong><br />
vergelijk<strong>in</strong>g met vorige studietijdmet<strong>in</strong>gen. De cijfers uit het verle<strong>de</strong>n schommelen rond 17,3 uur per studiepunt,<br />
met een gemid<strong>de</strong>ld m<strong>in</strong>imum van 14,5 en een gemid<strong>de</strong>ld maximum van 19,3 uur. De commissie merkte wel op<br />
dat er fouten waren gemaakt bij <strong>de</strong> bereken<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> studietijd, en dat die daardoor systematisch <strong>de</strong><br />
studielast van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten naar bene<strong>de</strong>n haal<strong>de</strong>.<br />
Ook <strong>de</strong> aanwezigheid op en <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> monitoraten, net als <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> evaluatie van <strong>de</strong><br />
studiebegeleid<strong>in</strong>g, wor<strong>de</strong>n geëvalueerd. Er wordt tevens gepeild naar <strong>de</strong> belangrijkste studiebelemmeren<strong>de</strong> en -<br />
bevor<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> factoren, en er is een „me<strong>de</strong>werkerstevre<strong>de</strong>nheids<strong>ba</strong>rometer‟: <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers wor<strong>de</strong>n jaarlijks<br />
bevraagd over hun <strong>prof</strong>essionele welbev<strong>in</strong><strong>de</strong>n.<br />
De opleid<strong>in</strong>g bespreekt ook <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsbevrag<strong>in</strong>g – een bevrag<strong>in</strong>g over on<strong>de</strong>rwijsactiviteiten,<br />
docenten en alumni/werkveld. Ook <strong>de</strong>ze bevrag<strong>in</strong>gen zitten <strong>in</strong> een rotatieplan en wor<strong>de</strong>n afwisselend<br />
georganiseerd.<br />
Daarnaast zijn er on<strong>de</strong>rwijsactiviteits- of activiteitsgebon<strong>de</strong>n bevrag<strong>in</strong>gen, die <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijke van <strong>de</strong><br />
activiteit of on<strong>de</strong>rwijsactiviteit bespreekt zodra <strong>de</strong> gegevens beschik<strong>ba</strong>ar zijn, zoals <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>g bij<br />
eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten over <strong>de</strong> onthaaldagen, <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten over teambuild<strong>in</strong>g, <strong>de</strong><br />
enquête bij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten over <strong>de</strong> „Assertiviteitsdagen‟, <strong>de</strong> jaarlijkse enquête over <strong>de</strong> „Projectweek‟ van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica en <strong>de</strong> jaarlijkse enquête over <strong>de</strong> „Internationale dagen‟.<br />
Lectoren voeren ook op <strong>in</strong>dividuele <strong>ba</strong>sis bevrag<strong>in</strong>gen uit bij stu<strong>de</strong>nten over <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijs<strong>in</strong>houd en <strong>de</strong><br />
werkvormen van bepaal<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsactiviteiten. Zij kunnen dit doen op papier, via Toledo of <strong>in</strong> gesprekken met<br />
<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten.<br />
Er is ook nog een hogeschoolbre<strong>de</strong> enquête bij <strong>de</strong> eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten over <strong>de</strong> <strong>in</strong>stroommotivatie (vierjaarlijks<br />
s<strong>in</strong>ds 1998). Deze resultaten wor<strong>de</strong>n voornamelijk gebruikt om <strong>in</strong>foacties voor abituriënten efficiënt te<br />
organiseren. Er zijn ook een hogeschoolbre<strong>de</strong> enquête bij <strong>de</strong> eerstejaarsstu<strong>de</strong>nten over <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g<br />
(vierjaarlijks s<strong>in</strong>ds 1997) en een alumnibevrag<strong>in</strong>g (s<strong>in</strong>ds 1998) over hun tewerkstell<strong>in</strong>g (vast werk, tij<strong>de</strong>lijk werk…),<br />
hun functie en hun tevre<strong>de</strong>nheid over <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g.<br />
Ten slotte zijn er <strong>de</strong> scoreoefen<strong>in</strong>gen met TRIS, of naar aanleid<strong>in</strong>g van een ZER of een SOR (Strategische<br />
Oriëntatieron<strong>de</strong>). Voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van het beleidsplan van <strong>de</strong> K.H.Kempen en van <strong>de</strong> beleidsdome<strong>in</strong>en wer<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong>partementale scoreoefen<strong>in</strong>gen of SOR‟s georganiseerd om prioriteiten te stellen voor kwaliteitsacties, of om<br />
teksten en procedures aan te passen.<br />
De resultaten van <strong>de</strong>ze met<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n gebun<strong>de</strong>ld en mon<strong>de</strong>n uit <strong>in</strong> een jaaractieplan. De commissie stel<strong>de</strong><br />
vast dat er een permanente en goe<strong>de</strong> stur<strong>in</strong>g is van <strong>de</strong> jaaractieplannen. Het kwaliteits<strong>de</strong>nken is doorgedrongen<br />
op alle niveaus van <strong>de</strong> organisatie, wat zich on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re uit <strong>in</strong> <strong>de</strong> permanente zelfreflectie over het eigen<br />
functioneren.<br />
310 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aan ver<strong>de</strong>r te werken aan <strong>de</strong> prestatie-<strong>in</strong>dicatoren.<br />
Facet 5.2<br />
Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De uitkomsten van <strong>de</strong>ze evaluatie vormen <strong>de</strong> <strong>ba</strong>sis voor aantoon<strong>ba</strong>re verbetermaatregelen die bijdragen aan<br />
<strong>de</strong> realisatie van <strong>de</strong> streefdoelen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Als resultaat van <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>gen en met<strong>in</strong>gen zoals hierboven beschreven, is een proces aanwezig om<br />
verbeteracties te bun<strong>de</strong>len, te communiceren en op te volgen. De opleid<strong>in</strong>g heeft dui<strong>de</strong>lijke objectieven voor <strong>de</strong><br />
realisatie van die acties.<br />
De acties <strong>in</strong> het <strong>de</strong>partementale jaaractieplan wor<strong>de</strong>n gestructureerd volgens <strong>de</strong> PDCA-structuur. Na het<br />
matrixoverleg tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> „<strong>de</strong>partementale beleidsdag‟ wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> acties formeel vastgelegd. De verantwoor<strong>de</strong>lijke<br />
voor <strong>de</strong> actie (<strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijke van een beleidsdome<strong>in</strong> of <strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>ator van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g) beschrijft hier<strong>in</strong><br />
niet alleen het doel (P) en <strong>de</strong> manier waarop hij dit wil bereiken (D), maar ook welke resultaten/streefdoelen<br />
moeten wor<strong>de</strong>n behaald om <strong>de</strong> actie geslaagd te noemen (C). Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong>ze check wordt aan het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van<br />
het aca<strong>de</strong>miejaar een afsluiten<strong>de</strong> round-up van het operationele jaaractieplan georganiseerd. Elke<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijke licht toe wat gerealiseerd werd en vergelijkt het resultaat met <strong>de</strong> streefdoelen. Zo wordt het<br />
„slaagpercentage‟ van elke actie vastgesteld. Voor het <strong>de</strong>partement HWBK wordt gemid<strong>de</strong>ld ongeveer 70 procent<br />
van <strong>de</strong> operationele doelstell<strong>in</strong>gen gehaald.<br />
De slaagcijfers en <strong>in</strong>stroom- en doorstroomcijfers van stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n van erg nabij opgevolgd, vergeleken en<br />
on<strong>de</strong>rzocht. De opleid<strong>in</strong>g <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica hanteert <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> <strong>in</strong>dicatieve slaagcijfers,<br />
ge<strong>ba</strong>seerd op het aantal <strong>in</strong>geschrevenen dd. 1 oktober: voor 1 TI is een slaagcijfer van 55 procent normaal, voor<br />
2TI 75 procent en voor 3 TI 95 procent. Afwijk<strong>in</strong>gen krijgen <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g bijzon<strong>de</strong>re aandacht<br />
(oorzaken zoeken en remediëren<strong>de</strong> maatregelen afspreken). Omdat <strong>de</strong> relevantie van slaagcijfers per jaar s<strong>in</strong>ds<br />
het Flexibiliser<strong>in</strong>gs<strong>de</strong>creet afneemt, wordt <strong>in</strong>tensiever gekeken naar <strong>de</strong> slaagcijfers per opleid<strong>in</strong>gson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el.<br />
On<strong>de</strong>rwijsactiviteiten met bedui<strong>de</strong>nd lagere slaagcijfers dan gemid<strong>de</strong>ld wor<strong>de</strong>n geanalyseerd. In <strong>de</strong> TIverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g<br />
wor<strong>de</strong>n vervolgens oorzaken gezocht en tegenmaatregelen bepaald.<br />
Waar objectieven niet gehaald wor<strong>de</strong>n, kaart men dui<strong>de</strong>lijk <strong>in</strong> <strong>de</strong>tail aan met <strong>de</strong> betrokkenen. Er wor<strong>de</strong>n ook heel<br />
wat <strong>in</strong>formele momenten georganiseerd bij <strong>de</strong> docenten om telkens constructieve verbeterpunten te lanceren.<br />
Er is ook een operationeel verbeter<strong>in</strong>gsplan aanwezig voor <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g. Zo heeft men een operationeel<br />
jaaractieplan (plan) tot op opleid<strong>in</strong>gsniveau; dit wordt heel a<strong>de</strong>quaat opgevolgd. Voor elke actie is er één<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijke, die b<strong>in</strong>nen zijn takenpakket <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dverantwoor<strong>de</strong>lijkheid opneemt. In <strong>de</strong> „do‟ van zijn actie<br />
beschrijft hij <strong>de</strong> concrete plann<strong>in</strong>g (tussentijdse mijlpalen), eventueel <strong>de</strong> vereiste extra mid<strong>de</strong>len en <strong>de</strong> eventuele<br />
<strong>de</strong>elverantwoor<strong>de</strong>lijkheid van an<strong>de</strong>re me<strong>de</strong>werkers. Als voorbereid<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> maan<strong>de</strong>lijkse stafverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g<br />
registreert elke verantwoor<strong>de</strong>lijke <strong>de</strong> stand van zaken van zijn acties via een we<strong>ba</strong>pplicatie. De aanstur<strong>in</strong>g en<br />
opvolg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong>ze registratie gebeurt door <strong>de</strong> kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator (check). Er is ook een jaarlijkse revisie (act)<br />
van dit jaaractieplan, en daarover wordt bij het beg<strong>in</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar gecommuniceerd.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 3 1 1
De acties waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> streefdoelen wor<strong>de</strong>n geformuleerd, wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>tensief voorbereid en besproken met <strong>de</strong><br />
betrokkenen. Daarna krijgen ze een plaats <strong>in</strong> het operationele jaaractieplan van het <strong>de</strong>partement. Bij <strong>de</strong><br />
voorbereid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> acties <strong>ba</strong>seert <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijke van een beleidsdome<strong>in</strong> of een coörd<strong>in</strong>ator van een<br />
opleid<strong>in</strong>g zich op verschillen<strong>de</strong> bronnen: het beleidsplan van <strong>de</strong> K.H.Kempen (doelstell<strong>in</strong>gen per dome<strong>in</strong><br />
geformuleerd volgens het TRIS-mo<strong>de</strong>l), <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale prioriteiten en speerpunten per dome<strong>in</strong> en opleid<strong>in</strong>g,<br />
<strong>de</strong> streefdoelen die <strong>in</strong> een vorig aca<strong>de</strong>miejaar geformuleerd waren en die aan het e<strong>in</strong><strong>de</strong> van het aca<strong>de</strong>miejaar te<br />
ambitieus of te beperkt bleken, en <strong>de</strong> ZER-scores en aanbevel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> terugmeld<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong>en of prioritaire<br />
acties uit ZER-scores. Deze kunnen eveneens <strong>de</strong> <strong>in</strong>put vormen voor een actie (act). Daarnaast zal <strong>de</strong><br />
verantwoor<strong>de</strong>lijke van een beleidsdome<strong>in</strong> of <strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>ator van een opleid<strong>in</strong>g ook advies <strong>in</strong>w<strong>in</strong>nen bij <strong>de</strong><br />
betrokken me<strong>de</strong>werkers over <strong>de</strong> concrete <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g en gedragenheid van <strong>de</strong> voorgestel<strong>de</strong> acties.<br />
De commissie kon vaststellen dat alle aandachtspunten uit <strong>de</strong> vorige visitatie wer<strong>de</strong>n aangepakt, en dat ze ook<br />
wer<strong>de</strong>n gerealiseerd.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
Facet 5.3<br />
Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- Bij <strong>de</strong> <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg zijn me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en het afnemend beroepenveld van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g actief betrokken.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Er is een dui<strong>de</strong>lijke structuur aanwezig waarbij <strong>de</strong> gevoer<strong>de</strong> acties besproken wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> betrokkenen. De<br />
<strong>in</strong>put voor het kwaliteitsbeleid van <strong>de</strong> K.H.Kempen wordt gegeven door <strong>de</strong> Kwaliteitsraad, zijn werkgroepen en<br />
gebruikersgroepen. In het verle<strong>de</strong>n was ook een stu<strong>de</strong>ntenvertegenwoordiger lid van <strong>de</strong> Kwaliteitsraad van <strong>de</strong><br />
K.H.Kempen, maar dit bleek niet te werken, omdat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwerpen die op K.H.Kempen-niveau besproken<br />
wor<strong>de</strong>n, vrij ver van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt staan. Nu licht het hoofd van <strong>de</strong> Kwaliteitsdienst jaarlijks <strong>de</strong> kwaliteitswerk<strong>in</strong>g toe<br />
op <strong>de</strong> Algemene Stu<strong>de</strong>ntenraad. In <strong>de</strong> Departementale Stu<strong>de</strong>ntenraad gebeurt hetzelf<strong>de</strong> door <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementale<br />
kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator.<br />
De betrokkenheid van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers bij het kwaliteitsbeleid is uitermate goed. De me<strong>de</strong>werkers zijn betrokken<br />
bij <strong>de</strong> besluitvorm<strong>in</strong>gen door <strong>de</strong> bottom-upadviezen, maar hebben geen besliss<strong>in</strong>gsrecht. De stafverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g is<br />
b<strong>in</strong>nen het <strong>de</strong>partement het beleidsorgaan dat acties van <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> beleidsdome<strong>in</strong>en <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen<br />
<strong>in</strong>tegreert. Ze is samengesteld uit het <strong>de</strong>partementshoofd, het adjunct-<strong>de</strong>partementshoofd, <strong>de</strong> coörd<strong>in</strong>atoren van<br />
<strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen, <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijken van <strong>de</strong> vier beleidsdome<strong>in</strong>en en <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntencoach. De<br />
organisatie en resultaten van met<strong>in</strong>gen wor<strong>de</strong>n altijd eerst <strong>in</strong> <strong>de</strong> stafverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g besproken. De stafverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g<br />
bepaalt <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> resultaten. Vaak gebeurt dit tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gsverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen en volgt <strong>de</strong><br />
terugkoppel<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g <strong>in</strong> een van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> stafverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen. De TI-coörd<strong>in</strong>atoren organiseren<br />
maan<strong>de</strong>lijks een opleid<strong>in</strong>gsverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g, waar<strong>in</strong> alle opleid<strong>in</strong>gsgebon<strong>de</strong>n punten aan bod komen, en<br />
stu<strong>de</strong>ntgecentreerdheid en <strong>de</strong> PDCA-werk<strong>in</strong>g centraal staan.<br />
Daarnaast participeren <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers ook <strong>in</strong> <strong>de</strong> participatieorganen, zoals <strong>de</strong> Departementale Raad, het<br />
Departementaal On<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscomité, <strong>de</strong> Aca<strong>de</strong>mische Raad en het Hogeschoolon<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscomité.<br />
312 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
De Departementale Stu<strong>de</strong>ntenraad is het forum waar<strong>in</strong> stu<strong>de</strong>nten systematisch bij het beleid van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
wor<strong>de</strong>n betrokken. De Departementale Stu<strong>de</strong>ntenraad bestaat uit verkozen stu<strong>de</strong>nten en een docentstu<strong>de</strong>ntencoach<br />
die lid is van <strong>de</strong> stafverga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g. De Departementale Stu<strong>de</strong>ntenraad vaardigt stu<strong>de</strong>nten af naar<br />
<strong>de</strong> Departementale Raad, <strong>de</strong> Hogeschoolstu<strong>de</strong>ntenraad, <strong>de</strong> Stu<strong>de</strong>ntenraad van <strong>de</strong> K.H.Kempen, <strong>de</strong><br />
Aca<strong>de</strong>mische Raad en <strong>de</strong> vzw Stu<strong>de</strong>ntenvoorzien<strong>in</strong>gen (STUVO). De commissie stel<strong>de</strong> vast dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI goed vertegenwoordigd zijn <strong>in</strong> <strong>de</strong> Departementale Stu<strong>de</strong>ntenraad, maar dat dit niet geldt voor<br />
alle jaren (<strong>de</strong>r<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten TI zijn niet vertegenwoordigd). Elk jaar, tij<strong>de</strong>ns één van <strong>de</strong> eerste <strong>de</strong>partementale<br />
stu<strong>de</strong>ntenra<strong>de</strong>n, geeft <strong>de</strong> kwaliteitscoörd<strong>in</strong>ator een uitgebrei<strong>de</strong> uiteenzett<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> kwaliteitswerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het<br />
<strong>de</strong>partement en over het belang van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nt daarbij. De stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n dan uitgenodigd om mee <strong>de</strong> check<br />
en <strong>de</strong> act <strong>in</strong> te vullen van <strong>de</strong> PDCA-cirkel voor <strong>de</strong> organisatie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>gen. De rol van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntencoach<br />
hierbij wordt toegelicht, net als <strong>de</strong> plann<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenbevrag<strong>in</strong>gen en <strong>de</strong> wijze waarop <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten<br />
feed<strong>ba</strong>ck krijgen over <strong>de</strong> resultaten.<br />
Het werkveld participeert formeel door <strong>de</strong>elname aan <strong>de</strong> Departementale Raad en <strong>de</strong> Resonantieraad, en door<br />
<strong>de</strong>elname aan bevrag<strong>in</strong>gen. Daarnaast zijn er nog een heleboel <strong>in</strong>formele contacten, zoals <strong>de</strong> contacten met het<br />
werkveld bij <strong>de</strong> stagebegeleid<strong>in</strong>g, bij <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>dig<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dwerken, met IT-personen van bedrijven tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong><br />
„Projectweek‟, bij bedrijfsbezoeken en op <strong>de</strong> jobbeurs. Deze gesprekken leveren nuttige <strong>in</strong>formatie op, en vormen<br />
vaak <strong>de</strong> <strong>in</strong>put voor vak<strong>in</strong>hou<strong>de</strong>lijke aanpass<strong>in</strong>gen of curriculumwijzig<strong>in</strong>gen. Er zijn ook gesprekken met hrmanagers<br />
tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> sollicitatiedagen en op <strong>de</strong> jobbeurs. Er zijn ook nog contacten met het werkveld <strong>in</strong> het ka<strong>de</strong>r<br />
van het lidmaatschap van <strong>de</strong> werkgroep „Recommendations to improve IT education‟ van het CIO-forum.<br />
De alumni wor<strong>de</strong>n bevraagd, en enkelen maken <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong> Departementale Raad. De opleid<strong>in</strong>g „Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica‟ neemt voor <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>gen zelf het <strong>in</strong>itiatief en organiseert <strong>de</strong>ze om <strong>de</strong> 4 jaar. Toch kan <strong>de</strong><br />
alumniwerk<strong>in</strong>g beter. Er is een goe<strong>de</strong> respons <strong>in</strong>dien <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g hen vraagt om voor stu<strong>de</strong>nten te komen<br />
spreken, maar er zijn ver<strong>de</strong>r geen acties voor <strong>de</strong> alumni ge<strong>de</strong>f<strong>in</strong>ieerd. Naast <strong>de</strong> formele contacten met het<br />
werkveld <strong>in</strong> <strong>de</strong> Resonantiecommissie en <strong>de</strong> Departementale Raad zijn er ook nog <strong>in</strong>formele contacten.<br />
Ten slotte wor<strong>de</strong>n ook <strong>de</strong> <strong>in</strong>ternationale partners betrokken bij het aftoetsen van het beleid.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan dat <strong>de</strong> Resonantieraad frequenter zou samen komen. Ze adviseert ook dat er meer<br />
acties wor<strong>de</strong>n opgezet om <strong>de</strong> alumni nog nauwer bij <strong>de</strong> werk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g te betrekken.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 3 1 3
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 5, <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 5.1, evaluatie resultaten:<br />
facet 5.2, maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g:<br />
facet 5.3, betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en beroepenveld:<br />
goed<br />
goed<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
314 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
On<strong>de</strong>rwerp 6<br />
Resultaten<br />
Facet 6.1<br />
Gerealiseerd niveau<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriterium:<br />
- De gerealiseer<strong>de</strong> e<strong>in</strong>dkwalificaties zijn <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> nagestreef<strong>de</strong> competenties qua niveau,<br />
oriëntatie en dome<strong>in</strong>specifieke eisen.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: goed<br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
De resultaten voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g zijn goed. De opleid<strong>in</strong>g werkt aan <strong>de</strong> te behalen competenties via een<br />
competentieportfolio. Bij het beë<strong>in</strong>digen van hun opleid<strong>in</strong>g moeten <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> behaal<strong>de</strong> competenties ook<br />
bewijzen aan <strong>de</strong> hand van hun portfolio. De opleid<strong>in</strong>g slaagt er ook <strong>in</strong> om stu<strong>de</strong>nten uit zwakke opleid<strong>in</strong>gen of<br />
stu<strong>de</strong>nten met leermoeilijkhe<strong>de</strong>n naar een hoog niveau te brengen. Zij dienen daarbij te bewijzen dat ze al <strong>de</strong><br />
beoog<strong>de</strong> competenties beheersen op het vereiste niveau. Dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong>ze competenties <strong>in</strong><strong>de</strong>rdaad<br />
beheersen, blijkt uit het volgen<strong>de</strong>:<br />
Er wordt systematisch bevraagd bij bedrijven over <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> stages; 92 procent is daarover erg<br />
tevre<strong>de</strong>n. Ook tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> gesprekken bleek dat <strong>de</strong> vertegenwoordigers van het werkveld tevre<strong>de</strong>n waren over <strong>de</strong><br />
<strong>in</strong>zet<strong>ba</strong>arheid, <strong>de</strong> motivatie en <strong>de</strong> vaardighe<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten. De opleid<strong>in</strong>g heeft <strong>de</strong> stagebedrijven ook<br />
gevraagd of zij <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten zou<strong>de</strong>n aanwerven. Hieruit blijkt dat meer dan 80 procent (respectievelijk 84,7<br />
procent, 80,9 procent en 81,9 procent) „eer<strong>de</strong>r akkoord‟, „sterk akkoord‟ of „volledig akkoord‟ is met <strong>de</strong> stell<strong>in</strong>g.<br />
„Als ik een gepaste vacature had, zou ik <strong>de</strong>ze stu<strong>de</strong>nt met een gerust hart aanwerven.‟ Voor <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
<strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica bewijst dit resultaat dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten voldoen aan <strong>de</strong> wensen van het werkveld.<br />
De goe<strong>de</strong> resultaten blijken ook uit <strong>de</strong> aanpak en afwikkel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stage en het e<strong>in</strong>dwerk. De hele aanpak is<br />
competentiegedreven. Er is heel wat opvolg<strong>in</strong>g door stagebegelei<strong>de</strong>r en <strong>de</strong> betrokken docent. De opleid<strong>in</strong>g ziet<br />
<strong>de</strong> stage en het e<strong>in</strong>dwerk als een leermoment, met als doelstell<strong>in</strong>g bedrijfservar<strong>in</strong>g opdoen als referentie voor<br />
later. Het proces voor <strong>de</strong> stages en <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dwerken is dui<strong>de</strong>lijk omschreven en start e<strong>in</strong>d augustus. De stu<strong>de</strong>nten<br />
mel<strong>de</strong>n zich aan via een we<strong>ba</strong>pplicatie. Via <strong>de</strong> trajectbegeleid<strong>in</strong>g doet men een mapp<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten op <strong>de</strong><br />
bedrijven. Alle b<strong>in</strong>nenlandse bedrijven wor<strong>de</strong>n bezocht om ze voor te berei<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> evaluatie van <strong>de</strong> stages aan<br />
<strong>de</strong> hand van <strong>de</strong> te bereiken competenties. Bij <strong>de</strong> start van <strong>de</strong> stage gebeurt een competentiemet<strong>in</strong>g. De<br />
beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g gebeurt op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> evolutie van <strong>de</strong> competenties.<br />
Er wordt ook veel aandacht besteed aan <strong>de</strong> begeleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> stages vanuit <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Een begelei<strong>de</strong>r kan<br />
slechts maximaal acht stages opvolgen. Ze wor<strong>de</strong>n ook steeds gegroepeerd per bedrijf. Een docent loopt ook<br />
eerst mee met een ervaren docent voor hij autonoom een stage begeleidt. Voor <strong>de</strong> opvolg<strong>in</strong>g is een sjabloon<br />
voorhan<strong>de</strong>n met structuur en tim<strong>in</strong>g. Dit wordt evenwel niet systematisch gebruikt.<br />
Zoals al eer<strong>de</strong>r gesteld, doet <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g grote <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gen om <strong>in</strong> te gaan op <strong>in</strong>teressante voorstellen van<br />
bedrijven. Wij verwijzen hier naar <strong>de</strong> stages bij Janssen Pharmaceutica, waar een aantal stu<strong>de</strong>nten dankzij <strong>de</strong><br />
grote drive en motivatie van stu<strong>de</strong>nten en lectoren kon <strong>de</strong>elnemen aan een uniek project. Om dit mogelijk te<br />
maken, wer<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r meer alle lessen die normaal over vijf dagen lopen, geconcentreerd op drie dagen.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> oud-stu<strong>de</strong>nten stel<strong>de</strong>n ze dat ze meen<strong>de</strong>n dat hun achtergrond uitgebrei<strong>de</strong>r is dan<br />
bij an<strong>de</strong>re stu<strong>de</strong>nten. Zij hebben vooral een betere kennis van Java en.net. De alumni v<strong>in</strong><strong>de</strong>n ook dat ze vaak<br />
ver<strong>de</strong>r ston<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het conceptueel <strong>de</strong>nken dan collega-afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n van an<strong>de</strong>re hogescholen. Toen had<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong>ze stu<strong>de</strong>nten (van an<strong>de</strong>re hogescholen) meer communicatieve vaardighe<strong>de</strong>n. Op aangeven van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van<br />
<strong>de</strong> Departementale Raad heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g daarna meer aandacht besteed aan <strong>de</strong> soft skills. De vaststell<strong>in</strong>gen<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 3 1 5
van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten wor<strong>de</strong>n bevestigd door <strong>de</strong> resultaten van een recente bevrag<strong>in</strong>g bij een beperkt aantal<br />
bedrijven, waaruit bleek dat <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> hard skills van <strong>de</strong> TI-competenties beheersen. De soft skills scoren<br />
voldoen<strong>de</strong>, maar blijven een aandachtspunt.<br />
Dat <strong>de</strong> resultaten van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g goed zijn, blijkt ook uit <strong>de</strong> bevrag<strong>in</strong>g van afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n over hun<br />
tewerkstell<strong>in</strong>g en hun tevre<strong>de</strong>nheid over <strong>de</strong> aangeleer<strong>de</strong> competenties, het programma en <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd van <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g. Er waren 119 respon<strong>de</strong>nten, van wie 60 procent <strong>de</strong> keuzericht<strong>in</strong>g programmatie en analyse en 40<br />
procent <strong>de</strong> richt<strong>in</strong>g systemen en netwerkbeheer volg<strong>de</strong>. De meest opvallen<strong>de</strong> conclusie van <strong>de</strong>ze bevrag<strong>in</strong>g is dat<br />
meer dan 90 procent van <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n tevre<strong>de</strong>n (59,6 procent) tot erg tevre<strong>de</strong>n (31,9 procent) was over <strong>de</strong><br />
opleid<strong>in</strong>g <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica. Meer dan 78 procent van <strong>de</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n vond zichzelf goed<br />
voorbereid op <strong>de</strong> eerste job (18,5 procent „heel zeker‟; 59,6 procent „eer<strong>de</strong>r wel‟). Respon<strong>de</strong>nten die recent<br />
afgestu<strong>de</strong>erd zijn, voelen zich over het algemeen beter voorbereid op <strong>de</strong> arbeidsmarkt dan <strong>de</strong> collega‟s die al<br />
langer gele<strong>de</strong>n afstu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n.<br />
Ook wat <strong>de</strong> tewerkstell<strong>in</strong>g betreft, scoort <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g goed. Zo blijkt dat 21 procent een job had bij het afstu<strong>de</strong>ren;<br />
24 procent solliciteer<strong>de</strong> m<strong>in</strong><strong>de</strong>r dan een maand; 38 procent solliciteer<strong>de</strong> m<strong>in</strong><strong>de</strong>r dan 3 maan<strong>de</strong>n. Slechts 3<br />
afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n (2,68 procent) zochten 6 à 12 maan<strong>de</strong>n naar een eerste <strong>ba</strong>an. Van <strong>de</strong> recent afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n is<br />
80,4 procent tewerkgesteld <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>prof</strong>itsector, overwegend <strong>in</strong> <strong>de</strong> diensten, met een uitschieter voor<br />
<strong>in</strong>formaticadienstverlen<strong>in</strong>g (57 procent). Slechts 18,8 procent is tewerkgesteld <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>in</strong>dustrie. Afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n<br />
werken vooral <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>in</strong>formatica-af<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> organisatie (86,6 procent).<br />
Op het gebied van <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g is er een dui<strong>de</strong>lijke visie en een dui<strong>de</strong>lijk beleid op hogeschoolniveau, en<br />
boeken het <strong>de</strong>partement en <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g erg behoorlijke resultaten. Momenteel wordt het beleidsplan voor<br />
<strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g herwerkt. Een strategisch doel is het ontwikkelen van <strong>in</strong>ternationale competenties. Zij willen<br />
<strong>de</strong> 2020-norm halen (20 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten mobiel tegen 2020). De doelstell<strong>in</strong>g is om 15 procent van <strong>de</strong><br />
stu<strong>de</strong>nten aan een lange mobiliteit (2 maan<strong>de</strong>n) te laten <strong>de</strong>elnemen. Elke opleid<strong>in</strong>g moet ook een aanbod hebben<br />
voor een korte buitenlan<strong>de</strong>rvar<strong>in</strong>g, en alle stu<strong>de</strong>nten moeten <strong>in</strong>ternationalisation@home-ervar<strong>in</strong>g hebben. Elke<br />
opleid<strong>in</strong>g moet ook een concreet aanbod hebben voor <strong>in</strong>komen<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten van 30 SP – soms met eigen<br />
stu<strong>de</strong>nten. De hogeschool wil 10 procent van <strong>de</strong> lectoren laten <strong>de</strong>elnemen aan mobiliteit, en alle docenten<br />
moeten betrokken wor<strong>de</strong>n bij <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g. In <strong>de</strong> toekomst wil <strong>de</strong> hogeschool <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g <strong>in</strong>bouwen<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g. Zij wil ook <strong>de</strong> bijdrage aan ontwikkel<strong>in</strong>gssamenwerk<strong>in</strong>g verhogen.<br />
Momenteel is <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g TI al goed op weg om <strong>de</strong>ze doelstell<strong>in</strong>gen te halen. Ongeveer 15 procent (gemid<strong>de</strong>ld)<br />
van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten stu<strong>de</strong>ert of loopt stage <strong>in</strong> het buitenland. Drie TI-stu<strong>de</strong>nten die <strong>de</strong> commissie ontmoette, gaan <strong>in</strong><br />
samenwerk<strong>in</strong>g met Mekele University <strong>de</strong> beveilig<strong>in</strong>g van <strong>de</strong>ze universiteit verhogen. Ook een docent gaat mee.<br />
De opleid<strong>in</strong>g werkt ook al verschillen<strong>de</strong> jaren mee aan International Programs (IP‟s).<br />
De opleid<strong>in</strong>g wil <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g nog meer <strong>in</strong>bed<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het programma door on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re het aantal IP‟s<br />
waar<strong>in</strong> ze of als coörd<strong>in</strong>ator of partner aan <strong>de</strong>elneemt, te verhogen. Ze wil ook een „zomeruniversiteit‟ organiseren<br />
om bijna ie<strong>de</strong>reen erbij te betrekken. Op het ogenblik van <strong>de</strong> visitatie von<strong>de</strong>n <strong>de</strong> „Internationale dagen‟ plaats.<br />
Internationalisation@home werd al voor <strong>de</strong> zes<strong>de</strong> keer georganiseerd. Er waren zestig buitenlandse gasten. Zo<br />
kan men ook stu<strong>de</strong>nten die niet mobiel zijn, een <strong>in</strong>ternationale ervar<strong>in</strong>g geven. De opleid<strong>in</strong>g <strong>prof</strong>ileert zich <strong>in</strong> het<br />
topkwadrant op het gebied van <strong>in</strong>ternationaliser<strong>in</strong>g, maar loopt hiermee niet te koop.<br />
De opleid<strong>in</strong>g heeft ervoor gekozen <strong>de</strong> relaties met strategische partners te verdiepen, eer<strong>de</strong>r dan te zoeken naar<br />
een groot aantal partners. De docentenmobiliteit moet nog ver<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n ontwikkeld. Er moet volgens <strong>de</strong><br />
verantwoor<strong>de</strong>lijke ook meer aandacht gaan naar Erasmus Belgica, naar mobiliteit buiten Europa en naar vakken<br />
<strong>in</strong>ternationaal on<strong>de</strong>rnemen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
/<br />
316 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
Facet 6.2<br />
On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment<br />
Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gscriteria:<br />
- Voor het on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment zijn streefcijfers geformuleerd <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met relevante an<strong>de</strong>re opleid<strong>in</strong>gen.<br />
- Het on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment voldoet aan <strong>de</strong>ze streefcijfers.<br />
Oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> visitatiecommissie: voldoen<strong>de</strong><br />
De commissie is tot haar oor<strong>de</strong>el gekomen op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> vaststell<strong>in</strong>gen en overweg<strong>in</strong>gen:<br />
Vlaan<strong>de</strong>ren heeft geen traditie <strong>in</strong> het verzamelen van slaagcijfers per studiegebeid en/of opleid<strong>in</strong>g over <strong>de</strong> jaren<br />
heen. Uit ervar<strong>in</strong>g blijkt dat <strong>de</strong> glo<strong>ba</strong>le slaagcijfers voor generatiestu<strong>de</strong>nten op Vlaams niveau tussen <strong>de</strong> 45 en 50<br />
procent liggen. Noch <strong>de</strong> evolutie over <strong>de</strong> jaren heen, noch <strong>de</strong> situatie per opleid<strong>in</strong>g of studiegebied wordt<br />
opgevolgd. Daardoor kan <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g geen streefcijfers formuleren <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met relevante an<strong>de</strong>re<br />
opleid<strong>in</strong>gen.<br />
De opleid<strong>in</strong>g stelt als doel een hoog slaagcijfer en een hoge kwaliteit door goed on<strong>de</strong>rwijs te behalen, en dit<br />
dankzij een aangepaste studie- en stu<strong>de</strong>ntenbegeleid<strong>in</strong>g. Ze organiseert een <strong>in</strong>tensieve begeleid<strong>in</strong>g voor alle<br />
stu<strong>de</strong>nten van <strong>de</strong> drie jaren. Zo krijgen alle stu<strong>de</strong>nten voldoen<strong>de</strong> kansen op het vlak van persoonlijke ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
en bij het werken aan <strong>de</strong> beoog<strong>de</strong> competenties.<br />
Concrete streefcijfers heeft <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>ba</strong>chelor Toegepaste <strong>in</strong>formatica niet geëxpliciteerd. De opleid<strong>in</strong>g<br />
hanteert impliciet <strong>de</strong> <strong>in</strong> Vlaan<strong>de</strong>ren gang<strong>ba</strong>re 55 procent-regel voor stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> het eerste jaar, 75 procent voor<br />
het twee<strong>de</strong> jaar en 95 procent voor het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar.<br />
In <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2003-2005 stu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> 56 procent van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten af na drie jaar. 36 procent <strong>de</strong>ed er 1 jaar extra<br />
over, en 8 procent stu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> m<strong>in</strong>stens 2 jaar langer. Na <strong>de</strong> <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re flexibiliser<strong>in</strong>g <strong>in</strong> 2005 blijkt<br />
dat nu 67 procent (65 +2 procent) van <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten <strong>in</strong> hoogstens drie jaar afstu<strong>de</strong>ert; 24 procent stu<strong>de</strong>ert 1 jaar<br />
extra en 9 procent heeft 2 of meer jaar extra nodig. Dit lijkt <strong>de</strong> commissie een behoorlijke doorstroom.<br />
Het aantal twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten dat niet aan alle examens <strong>de</strong>elnam, is gezakt. De commissie <strong>de</strong>nkt dat dit een<br />
effect is van <strong>de</strong> trajectbegeleid<strong>in</strong>g, die vanaf het aca<strong>de</strong>miejaar 2007-2008 ook voor twee<strong>de</strong>jaarsstu<strong>de</strong>nten werd<br />
geïntroduceerd. De slaagcijfers van het eerste jaar Toegepaste <strong>in</strong>formatica zijn verbeterd voor <strong>de</strong> stu<strong>de</strong>nten die<br />
aan alle examens hebben <strong>de</strong>elgenomen: van 68 procent naar respectievelijk 78 en 73 procent <strong>in</strong> <strong>de</strong> laatste twee<br />
jaar. Van <strong>de</strong> <strong>in</strong>geschreven stu<strong>de</strong>nten slaagt respectievelijk 47, 51 en 58 procent. Dit is een verbeter<strong>in</strong>g met meer<br />
dan 10 procent over <strong>de</strong> laatste 3 jaar. Er hebben ook meer stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong>elgenomen aan alle examens, namelijk<br />
68 procent (73/107) <strong>in</strong> 2005-2006 ten opzichte van 79 procent (97/123) <strong>in</strong> 2007-2008. De flexibiliser<strong>in</strong>g, samen<br />
met een <strong>in</strong>tensieve begeleid<strong>in</strong>g, heeft <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g geleid tot een hoger slaagcijfer. Ook <strong>de</strong> slaagkansen voor<br />
TSO-leerl<strong>in</strong>gen zijn significant gestegen: van 48 procent <strong>in</strong> 2005-2006 tot 61 procent <strong>in</strong> het voorbije aca<strong>de</strong>miejaar.<br />
In <strong>de</strong> afgelopen jaren hebben 5 stu<strong>de</strong>nten met een BSO-vooropleid<strong>in</strong>g een diploma <strong>ba</strong>chelor Toegepaste<br />
<strong>in</strong>formatica behaald, meestal wel met enkele herkans<strong>in</strong>gen.<br />
Stu<strong>de</strong>nten die zich <strong>in</strong> <strong>de</strong> loop van het aca<strong>de</strong>miejaar willen uitschrijven, wor<strong>de</strong>n uitgenodigd voor een gesprek met<br />
het adjunct-<strong>de</strong>partementshoofd. Uit <strong>de</strong> geregistreer<strong>de</strong> gesprekken van <strong>de</strong> afgelopen aca<strong>de</strong>miejaren blijkt een<br />
verkeer<strong>de</strong> studiekeuze <strong>de</strong> belangrijkste re<strong>de</strong>n tot afhaken. Vaak beslissen <strong>de</strong>ze stu<strong>de</strong>nten om werk te zoeken en<br />
daarnaast een CVO-opleid<strong>in</strong>g te volgen.<br />
Aanbevel<strong>in</strong>gen ter verbeter<strong>in</strong>g:<br />
De commissie beveelt aan om <strong>de</strong> re<strong>de</strong>n van vroegtijdige uitstroom (drop-out) nog beter te on<strong>de</strong>rzoeken en te<br />
bewaken.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 3 1 7
Oor<strong>de</strong>el over on<strong>de</strong>rwerp 6, resultaten: voldoen<strong>de</strong><br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
facet 6.1, gerealiseerd niveau:<br />
facet 6.2, on<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment:<br />
goed<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> visitatiecommissie van men<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g voor dit on<strong>de</strong>rwerp voldoen<strong>de</strong> generieke<br />
kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn.<br />
318 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen
Glo<strong>ba</strong>al oor<strong>de</strong>el<br />
De visitatiecommissie <strong>ba</strong>seer<strong>de</strong> haar oor<strong>de</strong>el en motiver<strong>in</strong>g op <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> bronnen:<br />
- het zelfevaluatie<strong>rapport</strong> van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> bijhoren<strong>de</strong> bijlagen,<br />
- <strong>de</strong> gevoer<strong>de</strong> gesprekken met <strong>de</strong> betrokkenen,<br />
- <strong>de</strong> documenten ter <strong>in</strong>zage tij<strong>de</strong>ns het bezoek,<br />
- <strong>de</strong> opgevraag<strong>de</strong> documenten,<br />
- <strong>de</strong> reactie van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g op het opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong>.<br />
Het ZER was <strong>de</strong>gelijk en bevatte erg relevante <strong>in</strong>formatie. Toch werd het lezen van het ZER bemoeilijkt door <strong>de</strong><br />
talrijke verwijz<strong>in</strong>gen naar het kwaliteitshandboek, dat vooraf niet ter beschikk<strong>in</strong>g was van <strong>de</strong> commissie. Ter<br />
plaatse kon <strong>de</strong> commissie zich ervan vergewissen dat al <strong>de</strong>ze documenten wel <strong>de</strong>gelijk aanwezig waren <strong>in</strong> het<br />
kwaliteitshandboek.<br />
Op <strong>ba</strong>sis van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len over:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 1, niveau en oriëntatie:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 2, programma:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 3, personeel:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 4, voorzien<strong>in</strong>gen:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 5, <strong>in</strong>terne kwaliteitszorg:<br />
on<strong>de</strong>rwerp 6, resultaten:<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> commissie van men<strong>in</strong>g dat er voldoen<strong>de</strong> generieke kwaliteitswaarborgen <strong>in</strong> <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g aanwezig zijn.<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen | 3 1 9
Overzichtstabel van <strong>de</strong> oor<strong>de</strong>len<br />
score facet<br />
score on<strong>de</strong>rwerp<br />
On<strong>de</strong>rwerp 1: Doelstell<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong> opleid<strong>in</strong>g<br />
Facet 1.1: Niveau en oriëntatie goed<br />
Facet 1.2: Dome<strong>in</strong>specifieke eisen goed<br />
On<strong>de</strong>rwerp 2: Programma<br />
Facet 2.1: Relatie doelstell<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd goed<br />
Facet 2.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele en aca<strong>de</strong>mische gerichtheid goed<br />
Facet 2.3: Samenhang voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.4: Studieomvang OK<br />
Facet 2.5 Studietijd voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 2.6: Afstemm<strong>in</strong>g vormgev<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>houd goed<br />
Facet 2.7: Beoor<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g en toets<strong>in</strong>g goed<br />
Facet 2.8: Masterproef niet van toepass<strong>in</strong>g<br />
Facet 2.9: Toelat<strong>in</strong>gsvoorwaar<strong>de</strong>n goed<br />
On<strong>de</strong>rwerp 3: Inzet van personeel<br />
Facet 3.1: Kwaliteit personeel voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 3.2: Eisen <strong>prof</strong>essionele gerichtheid goed<br />
Facet 3.3: Kwantiteit personeel voldoen<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rwerp 4: Voorzien<strong>in</strong>gen<br />
Facet 4.1: Materiële voorzien<strong>in</strong>gen voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 4.2: Studiebegeleid<strong>in</strong>g excellent<br />
On<strong>de</strong>rwerp 5: Interne kwaliteitszorg<br />
Facet 5.1: Evaluatie resultaten goed<br />
Facet 5.2: Maatregelen tot verbeter<strong>in</strong>g goed<br />
Facet 5.3:<br />
On<strong>de</strong>rwerp 6: Resultaten<br />
Betrekken van me<strong>de</strong>werkers, stu<strong>de</strong>nten, alumni en<br />
beroepenveld<br />
Facet 6.1: Gerealiseerd niveau goed<br />
voldoen<strong>de</strong><br />
Facet 6.2: On<strong>de</strong>rwijsren<strong>de</strong>ment voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
voldoen<strong>de</strong><br />
De oor<strong>de</strong>len zijn van toepass<strong>in</strong>g voor:<br />
K.H.Kempen<br />
Katholieke Hogeschool Kempen<br />
- <strong>prof</strong>essioneel gerichte <strong>ba</strong>cheloropleid<strong>in</strong>g Toegepaste <strong>in</strong>formatica<br />
320 | opleid<strong>in</strong>gs<strong>rapport</strong> Katholieke Hogeschool Kempen