De Eilander - WCOB

FOTO’S: HENRY KLOOSTRA
De man en zijn
muzikale lente
Wie is die man die op Patatatoe 2006 achter het orgel van de Oosterkerk zat en tijdens de nieuwjaarsreceptie daar piano
speelde? Als oorlogskind speelde hij al vroeg op een traporgel. Ruim zestig jaar duurt nu al zijn muzikale huwelijk.
door Henk Pauwels
In de winter van 1940 kwam hij in het
Wilhelminagasthuis in Amsterdam ter
wereld. Hij noemt zich het derde kind,
nadat zijn moeder eerder twee miskramen
had gehad.
De oorlogsjaren werden doorgebracht
op driehoog in een halve woning. Zijn
moeder was strijkster voor de rijken, zelfs
even voor de burgemeester. Vader Gerardus,
fabrieksarbeider, vertrok in die
periode naar Duitsland, voor de werkverschaffing.
Zijn afwezigheid was van grote
invloed op het gezinsleven en voor vele
jaren daarna.
Gerard, toen nog zonder enige kennis,
kreeg al vroeg het harmonium in het vizier.
Twee was hij. Terwijl zijn moeder de
trappers bediende, tokkelde Gerard de
toetsen.
Orgellessen
Na de oorlog kwam zijn vader terug. Er
werd nergens over gesproken. Wel over
de orgellessen van Gerard en waar hij noten
leerde lezen. Om aan te sterken werd
Gerard naar een vakantiekolonie gestuurd.
Zes weken aan zee. Het voelde
als een uithuisplaatsing.
Diverse lagere scholen gingen vergezeld
van veel kinderziektes. Een zware
last, evenals de religieuze opvoeding die
hij kreeg. Voor christelijk Nederland was
het de tijd van Johannes de Heer, een bekend
evangelist.
De beproeving werd groter toen zijn
moeder geestelijke problemen kreeg.
Haar aanvallen van paranoia bepaalden
het gezinsleven. Hun huisarts Noach kon
weinig voor hen doen. Gerard had er grote
moeite mee, het isoleerde hem. Van
zijn vader kreeg hij niet de gewenste
steun. Het knelde aan alle kanten en zijn
schoolprestaties leden eronder. Waar
Gerard wilde doorleren werd het een opleiding
meubelmaker op de LTS.
De orgellessen kregen wel een vervolg,
nu in de Prinsessekerk. Daar leerde
hij ook de zoon van de koster kennen, de
latere musicus Louis van Dijk. En Feike
Asma, een zeer bekende orgelspeler,
werd zijn grote voorbeeld.
De man die Gerard stimuleerde om
zich verder te ontwikkelen was Oom Cor.
“Hij was als een tweede vader, een persoonlijkheid,
doortastend en ondernemend.”
Na zijn opleiding begon Gerard bij een
pianozaak op de Overtoom, van kussentjesvilt
tot kernlaken plakken op draaipunten,
mechanieken bestaande uit onder-
en bovenhamers.
Het ‘bevilteren’ duurde enkele jaren.
Andere betrekkingen volgden; zoals bij
Goldschmeding, waar hij ook een vakopleiding
pianotechniek volgde, de Bijenkorf
en andere zaken.
De verplichte militaire dienst ging aan
hem voorbij omdat zijn huisarts tevens
keuringsarts was: “hij vond dienstplicht
maar niets voor mij, ik kon me beter met
muziek bezig houden.”
Bach
Meningen van anderen waren in die tijd
belangrijk voor Gerard. Zo ook die van
een voorganger van een geloofsgemeenschap,
die een ‘goede vrouw’ voor hem
had: “Als je maar voldoende vertrouwen
in je geloof schenkt zullen al je wensen
vervuld worden.”
Het voelde voor Gerard niet prettig.
Desondanks werd een verloving georganiseerd
en een huwelijk in gang gezet.
Onder druk van zijn moeder belde Gerard
vier dagen voor de huwelijksvoltrekking
alles en iedereen af. Nadien sloeg de
twijfel toe of hij hier wel goed aan gedaan
had. Op zijn werk, de Gemeentelijke
Dienst Herhuisvesting, werd zijn houding
en gedrag niet in dank afgenomen,
integendeel.
Een ‘lange weg’ volgde met kortdurende
banen. Een praatje maken met men-
4 DE EILANDER MAART 2008