De Eilander - WCOB

Plantage aan
het water
FOTO’S: HENRY KLOOSTRA
Op 13 februari werd in het Joods Historisch
Museum het tweede museumkwartier van
Amsterdam geboren.
door Jan Mey
Al in 2004 bestonden er van gemeentewege
plannen om de Oostelijke Binnenstad,
waartoe ook ons Eilandenrijk behoort,
te ”ontsluiten voor publieksvriendelijke
activiteiten”. Wie al onpasselijk,
wordt bij de gedachte aan Marken of Volendam
op een mooie zomerdag, kan gerustgesteld
worden. Meer dan de enige
overgebleven molen aan de rand van de
binnenstad, een obligate stopplaats voor
touringcars overigens, hebben wij de toeristen
niet te bieden. Maar binnen een
cirkel van zo’n twee kilometer doorsnede
bevinden zich in het gebied dat de Plantage
en de Oostelijke Eilanden omvat
minstens 13 musea. Daar moest terecht
maar eens meer ruchtbaarheid aan gegeven
worden.
Daadkracht
Het tweede museumkwartier in Amsterdam
is Plantage aan het water gedoopt.
Verder dan een naam die inderdaad de
lading dekt kwam het een tijdje niet. De
musea die betrokken waren bij het beoogde
samenwerkingsverband waren zo
uiteenlopend van karakter dat het vinden
van een bindend element kennelijk te
veel gevraagd was.
In een opmerkelijk betoon van daadkracht
trok het Stadsdeel Centrum het
initiatief weer naar zich toe, door projectbureau
De Nieuwe Collectie op te dragen
weer schot in de zaak te brengen. Dit collectief
had zijn sporen al verdiend met de
uitvoer van projecten voor het Rijksmuseum,
Tropenmuseum, het Gemeentearchief
en het Amsterdams Fonds voor de
Kunst.
Hester Schölvinck van De Nieuwe Collectie
moest van goede bedoelingen een
levensvatbaar museumkwartier maken.
Haar leven zou niet over rozen gaan, beducht
als alle betrokken instellingen waren
om hun identiteit deels in te leveren.
De straatbord-blauwe emblemen van
Erik Koldenhof hangt eerste embleem op.
Musea halen hun embleem op.
Plantage aan het Water, conflicteerden
naar veler oordeel met de huisstijl van het
museum. De doorbraak kwam pas door in
de herkenbare gevelbordjes de geschiedenis
samen te vatten van de soms eeuwenoude
monumentale gebouwen,
waarin de instellingen onderdak hadden
gevonden.
Ere wie ere toekomt
Nu alle betrokkenen naar verluidt enthousiast
waren geworden voor Plantage
aan het Water, kon een begin gemaakt
worden met de vormgeving van het hele
project. Het resultaat is een werkelijk
schitterende, informatieve website en
een mooi boekje dat te koop is in de boekhandel
en bij de deelnemende instellingen.
Ook publicitair werd er stevig aan
de weg getimmerd. Wie Plantage aan het
Water Googled krijgt meteen een pagina
vol verwijzingen. En ere wie ere toekomt,
het Stadsdeel Centrum heeft onmiskenbaar
diep in de buidel getast om het hele
idee van een tweede museumkwartier te
laten welslagen.
Reden om op donderdag 13 februari
Plantage aan het Water feestelijk ten
doop te houden in het Joods Historisch
Museum. Na enige behartigenswaardige
toespraken was aan Erik Koldenhof, wethouder
Cultuur van het Stadsdeel, de eer
om het eerste embleem aan de buitenmuur
van het JHM te schroeven. Onder
het genot van hapjes en drankjes konden
de overige museumdirecteuren hun gevelbordje
in ontvangst nemen. De enige
navrante noot werd gevormd door het
bordje van het inmiddels ter ziele gegane
Energetica. Dat bleef op de uitstaltafel
liggen als onheilspellende waarschuwing
dat museumbezoek geen vanzelfsprekende
zaak is.
Opgeborgen
Tot zover het opgetogen succesverhaal.
Terug naar de treurige werkelijkheid. Bij
het ter perse gaan van dit blad moet vastgesteld
worden dat alleen op de gevels
van het Joods Historisch Museum en het
Verzetsmuseum het embleem prijkt van
Plantage aan het Water. De overige deelnemers
hebben hun bordje in een bureaulade
opgeborgen. Moeten we hier
een licht gebrek aan slagvaardigheid
achter zoeken? Of heeft men lijdzaam
aan het project meegedaan om van alle
gezeur af te zijn? Als dat zo is, mogen we
verwachten dat onze culturele wethouder
enige terughoudendheid zal betrachten,
als een van de betrokken instellingen
bij hem aanklopt voor een financiële
tegemoetkoming. Want zoals gezegd,
Plantage aan het Water, zal best wat mogen
kosten. Van onze belastingcenten.
WWW.PLANTAGEAANHETWATER.NL
De deelnemende culturele instellingen zijn:
ARCAM, De Burcht, Hermitage, Hollandsche
Schouwburg, Hortus Botanicus, Joods Historisch
Museum, Museumhaven, Science Center
Nemo, Portugees Israëlische Synagoge,
Nederlands Scheepvaartmuseum, Tropenmuseum,
Verzetsmuseum, Zoölogisch Museum.
MAART 2008
DE EILANDER
9