Voortgangsrapport Mestbank 2002 - Vlaamse Landmaatschappij

Indien Vlaanderen volledig kwetsbaar zou worden, dan is de plaatsingsruimte 48 miljoen kg P 2 O 5 en
109 miljoen kg N, rekening houdende met de mestsamenstellingen.
Volgens dit scenario zou er in 2003 met een afbakening van 46% kwetsbaar gebied een overschot zijn
van 14 miljoen kg P 2 O 5 (69-55) en 30 miljoen kg N (152-122).
4.5.3 Rekening houdend met de acceptatiegraden van de gebruiker
Een heel belangrijk element om het Vlaams mestoverschot te berekenen is de acceptatiegraad van
dierlijke mest. Dit is steeds een moeilijke oefening gebleken omdat er geen sluitend systeem bestaat
voor het opvolgen van de bemesting op perceelsniveau. De vragen die hierbij optreden zijn :
− Op hoeveel percelen komt er geen of weinig dierlijke mest ?
− Op welke teelten komt er geen of weinig dierlijke mest ?
− Wat is de invloed van het weer (te nat) bij de uitrijpiek van dierlijke mest in het voorjaar ?
− Wat is de invloed van bepaalde bodemtypes zoals poldergronden waar er in het voorjaar
moeilijk, tenzij op geploegde percelen, dierlijke mest kan worden gevoerd ?
Algemeen kan men stellen dat er bij gewassen met een lage N-behoefte er nagenoeg geen dierlijke
mest zal worden gebruikt. Het homogeen spreiden van kleine hoeveelheden dierlijke mest per ha is
immers geen sinecure. Toch worden voor bepaalde teelten (vb stamfruit) systemen uitgewerkt waarbij
men dosissen van 10 ton/ ha drijfmest emissiearm kan toepassen.
Het bemesten van wintergranen (in 2000 nog goed voor ongeveer 90.000 ha of ruim 13 % van alle
teelten) in het voorjaar met dierlijke mest vindt moeilijk ingang. De gangbare praktijk is nog steeds dat
na het oogsten van granen, deze teelt nog bemest wordt met dierlijke mest. Dit is landbouwkundig en
milieukundig een goede praktijk, indien er een volggewas wordt geteeld zoals een groenbemester. Dit
wordt gestimuleerd door de ALT via een premie op de inzaai van groenbemesters. Bij het inploegen
van stro kan men ook nog dierlijke mest opbrengen, maar 50 kg N/ha is het maximum om
oordeelkundig te bemesten. Mogelijk kunnen resteffluenten van de mestverwerking, met veel water
en weinig N, hier mogelijkheden bieden.
Een andere benadering van de acceptatiegraad ligt in het feit dat er in 2001 een potentiële
plaatsingsruimte was van 81 miljoen kg P 2 O 5 en 176 kg N (zie Tabel 14). Het aanbod van dierlijke
mest in Vlaanderen om op cultuurgronden te brengen was in 2001 ongeveer 66 miljoen kg P 2 O 5 en
142 kg N (productie – 15% emissie voor N –export van mest + import naar gronden). In 2001 werd
het spanningsveld tussen de productie en afzet van dierlijke mest toch al zo groot dat men ervan kan
uitgaan dat elke gebruiker die dierlijke mest wilde gebruiken dit reeds deed. Zo kan men volgens dit
scenario een acceptatiegraad afleiden van :
− 81 miljoen kg P 2 O 5 maximaal te plaatsen
− tegenover een acceptatie van 66 miljoen kg P 2 O 5
Dit is een acceptatiegraad van ruim 80 % in 2001. De vraag is hoe deze theoretisch bepaalde
acceptatiegraad van 80% kan evolueren bij gewijzigde omstandigheden in 2003 (meer kwetsbare
gebieden, lagere algemene bemestingsnormen, meer toepassen van verhoogde bemesting, het
eventueel toepassen van derogaties op de bemestingsnormen, het moeilijk gebruik van dierlijke mest
op wintergranen, …).
Voortgangsrapport Mestbank 2002 36/128