SAMEN werken AAN DUURZAAMHEID
SAMEN werken AAN DUURZAAMHEID
SAMEN werken AAN DUURZAAMHEID
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Voor de eerste AAA Summer Campus selecteerde Nespresso 20 studenten<br />
uit de hele wereld, die gedurende twee weken deel zouden nemen aan<br />
een programma waarbij de aandacht uitging naar kwalitatief hoogwaardige<br />
koffieteelt, duurzame praktijken voor landbouw, toerisme, consumptie<br />
en nog veel meer. Hieronder volgt een verslag uit eerste hand van een<br />
duurzaamheidsproject dat uitgevoerd werd in het beste laboratorium<br />
wereldwijd – Costa Rica.<br />
Nespresso’s eerste jaarlijkse AAA Summer Campus is het meest<br />
recente initiatief van een onderneming die wil onderzoeken<br />
of de duurzaamheidsprincipes die zij voor haar producten<br />
hanteert ook in de dagelijkse praktijk worden toegepast. Na<br />
een rigoureuze selectie, werden 20 afgestudeerde studenten<br />
uit maar liefst 12 verschillende landen uitverkoren om van<br />
26 augustus tot 8 september 2007 een bezoek te brengen aan<br />
Costa Rica, om ter plekke onderzoek te verrichten naar een<br />
aantal uiteenlopende duurzaamheidsaspecten. Het 14-daagse<br />
kennismakingsprogramma omvat alles van de afbakening en<br />
het academische onderzoek tot zaken als landbouwmethoden,<br />
financiële gevolgen en consumptiepatronen. Het programma<br />
omvatte elk aspect van duurzaamheid – van de meest<br />
hoogwaardige koffieteelt en ecotoerisme tot biodiversiteit en<br />
watervoorziening - en op de agenda stonden lezingen, workshops<br />
en excursies in het levende laboratorium dat Costa Rica is.<br />
En weg zijn ze!<br />
De meeste deelnemers ontmoetten elkaar in Madrid en<br />
vertrokken van daaruit richting Costa Rica. Natuurlijk ging<br />
het gesprek al snel over wat duurzaamheid voor elk van de<br />
deelnemers betekent. De meningen liepen uiteen van de versie<br />
die de Verenigde Naties voor het eerst in 1987 formuleerde<br />
– namelijk voldoen aan “de behoeften van nu zonder de<br />
behoeften van toekomstige generaties in gevaar te brengen” – tot<br />
een oorspronkelijk Indiaans-Amerikaans gezegde dat geopperd<br />
werd door Carolien van Merksteijn, een Nederlandse studente<br />
medicijnen. “Zorg goed voor de aarde,” was haar lezing. “We<br />
kregen haar niet cadeau van onze ouders. We lenen haar van onze<br />
kinderen.”<br />
Precies volgens planning landde het vliegtuig in Costa Rica waar<br />
de studenten onmiddellijk verwelkomd werden met een tropisch<br />
onweer. Een bijna dagelijks voorkomen dit jaar in Costa Rica.<br />
Nespresso INsIde<br />
Samen<br />
<strong>werken</strong><br />
aan<br />
DuurzaamheiD<br />
Redactie: Anuj DesAi FotogRaFie: RAineR HoscH<br />
68 69<br />
www.nespresso-aaa-campus.com
20 Studenten uit 12 VerSChillende lAnden namen deel<br />
aan de eerste Nespresso AAA Summer Campus ooit. Op de foto: Bahar Kasiri,<br />
Maximilian Schauer (Oostenrijk), Katrin Jamart (België), Sarah Collinge, (Engeland),<br />
Bertille Presta, Thibaut Vonthron (Frankrijk), Jana Edlinger, Sören Kupke, Matthias<br />
Schuetz (Duitsland), Lucia Dal Negro, Costantino Petroccia (Italië), Cécile Burghard<br />
(Luxemburg), Ana Patricia Yañez (Portugal), Carolien van Merksteijn, Jasper van<br />
de Staaij (Nederland), Marc C. de Sobregrau (Spanje), Emma Arvidsson, Andreas<br />
Heiniger, Sébastien Jarp (Zwitserland) en Lauren Jeter (VS). Zie voor meer<br />
informatie onze speciale website www.nespresso-aaa-campus.com<br />
Vruchtbare grond. LLucia (IT) Bertille<br />
(FR) en Marc (ES) bestuderen de verschillen<br />
tussen volgroeide en jonge koffiestruiken op<br />
de koffieplantage Finca Román; professor<br />
Andreas Ebert van CATIE maakt een koffiebes<br />
open en laat de koffieboon zien; Max (AT),<br />
Ana (“Patita”) (PT), Jasper (NL) en Cécile<br />
(LU) die deel uitmaken van het team Pura<br />
Vida, nemen de tijd om hun presentatie voor<br />
te bereiden; Jana (DE) spurt weg om een goed<br />
plekje voor haar eigen koffiestruik te zoeken<br />
in de velden van de Finca Lajas koffieplantage<br />
in de Orosi Valley.<br />
De belangrijkste partners in het AAA Summer<br />
Campus programma zijn de INCAE Business<br />
School en diverse experts op het gebied van de<br />
koffiemarkt, waaronder Andrés Villalobos; het<br />
unieke koffieonderzoekscentrum van CATIE;<br />
de expertise op het vlak van biodiversiteit<br />
van Chris Wille en de Rainforest Alliance;<br />
en de onschatbare praktijkervaring met de<br />
koffieteelt van Nespresso man in hart en<br />
nieren Juan Diego Román en zijn vader José<br />
Manuel Román.<br />
De koffiemarkt onder de loep<br />
De deelnemers aan de Summer Campus werden de volgende<br />
ochtend na het ontbijt van harte welkom geheten aan de INCAE,<br />
de bekendste ‘business school’ van Latijns-Amerika én een<br />
belangrijke partner van de Nespresso AAA Summer Campus.<br />
De groep werd opgesplitst in vijf teams, die elk verantwoordelijk<br />
waren voor de uitvoering van een diepgaand onderzoek en een<br />
afsluitende presentatie over een duurzaamheidsaspect van eigen<br />
keuze. Sarah Collinge, een aspirant-milieuadvocaat uit Engeland,<br />
die zelf opgroeide op een boerderij, genoot van de uitdaging<br />
waarvoor ze stond. “Het is een geweldig idee om een smeltkroes<br />
van culturen te vormen en samen met iets nieuws aan de slag te<br />
gaan,” aldus Sarah.<br />
Tijdens een aantal lezingen, verzorgd door stafmedewerkers van<br />
INCAE gedurende 2 dagen, werden de studenten vertrouwd<br />
gemaakt met de geschiedenis van de koffie-industrie en de<br />
uitdagingen waarmee deze tegenwoordig geconfronteerd<br />
wordt. INCAE professor Lawrence Pratt benadrukte het feit dat<br />
communicatie en betrokkenheid belangrijke factoren zijn die<br />
kunnen bijdragen aan het succes van ethische consumptie.<br />
Sören Kupke, die een doctoraalstudie volgt aan de Duitse<br />
Universiteit van Potsdam en zich interesseert voor bedrijfssociale<br />
verantwoordelijkheid, had na het bijwonen van de lezingen de<br />
indruk dat hij nu meer inzicht had in een betere aanpak van<br />
de “relatie tussen bedrijfsefficiëntie en winst aan de ene, en<br />
verantwoordelijkheid aan de andere kant”, zo vertelde hij.<br />
Het begin van verandering<br />
Na het bezoek aan INCAE, zetten de studenten hun reis verder<br />
naar het Tropisch Agricultural Research and Education Center<br />
(CATIE), zeg maar een broeikas voor agro-ecologisch onderzoek<br />
en tevens partner in het Summer Campus programma. Terwijl<br />
het bezoek aan INCAE de studenten inzicht gaf in de discussie<br />
over koffie op de markt, werd de tijd bij CATIE educatief besteed<br />
aan de behandeling van geavanceerd veldwerk, dat plaatsvindt<br />
om duurzame landbouwmethoden te helpen promoten. Tijdens<br />
het diner gaf Dr. Jeffrey Jones van CATIE de studenten een<br />
inleiding op de toekomst van topkwaliteit koffie en presenteerde<br />
daarbij de mening die tegenwoordig leeft bij zo menig<br />
fabrikant van koffiespecialiteiten: namelijk dat de toekomst<br />
van koffiespecialiteiten veel wegheeft van de wijnhandel, die de<br />
consument kennis laat maken met de regionale specialiteiten van<br />
een bepaalde streek.<br />
De vierde dag stond in het teken van de technologie achter<br />
CATIE, waarbij de studenten met eigen ogen konden zien<br />
waaraan het onderzoekslaboratorium haar wereldwijde reputatie<br />
als centrum van koffiekennis te danken heeft. Centraal in die<br />
reputatie staat de enorme koffiecollectie waarover CATIE beschikt<br />
– meer dan 9000 koffieplanten van wel 11 verschillende soorten –<br />
waarvan sommige zelfs afkomstig zijn uit verre landen als Jemen.<br />
Na de lunch volgde een rondleiding langs de wilde koffieplantages<br />
van CATIE, waarbij de studenten de gelegenheid kregen om<br />
planten met elkaar te vergelijken die volgens verschillende<br />
methoden geteeld worden. Duurzaamheidsaspecten werden niet<br />
alleen uitgebreid behandeld; de studenten konden er ook in de<br />
praktijk zelf kennis mee maken.<br />
Om nog meer op te steken van hun bezoek, verruilde de Summer<br />
Campus de volgende dag van locatie om een kijkje te nemen op<br />
een koffieplantage in bedrijf in de Orosi vallei van Costa Rica, een<br />
bekende koffiestreek. Tijdens een seminar dat op locatie gegeven<br />
werd door koffieboeren en agronomen in Finca Lajas, een enorm<br />
152 hectaren groot productiebedrijf op 1300 m boven zeeniveau,<br />
konden de studenten persoonlijk kennismaken met duurzame<br />
landbouwmethoden en ze met elkaar vergelijken.<br />
70 71
72<br />
Verder op weg met Duurzaamheid<br />
Voor haar rol in de ontwikkeling en het beheer van het AAA<br />
Sustainable Quality Program, werd Nespresso onderscheiden<br />
met de prestigieuze Leadership Medal of Merit Award van<br />
het Koffiekwaliteitsinstituut. Daarnaast ontving Nespresso de<br />
Corporate Green Globe Award van de Rainforest Alliance als<br />
erkenning voor haar buitengewone inzet voor de promotie van<br />
duurzaamheid.<br />
Nespresso startte in 2003 met haar AAA<br />
Sustainable Quality Program met het<br />
doel haar Clubleden consistent een zo<br />
hoogwaardig mogelijke kwaliteit koffie<br />
te kunnen bieden, door het nemen<br />
van allesomvattende maatregelen<br />
– en wel direct bij de wortels van de<br />
koffieteelt. Samen met de Rainforest<br />
Alliance, een internationale non-profit<br />
natuurbeschermingsorganisatie met<br />
een leidende positie op het gebied<br />
van de ontwikkeling van duurzame<br />
landbouwmethoden, stelde Nespresso een<br />
complete catalogus op van maatregelen<br />
met het doel “... niet alleen de kwaliteit<br />
van de koffieteelt te verbeteren, maar<br />
gelijktijdig ook een aanzienlijke bijdrage<br />
te leveren aan zowel de bescherming<br />
van de natuur en een verbetering van de<br />
sociale en economische omstandigheden<br />
van koffieboeren”, zo licht Tensie Whelan,<br />
de executive director van de Rainforest<br />
Alliance e.e.a toe.<br />
“Vanzelfsprekend zijn al die maatregelen<br />
helemaal toegesneden op de eisen en de<br />
bestaande omstandigheden van de regio’s<br />
in kwestie – want dat is inderdaad een<br />
essentieel onderdeel van het programma”,<br />
voegt ze verder toe.<br />
Een van de punten waarop het<br />
programma focust, is de totstandbrenging<br />
van een lange termijnrelatie met de<br />
boeren, waarvoor het programma<br />
een veilige en eerlijke werksituatie wil<br />
scheppen. Daarnaast ontvangen de<br />
boeren direct 75% van de aankoopprijs,<br />
terwijl de duurzame teeltmethoden op<br />
die manier verspreid worden onder de<br />
kleinere boeren.<br />
Gerhard Berssenbrügge, de voormalige<br />
CEO van Nespresso die het initiatief<br />
voor het programma nam, noemt het als<br />
volgt “Het is een voor de hand liggend<br />
idee dat iedereen voordeel heeft bij een<br />
gezamenlijke inzet voor ultieme kwaliteit”.<br />
De cijfers spreken voor zich. Al na vier<br />
jaar voorziet het AAA Programma in<br />
meer dan 30% van de jaarlijkse behoefte<br />
van Nespresso aan ‘Groene Koffie’<br />
– niet minder dan 90.000 zakken van 60<br />
kilo elk. Natuurlijk kan een bedrijf als<br />
Nespresso dergelijke cijfers alleen maar<br />
beschouwen als een extra stimulans om<br />
dit programma voort te zetten. “We<br />
streven naar een percentage van 50%<br />
– ofwel 300.000 zakken per jaar – tegen<br />
2010”, aldus Berssenbrügge – een doel<br />
dat even ambitieus als realistisch is, zoals<br />
blijkt uit de recente ontwikkelingen.<br />
Op dit moment zijn er al negen<br />
koffiestreken in vijf Zuid- en Midden-<br />
Amerikaanse landen, die voorzien<br />
in de behoefte van Nespresso aan<br />
eersteklas, duurzaam geteelde koffie.<br />
Een verdere uitbreiding van het<br />
programma in Afrika is op handen.<br />
Na de eerste onderhandelingen met<br />
vertegenwoordigers uit de lokale koffieindustrie<br />
en overheden en na enkele<br />
inspecties van koffieplantages, is Kenia<br />
het eerste Afrikaanse land dat deel zal<br />
nemen aan het Nespresso AAA Program.<br />
Een voor de hand liggende stap – gezien<br />
het feit dat Kenia de grootste hoeveelheid<br />
“AA” koffie van het Afrikaanse<br />
continent voortbrengt – AA is in de<br />
koffiewereld een technische benaming<br />
voor topkwaliteit (Nespresso voegde<br />
nog een derde “A” toe om de duurzame<br />
teeltmethode aan te duiden).<br />
De expansie van het AAA Programma is<br />
de zoveelste mijlpaal in het programma<br />
van Nespresso, dat zich ook verder blijft<br />
inzetten voor superieure, duurzame<br />
kwaliteit. En het betekent dat de<br />
Clubleden van Nespresso ook in de<br />
toekomst koffie kunnen blijven drinken<br />
zoals ze dat van Nespresso gewend zijn<br />
– slok voor slok, waarbij elk kopje een<br />
moment van genot is!<br />
een geweldige ervaring. Lauren (VS) baant<br />
zich een weg door het weelderig begroeide<br />
Costa Rica en maakt kennis met het<br />
vulkaangebied Poás en het regenwoud en volgt<br />
de huilende apen in het Tortuguero National<br />
Park van boom tot boom.<br />
Foto hiernaast: Marc (ES) vindt samen met<br />
Juan Diego Román een plek waar hoognodig<br />
iets aan erosiepreventie moet worden<br />
gedaan; inspectie van de koffieoogst van<br />
de familie Jinesta op Finca Lajas; Thibaut<br />
(FR) wordt ingewijd in de grondbeginselen<br />
van koffieproeven - het equivalent van<br />
wijnproeven.<br />
Meer dan alleen koffie<br />
Onderhand was het tijd voor een korte pauze. Het volgende<br />
reisonderdeel was verfrissend – letterlijk én figuurlijk; de<br />
studenten gingen raften op de kolkende Pacuare River. De<br />
Pacuare die omgeven wordt door het regenwoud dat het<br />
leefgebied vormt voor jaguars, ocelots, apen en veel andere<br />
diersoorten, geldt als een van de top-10 bestemmingen voor<br />
rafters.<br />
De twee daarop volgende dagen stonden geheel in het teken<br />
van ecotoerisme en safari. Tijdens een boottocht vroeg in de<br />
ochtend, konden de studenten een glimp opvangen van de apen,<br />
de kaaimannen, otters en andere bewoners van Tortuguero,<br />
een natuurreservaat dat gevormd wordt door een netwerk van<br />
kanalen en meertjes, omgeven door het tropische regenwoud.<br />
Maar het biologisch onderzoekscentrum La Selva vormde het<br />
echte hoogtepunt van dit onderdeel van de Summer Campus, dat<br />
in het teken stond van biodiversiteit. La Selva ligt in een gebied<br />
van precies 15 vierkante kilometer in de Caribische laaglanden<br />
van Costa Rica en dit door de UNESCO tot Biosfeerreservaat<br />
uitgeroepen gebied biedt plaats aan ongeveer 1850 planten-<br />
en 350 boomsoorten, 450 vogelsoorten, 70 verschillende<br />
vleermuissoorten, 6 katachtigen en nog eens duizenden reptielen,<br />
amfibieën en insecten, waaronder alleen al 500 mierensoorten.<br />
De volgende dag werden de studenten getrakteerd op een bezoek<br />
aan de plantage en aan de watervallen in het vulkaangebied<br />
Poás door Chris Wille van de Rainforest Alliance (de derde<br />
belangrijke partner van de Nespresso Summer Campus, en<br />
tevens gezaghebbende niet-overheidsinstantie voor duurzame<br />
tropische landbouw). De studenten kregen tijdens dit uitstapje<br />
meer inzicht in zaken als micro- en macro-economie,<br />
Streven naar beter. Om deel te kunnen nemen<br />
aan het AAA Sustainable Quality Program,<br />
worden potentiële koffieplantages en –bedrijven<br />
onderworpen aan een beoordelingstraject, waarbij<br />
het TASQ als hulpmiddel dient. Het handboek<br />
werd door Nespresso in samenwerking met de<br />
Rainforest Alliance en leveranciers van groene<br />
bonen samengesteld.<br />
training: De medewerkers die de kwaliteitscontrole uitvoeren bij de<br />
koffiebedrijven in geselecteerde koffiestreken, worden door Nespresso<br />
en de Rainforest Alliance opgeleid in het gebruik en de toepassing<br />
van deze “Tool for the Assessment of Sustainable Quality” (kortweg:<br />
TASQ).<br />
Zelfcontrole: Voordat de formele beoordeling plaatsvindt, krijgen de<br />
koffieboeren en tellers informatie over het AAA Program en ontvangen<br />
ze een gebruiksvriendelijke checklist, aan de hand waarvan ze kunnen<br />
bepalen hoe ze scoren op de diverse criteria die het TASQ voorschrijft.<br />
Beoordeling & Kwalificatie: De bedrijven worden aan de hand van de<br />
richtlijnen uit het TASQ beoordeeld op kwaliteitsaspecten, waaronder<br />
de soort van de koffiestruiken, het bodemtype en de oogstmethoden;<br />
op milieuaspecten zoals het gebruik van meststoffen, biodiversiteit en<br />
waterbehoud; op sociale praktijken zoals goede huisvesting, scholing en<br />
gezondheidszorg, maar ook bijvoorbeeld economische kwesties zoals<br />
opbrengst, productiviteit en prijsstelling.<br />
Streven naar duurzame Kwaliteit: Bedrijven die voldoen aan de<br />
toelatingscriteria die Nespresso voor haar AAA Programma hanteert,<br />
krijgen de gelegenheid om deel te nemen aan het programma en aan<br />
Nespresso hun koffie te leveren. De AAA specialisten <strong>werken</strong> nauw<br />
samen met de koffieboeren, om zo een plan op maat te ontwikkelen en<br />
in te voeren, dat een goede oogst van duurzaam geteelde kwaliteitskoffie<br />
garandeert.<br />
73
Van begin tot einde.<br />
Foto boven: de hele groep<br />
verzamelt zich voor de aftrap<br />
van de AAA Summer Campus.<br />
Foto midden: de studenten<br />
krijgen van de INCAE te horen<br />
wat er van hun eindpresentatie<br />
verwacht wordt.<br />
Foto beneden: het team met<br />
de beste eindpresentatie wordt<br />
gelauwerd op het podium.<br />
Gelukwensen voor het<br />
RRREACH Team, bestaande<br />
uit Thibaut (F), Emma (CH),<br />
Jana (DE) en Carolien (NL).<br />
Dank aan alle deelnemers die<br />
bijgedragen hebben aan het<br />
enorme succes dat de eerste<br />
Nespresso AAA Summer<br />
Campus Costa Rica gerust<br />
mag heten. Dankzij jullie is<br />
het een onvergetelijke ervaring<br />
geworden die de moeite zeker<br />
waard was!<br />
www.nespresso-aaa-campus.com<br />
ontbossing, herbeplanting, drinkwaterbehandeling, alternatieve<br />
energiebronnen, ecotoerisme, milieuaspecten en behoud van<br />
biodiversiteit – én over de manier waarop al deze aspecten met<br />
elkaar verband houden.<br />
TASQ binnen handbereik<br />
Gewapend met alle informatie van een hele week Costa Rica,<br />
kregen de studenten een dag de tijd om een beetje vertrouwd<br />
te raken met de bedrijfsmethoden van Nespresso. Een<br />
gebruiksvriendelijk handboek voor duurzame landbouw met de<br />
titel TASQ (Tool for the Assessment of Sustainable Quality)<br />
dat in samenwerking met de Rainforest Alliance tot stand kwam,<br />
werd aan de studenten voorgesteld. Op de locatie Finca Román<br />
– een plantage die duurzame landbouwmethoden toepast en<br />
ook hoogwaardige koffie levert die voldoet aan de hoge eisen<br />
die Nespresso daaraan stelt – konden de studenten het TASQ<br />
handboek vervolgens direct al in de praktijk testen.<br />
Om meer inzicht te krijgen in de subtiele smaaktoetsen van<br />
hoogwaardige koffie, ging de groep terug naar INCAE voor<br />
een introductie koffieproeven. Koffieproevers (cuppers) zijn te<br />
vergelijken met wijnsommeliers, en voor Nespresso vormt deze<br />
controle op kwaliteit, aroma en smaak een belangrijke schakel in<br />
de keten die de onderneming doorloopt bij de selectie van groene<br />
bonen. De studenten verlieten het lokaal met een algemene<br />
indruk van hoe de uiteenlopende smaakcomponenten beïnvloed<br />
worden door geografische parameters en landbouwmethoden.<br />
De laatste dagen<br />
De laatste drie dagen van de Summer Campus waren<br />
een combinatie van koortsachtig zoeken in presentaties,<br />
projectbesprekingen met tutors van INCAE en net<strong>werken</strong>, terwijl<br />
de studenten langzaam weer vol van nieuwe ideeën aan hun<br />
thuisreis begonnen te denken. Voor velen van hen was dit ook de<br />
gelegenheid om na te gaan hoe ze hun mening hadden bijgesteld<br />
sinds dat eerste gesprek over duurzaamheid in het vliegtuig op<br />
weg naar Costa Rica.<br />
Op 7 september werden de definitieve presentaties ingeleverd<br />
tijdens een slotceremonie die bijgewoond werd door een aantal<br />
stafmedewerkers van de medesponsoren van de Summer<br />
Campus. De laatste dag kregen de studenten vrijaf om zich voor<br />
te bereiden op de reis naar huis diezelfde avond, en was er tijd om<br />
de vriendschappelijke band van de voorbije weken aan te halen.<br />
Bij vertrek kon elk van de studenten melden dat het bezoek aan<br />
Costa Rica hem of haar veranderd had. “Ik beschouw deze Costa<br />
Rica ervaring niet als eindpunt,” aldus student internationale<br />
bedrijfskunde Thibaut Vonthron bij zijn vertrek naar Frankrijk.<br />
Net als veel andere studenten, had hij nogal wat adviezen voor<br />
Nespresso, alvorens aan boord te gaan van het vliegtuig. Kupke,<br />
die terugvloog naar Potsdam, vatte zijn ervaring het beste samen<br />
voor Nespresso en de andere studenten met zijn uitspraak,<br />
“Beheers de uitdaging van winst en duurzaamheid.”<br />
Vraag antwoorD<br />
Vragen van koffiekenners, antwoorden van koffie-experts<br />
Wat is de oorsprong van koffie?<br />
Het is moeilijk om precies aan te<br />
geven waar en hoe koffie voor het eerst<br />
gedronken werd. Zelf denken we, dat<br />
koffie zijn oorsprong heeft in de hoger<br />
gelegen streken van Ethiopië, in Oost-<br />
Afrika en wel in de omgeving van Kaffa.<br />
Al sinds de 8ste eeuw gebruiken de<br />
Arabieren een aftreksel van koffie als<br />
geneesmiddel. Vanuit Abyssinië (het<br />
huidige Ethiopië) kwam de koffie terecht<br />
in Yemen, en het zou nog tot de 15e eeuw<br />
duren voordat koffie als zodanig bekend<br />
was in de hele Oosterse wereld. Moka,<br />
een stad aan de oevers van de Rode Zee,<br />
gold in die tijd als de eerste haven voor<br />
de wereldhandel in koffie. Vanaf dat<br />
moment werd koffie langzaam maar<br />
zeker bekend in de Westerse wereld, maar<br />
het duurde nog eens 100 jaar voordat<br />
heel Europa ermee vertrouwd was.<br />
Eigenlijk is koffiedrinken dus nog een vrij<br />
nieuw fenomeen...<br />
Waar waren de eerste koffiehuizen te<br />
vinden?<br />
De eerste koffiehuizen openden hun<br />
deuren in de tweede helft van de<br />
16e eeuw in Istanbul (dat toen nog<br />
Constantinopel heette). Ze ontwikkelden<br />
zich al snel tot ruilmarkten, gokhuizen en<br />
ontmoetingsplaatsen voor zakenlieden.<br />
Binnen slechts enkele jaren tijd groeide<br />
het aantal koffiehuizen in Istanbul tot<br />
500. In 1615 verliet het eerste schip met<br />
een lading koffie aan boord uit Turkije<br />
om aan te leggen in Europa en werd in<br />
Venetië rond 1645 het eerste Europese<br />
“koffiehuis” geopend.<br />
Wat is robusta en Arabicakoffie<br />
eigenlijk?<br />
Wereldwijd bestaan er 60 verschillende<br />
koffiestruiken, waarvan er slechts 2<br />
gekweekt worden om er koffie van te<br />
maken: De zogeheten Coffea Arabica<br />
(Arabica) en de Coffea Canephora<br />
(Robusta). Arabicastruiken zijn uiterst<br />
kwetsbare planten die veel verzorging<br />
vragen en gekweekt worden op plantages<br />
die tegen de berghellingen liggen -<br />
vooral Centraal- en Zuid-Amerika en<br />
het Oosten van Afrika staan bekend<br />
om de koffieplantages. Het delicate<br />
aroma neemt gewoonlijk toe met de<br />
hoogteligging van de plantage waar de<br />
koffie geteeld wordt. Robusta is beter<br />
bestand tegen de invloeden van het<br />
tropenklimaat en gedijt goed in gebieden<br />
die de Arabicaplant juist schuwt - in lager<br />
gelegen gebieden waar het extreem warm<br />
en vochtig is, in het bijzonder in West-<br />
Afrika en Zuidoost-Azië.<br />
Nespresso gebruikt voor haar Grands<br />
Crus ongeveer 95% Arabica- en 5%<br />
Robustabonen – een beetje zoals<br />
een chef-kok exquise specerijen zou<br />
gebruiken: om juist dat beetje extra<br />
mysterieuze smaak te verkrijgen, of<br />
om precies die smaaktoets eraan toe te<br />
voegen die het smaakprofiel helemaal<br />
in balans brengt. Een kleine hoeveelheid<br />
Robusta versterkt bijvoorbeeld de<br />
smaaksensatie, kan zorgen voor een<br />
nog mooiere crema en wordt zeer<br />
gewaardeerd door de echte kenners van<br />
een sterke Espresso of Ristretto.<br />
Wat is een espresso?<br />
Een Espresso is een klein kopje met een<br />
inhoud van ongeveer 40 ml aan sterke,<br />
krachtig aromatische koffie met een zoete<br />
en fluweelzachte smaak die samengaat<br />
met een welhaast bedwelmend aroma<br />
dat herinnert aan fruit, amandelen, cacao<br />
en bloemen als jasmijn. Het heeft een<br />
vleugje bitterheid die hand in hand gaat<br />
met een aangename zuurgraad, die het<br />
aroma verder versterkt. Het schuimlaagje<br />
bovenop de koffie wordt ook wel<br />
aangeduid als “crema” en heeft als taak de<br />
koffie “soepeler” te maken.<br />
Wat komt er allemaal kijken bij een<br />
“perfecte” espresso?<br />
Een perfecte Espresso wordt alleen<br />
verkregen uit extreem hoogwaardige,<br />
op en top verse koffie. Daarnaast heb je<br />
een espressomachine nodig die het water<br />
onder hoge druk door het koffiemengsel<br />
heen perst, om alle vluchtige aroma’s<br />
uit de koffie vrij te maken en een<br />
fluweelzachte crema te produceren. En<br />
natuurlijk wordt een echte Espresso<br />
op bestelling gemaakt, met één kopje<br />
tegelijk!<br />
een goede espresso kenmerkt zich<br />
door:<br />
• Een dikke schuimlaag met een<br />
hazelnootbruine kleur, met daar<br />
doorheen dunne, donkerbruine<br />
strepen. Deze crema heeft de functie<br />
van een deksel, dat de aroma’s in het<br />
kopje bewaart en de koffie eronder een<br />
smakelijke soepelheid verleent.<br />
• Rijk aromatisch. De combinatie van<br />
machinetechnologie en de allerbeste<br />
Grands Crus zorgt ervoor dat de vele<br />
aroma’s en subtiele smaaktoetsen<br />
volledig vrijgemaakt worden.<br />
• Een ideale serveertemperatuur<br />
waarbij de volle aroma’s volledig tot hun<br />
recht komen.<br />
• Een duidelijk geprononceerde en<br />
consistente body.<br />
• Lange afdronk. Afdronk is een term<br />
die aangeeft dat het genot dat een kop<br />
espresso de koffiedrinker schenkt, nog<br />
lang aanwezig blijft nadat de koffie is<br />
doorgeslikt.<br />
74 75