BINNENKRANT - Heemkunde Vlaanderen

BINNENKRANT
Van Aanwinst tot Zaaltekst.
Tips voor het beheer en de ontsluiting
van een collectie lokaal erfgoed.
Deel IV: Lang leve je collectie lokaal erfgoed!
Over het goed behoud en beheer van je erfgoedcollectie.
Heb je een collectie lokaal erfgoed? Dan vervul je een belangrijke taak. Je zorgt ervoor dat getuigenissen
van vroeger en nu bewaard blijven. Mensen van nu en later kunnen zo leren hoe men in je
regio woonde, leefde en werkte.
De verzamelingen en de kennis die lokale erfgoedbeheerders bezitten, zijn vaak interessant en
waardevol. Maar velen zullen het beamen … collectiebeheer is een hele opdracht.
Binnen het project Lokaal Geheugen loopt een bijdragenreeks met tips voor het beheer en de ontsluiting
van lokaal erfgoed. De thema’s zijn heel divers: van ‘wat te doen met een aanwinst?’ tot ‘hoe
schrijf ik een zaaltekst?’. Uiteindelijk krijg je zo een beknopte handleiding van A tot Z.
Deze bijdrage gaat over goed behoud en beheer van je collectie. Alle objecten zijn natuurlijk onderhevig
aan verval. Maar door hun bewaaromstandigheden te verbeteren kan je ze langer laten
leven. In deze bijdrage bekijken we eerst welke schade het omgevingsklimaat en ongedierte kunnen
veroorzaken en wat je ertegen kan doen. Vervolgens krijg je enkele tips om je collectie veilig te
onderhouden.
1. Licht
Mensen houden van veel licht. Daglicht en, als dit niet volstaat, kunstlicht. We staan er zelden bij
stil, maar talloze objecten lijden onder zoveel licht. De kleuren verschieten, materialen verouderen
sneller en voorwerpen kunnen te warm worden in direct (zon)licht. Vooral organische materialen -
zoals hout, leer, papier en textiel – zijn kwetsbaar. Het gewone, zichtbare licht brengt schade teweeg,
maar nog grotere boosdoeners zijn de ultraviolette en infrarode stralingen. Die zijn het sterkst in
zonlicht. Maar ook halogeenlampen geven veel ultraviolette en infrarode stralen vrij.
Veel lichtschade kan je voorkomen met eenvoudige ingrepen. Het komt erop aan het lichtniveau te
verlagen, zeker bij de presentatie van zeer lichtgevoelige materialen zoals papier en textiel, en de
blootstellingsduur te beperken.
- Houd rechtstreeks daglicht tegen met lamellen, rolgordijnen of luiken.
- Richt lampen niet direct op de objecten of plaats ze tenminste vier meter verder. Gebruik
lampen met een lage UV-waarde (zoals gloeilampen).
- Doe het licht uit als je de ruimte verlaat.
- Sluit de luiken buiten de openingsuren.
- Daglicht bevat zeer veel UV-straling. Met UV-werende folie op het vensterglas kan je een
belangrijke schadebron elimineren.
BIJLAGE ONS HEEM 2008, nr. 1
17