Uitgave februari 2007 - Thema: Kwaliteit - Sportfondsen
Uitgave februari 2007 - Thema: Kwaliteit - Sportfondsen
Uitgave februari 2007 - Thema: Kwaliteit - Sportfondsen
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KWARTAALMAGAZINE OVER DE OPTIMALE WAARDE ® VAN SPORTFONDSEN NEDERLAND NV • JAARGANG 3, NR. 1 <strong>februari</strong> <strong>2007</strong><br />
<strong>Kwaliteit</strong><br />
Betrokkenheid<br />
medewerkers<br />
is essentieel!<br />
4<br />
Vastleggen processen<br />
lijkt Allemaal<br />
zo simpel<br />
6<br />
Culemborg wil<br />
overstappen op<br />
zoutelektrolyse<br />
8<br />
Implementatie<br />
van het<br />
INK-model<br />
in Schiedam<br />
10<br />
Veilig & Schoon<br />
Voor ieder<br />
zwembad<br />
een must<br />
12<br />
Inspireren vanuit<br />
eigen werk<br />
en ervaring<br />
14
VOORWOORD<br />
<strong>Kwaliteit</strong> is...<br />
Deze Optimaal staat in het teken van kwaliteit, een woord dat heel<br />
veel verschillende betekenissen heeft. De definitie van de Dikke van<br />
Dale zegt dat kwaliteit een “hoedanigheid, vooral van stoffen en<br />
waren met betrekking tot het gebruik dat ervan gemaakt moet<br />
worden”, is, met als synoniem “deugdelijkheid”. Een andere<br />
definitie van de van Dale is “Eigenschap met betrekking tot<br />
waardering, vooral van personen”. Deze tweede definitie past<br />
goed bij <strong>Sportfondsen</strong>, omdat mensen enerzijds onze kwaliteit<br />
beoordelen, maar ook maken. <strong>Kwaliteit</strong> wordt volgens het INK<br />
Management Model, dat verderop in deze Optimaal wordt toegelicht,<br />
gemaakt en bepaald door verschillende groepen<br />
belanghebbenden. Concreet gaat het dan om klanten, medewerkers,<br />
bestuurders, leveranciers en de maatschappij. Zij vormen samen<br />
een onderling afhankelijke groep, die constant in beweging is en die<br />
een steeds veranderd beeld op kwaliteit heeft. Dit heeft geleid tot<br />
bijvoorbeeld strengere maatstaven voor hygiëne, toegestaan<br />
chloorverbruik, toezicht, enzovoort.<br />
In deze Optimaal wordt in elk artikel kwaliteit weer anders<br />
uitgelegd. De betekenis van kwaliteit is concreet te maken in<br />
termen als veiligheid en duurzaamheid, zo leren we uit het artikel<br />
over Culemborg. In het artikel over Rotterdam Zevenkamp wordt<br />
kwaliteit vertaald in hygiëne (schone toiletten) en de toegankelijkheid<br />
van informatie. Volgens Ferdi van den Berg van Berenschot<br />
heeft kwaliteit alles te maken met dat de juiste mensen de juiste<br />
dingen doen en dit wordt weer ondersteund door<br />
procesmanagement. In Schiedam is kwaliteit de mate waarin de<br />
belofte van een spetterend, gezond, goed en veilig verblijf in de<br />
zwembaden wordt nagekomen. Door middel van het Keurmerk Veilig<br />
& Schoon wordt kwaliteit meetbaar en controleerbaar gemaakt.<br />
<strong>Kwaliteit</strong> is dus nooit objectief, maar krijgt betekenis in de<br />
beoordeling van alle belanghebbenden. De keuze van <strong>Sportfondsen</strong><br />
om voor Optimale Waarde ® past wat dat betreft heel goed in het<br />
INK-denken. Immers, het woord “optimaal” geeft al aan dat het<br />
gaat om iets wat zorgvuldig is afgestemd, dat er gezocht is naar<br />
een balans, en het woord “waarde” is per definitie gerelateerd aan<br />
de betekenis die door mensen wordt toegekend aan producten en<br />
diensten.<br />
<strong>Sportfondsen</strong> Kort Sportf<br />
In <strong>2007</strong> bestaat <strong>Sportfondsen</strong> Rott<br />
en dat wordt<br />
<strong>2007</strong> is voor <strong>Sportfondsen</strong> Rotterdam een bijzonder jaar, want:<br />
Het Oostelijk Zwembad bestaat 75 jaar, <strong>Sportfondsen</strong> Rotterdam<br />
Noord bestaat 70 jaar, Recreatiecentrum Oostervant bestaat 25 jaar,<br />
Recreatiecentrum Zevenkampse Ring bestaat 25 jaar en de Stichting<br />
Samenwerkende Zwembaden Rotterdam, het overkoepelende<br />
samenwerkingsorgaan van de vier <strong>Sportfondsen</strong>accommodaties,<br />
bestaat ook nog eens 5 jaar. Samen dus 200 jaar! Een reden om<br />
feest te vieren!<br />
Ter ere van het 200-jarig bestaan van <strong>Sportfondsen</strong> Rotterdam<br />
zal het jaar <strong>2007</strong> bol staan van spetterende acties voor<br />
bezoekers. Zo kan men in de maanden januari tot en met maart<br />
sparen voor het Grote Zwembadspel, een echt gezelschapspel<br />
met leuke opdrachten. Wie tien keer komt zwemmen ontvangt<br />
het Grote Zwembadspel helemaal GRATIS! In de maanden april<br />
en mei kunnen bezoekers meedoen aan de Zwembad Kennisquiz<br />
en mooie prijzen winnen. Ook aan de kinderen is gedacht. In de<br />
mei- en herfstvakantie organiseren de zwembaden speciale<br />
themaweken voor hen. In de meivakantie kunnen de kinderen<br />
deelnemen aan de activiteiten van de feestweek, een week die in<br />
het teken staat van feest, feest en nog eens feest! In de herfstvakantie<br />
staat het thema Adventure centraal en staan er allerlei<br />
spannende en avontuurlijke acties en spelen op het programma.<br />
Kijk voor meer informatie over het historisch zwemjaar <strong>2007</strong> op:<br />
www.200-jaar.nl<br />
<strong>Kwaliteit</strong> is één van de belangrijkste aandachtsgebieden in mijn<br />
werk. Ik ben samen met mijn collega’s dagelijks bezig om op basis<br />
van de definities, die in onze branche gelden voor kwaliteit,<br />
activiteiten te ontwikkelen die ervoor zorgen dat <strong>Sportfondsen</strong><br />
steeds beter presteert. Of dat nu gaat om het begeleiden van<br />
accommodaties op weg naar Keurmerk Veilig & Schoon, of om het<br />
ontwikkelen van kant-en-klare tevredenheidsonderzoeken die lokaal<br />
gebruikt kunnen worden. Het INK-model is daarbij een prima<br />
leidraad, die gelukkig heel erg concreet te maken is.<br />
Sandra Linders<br />
Bedrijfskundig Adviseur<br />
Strategie, Beleid en <strong>Kwaliteit</strong>
ondsen Kort <strong>Sportfondsen</strong> Kort <strong>Sportfondsen</strong> Kort<br />
erdam 200 jaar<br />
gevierd!<br />
Bierenbroodspot wint<br />
RECRON-prijs ‘Ondernemer<br />
van het jaar 2006’<br />
Kinderen Kankervrij<br />
Om het jubileumjaar extra te benadrukken heeft<br />
<strong>Sportfondsen</strong> Rotterdam besloten ook iets te doen<br />
voor een goed doel. Gekozen is voor KiKa; Kinderen<br />
Kankervrij. Een mooi en nuttig doel, omdat een<br />
organisatie als KiKa ervoor zorgt dat kinderen met<br />
kanker een beter leven krijgen, hetzij door verhoging<br />
van de genezingskans, hetzij door een betere<br />
behandeling of vermindering van bijwerkingen na een<br />
behandeling. Bovendien weet iedereen hoe belangrijk<br />
het is dat kinderen gezond en vrolijk door het leven<br />
kunnen. Daarom organiseert <strong>Sportfondsen</strong> Rotterdam<br />
in <strong>2007</strong> ook voor KiKa een aantal activiteiten,<br />
waaronder zwemmen voor KiKa in september en<br />
sponsorzwemmen voor KiKa met de basisscholen in<br />
november. Tevens zal KiKa het gehele jaar op diverse<br />
communicatie-uitingen terug te vinden zijn. n<br />
Wilt u nu al iets voor KiKa betekenen,<br />
kijk dan op www.kika.nl<br />
De heer L. Bierenbroodspot van de <strong>Sportfondsen</strong> Groep N.V., is winnaar<br />
geworden van de RECRON prijs ‘Ondernemer van het jaar 2006’.<br />
De prijs werd aan hem uitgereikt tijdens het RECRON congres op<br />
7 <strong>februari</strong> in Rotterdam. Bierenbroodspot kreeg de prijs omdat hij met<br />
de <strong>Sportfondsen</strong> Groep N.V. aansprekende resultaten heeft behaald en<br />
de organisatie tevens een duidelijke sociaal-maatschappelijke betekenis<br />
in Nederland heeft. Hij heeft het bedrijf uitgebouwd tot wat het nu is:<br />
een toonaangevend opererende exploitant en dienstverlener in de<br />
sport-, welzijns- en recreatiebranche. In het totaal wordt werkgelegenheid<br />
geboden aan 3200 mensen en heeft het bedrijf rond de 300<br />
sportaccommodaties in beheer. De heer Bierenbroodspot was erg<br />
verheugd met deze belangrijke prijs: ”Het is bijzonder dat een bedrijf<br />
dat zich bezighoudt met ‘urenrecreatie’ in plaats van dag- of<br />
verblijfsrecreatie deze prijs wint. Ik ben zeer blij en wil de jury danken<br />
voor dit besluit.” De prijs ‘Ondernemer van het Jaar’ bestaat uit een<br />
bronzen sculptuur (wisseltrofee) in combinatie met een oorkonde en een<br />
kleinere sculptuur die de winnaar mag behouden. De trofee is een beeld<br />
van de vogel uit het RECRON logo en staat voor de menselijke kant van<br />
de ondernemer. De kandidaten zijn dit jaar aangedragen door RECRONleden,<br />
wat de prijs tot een werkelijke en bijzondere erkenning van<br />
ondernemers voor een bijzondere collega ondernemer maakt.<br />
De jury, bestaande uit Geke Faber, voorzitter RECRON, Hayo Apotheker,<br />
voorzitter Raad van Toezicht RECRON, Tim Bolweg, directeur RECRON,<br />
Diane Nijs, externe deskundige en Henric Bemboom, winnaar van de<br />
titel ‘Ondernemer van het Jaar 2005’, boog zich over de nominaties.<br />
Men beoordeelde de voordrachten op basis van de volgende criteria:<br />
• een bijzondere prestatie door de ondernemer of onderneming<br />
• jarenlang blijk van gedegen kwalitatief ondernemerschap<br />
• de introductie van innovatieve ideeën of producten op het bedrijf<br />
Het doel van de <strong>Sportfondsen</strong> Groep N.V. is op innovatieve wijze via<br />
haar bedrijfsconcepten optimale exploitaties mogelijk (te) maken<br />
waardoor voor de belanghebbenden: de consumenten, de gemeenten,<br />
de verenigingen en het personeel, Optimale Waarde ® ontstaat. n
Klanttevredenheidsonderzoek<br />
bevestigt kwaliteit maar...<br />
Betrokkenheid<br />
medewerkers is<br />
essentieel!<br />
Dachten ze toch bij Recreatiecentrum<br />
Zevenkampse Ring, dat ze er alles aan<br />
gedaan hadden om de ouders van kinderen<br />
die zwemles hadden, optimaal te informeren<br />
over de voortgang, bleek dat de klanten daar<br />
zelf een heel andere mening over hadden.<br />
In het klanttevredenheidsonderzoek (KTO)<br />
dat het Rotterdamse bad in 2006 in samenwerking<br />
met het bureau BB&H had<br />
uitgevoerd, scoorde ‘informatievoorziening<br />
zwemlessen’ slechts een mager 6-je. “Nee,<br />
dat hadden we echt niet verwacht, maar het<br />
is voor ons wel de aanleiding geweest om<br />
het lesscoresysteem van Syxautomations<br />
aan te schaffen, waarbij ouders via internet<br />
kunnen bekijken wat de vorderingen van hun<br />
kind zijn. Op deze manier denken we beter te<br />
kunnen voorzien in de behoefte van de klant.”
Aan het woord is Lucienne van der Graaf, vestigingsmanager van<br />
Zevenkampse Ring. Ze bekent verrast te zijn geweest over<br />
sommige uitkomsten van het klanttevredenheidsonderzoek, met<br />
name over de genoemde informatievoorziening. “Wij organiseren<br />
regelmatig kijkweken en ons hoofd zwemzaken Marieuwe de Boer<br />
is altijd aanwezig bij de zwemlessen om, indien gewenst, ouders<br />
bij te praten over het wel en wee van hun kinderen. Toch bleek dit<br />
niet voldoende te zijn. Dan kun je voor je gevoel wel alles goed<br />
geregeld hebben, maar als je klant dat niet als zodanig ervaart,<br />
zul je daar wél iets mee moeten doen.”<br />
Nog zoiets. “Volgens het KTO stoorde men zich aan de urinelucht<br />
die tijdens de zwemlessen in de toiletten hangt. Nu hebben wij<br />
nota bene permanent een interieurverzorger rondlopen, die ook<br />
de toiletten meer dan regelmatig onder handen neemt. Maar als<br />
kinderen het toilet niet doorspoelen, dan kun je daar niet tegenop<br />
schoonmaken. Aanvankelijk hebben we ouders via nieuwsbrieven<br />
en door hen persoonlijk aan te spreken, gevraagd of ze hun kind<br />
op het hart willen drukken de wc na gebruik door te spoelen.<br />
Dit had echter niet het gewenste effect. Daarom overwegen we<br />
nu, als het financieel haalbaar is, een automatisch<br />
doorspoelsysteem te maken. Natuurlijk zijn dit behoorlijke<br />
investeringen, maar een ouder betaalt ook flink wat geld voor<br />
onze zwemles en dan vinden wij dat kwaliteit - buiten de manier<br />
van zwemlesgeven - voorop moet staan.”<br />
Structuur<br />
Het zijn slechts twee voorbeelden van de concrete acties die bij<br />
Zevenkampse Ring zijn voortgevloeid uit het KTO, dat volgens<br />
Lucienne van der Graaf in grote lijnen eigenlijk best positief was.<br />
“We hebben met de vier baden in 2004 tegelijkertijd het<br />
Keurmerk Veilig & Schoon gehaald. Dat was een belangrijke<br />
kwaliteitstool, maar ik denk dat we er tegenwoordig nog veel<br />
bewuster mee bezig zijn dan destijds. Het keurmerk is voor ons<br />
nog steeds een rode draad als het gaat om de kwaliteit van onze<br />
accommodatie, het houdt je in meerdere opzichten scherp.<br />
Maar het belangrijkste is dat er steeds meer structuur is<br />
gekomen in het kwaliteitsdénken bij de medewerkers. Natuurlijk<br />
hadden we daarvoor ook al wel toezichthouderplannen, risicoinventarisaties,<br />
calamiteiten-, jaar- en werkplannen, maar met<br />
het keurmerk is er veel meer lijn in gekomen. En ook weten we<br />
nu beter hoe we kwaliteit kunnen creëren, behouden en meten.”<br />
als dienstverlener voor de sport-, welzijns- en recreatiebranche.’<br />
En we vonden dat acties die we doen met betrekking op kwaliteit,<br />
ook gemeten moeten worden.”<br />
Meten is weten<br />
Met als motto ‘meten is weten’ werd het genoemde klant‐<br />
tevredenheidsonderzoek geïnitieerd, waarbij Zevenkampse Ring<br />
een module liet toevoegen waar inhoudelijk dieper werd ingegaan<br />
op een specifiek onderdeel, in dit geval de zwemlessen. Lucienne<br />
van der Graaf, oud-topzwemster en ooit Europees jeugdkampioen<br />
op de 100 en 200 meter schoolslag: “Wij scoorden<br />
met ons KTO gemiddeld een 7,7 en dat is een score waar we<br />
best blij mee zijn. Maar over drie jaar herhalen we het onderzoek<br />
en dan gaan we minimaal voor een 8!” Om het cijfer een paar<br />
tienden op te krikken, zullen met name de medewerkers van<br />
Zevenkampse Ring zich nóg meer bewust moeten zijn van de<br />
essentiële rol die zij spelen om het hoge kwaliteitsniveau vast te<br />
houden of – liever nog – te verbeteren. Van der Graaf: “Je kunt<br />
alles keurig op papier hebben staan, inclusief visies en missies,<br />
maar als kwaliteit niet leeft op de werkvloer, dan zul je nooit het<br />
beoogde niveau halen. Daarom proberen wij onze medewerkers<br />
ook zoveel mogelijk te betrekken bij bijvoorbeeld het Keurmerk<br />
Veilig & Schoon. Zij dienen ook te begrijpen wat dit inhoudelijk<br />
betekent en wat het doel is om het keurmerk te hebben. Gelukkig<br />
hebben we over de betrokkenheid van onze medewerkers weinig<br />
te klagen. Wij hebben met het hele team de uitslag van het KTO<br />
doorgenomen en samen oplossingen bedacht om een aantal<br />
zaken te verbeteren.”<br />
Gezien hun actieve rol na het KTO, verbaasde het Lucienne van<br />
der Graaf des te meer, dat slechts 53 procent van de<br />
medewerkers had deelgenomen aan het medewerkerstevredenheidsonderzoek<br />
(MTO) van de vier samenwerkende zwembaden<br />
en <strong>Sportfondsen</strong> Nederland. “Ook hier scoorde Zevenkampse<br />
Ring best goed met een gemiddelde score van 7,5. Maar de<br />
respons viel me eerlijk gezegd toch een beetje tegen. Ons beleid<br />
is juist, dat medewerkers vóelen dat ook hun mening telt. Als ik<br />
kritisch naar mezelf kijk, dan heb ik dat kennelijk onvoldoende<br />
duidelijk gemaakt. Daarom was een van mijn eerste acties begin<br />
dit jaar, onze medewerkers op de hoogte te brengen van onze<br />
visie, missie, strategie en speerpunten voor de komende jaren<br />
en ons lustrumjaar <strong>2007</strong> in het bijzonder.” n<br />
Lucienne van der Graaf noemt de <strong>Sportfondsen</strong> Monitor, die de<br />
Stichting Samenwerkende Zwembaden Rotterdam (de overkoepelende<br />
organisatie van de vier <strong>Sportfondsen</strong>accommodaties in<br />
de Maasstad) in 2006 heeft gehouden, als een belangrijke<br />
kwaliteitstool om meer structuur in de kwaliteit te realiseren.<br />
Van der Graaf: “Eigenlijk is die structuur daarna pas écht<br />
ontwikkeld. We hebben na die monitoring eerst gezamenlijk een<br />
visie en een missie vastgesteld en hetzelfde geldt voor de wijze<br />
waarop we ons doel willen bereiken. Over één ding waren we het<br />
allemaal eens: ‘De vier <strong>Sportfondsen</strong>baden in Rotterdam moeten<br />
toonaangevende organisaties zijn die zich positief onderscheiden<br />
Lustrumjaar <strong>2007</strong><br />
van de Zevenkampse Ring<br />
In het kader van het 25-jarig bestaan van<br />
Zevenkampse Ring en het – in totaal – 200-jarig<br />
bestaan van de vier gezamenlijke zwembaden in<br />
Rotterdam, zullen er in <strong>2007</strong> diverse jubileumacties<br />
worden georganiseerd.
Vastleggen<br />
processen is<br />
fundament van<br />
organisatie<br />
Als de administratie een factuur<br />
opstelt, dan heeft men bepaalde<br />
gegevens van een afdeling nodig.<br />
Toch gebeurt het in veel organisaties<br />
maar al te vaak, dat die bewuste<br />
gegevens niet op tijd of onvolledig zijn.<br />
Of de ene afdeling denkt dat de andere<br />
afdeling het ‘al gedaan heeft’. Het lijkt<br />
misschien overdreven, maar om dit<br />
soort ‘misverstanden’ te voorkomen,<br />
is het eigenlijk noodzakelijk om alle<br />
processen duidelijk te omschrijven.<br />
Opdat iedereen binnen de organisatie<br />
exact weet wat-ie wel of juist niet hoeft<br />
te doen. Ook <strong>Sportfondsen</strong> Nederland<br />
heeft zichzelf enige tijd terug een<br />
spiegel voorgehouden, met als resultaat<br />
dat momenteel diverse processen in<br />
kaart worden gebracht en procedures<br />
worden omschreven. Ferdi van den<br />
Berg, Managing Consultant van het<br />
onafhankelijk adviesbureau Berenschot,<br />
biedt daarbij de helpende hand.
Het lijkt allemaal<br />
zo simpel...<br />
“<strong>Sportfondsen</strong> Nederland maakt, zoals bekend, gebruik van het<br />
INK-model, dat als het ware een foto van je organisatie maakt.<br />
Het legt bloot waar je staat en wat je nodig hebt om je verder te<br />
ontwikkelen. Bij <strong>Sportfondsen</strong> bleek dat met name het proces‐<br />
management aangepakt moest worden”, aldus Van den Berg, die<br />
via een collega van hem in contact kwam met Sandra Linders<br />
(verantwoordelijk voor kwaliteitsmanagement bij <strong>Sportfondsen</strong><br />
Nederland). Zij praatte de inwoner van Acqoy, al tien jaar als<br />
consultant werkzaam bij Berenschot waar hij tevens kwaliteits‐<br />
manager is, bij over de problematiek bij <strong>Sportfondsen</strong>. “Vaak zijn<br />
het hele basale zaken, waarvan je je afvraagt: ‘Waarom zijn zaken<br />
niet beschreven’ Maar wij hebben inmiddels genoeg bedrijven<br />
doorgelicht om te weten dat iets makkelijker gezegd is dan<br />
gedaan. Eigenlijk kijken we nergens meer van op.”<br />
Werkgroepen<br />
Over de processen bij <strong>Sportfondsen</strong> Nederland zegt Van den Berg:<br />
“Er gaat nog wel eens iets mis en dat wekt irritaties op. Sommige<br />
zaken blijven te lang liggen of het is niet duidelijk wie wat precies doet<br />
op welk moment. Of er bemoeien zich juist weer teveel mensen met<br />
iets waar ze zich eigenlijk helemaal niet mee bezig zouden moeten<br />
houden. Kortom: ook <strong>Sportfondsen</strong> heeft behoefte om haar<br />
processen in kaart te brengen, te standaardiseren en uniformeren,<br />
zeker omdat er een redelijk informele sfeer binnen de organisatie<br />
heerst. Juist dán moet je ervoor zorgen dat je structuur aanbrengt.”<br />
Met ondersteuning van Sandra Linders (“Zij kan bij <strong>Sportfondsen</strong><br />
heel goed de vinger op de zere plek leggen!”) ging Ferdi van den<br />
Berg begin 2006 voortvarend aan de slag. Hij zegt: “Sandra is bij<br />
alle afdelingshoofden en managers langs geweest om te inventariseren<br />
welke processen het belangrijkst zijn. Van de inkoop tot de<br />
klachtenafhandeling en van de totstandkoming van beleidsplannen<br />
en het opstellen van begrotingen tot voorraadbeheer en facturering.<br />
De prioriteiten zijn per afdeling verschillend, maar het principe is<br />
hetzelfde: aan elk product hangt een proces en daar zijn weer<br />
verschillende mensen bij betrokken. Vervolgens hebben we per<br />
proces een werkgroep geformeerd. Een mooi voorbeeld is, dat in<br />
een werkgroep duidelijk werd, dat sommige buitendienstmedewerkers<br />
maar liefst 80 procent van hun tijd ‘binnen’ doorbrachten<br />
met administratieve bezigheden. Dat kan natuurlijk niet!”<br />
Sturingsinformatie<br />
“In de werkgroepen zijn we alle producten stap voor stap gaan<br />
ontleden. Hoe komen ze tot stand Wat is het proces erachter en<br />
wat zijn de kritische factoren En – ook heel belangrijk – welke<br />
kwaliteitseisen stel je per stap Zo ben je in feite, samen met de<br />
mensen die er dagelijks mee te maken hebben, bezig om alle<br />
processen – één voor één – te modelleren. De werkgroep biedt<br />
mensen houvast en geeft hen inzicht in welke gegevens ze nodig<br />
hebben, maar óók wat anderen van hen nodig hebben.<br />
En nogmaals: kijk per stap waar en waarom het eventueel mis kan<br />
gaan. Moet je bijvoorbeeld rekening houden met deadlines Als je<br />
een jaarverslag maakt dat in maart klaar moet zijn, moet je daar in<br />
december al mee beginnen en niet eind <strong>februari</strong>. Dit soort<br />
termijnen moet je ook duidelijk in beeld hebben. Hetzelfde geldt<br />
voor gegevens die derden, bijvoorbeeld vestigingsmanagers of<br />
gemeenten, moeten aanleveren. Ook dat moet je allemaal in kaart<br />
brengen.” “Dat het allemaal zo simpel klinkt! Ja, dat hebben we<br />
vaker gehoord. En in principe ís het ook niet zo moeilijk, maar toch<br />
gaan de meeste organisaties maar gewoon door waar ze mee<br />
bezig zijn, zonder zich af te vragen of ze hun processen kunnen<br />
verbeteren en daarmee dus uiteindelijk tijd én geld kunnen<br />
besparen”, aldus Van den Berg.“Het is meer een set van<br />
processen met bijbehorende kwaliteitseisen en prestatieindicatoren.<br />
Het geeft de afdelingshoofden en later het managementteam<br />
en de directie sturingsinformatie, waarmee ze sneller<br />
en adequater kunnen reageren. Op zo’n manier ontwikkel je je als<br />
organisatie ook sneller.”<br />
Doeners<br />
Binnenkort starten Ferdi van den Berg en Sandra Linders met de<br />
‘tweede ronde’ processen, waaronder de klachtenafhandeling.<br />
“Hoe gaat <strong>Sportfondsen</strong> daar mee om Wat doen we ermee en wat<br />
leren we ervan” aldus Van den Berg, die vol lof is over de manier<br />
waarop het management met zijn adviezen omgaat. “Ik heb ook wel<br />
eens bij bedrijven meegemaakt dat men continu de hakken in het<br />
zand zet, maar daar is bij <strong>Sportfondsen</strong> geen sprake van.<br />
Integendeel, men staat er heel erg open voor om aan dit proces<br />
mee te werken. Wat ik wel heb gemerkt, is dat deze organisatie<br />
vooral uit doeners bestaat. Daar is op zich niks mis mee, maar<br />
dan is het wel moeilijker om in processen te denken en structuur<br />
aan te brengen. De waan van de dag regeert nog te vaak. Gelukkig<br />
zit Sandra Linders er bovenop om mensen weer ‘even wakker te<br />
schudden’.” De beschreven processen zullen uiteindelijk worden<br />
opgenomen in het kwaliteitshandboek van <strong>Sportfondsen</strong> Nederland.<br />
Van den Berg: “Vaak zie je dat procesmanagement zich langzaam<br />
als een olievlek door de hele organisatie verspreidt. Bij <strong>Sportfondsen</strong><br />
gaat men met de meeste processen direct aan de slag<br />
om zaken te verbeteren, zonder te wachten op een formeel<br />
moment waarop iets geïmplementeerd moet worden. Dat is<br />
prima natuurlijk, maar we moeten met elkaar wel data afspreken<br />
waarop bepaalde zaken hoe dan ook geregeld zijn. Want: het<br />
vastleggen van je processen is het fundament van je onderneming.<br />
Daar bovenop kun je weer verder bouwen.” n
Het had maar weinig gescheeld of het bassin van <strong>Sportfondsen</strong>bad De Meer in<br />
Culemborg was eind 2002 compleet leeggelopen. “Er was een stukje leiding van de<br />
zwembadwaterzuivering doorgesleten en daardoor liep de machinekamer vol. Binnen<br />
anderhalf uur was het water in het bad al 20 centimeter gezakt”, weet manager<br />
Ria Houkes zich nog te herinneren. Een telefoontje naar Chris van Veluwen bood<br />
uitkomst. De producthouder Technisch Management van <strong>Sportfondsen</strong> Nederland<br />
zette Houkes op het spoor van Polypla, een installatiebedrijf uit Kesteren met veel<br />
ervaring in de zwembadbranche. “Polypla is dag en nacht bezig geweest om de<br />
schade te herstellen, zij hebben ons toch voor een kleine ramp behoed.” Polypla is<br />
inmiddels de huisinstallateur van De Meer. Een van de eerste klussen was het<br />
(preventief) vervangen van het leidingwerk in de badomloop.<br />
Culemborg wil overstappen op<br />
Die maatregel was volgens technisch adviseur annex coördinator<br />
Henk Meijer absoluut noodzakelijk om soortgelijke – of nog<br />
grotere - calamiteiten in de toekomst te voorkomen. Hij zegt:<br />
“Het bad dateert van 1977 en zo oud waren ook de leidingen.<br />
Dat waren nog allemaal witte pvc-buizen, terwijl er tegenwoordig<br />
alleen nog maar de grijze, veel sterkere buizen worden gebruikt.<br />
Na de lekkage hebben we besloten het complete leidingstelsel te<br />
vervangen, eerst (in 2003) in de technische ruimte en twee jaar<br />
later in de badomloop. Zo’n 400 meter in totaal, variërend in<br />
diameter van 9 tot 25 centimeter. En passant hebben we de<br />
leidingloop geoptimaliseerd. De bereikbaarheid is nu aanmerkelijk<br />
verbeterd”, aldus Meijer, al vijf jaar werkzaam als technisch<br />
coördinator bij de afdeling Bouw & Techniek van <strong>Sportfondsen</strong><br />
Nederland. In die hoedanigheid begeleidt hij een groot aantal<br />
<strong>Sportfondsen</strong>baden op technisch gebied, waaronder Culemborg.<br />
“Ik heb in elk zwembad regelmatig regulier technisch overleg met<br />
de betrokken manager en de technische dienst of technisch<br />
medewerker. Gemiddeld ga ik bij elke locatie zo’n zes tot elf keer<br />
per jaar langs.” Ria Houkes is maar wat blij met de technische<br />
ondersteuning die ze van <strong>Sportfondsen</strong> en met name Henk Meijer<br />
krijgt. “Laten we eerlijk zijn: we weten er natuurlijk wel iets van,<br />
maar het is ondoenlijk om van alle technische zaken echt álles af<br />
te weten. Natuurlijk doen we het dagelijks onderhoud zelf en de<br />
meeste storingen weten we ook nog wel op te lossen, maar voor<br />
onderhoudsplannen op de (middel)lange termijn, energiebeheer,<br />
wet- en regelgeving, arbo-zaken en ga zo maar door, is het wel<br />
heel prettig dat we altijd terug kunnen vallen op iemand met<br />
verstand van zaken.”<br />
Oude chloortank<br />
Houkes, woonachtig in Tiel, is sinds 1999 manager van het<br />
<strong>Sportfondsen</strong>bad in Culemborg, daarvoor was ze jarenlang hoofd
zoutelektrolyse<br />
zwemzaken en bedrijfsleider van een zwembad in Westervoort.<br />
In Culemborg mag ze bepaald niet klagen over de bezoekersaantallen.<br />
Het bad wordt zeer intensief gebruikt, met alleen al<br />
zes zwemverenigingen, en 140.000 tot 160.000 bezoekers per<br />
jaar! Vanuit het oogpunt van veiligheid voor zowel bezoekers,<br />
personeel, omwonenden en milieu, in combinatie met de Ecowijk<br />
waar De Meer ‘tegenaan hangt’, is door Houkes c.s. besloten<br />
over te stappen op een systeem van zoutelektrolyse om chloor<br />
op te wekken.<br />
Henk Meijer, vanzelfsprekend betrokken bij de keuze, geeft<br />
nadere tekst en uitleg: “In het meerjarenonderhoudsplan van de<br />
gemeente (sinds 1 januari 2006 weer volledig eigenaar van het<br />
bad, red.) stond voor <strong>2007</strong> de vervanging van een oude<br />
chloortank in de planning. Omdat die tank vorig jaar lek raakte,<br />
moesten we versneld een voorstel voor vervanging maken.<br />
Aangezien we in Culemborg al langer aan het praten waren over<br />
zoutelektrolyse, hebben we de gemeente gevraagd het besluit<br />
hierover naar voren te halen.”<br />
Minder risico’s<br />
De resultaten van een onderzoek naar de toepassing en de<br />
veiligheid, in 2006 uitgevoerd door een stagiair, bevestigden<br />
alleen maar de voordelen van zoutelektrolyse ten opzichte van het<br />
gebruik van ‘gewoon’ chloor. Meijer: “Het binnenklimaat wordt<br />
aanzienlijk verbeterd. Er hangt simpelweg minder chloor in de lucht<br />
en dat is uiteraard voor bezoekers én medewerkers een stuk<br />
prettiger. Daarnaast hoef je geen chloor meer op te slaan, dus de<br />
risico’s van een tank met 2.600 liter chloor in een drukke woonwijk,<br />
met alle regelgeving eromheen, zijn weg. Hetzelfde geldt voor<br />
het transport. Kortom: er kán eigenlijk niemand op tegen zijn.<br />
”Het voorstel dat Henk Meijer, namens <strong>Sportfondsen</strong>bad De Meer,<br />
deed om traditioneel chloor te vervangen door zoutelektrolyse,<br />
werd unaniem door de Raad van Beheer ondersteund en ook het<br />
College van B&W zei volmondig ‘ja’. Het geld voor de investering<br />
wordt vanuit de reservering voor het groot onderhoud gehaald.<br />
Die investering is – volgens Meijer – fors en in feite niet terug te<br />
verdienen. “Dat is ook de reden dat zoutelektrolyse in veel baden<br />
nog niet wordt toegepast, maar ik verwacht dat we straks geen<br />
keus meer hebben en dat elk bad middels wet- en regelgeving<br />
gewoon wordt verplicht om een systeem van zoutelektrolyse te<br />
installeren.”<br />
Ria Houkes tot slot: “We praten over een afschrijvingsbedrag<br />
van zo’n 6.000 euro per jaar. Ik neem aan dat de gemeente het<br />
dat wel waard vindt, als de veiligheid van circa 150.000<br />
bezoekers daarmee aanzienlijk verbetert. Het is gewoon een<br />
investering in veiligheid én kwaliteit, zowel voor de gebruikers en<br />
het personeel als de omwonenden!” n
In de vorige uitgave van <strong>Sportfondsen</strong><br />
Optimaal heeft u al kunnen lezen over de<br />
unieke samenwerking die er in Schiedam<br />
is ontstaan, tussen het (door de gemeente<br />
geëxploiteerde) Zwembad Zuid en<br />
<strong>Sportfondsen</strong>bad Groenoord (geëxploiteerd<br />
door <strong>Sportfondsen</strong>-Schiedam B.V.).<br />
Arjan van Oostenbrugge is manager van<br />
beide baden en onder zijn leiding is er een<br />
bloeiende uitwisseling van personeel,<br />
activiteiten en diensten tot stand gekomen.<br />
De volgende stap in organisatieontwikkeling<br />
is de (gezamenlijke) implementatie van het<br />
INK-managementmodel.<br />
De implementatie van het<br />
INK-model in Schiedam<br />
“Wij beloven onze klanten een spetterend, gezond, goed en veilig<br />
verblijf in onze zwembaden. Wij willen deze belofte nakomen<br />
door iedere medewerker aan te spreken op ondernemerschap en<br />
systematisch werken aan kwaliteit volgens het INK-model.<br />
Op 12 januari hebben we tijdens een inspirerende themadag<br />
‘kwaliteit & ondernemerschap’ voor onze coördinatoren de<br />
aftrap gegeven voor de nieuwe werkwijze”, zo vertelt Arjan van<br />
Oostenbrugge, die medio 2006 Wynand Korsten tot<br />
‘kwaliteitsmedewerker’ benoemde. Van Oostenbrugge: “Bij een<br />
kwaliteitsonderzoek in april 2006 scoorden we gemiddeld een<br />
7,6. Wij willen op alle fronten minstens een 8 scoren.<br />
Die ambitie hebben we op 12 januari nadrukkelijk uitgesproken<br />
en daarnaast hebben we uitgelegd hóe we dit willen bereiken.<br />
Daarbij volgen we het INK-model, waarbij Wynand de vinger aan<br />
de pols gaat houden of we ook nakomen wat we met elkaar<br />
hebben afgesproken. Daartoe zal er iedere zes weken periodiek<br />
overleg plaatsvinden met alle coördinatoren van allebei de<br />
baden.”<br />
Attitude<br />
Wynand Korsten (26) is al sinds 1999 in dienst als<br />
toezichthouder in Sport- en Recreatiebad Groenoord, in eerste<br />
instantie als bijbaantje buiten (middelbare) schooltijd, maar<br />
later in vaste dienst. Toezichthouden doet hij nog steeds en<br />
daarnaast is Korsten, die in augustus tevens zijn studie HBO-<br />
MER (Management Economie en Recht) afrondde, secretaris<br />
van de OR. En voordat hij tot kwaliteitsmedewerker werd<br />
benoemd, zat de Schiedammer ook al drie jaar in de werkgroep<br />
Keurmerk Veilig & Schoon. Hij vertelt: “Wij werken zowel in<br />
Groenoord als Zwembad Zuid met coördinatoren die<br />
verantwoordelijk zijn voor één of meerdere taken, bijvoorbeeld<br />
zwemlessen, recreatief of seniorenfit, maar ook de horeca, de<br />
10
eceptie, enzovoort. Iedere coördinator kan zelfstandig of op<br />
aangeven van de manager, medewerkers om zich heen<br />
verzamelen om de taken uit te voeren. Periodiek vindt er<br />
overleg plaats tussen de manager en de coördinatoren, die<br />
tevens actief bijdragen aan kwaliteitszorg. Dat is ook de reden<br />
waarom we op 12 januari alle coördinatoren door middel van<br />
workshops hebben ingewijd in het werken volgens het INKkwaliteitssysteem.<br />
Als de coördinatoren weten en vóelen wat<br />
de bedoeling is, dan kunnen zij dat op hun beurt weer verder<br />
uitdragen naar hun teams.”<br />
“Je zou kunnen zeggen dat ons kwaliteitssysteem als ‘toolbox’<br />
dient voor de coördinator als ondernemer om een goed product<br />
te leveren”, vervolgt Korsten. “Daarin past bijvoorbeeld de<br />
periodieke meting van klanttevredenheid als kwaliteitsinstrument.<br />
Maar ook het sturen op cijfers door met productie-overzichten<br />
per coördinator te werken.” Marleen Brouwer van Boa Organisatie<br />
Advies, door Arjan van Oostenbrugge omschreven als ‘de aanjager<br />
van buitenaf’, vult aan: “<strong>Kwaliteit</strong> en ondernemerschap is ook een<br />
kwestie van attitude. De medewerkers moeten als ware ambassadeurs<br />
van hun organisatie de waarden van de baden uitdragen.<br />
De mensen moeten oog hebben voor wat er op hun gebied<br />
gebeurt, ook in de directe regio van Schiedam.<br />
Kijk wat je kunt met nieuwe trends en thema’s in bijvoorbeeld<br />
aquarobic of – spinning en maak er een plan op!”<br />
superbelangrijk. Zoals Arjan al heeft aangegeven, willen wij van<br />
die 7,6 eind <strong>2007</strong> een 8 maken.<br />
"Soms zit het ‘m in hele praktische zaken, zoals de temperatuur<br />
van het badwater. Klanten gaven in ons tevredenheidsonderzoek<br />
van april 2006 aan dat zij graag het water in Groenoord wat<br />
warmer willen hebben, nou, daar is – los van de energiekosten –<br />
natuurlijk relatief eenvoudig iets aan te doen.”<br />
En Brouwer: “Het wordt een heel ander verhaal als het gaat om<br />
de zogenaamde ‘zachte’ factoren: hoe staan toezichthouders<br />
langs de badrand Stellen ze de zwemmers op hun gemak<br />
Voelen bezoekers zich prettig en veilig Hoe is onze service<br />
Om dit soort zaken te verbeteren moet feitelijk iedere<br />
Warmer water<br />
“Sommige mensen denken: als we ‘kwaliteit’ tijdens een<br />
vergadering of overleg op de agenda zetten, dan doen we er ook<br />
iets aan. Maar het gaat veel verder, het is een werkwijze, een<br />
manier van denken die je eigenlijk tot in ieder haarvat moet laten<br />
doordringen. Werken aan kwaliteit en kwaliteitsmanagement<br />
moet een vaste plek krijgen in iedere organisatie én vooral in de<br />
hoofden van de medewerkers!” aldus Brouwer, die al negen jaar<br />
aan Groenoord is verbonden als adviseur, aanvankelijk vooral op<br />
het gebied van PR en marketingcommunicatie, maar gaandeweg<br />
ook meer en meer op strategie en beleid.<br />
Groenoord en Zwembad Zuid zijn een van de eerste<br />
‘<strong>Sportfondsen</strong>’-baden waar het INK-model ook daadwerkelijk<br />
operationeel is. Marleen Brouwer: “We hebben op 12 januari<br />
voor alle aandachtsgebieden van het INK-model concrete<br />
prestaties benoemd. Het model is een prima kapstok om met<br />
elkaar periodiek te toetsen of die targets ook daadwerkelijk<br />
worden gehaald.” Wynand Korsten: “Het was wel grappig, dat<br />
verschillende mensen zeiden dat we ‘al die dingen toch allang<br />
deden’. Dat klopt in zekere zin wel, want we werkten bijvoorbeeld<br />
al met klant- en medewerkerstevredenheidsonderzoeken.<br />
Maar met behulp van het INK-model krijgen mensen simpelweg<br />
meer inzicht in wat, waarom en wanneer we iets doen. We zijn<br />
nu gewoon meer gestructureerd en meer bewust met kwaliteit<br />
bezig. De coördinatoren zien ook het nut er wel van in, zeker als<br />
we de koppeling maken naar hun dagelijks werk. Dan gaat het<br />
ook meer leven!” Korsten: “De mening van onze klanten blijft<br />
Wynand Korsten, toezichthouder in Sport- en<br />
Recreatiebad Groenoord.<br />
Marleen Brouwer van Boa Organisatie Advies.<br />
11
Hij is min of meer bij toeval in de ‘zwembadwereld’ gerold, maar Theo Appelhof heeft<br />
er geen spijt van dat hij in 2003 Lout Bierenbroodspot is opgevolgd als voorzitter van<br />
de Stichting Zwembadkeur, verantwoordelijk voor de introductie en ontwikkeling van<br />
het Keurmerk Veilig & Schoon. “Mijn wens is dat een zwembad met het keurmerk<br />
dezelfde uitstraling krijgt als een ANWB-camping. Mensen die daar gaan kamperen,<br />
weten dat het met zaken als kwaliteit, veiligheid en hygiëne wel goed zit.”<br />
Wat Appelhof betreft mag het keurmerk dan ook best wat<br />
meer ‘zichtbaar’ zijn in de baden. “Eerst was er alleen het<br />
bekende schildje met het Keurmerk Veilig & Schoon, later<br />
hebben we daar nog een certificaat op naam aan toegevoegd,<br />
maar als het aan mij ligt zou het nog veel duidelijker moeten<br />
zijn dat een zwembad het keurmerk heeft. Bezoekers moeten<br />
gewoon vóelen: dit is een zwembad dat haar zaakjes op orde<br />
heeft, waar het schoon is en waar je veilig kunt verblijven.<br />
Daarnaast is het ook voor de medewerkers zelf goed om te<br />
weten, dat ze er van tevoren alles aan hebben gedaan om<br />
eventuele ongelukken of incidenten te voorkomen.” De inwoner<br />
van Beuningen was tot zijn pensioen directeur van de Voedsel en<br />
Waren Autoriteit (VWA) in Eindhoven (voorheen de Keuringsdienst<br />
van Waren).<br />
Sinds 1975 was hij werkzaam bij de keuringsdienst, waarvan<br />
de laatste 20 jaar als directeur. Gezien zijn schat aan<br />
ervaring met kwaliteitssystemen was het eigenlijk niet zo<br />
vreemd dat Bierenbroodspot uitgerekend bij Appelhof<br />
uitkwam in zijn zoektocht naar een opvolger.<br />
Appelhof: “In 1986 werd ik directeur van de VWA-vestiging<br />
regionale Keuringsdienst van waren in Nijmegen. Mijn<br />
voorganger zat in de Raad van Bestuur van het plaatselijke<br />
<strong>Sportfondsen</strong>bad en de gemeente vond het eigenlijk wel<br />
prettig als ik ook zijn nevenfunctie bleef bekleden.<br />
Zo heb ik ook Lout Bierenbroodspot leren kennen en voor ik<br />
het wist was ik ook voorzitter van de Werkgeversvereniging<br />
Badinrichtingen en Zwembaden (WVBZ, red.).”<br />
12
Veilig & Schoon<br />
Voor ieder zwembad een must<br />
Het hébben van een<br />
kwaliteitssysteem is al<br />
een verbetering<br />
voor elke organisatie.<br />
Begrip<br />
Terug naar de Stichting Zwembadkeur, die na de millenniumwisseling<br />
in het leven werd geroepen door een aantal belangengroepen<br />
in de zwembadwereld, in casu de Vereniging Sport &<br />
Gemeenten (voorheen LC), de RECRON en <strong>Sportfondsen</strong><br />
Nederland. Appelhof: “Veel zwembaden deden wel ‘iets’ aan<br />
kwaliteit, maar er zat weinig structuur in en er werd op dit gebied<br />
ook niet of nauwelijks samengewerkt. Iedereen probeerde min of<br />
meer zelf het wiel uit te vinden. Bovendien kwamen zwembaden in<br />
die periode veelvuldig negatief in het nieuws door relletjes en<br />
incidenten. Om het kwaliteitsniveau én het imago van de totale<br />
branche omhoog te krikken, is de stichting opgericht en het idee<br />
voor het keurmerk geboren. Het streven was een standaardkwaliteitssysteem<br />
te ontwikkelen, waarbij alle medewerkers<br />
weten wat ze wanneer moeten doen, vooral bij calamiteiten.<br />
De nadruk ligt vooral op het bevorderen van de veiligheid.”<br />
alle inspanningen. Als je een opleiding volgt, wil je aan het eind<br />
van de rit toch ook je diploma hebben! Datzelfde geldt voor het<br />
Keurmerk Veilig & Schoon. Het moet voor het publiek herkenbaar<br />
zijn als een bewijs van kwaliteit, maar óók voor bijvoorbeeld<br />
toezichthouders van de provincie.”<br />
Keurmerk+<br />
“Wij proberen momenteel als stichting met de provincies tot<br />
overeenstemming te komen over de mate van toezicht. Met de<br />
VWA zijn wij al in de slag om een afspraak te maken, dat<br />
bedrijven die over een deugdelijk keurmerk van ons beschikken,<br />
minder toezicht nodig hebben. Zo’n zelfde afspraak willen we<br />
proberen te bewerkstelligen voor zwembaden met het Keurmerk<br />
Veilig & Schoon. Dat kan alleen maar als je een sterk keurmerk<br />
hebt en de provincie ook voldoende vertrouwen heeft in het<br />
zelfregulerend vermogen van de branche. Op zich staan de<br />
provincies niet onwelwillend tegenover ons voorstel, het past ook<br />
wel in de lijn van de terugtredende overheid, maar zelf moeten<br />
we ervoor zorgen dat ons keurmerk sterker wordt. Hoe<br />
Ik denk dat we nog meer zelf moeten controleren of men in de<br />
baden ook daadwerkelijk werkt zoals het op papier staat.<br />
Oftewel: een kwaliteitssysteem is mooi, maar functioneert het<br />
ook in de praktijk”<br />
Overigens wil Theo Appelhof zwembaden ervan bewust maken,<br />
dat het hébben van het keurmerk geen reden is om achterover<br />
te gaan leunen. “Door de alsmaar veranderende wet- en<br />
regelgeving, moet je continu met kwaliteitsverbetering bezig zijn.<br />
Zwembaden die het keurmerk al hebben, zouden eigenlijk alweer<br />
moeten streven naar een hoger kwaliteitsniveau. Hierdoor<br />
denken wij ook aan de invoering van het Keurmerk+, dat<br />
gekoppeld wordt aan het opleidingsniveau van de betreffende<br />
zwembadmanager.”<br />
Ruim drie jaar later constateert Theo Appelhof tot zijn genoegen,<br />
dat het Keurmerk Veilig & Schoon inmiddels een begrip is<br />
geworden en dat er al meer dan 100 zwemaccommodaties<br />
beschikken over een kwaliteitssysteem dat goed is voor hét<br />
schildje. “Het hébben van een kwaliteitssysteem is al een<br />
verbetering voor elke organisatie. Daarmee gaat de kwaliteit hoe<br />
dan ook vooruit. Je krijgt aanvankelijk wel met de nodige<br />
rompslomp te maken, maar als het plan er eenmaal is, dan geeft<br />
dat de medewerkers altijd een enorm goed gevoel en een<br />
houvast in het dagelijks werk. Daarom vind ik het zo belangrijk<br />
dat het ook zichtbaar wordt gemaakt, alleen al als beloning voor<br />
Appelhof is vol lof over de leidende rol die <strong>Sportfondsen</strong> Nederland<br />
vanaf het begin van de stichting heeft vervuld. Toch slaakt hij ook<br />
een kleine kritische noot. "Er zijn 41 <strong>Sportfondsen</strong>accommodaties<br />
met het Keurmerk Veilig & Schoon. Hoewel ik me realiseer dat<br />
<strong>Sportfondsen</strong> hiermee koploper is, zouden het er wat mij betreft<br />
nog wel meer mogen zijn. Wie weet staat er inmiddels alweer een<br />
aantal in de startblokken. En soms zijn er ook externe of onvoorziene<br />
omstandigheden, zoals gemeentelijke vergunningstrajecten,<br />
waardoor het verkrijgen van het keurmerk wat langer op zich laat<br />
wachten. Hoe dan ook: wij gaan onverminderd door om het<br />
keurmerk te promoten!” n www.zwembadkeur.nl<br />
13
Inspireren vanuit eigen werk en<br />
“Een klant is een mens met gevoel en emotie en niet een getal, gegeven of statistische<br />
factor. Hetzelfde geldt voor de medewerker: hij is een mens, een bron van inspiratie.<br />
Erkenning van de een, begint bij erkenning van de ander. Uw medewerker is immers de<br />
sleutel naar uw klant, uw klant is als het goed is de motivator van uw medewerker.”<br />
Zo begint de tekst op de achterkant van het boek ‘<strong>Kwaliteit</strong> van klantrelaties’ van<br />
Don A.G. Scheers, voormalig directeur van BB&H Adviesgroep en in die hoedanigheid een<br />
aantal jaren (strategisch) adviseur van <strong>Sportfondsen</strong> Nederland.<br />
Don Scheers is als gastdocent verbonden aan de Newport<br />
University (USA), de Spinoza University, is vele jaren<br />
(gast)docent aan de TU Delft en Erasmus Universiteit geweest<br />
en is auteur van vele artikelen en circa twaalf boeken, waaronder<br />
dus ‘<strong>Kwaliteit</strong> van klantrelaties’, maar bijvoorbeeld ook ‘Dobberen<br />
en denken’ over veranderingsprocessen. Scheers adviseerde<br />
BB&H Adviesgroep en organisaties bij het ontwikkelen en<br />
implementeren van klantgerichte strategieën met nieuwe en<br />
succesvolle serviceconcepten, kwaliteitsontwikkeling en verandermanagement.<br />
Wegens een handicap maakt hij niet langer<br />
deel uit van de directie van BB&H Adviesgroep, maar hij volgt de<br />
ontwikkelingen bij ‘zijn’ <strong>Sportfondsen</strong> Nederland (“Een mooie club<br />
mensen!”) nog altijd op de voet. Sterker nog: als hij het over<br />
<strong>Sportfondsen</strong> heeft, dan praat Scheers in termen van ‘we’ en<br />
‘ons’. “Ik vind het – ook nu nog aan de zijlijn – mooi om te zien<br />
hoe <strong>Sportfondsen</strong> verder aan het professionaliseren is.”<br />
Veranderen<br />
"Veranderen is een continu proces, dat moet je niet willen<br />
tegenhouden. Je moet er juist van genieten.” Het is een van de<br />
stokpaardjes van Don Scheers. Het lichaam van de mens<br />
verandert zijn hele leven lang. Datzelfde geldt voor de relatie die<br />
bedrijven hebben met hun klanten. Men moet zich er steeds van<br />
bewust zijn, dat zowel de eigen organisatie als de klant zelf en<br />
dus ook de onderlinge relatie aan veranderingen onderhevig is.<br />
"Voor <strong>Sportfondsen</strong> is het belangrijk om telkens te weten: met<br />
welke klant hebben we te maken Met de gemeente Met een<br />
vereniging Een bezoeker Of met een klant van een klant<br />
Bijvoorbeeld een lid van een vereniging. Al die verschillende klanten<br />
hebben weer hun eigen specifieke wensen en eisen en belangen.<br />
Daar moet je rekening mee houden. Met andere woorden:<br />
kruip in de huid van je klant, bekijk je eigen organisatie door zijn of<br />
haar bril! En ervaar een klacht van een klant als een cadeau!”<br />
Scheers is een aanhanger van het INK-managementmodel, waar<br />
ook <strong>Sportfondsen</strong> inmiddels mee werkt. “Ik vind het eigenlijk<br />
meer een denk- dan een managementmodel, maar als je het<br />
consequent toepast, is het heel erg bruikbaar om je organisatie<br />
te (be)sturen. Belangrijk is om in elke fase de klant te allen tijde<br />
centraal te stellen. Het model begint sowieso vanuit leiderschap.<br />
Waar staan we als organisatie en waar willen we naartoe<br />
Wat is dan onze strategie en ons beleid om dat te bereiken<br />
En wat betekent dat vervolgens voor het management van onze<br />
medewerkers en het management van onze middelen.<br />
Deze aandachtsvelden – die in het INK-model aan de ‘linkerkant’<br />
staan – hebben allemaal te maken met het zoeken naar kwaliteit.”<br />
Resultaten<br />
“Vervolgens gaan ‘we’ werken aan (het verbeteren van die) kwaliteit<br />
via het management van de processen. Daar is <strong>Sportfondsen</strong> op<br />
dit moment ook mee bezig door alle werkprocessen te beschrijven.<br />
De tweede fase hierin is de hele cyclus van planning en controle<br />
en als derde ga je volgens een vastgestelde methodiek van<br />
beoordelings- en functioneringsgesprekken elke keer weer al die<br />
processen nader onder de loep nemen. Overigens is het wel heel<br />
erg belangrijk dat de verschillende accommodaties ook dingen<br />
sámen doen en van elkaar leren. Laat zien wat je goed doet, daar<br />
hebben je collega’s ook wat aan!” Don Scheers snapt dat men bij<br />
<strong>Sportfondsen</strong> de klant met ‘beleving’ aan zich wil binden.<br />
Toch moet men zich ook blijven focussen op concrete resultaten,<br />
zoals het behalen van een zwemdiploma, gezond worden/blijven of<br />
ontstressen. “Dat zijn allemaal resultaatdoelen waarom mensen<br />
gaan zwemmen. In het INK-model staat dit min of meer<br />
14
ervaring<br />
(aan de rechterkant van het schema op deze pagina)<br />
omschreven in het ‘resultaatgebied’. In eerste instantie ga<br />
je zoeken naar kwaliteit, daarna ga je eraan werken om het<br />
te verbeteren en vervolgens moet je het bewaken. Daarin<br />
kun je drie doelgroepen onderscheiden. Allereerst de medewerkers:<br />
als die het naar hun zin hebben bij <strong>Sportfondsen</strong>,<br />
zijn ze gemotiveerder om ook de klanten een paar leuke uren<br />
in het bad te verzorgen. Vandaar dat het belangrijk is om<br />
geregeld medewerkerstevredenheidsonderzoeken te<br />
houden. Hetzelfde geldt uiteraard voor klanttevredenheidsonderzoeken.<br />
Dat is in feite nu de achteruitkijkspiegel voor<br />
<strong>Sportfondsen</strong>. De komende jaren zullen we die veelvuldig<br />
gaan afnemen, om nóg scherper te krijgen wat onze klanten<br />
willen en ook vooral waaróm ze iets willen! Op die manier<br />
kun je die achteruitkijkspiegel ombuigen om in de toekomst<br />
te kijken en tijdig in te spelen op wat klanten willen.”<br />
Leuk<br />
Naast de medewerkers en de klanten & leveranciers vormt de<br />
maatschappij het derde aandachtsveld in het resultaatgebied<br />
van het INK-model. Scheers daarover: “Als bedrijf heb je ook<br />
een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Hoe gaan we om<br />
met het gebruik van water en energie Met kinderopvang En<br />
hoe zorgen we ervoor dat ouderen fit en gezond blijven én bij<br />
ons en passant ook op sociaal gebied aan hun trekken komen<br />
Hiervoor kun je allerlei concepten ontwikkelen. <strong>Sportfondsen</strong><br />
zou naar mijn mening sowieso meer in concepten moeten<br />
denken en minder in water.” Helemaal uiterst rechts van het<br />
INK-model staan het bestuur en de financiers. Per slot van<br />
rekening moeten zij op de hoogte worden gehouden van de<br />
(eind)resultaten. “En vervolgens begint het hele proces van<br />
het zoeken, werken en bewaken van kwaliteit weer opnieuw”,<br />
zegt Scheers. “Het INK-model moet je in je organisatie<br />
verankeren om je bedrijfsdoelstellingen te realiseren, maar<br />
daarna moet je weer verder durven kijken. Als je met dit<br />
soort processen aan de gang gaat, dan móet je willen<br />
veranderen, verbeteren en vernieuwen. Telkens weer. Dat<br />
maakt het werk ook boeiend en interessant voor iedereen.<br />
Veranderen geeft ook energie, nieuw elan. Ik zie wel eens<br />
organisaties die zitten te worstelen met allerlei complexe<br />
managementtools en dan denk ik: ‘Laat gaan, zorg dat het<br />
weer leuk wordt!” Daarom wil hij tot slot <strong>Sportfondsen</strong> nog<br />
een handreiking geven als het gaat om het INK-model:<br />
“Je moet het niet té theoretisch benaderen of teveel in<br />
fasen denken. Gebruik het vooral als een hulpmiddel in de<br />
dagelijkse praktijk! Een model is maar een model, de<br />
werkelijkheid is vaak net een tikkeltje anders.” n<br />
15
<strong>Sportfondsen</strong> Kort <strong>Sportfondsen</strong> Kort Sportfond<br />
Sport- en Recreatiebad Groenoord<br />
categoriewinnaar<br />
speciale training<br />
‘ongewenst gedrag’<br />
De jury beloont de speciale training ‘ongewenst gedrag’ die<br />
seizoenskrachten krijgen voor en tijdens het werk. Tot categoriewinnaars<br />
zijn uitgeroepen Camping Ter Spegelt uit Eersel (10 tot<br />
26 medewerkers) en Sport- en Recreatiebad Groenoord uit<br />
Schiedam (meer dan 26 medewerkers).<br />
De Keep-it-Cool awards zijn door zangeres en ijsdans-ster Maud<br />
uitgereikt op de Splashure, Sport en Recreatech <strong>2007</strong> in Ahoy.<br />
De winnaars winnen een uitje naar de ijsbar in Amsterdam<br />
De categorieprijs voor Sport- en Recreatiebad Groenoord uit<br />
Schiedam is toe te schrijven aan de speciale aandacht die wordt<br />
besteed aan jonge, minder ervaren toezichthouders. De jongeren<br />
worden extra getraind en ieder jaar getest op zwemvaardigheid,<br />
conditie, reddingswerk, maar ook EHBO en omgaan met agressie.<br />
Aan het einde van het seizoen vindt er een evaluatie plaats tussen<br />
het bedrijf, de jongeren en het opleidingsinstituut. De jury beloont<br />
de effectiviteit van de aanpak. “Jongeren staan veel zelfverzekerder<br />
op de werkvloer. Het aantal incidenten met agressie is enorm<br />
afgenomen en politie-interventie komt zelfs bijna niet meer voor.<br />
Gasten zijn meer tevreden door de ‘rust’ in het zwembad, het<br />
imago van het zwembad is eveneens verbeterd, ook in de ogen<br />
van de medewerkers zelf. Zij zitten daardoor lekkerder in hun<br />
vel”, aldus de jury en de Branchebegeleidingscommissie van het<br />
Arboplusconvenant Recreatie. n<br />
<strong>Sportfondsen</strong> Hof van Twente<br />
in goede handen<br />
Sinds 1 januari exploiteert <strong>Sportfondsen</strong> Hof van Twente de<br />
zwembaden De Vijf Heuvels in Markelo en zwembad De<br />
Whee in Goor. Samenvoeging van de zwembaden was een<br />
logisch gevolg van 1 jaar intensieve samenwerking. In 2006<br />
is er een goede samenwerking tussen de gemeente Hof van<br />
Twente en <strong>Sportfondsen</strong> Nederland tot stand gekomen.<br />
De gemeente had al in een eerder stadium goede<br />
ervaringen opgedaan met het toenmalige <strong>Sportfondsen</strong><br />
Goor. <strong>Sportfondsen</strong> neemt voor de gemeente de rompslomp<br />
weg en beperkt het financiële risico door haar expertise.<br />
Jarenlange ervaring staat garant voor hoogwaardig beheer,<br />
die door de collectiviteit goed betaalbaar blijft. De Optimale<br />
Waarde ® voor de gemeente is tevreden burgers, geen<br />
financiële verrassingen, versterking van de sociaalmaatschappelijke<br />
taak, professionele aanpak en profijt van<br />
collectiviteit. <strong>Sportfondsen</strong> Hof van Twente zet haar<br />
diensten en producten in en draagt zorg voor een optimale<br />
exploitatie voor beide zwembaden. n<br />
<strong>Sportfondsen</strong> Optimaal is een uitgave van: <strong>Sportfondsen</strong> Nederland NV<br />
Postjesweg 175. Postbus 90367, 1006 BJ Amsterdam, Telefoon: 020 3550 555<br />
Fax: 020 3550 666, E-mail: info@sportfondsen.nl www.sportfondsen.nl<br />
Concept, ontwerp en productie: The KEY Agency, Amsterdam n Interviews: Hans Nieuwenburg n Fotografie: Wim Hollemans<br />
Eindredactie: Martine Krop<br />
16