'Europa om de hoek' • HANNN wil van Noorden Europese - SNN

jaargang 2 december 2009
nummer 8
Noord
periodiek magazine SNN
NL
Betrokken ondernemers geven hun oordeel over SER-advies • Site ‘Europa om de
hoek’ • HANNN wil van Noorden Europese topregio maken • Nordconnect House
opent deuren in St. Petersburg • Prominente rol Noord-Nederland bij projecten in
Noordzeegebied

S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
Het SNN wenst u goede Feestdagen
en een ondernemend en gezond 2010!

Inhoudsopgave
noord-nl nr. 8 1
Voorwoord
Zo aan het einde van het jaar kijk je altijd even terug naar wat er is gebeurd binnen de
organisatie en wat we dit jaar hebben bereikt. Ik moet zeggen dat ik tevreden kan terugkijken
op het jaar 2009. Ondanks de recessie waar veel bedrijven mee te maken hebben
gekregen, is het in Noord-Nederland relatief goed gegaan. Als SNN hebben wij namens
de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe ondernemers nog een extra steuntje in de
rug kunnen geven door de ondergrens van een aantal subsidieregelingen te verlagen en
de totale budgetten te verhogen. Ook verliep het goed bij de grote projecten van samenwerkende
organisaties. Afgelopen juni vonden de leden van het Comité van Toezicht van
het SNN, waarin ook een vertegenwoordiging van het ministerie van Economische Zaken,
dat wij onze waardering moesten uitspreken voor een aantal zeer interessante en bijzondere
projecten: TTI Wetsus uit Leeuwarden, CCC uit Groningen, CrystalQ uit Stadskanaal
en het project de IJkdijk, Groningen. Deze projecten hebben allemaal gemeen dat ze
zonder uitzondering toonaangevend zijn in hun branche en wij zijn bijzonder blij dat ze
gevestigd zijn in Noord-Nederland. Ze ontvingen dan ook een Piek Award uit handen van
minister Van der Hoeven.
Sinds juni 2009 is Max van den Berg als nieuwe voorzitter gestart, waarmee hij het
stokje overneemt van John Jorritsma. Als voorzitter heeft hij voor de jaren 2009-2011 een
aantal belangrijke doelstellingen geformuleerd: sober en doelmatig werken met de focus
op een goede samenwerking van de drie provincies zodat we een eensluidende stem
laten horen in Den Haag en Brussel. Aan deze doelstellingen geven we ook in het nieuwe
jaar direct gehoor: in maart 2010 vertrekt een afvaardiging vanuit het Noorden naar Brussel.
Daar zullen we het Noorden presenteren als een innovatieve regio die kansen biedt
voor Europa na 2013. Europa staat sowieso op de agenda in 2010; niet alleen Brussel
maakt daar onderdeel vanuit maar ook het projectbureau Nordconnect is druk doende het
aantal contacten met landen langs de Noordelijke Ontwikkelingsas uit te breiden.
Kortom; er staat ons wederom een druk en enerverend jaar te wachten als regio.
Ik wens u, ook namens alle medewerkers van het SNN, plezierige feestdagen en
een bijzonder goed 2010.
Rob Engelsman, directeur SNN
‘Betrokken ondernemers geven hun oordeel over SER-advies 2
Site ‘Europa om de hoek’ geeft overzicht van projecten in de regio 4
HANNN wil van Noorden Europese topregio maken 6
Nordconnect House opent deuren in St. Petersburg 8
Prominente rol Noord-Nederland bij projecten in Noordzeegebied 11
Agenda
Agenda in het kort
28 januari
Informatiebijeenkomst Regelingen
In Martiniplaza Groningen wordt aan subsidieadviseurs
extra toelichting gegeven op de
subsidieregelingen van het SNN.
21 en 22 januari
Bezoek Zweedse delegatie uit Linköpping
en Norrköpping aan Noord-Nederland
(met vertegenwoordigers van bedrijfsleven en
overheid).
27 januari
Alesec en VNO-NVW Noord Internationaliseringscongres
Op 27 januari 2010 organiseert AIESEC in
samenwerking met VNO-NCW Noord in de
Mediacentrale in Groningen het internationaliseringscongres
‘Grenzeloos Ondernemen:
Strategieën onder de loep genomen’.
18 februari
Viering Litouwse Onafhankelijkheidsdag
in Groningen
Met o.a. de officiële opening van het Litouwse
consulaat in Hoogezand-Sappemeer.
24 maart
Noord-Nederland
Manifestatie in Brussel
Het SNN presenteert zich, samen met partijen
uit het Noorden als innovatieve regio.
23 -24 maart
Bedrijven Contactdagen Fryslân
Het SNN en Nordconnect zijn aanwezig op
deze beurs.
25 maart
Kamer van Koophandel Internationale
handelsdag 2010
Hampshire-Plaza, Groningen.

noord-nl nr. 8 2
Koers Noord
In de rubriek Koers Noord wordt
aandacht besteed aan het nieuwe
stimuleringsprogramma voor Noord-
Nederland dat zijn financiering kent
uit middelen van de Europese Unie,
het Rijk en eigen bijdragen van de
drie noordelijke provincies. Dit keer de
twee ontbijtbijeenkomsten met betrokken
noordelijke ondernemers.
Nuttige sparringpartners voor SNN-delegatie
Betrokken ondernemers geven
hun oordeel over SER-advies
‘Je moet je focussen op zaken waar je echt goed in bent, anders ben je straks overal een beetje goed in’ en
‘Liever één goed speerpunt dan tien waar weinig mee wordt gedaan’. Deze reacties kwamen naar voren op
twee ontbijtbijeenkomsten die het SNN organiseerde voor betrokken noordelijke ondernemers.
Aanleiding was het verschijnen van het rapport KoersVast van SER Noord-Nederland, waarin strategisch
advies wordt gegeven over de sociaal-economische koers voor het Noorden.
Het SNN wordt onder meer geadviseerd om
de geselecteerde pieken krachtig en langdurig
voort te zetten, met name waar het ‘energie’
en ‘water’ betreft. Beide passen volgens de
SER prima bij de intrinsieke sterkten van
Noord-Nederland en hebben een internationale
dimensie. Ook wordt gepleit voor
nieuwe strategische concepten in de sectoren
toerisme en zorg. Voor de ontwikkeling van
innovaties in de toeristische sector ziet de
SER perspectief voor een Toerisme Innovatie
Forum. En om de Noordelijke Ontwikkelingsas
(NOA) optimaal te benutten moet volgens
haar eerst duidelijk zijn voor welke sectoren
investeren in het NOA-gebied zinvol is.
De ondernemers kregen alle gelegenheid hun
visie op het rapport te geven. Ze hebben de
brainstormsessies met bestuur en directie van
het SNN als ‘interessant’ en ‘ toegankelijk’
ervaren. Met twee van hen nemen wij het
SER- advies nog even door: Ate van der Meer,
marketing & sales director van het fullservice
internetbureau Snakeware (hoofdvestiging in
Sneek met 16 medewerkers en ook kantoren
in Amsterdam en in de Fryslân Houses in New
York en Riga) en met Jelle Bos (eigenaar van
camping/recreatiecentrum Lauwersoog en
restaurant Het Booze Wijf (42 hectare met jaarlijks
enkele honderdduizenden bezoekers voor
het hele bedrijf en ’s zomers 50 medewerkers).
Ate van der Meer

Jelle Bos
noord-nl nr. 8 3
Eerst zelf je nek uitsteken en
daarna pas eventueel beloond worden
Eén speerpunt vermarkten
Ate van der Meer vindt dat het advies erg veel speerpunten
bevat. “Je moet je niet op teveel zaken tegelijk richten”, stelt
hij, “maar concentreren op dingen waar je goed in bent.
Natuurlijk kun je meer zaken ondersteunen, maar je moet maar
één speerpunt promoten en vermarkten. Durf keuzes te maken.
Als je ergens wereldwijd de beste in wilt zijn, steek daar dan
je energie in en draag dat uit.” Zijn voorkeur gaat uit naar
het speerpunt ‘watertechnologie’. “Er zijn op dat vlak al veel
partijen actief en goede projecten ontwikkeld”, motiveert hij.
“Denk bijvoorbeeld aan Water Fysiek, Wetsus, IJkdijk en het
Eemshavengebied. Ga dat speerpunt verder uitdiepen. Het is
ook voor het toerisme van belang. Je kunt onder één noemer
duidelijk maken dat je in Noord-Nederland moet zijn als het
om watergerelateerde zaken gaat.”
Van der Meer constateert dat zich in de Eemshaven grote internationale
bedrijven hebben gevestigd die veel werkgelegenheid
meebrengen. “De verdere ontwikkeling van de Eemshaven
is niet alleen binnen het thema ‘watertechnologie’ een mooi
speerpunt, het past bovendien goed in het NOA-concept. De
kansen op handel met Rusland via Sint Petersburg nemen verder
toe. Zeker met ondersteuning van het Nordconnect House,
dat een prima uithangbord kan zijn om successen te boeken.”
Geen subsidies maar leningen
In de visie van Van der Meer moet het SNN niet alleen de
functie van informatieloket vervullen, maar ook zorgen voor
snelle terugkoppeling. “Ondernemers hebben daar behoefte
aan. Persoonlijk zie ik overigens liever dat er met leningen in
plaats van subsidies wordt gewerkt. Ik vind het heel normaal
dat een ondernemer eerst z’n nek uitsteekt en pas daarna
eventueel beloond wordt. Dat het SNN in Den Haag en Brussel
op zoek gaat naar bijdragen om het Noorden beter op de kaart
te zetten en het bedrijfsleven te faciliteren, is prima, maar dat
geld moet niet gestoken worden in proefballonnetjes waarvan
je niet weet of ze succes hebben. Met leningen kun je het kaf
beter van het koren scheiden.”
Jelle Bos ziet ruimte voor meerdere speerpunten (hij denkt onder
meer aan R&D, Agrobusiness, ICT en Recreatie & Toerisme),
maar is niet tegen een focus op één speerpunt. “Maar als gekozen
wordt voor watertechnologie is het wel zaak om de burger
bewust te maken van die keuze”, stelt hij. “Bijvoorbeeld door
educatieve activiteiten. Het moet interessant gemaakt worden
voor de mensen. Dan wordt de beleving bij hen ook groter.”
Kansen voor bestaande bedrijvigheid
Bos vindt dat overheden vaak de fout maken dat ze zich
teveel richten op nieuwe projecten. Volgens hem verdient
innovatie van bestaande bedrijvigheid meer aandacht.
“Als ik bijvoorbeeld kijk naar de visserijhaven in Lauwersoog,
dan zou met weinig geld een enorme impuls kunnen worden
gegeven aan de vitaliteit van dat gebied”, zegt hij. “Veel
bedrijven hebben er behoefte aan om over een drempel te
worden geholpen. Inventariseer daarom eerst de knelpunten
en kijk welke kansen er zijn om bestaande bedrijvigheid en
daarmee de leefbaarheid te stimuleren, voordat je je geld
eventueel steekt in nieuwe projecten.”
Plattelandstoerisme beleven
Bos Illustreert z’n visie met een voorbeeld uit de toeristische
sector: “Er zijn plannen om in het Lauwersmeergebied een
bungalow- en zorgpark te ontwikkelen. Waarom brengen
we de beoogde voorzieningen niet onder bij bestaande
ondernemingen Je geeft die bedrijven dan extra impulsen.
Als overheden dat zouden stimuleren, ben ik ervan overtuigd
dat je heel solide bedrijven krijgt die je toeristisch product
versterken. Met zo’n concept kun je mensen bovendien het
plattelandstoerisme optimaal laten beleven. We willen ze
onze natuur laten zien. Laat ze dan rondtrekken”, aldus Bos,
die niet veel ziet in een Toerisme Innovatie Forum, maar
pleit voor meer actie bij de huidige knelpunten, zodat deze
met een frisse, innovatieve kijk kunnen worden opgelost.
“Als ontwikkelingen moeten afhangen van een forum of
subsidies, heb ik er weinig vertrouwen in. Het gaat er om dat
ondernemers met goed onderbouwde plannen komen en dat
het SNN dat stimuleert. Dat gaat goed en daar moeten we
vooral mee doorgaan…”

noord-nl nr. 8 4
Site ‘Europa om de hoek’
geeft overzicht van projecten
in de regio’
De Europese Unie ondersteunt al jaren met zogenaamde Structuurfondsgelden diverse regio’s in de Europese lidstaten.
Ook in Noord-Nederland Nederland slaan deze gelden neer.
In het Noorden is in de nieuwe periode 2007-2013 in totaal 169 miljoen euro uit het Europees Fonds Regionale Ontwikkeling
ter beschikking gekomen voor de versterking van de economie in Noord-Nederland.
Deze gelden worden geïnvesteerd in projecten op het gebied van kennis en innovatie, sterke steden en een aantrekkelijke
regio waarin vooral aandacht is voor de speerpuntsectoren energie, watertechnologie, sensortechnologie en
agribusiness. Versterking van het MKB in de noordelijke regio heeft ook de volledige aandacht.
Europa om de hoek
Om nu aan inwoners van Nederland te laten zien waar de
gelden van de Europese Unie in geïnvesteerd worden, is
in 2009 het initiatief genomen een website te ontwikkelen
waarin projecten getoond worden die gesteund worden met
gelden van de Europese Unie. Op deze manier kan het grote
publiek nog meer zien en lezen wat Europa letterlijk ‘om de
hoek’ realiseert.
“europa om de hoek.nl”. Op deze site staan projecten op
het gebied van kennis en innovatie (aandachtspunt EFRO
structuurfonds) maar ook projecten die gefinancierd worden
uit andere fondsen zoals het ESF (Europees Sociaal Fonds).
Met de ontwikkeling van deze site vraagt Europa aandacht
voor de bijzondere, innovatieve en hoogstaande projecten
die in Nederland gerealiseerd worden.
In samenwerking met Europa Decentraal, een vooruitgeschoven
post van de Europese Unie in Nederland,
hebben de vier regio’s gewerkt aan deze website
Fototentoonstelling
Om de site nog meer luister bij te zetten, werd van 26 tot
en met 28 november 2009 op Utrecht Centraal Station een
Het SNN ontvangt bijna 170 miljoen euro van 2007-2013 voor economische stimulering vanuit het Europees Fonds
voor Regionale Ontwikkeling.

noord-nl nr. 8 5
www.europaomdehoek.nl
bijzonder evenement gehouden: de campagne “Do you know
what social Europe can do for you” van de Europese Commissie,
een campagne die dit najaar verschillende Europese steden
aandeed. In de stationshal konden bezoekers in een ‘circustent’
kennismaken met Europese projecten en de betrokken organisaties.
Ook het EFRO Structuurfonds haakte met een fototentoonstelling
aan. De fototentoonstelling toonde diverse projecten
per regio die subsidie ontvangen van de Europese Unie.
De website Europaomdehoek.nl en de fototentoonstelling
werden op 27 november rond 16.30 uur officieel geopend door
minister Donner.

noord-nl nr. 8 6
Hessel Bouma, kwartiermaker HANNN
Healthy Ageing Network: werken aan gezond ouder worden
HANNN wil van Noorden
Europese topregio maken
HANNN
Over tien jaar moet Noord-Nederland op het gebied van gezond ouder worden een
Europese topregio zijn en een (inter)nationaal testbed voor de ontwikkeling van
kennis, opleidingen en bedrijvigheid. Dat is de missie van Healthy Ageing Network
Noord-Nederland (HANNN), een kennis- en ontwikkelingscluster waarin noordelijke
kennisinstellingen, bedrijven en overheden hun krachten hebben gebundeld met
flinke financiële ondersteuning van het SNN. Speciale aandachtsgebieden zijn:
lifesciences, food & nutrition, medical technology, care & cure en healthy lifestyle.
Achtergrond van dit ambitieuze initiatief is
omgevingsfactoren. Maar ook om diagnose,
goed doen, kan dit project uitgroeien tot een
bijvoorbeeld chronische ziekten, zoals Diabe-
dat door demografische ontwikkelingen (ver-
behandeling of verlichting van klachten.
economische groeimotor voor het Noorden.”
tis 2. “We hebben hier in z’n algemeenheid
grijzing) en trends in Europa er meer vraag is
al een stevige basis van onderzoek, opleidin-
naar onderzoek en innovatie om de kwaliteit
Economische groeimotor
In feite kan HANNN worden gezien als koepel-
gen, arbeidspotentieel en netwerken”, licht
van het leven van het individu te vergroten.
“Waar de vergrijzing door velen vooral wordt
project. Basis voor het cluster vormen de vele
Bouma nader toe. “Dat biedt volop moge-
Ook is er een sterk toenemende behoefte om
ervaren als een groeiend probleem, zien wij
initiatieven en activiteiten die er in Noord-
lijkheden voor verdere kennisontwikkeling,
de maatschappelijke lasten voor gezondheid
juist kansen om systematisch te werken aan
Nederland al zijn op het gebied van licha-
innovatie en bedrijvigheid.”
zo laag mogelijk te houden.
gezond ouder worden”, zegt Hessel Bouma,
melijke, sociale en geestelijke gezondheid.
kwartiermaker van HANNN. “In onze visie
Eén van die pijlers is bijvoorbeeld LifeLines,
Europees netwerk
HANNN wil innovaties en fundamentele door-
kunnen de nadelen van vergrijzing worden
een in 2006 gestart grootschalig bevolkings-
Ook HANNN is uniek voor Europa. Bouma: “In
braken ontwikkelen die de condities verbe-
teruggebracht door innovaties te stimuleren
onderzoek dat uniek is voor Europa. In dit
geen enkel land wordt deze materie zo breed
teren om langer gezond te blijven. Daarbij
waardoor mensen langer gezond blijven. Hoe
onderzoek worden 165.000 gezonde én zieke
opgepakt als wij dat doen. Onze integrale
gaat het onder meer om factoren die een rol
meer kennis we opdoen over veroudering,
mensen in het Noorden dertig jaar gevolgd
aanpak op vijf kerngebieden is heel bijzon-
spelen bij het ontstaan van aandoeningen,
hoe meer ideeën er kunnen ontstaan voor
om inzicht te krijgen in de factoren die van
der. Ons concept spreekt nu al aan in andere
zoals voeding, leefgewoonten, erfelijkheid en
nieuwe producten en diensten. Als we dat
belang zijn bij het ontstaan en verloop van
landen. We werken daarom inmiddels ook

noord-nl nr. 8 7
Alle noordelijke
kennisinstellingen doen mee
Breed draagvlak
voor project
aan de oprichting van een Healthy Ageing
Network Europe. Ik heb al in (Duitsland,
Denemarken, Zweden, Finland en Estland)
sante partijen, met name uit de voedingssector.”
“Verder gaan we de komende tijd
ook de organisatie nader invullen”, vervolgt
zijn gestart en we moeten internationaal
redelijk op de kaart staan. Over tien jaar
moeten we van diezelfde kaart niet meer
HANNN kan bogen op een bijzonder breed
draagvlak. Naast de deelname van de drie
besprekingen gevoerd met potentiële
Bouma. “Zo moeten er bijvoorbeeld ook
weg te denken zijn en hier een bruisende
noordelijke provincies, de gemeenten Gronin-
partners.”
Programmaleiders
een Raad van Toezicht, Raad van Advies en
directie komen. Ook zijn we voor de toekomstige
directie en enkele medewerkers
omgeving hebben…”
gen en Leeuwarden en de NOM participeren
alle zes kennisinstituten die Noord-Nederland
Bouma wijst erop dat de strategie van het
op zoek naar huisvesting. We willen ons in
rijk is: de RUG, het UMCG, de NHL, Van Hall
project nu op hoofdlijnen is afgestemd en
dat de organisatiestructuur is vastgesteld.
“Het is de bedoeling dat ieder kerngebied
een programmaleider krijgt”, legt hij uit.
“Zij gaan zich onder meer bezighouden met
het uitbouwen van netwerken en langere
termijnplanning. Verder hebben zij een
belangrijke makel- en schakelfunctie in
de stad Groningen vestigen, maar hebben
nog geen pand op het oog.”
Bruisende omgeving
HANNN hoopt dat Noord-Nederland er de
komende jaren op het gebied van gezond
ouder worden in slaagt zich nadrukkelijk te
profileren als een internationaal erkende en
Integrale aanpak op
vijf kerngebieden:
heel bijzonder
Larenstein, de Hanzehogeschool en Hogeschool
Stenden. “Het is heel bijzonder dat zij alle zes
participeren in hetzelfde project”, zegt Hessel
Bouma. Maar ook het bedrijfsleven is inmiddels
vertegenwoordigd. Het zijn vooral ondernemingen
die actief zijn in sectoren als life sciences,
het koppelen van bedrijven met kennisinstellingen.
Het bedrijfsleven toont zich nu
al goed betrokken. Ik heb diverse onder-
herkende regio met een hoog innovatieniveau.
“Over drie jaar - dat is aan het eind
van de startfase van het project - moeten
biotech, pharma, ICT en voedingsmiddelen.
Tot nu toe doen de volgende bedrijven mee:
nemingen persoonlijk bezocht. Inmiddels
we hier een omgeving hebben gecreëerd
BioExplorer, Brains-on-Line, IBM Healthcare
participeert al een tiental bedrijven. Dat zijn
MKB-ondernemingen, maar ook multinationals
(zie ook het kader op deze pagina).
waarin alle betrokken partijen goed samenwerken
en elkaar weten te vinden op het
vlak van kennisuitwisseling”, besluit Bou-
Nederland, IQ Corporation, Philips Lifestyle,
PRA International, Schering-Plough, Syncom,
Ik ben nog in gesprek met enkele interes-
ma. “Er moeten dan al diverse projecten
Xendo en Friesland Campina.

noord-nl nr. 8 8
Samenwerkende Noord-Nederlandse
provincies actief in Rusland
Nordconnect House opent deuren
in St. Petersburg
De regio Noordwest-Rusland biedt kansen voor het Noord-Nederlandse bedrijfsleven. Daarvan is het Samenwerkingsverband
Noord-Nederland (de provincies Groningen, Frylân en Drenthe) overtuigd. Door het ondertekenen
van een overeenkomst met de oblast Leningrad en de opening van een gedeelde kantooraccommodatie in
St. Petersburg gaf het samenwerkingsverband de handel tussen beide regio’s medio november een belangrijke
impuls. Een aantal ondernemers reisde mee met de SNN-delegatie om het ijzer te smeden…
‘Break the Wall’, de officiële opening van het Nordconnect House
St. Petersburg
Het driedaags bezoek aan St. Petersburg, van 18 tot en
met 20 november, onderstreept de potenties die SNN in
Noordwest-Rusland ziet. Wat afzetmogelijkheden betreft
vormen St. Petersburg en omgeving een interessante
regio. De voormalige Russische hoofdstad telt zo’n 4,8
miljoen inwoners en de provincie Leningrad ruim anderhalf
miljoen. Daarnaast heeft de regio ook economische
potenties, zoals de groeicijfers van de laatste jaren voor
de crisis duidelijk maakten. Nu de economie aantrekt,
komen die kansen terug.
SNN reisde dan ook met een zware delegatie af naar
de Russische havenstad, met twee Commissarissen van
de Koningin, de voorzitter van de Noordelijke Kamer
van Koophandel, de directeur van SNN en directieleden
van onder meer de Gasunie, Energy Valley, Waterbedrijf
Groningen, Sensor Universe, Groningen Seaports en de
Rijksuniversiteit. Zij werden in Rusland opgewacht door
een gezelschap van vergelijkbaar kaliber, vertelt projectmanager
Albert Haan van Nordconnect (de organisatie
die zich voor SNN bezighoudt met het bevorderen van
de samenwerking met en ontwikkeling in de regio’s in
Noordoost-Europa). “De gouverneur van de oblast (provincie)
Leningrad was aanwezig voor de ondertekening.
Daarmee gaven de Russen duidelijk aan dat
ook zij grote waarde hechten aan de overeenkomst.
Het is in Rusland niet vanzelfsprekend dat de hoogste
vertegenwoordiger acte de presence geeft.”
Maatwerkprogramma
Naast de officiële handelingen was het aangaan van
zakelijke contacten een belangrijk doel van de reis.
Voor alle vertegenwoordigde branches had Nordconnect
gezorgd voor relevante gesprekspartners in een
maatwerkprogramma.
Eén van de Groningse ondernemers die hieraan deelnamen,
was Rob Koelmans van MetaMicro. Hij oriënteerde
zich al langer op mogelijkheden om de software die
zijn bedrijf ontwerpt in samenwerking met buitenlandse
partners verder te ontwikkelen. “De exportmissie naar
St. Petersburg sloot daar mooi op aan”, verklaart hij
zijn deelname. Koelmans is zeer te spreken over de

Informatie van
Nordconnectmedewerkers
over do’s and don’ts
Ondertekening van de overeenkomst tussen de
drie Noordelijke provincies en uiterst links op de foto de oblast Leningrad
noord-nl nr. 8 9
reis. “Je krijgt niet vaak de kans om met zo’n zware
delegatie op te trekken. Dat alleen al maakte deze
missie bijzonder.”
Of hij uiteindelijk zal samenwerken met een Russische
partner weet Koelmans nog niet. De gesprekspartner
waarmee Nordconnect hem in contact heeft gebracht,
richt zich met name op ‘embedded systems’, terwijl
zijn bedrijf software voor kantoortoepassingen maakt.
“Maar zij gaan mij wel in contact brengen met een partnerbedrijf
en wij onderzoeken of er mogelijkheden zijn
Rob Koelmans van Metamicro BV (rechts van hem Sipke Scheepsma van
Micro Nutrition en links van hem Jan Jacob Hilberdink van BDF)
voor hun producten in Nederland”, aldus Koelmans.
Als hij in Rusland actief blijft, verwacht hij zeker gebruik
te maken van de diensten van het Nordconnect House.
“Ik vind dat een erg goed initiatief. Het neemt een heleboel
drempels weg. En het is zo betaalbaar dat het je
als ondernemer in staat stelt om het risico te nemen en
te kijken of het lukt om in één à twee jaar voet aan de
grond te krijgen. De investering is zo terugverdiend.”
Koelmans zou op basis van zijn ervaringen collegaondernemers
zeker aanraden een kijkje te nemen in
St. Petersburg. Hij kent de verhalen over de risico’s van
het zaken doen in Rusland, maar een gewaarschuwd
mens telt voor twee, stelt hij. “De medewerkers van
Nordconnecthouse kunnen je informeren over de do’s
en don’ts en wellicht zelfs potentiële klanten voor je
selecteren. Verder moet je natuurlijk zelf zo goed
mogelijk uitkijken. Maar ik ben ervan overtuigd
dat de regio volop kansen biedt voor bedrijven uit
Noord-Nederland.”
Gouden week
Ook Eeuwke Damstra van Damstra Visgroothandel uit
Woudsend heeft veel gehad aan de ondersteuning die
hij van verschillende kanten heeft gekregen. Zijn bedrijf
was in St. Petersburg aanwezig vanwege de Foodbeurs
die daar werd gehouden. Dat de Noord-Nederlandse
delegatie juist nu naar de regio kwam, noemt hij meer
dan een gelukkige samenloop van omstandigheden.
“Soms komt alles samen en valt alles op z’n plek. Dit
was voor ons een gouden week. Ik ga ervan uit dat
wij volgend jaar actief zijn op de Russische markt. De
contacten zijn gelegd, het is nu nog een kwestie van
papierwerk.”
Damstra had zich goed voorbereid op de beurs. Via
het Nederland-Ruslandcentrum van de Rijksuniversiteit
had hij al kennis genomen van de geschiedenis en
economie van het land. In vier speciale colleges voerde
Ruslandkenner Hans van Koningsbrugge, die ook mee
was in de SNN delegatie naar St. Petersburg, hem in
in de Russische markt en gewoonten. Heel belangrijk,
aldus Damstra. “De Russen die wij hebben ontmoet op
de beurs, waren heel modern en westers, maar ze
hebben wel hun eigen gebruiken en manier van zakendoen.
Het is goed om dat te weten. Ik had bijvoorbeeld
geleerd en ook ter plekke gemerkt dat Russen het

noord-nl nr. 8 10
Gevelbord Nordconnect House, met links Maxim Balanev van de
St. Petersburg Foundation for SME Development en rechts Peter ten Kate
belangrijk vinden om in een relatie te investeren. Daar
moet je echt de tijd voor nemen.” Wat dat betreft lijkt
de cultuur inderdaad wel enigszins op die van hier,
erkent Damstra. “Het spreekt mij in ieder geval heel
erg aan. Wij doen met sommige partners ook al jaren
zaken. Wij gaan ook niet voor de snelle contacten.”
De visgroothandel uit Woudsend heeft zich toegelegd
op gedroogde en gezouten vis. Een product bij uitstek
dat Russen aanspreekt. Maar de directeur heeft gemerkt
dat ook los daarvan Russen graag zaken doen
met Nederlanders. “Wij waren het enige West-Europese
land dat was vertegenwoordigd op de beurs. Dat
wordt zeer op prijs gesteld. En dat er dan ook in diezelfde
tijd nog een delegatie vanuit Noord-Nederland
is, met veel vooraanstaande mensen uit de politiek en
het bedrijfsleven, geeft dan nog net dat beetje extra.
Geweldig. SNN is echt enthousiast en dat komt over.”
Nordconnect House
De Noord-Nederlandse delegatie en de medewerkers van de St. Petersburg Foundation for SME Development
Op 19 december opende het eerste Nordconnect
House de deuren in St. Petersburg.
Deze gedeelde kantooraccommodatie biedt
Noord-Nederlandse bedrijven de mogelijkheid
in Rusland aanwezig te zijn, zonder direct een
eigen vestiging te hoeven openen. Behalve
flexibele werkplekken, vergaderruimte en een
(ook Russisch sprekende) telefonist/receptionist,
biedt het Nordconnect House ondersteuning bij
het verkennen van de Russische markt.
Het animo is groot. De eerste zes ondernemers
hebben inmiddels stappen ondernomen om
hun intrek in het huis te doen.
Geïnteresseerden kunnen met al hun vragen
over het Nordconnect House terecht bij
Peter ten Kate (tenkate@snn.eu).

Anna van Dijk
noord-nl nr. 8 11
Interreg brengt experts uit meerdere landen bij elkaar
Prominente rol Noord-Nederland
bij projecten in Noordzeegebied
Interreg
Wist u dat in de landen rond de Noordzee op een breed front tal van mooie projecten zijn gelanceerd
en dat Noord-Nederland in veel van die projecten een prominente rol vervult Het Noorden
participeert namelijk heel actief in het Interreg 4b Noordzeeprogramma 2007-2013, een EU-fonds
voor transnationale samenwerking. Voor dit programma was bij de start in totaal 130 miljoen
euro beschikbaar. Inmiddels is al zo’n 70% van deze middelen ‘weggezet’!
Hoewel Noord-Nederland ook participeert in twee andere
Interregprogramma’s (4a en 4c), ligt het accent toch sterk op
Interreg 4b. Met 4a worden grensoverschrijdende projecten
ondersteund, 4c maakt projecten verspreid door heel Europa
mogelijk. De belangrijkste thema’s van Interreg 4b zijn: innovatie,
de kwaliteit van het milieu, bereikbaarheid en ontsluiting
en attractieve regio’s en steden.
Prima instrument
Binnen het Interregprogramma voor het Noordzeegebied zijn
inmiddels 39 projecten van start gegaan. In liefst 20 daarvan
is Noord-Nederland met één of meer partners vertegenwoordigd.
“Dat bewijst dat mensen de weg naar dit fonds weten te
vinden”, concludeert Anna van Dijk, coördinator Interreg 4b voor
het SNN. “Het Noorden ziet dit fonds blijkbaar als een prima instrument
om voordeel te halen uit transnationale samenwerking.”
Volgens Anna zijn er binnen alle thema’s al leuke projecten in
gang gezet, maar zijn de meeste initiatieven tot nu toe gericht
op innovatie en milieu, vooral waar het duurzaamheid betreft.
“Denk bijvoorbeeld aan projecten met energie en water of op
het terrein van duurzaam bouwen”, licht ze toe. “Maar er zijn
ook heel bijzondere projecten van start gegaan. Zo wordt er
onder de naam ‘Living North Sea’ bijvoorbeeld aan gewerkt om
vismigratie te bevorderen. Veel vis schijnt bij de vistrek hinder
te ondervinden van allerlei obstakels, zoals gemalen. Met dit
project wordt onderzocht hoe het aantal obstakels voor vissen
kan worden beperkt, zodat de visstand op peil blijft.”
Energie op eilanden
Een ander interessant project, dat is geïnitieerd door de provincie
Fryslân, is ‘Cradle to Cradle Islands’. “De gedachte achter
dit project is dat een tiental eilanden gebruikt wordt als proeftuin
voor duurzame en innovatieve oplossingen op het gebied
van water en energie”, vertelt Anna. “In ons land zijn Ameland
en Texel bij dit project betrokken. Het zijn allemaal eilanden
die hun energie betrekken van het vasteland. Het project moet
eraan bijdragen dat zij in de toekomst zelfvoorzienend zijn,
onder meer door energie op te wekken uit zoet en zout water,
regenwater te bufferen onder de eilanden en de mogelijkheden
van wind- en zonne-energie optimaal te benutten.”
Echte meerwaarde
“De kracht van dit soort projecten is dat je door regio’s samen
te brengen en experts bij elkaar te krijgen tot oplossingen
komt die je anders niet gemakkelijk gevonden zou hebben”,
gaat Anna verder. “Dat is een echte meerwaarde. Veel projecten
sluiten overigens ook mooi aan bij de pieken in Koers
Noord, vooral op de terreinen van energie en water. Naast

noord-nl nr. 8 12
NOFA-gemeenten trekken
Europees project
intermediairs als de NOM en Kamer van Koophandel
zien we ook een toenemende betrokkenheid van
het bedrijfsleven.”
Aansluiting met Baltische Zee
Het 4b-programma voor het Noordzeegebied maakt het
ook mogelijk om met projecten aansluiting te zoeken met
landen rond de Baltische Zee. Maximaal 20% van het totale
programmabudget mag worden besteed aan activiteiten en
partners in die regio. Anna meldt dat onlangs voor het eerst
een project is gehonoreerd voor beide regio’s. “Dat “betreft
‘North Sea Supply Connect’”, zegt ze. “Het is een project
waarmee wordt bevorderd dat productieketens en ketens
van toeleveranciers op het gebied van energie, landbouw en
de maritieme sector zo goed mogelijk met elkaar samenwerken
en optimaal van elkaars kennis profiteren. Dit beleid
past natuurlijk ook heel goed bij het NOA-concept van
Nordconnect.”
Cradle to Cradle Islands
interessant initiatief
Binnen Interreg 4b wordt momenteel toegewerkt naar de
zogenaamde vijfde call van het programma.
Vanaf 1 maart 2010 is in totaal 38 miljoen euro beschikbaar
voor nieuwe projecten. Die moeten vooral gericht zijn op het
thema bereikbaarheid en ontsluiting.
Zijn de Europese subsidie programma’s alleen iets voor rijke steden en grote industrieën Nee hoor.
Kijk maar naar het project Vital Rural Area (www.vitalruralarea.eu), een project van 13 partners rondom de
Noordzee met grote delen plattelandsgebied. Dit project wordt getrokken door de gemeenten Achtkarspelen,
Dantumadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a.. NOFA staat voor de NoordOost Friese Aanpak.
Het project heeft tot doel de sterke punten en de Centraal thema in de werkpakketten is samenwerking
en de opbouw van netwerken. Door netwerken
krachten van alle partijen (inwoners, bedrijven,
onderwijs, overheid) van de plattelandsregio’s te benutten
als een sociaal economische verbeterimpuls. handen ineen slaan, prioriteiten stellen voor de
te vormen waarbij lokale en regionale partners de
De partners in het project werken aan drie
meest effectieve activiteiten en hiervoor de krachten
bundelen kan een maximaal resultaat worden
werk-pakketten:
• Versterken van het MKB (door pilotprojecten behaald. De uitgevoerde activiteiten, opgebouwde
waarbij ondernemers, onderwijs- en overheidsinstellingen
benodigde en beschikbare kennis ten, leiden tot een standaard voor het op een hoger
netwerken, behaalde resultaten en bereikte effec-
beter op elkaar laten aansluiten, en nieuwe kennis niveau brengen van plattelandsregio’s in Europa.
ontwikkelen)
• Vermarkten van de regio (de sterke kanten voor Het project is dit jaar gestart. Concrete resultaten
en door inwoners, bedrijven en toeristen)
die inmiddels behaald zijn:
• Optimaliseren van het voorzieningenniveau door • Een prachtige website: www.vitalruralarea.eu
gebruik te maken van nieuwe technieken (bijvoor- • Afgelopen september: een inspirerend internabeeld
digitale loketten voor zakelijke en publieke tionaal policyforum (volledig te zien met filmpjes,
dienstverlening).
presentaties en beschrijvingen op de website);
• Start van de pilot-activiteiten (in een volgend
nummer volgt hier meer informatie over).
www.vitalruralarea.eu

Colofon
Noord NL is een uitgave van het Samenwerkingsverband Noord-Nederland
namens Groningen, Fryslân en Drenthe
en verschijnt 4 keer per jaar
Tekst:
Harry Knevelbaard, Renate Boschma-den Heijer en Ben Wagenaar
Redactie:
Communicatie SNN
Vormgeving:
Seinen & Van Leeuwen, Leeuwarden
Fotografie:
Willem Jan Kleppe, Assen; Het Hoge Noorden
Druk:
Plantijn Casparie, Zwolle
Abonnementen:
Gratis aan te vragen via www.snn.eu
Adres redactie:
SNN
Postbus 239
9700 AE Groningen
communicatie@snn.eu

SNN
Postbus 239
9700 AE Groningen
communicatie@snn.eu
www.snn.eu