NEDERLAND HANDELSLAND - Oapen

kansen en bedreigingen voor de nederlandse handel: mondialisering en informatisering
bestaat, moet in de virtuele sfeer opnieuw worden opgebouwd. Het gaat bijvoorbeeld
om de identificatie en plaatsbepaling van de partijen, de vaststelling van de
jurisdictie en van het toepasselijke rechtsstelsel, de veiligstelling van privacy en
bescherming van de consument, de betrouwbaarheid van elektronische betaling
en de zekerheid van naleving van de contracten in de fysieke sfeer. Het overzicht
in subparagraaf 6.3.6 laat overigens zien dat het nieuwe juridische kader op
hoofdlijnen vorm begint te krijgen.
6.3.3 informatisering en transactiekosten
Van de ontwikkelingen op ict-gebied wordt alom een verlaging van de transactiekosten
in de economie verwacht. Hierbij denkt men met name aan het verlagen
van de kosten van het zoeken, vergaren, bewaren, analyseren en verzenden
van informatie. Deze algemene transactiekostenverlaging wordt globaal op drie
manieren zichtbaar (Litan en Rivlin 2001).
1 De kosten van productie en verspreiding van veel goederen en diensten dalen.
Denk hierbij met name aan digitale producten.
2 De efficiëntie van het management neemt toe, met name op het gebied van
logistiek en voorraadbeheer, doordat er efficiënter kan worden gecommuniceerd
met leveranciers en klanten.
3 Markten worden transparanter en groter, waardoor de concurrentie toeneemt
en ondernemingen efficiënter gaan produceren. De toegenomen transparantie
vermindert ook de mogelijkheden voor ondernemingen om zich onopgemerkt
en ongestraft opportunistisch te gedragen.
179
Coppel (2000) geeft een overzicht van het onderzoek naar prijsdalingen en
verbeterde efficiëntie in de b2c-sfeer. De resultaten lopen zozeer uiteen, dat
slechts met grote omzichtigheid kan worden gesteld dat de genoemde voordelen
zich daadwerkelijk voordoen. Hij refereert aan een studie van Goldman Sachs
(2000), waaruit blijkt dat op het terrein van b2b door het gebruik van e-
commerce besparingen mogelijk zijn die uiteenlopen van 2 procent tot 40 procent
(tabel 6.1). Dit onderzoek is echter gebaseerd op hoogst onzekere veronderstellingen,
zodat de uitkomsten zeer speculatief zijn. Op basis van dit onderzoek kan
wel worden geconcludeerd dat de verwachte kostenbesparingen sterk variëren
tussen de bedrijfstakken.
Het is niet uitgesloten dat door ict de transactiekosten ook kunnen toenemen
(Herings en Schinkel 2000). De kosten voor de levering van fysieke goederen
kunnen stijgen, wanneer e-commerce leidt tot een toename van de verzending
van kleine pakketten (bij het wegvallen van intermediairs). Tevens kan het internet
tot een zodanige toevloed van informatie leiden, dat men door de bomen het
bos niet meer ziet. Enerzijds leidt dit tot problemen van opslag- en verwerkingscapaciteit,
anderzijds ontstaat onduidelijkheid over de betrouwbaarheid van
informatie. Dit leidt tot extra zoek- en verificatiekosten.