NEDERLAND HANDELSLAND - Oapen

nederland handelsland
Europa in de wereldhandel ongeveer even sterk, zodat Nederland zijn handelspositie
binnen Europa heeft weten te handhaven (zie de onderste helft van tabel 2.1).
Binnen Europa verloren de voormalige communistische landen na 1989 sterk
terrein. Verder zagen ook de Scandinavische landen en Italië hun aandeel dalen,
terwijl het aandeel van Spanje, Portugal en vooral Ierland sterk groeide.
Wereldwijd groeide het handelsaandeel van Noord-Amerika en van Azië (maar
niet van Japan) en kromp het aandeel van Afrika en het Midden-Oosten.
Dat Nederland zijn positie in de wereldhandel wist te handhaven is in zoverre niet
zo bijzonder, dat de groei van de wereldhandel zich voor een belangrijk deel voltrok
binnen de traditionele handelsblokken (zie hoofdstuk 6). In 1980 had 62 procent
van de wereldhandel West-Europa, de Verenigde Staten of Japan als herkomst of
bestemming; in 1999 was dit 64 procent. De dominantie van deze zogeheten
Triade is per saldo dus nog toegenomen (al neemt het aandeel sinds 1990 wel af).
Handhaving van de Nederlandse handelspositie binnen dit blok is dus voldoende
om het aandeel van Nederland in de wereldhandel op peil te houden.
38
2.3 oriëntatie en samenstelling van de nederlandse
handel
2.3.1 de geografische oriëntatie van de buitenlandse
handelsstromen
Hoewel Nederland in de Gouden Eeuw een dominante positie verwierf in de
handel met Azië en Amerika, was ook toen de buitenlandse handel in de eerste
plaats op Europa gericht. Halverwege de zeventiende eeuw was niet meer dan 11
procent van de invoer van buiten Europa afkomstig, terwijl slechts 4 procent van
de uitvoer een niet-Europees land als bestemming had. Een eeuw later ging het
om ongeveer een kwart van de invoer en 8 procent van de uitvoer (De Vries en
Van der Woude 1995: 577). 4 In 1830 was 18 procent van de metrische inhoud van
Nederlandse schepen die in een Nederlandse haven afmeerden, afkomstig van
buiten Europa, terwijl 34 procent van de vertrekkende schepen een niet-Europees
land als bestemming had (Horlings 1995: 395-396).
De figuren 2.4 en 2.5 laten zien dat de Nederlandse handel ook in de twintigste
eeuw zeer sterk op Europa was gericht. Zo was aan het begin van de jaren vijftig
58 procent van de invoer afkomstig uit Europa en ging 66 procent van de export
naar een Europees land. Deze gerichtheid op Europa is sindsdien verder toegenomen.
Sinds begin jaren negentig loopt het aandeel van Europa in de invoer wel
gestaag terug. In 2000 was 63 procent van de invoer afkomstig uit een Europees
land en liefst 85 procent van de uitvoer had een Europees land als bestemming.
Binnen Europa heeft zich vanaf de jaren zeventig een verschuiving voorgedaan
van handel met de buurlanden Duitsland en België (44% van de Nederlandse
invoer en 47% van de uitvoer in 1970 tegenover resp. 28% en 38% in 2000) ten
gunste van andere eu-landen (19% van de invoer en 26% van de uitvoer in 1970
tegenover resp. 28% en 39% in 2000).