De sociale segmentatie van Nederland in 2015 - Oapen

Belangrijk is dat met de ondenvijsexpansie ook de verschillen in ondenvijsduur
tussen hoger en lager opgeleiden zijn verkleind. De uitersten van de
ondenvijsverdeling zijn in recente cohorten steeds dichter bij elkaar komen
te liggen. Men zou ook kunnen zeggen dat de ondenvijsexpansie aan de
onderkant van de verdeling spectaculairder is geweest dan aan de bovenkant.
Dit stemt goed overeen met het karakter van het ondenvijsbeleid,
waarin men de minimum schoolplichtige leeftijd gedurig heeft verhoogd en
de doorstroming vanaf onderen heeft bevorderd, tenvijl er bovenop het
ondenvijsgebouw slechts mondjesmaat is gebouwd aan een extra verdieping.
Om de bevindingen wat meer perspectief te geven wordt in figuur 2.3d en
figuur 2.4d een vergelijking gemaakt tussen het Nederlands Mobiliteitsbestand
en een soortgelijke verzameling gegevens die betrekking heeft op de
Verenigde Staten (INTMOB). Ook voor de VS is een groot aantal surveys uit
meerdere jaren (1947-1992) bij elkaar gebracht. Zowel cohortverschillen als
levensfase-effecten, bestaande uit op latere leeftijd doorlopen ondenvijs,
kunnen uit elkaar worden gehouden. Anders dan in Nederland is de metriek
van ondenvijsniveau in de Verenigde Staten geen ondenverp van bijzondere
zorg: het gaat in de VS om het aantal jaren opleiding en dit wordt in de
betrokken surveys dan ook steeds bevraagd. Hierbij gaat het niet om de feitelijke
duur van de ondenvijsloopbaan, maar om de minimaal vereiste duur
om op een bepaald niveau aan te komen.
De vergelijking met de Verenigde Staten leert dat de onderwijsexpansie in
Nederland verhoudingsgewijs geleidelijk is verlopen. De ontwikkelingen
hier lopen ongeveer 30 jaar achter en het tempo van de expansie ligt lager
dan in de Verenigde Staten. Het venvachte ondenvijsniveau van het Nederlandse
cohort 1970 (mannen) was in Amerika a1 bereikt door het cohort
1940. Het venvachte niveau voor het Nederlandse geboortecohort 1990
(mannen) was in Amerika reeds door het cohort 1955 bereikt. Wat betreft
vrouwen zijn de verschillen nog spectaculairder: tenvijl in Nederland de
vrouwen de mannen pas recent hebben ingehaald in ondenvijsduur, is dat
in Amerika in feite gedurende het grootste deel van deze eeuw a1 het geval
geweest.
ONDERWIJSEXPANSIE EN ONDERWIJSKANSEN