Bijencahier 2010
Bijencahier 2010
Bijencahier 2010
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1 In den beginne<br />
was er de honingbij<br />
de bijen verdwijnen.’ De krantenkoppen<br />
liegen er niet om, de<br />
laatste jaren. Imkers zien door mysterieuze<br />
oorzaken hele bijenvolken ‘Help,<br />
in het niets verdwijnen. En niemand die er iets aan<br />
lijkt te kunnen doen. Hoe erg is dat<br />
Hoe ver je ook teruggaat in de geschiedenis<br />
van de moderne mens in Europa, altijd maakte de<br />
honingbij er deel van uit. In onze regio is dat sinds<br />
het terugtrekken van het landijs na de laatste<br />
ijstijd, zo’n 10.000 jaar terug. Sommigen denken<br />
dat de honingbij hier is gebracht door de Romeinen,<br />
maar honingbijen kwamen hier van nature<br />
al voor en werden door onze voorouders al van<br />
hun honing bestolen. Wel brachten de Romeinen<br />
kennis mee over bijenhouderij, iets wat hier nog<br />
helemaal niet bestond. Je zou hooguit kunnen<br />
zeggen dat latere erfgenamen van de Romeinse<br />
cultuur – Spanjaarden, Portugezen, Engelsen en<br />
Nederlanders – de honingbij naar werelddelen<br />
hebben gebracht waar ze niet voorkwam: Amerika<br />
en Australië.<br />
De eerste bijenhouderij in Europa<br />
Het is niet vreemd dat mensen snel ‘iets hadden’<br />
met bijen. Een bijenvolk vertegenwoordigde<br />
waardevolle producten, zoals honing en bijenwas.<br />
Naast gedroogde zoete vruchten, was honing<br />
eigenlijk de enige natuurlijke goed oogstbare<br />
zoetstof. Bijenwas kon worden gebruikt voor het<br />
dichtmaken van aardewerk keukengerei en boten<br />
en voor het maken van kaarsen.<br />
Aanvankelijk werden de bijenvolken die bijvoorbeeld<br />
in een holle boom in het bos werden gevonden<br />
simpelweg beroofd van hun honing en raten<br />
met larven en poppen. Deze vorm van ‘honingjagen’<br />
bestaat nog steeds in sommige delen van<br />
Afrika en Azië. Later probeerde men bijenvolken<br />
te lokken naar nissen in muren van huizen en<br />
boerderijen. Weer later zette men gevlochten<br />
korven op, waar bijenzwermen zich spontaan in<br />
vestigden. Daardoor ontstond de mogelijkheid om<br />
te gaan imkeren: je kon de volken wegbrengen<br />
naar een plek waar op dat moment veel te halen<br />
was voor de bijen, bijvoorbeeld naar de hei. Zo<br />
verhoogde je de honingoogst.<br />
Deze primitieve vorm van imkeren was tot<br />
halverwege de negentiende eeuw nog gangbaar,<br />
maar eigenlijk was het nog steeds vooral honingjagen.<br />
Om de honing te oogsten moest je de korf<br />
‘slachten’. Pas toen in de negentiende eeuw de<br />
bijenruimte werd ontdekt (de afstand die bijen zelf<br />
aanhouden tussen hun raten), kon een kast worden<br />
ontworpen waarin de ramen los hangen. Door<br />
kwartaal 4 december <strong>2010</strong> bijen 5