Musea in transitie - DEN

19
Musea in transitie
zichtbaar. Het betekent ook dat mensen intern
in beweging komen en er andere functies en
competenties nodig zijn. Dat verandert weer de wijze
waarop je als museum georganiseerd bent, waar
het museum in investeert en wat de opbrengsten
daarvan zijn. Met het model Rollen van betekenis
hoop ik zowel instellingen als overheden en fondsen,
maar ook alle anderen die in deze sector werken,
een handvat te bieden om over andere dan de geijkte
indicatoren in gesprek te raken en geïnformeerd met
elkaar de dialoog aan te gaan. Duidelijkere rollen
kunnen ook leiden tot andere businessmodellen,
nieuwe clustering, andere marketing of bij de een
tot de oprichting van een programma-afdeling en bij
de ander tot het in het leven roepen van een R&D
afdeling.
bij zijn activiteiten betrekt en het museum openstelt
als laboratorium, kan dat heel goed samengaan
met het innemen van een rol als netwerker, omdat
het museum rondom een kennis-, collectie-, en
informatie gebied actief is. De rollen zijn dan ook
niet bedoeld als een vast gegeven, maar als hulpmiddel
om tot wel overwogen keuzes te komen. Ze
dienen als basis en uitgangspunt, waarop aan de
bedrijfs voering, personele competenties en de manier
van denken en werken van de museum organisatie
richting gegeven kan worden. Ten slotte hoop ik met
deze rollen erfgoed instellingen en hun opdrachtgevers
gezamenlijke uitgangs punten te geven op weg
naar het formuleren van het museum van de 21ste
eeuw.
Rollen van betekenis
Ik wil musea zeker niet over één kam scheren. Meer
misschien nog dan andere erfgoed instellingen hebben
musea een eigen identiteit. Die identiteit staat niet ter
discussie. Ik neem haar hier als uitgangspunt en voeg
er de volgende vraag aan toe: ‘Voor wie kan en wil het
museum van betekenis zijn In het antwoord is een
rol weggelegd voor het museum in de maatschappij.
Niet per definitie als maatschappelijk museum, maar
wel als een museum dat bewust een keuze maakt.
De Rollen van betekenis zijn voortgekomen uit vele
interviews en bijeenkomsten met medewerkers en
directeuren van verschillende (grote, kleine, kunsten
niet-kunst) musea. Vaak waren dit koplopers op
een bepaald gebied, maar ook musea die misschien
technisch niet vooroplopen, maar wel bewust nieuwe
relaties aangaan, hebben als voorbeeld gediend. De
Validator, de Laborant, de Community Curator,
de Netwerker en de Innovator zijn mogelijke
toekomstige rollen voor musea die transformeren
centraal stellen, die positie kiezen en zich gaan
verhouden tot een steeds veranderende, complexe
buitenwereld.
Keuzes maken
De ene rol sluit de andere niet uit. Wanneer
bijvoorbeeld een kunst museum actief kunstenaars