Musea in transitie - DEN

40 Uit de praktijk
Geen verleden zonder toekomst
Arnoud Odding
Directeur van het Nationaal
Glas museum in Leerdam,
vraagt zich af wat hij op de
langere termijn kan betekenen
voor de samen leving, en voor
de eigen omgeving in het
bijzonder Een essentiële
vraag voor musea die
een nieuwe koers willen
uitzetten. Innovatie lijkt
verder te gedijen bij minder
overheids afhankelijkheid en
meer ondernemer schap.
Heroriëntatie als overlevingsmodel
‘Dat een onorthodox businessmodel nodig was, wilde
het kleine Glasmuseum na verzelfstandiging in 2001
overleven, was van meet af aan duidelijk. In de vlucht
vooruit paste ook het digitaliseren van de collectie
om deze – als eerste Nederlandse museum – in zijn
geheel via het web te ontsluiten. Daardoor werden we
al snel ‘gevonden’ door allerlei mensen met belangstelling
voor glas.
Het inzetten van nieuwe media liep in ons geval
parallel met de nood zaak voor heroriëntatie op de
maatschappelijke en culturele betekenis van het
museum. Leidend werd de vraag wat de relevantie
van onze glas collectie was voor nieuwe generaties.
Met het oog op betekenis voor de toekomst is toen
het plan geboren om de hele keten van het glas te
versterken.’
Netwerkmuseum
‘Het Glasmuseum Leerdam is bij uitstek een netwerkmuseum
geworden, dat actief samenwerking zoekt
met andere partners in glas. Nadat de Glas blazerij
Leerdam onderdeel was geworden van de museumorganisatie,
namen we het initiatief om kunstenaars
en (mode)ontwerpers uit te nodigen om bij ons nieuw
werk te komen maken. Dat experiment heeft in een
aantal gevallen geresulteerd in productseries die
geschikt zijn voor verkoop in de museum winkels: het
museum als culturele onderneming.
Een ander voorbeeld van ketenversterking is dat
we samen met de Vakschool Schoonhoven een plan
hebben uitgewerkt voor een mbo-opleiding glas blazen.
Zo komt er nieuwe aanwas voor een oud ambacht dat
anders teloor dreigt te gaan.’
Vrijwilligerswerk vitale schakel
‘Een belangrijk onderdeel van het businessmodel werd
vrijwilligerswerk: zonder vrijwilligers zouden we er niet
in geslaagd zijn de enorme groei te realiseren.
Door een convenant met de Vereniging Vrienden
van Modern Glas groeide de vriendenkring van
het museum in 2006 explosief van 400 naar 1400
leden. Binnen deze relaties zijn tientallen vrijwilligers
gevonden die bereid zijn een aantal taken op zich te
nemen, zoals inventarisatie, archivering en publieksdiensten.
Hun inzet vertegenwoordigt een weder zijdse
waarde en verankert het museum in zijn natuurlijke
omgeving.