JAARVERSLAG 2012 - ROC Midden Nederland

Jaarverslag 2012
Participatie opleidingen
En Vavo Lyceum

Jaarverslag 2012
Onderdelen van ROC Midden Nederland

COLOFON
Uitgave
Eindredactie en coördinatie
Vormgeving
Drukwerk
Maart 2013
Dienst Marketing & Communicatie ROC Midden Nederland
Timmix, Utrecht
peer&dedigitalesupermarkt, Utrecht
dedigitaledrukker, Eindhoven
Disclaimer
Dit jaarverslag is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. Aan de inhoud ervan kunnen echter op geen enkele wijze rechten of aanspraken worden
ontleend. Dit geldt zowel voor de teksten als de beelden die u in deze uitgave aantreft.

Inhoudsopgave
Inleiding
Dicht bij de doelgroep ..................................................................................................................................................................................................................
5
Hoofdstuk 1 Participatieopleidingen - Algemeen
1.1 Visie, missie en profiel ..............................................................................................................................................................................................
1.2 De organisatie van Participatieopleidingen ......................................................................................................................................................
1.3 Leslocaties .....................................................................................................................................................................................................................
1.4 Bedrijfsvoering en personeel ...................................................................................................................................................................................
1.5 Kwaliteitszorg................................................................................................................................................................................................................
1.6 Internationalisering ....................................................................................................................................................................................................
6
6
7
8
8
9
Hoofdstuk 2 Educatie en onderwijsontwikkeling
2.1 Educatie en het Participatiebudget .....................................................................................................................................................................
2.2 De praktijk ....................................................................................................................................................................................................................
10
11
Hoofdstuk 3 de afdelingen
Afdeling Oost .................................................................................................................................................................................................................................
Afdeling West ................................................................................................................................................................................................................................
16
20
Hoofdstuk 4 VAVO lyceum
Vavo Lyceum in Utrecht, Amersfoort, Veenendaal en Zeist ............................................................................................................................................
24
Bijlage: participatieopleidingen en vavo lyceum in cijfers
3
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland

Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland
4

INleiding
Dicht bij de doelgroep
Net als voorgaande jaren was 2012 voor Participatie-opleidingen
een jaar van verandering. Kalenderjaar
2012 was het laatste jaar waarin Wet Inburgering
ingekocht kon worden. Ook deze wijziging
vraagt om een herinrichting van de organisatie;
niet alleen op het gebied van de capaciteit en formatie
maar ook op het gebied van het beleid.
We moeten vooruit blijven kijken om effectief en
efficiënt in te kunnen blijven spelen op maatschappelijke
veranderingen. Participatieopleidingen zal
vooralsnog contract gestuurd blijven opereren zolang
de gedwongen winkelnering nog geen feit is.
op dat wij ons specialist mogen noemen in het bedienen van
deze doelgroep. Door deze mensen te leren schrijven en te leren
lezen, helpen wij hen naar een hoger niveau op de participatieladder.
Daarmee vergroten we de kans dat de participatie in de
samenleving toeneemt.
In 2013 gaan wij verder met de vernieuwing van onze bedrijfsvoering.
Het bewijs dat bij onze organisatie de bereidheid tot
verandering en de doelgerichtheid aanwezig zijn, hebben we in
2012 geleverd. De koers is gezet, de kaders zijn vastgesteld. Er
wordt hard gewerkt om de doelen te bereiken, af te ronden en
uiteindelijk de balans te vinden.
Binnen ROC Midden Nederland is een aantal wijzigingen
doorgevoerd dat kansen biedt voor Participatieopleidingen.
De nieuwe structuur waarin Participatieopleidingen,
de MBO-colleges, het Vavo-lyceum
en Bedrijfsopleidingen aparte eenheden zijn geworden,
biedt mogelijkheden. Met deze nieuwe koers
laten wij zien dat het onderwijs bij ons op de eerste
plaats staat en dat we dichtbij de praktijk staan.
Nu er is gekozen voor eenheden die dichter bij de
doelgroep staan, hebben wij bereikt dat onze cursisten
het onderwijs krijgen dat ze verdienen: afwisselend,
praktijkgericht en flexibel georganiseerd.
Samenvattend kunnen we zeggen dat 2012 het heropeningjaar
is geweest na de grote verbouwing.
Mogelijk gemaakt door de geweldige inzet van
onze docenten die met dezelfde gedrevenheid voor
de groepen zijn blijven staan. Dit geeft aan hoe betrokken
zij zijn en blijven bij hun cursisten. Wij zijn
ons er van bewust dat doceren onze kernactiviteit is
én blijft. Onze docenten hebben een zeer ruime ervaring
in het onderwijzen van personen met een
grote afstand op de arbeidsmarkt. Wij zijn er trots
Jan van Hardeveld,
directeur Participatieopleidingen
5
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland

hoofdstuk 1
Participatieopleidingen - algemeen
1.1 Visie, missie en profiel
De visie en de missie van Participatieopleidingen (onderdeel van
ROC Midden Nederland) luidden in 2012 als volgt:
visie
Participatieopleidingen wordt herkend als een betrokken organisatie die haar deelnemers samen met
partners, in staat stelt hun talenten te ontwikkelen en het beste uit zichzelf te halen. Deelnemers
worden begeleid naar een meer kansrijke toekomst in onze maatschappij. Dit doen wij door vorm te
geven aan hun persoonlijke en loopbaanontwikkeling en door het creëren van een laagdrempelig en
veilig leerklimaat, waarin ze datgene leren wat ze nodig hebben om stappen te kunnen nemen in hun
persoonlijke groei. Wij leren hen verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen leerproces en gaan uit
van aanwezige en ontbrekende competenties in relatie tot hun doelperspectief.
MISSIE
Wij zijn een solide partner in de samenwerking met onze opdrachtgevers en tonen ons betrokken bij
mens en samenleving. Als betrouwbare en ondernemende professionals met hart voor de kwetsbare
groepen in de samenleving (m.n. laaggeschoolde en middenopgeleide volwassenen en burgers met een
grote afstand tot de arbeidsmarkt) zien wij het als onze taak samen met onze opdrachtgevers, deelnemers
en de buitenwereld vorm te geven aan een kansrijker bestaan en hen te coachen naar een zo optimaal
mogelijke maatschappelijke participatie en arbeidsparticipatie in de Nederlandse samenleving. Wij
willen dan ook ‘Partners in Participatie’ zijn.
1.2 De organisatie van
Participatieopleidingen
Ons verzorgingsgebied bestaat uit twee grootstedelijke gebieden (Utrecht en
Amersfoort) en de bijbehorende regio. Daarbij staat de ‘markt’ voor de lokale/
regionale omgeving en het ‘product’ voor de onderwijsdienst die gevraagd wordt
door gemeenten, bedrijven en andere instellingen. In 2012 is de afdelingsstructuur
gedeeltelijk losgelaten en zijn diensten en management gecentraliseerd in
Oost en West. Wij zijn blijven werken met deze twee afdelingen en ons brede
aanbod. Op beide afdelingen zijn binnen het team trajecten
aangeboden voor anderstalige en Nederlandstalige deelnemers
op het gebied van sociale en professionele redzaamheid en
Nederlands als tweede taal. Het VAVO Lyceum is georganiseerd
in de vier afdelingen Utrecht, Amersfoort, Zeist en Veenendaal en
richt zich op educatieve redzaamheid.
6

Door deze problemen is hun kans op werk is gering. De
discussie is als volgt: hoe betrek je deze jongeren weer
bij een opleiding en hoe vergroot je de kans op werk
Bij iedere bijeenkomst worden managers, docenten en
de jongeren zelf betrokken.
Uiteindelijk wil het Learning Partnership bereiken dat
er een Europees netwerk van de participerende instellingen
ontstaat, dat leidt naar uitwisseling van ‘best
practices’, stages in het buitenland en een samenwerking
met het oog op de verbetering van de positie van
deze jongvolwassenen op de arbeidsmarkt.
Profiel
Wij verzorgen het onderwijs in gezamenlijk
ondernemerschap met onze partners.
De gemeenten in de provincie Utrecht
zijn degenen die de regie voeren op het
participatiebudget en zij verwachten resultaten
op het gebied van maatschappelijke
participatie en arbeidsparticipatie.
De partnerschappen met gemeenten
zijn voor ons onmisbaar. We slagen
in onze opdracht als de gemeenten (op
bestuurlijk niveau, beleidsniveau en in
de uitvoering), onze deelnemers, bedrijven
en instellingen waarvoor we opleiden,
tevreden zijn over ons onderwijs.
1.3 Leslocaties
Ook in 2012 zijn de lessen, in overleg met de gemeenten, gesitueerd
op centrale locaties dicht bij de deelnemers. Gevolg hiervan is dat
we niet alleen op eigen locaties lesgeven, maar ook op leslocaties
die wij van externe partijen huren. Het afgelopen jaar bestond
Participatieopleidingen uit twee afdelingen die werkzaam waren op
verschillende locaties:
• Afdeling Oost
Leslocaties:
Amersfoort, Bisschopsweg 167
Baarn, Kerkstraat 28
De Bilt, Prof. Dr. Asserweg 2
Driebergen, Engweg 24e
Soest, Di Lassostraat 65
Veenendaal, De Grote Pekken 11
Wijk bij Duurstede, Karel de Grotestraat 65
Zeist, Noordweg 12
Contractgemeenten:
Amersfoort, Baarn, Bunnik, Bunschoten, De Bilt, Driebergen,
Leusden, Renswoude, Rhenen, Soest, Utrechtse Heuvelrug,
Veenendaal, Wijk bij Duurstede, Woudenberg, Zeist.
• Afdeling West
Leslocaties:
Maarssen, Pauwekamp 152
Mijdrecht, Energieweg 107
Utrecht, Brandenburchdreef 20
Utrecht, Ravellaan 13
Woerden, Johan de Wittlaan 13
Contractgemeenten:
Houten, IJsselstein, Lopik, Maarssen, Mijdrecht, Montfoort,
Nieuwegein, Oudewater, De Ronde Venen, Stichtse Vecht, Utrecht,
Vianen, Woerden.
• Hoofdlocatie
Utrecht, Kanaalweg 84
Contractgemeente:
Utrecht
• Afdeling VAVO (voortgezet algemeen volwassenen onderwijs)
en Schakelopleiding Hoger Onderwijs (ER)
Leslocaties:
Amersfoort, Disketteweg 10
Utrecht, Kampereiland 6
Veenendaal, De Grote Pekken 11
Zeist, Graaf Adolflaan 4
Contractgemeenten:
Abcoude, Amersfoort, Baarn, Breukelen, Bunnik, Bunschoten,
De Bilt, De Ronde Venen, Houten, IJsselstein, Leusden, Loenen,
Lopik, Maarssen, Montfoort, Nieuwegein, Nijkerk, Oudewater,
Renswoude, Rhenen, Soest, Utrecht, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal,
Vianen, Wijk bij Duurstede, Woerden, Woudenberg, Zeist.
7
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland

1.4 Bedrijfsvoering en
personeel
De afdelingsmanagers hebben dit jaar samen met de directie leiding
gegeven aan de verdere transformatie van onze organisatie naar een
flexibele netwerkorganisatie, waarin partners en collega’s met zeer
verschillende achtergronden samenwerken om de deelnemers en de
opdrachtgevers nog beter van dienst te kunnen zijn. De ontwikkelingen
rond het participatiebudget die een teruggang in het budget
lieten zien noopten tot ingrijpende aanpassingen van de organisatie.
Inburgering
Sinds februari 2007 heeft Participatieopleidingen het
keurmerk Inburgeren. In 2011 is dit opgegaan in het
keurmerk Blik op Werk. Bij de jaarlijkse resultaten-audit
door Tüv Nederland is Participatieopleidingen positief
beoordeeld. Echter, op één van de algemene indicatoren
scoorde de organisatie onder de norm, namelijk bij
de meting van de tevredenheid opdrachtgevers. Blik op
Werk heeft het keurmerk verlengd onder voorwaarde
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland
1.5 Kwaliteitszorg
Algemeen
ROC Midden Nederland hanteert een systeem van kwaliteitszorg
dat is vastgelegd in het Handboek Kwaliteit ROC MN. Op enkele
onderdelen na is dit systeem ook van toepassing op Participatieopleidingen.
Via interne audits in een driejaarlijkse cyclus wordt
toegezien op naleving.
8
dat binnen een periode van een half jaar de tevredenheid
weer op de norm wordt gebracht. In overleg met
gemeenten is er een actieplan opgesteld om te werken
aan de gewenste verbeteringen. In juli 2012 heeft er
een meting plaatsgevonden.
Praktijkexamens inburgering
De praktijkexamens vallen onder een apart toezichtskader.
In dit kader moet Participatieopleidingen een
jaarverslag Examens opstellen en zorgen dat men deze
kan opvragen. Het Kwaliteitscentrum Examinering is
door de Minister belast met het onafhankelijk toezicht
op de examenprocessen binnen onderwijsinstellingen.
De audit in 2012 leidde wederom tot een ‘goedkeurende
verklaring’ en het verlengen van de examenlicentie.

WEB
Het WEB-aanbod valt onder toezicht van de onderwijsinspectie.
In 2012 vond geen onderzoek plaats.
1.6 Internationalisering
In 2012 heeft Participatieopleidingen aan diverse projecten
deelgenomen en hebben verschillende activiteiten
plaatsgevonden.
Schoolgovernance
‘Schoolgovernance, to build a learning community’
is een project in het kader van Life Long Learning,
goedgekeurd en ondersteund door de EU. Het doel van
het project is het ontwikkelen van een training voor
managers in het onderwijs, om de omslag van de school
naar een echte leergemeenschap krachtig te kunnen
ondersteunen. Het project is eind 2010 gestart en liep
tot oktober 2012. De partners waren: Italië (initiator),
Roemenië, Zweden en Griekenland.
Bij de start van het project zijn bij diverse groepen (directeuren,
managers, docenten, leerlingen, bedrijven en
ouders) interviews afgenomen, waarin vragen werden
gesteld over de relatie van de verschillende partijen met
de school, de lokale omgeving en de rol en activiteiten
van de verschillende groepen. Deze interviews vormden
het beginpunt van de ontwikkeling van de training.
Onderdelen van de training worden getest door de
diverse partners. Er is een projectwebsite, waar de ontwikkelingen
bijgehouden worden zodat men hiervan op
de hoogte kan blijven: www.sgolc.eu. In de loop van de
tijd zal deze website steeds meer gevuld worden.
Project E3coach
Het project E3coach is een Learning Partnership. Deze is gestart
in november 2011 en duurt twee jaar. Het onderwerp betreft jong
volwassenen die zonder diploma de school hebben verlaten en
daardoor in een kwetsbare situatie verkeren. Zij hebben leer- en/of
sociale problemen:
ze zijn in aanraking geweest met drugs, zijn alleenstaand ouder of
zijn betrokken bij geweld en misdaad. Door deze problemen is hun
kans op werk is gering. De discussie is als volgt: hoe betrek je deze
jongeren weer bij een opleiding en hoe vergroot je de kans op werk
Bij iedere bijeenkomst worden managers, docenten en de jongeren
zelf betrokken.
Uiteindelijk wil het Learning Partnership bereiken dat er een Europees
netwerk van de participerende instellingen ontstaat, dat leidt
naar uitwisseling van ‘best practices’, stages in het buitenland en
een samenwerking met het oog op de verbetering van de positie van
deze jongvolwassenen op de arbeidsmarkt.
9
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland

hoofdstuk 2
Educatie en onderwijsontwikkeling
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland
2.1 Educatie en het participatiebudget
Op 1 januari 2009 ging de wet Participatiebudget in. Met deze wet
worden de gelden van het gemeentelijk re-integratiebeleid, inburgerings-
en educatiebeleid bij elkaar gebracht en ontschotting tussen
deze beleidsterreinen bewerkstelligd. Het doel van het Participatiebudget
is om burgers naar een zo zelfstandig mogelijke positie in de
maatschappij te begeleiden, waarbij economische zelfstandigheid
het maximaal te bereiken doel is. Het deelnemen aan allerlei educatieve
activiteiten draagt bij aan het verhogen van het participatieniveau
van diverse doelgroepen.
Voor de sector Educatie betekent het Participatiebudget een verandering
van het onderwijsaanbod. Het Participatiebudget maakt het
mogelijk om educatieopleidingen, inburgeringsvoorzieningen en
re-integratievoorzieningen in combinatie met elkaar aan te bieden.
Bovendien kan een bredere doelgroep dan voorheen gebruikmaken
van educatieve activiteiten. Deze verandering is in 2010 al doorgevoerd
en heeft in 2012 verdere invulling gekregen.
PARTICIPATIELADDER
De koppeling van de onderwijsmogelijkheden van Participatieopleidingen
aan de Participatieladder 1 is voltooid en in een productportfolio
weergegeven. Het productportfolio is in 2012 beschikbaar
gekomen op de vernieuwde website van ROC Midden Nederland.
Gemeenten hebben nu in één oogopslag zicht op het onderwijsaanbod
en mogelijkheden van Participatieopleidingen. Op deze manier
kan het instrument eenvoudig geactualiseerd worden aan de hand
van nieuwe vragen en politieke ontwikkelingen, waardoor accenten
in het volwassenenonderwijs verlegd worden. Het productportfolio is
ook gebruikt bij de contractbesprekingen met gemeenten.
1
Om de mate van participatie in beeld te brengen, heeft Regioplan in opdracht
van twaalf gemeenten en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten
(VNG) de participatieladder ontwikkeld. Met deze ladder kunnen gemeenten
de mate van participatie van hun inwoners in beeld brengen en de effectiviteit
van hun participatiebeleid meten. De participatieladder bestaat uit zes
treden, van een teruggetrokken, geïsoleerd bestaan (trede 1) tot participatie
door middel van betaald werk (trede 6).
10
Onderzoek
In 2012 zijn de participatievorderingen van deelnemers
uit Amersfoort en Utrecht gemeten en teruggekoppeld
naar de betrokken gemeenten. Uit het onderzoek is
gebleken dat door deelname aan volwasseneneducatie,
burgers actiever gaan participeren in de maatschappij.
Op basis van twee metingen werd aangegeven wat de
vorderingen zijn op het gebied van activering (leren om
te weten), internalisatie (leren om te zijn), participatie
(leren om te doen) en connectie (leren om samen te
leven). De uitkomst was positief.
Trede 1
Trede 6
Trede 5
Trede 4
Trede 3
Trede 2
Betaald werk
Betaald werk
met ondersteuning
Onbetaald werk
Deelname georganiseerde
activiteiten
Sociale contacten
buiten de deur
Geïsoleerd
Participatieladder

Ook docenten waren betrokken bij het productportfolio
van Participatieopleidingen en bij de meting van participatievorderingen.
Daardoor zijn ze vertrouwd geraakt
met het lesgeven vanuit het contract met de opdrachtgever
en de resultaten die met het onderwijs behaald
moeten worden. Er is een digitale materialenbank beschikbaar
op Blackboard waar de productbeschrijvingen
en de lesmaterialen te vinden zijn. Het productportfolio
en de materialenbank bieden docenten houvast bij het
lesgeven aan nieuwe doelgroepen en nieuwe cursussen.
scholing
Participatieopleidingen heeft behoefte aan een sterk
team docenten dat in staat is om adequaat in te gaan
op vragen van opdrachtgevers. Hiervoor volgden veel
docenten in 2012 scholingsactiviteiten.
Docenten die lesgaven aan anderstaligen zijn omgeschoold
naar het lesgeven aan laaggeletterde autochtonen.
Docenten die lesgaven aan laagopgeleide
anderstaligen zijn bijgeschoold naar het lesgeven aan
midden- en hoogopgeleide anderstaligen. In verband
met de verdere toename van digitaal lesmateriaal zijn
docenten getraind op het juiste gebruik daarvan.
2.2 DE PRAKTIJK
web
De onderwijsmogelijkheden binnen de WEB (Wet
Educatie en Beroepsonderwijs) zijn ondergebracht in
het productportfolio. Dat productportfolio is op basis
van de Participatieladder ingedeeld. Het portfolio
wordt gebruikt in de contractbesprekingen met de
gemeenten.
De producten zijn gestandaardiseerd met betrekking tot
inhoud, benaming, duur en kostprijs.
Speerpunten in de WEB zijn alle op taal en rekenen
gerichte trajecten die, met name laaggeletterden, naar
(vrijwilligers)werk leiden. Deze tendens zal zich in 2013
voortzetten.
Laaggeletterdheid
In 2012 is het landelijke actieplan ‘Geletterdheid in
Nederland’ gestart. Dat plan is in 2011 aangenomen
door de Tweede Kamer en loopt tot 2015. Door de
hoofdpunten uit dit actieplan is (laag)geletterdheid een
nog belangrijker thema geworden voor de volwasseneneducatie.
Op basis van de gestegen prioriteit van de aanpak van laaggeletterdheid
bij veel gemeenten, hebben wij ook in 2012 intensief acties
ontwikkeld en uitgevoerd om meer laaggeletterden op les te krijgen.
Wat hebben we het afgelopen jaar bereikt en waar kunnen we op
doorbouwen Met de aanbevelingen uit het evaluatieverslag van
het vorige actieplan, is in Utrecht een nieuw driejarig aanvalsplan
opgesteld, met de titel ‘Doorpakken’. Dat is in 2012 uitgerold. In
de wijk Zuilen (Utrecht) zijn met extra geld uit het wijkbudget, vijf
voorstellingen gegeven van ‘Lex leert lezen’. In samenwerking met
Stut Theater en Participatieopleidingen van ROC Midden Nederland
is een mooie voorstelling gemaakt met en over een cursist, die op
een lees- en schrijfgroep van onze organisatie zit. Deze voorstelling
is ingezet op meerdere plaatsen, zoals bij leidinggevenden van
Stadswerken van de gemeente Utrecht. Laatstgenoemde voorstelling
kreeg een mooi vervolg: een cursus op maat voor de medewerkers
van Stadswerken. Ook medewerkers van de Hogeschool Utrecht,
het UMC en de Hema hebben de voorstelling gezien, net zoals onze
eigen medewerkers.
Uit het hele land bereiken ons vragen om medewerking van cursisten
voor diverse onderzoeken, zoals rond laaggeletterdheid en
vereenvoudiging van een website. Daar werken wij graag aan mee.
In Amersfoort zijn twee grote acties uitgevoerd: er is een voorstelling
van ‘Leesmij’ gegeven in het OLV Theater voor medewerkers in het
basisonderwijs en er zijn informatiepakketten uitgedeeld over laaggeletterdheid
en gezondheid in de verschillende gezondheidscentra.
Ook in Bunschoten is actief geworven. Er zijn bijvoorbeeld twee
workshops ‘Herkennen en doorverwijzen van laaggeletterden’ gegeven
aan het personeel van de basisscholen in deze gemeente.
Samen met bibliotheken zijn in Zeist, Soest, Lopik en Utrecht verschillende
leesgroepen voor laaggeletterden opgezet. De aftrap voor
deze leesgroepen vond plaats in de Week van de Alfabetisering.
Hierbij waren wethouders en raadsleden aanwezig. Dit jaar was het
thema ‘DOE MEE!’ en stonden lezen, schrijven en rekenen centraal.
In deze week zijn via bibliotheken
en kinderdagverblijven
op grote schaal
boekenleggers verspreid.
=
11
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland

Inburgering, Alfabetisering NT2 en
Staatsexamentrajecten
Bij het inburgeringstraject is gebruik gemaakt van een standaard
programmalijn en is gewerkt met vaste methoden. Hierdoor hanteren
docenten een zelfde werkwijze en voeren ze een efficiënt traject
uit. Het lesmateriaal is webbased, waardoor deelnemers tijd- en
plaatsonafhankelijk kunnen oefenen naast de lessen op school. Ook
is het mogelijk om met het lesmateriaal te differentiëren, waardoor
deelnemers alleen die leerstof krijgen die ze nodig hebben om het
inburgeringsexamen te halen.
Het traject Alfabetisering NT2 is een voortraject van een inburgeringstraject.
In de laatste fase van het alfabetiseringstraject wordt
voorbereid op de cruciale praktijksituaties van het inburgeringstraject.
Docenten werkten ook voor dit traject met een programmalijn
en vaste lesmethoden. De Staatsexamentrajecten zijn voor
middelbaar opgeleide en hoogopgeleide anderstaligen. Zij kunnen
op een hoger niveau dan het inburgeringsexamen hun leertraject
afronden en daarmee hun kansen op een volwaardige participatie
vergroten. Er is gewerkt met één programmalijn en één vaste
methode waarmee deelnemers ook buiten lestijd konden oefenen.
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland
Geïntegreerde Trajecten
De deelnemers van de Geïntegreerde Trajecten zijn deels afkomstig
van Educatie en Internationale Schakelklassen en deels van sociale
diensten en re-integratiebureaus in de regio Midden Nederland en
daarbuiten. De kosten van het traject betalen gemeenten uit middelen
van de WEB of de Wet Inburgering (WI), maar voornamelijk uit
de WWB-middelen (Wet Werk en Bijstand). Omdat mensen tot dertig
jaar ook studiefinanciering kunnen krijgen, stromen de meeste deelnemers
direct bij de start al uit de uitkering.
Met een Geïntegreerd Traject (GT) kunnen anderstaligen in korte tijd
een Nederlands mbo-diploma behalen én hun taalniveau verhogen.
Het doel van het traject is snel doorstromen naar werk, soms al
tijdens de opleiding. Van de deelnemers die het traject inmiddels
doorlopen hebben, rondde 80 procent het traject succesvol af met
één of meerdere diploma’s. De helft van de gediplomeerde deelnemers
heeft direct werk, de andere helft vindt snel een baan of
studeert verder op een hoger mbo-niveau.
12
Naast de 400 doorstromers startten in 2012 weer 254
instromers met een GT. Het gaat om opleidingen bij:
• Bussiness & Administration College – telefoniste/
receptioniste, exportmedewerker, aankomend verkoopmedewerker,
secretarieel medewerker, bedrijfsadministratief
medewerker;
• ICT College – servicemedewerker ICT;
• Tech College – (assistent-)metaalbewerker, (assistent-)
installatietechnicus, assistent-timmerindustrie /
meubelmaker
• Beauty College – kapper,
• Horeca & Travel College – horeca-assistent,
• Gezondheidszorg College – zorgassistent, helpende
zorg en welzijn,
• Welzijn College – sociaal pedagogisch medewerker.

verantwoording
an een geïntegreerd traject kunnen op verschillende
orden betaald. De trajecten voldoen aan de normen
e beroepsopleidingen. Hierdoor kan een voltijd of
ostiging via het Ministerie van Onderwijs verkregen
lnemers tot 30 jaar komen in aanmerking voor
iering, met daarin een vergoeding voor het wettelijk
sgeld. Ook degenen met een W-document (een
t is een verblijfstitel waarmee geen betaalde arbeid
verricht) komen daarvoor in aanmerking. Daarnaast
twerkactiviteiten die als extra worden uitgevoerd
gekwantifi ceerd. Voor deze extra onderwijsn
wordt de kostprijs bepaald, die in rekening gebracht
t volgen van de geïntegreerd traject.
ernaar de extra kosten (boven de CREBO bekostiging)
tegreerde trajecten rond de € 3500,- te houden (insten
voor lesmateriaal, kleding, gereedschappen en
extra kosten voor rapportages). U betaalt daarmee
elft tot een derde van de werkelijke opleidingskosten.
ministerie bekostigde activiteiten blijven bij de kostdus
buiten beschouwing. De geïntegreerde opzet van de
rdt uiteraard door deze duale bekostiging niet aangetast.
en individueel maatwerk
en zijn gebaseerd op instroom van hele groepen. Het
or dat er op een van de instroommomenten (februari en
voor sommige opleidingen ook november en april) geen
e formeren valt. Instroom is dan toch mogelijk: ROC
erland heeft gekozen voor toegankelijkheid vanaf
1, ongeacht de omvang van het aantal aanmeldingen.
en worden, in geval van individuele instroom of
n een kleinere groep, afgestemd op de behoeften van de
) en op de omvang van beschikbare budgetten binnen
iteraard vindt hiervan verantwoording naar de
er plaats.
ten
is ongeveer € 1000,- voor een dagopleiding, maar dit
eelnemer niet altijd zelf te betalen:
lnemer jonger is dan 30 jaar kan hij studiefi nanciering
n soort uitkering en soms ook een vergoeding voor het
lnemer boven de 30 jaar is en een laag inkomen heeft,
e gemeente vaak een vergoeding.
en
mn.nl/open-dagen staan de data en locaties van de
en dagen van ROC Midden Nederland.
rmatie
van Woerden, tel. (030) 754 83 98, mobiel (06) 1341
ail: j.vanwoerden@rocmn.nl.
Volwassenenonderwijs
Amersfoort
Nieuwegein
Utrecht
Pagina’s uit de GT-brochure
HAAL ER UIT
WAT ER
IN JE ZIT
GEÏNTEGREERDE TRAJECTEN
TAAL + BEROEP = WERK
WELZIJN
Werken binnen welzijn betekent werken met
mensen. Alles draait om het opvangen,
verzorgen en begeleiden van kinderen, jongeren,
ouderen en kwetsbare doelgroepen. Na een
opleiding binnen welzijn kan een deelnemer
bijvoorbeeld groepen kinderen begeleiden op
een kinderdagverblijf. Of onderwijsassistent
worden op een basisschool of in het voortgezet
onderwijs.
Deze opleidingen zijn heel geschikt voor iemand:
- die communicatief en sociaal is;
- die houdt van aanpakken;
- met minimaal taalniveau 2 (A2).
Opleiding
Helpende zorg en welzijn
Met doorstroom naar:
Pedagogisch werker
WWW.WELZIJNCOLLEGE.NU
Niveau
2
3
HOUT EN MEUBEL
Werken in de houthandel, timmerindustrie,
meubelbranche, woninginrichting en de
scheepsinterieurbouw is werken met de handen
en het hoofd gebruiken. Men kan zelfstandig
aan het werk en ook samenwerken met
collega’s.
In de timmerindustrie maakt men houten onderdelen voor de
bouw: ramen, kozijnen, deuren, dakkapellen en trappen. De
meubelbranche richt zich op het maken van tafels, stoelen,
kasten en bureaus. Er zijn ook interieurbouwbedrijven die
kasten, balies en bureaus maken voor winkels, huizen, hotels,
kantoren en schepen. Om de tien jaar veranderen interieurs en
meubels: daardoor blijft er constant werk.
Deze opleidingen zijn heel geschikt voor iemand:
- die handig en creatief is;
- die houdt van werken met de handen;
- die graag resultaat ziet;
- met minimaal taalniveau 1 (A1).
Opleiding
Assistent Timmer-/
meubelindustrie
Met doorstroom naar:
Timmerkracht
Meubelmaker
Machinaal Houtbewerker
Werkplaatstimmerman
Niveau
1
2, 3
2, 3
2, 3
2, 3
Werkplaatstimmerman 2, 3
WWW.BOUWINTERIEURCOLLEGE.NU
13
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland

Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland
ROC Midden Nederland
ROC Midden Nederland is een onderwijsinstelling met ruimte en
respect voor alle godsdiensten, levensbeschouwingen en culturen.
We bieden beroepsopleidingen aan op twaalf verschillende colleges.
Deze colleges zijn kleinschalig en sluiten goed aan op de
beroepspraktijk.
Praktijk voorop
Welke opleiding ook wordt gekozen, de lesstof is praktijkgericht. De
deelnemers voeren tijdens de opleiding veel opdrachten uit in
praktijklokalen en tijdens stages. Uiteraard komt de theoretische
kennis ook voldoende aan bod. Uitgangspunt is dat de theorie zo
snel mogelijk in de praktijk wordt toegepast.
Toelatingsvoorwaarden
• mbo-opleidingen op niveau 1
14
– weinig vooropleiding nodig
• mbo-opleidingen op niveau 2
– een goed middelbare schoolniveau uit het eigen land
• mbo-opleidingen op niveau 3 en 4
– van minimaal een diploma van een middelbare school tot
De uitval bij GT is lager dan
in reguliere trajecten en
het taalniveau gaat sneller
omhoog. Deelnemers leren
de Nederlandse taal vlotter
in de concrete context
van opleiding en werkomgeving.
Ze krijgen een
realistisch beeld van het
werkveld dat zij kiezen, van
het opleidingsniveau en de
arbeidsproductiviteit die in
Nederland bij verschillende
functies gevraagd wordt.
Persoonlijke aandacht
Op al onze colleges zijn de opleidingen ondergebracht in kleine We streven ernaar de extra kosten (boven de CREBO bekostiging)
afdelingen. Zo kan een deelnemer tijdens de opleiding rekenen op voor de geïntegreerde trajecten rond de € 3500,- te houden (inclusief
de kosten voor lesmateriaal, kleding, gereedschappen en
persoonlijk contact, individuele aandacht en op een diploma
waarmee men snel aan de slag kan. Docenten en begeleiders inclusief de extra kosten voor rapportages). U betaalt daarmee
ondersteunen GT Traject bij de studievoortgang, in de persoonlijke horeca
ontwikkeling en slechts de helft tot een derde van de werkelijke opleidingskosten.
stages. Indien nodig verzorgen wij ook trajecten voor loopbaanbegeleiding
en loopbaanoriëntatie. Kortom, we maken de studietijd prijsbepaling dus buiten beschouwing. De geïntegreerde opzet van de
De door het ministerie bekostigde activiteiten blijven bij de kost-
• Toegankelijkheid vanaf taalniveau A1.
Een zo passend Geïntegreerd en leerzaam Traject mogelijk. is een gewone beroepsopleiding met trajecten wordt uiteraard door deze duale bekostiging niet aangetast.
• Extra aandacht voor beroepsgericht NT2 tijdens en
theorie- en praktijklessen op school naast stages of werk in gecertificeerde
Vier opleidingsniveaus
leerbedrijven. De opleidingen voldoen aan alle wettelijke Trajecten en individueel maatwerk
naast de vaklessen.
• Extra aandacht voor rekenen, Engels en studievaardigheden
in de Nederlandse situatie.
kwaliteitseisen ROC Midden Nederland en bevatten biedt beroepsopleidingen minimaal 850 uur op onderwijs. vier niveaus. Een GT Deze trajecten zijn gebaseerd op instroom van hele groepen. Het
resulteert Op welk niveau in een een mbo-diploma deelnemer begint, dat direct hangt vrijstelling af van de vooropleiding.
Een deelnemer kan doorstromen naar een hoger niveau september, voor • Extra sommige aandacht opleidingen voor tempoverhoging ook november en in april) de praktijk-
geen
geeft van het komt ook voor dat er op een van instroommomenten (februari en
inburgeringsexamen. Deze trajecten hebben een duidelijke meerwaarde
boven de ‘klassieke’ taaltrajecten of het beroepsonderwijs.
of zo nodig tussentijds overstappen naar een lager niveau of een hele groep te formeren lessen. valt. Instroom is dan toch mogelijk: ROC
andere richting. Het niveau van de (voor)opleiding bepaalt voor een Midden Nederland • Hulp heeft bij het gekozen vinden voor van toegankelijkheid een stage- of werkplek. vanaf
Naast het reguliere deel van de opleiding, zijn er gedurende een jaar
groot gedeelte wat voor soort werk iemand later kan gaan doen en taalniveau A1, • Extra ongeacht begeleiding de omvang bij van stages het aantal en werk, aanmeldingen. gericht op
een
hoe zelfstandig
aantal extra’s
hij kan
voor
werken.
nieuw-
Onderstaand
en oudkomers:
schema geeft inzicht De activiteiten communicatie worden, in geval en van conventies individuele op instroom de Nederlandse of
in welk soort werk hoort per niveau.
instroom van een kleinere groep, afgestemd op de behoeften van de
werkvloer.
deelnemer(s) en op de omvang van beschikbare budgetten binnen
• Een opleidingsadvies, een tussen- en een eindrapportage.
Niveau 1: Assistentopleiding
een sector. Uiteraard vindt hiervan verantwoording naar de
opdrachtgever plaats.
Eenvoudig uitvoerend werk onder begeleiding
Niveau 2: Basisberoepsopleiding
Uitvoerend werk
Niveau 3: Vakopleiding
Zelfstandig werken
Niveau 4: Middenkaderopleiding
Zelfstandig werken en breed inzetbaar
Kosten en verantwoording
De kosten van een geïntegreerd traject kunnen op verschillende
manieren worden betaald. De trajecten voldoen aan de normen
voor gewone beroepsopleidingen. Hierdoor kan een voltijd of
deeltijd bekostiging via het Ministerie van Onderwijs verkregen
worden. Deelnemers tot 30 jaar komen in aanmerking voor
studiefi nanciering, met daarin een vergoeding voor het wettelijk
verplichte lesgeld. Ook degenen met een W-document (een
W-document is een verblijfstitel waarmee geen betaalde arbeid
mag worden verricht) komen daarvoor in aanmerking. Daarnaast
worden maatwerkactiviteiten die als extra worden uitgevoerd
benoemd en gekwantifi ceerd. Voor deze extra onderwijsinspanningen
wordt de kostprijs bepaald, die in rekening gebracht
wordt bij het volgen van de geïntegreerd traject.
Studiekosten
Het lesgeld is ongeveer € 1000,- voor een dagopleiding, maar dit
hoeft een deelnemer niet altijd zelf te betalen:
• als de deelnemer jonger is dan 30 jaar kan hij studiefi nanciering
krijgen: een soort uitkering en soms ook een vergoeding voor het
lesgeld;
• als de deelnemer boven de 30 jaar is en een laag inkomen heeft,
verstrekt de gemeente vaak een vergoeding.
Open dagen
Op www.rocmn.nl/open-dagen staan de data en locaties van de
volgende open dagen van ROC Midden Nederland.
Meer informatie
Mevrouw J. van Woerden, tel. (030) 754 83 98, mobiel (06) 1341
1681 en email: j.vanwoerden@rocmn.nl.

ETV.nl Utrecht, Focus op internet!
Portal basisvaardigheden
Eén van de speerpunten is het ontwikkelen van een
portal Basisvaardigheden ter ondersteuning van het
informele leren. Hier vindt men digitaal oefenmateriaal
rondom de thema’s taal, rekenen, gezondheid, werk,
geld, opvoeding en internet. Ook wordt verwezen naar
oefensites van ETV.nl. Het is een startpunt voor mensen
die interactief aan de slag willen met het verbeteren
van hun basisvaardigheden.
Het landelijk expertisecentrum ontwikkelt oefeningen
bij de programma’s ‘Gespierde Taal’ en ‘Ons Kind’ voor
de portal basisvaardigheden. ETV.nl Brabant ontwikkelt
een online oefenmodule voor de laaggeletterden over
de bibliotheek. Insteek is: wat kan ik daar doen, wat
kan ik daar halen
Activiteiten van ETV.nl Utrecht
Het hele jaar door verzorgt ETV.nl Utrecht informatiebijeenkomsten
voor intermediairs en eindgebruikers over het beschikbare beeld- en
lesmateriaal. De eindgebruikers zijn hier de taalcoaches, vrijwilligers,
taalmarkten, bibliotheken en natuurlijk docenten binnen ROC Midden
Nederland. In de stad Utrecht is ETV.nl Utrecht een belangrijke
speler in de projectgroep rondom de bestrijding van laaggeletterdheid.
ETV.nl Utrecht zoekt voortdurend naar mogelijkheden om het
bestaan van de gratis (oefen)sites te promoten. Dat doet zij door
gebruik te maken van de nieuwsuitingen van andere Utrechtse
instellingen die contact hebben met dezelfde doelgroep.
Grotere plek
ETV.nl Utrecht heeft in 2012 digitaal materiaal voor het programma
‘Kijk op Geld’ ontwikkeld voor de portal basisvaardigheden. Tevens
werkte ETV.nl Utrecht mee aan de ontwikkeling van een nieuw
programma met als werktitel ‘Taalklas PLUS’. Onze doelstelling blijft
onverminderd gericht op educatie van inwoners uit de regio. Het
lijkt erop dat informeel leren een steeds grotere plek gaat innemen
in de huidige maatschappij.
In 2012 heeft Regio TV Utrecht andere keuzes gemaakt
in haar programmering. In overleg met de Gemeente
Utrecht besluit ETV.nl Utrecht om de primaire aandacht
te verleggen naar het aanbod van ETV.nl via internet.
Alle programma’s zijn te zien via www.etv.nl.
15
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland

Hoofdstuk 3 de afdelingen
Afdeling Oost
ZEIST
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland
Sociale activering ‘Zet de eerste stap’
Regionale Sociale Dienst (RSD) Kromme Rijn Heuvelrug
verwijst mensen naar de twaalf weken durende cursus ‘Zet
de eerste stap’ om mensen te activeren vrijwilligerswerk
te doen. Daarbij werkt RSD nauw samen met steunpunt
vrijwilligerswerk ViaVia.
De cursus, begonnen in september, volgt de volgende globale lijn:
16
Wie ben ik
Welke eigenschappen zijn belangrijk voor
(vrijwilligers) werk
Welke competenties heb ik Wat weet je, heb je in je
vingers
Welke waarde hebben deze voor (vrijwilligers) werk
Weten van de balans tussen werk en vrije tijd.
Wat wil ik en wat is er mogelijk.
Groter plan
De tien cursisten waarmee het ROC kan starten, zijn laaggeletterd
en hebben mentale en gezondheidsproblemen. Een aantal van de
cursisten kan door die problemen zijn doel niet halen en/of haakt
voortijdig af. Contact tussen ROC en RSD over de problematiek
verloopt niet geheel vlekkeloos, waardoor cursisten niet voldoende
begeleid kunnen worden. Een gedachte is nu om een dergelijk kleine
cursus op te nemen in een groter plan van aanpak, dat zou voor de
cliënt/cursist veel meer effect sorteren.
ViaVia
Uiteindelijk stromen drie cursisten door naar vrijwilligerswerk. Een
cursist is begonnen bij wooncentrum Klein Heerewegen en twee
cursisten hebben bij inloophuis Het Lindenhuis de handen uit de
mouwen gestoken. Voor een van de cursisten is het, gezien haar
taalniveau, vooralsnog een taalstage. ViaVia heeft in dit traject een
belangrijke rol gespeeld.
Een aantal andere cursisten is nog druk doende door
te stromen naar vrijwilligerswerk. Zo wordt een cursist
begeleid naar een vrijwilligerswerkplek, heeft een ander
zelf contact opgenomen met de Wereldwinkel en heeft
weer een andere cursist eveneens op eigen initiatief
contact gelegd met een delicatessewinkel. Gezien de
zware problematiek van laatste twee genoemden, is het
wel de vraag of hun exercitie kans van slagen heeft, nu
de cursus is gestopt en er geen duidelijke begeleiding is.
Motieven
De mensen die stopten, hadden daar verschillende
motieven voor. Een van de cursisten, die op aanraden
van zijn vrouw deelnam, gaf aan dat hij het te druk voor
vrijwilligerswerk heeft. Een ander is gestopt vanwege
haar zwangerschap. Weer een ander deed al vrijwilligerswerk
en volgde de cursus met name om anderen te
ontmoeten en de taal te leren. Tot slot vond een cursist
de reiskosten een probleem en stopte daarom met de
cursus.
Concluderend: een korte cursus als deze is vooral
zinvol als het past in een traject van een cliënt en
als er individuele ondersteuning / begeleiding
is van in dit geval met name de RSD. De samenwerking
met ViaVia was zeer constructief en kan
meegenomen worden in een vervolg.

maandag 31 december 2012
Achtergrond
7
Anke de Jong (vierde van links) met haar collega’s, een medewerker van de gemeente, leidinggevenden van het ROC en het team van vrijwilligers.
‘Woudenberg heeft met het
studiecentrum iets unieks in huis’
WOUDENBERG - Een maand na de opening van het
Cultuurhuis in Woudenberg werd op de begane grond
een studiecentrum ingericht. Op 19 april 2012 opende
dit centrum zijn deuren. Alle inwoners van Woudenberg
kunnen hier gratis terecht met allerhande leervragen.
Een docent van het ROC en een team van vrijwilligers
staan drie dagdelen per week klaar voor begeleiding van
de bezoekers. ,,Woudenberg heeft met dit studiecentrum
iets unieks in huis”, zegt Anke de Jong, docent NT2 aan
het ROC Midden Nederland. In opdracht van en in nauwe
samenwerking met de gemeente Woudenberg, legde
zij het fundament voor deze laagdrempelige studieplek
waarvan zij hoopt dat een toenemend aantal Woudenbergers
er gebruik van zal maken.
door Maureen Hubbelmeijer
Met het realiseren van een inloop
studiecentrum geeft de gemeente
Woudenberg praktische invulling
aan het programma ‘Leven Lang
Leren’ dat door de EU-landen,
waaronder Nederland, is aanvaard.
Uitgangspunt is dat alle inwoners
van Europa op een hoger plan van
kennis en (digitale) vaardigheden
worden gebracht. Op basis van dit
uitgangspunt heeft de gemeente
Woudenberg besloten haar WEBgelden
(Wet Educatie en Beroepsvorming)
te investeren in een
studiecentrum.
Laagdrempelig
,Het inloop studiecentrum is
open, toegankelijk en laagdrempelig.
Mensen kunnen hier vrij
binnenlopen met allerlei leervragen
of het nu gaat om hulp bij het
solliciteren, loopbaanbegeleiding
of hulp bij het gebruik van de
computer en de sociale media. Scholieren
zijn welkom als zij op zoek
zijn een rustige studieplek of hulp
bij het plannen van hun huiswerk.
Als we zelf de expertise niet in huis
Een vrijwilliger helpt een bezoeker met taalles.
hebben voor bepaalde studieproblemen
helpen we zoeken naar een
oplossing”, licht De Jong de opzet
van het studiecentrum toe.
Spannend
Met collega Marjo Karstkarel
die haar de eerste maanden heeft
bijgestaan, heeft De Jong het studiecentrum
opgestart ,,Het was best
spannend. ‘Zouden er wel mensen
komen’, vroegen wij ons af. Tot
de zomer zaten we in de opbouwfase
en moesten we het vooral van
mond-tot-mondreclame hebben. Na
de zomer hebben we contact gelegd
met basisscholen, advertenties geplaatst
in de lokale bladen en flyers
verspreid. Zo hoopten we mensen
met allerhande taalproblemen
of leervragen over de drempel te
krijgen. Na de herfstvakantie is de
stroom bezoekers gestaag gegroeid.
Inmiddels ontvangen we gemiddeld
twintig bezoekers per week: van
jonge meiden die hier huiswerk
komen maken tot ouderen die
hun vaardigheden op de computer
oefenen, vertelt de ROC-docente
enthousiast.
Verrassend vond De Jong om te
Artikel uit lokale krant De Woudenberger van maandag 31 december 2012
Foto: Maureen Hubbelmeijer/BDU
ontdekken wat je in een dorp als
Woudenberg samen kunt bereiken.
,,Het cultuurhuis is een fantastische
plek waar mensen elkaar
kunnen ontmoeten. We hebben een
goed contact met de bibliotheek.
Samen willen we een leesclub
opzetten. De contacten met de
gemeente zijn heel positief, er zijn
korte lijntjes. Dat geldt ook voor de
coördinator van het Cultuurhuis,
Hanneke Weijers. De bezoekers van
het studiecentrum zijn verrast dat
alle hulp gratis is, zij ervaren het
als een cadeautje. Dat geldt ook
voor de groepen nieuwkomers in
Woudenberg. Zij zijn dankbaar voor
de taalhulp en komen hier graag.
Leuk is om te zien hoe de mensen
hier onderling met elkaar omgaan
en elkaar proberen te helpen. Daarmee
bevordert het studiecentrum
de sociale cohesie.”
Koesteren
In verband met haar prepensionering
heeft De Jong maandag 17
december voor het laatst ‘haar’
studiecentrum geleid. Een afscheid
met een dubbel gevoel, bekent zij.
,,Ik ben heel positief over het hele
Samen de digitale wereld ontdekken.
Foto Van Denderen
proces waaraan ik veel voldoening
heb beleefd. Het is best lastig om
het nu los te laten. Maar twee goede
collega’s van mij met een dijk aan
ervaring, nemen het over. Zij worden
bijgestaan door een team van
vrijwilligers die allen hoogopgeleid
zijn en over veel onderwijservaring
en digitale vaardigheden beschikken.
Ik laat het studiehuis dus goed
achter en heb er alle vertrouwen in
dat mijn opvolgers het samen met
de vrijwilligers goed voortzetten en
uitbouwen. “
Voor 2013 spreekt De Jong de wens
uit dat de Woudenbergers in toenemende
mate van het studiecentrum
gebruik gaan maken. ,Dat is de
voorwaarde voor het voortbestaan.
Het studiecentrum is een uniek
concept dat ik tot nu toe nergens
anders heb aangetroffen. De
Woudenbergers zouden dit moeten
koesteren.”
Studiecentrum in Cultuurhuis Woudenberg,
Dorpsstraat 40 Woudenberg
Na kerstvakantie weer open vanaf
maandag 7 januari op de dagedelen:
Maandagmiddag : 13.00-16.00 uur
Dinsdagavond: 19.00-21.00 uur
Donderdagmorgen: 9.00-12.00 uur
Foto: Maureen Hubbelmeijer/BDU
17
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland

ond de tafel met cursisten
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland
Raadsleden in gesprek met cursisten
Leden van de gemeenteraad van Zeist bezoeken dinsdag 9
september ROC Midden Nederland in Zeist. Directe aanleiding
om met cursisten van de Participatieopleidingen te spreken is
de landelijke Week van de Alfabetisering.
In Nederland hebben 1,5 miljoen volwassenen moeite met lezen en
schrijven. Hiervan is ongeveer 1 miljoen van autochtone afkomst.
Al deze mensen, waaronder dus ook veel Zeistenaren, kunnen niet
volledig actief meedoen: niet op school, niet op het werk, niet in
privé-situaties maar dus ook niet met de verkiezingen. Het lezen
van verkiezingsprogramma’s, het invullen van de kieswijzer: het stuit
allemaal op problemen.
18
Rondetafelgesprekken
De raadsleden houden rondetafelgesprekken met de
cursisten over de verkiezingen en vooral ook over het
leren van een taal. Raadslid Floris van Veenendaal
(VVD): “Ik sprak met twee Chinese cursisten, die erg hun
best deden zich verstaanbaar te maken. Ik moest zelf
vele stappen terug doen om zelf verstaanbaar te zijn.
Dit was vermoeiender dan de gemeenteraad voorzitten.
Voor mijzelf een enorm goede ervaring, ik heb er veel
van geleerd. Ik heb respect voor deze cursisten, voor hun
worsteling om de Nederlandse taal eigen te maken.”
Alle raadsleden geven aan graag nog een keer terug
te willen komen om op het ROC verder te spreken met
de cursisten. Op de vraag aan een autochtone cursist
waarover hij met zijn tafelgenoten heeft gesproken,
antwoordt hij: “Ik vond het interessant, maar wat ik ga
stemmen vertel ik niet.”

PRaten met professionals
Om succesvol de Nederlandse taal te gaan beheersen,
worden cursisten van Participatieopleidingen zo
vaak mogelijk in praktijksituaties gebracht. Daarbij
voeren de cursisten opdrachten uit, die het noodzakelijk
maken de Nederlandse taal actief te gebruiken.
Ze beoefenen intensief vaardigheden als spreken en
luisteren. Op de foto’s zie je zo’n activiteit, waarbij de
cursist met de baliewerkster en de concierge praat.
Ze moeten antwoord geven op de vragen: welke
taken doet deze medewerker en wat vind jij van
daarvan
19

Afdeling west
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland
WOERDEN
Cursus Werk en Taal bij De Sluis Groep
Medewerkers van leerwerkbedrijf De Sluis Groep krijgen in de
winter van 2012 van docente Fenny de Bree een cursus “Werk
en Taal” en andere taalcursussen met als doel het bevorderen
van onderlinge communicatie. Na twaalf weken kunnen
cursisten werknemersvaardigheden laten zien, in houding en
gedrag.
De Bree kiest het boek ‘Werk en Taal’, een praktijkgerichte taalscholing
en maakt een lesmethode op maat. “Ik heb foto’s gemaakt
op de werkvloer en heb deze in een ringband gepresenteerd”, vertelt
De Bree.
“Ik heb foto’s gemaakt op de werkvloer
en heb deze in een ringband
gepresenteerd”, vertelt De Bree.
“Iedere cursist heeft nu zijn eigen praktijkgericht werkboek met het
door hem of haar gehanteerde vakjargon. De opdracht was dat elke
cursist in zijn (eigen) werkboek het gebruikte vakjargon naast de
foto schreef. Dit vakjargon moest je studeren en aan elkaar (later
mondeling) kunnen presenteren.”
Werkvorm
Om de samenwerking te bevorderen zitten de cursisten
iedere les in groepjes van 2 of 3 cursisten. Per les is de samenstelling
van een groepje verschillend, zodat ieder elke les met een ander
samenwerkt. Daarbij oefenen ze verschillende taalvaardigheden,
zoals lezen, luisteren, spreken, nazeggen, schrijven en uitspraak. De
communicatie van de cursisten onderling verloopt voorspoedig, ze
zijn open naar elkaar toe, ongeacht niveauverschil, vooropleiding,
ervaring en kennis. Soms is bij een opdracht een harde lach te horen,
de sfeer is goed. De cursisten presenteren en beoordelen elkaar op
basis van videobeelden. na het kijken naar opnamen van elkaar op
video-beelden.
20
Na enkele weken besluiten ROC Midden Nederland en
De Sluis Groep om nog wat extra cursussen te laten
plaatsvinden, voor nieuwe groepen. Ook deze geeft
Fenny de Bree. “Ook in deze groepen was het niveau erg
verschillend”, zegt De Bree.
Evaluatie
Om de begeleiding op de werkvloer van De Sluis Groep
te bevorderen en werknemers optimaal te laten functioneren,
is er een evaluatie gemaakt van de cursussen
en van de individuele voortgang. De Bree blikt positief
terug en neemt verbeterpunten mee. Zo bleek het
niveau van het gehanteerde boek ‘Werk en Taal’ voor
sommigen nog best pittig, waardoor veel tijd verloren
ging aan het uitleggen van woorden. Bovendien zijn
sommige onderdelen uit het boek niet noodzakelijk,
zoals ‘arbeidscontract’, ‘omgaan met klanten’ en ‘vergaderen
op mijn werk’. Omdat sommige onderdelen ook
niet bruikbaar of toepasbaar bleken, heeft De Bree in
overleg met haar leidinggevende sommige onderdelen
dan ook overgeslagen.
De Bree kijkt terug op een mooie periode. “Ondanks
de verschillende niveaus en doelgroepen heb ik het een
prettige tijd gevonden bij De Sluis Groep, mede dankzij
de reacties en de samenwerking van het personeel en
vooral die van de cursisten zelf.”
“Ondanks de verschillende
niveaus en doelgroepen heb ik
het een prettige tijd gevonden
bij De Sluis Groep, mede dankzij
de reacties en de samenwerking
van het personeel en vooral die
van de cursisten zelf.”

Utrecht
Nederlands op de Werkvloer
Medewerkers van Stadswerken in Utrecht krijgen
in 2012 de module Nederlands op de Werkvloer, op
basis-niveau en basis+. Voor de cursisten Basis geldt
dat zij over de gehele linie van de spelling nog op
een beginnersniveau zitten. Technisch lezen gaat
langzaam. Ze hebben moeite met langere woorden,
slaan soms woorden over of lezen die verkeerd.
Begrijpend lezen is wel voldoende, mits de cursisten
ruim de tijd krijgen.
Met een leesstrategie moet het tempo verder omhoog
kunnen. Bij cursisten Basis + gaat technisch lezen redelijk
vlot, met soms wat kleine haperingen bij veel kleine
woordjes en langere woorden. Als het gaat om begrijpend lezen,
kunnen deze cursisten binnen een gegeven tijdspanne de antwoorden
vinden.
De groep blijkt bij aanvang van deze module groter dan geraamd:
in totaal beginnen 16 cursisten. Eén cursist moet door een andere
studie na enkele lessen afhaken. Hoewel uit oefeningen blijkt dat er
grofweg twee niveaus zijn, is het zonder meer zinnig om alle
cursisten systematisch veel voorkomende schrijf- en spellingsmoeilijkheden
op een cyclische manier aan te bieden.
De cursisten van deze groep hebben veel behoefte aan een opbouw
met veel herhaling en lessen met een duidelijke structuur. Voor alle
cursisten geldt dat de aanwezigheid bijna 100 procent is geweest.
De motivatie was enorm: elke les is er heel hard gewerkt.
Pleisterplaatsen
Samenwerking met Portes
Mensen die het moeilijk vinden contact te maken en weinig
initiatief nemen, kunnen in de Utrechtse buurt Ondiep terecht op
zogenoemde Pleisterplaatsen. Dit project van woningcorporatie
Portes is de basis van een samenwerking met ROC Midden Nederland.
In juni 2012 ontstaat deze samenwerking. De deelnemers
aan het project hebben scholingsvragen, waarin Participatieopleidingen
kan voorzien.
Afhankelijk van hun achtergrond hebben ze behoefte aan een
cursus Basic Nederlands, basiscursus computer en cursussen
communicatietechnieken, sociale vaardigheden en gerichte taalvaardigheid.
Met als doel een opleiding of een baan. Ook heeft een
deelnemer de wens om technieken te leren om met uit te komen
met een inkomen.
21
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland

Het Bewijs van deelname!
Op basis van deze wensen wordt tussen Participatieopleidingen
en Portes de afspraak gemaakt dat in buurtcentrum De Speler in
Ondiep een cursus van start kan gaan bij een deelnemersaantal
tussen 8 en 10.
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland
Voor de volgende vijf cursussen is geworven:
• Op Stap naar Werk
• Communiceren kun je leren
• Basis Nederlands
• Basis computervaardigheden
• Uitkomen met je inkomen
Werving
Na de zomervakantie van 2012 vinden wervingsacties plaats: op
leinen en op de ontmoetingsmarkt van Team Krachtig Ondiep worden
flyers uitgedeeld, er gaan persberichten uit en er worden folders
verspreid. Ook zijn er online acties en worden bewoners en organisaties
per mail aangeschreven.
In enkele weken melden zich 87 deelnemers aan. Opvallend is de
enorme belangstelling (40 aanmeldingen) voor de Basiscursus
computer onder zowel allochtone als autochtone deelnemers. Tien
mensen kunnen we plaatsen, de rest komt op een wachtlijst. Voor de
cursus Uitkomen met je inkomen is wegens minimale belangstelling
niet van start gegaan. Opvallend, omdat er in Ondiep veel mensen
met financiële problemen wonen. Voor de overige drie cursussen is
voldoende belangstelling om te kunnen beginnen.
22
Uitvoering
In totaal zijn 51 deelnemers van start gegaan bij de
volgende cursussen:
deelnemers man vrouw
Basis Computer 10 1 9
Communiceren kun je leren 13 1 12
Op stap naar Werk 16 2 14
Basis Nederlands 12 12
Totaal 51 4 47
Achtergrond deelnemers
Met uitzondering van de basiscursus Nederlands, zijn de
groepen gemengd qua geslacht en culturele achtergrond.
Deelnemers zijn geboren in Nederland, Thailand,
Bulgarije, Somalië, Irak, Jamaica, Indonesië, Marokko
en Polen. Doordat de deelnemers geworven zijn uit
bestanden van de makelaar specifieke doelgroepen van
Portes, worden veel kwetsbare deelnemers bereikt. Vaak
hebben ze medische, psychische, financiële of persoonlijke
problemen, of een combinatie daarvan. De meeste
deelnemers hebben geringe vooropleiding. Opvallend
zijn de leer- en concentratieproblemen bij zowel deelnemers
van autochtone als allochtone achtergrond.

Motivatie
Door slechte beheersing van de Nederlandse taal en het
ontbreken van computervaardigheden, word je afhankelijk
van familie, vrienden en hulpverleners. Vandaar de
grote aanmelding voor de cursus Basis computer en Basis
Nederlands. Voor Communiceren kun je leren en Op
stap naar Werk melden zich deelnemers aan die problemen
hebben met sociale vaardigheden, communicatie
en beheersing van de Nederlandse taal. In de praktijk
ervaren ze dat het ontbreken ervan een belemmering is
bij het verkrijgen of behouden van (vrijwilligers-)werk of
het volgen van een opleiding.
Wat is er bereikt
• In een zeer korte termijn is het gelukt om de
vraag naar
scholing van Ondiepers en het professionele
scholingsaanbod van Participatie-opleidingen
elkaar te brengen.
• De scholing heeft deelnemers minder afhankelijk
gemaakt van anderen. Ze kregen meer zelfvertrouwen,
zicht op eigen capaciteiten en plezier in
het leren.
• Bijna 60 procent van de deelnemers uit 2012
heeft zich aangemeld voor vervolgcursussen
Mailen in goed Nederlands, Opstap naar Werk
of NT2-cursus van ROC Midden Nederland. Een
kleine groep van 7 personen volgt taalles voor
allochtonen met leer-/concentratieproblemen bij
Portes.
Leesgroep
Samen met Bibliotheek Utrecht en Het Gilde, heeft Participatieopleidingen
het initiatief genomen tot het opzetten van een leesgroep
voor laaggeletterden in Utrecht. Het doel van de leesgroep is om op
een leuke manier met elkaar ‘leeskilometers’ te maken. Door veel te
lezen gaat het lezen natuurlijk vooruit, maar binnen onze reguliere
lessencyclus is daar onvoldoende tijd voor. Door een leesgroep te
creëren, begeleid door een goede vrijwilliger, kunnen we met weinig
middelen toch een aanvulling bieden voor cursisten die extra lezen
nodig hebben en dit ook willen. Het is de bedoeling dat op termijn
de bijeenkomsten, die ook openstaan voor deelnemers buiten ROC
Midden Nederland, zullen plaatsvinden in de bibliotheek. We vinden
het belangrijk dat onze laaggeletterde deelnemers kennisnemen van
de mogelijkheden die de bibliotheek te bieden heeft. Middels de
leesgroep beogen we ook daaraan een bijdrage te leveren.
Spilfunctie in Overvecht
In Overvecht maakt Participatieopleidingen deel uit van een netwerk
en werkt zij samen met sleutelfiguren binnen de wijk. Samenwerkende
instanties zijn onder andere Het Doe Mee Centrum de Gagel,
het Wijkbureau, Cumulus, De Parels van Overvecht, Leerwerkbedrijf
de Wissel en vrijwilligersorganisaties. Met name de leden van het
activeringsteam Overvecht zijn in 2012 met hun cliënten wekelijks
op dinsdagmiddag te vinden op de informatiemarkt van Participatieopleidingen
op de Brandenburchdreef in Utrecht. Hier komen
onder meer mensen die via een basiscursus Nederlands beter willen
participeren binnen hun wijk of zich willen oriënteren op een opleiding
en ouderen die een computercursus willen volgen of zich meer
willen inzetten binnen de wijk. Eind 2012 is locatie Brandenburchdreef
als gevolg van een nieuwe indeling van leslocaties afgesloten
als locatie van Participatieopleidingen.
23
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland

Hoofdstuk 4
VAVO Lyceum in Utrecht, Amersfoort,
Veenendaal en Zeist
Veel jonge mensen kunnen hun draai niet vinden in het regulier voortgezet
onderwijs. Ook uit het mbo vertrekken leerlingen die na een verkeerde keuze het
beste af zijn door eerst hun havo-diploma te halen. Het vavo biedt jongeren en
volwassenen alsnog de mogelijkheid een diploma te halen en gekwalificeerd de
arbeidsmarkt op te gaan of door te stromen naar een vervolgopleiding als ze
ouder en meer gemotiveerd zijn. De opleidingen zijn niet vrij toegankelijk. In de
uitgebreide intakeprocedure wordt beoordeeld of de kandidaat aantoonbaar
over voldoende basiskennis beschikt voor de desbetreffende opleiding.
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland
24
Strijd tegen voortijdig
schoolverlaten
Het VAVO Lyceum van ROC Midden Nederland richt zich met
een aantal trajecten specifiek op de jongere deelnemers (16- en
17-jarigen). Zo is op alle vavo-locaties van ROC Midden Nederland
een havo-schakelklas ingevoerd. Dit is een goed instrument in de
landelijke strijd tegen voortijdig schoolverlaten.
Behalve vaste lesroosters is er ook aandacht voor structuur en extra
begeleiding. Leerlingen krijgen extra tijd voor vakken waarin ze een
achterstand hebben. Zij krijgen huiswerkbegeleiding en leren organiseren
en plannen. Hierdoor zijn zij vaak wel in staat het
havo-diploma te behalen of stromen uit naar het mbo.
De persoonlijke aandacht tijdens de intakeprocedure
leidt tot het vermijden het nemen van verkeerde keuzes,
waardoor het uitvalpercentage van het vavo laag blijft.
Sinds de invoering van de wet Samenwerking VO-BVE in
2006, krijgt het vavo veel leerlingen binnen (ca. 30%)
die in het reguliere voortgezet onderwijs dreigen uit
te vallen. Het gaat om leerlingen die om verschillende

edenen een leerachterstand hebben opgelopen. Het
vavo biedt deze leerlingen de mogelijkheid om alsnog
hun vmbo-, havo- of vwo-opleiding met een diploma af
te ronden. Voor vmbo-tl - leerlingenbestaat de mogelijkheid
om in één jaar de havo te doen of door te stromen
naar het mbo.
Wat we merken is dat er minder leerlingen ingeschreven
zijn maar dat ze samen meer vakken afnemen. De oorzaak
voor een vermindering van het aantal deelnemers
kan te maken hebben met de de negatieve publiciteit
in het Algemeen Dagblad. Daar werd gemeld dat een
deelnemer bij het VAVO Lyceum zelf € 8000,- moet
betalen.
De reden voor de afname van meer vakken kunnen de
verscherpte exameneisen zijn. Voor de CSE vakken (Centraal
Schriftelijk Examen) moet gemiddeld een 5,5 of
hoger gehaald worden. Ook mag het verschil tussen SE
(School Examen) en CSE gemiddeld niet meer afwijken
dan 0,5 punt.
VAVO Lyceum in Midden
Nederland
ROC Midden Nederland biedt volwassenenonderwijs op
het niveau van vmbo-tl, havo en vwo in de hele regio
Midden Nederland. Het opleidingsaanbod is op de locaties
Utrecht, Amersfoort, Veenendaal en Zeist gelijk, met
als enige verschil dat de locatie Veenendaal geen vwo
aanbiedt. We bieden de volgende opleidingen aan:
1. Toeleiding vmbo-tl: gericht op deelnemers die nog
niet voldoen aan de toelatingseisen voor het examenprogramma
vmbo-tl. Het gaat vaak om uitvallers uit
het reguliere onderwijs.
2. Vmbo-tl: éénjarige opleiding waarin de leerstof van
vmbo-tl jaren 3 en 4 wordt aangeboden, bestemd
voor deelnemers die gestrand zijn in de examenfase
van het regulier onderwijs en alsnog een diploma
willen behalen.
3. Havo-schakel: voltijdsopleiding gericht op deelnemers
die een tweejarig traject naar het havo-diploma
willen volgen of na één jaar willen doorstromen naar
het mbo.
4. Havo-eenjarig: alle examenstof uit de leerjaren 4 en
5 van de vernieuwde tweede fase.
5. Vwo-eenjarig: alle examenstof uit de leerjaren 5 en 6.
6. Schakelopleiding Hoger Onderwijs: éénjarig programma
gericht op hoger opgeleide nieuwkomers
met uitstroommogelijkheden naar hoger beroepsonderwijs
of het mbo.
Ontwikkeling van een zorgstructuur
Er is een toename gesignaleerd van deelnemers die worden
aangemeld voor het vavo na doorverwijzing vanuit het reguliere
voortgezet onderwijs, Bureau Leerplicht of RMC. Ook de jeugdzorg
en reclassering hebben het vavo ontdekt als mogelijkheid om
jongeren alsnog een startkwalificatie te laten behalen. We
constateren een toename van het aantal deelnemers met een
meervoudige problematiek. Van docenten worden, naast het
verzorgen van goed onderwijs, steeds meer zorgtaken gevraagd.
25
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland

Om aan deze vraag tegemoet te komen, zijn de volgende
maatregelen genomen:
• intakeprocedure met gesprekken en zonodig screening;
• trajectbegeleiding: iedere deelnemer heeft een docent als
trajectbegeleider, waarmee de vorderingen en problemen kunnen
worden doorgesproken;
• schoolfit is ingevoerd, een digitaal leerlingvolgsysteem waarmee
snel gecommuniceerd kan worden door alle betrokkenen;
• Intern Zorgteam: regelmatig overleg binnen de afdeling met
opleidingscoördinatoren en Studie Loopbaan Centrum van ROC
Midden Nederland;
• Doorverwijzing naar het Studie Loopbaan Centrum van ROC
Midden Nederland: in geval dat de trajectbegeleider dat nodig
acht, wordt een deelnemer verder begeleid door specialisten;
• Zorg Advies Team: indien daartoe aanleiding is, kan een
deelnemer besproken worden door een speciaal adviesteam met
externe relaties, waarna ook extern aan een hulpvraag voldaan
kan worden. Op enkele locaties is een dergelijk team nog in
oprichting.
Het vavo heeft oog voor de ontwikkelingen op dit gebied, maar is
geen zorginstelling.
Schakeltrajecten Hoger
Onderwijs
De doelgroep van de schakeltrajecten bestaat uit vluchtelingen
of gezinsvormers die bijzonder gemotiveerd
zijn om door te stromen naar het hoger onderwijs. ROC
Midden Nederland heeft afspraken gemaakt met de
Hogeschool Utrecht (HU), waardoor deelnemers die het
schakeltraject succesvol hebben doorlopen, zonder extra
toelatingseisen toegelaten kunnen worden op de HU.
Als deelnemers nog een jaar toevoegen aan het traject,
kunnen ze dit ook afsluiten met een mbo-diploma op
niveau 4. Een goede mogelijkheid voor wie snel aan het
werk wil.
Jaarverslag 2012 Participatie Opleidingen en VAVO Lyceum ROC Midden Nederland
Spreiding in de regio
De locatie Zeist is een volwaardige vavo-locatie met een compleet
opleidingsaanbod. Studenten kunnen er terecht voor het hele
pakket, van intake tot lessen. Er wordt veel samengewerkt met de
overige locaties.
De locatie Disketteweg in Amersfoort is gunstig gesitueerd naast station
Amersfoort Schothorst en biedt ook alle mogelijke opleidingen.
In Veenendaal is er een havo-schakelklas en de mogelijkheid om in
één jaar een vmbo-tl of havo-diploma te behalen. Dit betekent dat
jongeren uit Veenendaal alleen voor een vavo-opleiding vwo nog
hoeven te reizen.
De locatie Kampereiland in Utrecht huisvest de grootste afdeling
van het VAVO Lyceum. Alle opleidingen voortgezet onderwijs
worden hier aangeboden, plus de schakeltrajecten richting hoger
onderwijs voor hoogopgeleide nieuwkomers.
26