Boomblad jaargang 10 - Bosgroepen.be

BOSINFO
populier afkomstig uit de Balkanregio, is
een cultuurpopulier. Deze cultivar wordt
veel aangeplant als windscherm rond stallen
en kan kruisen met autochtone zwarte
populieren. Die zaden die voortkomen uit de
uitkruising zullen wel soortzuiver zijn maar
de nakomelingen zullen een heel beperkte
genetische diversiteit bevatten omdat de
aangeplante Italiaanse kaarspopulieren ook
allen genetisch identiek zijn (klonen).
Genetische diversiteit
Zwarte populier wordt aangeplant rondom
poelen, rondom weilanden, als erfbeplanting
of voor het herstel van kleine
landschapselementen zoals hagen en
houtkanten. Hierbij wordt meestal lokaal,
streekeigen plantmateriaal gebruikt. Dit gebeurt
via het planten van afgezaagde takken
(ook ‘poten’ genoemd). Populieren kunnen
op deze manier heel eenvoudig worden
vermeerderd. Deze manier van vermeerderen
via stek of poten zorgt er voor dat de
nakomelingen genetisch identiek zijn aan
het ouderlijk exemplaar. Dit gebrek aan genetische
variëteit kan op termijn leiden tot
een verhoogde gevoeligheid voor ziekten
en plagen (inteelt). Zelfs vermeerdering via
zaden leidt tot hetzelfde probleem wanneer
het ouderlijk materiaal genetisch weinig
verschillend is.
Kenmerken van zwarte populier
Volwassen exemplaren hebben doorgaans
onregelmatige vertakking en veelvuldige
waterloten vaak in combinatie met knoestige
knobbels op de stam. De jonge schors
is licht van kleur en glad maar op oudere
leeftijd wordt de schors zeer ruw met opvallende
groeven. De Europese zwarte populier
maakt talrijke kortloten op meerjarige
twijgen. Er zit nogal wat bladvormvariatie
binnen eenzelfde boom maar de meest
karakteristieke bladeren vindt men terug op
de kortloten, namelijk klein (< 10cm lang),
ruitvormig blad, wigvormig aan de voet
en spits uitlopend aan de top. Vrouwelijke
bomen hebben bloemknoppen die naar
buiten zijn gebogen, terwijl de mannelijke
bomen aanliggende, dikke bloemknoppen
Ruitvormig blad en zaadpluis zwarte
populier.
dragen. Heel typerend is de gevoeligheid
voor de galvormende bladluis van het geslacht
Pemphigus, duidelijk te zien aan de
gallen op de vervormde bladsteeltjes.
Hoe zit het in de IJzervallei
Bij een onderzoek van 235 exemplaren in
West-Vlaanderen werden enkel vrouwelijke
exemplaren van autochtone zwarte populier
gevonden. Deze vertegenwoordigden
slechts twee genetisch verschillende individuen.
De zaden die geoogst worden
op zwarte populieren in de IJzervallei zijn
meestal niet soortzuiver en afkomstig van
kruisingen met cultuurpopulier.
De genetische variatie van de zwarte populieren
in de IJzervallei is dus veel te beperkt
om uitsluitend lokaal materiaal (zaden en
stekken) te gebruiken bij vermeerdering.
Het is sterk aanbevolen om bij plantacties
ook zwarte populieren aan te planten afkomstig
uit andere valleigebieden (vb. Dender,
Maas of uit Nederland en Frankrijk). Het
is af te raden de Italiaanse kaarspopulier in
grote aantallen aan te planten en best kan
een afstand van ca. 1km tot cultuurpopulieren
gerespecteerd worden.
De land- en tuinbouwschool van Poperinge
kweekt autochtone zwarte populier in samenwerking
met INBO. Jaarlijks bieden zij
deze te koop aan. Contact via Patrick Trio,
op 0477 59 30 49 of patrick.trio@vsop.be
Boomblad JUlI/augustus/september 2012
13