Boomblad jaargang 10 - Bosgroepen.be

BOSINFO
door oppervlaktewater uit overstromende
grachten. De nabijheid van een reeds bestaande
poel of andere waterelementen (vb.
vijver, grachtjes,…) met waterbewoners zal
er voor zorgen dat de nieuwe poel sneller
gekoloniseerd wordt.
Aangezien bossen al een vrij hoge graad
van natuurlijkheid hebben en sommige nattere
bosgebieden soms nog (relict)populaties
van amfibieën herbergen, kan de aanleg
van een bospoel in sommige gevallen een
belangrijke meerwaarde betekenen voor de
natuur. Hierbij dient er wel over gewaakt
te worden dat de poel voldoende zonlicht
kan ontvangen en kan het aangewezen
zijn de omgeving van de poel (vnl. aan de
zuidwestzijde) open te maken door enkele
bomen te kappen.
Opbouw en afmetingen van de
poel
Ook de opbouw van de poel zelf, bepaalt
mee welke soorten er zich thuis zullen voelen.
Belangrijk is dat de poel ook gedurende
de zomer voldoende water houdt. De maximum
diepte van de poel bedraagt best ongeveer
1,5 m. Op die manier blijft de poel
meestal gans het jaar door water houden
en gaat de poel niet tot op de bodem dichtvriezen.
Sommige soorten zoals de groene
en bruine kikker overwinteren immers in de
poel. De oppervlakte van de poel is minder
belangrijk, maar een poel van zo’n 200m² is
ideaal.
Cruciaal voor een goede poel zijn de
ondiepe zones met daarop aansluitend een
‘plas-dras’ zone (moeraszone) op de oevers.
Veel poelorganismen leven op deze overgangszones
die ook de groeiplaats zijn van
heel wat waterplanten. De zonbeschenen
oever (= noordwestelijke oever) moet een
zacht glooiende hellingsgradiënt hebben
met een helling van 5cm tot maximaal 25cm
per meter. Deze ondiepe zones warmen in
het voorjaar door het zonlicht sneller op en
vormen geliefkoosde plekjes voor de opgroeiende
larven. In het kader van dit opwarmingsproces
is het aangewezen dat de
poel voldoende zonlicht kan ontvangen en
toch minstens enkele uren per dag rechtstreeks
beschenen wordt.
Aanleg of ruimen kan gesubsidieerd
worden via de Bosgroepen en Regionale
Landschappen.
Onderhoud
Afgestorven plantmateriaal verzamelt zich
op de bodem van de poel jaar na jaar. Dit
natuurlijk proces heet ‘verlanding’ en zorgt
er voor dat de poel dichtgroeit en het open
water geleidelijk verdwijnt. Om dit proces
tegen te gaan kan men de oevervegetatie
periodiek maaien waarbij het maaisel wordt
afgevoerd. Soms kan het ook nodig zijn om
de poel te ruimen waarbij het slib en/of de
waterplanten worden verwijderd. Dergelijke
ingrepen brengen steeds een grote verstoring
met zich mee. Daarom is het aangewezen
deze ruimingswerken gefaseerd uit te
voeren en steeds slechts een deel van de
poel te ruimen. Na verloop van tijd kan het
ook nodig zijn om beheerwerken uit te voeren
in de onmiddellijke omgeving van de
poel. We denken hierbij aan het om de 2 à
3 jaar maaien van de ruigte aansluitend op
de poel of het afzetten van de struiken of
knotbomen rond de poel wanneer deze voor
teveel schaduw zouden zorgen.
Boseigenaars die overwegen een poel
aan te leggen of vragen hebben in verband
met het beheer van een poel kunnen
contact opnemen met de Bosgroep.
Via samenwerking met de Regionale
Landschappen werd onze dienstverlening
op dit vlak nog verbeterd.
Boomblad JUlI/augustus/september 2012
15