[PDF] Des hommes et des dieux - Xavier Beauvois - Filmmagie

COVERSTORY
was knap gezien…
LONSDALE: Luc, mijn personage, was zeer gecultiveerd,
schreef veel… Elke avond voor hij ging
slapen schreef hij enkele pagina’s neer om zich te
herbronnen. En hij hield van Blaise Pascal, ja!
De omstandigheden van de dood van de
monniken zijn nooit echt opgehelderd
COMAR: Zoals zovelen in de Vijfde Republiek was
ook ik in ‘96 geshockeerd door hun dood en stelde
ik me de vraag waarom de monniken waren gebleven
in een land als Algerije dat al 3, 4 jaar in vuur
en vlam stond. Op die vraag heb ik geen antwoord
gevonden. Hun dood heeft die tijd sterk getekend.
In kranten en tijdschriften ging het over de omstandigheden
van hun dood.
In 2006, bij de tiende verjaardag daarvan, verschenen
er nogal wat boeken met teksten van de
monniken, met hun dagboeken. Toen gaf ik er me
rekenschap van dat de problematiek van hun dood
was gemaskeerd en dat de echte reden waarom ze
waren gebleven hun engagement ter plaatse was.
Van dan af was het onderwerp voor de film erg
eenvoudig en ook zeer ontroerend. Dat deed me
besluiten om me, samen met Xavier Beauvois,
aan het schrijven te zetten. Ook de protagonisten
zijn belangrijk want elke monnik had een sterke
persoonlijkheid, was heel verschillend van de ander.
En er is nog iets. Twee weken voor ik een boek
over hen herlas zag ik de film De zeven samourai,
de klassieker van Akira Kurosawa, terug. Ik zei
bij mezelf dat er talloze parallellen waren tussen
beide verhalen, tussen de pacifistische samourai
en de vredelievende monniken. Allebei waren ze
met z’n zeven, ze beschermden een gemeenschap,
ze deden dat op gevaar van hun leven en in beide
gevallen was er een opperbeste verstandhouding
met het dorp. Dat aspect was even eenvoudig als
mooi om uit te drukken.
Hoe kijken jullie tegen de dood van de
monniken aan Kan je het vergelijken met
de dood van Jezus Christus aan het kruis
COMAR: In de film zeggen de monniken dat ze
hun dood altijd hebben willen vermijden, al was ’t
risico constant aanwezig. Ik beschouw het geenszins
als een offer maar veeleer als een humaan en
moreel engagement, ingegeven door hun religie.
LONSDALE: ‘t Was een gift in zekere zin! Er is
een weinig bekende factor die heeft meegespeeld.
Wanneer een monnik bidt en hij zegt: “Help me!”
Hij weet het dan even niet meer. ’t Is een grote regel
bij gelovige mensen dat wanneer ze het zelf
niet meer weten ze de hulp van de Heilige Geest
inroepen om te helpen een beslissing te nemen.
Dat is iets dat je niet kan beschrijven of onthullen,
iets tussen die iemand en God, zeer geheim en intiem.
Wat hebben ze in hun hart gevoeld Je kan
pogen dat uit te leggen maar dat is niet zo gemakkelijk.
De monniken besloten om te blijven, misschien
met de bibber in de benen maar ze hebben
ze genomen. Het is dus een cadeau… van iemand
die accepteert zijn leven te geven om te getuigen
over wat er daar toen is gebeurd. Onmiskenbaar
een vorm van wederzijdse liefde. In de bijbel staat:
“Er is geen grotere liefde dan zijn leven te geven
voor hen die men liefheeft!”
Jij bent gelovig en je komt er ook voor uit
LONSDALE: 40 jaar geleden dacht ik eraan om in
te treden, om in het klooster te gaan. Maar het leven
was er te strikt. Ik zou er niet aarden. Ik ben te
onafhankelijk en moet iets kunnen creëren. Het
was een roeping maar niet diep genoeg. Ik wou
acteur worden al was ik aanvankelijk heel timide
maar ik wou niet bij de pakken blijven zitten. Ik
was zeer introvert en ik moest leren een en ander
te uiten: wenen, roepen, beminnen… Voor mij is
Christus de enige die zo diep tot je spreekt. Nooit
heb ik iemand gevonden die zo sterk aandrong
om van de ander te houden. Een zinsnede zoals
“Je komt mijn rijk niet in als je niet wordt zoals
kinderen” is toch prachtig! Het betekent dat je als
kind vertrouwen in je vader en in je moeder hebt
en dat je gelooft wat zij zeggen… Er zijn talloze redenen
om te geloven. Het maakt me enorm blij te
weten dat iedereen die ik ontmoet God in zijn of
haar hart draagt. Dat erkennen is al een reden om
gelukkig te zijn. ×
INTERVIEW FESTIVAL DE CANNES – 19 MEI 2010
16 | SEPTEMBER 2010 | FILMMAGIE #607