Nota van het NCRK-secretariaat ter aanvulling van het advies van ...

Nota van het NCRK-secretariaat ter aanvulling van het advies van de
expertenwerkgroep "advies betreffende het ontwerp van initieel rapport
van België over het verdrag inzake de rechten van personen met een
handicap"
De expertenwerkgroep "advies betreffende het ontwerp van initieel rapport van België over
het verdrag inzake de rechten van personen met een handicap" heeft ervoor geopteerd zijn
advies te beperken tot opmerkingen die een rechtstreeks verband vertonen met hetzij
kinderrechten, hetzij de internationale verwachtingen inzake rapportering die op kinderen
betrekking heeft.
Meerdere voor het rapport (in zijn versie van 4 mei 2011) relevante aanbevelingen werden
daarom verplaatst naar deze bijlage. Ze wordt door het NCRK-secretariaat overgemaakt, met
de steun van de expertenwerkgroep.
Algemene bemerkingen
- Het is aangewezen in het rapport te verwijzen naar het ‘World Programme of Action
concerning Disabled Persons’ en de ‘Standard Rules on the Equalization of
Opportunities for Persons with Disabilities’.
- Ook al is geen rapportageverplichting ingesteld betreffende het optionele protocol, het
zou van een wenselijke transparantie getuigen om te rapporteren over de inspanningen
die worden geleverd om het bestaan van een communicatiemechanisme bekend te
maken bij de doelgroep.
Inhoudelijke bemerkingen
- “Artikels 1 tot 4: definitie – algemene beginselen – algemene verplichtingen”:
o Het secretariaat beveelt aan om de definities gehanteerd door de verschillende
bevoegdheidsniveaus onderling te vergelijken en de gelijkenissen en
verschilpunten tussen hun regelgeving duidelijker in de verf te zetten.
Bovendien is het wenselijk dat bepaalde onduidelijkheden uitgeklaard worden.
Zo bv. wordt niet aangegeven wat het onderscheid is tussen de termen
‘mentaal’ en ‘psychisch’ die gehanteerd worden in de Vlaamse en Duitstalige
definiëring van ‘handicap’. Evenmin wordt aangegeven of hetzelfde
onderscheid (impliciet) geldt voor de Waalse definiëring die – zoals ook het
Verdrag – enkel verwijst naar “mentale” functioneringsproblemen.
1

o De in het ontwerprapport opgenomen informatie belicht louter het theoretische
luik van de basisbeginselen. Er wordt onvoldoende ingegaan op de effectiviteit
en de impact van getroffen regelingen en ondernomen acties.
Het vertrekpunt van elke evaluatie van de situatie van personen met een handicap dient
evenwel te zijn: “what social, economical, political and/or environmental conditions need to
be changed to facilitate the full enjoyment of all rights by all persons with disabilities” 1 De
paradigma-shift die door het CRPD beklemtoond wordt, dient hét uitgangspunt te zijn in de
rapportering, door de beklemtoning van bv. wat betreft artikel 12, het principe van ‘supported
decision-making’ in plaats van ‘substitute decision-making’ en wat betreft artikel 19, het
principe van het maximaal ondersteunen van ‘living independently’ en daartoe de nodige
‘support services’ instellen in plaats van het omgekeerde 2 .
Enerzijds is het aangewezen dat deze emanciperende benadering centraler tot uiting komt in
het rapport 3 .
Anderzijds dient de effectieve toepassing van deze benadering duidelijker te worden
geïllustreerd: niet alleen de wetgeving, maar ook diens toepassing in de praktijk dient deze
evaluatie te ondergaan.
Bovendien dient ook nagegaan te worden of rechtspraak in de materie steeds effectief wordt
uitgevoerd in het concrete geval én een wijziging van het beleid tot gevolg heeft 4 .
- “Artikel 5: gelijkheid en non-discriminatie”:
o Randnrs 9 en 10: Het is aangewezen om het beginsel van omkering van de
bewijslast eveneens aan te halen in randnr. 9 en niet in enkel randr. 10
aangezien het beginsel van omkering van de bewijslast algemeen toepasselijk
is op nationaal vlak.
o Randnr. 10: Indien de Vlaamse Gemeenschap hieromtrent cijfergegevens kan
aanleveren (cf. CGKR randnr. 9) is het wenselijk deze hier in te voegen.
o Randnr. 12: de correcte benaming is ‘Franse Gemeenschap’ en niet
‘Franstalige Gemeenschap’.
In de tekst wordt vermeld: “twee onafhankelijke organen aangesteld” (nvdr 5 :
onze onderlijning). Zo wekt men mogelijk ongewild de indruk dat het Instituut
voor de gelijkheid van vrouwen en mannen en het CGKR door de Franse
Gemeenschap zijn opgericht. Het NCRK secretariaat stelt voor het woord
“aangesteld” te vervangen door “aangewezen ter uitvoering van het decreet”.
1 OHCHR, Monitoring the Convention on the Rights of Persons with disability: Guidance for HR Monitors, VN,
NY/Genève, 2010, 15 en 16, p. 9.
2 Zie o.m. ITHACA, The Ithaca toolkit for monitoring human rights and general health care in mental health and
social care institutions, www.ithacastudy.eu, 2010, p. 11 en 50.
3 Cf. ook de aanbevelingen van de Belgische adviesraden die de personen met een handicap vertegenwoordigen
bij het 5 e Belgische rapport over het internationaal verdrag inzake burgerlijke en politieke rechten, p. 40 e.v.:
“15.1: Elk reglement en beleid moet steeds tot doel hebben dat alle burgers, inclusief personen met een
handicap, inclusief kinderen, vrouwen en ouderen, in alle domeinen van het sociale en politieke leven, de
rechten en verplichtingen die in dit Verdrag bedoeld worden kunnen genieten en uitoefenen.
15.6: Alle beleidslijnen en acties moet zo ontwikkeld worden dat ze een werkelijke begeleiding mogelijk maken
van personen met een handicap, met inbegrip van kinderen met een handicap, bij het nemen van de beslissingen
die hen aanbelangen.”
4 Cf. het expertenadvies (opmerking bij artikel 5) voor het voorbeeld van de rechtspraak aangaande de toegang
van vreemdelingen tot het VAPH.
5 Noot van de redactie.
2

- “Artikel 7: kinderen met een handicap”:
Indien het voorstel van tekstwijziging van de expertengroep niet aanvaard wordt,
zijn de hiernavolgende opmerkingen van toepassing :
o Randnr. 17: Het is aangewezen deze paragraaf zorgvuldiger te formuleren.
Momenteel komt niet naar voren dat plaatsing een ultimum remedium is.
o Randnr 18: De notie “20% van het gereserveerde subsidiebedrag” kan tot
verwarring leiden. Na bevraging door het secretariaat blijkt dat de provincies
20% van hun volledige jeugdwerkbudget dienen voor te bestemmen aan
projecten ten behoeve van personen met een handicap. Het is aanbevolen dit in
die zin te verduidelijken
Het is tevens aangewezen aan te geven of een gelijkaardige regeling eveneens
in de andere Gemeenschappen van toepassing is.
o Randnrs 19 en 20: Het secretariaat stelt voor de titels van het decreet van 4
maart 1999 en de ordonnantie van 7 november 2002 in voetnoot te vermelden.
o Het secretariaat raadt aan om onder deze titel het recht op vrijheid van
meningsuiting zoals geformuleerd in art 7.3 6 van het Verdrag te behandelen en
dit betreffende alle levenssferen die niet elders in het rapport worden
behandeld. Vervolgens zou deze bijdrage kunnen worden aangevuld met
interne verwijzingen naar behandelingen van dit recht onder andere artikels
(bv. art. 13, art. 24…)
- “Artikel 8: bewustmaking”
o Ook al wordt (vooralsnog) geen opsplitsing per entiteit gemaakt, de opdeling
in randnummers is duidelijk wél door dit criterium ingegeven.
Het is aangewezen om expliciete sensibiliseringscampagnes enerzijds en
inclusiemaatregelen (die eveneens een sensibiliserend effect hebben)
anderzijds, afzonderlijk te behandelen en dus thematisch op te splitsen.
Onder de laatste verstaan we onder meer de rol van de media (zowel voor wat
betreft de aanwerving van personen met een handicap als nieuwsanker… als
voor wat betreft programma’s waarin personen met een handicap aan bod
komen).
Een explicietere belichting van de rol van de media (en hoe die van
overheidswege wordt bevorderd door bv. beheersovereenkomsten,
subsidieregelingen, wetenschappelijk onderzoek en sensibilisering (zie reeds
bijdrage Vlaanderen)) is op zijn plaats.
Het OHCHR beveelt in zijn publikatie aangaande de monitoring van het
Verdrag aan om onderstaande elementen te bespreken 7 :
- Welke media zoemen in het kader van welk type programma’s in op
handicaps
6 ‘Art. 7.3. Verdrag: “States Parties shall ensure that children with disabilities have the right to express their
views freely on all matters affecting them, their views being given due weight in accordance with their age and
maturity, on an equal basis with other children, and to be provided with disability and age-appropriate assistance
to realize that right.”
7 OHCHR, o.c., p. 44-45.
3

- Op welke wijze komen personen met een handicap in beeld: als
slachtoffers of als rechtssubjecten
- Wordt hun mening gevraagd
- Zijn het taalgebruik en de beelden gepast
- Worden stereotypen door de boodschap versterkt of in vraag gesteld 8
- Geven de beelden zicht op het dagdagelijkse leven van de betrokkenen
- Zijn de betreffende media toegankelijk voor personen met een
handicap (bv gebarentaal)
- Geef informatie over de evolutie in de tijd wat de vertegenwoordiging
van handicaps in de media betreft
- Geef informatie over het belang van de toegankelijkheid van internet 9 .
o Het is aangewezen om de campagnes van UNICEF België, Plan België,
Vijftact, …te vermelden in het kader van overheidssubsidiëring.
- “Artikel 9: toegankelijkheid”
o De rapportering aangaande Guidelines 2 tot 4 gebeurde slechts partieel.
Gevraagd worden:
1. een overzichtelijke samenvatting van de geldende regels (technische
standaarden en richtlijnen), de mate van afdwingbaarheid en de sanctionering.
2. een eenduidig antwoord op de vraag of in het kader van openbare
aanbestedingen verplichte aandacht moet uitgaan naar toegankelijkheid
3. een opsomming van moeilijkheden en doelstellingen voor de toekomst, dat
laatste in de vorm van een toegankelijkheidsplannen met duidelijke
doelstellingen en deadlines.
o In de bijdrage van de Vlaamse regering ontbreekt volgende belangrijke
informatie:
- het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden
Aangelegenheden (VIPA) verleent financiële steun aan welzijns- en
gezondheidsvoorzieningen (o.a. voor personen met een handicap) die
infrastructuurwerken willen uitvoeren. Dat maakt het mogelijk
voorzieningen aan te bieden die betaalbaar zijn en tegelijk te
beantwoorden aan de hedendaagse eisen inzake woon- en zorgcomfort.
- de opname van het criterium van toegankelijkheid in de
duurzaamheidsmeter van de Cel Duurzaam bouwen.
- In het kader van de sociale woningbouw kan verwezen worden naar de
oprichting van een Interdepartementale Cel Wonen – Welzijn
waarbinnen activiteiten en initiatieven ontplooid worden om onder
andere voor de doelgroep Personen met een Handicap een betere
afstemming te bekomen.
o Het is aangewezen de impact van de regelgeving van de Franse Gemeenschap
te verduidelijken, door een gelijkaardige opsomming van concrete initiatieven.
8 Dit aandachtspunt wordt ook beklemtoond door ENOC, l.c.
9 UN-DESA, OHCHR en IPU, o.c., p. 87, verwijst naar een onderzoek in 2006 gevoerd door het World Wide
Web Consortium (W3C). Daarbij werden ongeveer 100 websites (reizen, media, financiën, overheidsbestuur,
kleinhandel) van 20 landen getoetst aan hun naleving van de internationale toegankelijkheidsprincipes. Slechts 3
op 100 beantwoordden aan de minimumcriteria!
4

o Enkel de Duitstalige Gemeenschap geeft informatie over de
toegankelijkheidsnormen voor sociale woningen.
Bij voorkeur wordt ook aangegeven welke dwingende
toegankelijkheidnormen en ondersteuningsmechanismen ter zake gelden
binnen de Vlaamse Gemeenschap (bv. de interdepartementale cel wonenwelzijn)
en het Waalse Gewest. Bepaalde nuttige informatie terzake bevindt
zich onder de bespreking van art. 19 (wat de leesbaarheid van het rapport niet
bevordert), maar blijft vaag en wekt al dan niet terecht de indruk dat er geen
prioriteit uitgaat naar een minimale voorziening.
o De overheid moet erop toezien dat ook de privésector inspanningen levert: cf.
Verdrag, art. 4, §1, e (maatregelen tegen discriminatie) en art. 9, b
(toegankelijkheid voor eenieder van openbare diensten en openbare
“installaties”, voorzien door de privésector – ervoor zorgen dat privéinstellingen
die installaties of diensten aanbieden die openstaan voor of ter
beschikking staan van het publiek, rekening houden met alle aspecten van de
toegankelijkheid voor personen met een handicap).
Alleen het Waals Gewest geeft uitdrukkelijk aan in zijn wetgeving dat ook
bepaalde privéruimten en -gebouwen onderworpen zijn aan
toegankelijkheidsvoorwaarden. Deze voorwaarden worden in het
ontwerprapport evenwel niet vermeld. Het is aangewezen dat elke entiteit
hieromtrent voldoende duidelijkheid schept.
- “Artikel 12: gelijke behandeling door de wet”
o Aangaande de punten 4 (en 5) van de guidelines wordt onvoldoende
gerapporteerd. Er wordt helemaal niet stilgestaan bij de geldende waarborgen
tegen misbruik van ondersteunende beslissingsmodellen (bv de
voogdijregeling).
- “Artikel 13: toegang tot de rechter”
o Het secretariaat beveelt aan in het rapport te vermelden welke bijzondere
aanpassingen voorzien worden voor elk type van handicap (fysiek, mentaal…).
We verwijzen ter zake naar de aandacht die van general comment nr 13 CRC
van 17 februari 2011 uitgaat naar ‘child friendly and sensitive treatment
throughout the justice process’ ten aanzien van gehandicapte slachtoffers van
geweld.
o Uit de informatie opgenomen in het ontwerprapport blijkt dat België zelf
aangeeft dat de fysieke toegankelijkheid van gerechtsgebouwen niet
geïnventariseerd en aldus niet gewaarborgd is.
Het secretariaat beveelt dan ook aan hieromtrent een engagement te formuleren
in het rapport.
o Randnr. 53 (Sensibilisering): In het ontwerprapport staat aangegeven dat “en
ce qui concerne la formation des personnels de l’appareil judiciaire, il n’existe
pas de formation spécifique pour le personnel du système pénitentiaire sur le
respect des droits des personnes handicapées”.
Aanbevolen wordt om de rechten van personen met een handicap beter te
integreren in de bestaande opleidingsmodules rond de thematiek
5

diversiteit/niet-discriminatie of om de bestaande vormingen en
stagemogelijkheden bij bv. het CGKR meer te promoten.
- “Artikel 16: vrijwaring van uitbuiting, geweld en misbruik”
o Randnr. 65 haalt de goedkeuring van een nationaal actieplan 2010-2014 voor
de bestrijding van partnergeweld en andere vormen van intrafamiliaal geweld
(gedwongen huwelijken, genitale verminking, eremoorden) aan. Dit plan
omvat echter geen specifieke maatregelen tegenover personen met een
handicap en verdient bijgevolg geen vermelding.
Eveneens wordt vermeld dat in het Waals Gewest gewerkt wordt aan een plan
tegen misbruik (“plan de développement de la bien-traitance et de lutte contre
la maltraitance”).
Het is aanbevolen aan te geven of het plan specifieke maatregelen voor
personen met een handicap omvat en zoja, er nader op in te gaan.
o Randnr. 66: Met betrekking tot minderjarigen in een POS, maakt de Franse
Gemeenschap in het rapport melding van “een samenwerkingsprotocol
waaraan de laatste hand gelegd wordt, tussen enerzijds de gewestelijke
instanties die instaan voor het gehandicaptenbeleid en anderzijds de
gemeenschapsadministratie die instaat voor het bijstandsbeleid aan jongeren in
gevaar of in moeilijkheden (POS). Dit protocol heeft tot doel de
complementariteit tussen beide sectoren te bevorderen en een duurzaam
partnership tot stand te brengen voor alle aangelegenheden in verband met
kinderen met een handicap en hun familie. Op die manier wil men optimaal
rekening houden met de noden van de jongeren die onder deze twee sectoren
vallen.”
Het is aangewezen te vermelden of deze samenwerking ook betrekking heeft
op minderjarigen in de gemeenschapsinstellingen. Indien dit niet het geval is,
wordt gewezen op het mogelijke nut van een uitbreiding in die zin.
De Vlaamse gemeenschap vermeldt: “Het VAPH heeft in 2006 een cd-rom
ontwikkeld ter praktische ondersteuning van de jeugdhulpverleningsdiensten.
Deze cd-rom heeft tot doel onaanvaardbaar gedrag (zoals - seksueel - misbruik
en geweld) te voorkomen en geschikte oplossingen voor te stellen. Sinds 2009
werkt het VAPH ook samen met het Leuvense Vertrouwenscentrum
Kindermishandeling.”
Aanbevolen wordt om deze samenwerking uit te breiden naar andere
voorzieningen dan enkel deze die erkend zijn door het VAPH. Ook
minderjarigen met een handicap in Gemeenschapsinstellingen – voor zover
aanwezig – cijfergegevens hierrond zouden nuttig zijn – zouden gebaat zijn bij
een samenwerkingsverband met het VAPH.
o In 2006 werd een Vlaams onderzoek gevoerd aangaande preventie en
incidentie van misbruik met het oog op de oprichting van een meldpunt. Het is
aangewezen hierop in te gaan in het ontwerprapport.
o Het secretariaat beveelt aan de bevoegdheden van het VAPH, AWIPH en
PHARE te illustreren aan de hand van concrete voorbeelden.
6

- “Artikel 19: zelfstandig wonen en maatschappelijke inclusie”
o Randnr 73: Het Vlaams plan horizon 2020 wordt vermeld. Het is aangewezen
de concrete actiepunten van dit plan met betrekking tot personen met een
handicap op te nemen.
o In het jaarverslag 2009 van het waarnemingscentrum voor de opvang en
begeleiding van personen met een handicap van de COCOF
(http://www.phare-irisnet.be/observatoire/rapport-d-activité-2009/) is een
samenvatting opgenomen van 4 studies die in 2009 verricht werden over de
huisvestingsproblemen in Brussel. Meerdere geformuleerde aanbevelingen (p.
13-23 jaarverslag) verdienen o.i. opvolging in het rapport:
- oproep tot het opstellen van een overzicht van het publieke aanbod van
logementen aangepast of aanpasbaar aan de noden van personen met een
handicap (aantal, lokalisatie, informatie over huidige bewoner)
- oproep tot het opstellen van een enkelvoudig, eenduidig en verplichtend
rooster voor het bepalen van de verschillende woningtypes
- vaststelling van de huidige discrepantie tussen de toegangsvoorwaarden en
de toekenningsprocedures in de verschillende Brusselse gemeenten
- voorstel om minima vast te leggen in de vastgoedparken, zowel wat het
aanbod als wat de kwaliteit van de woningen betreft, en de
controlemodaliteiten bepalen
- voorstel om een opleiding te organiseren voor actoren die niet specifiek te
maken hebben met personen met een handicap (openbare
huisvestingsmaatschappijen, personen die instaan voor thuisverzorging en -
diensten, de wereld van de bouw …)
- “Artikel 21: vrijheid van mening en meningsuiting en toegang tot informatie”
o Randnr. 77: er wordt vermeld dat “ 77% van het programma-aanbod van de
VRT (de Vlaamse openbare televisieomroep) - waarvan 100% informatieve
programma’s - wordt ondertiteld”.
Het is aangewezen de situatie hieromtrent in de Franse en Duitstalige
Gemeenschap eveneens te beschrijven. Bovendien verdient het aanbeveling om
specifieke informatie toe te voegen aangaande de toegankelijkheid van
kinderprogramma’s.
- “Artikel 24: recht op onderwijs”
Indien het door de expertengroep geformuleerde tekstvoorstel betreffende artikel 24
niet wordt opgevolgd, dan zijn volgende opmerkingen van toepassing:
Aangaande het recht op vrije toegang tot een onderwijsinstelling:
o Het ontwerprapport gaat niet in op de gronden tot weigering van inschrijving.
Aangezien ze een beperking impliceren op het vrij inschrijvingsrecht, dient
toelichting gegeven te worden bij het Vlaamse beginsel van de
draagkrachtmeting en de weigeringsgronden die van toepassing zijn binnen de
overige Gemeenschappen.
o De expertengroep wijst erop dat alvast niet duidelijk is welke waarborgen het
Vlaamse beginsel van de draagkrachtmeting biedt voor een correcte toepassing
7

van het beginsel van redelijke aanpassingen. Deze afweging dient minstens
opgevolgd te worden door een neutrale instantie. De criteria op basis waarvan
en de regelmaat waarmee dat momenteel gebeurt door de Lokale
Overlegplatformen, vormen nuttige informatie voor het Comité. Ook de
regelingen en praktijken binnen de overige Gemeenschappen dienen te worden
getoetst aan het beginsel van redelijke aanpassingen.
o Tenslotte zou tevens informatie verstrekt moeten worden over de formaliteiten
die gevolgd worden bij weigering en over de beroepsmogelijkheden en –
procedure.
Aangaande het inclusiebeginsel:
o De Vlaamse bijdrage gaat – in tegenstelling tot een vroegere versie van het
ontwerprapport - niet in op het inclusief onderwijs. Dit wordt betreurd,
aangezien het Verdrag het inclusiebeginsel centraal stelt. Het is aangewezen
om zowel het ION (inclusief onderwijs) als het GON (geïntegreerd onderwijs)
te bespreken, onder meer met het oog op het gelijkheidsbeginsel: niet elk kind
komt in aanmerking voor GON gezien de voorwaarde dat het kind met extra
hulp aan dezelfde vereisten kan voldoen als andere kinderen in het gewoon
onderwijs.
o De in het Vlaams hoger onderwijs gehanteerde definitie van een
functiebeperking is enger dan de algemene definiëring. Deze informatie
ontbreekt in de tekst.
o M.b.t. redelijke aanpassingen: er is gedeeltelijke overlap tussen randnrs 92 en
95. Anderzijds ontbreekt informatie betreffende het aantal tolkuren gebarentaal
dat voorzien wordt terwijl slechts een voldoende aantal toelaat om te spreken
van redelijke aanpassingen.
o Met het oog op de vooruitgangsmeting: houden de entiteiten cijfers bij m.b.t.
vereiste en effectief uitgevoerde aanpassingen opdat studenten met
functiebeperkingen aan het hoger onderwijs zouden kunnen deelnemen en
opdat de aanwezigheid van personen met een handicap binnen het
personeelskader van de scholen mogelijk zou zijn
o M.b.t. de bijdrage van de Duitstalige gemeenschap: ongetwijfeld wordt reeds
een beleid terzake gevoerd en dient het uitvoeringsbesluit bij het beschreven
decreet niet te worden afgewacht om toch al minstens over enkele bestaande
goede praktijken te kunnen rapporteren.
o We herinneren tevens aan DT 550 IVRK-rapport: “Ten aanzien van kinderen
met een handicap zal de school nagaan hoe de materiele omgeving kan worden
aangepast met het oog op het aanmoedigen van de vrije schoolkeuze voor deze
kinderen en inclusief schoolklimaat. De overheid neemt hiertoe initiatieven,
zoals bijvoorbeeld een grondige informatie aan en sensibilisering en
ondersteuning van leerkrachten en leerlingen, onder meer door middel van
uitwisselingsprojecten en getuigenissen over goede praktijken door kinderen
met een handicap.” Werden inzake uitwisselingsprojecten inmiddels
noemenswaardige initiatieven genomen
o de toegang tot gratis schooltransport dient genuanceerd te worden gezien de
voorwaarde van dichtstbijzijnde school/dagcentrum. Ook de duur van het
transport wordt soms als onredelijk lang beschouwd 10 .
10 O.m. klachten ontvangen door het Kinderrechtencommissariaat en de Délégué général aux droits de l’enfant.
8

o Tijdens de plenaire zitting van de NCRK van juni 2010 werd door een
werkgroep aangaande het thema voorgesteld dat de centrale administratie
Onderwijs over zou gaan tot de algemene verspreiding van een vademecum om
de scholen te ondersteunen in hun inspanning om de integratie op school van
kinderen met een handicap te bevorderen. Ook werd langs Franstalige kant een
vraag geformuleerd om versterking van de Services d’Aide à l’intégration
(SAI) van het AWIPH.
o Tenslotte wordt in het Waals Gewest gevreesd dat het persoonlijk
assistentiebudget door de administratie foutief wordt aangewend als alternatief
om kinderen die ook in het bijzonder onderwijs hun plaats niet vinden te
ontslaan van hun schoolplicht.
- “Artikel 25: gezondheid”
o Het secretariaat beveelt aan om de paragrafen beter onderling af te stemmen.
o Gezien de impact op de gezondheid zou vanuit preventief oogpunt ook
informatie betreffende onderstaande elementen op zijn plaats zijn:
- preventie in de vorm van informatieverspreiding over de gevaren van
het gebruik van alcohol, tabak en drugs tijdens de zwangerschap
- initiatieven in de strijd tegen milieuvervuiling (invloed toxische stoffen
op zwangerschap en op gezondheid in het algemeen)
- inspanningen voor een snelle detectie (o.a. door
opvoedingsprogramma’s voor de allerkleinsten), aangepaste
preventiecampagnes (bv. met betrekking tot seksueel geweld, waar
kinderen met een handicap 5 keer meer risico op zouden lopen): zie
§§42, 53, 54, 56 en 65 General Comment n°9 CRC
- sensibilisering met betrekking tot AIDS/HIV: “personen met een
handicap zijn bijzonder kwetsbaar voor HIV/AIDS, maar er bestaat
geen voor hen toegankelijke informatie over de preventie en
behandeling van de ziekte” 11 .
o randnr. 109: De informatie is te repetitief. Het is aangewezen om het principe
van de neonatale opsporing één maal uit te leggen en niet afzonderlijk voor
elke Gemeenschap.
o Het secretariaat raadt aan in te gaan op volgende aandachtspunten:
- dienstverlening in eigen streek aanbieden (enkel de CMI van het
AWIPH worden vermeld),
- non-discriminatie in het kader van ziekte- en levensverzekering,
- non-discriminatie in het kader van de toediening van zorgen of
medicijnen
- “Artikel 30: deelname aan het culturele leven, recreatie, vrijetijdsbesteding en
sport”
o Het is aangewezen om de bijdragen van de entiteiten onderling beter af te
stemmen
o Aanbevolen wordt om in het rapport aan te geven of cultuur voldoende
toegankelijk is in gebarentaal en welke belemmering de copyrightregeling
mogelijk betekent voor het toegankelijk maken van cultureel materiaal via
luisterboeken (zie ook aanbeveling OHCHR, o.c., p. 28).
11 UN-DESA, OHCHR en IPU (Inter-parliamentary Union), o.c., p. 5.
9

o Randnr. 146: Het is aangewezen om, cf de Vlaamse bijdrage, meer informatie
over het Waalse project in verband met de toegankelijkheid van toerisme voor
personen met beperkte mobiliteit (“Tourisme pour tous – Accessibilité pour les
personnes à mobilité réduite”) op te nemen.
o Randnr. 148: Aanbevolen wordt om een verwijzing naar het project ‘loisirs &
handicap’ in het rapport op te nemen. Cf. website AWIPH.
o Het Nationaal Actieplan voor kinderen vermeldt op pagina 21: “De regering
stelt alles in het werk om de toegang tot sport voor jongeren te
vergemakkelijken door: (…), het behoud van de steunmaatregelen bestemd
voor een specifiek publiek (gehandicapten, buurtsport, enz.)”. Het secretariaat
raadt aan te vermelden of deze stand-stillverplichting al dan niet wordt
nageleefd.
- “Artikel 32: internationale samenwerking”
Het secretariaat beveelt aan in het ontwerprapport de link te leggen tussen
ontwikkelingssamenwerking en preventie van handicap (bv. bijstand bij de
verwijdering van nog niet ontplofte mijnen - §23 12 en 55 General Comment n°9
CRC; zie ook bv. weigering van samenwerking met landen die minderjarigen in
het leger toelaten - §78 General Comment n°9 CRC)
Het secretariaat raadt aan om stil te staan bij het belang van een transversaal
inclusiebeleid in de Ontwikkelingssamenwerking, overeenkomstig de aandacht die
hiernaar uitgaat op het niveau van de V.N.-Mensenrechtenraad en de Economische
en Sociale Raad 13 . Daarbij kan de aandacht in het bijzonder uitgaan naar fysieke
toegankelijkheid en toegankelijke informatieverstrekking, participatie 14 en op
bewustmakingscampagnes, vorming van betrokken beroepsgroepen en aanwerving
van personen met een handicap, ook op het terrein.
12 Zie ook de aandacht hiervoor in The Innocenti Digest on ‘Promoting the rights of children with disabilities’,
http://www.unicef-irc.org/publications/pdf/digest13-disability.pdf, 2007, 20.
13 Draft resolution HRC (16 e zitting, 16 maart 2011) “The role of international cooperation in support of national
efforts for the realisation of the rights of persons with disabilities”; Economic and Social Council VN,
Mainstreaming disabilities in the development agenda, report of the Secretary-general, 20 november 2009, par.
67: “ mainstreaming disability in overall development cooperation is relatively new and ongoing, with many
agencies starting such work only after the year 2000”, “Art. 32 CRPD provides a comprehensive normative
framework as well as specific guidance, for mainstreaming disability”. Zie ook onder meer §§16, 31, 35 en 60
General Comment n°9 CRC voor mogelijke aandachtspunten binnen de ontwikkelingssamenwerking.
14 Zie ook pleidooi ENOC terzake: “Statement on Children and Young People with Disabilities”, november
2007, www.ombudsnet.org en http://crin.org/docs/statement_disabilities_2007.doc.
10